Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 EKİM1994CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Totas'mtatebi
kabui ediMi
• BURSA(AA)-Tofaş
Otomobil Fabrikası'nm.
stok araç sayısırun artması
nedeniyle "zorunlu izin"
talep etmesini, sendika,
sadece ekim-kasım aylannda
5'er gün olmak kaydıyla
kabul etti.Türk Metal
Sendikası Bursa Şube
Başkanı Necali Erol, Tofaş
fabrikasında araç stok
sayısının 7 bine ulaşüğını
söyledi. Erol. stoklann
eritilmesi ıçin ekim-ocak
aylannın 24-29 günleri
ajasında sabit olmak kaydıyla
yanm ücretle "zorunlu izin"
önerisinde bulunulduğunu
belirtti.
Merkez
Bankası'ndan
açıklama
• ANKARA(Cumhuriyet
Bürosu)- Merkez Bankası
dün biryaalı açıklama
yaparak, gazetemıan dünkü
sayısında Merkez
Bankası'ndan üstdüzey
bir yetkilinin "Faiz
yükselmezse döviz şahlanır"
yolundakı sözlenne ilişkin
olarak. "Merkez Bankası'nın
yazıda belirtildjği şekilde bir
değerlendirmesi yoktur"
denildi.
SSK
emeklilerine
ödeme bugün
• ANKARA(Cumhuriyet
Bürosu) - SSK emeklisi
işçilerinden bir kısmırun
maaşı bugün, bir kısmırun
maaşı da 25 ekim salı
günü ödenecek. SSK'den
yapılan açıklamaya göre,
tahsıs numarasının son
rakamı tek olan işçi
emeklilerine bugün
ödeme yapılırken, son
rakamı çift olan emeklilerin
maaşlannın ödemesi, 23
ekimin pazar gününe
rastlaması nedeniyle, 25 ekim
salı günü yapılacak.
Japon devleri
indiriyorITOKYO(AA)-Yenin
dolar karşısında aşın değer
kazanması nedeniyle Japon
otomotiv sanayi zor
durumda kaldı. Japonya'nın
önde gelen otomobil
üreticilerinden Nissan
veToyota,personel
indirimine gideceklerini
açıkladılar. Nissan
tarafından yapılan
açıklamada, 50 bin
personelin 1995yılında48
bine düşüriilmesinin
planlandığı bu arada
Toyota şirketi de, yönetici
kadrosunu erken
emekliliğe zorlayacağını
bildirdi. Adının
açıklanmasını istemeyen
şirket yetkilisi," Amacımız,
gençlere daha fazla fırsat
yaratmak" dedi.
fe*
21 EKİM
CUMA
07.00
Ozel
Sabah Kuşo
09.45
One or One
10.00
Po'Aer hAcgazm
12.00
Pov-er Mıx
14.00
Future Hıts
15.00
Meitem Show
16.55
o re :>
17.00
BRITISHAIRVVAYS
Top of the Pops
18.00
Rana Prinçcioğlu
19.00
VVe'b
mveChart Show
21.00
Çogcr Daice Stop
24.00
Power
Midnıght V\ıx With
DJ Peter Thomas
03.00
Pcver lu<e Box
Şirket, eski aboneleri sözleşme yenilemeye zorlayarak haksız kazanç dde etmekle suçlanıyor
Aktaş, Danıştay'arağmen
• Aktaş Elektrik şimdi de aboneleri "sözleşme yenilemeye • Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu
zorlayarak haksız kazanç elde etmekle" suçlanıyor. Şirketin, söz Üyesi Erol Celepsoy uygulamanın yasalara aykırı olduğunu
konusu uygulamaya itiraz eden aboneleri de elektriğini kesmekle belirtirken, Tesiş 1 Nolu Şube Başkanı Hasan Saygılı da açılacak
tehdit ettiği ileri sürülüyor. davalann kazanılacağmı söyledi.
