Katalog

Cumhuriyettmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç# Genel Yayın Koordınaîörü: Hikmet Çetinkaya # Yazıışlen Mudurlen: fbrahim Yıldız (Sorumlu). Dinç Tayanç • Haber Merkezı Müdürir Hakan Kara # Görsel Yönetmen Fikret Eser Dı> Hdbcrler Ergun Balcı 9 Istıhbarat. Yalçın Çakır # Ekonomı Biilent Kızanlık 0 Radyo-TV Ujgar Eremektar 9 Kultür Handan Şenköken 9 Spor Abdülkadir Yücelman 9 Vurt Haberler Mehmet Saraç 9 Makateler Sami Karaören 9 Çevın Se>fettin Turhan 9 Düzeltme Abdullah V azıcı Yayın Kurulu İlhan Sclçuk (Başkan). Orhan Erinç, Oktav Kurtböke. Özgen 4car, Hikmel Çetinkaya. Şükran Soner, Ergun Balcı, Dinç Ta>anç, tbrahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbav. Ankara TemsılciM Mustafa Balba\ 9 Haber Mudüriı Doğan Akın Atatürk Bulvarı No 125. Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tcl 4195020("? hat). Telekv 42344. Fakv 4195027 9 Izmır TcmMİcısr Serdar Kızık, H Zı>aBK 1352 S 2 3 Tcl-441 l220Teleks 52359. Faks 441911? 9 Adana Tcmsılcısı Çetin Yiğenoğlu, inonu Cd 119 S No 1 Kat.l.Tel W255O. Teleks 62155. Fak^ 3522570 Mues»ese Mudunr Erol Erkut 9 Koordınator Ahmel Korulsan 9 Muhasebe Biilent Vener 9 Idare Hüseyin Gürer 9 İşlctmc Önder Çelik 9 Bıl'gı- Ulem Nail tnal 9 Bılgısayar Sıstem: Mürüvet Çiler 9 Reklam Reha Işıtman Y a y ı n l ı y a n ve Basan: Yenı Gun Haber Ajansı, Ba5in \ e Ya>mcı!ık A Ş Tülkocağıcad 39 41 Cağaloğlu 34334 Isl PK 246 lstanbul Tel lO 2121 512 05 05 C 0 hall Telekv 22246 Faks (0 2 1 2 ) ^ 1 3 2EKİM 1994 imsak: 4.29 Güneş:5.54 Öğle: 1 1.59 Ikindi: 15.15 Akşam: 17.53 Yatsı: 19.12 Trakya'nm Hk hayvan hastanesi • TEKİRDAĞ(AA)- Trakya'daki hayvan hastalıklanyla mücadele amacıyla Tekirdağ'da inşa edilen hayvan hastanesinin. bu yıl sonuna kadar tamamlanacağı bildirildi. Tanm ve Köyişleri Bakanlığı, Tekirdağ II Özel Idaresi ve Merkez Çiftçiler Birliği'nce yaptınlan hastaneden hayvancılık sektörünün uğradığı kayıplann önlenmesi amaçlanıyor. Usede 'alo bilgi' servisi • KAYSERİ (AA) - Kayseri Sümer Lisesi'nde, 'alo bilgi' servisi kuruldu. Sümer Lisesi müdürü Mecit Bilgici, kurulan yeni sistemin bilgisayarla çalıştığmı behrterek, "Her ögrencimize bir kod numarası veriyorıız. Öğrenci velisi, telefonla bilgi işlem merkezini arayıp kendi koduna girdiğinde, öğrencinin notlannı, devam durumunu, okul içindeki davranışlannı, konuşan bilgisayar aracılığıyla anında öğrenebilecek" dedi. MB'den özel okullara kıyak • ANKARA (ANKA) - Millı Eğitım Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, aldığı son kararla ders geçme ve kredi sisteminde uygulanan erken dönem mezun olmayı kaldırdı. Ders geçme ve kredi sistemine göre ögrenciye 5 dönemde, yani 2.5 yılda mezun olma hakkı tanınıyordu. Geçen yıl birtakım özel okul öğrencileri 5 dönemde. yani 2.5 yılda mezun olarak yıllık olarak yatırdıklan paranın yansını geri ıstemiş, taksitle eğitim yapanlar da 5. dönemden sonra para ödememişti. Ergonomide yenilik • Haber Merkezi- Microsoft, bilgisayar kullanımında geliştirdiği yeni tip klavye ve mause ile yeni birçığıraçıyor. Microsoft Natural Keyboard ve Microsoft Mause, insanın kemik ve kas yapısına bütünüyle uyum gösteren ergonomik tasanmı, hassasiyeti ve kalitesiyle büyük rahatlık sağlıyor. Klavye ve mouse'un ergonomik tasanmlan, bilgisayar kullanıcısına el, bilek, kol ve omuzlann doğal konumunu koruyarak rahat çalışma olanağı veriyor. M Gölü kunıdu • KONYA-ANKARA (AA) -Türkiye'nın tuz ihtiyacının büyük bölümünü karşılayan Tuz Gölü'nde, su seviyesinin yaşanan kuraklık nedeniyle sıfır noktasına kadar düştüğü belirlendi. Tuz Işletmeleri Genel Müdürlüğü yetkilileri, gölde suyun her yıl eylül ayında minimum seviyeye inmesine karşılık bu yıl çekilmenin daha fazla oldufunu söylediler. Kayacık Tuz Işletmesi Müdürlüğü yetkilileri de göldeki suyun tamamen çekildiğini ve daha önce öze! yollardan sağlanan tuz çıkarma işleminin. gölün bütün bölümlerinde rahatlıkla sürdürüldüğünü söylediler. Eurogold Şirketi, Bergama'daki altm madeni için Waihi'de kurduğu tesisleri örnek gösteriyor AltıiMİa söz BerganıahlamıHAKAN KARA VVaihı, Maori yerlılerinın koy- duğu bir