YORUM
AHMET ÇELİK
Aktaş Elektrik tarafından yapıldığj
ileri sürülen haksızlıklann ardı arkası
kesilmiyor. Şirket şimdi de aboneleri
"sözleşme yenilemeye zorlayarak haksız
kazanç elde etmekİe" suçlanıyor. Ak-
taş'ın söz konusu uygulamaya, itiraz
eden aboneleri de elektriğini kesmekle
tehdit ettiği ileri şürüldü. Elektrik Mü-
hendisleri Odası İstanbul Şubesi Yöne-
tim Kurulu Üyesı Erol Celepsoy uygula-
manın yasalara aykın olduğunu beîirte-
rek, "Zaten Danıştay 24 Ocak 1994 tari-
hinde aldığı kararla Aktaş'ın TEK ile
yaptığı İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi'-
ni iptal etti. Yetkisi iptal edilmiş bir şirke-
tin bu tür bir uygulamayı yapması yasa-
lara aykın" derken, Tes-İş 1 Nolu Şube
Başkanı Hasan Saygılı da. "Aktaş böyle
bir uygulamayı ne kendi adına yapabilir.
ne de Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.
(TEDAŞ) adına. Aboneler böyle bir işle-
mi kabul etmeyerek muhataplarınm TE-
DAŞ olduğunu konusunda dava açsalar
kazanırlar. Aktaş artık ücüncü şahıstır
ve yetkisi yoktur" diye konuştu.
Abonelerin TEK'ten Aktaş'a zaten
tüm kazanılmış haklanyla geçtiğini be-
lirten bir TEDAŞ yetkilisi de konuyla il-
gilı olarak şöyle konuştu:
"Anadolu yakasının elektrik dağıtımı
Aktaş'a geçerken 800 bin abone de tüm
müktesep (kazanılmış) haklanyla geçti.
Ancak şu andaki abone sayısı 1 milvon
700 bin dolayında. Sonradan abone olan-
ların ya da inşaatı biten binalann mü-
teahhit üzerinde olan aboneliklerinin rü-
keticiye geçmesi için de sözleşme > cnile-
nebilir. Fakat TEK'e bağlı İstanbul
Elektrik Dağıtım Müessesesi ile sözleş-
meleri olan önceki aboneleri için sözleş-
me yenilemeye gerek yok. Sözleşmeleri
geçerlidjr ve maddeleri değiştirilemez.
Şirketin yeni sözleşme istemey e hakkı ol-
madığı gibi, kimseyi de zorlayamaz."
Şirketin böyle bir uygulmaya başvur-
ması, abonelik ücretlennin düşük kal-
masıyla açıklanırken, Aktaş elektrik ise
uygulamayı yeni yönetmeliklere göre
eski yıllarda kalmış düşük güç bedelleri-
nin yenilenmesi şeklinde şeklinde açı-
kladı.
Her zamanki savunma
Aktaş Elektnk Genel Müdür
Yardımcısı Faruk Acuner. Danıştay'ın
iptal karannın İşletme Hakkı Devır
Sözleşmcsi ile ilgili olduğunu, ancak
kendilennin Görev SÖ7İeşmcsı'ne daya-
narak çalıştıklannı tekrarlayarak yetki-
lerinın olduğunu belirtti. Acuner, yeni-
lenen sözleşmeleri, "l'ygulamaya TEK
ikiye ayrıldıktan sonra başlandı. Bu
Enerji Bakanlığı ve Türkiye Elektrik
Dağıtım A.Ş.'nin (TEDAŞ) tasarrufu.
TEDAŞ'la yapılacak sözleşme" derken.
TEDAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ha-
san Tüzüner. Aktaş'ın uygulamayı TE-
DAŞ adına yapamayacağını söyledi.
Tüzüner "Bizim ilişkimiz sadece ererji-
nin Aktaş tarafından satın alınması ve
abonelere satılması şeklinde. Ancak ken-
di görev alanının ilgilendiren bir konu ol-
duğu için bakınlıktan görüş alınmış olabi-
ür" dedı.
Enerji Bakanlığı Enerjı İşlen Genel
Müdür Yardımcısı Mehmet Koyuncu da
olayı . "O kendilerinin iç problemi. Yö-
netmelik gereği eski abone bedeileri
arttığı için aradaki farkın alınması için
yapılabilir. Ancak bunun dışındaki uy-
ğulamalar suçtur" şeklinde açıkladı.
Finans Kulübü'nün toplantısmda konuşan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel:
Uçmakyerinemerdiveııçıkacağız
İSTANBUL (AA) - Cumhur-
başkanı Süleyman Demirel,
ekonomi ve kalkınma meselele-
rinde mucize olmayacagmı,
bunu beklemenin yanlış oldu-
ğunu belirterek, "Uçmak değil,
merdiven çıkacaksanız. Uçma-
ya kalkarsanız, bir süre sonra
çıktığuuz merdivenleri de indiği-
nizi görürsünüz. Bu nedenle doğ-
ru politikalar uygulayacaksuıız"
dedi.
Cumhurbaşkanı Demirel.
önceki akşam Finans Kulübü'-
nün İstanbul'da düzenledığı
toplantıda konuştu.
Piyasa ekonomisinin kurum-
lannın. diğer ekonominin ku-
rumlanndan farklı olduğunu
da kaydeden Demirel, halen
Türkiye'de karma ekonomiden
pazar ekonomisine geçilmeye
çalışıldıgını, bunun başanldığı-
nı söylemenin mümkün olma-
dığını ifade ettı. "Sıkınölann
tûmü buradan geliyor" diyen
Demirel, Türkiye'nın pazar
ekonomisine geçişte birçok
başka ülkenin de önünde oldu-
ğunu. gereken yere kısa zaman-
da vanlacağını vurguladı.
Cumhurbaşkanı Demirel,
devletin bir günde ekonominin
içinden çıkmasının bekleneme-
yeceğini, bir yandan demokrasi
gerçekleştırihrken, diğer yan-
dan da ekonomik liberalizmin
aynı paralelde götürülmesi ge-
rektiğini anlattı.
Finans konusunu. "makro
Kalkınmada mucize beklcnmcmesini isteyen Demirel, temkinli davranmak gerektiğini söyledi.
büyûklüğün içinde mikro varlık"
diye niteleyen cumhurbaşkanı.
finans olayının piyasa ekono-
mısini işleten olay olduğunu, iyı
kurumlaşması ve iyi işlemesi ge-
rektiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Demirel,
Türkiye'nin pazar ekonomisin'
yürütecek şartlara sahip oldu-
ğunu, bunlann en önemlisinı de
teşebbüs gücünün oluşturdu-
ğunu belirterek şöyle konuştu:
"Önümüzdeki 10 yılı önemsi-
yorum. Türkiye 'Bu durumlar-
dan kurtulamadık' dediği hu-
şusların hepsini mutlaka aşacak.
Llkemiz, demokrasisindeki
eksiklikleri tamamiavacak ve
piyasa ekonomisinin hukuki ze-
minini kuracak. Gerçek piyasa
ekonomisi, fertlerin ülke refahı-
na katktsını sağlama olayıdır.
En büyük zenginük teşebbüs ve
zihüı gücüdür. Siyasi liberalizm
ya da piyasa ekonomisi denilen
olay. kişinin yaratıcı kabiliy etin-
den v ararlanılmasıdır. Sivil hür
toplum denen olay, her şeyin
devletten beklendiği değil, kişi-
den beklendiği ortam olayıdır.
Refahı üretim gücüne ve kişinin
yeteneğine bırakan tek rejim ser-
best rejimdir."
Önceükle özelleştirme
Demirel. özelleştirme ko-
nusuna da değinirken, Türki-
ye'nin özelleştireceğim dediği
tesisleri kısa zamanda özelleş-
tirmez >a da bunlara yatınm
yapmazsa gelecek yıllarda za-
rann antmetık değil, geometrik
dizı şeklinde artacağını söyledi.
Cumhurbaşkanı Demirel şöyle
konuştu: "Bu özelleştirmeyi ya-
pacaksanız, bir an evvel yapın.
Gecikirseniz, bu tesisler iyice
ıslah edilemez duruma girecek.
Bu da devletin üzerine yeni yük-
ler getirecek."
Cumhurbaşkanı Demirel,
Türkiye'nin ödemeler denge-
sindeki krizi de aşması gerekti-
ğini vurguladığı konuşmasın-
da. bütün bunlar yapılırsa Tür-
kıye'nın "biteği bükülmez" bir
ülke halıne geleceğıni söyledi.
Türkiye'nin fizıkı ve ınsanı alt-
yapısı ile demokrasisi \e hu-
kuka uygunluğundan gelen
parlak bir tablosu bulunduğu-
nu da belirten Cumhurbaşkanı
"Zorlukların yanında bu deger-
lere sahip olmak önemli. Yalnız
Türkiyc'de biz her gün kendi
moralitemizi tahriple meşgulüz.
İyi olmayan şeyleri biiyütüp
bundan haz alıyonız. Bu moralle
bir yere varamayız. Mutlu ol-
mak için sebeplerimiz var. Ülke-
mizin bir yeri müstesna, her ye-
rinde huzur ve istikrar var" diye
konuştu.
Cumhurbaşkanı Demirel, bir
soru üzenne. Türkiye'nin ge-
nelliklc dolar ile ödemeye da-
yanan serbest ticareti tercih et-
tığinı. Chicago örneğınde oldu-
ğu gibi büyük pazarlar kurul-
masının da ülke gündeminde
bulunmadıâını belirtti
Karabük'ün kapatılmasını öngören rapora Özçelik-Iş Başkanı Metin Türker tepki gösterdi:
Karabük
9
ü lıiç kiıııse kapatamaz
HLTLYA GENÇ
Karabük Demir Çelik İşletmeleri'-
nin kapatılması karannı hükümete bı-
rakan Dünya Bankası raporuna Özçe-
lik-İş Sendikası Genel Başkanı Metin
Türker sert tepki gösterdi. "Kardemir'i
kapatmaya kimsenin gücü yetmez" di-
yen Türker. ne kadar kan akarsa aksın
sonuna kadar mücadele edecekJerini
Raporu haarlayan danışmanlann
tesiste yeterince inceleme yapmadan
karar verdiklerini ifade eden Türker.
"Eğer bu rapor, tesislerin kapatılmasını
öngörmeseydi, kesinlikle yeni bir rapor
daha hazu-latdırdı" diye konuştu.
10 gün önce tamamlanan raporun,
yetkilı kişiler tarafından kendilerine
açıklanmadan basına sızdınlmasının
oyunun bir parçası olduğunu söyleyen
söyledi. Kardemir'in ANAP
döneminde de özelleştirilmek p> Raporu hazırlayan danışmanlann tesisi
ıstendığinı hatırjatan Türker. yeterince incelemeden karar verdiklerini ifade eden
şündisıradfsHP ve*DYPk£ Metin Türker, Başbakanlık tarafından araba tahsis
aüsyonu var" dedi. Özelleştir- edilen ve tüm harcamalan Hazine tarafından
me çalışmalannın amacından
saptınldığına dikkat çeken
Türker. hükümeti. saüşlar-
dan elde edilen kân belli başlı şirketlere
aktarmanın yollannı aramakla suç-
ladı. Dünya Bankası adına Karabük
raporu hazırlayan üç yabancı danış-
manlık şirketinin Başbakan Tansu Çil-
ler'in direküfleri doğrultusunda hare-
ket ettiğini vurgulayan Türker, danı-
şmanlık şirketi yetkililerine Baş-
bakanlık tarafından özel araç tahsis
edildiğini, tüm harcamalannın Hazine
tarafından karşılandığını iddia ettı.
karşdanan kişilerin objektif karar
veremeyeceklerini söyledi.
Türker, Başbakan Tansu Çıller'ın ka-
çamak cevaplar vererek kendilerini bu
zamana kadar oyaladıkJannı belirtti.
Raporu hazırlayan danışmanlann
Hazine'yle sıkı ilişkıler içerisinde bu-
lunduğunu açıklayan Türker, danış-
manlar için bastınîan kartlann üzerin-
de 'Hazine ve Dtş Ticaret Müsteşaruğı
İşgûcü Uyum Dantşmanı' yazdığını bil-
dirdi.
Danışmanlık şirketi görevlüerinin
bu kartı Hazine'ye rahatça gınp çı-
kabilmek ve Hazine'nin işlerini daha
rahat yürütebilmek için bastırdıklannı
söylediklerini kaydeden Türker, Hazı-
ne'yle içli dışlı olan kişilerin objektıf
kararlar vermesinin mümkün ol-
madığını vurguladı.
Hükümetin Kardemir'i gözden çı-
karttığını vurgulayan Türker, "Aksi
halde Başbakan Yardımcısı Kara-
yalçın'ın onayı, Başbakan
Çiller'in talimatıyla hazı-
rlatılan daha önceki rapor
esas alınırdı" dedı.SHP'nin
iktidarda kalmak ıçin, de-
mir-celik tesislenni ark
ocaklanna peşkeş çektığıni
söyleyen Türker. "Karde-
mir'in kapatılmasına izin
vermeyeceğim" dıyen Karayalçın'dan.
ışçinin ekmeğiyle oynayanlara dersini
bir an önce vermesini istedi. Türker,
daha önceki raporun hazırlanmasında
öncülük eden Onay Alpago'dan. rapo-
runa sahip çıkmasını beklediklennı
vurguladı. Dünya Bankası uzman-
larnının Karabük'te dün yapacaklan
incelemeler Özçelık-İş Sendikası tarafı-
ndan tepki gösterilmesi üzerine bir baş-
ka tarihe ertelendi.
Başbakan Çiller'in açıklamaktan kaçındığı
rapor Karabük'ün kapatılmasını öngönlyor.
İnşaat maliyetleri
yüzdelO5arttı
ANKARA (ANKA) - İnşaat
maliyetlerinde son bir yılda re-
kor artışlar yaşandı. Ancak, in-
şaat çalışanlannın ücretleri
bundan nasibini almadı.
Eylül ayı itibanyla son bir yıl-
hk dönemde. tesisat malzemele-
rinde yüzde 156, inşaat makine-
lerinde yüzde 129.8. genel inşa-
at malzemelerinde yüzde 112.3
oranında maliyet artışı yaşanır-
ken, işcılik maliyetlerindeki ar-
tış yüzde 73.2 ile aynı dönemin-
deki enflasyonun çok gerisinde
kaldı. İşcilik giderlerindeki dü-
şük artış, ortalama maliyeti
aşağı çeken bir unsur oldu. İn-
şaat sektöründe söz konusu dö-
nemdeki ortalama maliyet
artışı yüzde 105'egeldi.
En hızlı maliyet artışı yüzde
106.4'le apartman tipi binalar-
da gerçekleşti. Ev kullanım
amaçlı bina tipindeki maliyet
artışı yüzde 98.3. diğerlerindeki
artış da yüzde 104.9 oldu.
İnşaat maliyetlerinde yılır
üçüncü çeyreğinde ikinci üç ay-
lık döneme göre artış da yüzde
8 olarak belirlendi Söz konusu
dönemler itibanyla en hızlı ma-
liyet artışı yüzde 14.5'le maki-
nede görüldü. Tcsisat malzcme-
len yii/de 12.2. genel inşaat
malzemeleri maliyeti yüzde 5.9
artarken. işçilik maliyetlerinde
dcyüzde 8.9'luk bir artış oldu
Oç aylık dönemlere göre
apartman tipi bina inşaatlann-
da maliyet yü/deS.l.ev tıpinde
yüzde 7.7. diğerlerinde yüzde
7.9 arttı.
Yatırım pa\ laıı azalıyor
Türkiye'nin
1995 yılındaki toplam
sabit sermaye
arttınmının 962
trilyonunu özel
sektör, 304 trilyonunu
kamu sektörü
gerçekleştirecek.
ANKARA, (ANKA)- Bütçe
gelırlennin yetennce
arttınlmaması ve kısıtlı gelinn
ağırlıklı olarak faiz ve
personele aktanlması
nedeniyle yattnma aynlan pay
giderek azalıyor. Toplam
yatınmlarda kaydedilen reel
genlemede bütçeden yatınma
pay ay nlamaması da büyük
etki yapıyor. Türkiye'nin 1995
yılındakı toplam sabit sermaye
arttınmının 962 trilyonunu
özel sektör. 304 trilyonunu kamu sektörü
gerçekleştirecek. Toplam yatınmda en büyük
payı konutyatırımlarıalacak. 1995 yılı yatırım
hedelinde konut sektörünun 507 iriİyon liralık
payı bulunuyor. \ utırım büyüklüğündekonutu.
218 triîyonla ımalat. 213 trılyonla ula^tınna
ızlıyor. Bu üç sektörün toplam yatınmlardakı
payı y u/de 74'ü aşıyor. Kamu sektörunce
gerçekleştirilecek 304 tnlyon liralık yatınmın 128
trılyonluk kısmının genel ve fcatma bütçe
kaynaklanndan yapılması öngörülüyor. 1995
yılında KİT'lerin
73.1 tnlyon. fonlann 51.2
tnlyon. yere! yönetımlenn 38.3
tnlyon. döner sermayelerin 1.1
tnlyon. İller Bankasf nın da 6.7
tnlyon liralık yatırım yapması
hedeflenıyor. Toplam sabit
sermaye yatınmlannda
kamunun payı azalıyor. 1994yıh
ıçın başlangıçta 492 tnlyon lıra
olarak öngörülen toplam
yatınmın yüzde 59'unu özel
kesımın. yüzde 4 l'ını kamu
kesımınin gerçekleştirmesı
planlanmıştı Bütçeden gerçekleştirilecek
yatınmlarıntoplamdakıpayının ıseyüzde 17.5
olnıası oııgorülmu^tü
Buyıl yajaıun reknrennasyonunetkısıyle
topLımyaıırıınlaıın.ongörulen492ırılyonu
aş.ır;ık f<4l trılyona ulaşacuğı tahmınedılıyor
loplaıny Jtırını ariarken. kamunun 203 tnlyon
olarak hedeflenen yatırım düzeyıne bıle
ulaşamayacağı \e 198 tnlyonda kalacağı
görülüyor. Böyiece kamunun toplam
yatınmlarda yüzde41 olarak öngörülen payı
yüzde 23.6ya ıniyor.
ÖZTÎN AKGÜÇ
Ekonomik Hedeflerde
Gepçekçi Olmak...
Yıllık ve uzun dönemli ekonomik hedefler sayısal ola-
rak açıklanırken hedeflerin olanak ölçüsünde tutarlı ve
gerçekçi olmalarına özen gösterilmelidir. Ancak tutarlı
ve gerçekçi makro ekonomik hedefler, ciddiye alınır, be-
lirsizliği azaltır, gelecek yıla ilişkin plan ve program ha-
zırlayan ekonomik birimlere de yol gösterici olur. Bazı
pembe düşler veya siyasal propaganda amacı güden
dayanağı olmayan rakamlar, hedef diye açıklandığında,
bunun yararından çok sakıncası olmaktadır. Ya bu he-
defler ciddiye alınmamakta, her ekonomik birim, kendi
büyüme hızı, enflasyon, kur, faiz tahminıne göre bütçe-
sini (iş programını) hazırlamakta veya gerçekçi olma-
yan makro hedeflere göre hazırlanan bütçeler., prog-
ramlar aksamakta, hedeflerden önemli sapmalar ol-
maktadır. Ciddi, gerçekçi olmayan hedefler, ekonomik
birimlerde hatalı kararlara da yol açmaktadır.
1994 yılı ekonomik hedefleri ile almmaya başlanan so-
nuçlann karşılaştırılması, saptanan resmi hedeflerin ne
denli ciddiyetten, gerçekçilikten uzak olduğunu ortaya
koymaktadır.
1994 yılı program hedeflerini, ana hatları ile anımsa-
yacak olursak, ekonominin büyüme hızı yüzde 4.5; sabit
sermaye yatırımlarında artış yüzde 6.1, fiyat artış hızı yıl-
lık ortalama yüzde 54 6; dışalım 30.7 milyar USD'dir
(ABD Doları).
Yılın son üç ayına girildiğinde, 1994 yılı, ekonomik açı-
dan program hedeflerinden çok farklı bir görüntü ver-
mektedir. Program hedeflerinden büyük sapmalar o!-
muş; büyüyen, fiyat artış hızı yavaşlayan bir ekonomi
hedeflendiği halde, küçülen, enflasyon içinde durgunluk
yaşayan bir ekonomi ortaya çıkmıştır.
Ekonominin büyüme hızı, yılın ilk altı aylık döneminde,
bir önceki yılın eş dönemine göre, eksi yüzde 4.2 olmuş-
tur. 1994 yılında büyüme hızının eksi olacağı, ekonomi-
nin küçüleceği, kişı başına gelirin, en iyi olasılıkla, reel
olarak yüzde 6 oranında azalacağı beklenmektedir.
Yüzde4.5 büyüme hedefine kıyasla reel olarak küçülme,
hedeften sapmayı çok belirgin olarak göstermektedir.
Fiyat artışı konusunda da hedeften sapma veya yanıl-
gı, yüzde yüzün üstündedir Toptan eşya fiyatlarında
yüzde 54.6 oranında artış hedeflenmış veya tahmin edil-
miş iken; yılın ilk dokuz aylık sonuçlarına göre, 1994 yı-
lında toptan eşya fiyatlarında yıllık ortalama artışın yüz-
de yüzün üstünde olacağı kesinlik kazanmıştır.
Yatırımlara ilişkin göstergeler, daha da iç karartıcıdır.
Devlet Istatistik Enstitüsü'nün yılın ilk altı aylık tahminle-
rine göre, ülkede sabit sermaye yatırımları, reel olarak
yüzde 10.3oranında azalmıştır. Bu azalış kamu kesimin-
de daha da ürperticidir. Kamu kesiminde, sabit sermaye
yatırımları yılın ilk altı ayında reel olarak yüzde 33 8 ora-
nında azalmıştır. Bu azalış, özel sektörde yüzde 4.1 dü-
zeyinde kalmıştır. Yatırımlarda yüzde 6.0'ın üstünde bir
büyüme hedefine göre, reel olarak önemli boyutta aza-
lış, gelecek açısından da umut kırıcıdır.
Ekonominin daralması, etkisıni dışalım üstünde de
göstermiş; yılın ilk sekiz aylık sonuçlarına göre, 1994 yı-
lında dışalımın 23-24 milyar USD dolayında gerçekleş-
mesi olasıhğı güçlenmiştır Program hedefine göre. dı-
şalımda gerı kalış. yüzde 25 dolayında olacaktır
Program hedeflerinden bu denli sapmalar, bir yerde
başansızlığı da göstermektedir. Başarının nesnel ölçü-
sü, herhalde hedeflere ulaşmakolmalıdır.
1995yılı ekonomik hedeflerinınsaptandığı.açıklandığı
bugünlerde, daha ciddi, daha gerçekçi davranılmalıdır.
Ekonomik hedef açıklama, bir siyasal gösteri. kamuoyu-
nu aldatma oyunu, ücretleri reel olarak düşürmek için
bir gerekçe olmamalıdır.
ADANA
Berke Barajı
ortada kaldıADANA (Cumhuriyet Güney
tlleri Bürosu) - Uzan aılesinın
yönetimındekı Çukurova
Elektnk Anonım Şirketi nce
(ÇEAŞ) yaptınlmaya çalışılan
Berke Barajfyla ılgilı ihaleye
fazla müşteri çıkmadığı bildiril-
di. İtalstrade Fırmasınca "ala-
cak ödenmiyor" gerekçesıyle
durdurulan inşaatla ilgili ola-
rak Tes-İş Sendikası. Uzan
ailesini suçladı.
Yaklaşık üç ay önce
yapımı İtalyan İtalstra-
de fırması tarafından
durdurulan Berke Ba-
rajı'nın 2500 işçısı ortada kaldı.
Tes-İş Sendikasfnın gerek
ÇEAŞ. gerekse İtalstrade ve
hükümet nezdındeki gınşım ve
çabalanndan da düne kadar
bir sonuç çıkmadı. İtalstrade'-
n.n. 36 mılyon dolar olduğunu
öne sürdüğü alacağı yüzünden
doğan anlaşmazhk nedeniyle
işın bırakılması üzerine gecen
günlerde ÇEAŞ tarafından iha-
le yapıldı. Verilen bılgıye göre
ihaleye enjeksiyon işiyle sınırlı
olacak şekilde Rokas Radyo
Kastaş ve Trevi şırketlen katıl-
dı. Her ıkı fırmanın da \erdığı
tekliflerin ne olduğu. kabul edi-
lıp edilmedığı konusunda
ÇEAŞ yönetimince herhangı
bir açıklama yapılmadı.
Türk-İş'e bağlı Tes-İş Sendi-
kası 3 No.lu Şube Başkanı Vey-
sel Kocakaplan. "Berkede işie-
rin durması L'zan ailesi
tarafından yönetiien
ÇEAŞ'ın yanlışlan vii-
zündendir ve sorun da
bir türlü çözüiememek-
tedir" dedı. Barajda işlerin baş-
laması amacıyla yaptıklan gın-
şımlerden hiçbır sonuç ala-
madıklanndan yakınan Koca-
kaplan. "Rapor hazırlıyoruz. İş
neden durdu. insanlar ne durum-
da. LTke ekonomisine zararı ne,
kim suçlu kim suçsuz, her şeyi
açıklayacağu ve sendikamız
aracılığıyla Başbakan'a ve ba-
kanlara ileteceğiz" diye konuş-
tu.
Adana-Koo
yönetimine davaADANA (Cumhuriyet Gü-
ney İlleri Bürosu) - Yaklaşık 10
bin kişiyı örgütleyerek konut
yapmaya çalışun Adana-
Koop'un Genel Başkanı \e di-
ğer yönetıcileri hakkında "gö-
revi kötüye kullanmaktan"
dava açıldı. Cumhuriyel
Savcılığı. Genel Başkan Ab-
dun-ahmanÖzalpve 11 yöneti-
cinin "usülsüz harcama ve öde-
me yaptığını", Türk Ceza Ka-
nunu'nun(TCK)240 madde-
sine göre cczalandınlmalannı
istedi.
Türkkent üyesi de olan
Adana-Koop'la ilgili eleştirı
ve sııçlamalanı bıı yenısi d.tha
eklendı. \ oncııcılcnıvicü
ba/ılannın ayda 50 milyon lıra
cuannda maaş alışı da kamu-
oyunda tartışılan Adana-
Koop ıçin Adana Ticaret ve
Sanayi Müdürlüğü'nce yapı-
lan inceleme sonuçlan. suç du-
yurusuna dönüştürülerek
savalığa verildi. Cumhuriyet
Sava'ığı da. TSM'nin rapo-
rundaki savlan ciddi bularak
da\a açtı.
Geçen günlerde "Halk-
kcnt'e ait inşaatlara, ruhsat alı-
nmadan başladığı" gerekçesıy-
le temel çukurlan Seyhan Be-
lediyesi tarafından doldurulan
Adana-Koop'la ilgili davanın
duruşmasına önümüzdeki ay
başlanacak. TCK'nin 240.
maddesine göre haklannda 6
ay ile 3 yıl arasında hapis ce-
zası istemiyie yargıç karsısına
çıkacak Abdurrahman Özalp.
M.ıçkuru<!ara c--;ı>; <ii,\n k<'>ııı-
l.m. "hüyümonin snncılsn"
olarak değerlendırdı. Özalp.
uygıılamalarda herhangi bir
kasıt bulunmadığını. bazı ha-
talar yapıldığını kabul ettikle-
rini. ancak kötü niyetin söz
konusu olmadıeını belirtti.