ad. Yükselen sular an- lamına gelıyor. Burası Yenı Ze- landa'nın kuzeyınde 3 bın 500 nüfuslu bır kasaba. Tam ortasın- dabıraitın madeni yeralıyor. Bu yüzden Waihı'ye altm kalplı ka- saba dıyorlar. Her gün tonlarca toprak çıkanlıyor YVaıhı nın kal- bınden. Waihi açık kalp amelı- yatı geçiriyorgibi. Dünyanın bırucundaki Waihi kasabasıyla, Bergama'nın Ova- cık köyü arasında bır bağ kuru- labileceğini kim düşünebılirdi ki Bağ, Eurogold adlı şırketin Bergama'da altm bulmasıyla ku- ruldu. Proje, çe\Tecılerin ve yö- re halkının tepkisine neden oldu. Dört yıl önce başlayan çalışma- lara karşın Bergama'daki maden bır türlü işletmeye açılamadı. Madenin işletmeye açılabilmesı için ÇevTe Bakanlığı'nın onayı bekleniyor. Bakanlığın izin için başvuran şırkete verdiği yanıt ıl- ginç.: "Once yöre halkını ikna edin." Bergama altınında şimdi söz Bergamalılann. Çevrecileri ciddiye almadılar Dünyanın en büyük altın iş- letmecileri arasında yer alan ve sadece ürettiği altınla her yıl Türkiye"nin toplam maden ıhra- Eurogold şirketi genel muduru Mark AshJey, \\aihi'deki siyanürlii suyun akıüldığı ahkgöletinin hiçbir çevre sorununa yolaçmadığını vurguluyor. Ashley " Bergama'da siyanüıiü su gölete akıülmadan antmadan geçirelecek. VVaihi'de bu aşamada antma yok" diye konuşuyor... catını aşan bir gelır sağla>an Normandy Poseidon grubuTür- kiye'deki çevre duyarlılığı karşı- sında şaşkın. Bundan dört yıl ön- ce Bergama altını ilk gündeme geldiğinde "biravuççevreci" di- ye nitelendirilen insanlardan yükselen tepkilerin bu düzeye ulaşabileceğini düşünmemişler. Dört yıl süreyle tüm gelişmele- ri oldukça yakından ızleyen Ber- gama Belediyesi'nden Özcan Ourmaz şöyle diyor: "Şirketöncelerigerekli j erler- den Ldnleri alır. altm madenini kuraran mantığıy la konuya yak- laşü. Ne belediyeyi ne de'yöre hal- kını proje konusunda buğitendir- me gereği duydu. Oysa hepimiz endişelivdik. Derken eylemler, imza kampanyalan gündeme geldi. Herkesi siyanür korkusu sarmıştı. Bu tepkiler sonucu ilk projede antma tesisi yokken, şir- ket antma tesisi de kuracağını açıkladı. Ama Bergamalılar ha- la endişeli ve doğrusunu isterse- niz yaşanan onca tartişmadan sonra şirkete güvenemiyoriar." Eurogold şirketi yaptığı yan- lışın farkına varmış. Şimdüerde kapsamlı bir bilgılendirme kam- panyası sürdüriiyor. Bu çerçeve- de fürkiye'den 17 kişılık birga- zeteci grubu Yenı Zelanda'ya VV'aihı'yegötürüldü. Yeni Zelan- da dünyada çevTe duyarlılığı açı- sından önde gelen ülkelerden. Nükleer santral yasak. Termik • Eurogold şirketi, Bergama'da Waihi'dekinden daha çok çevreye duyarlı bir altın madeni kurmaya söz veriyor. Ancak VVaihi'de cev- reyi koruyan altın ma- deni şirketi değil. Açıklık, demokrasi, katılım ve yurttaş ini- siyatifi gibi kavramla- rın yaşama geçirilme- si. Bergen Sözleşmesi'ne göre çevre riski taşıyan projeler için halkın onayı alınmak zorunda santral da yok. Çevre sorunlan yok değil. Ama kirlılik sorunu çok düşük düzeyde. Gazetecıler Yeni Zelanda"da sayısız uzman- la görüştürüldü. Avustralya'nın eski Çevre Bakanı Ros Kelh, "Siz de gördünüz. Çe>Tey le ma- dencilik el ele >ürüyebilir" diye- rek şırket ıçın güvence venyor. Uaihi kasabasındaysa kuru- lan altın madeniyle ilgilı bır şi- kayet yok gibi. Altın madenıne muhalif olan VVaihfdekı çevrecı Kardiyoloji Kongresi Türkler için en büyük risk hipertansiyon tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Türk Kardiyoloji DemeğTnce yapılan biraraştırma- nm sonuçlanna göre Türk halkının koroner kalp hastalıklanna sahıp olma nskı. kandaki kolesterol düzeyleri bakımından bazı gelişmiş ülke toplumlanna göre yüzde 20 oranında da- ha düşük. Türk toplumunda kalp hastalıklan için en büyük risk kaynağını ise hipertansiyon oluşturuyor. Türk Kardiyoloji Derneği tarafından düzen- lenen 10. Kardiyoloji Kongresi kapsammda "Tûrkiye'de koroneı kalp hastalığı" konulu sempozyumu yapıldı. Dünyadakı koroner kalp hastalığına ilişkin bir konuşma yapan İs- tanbul Ünjversıtesi'nden Prof. Dr. Remzi Öz- can, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki ölüm savısının yaklaşık yansına. bu hastalığın neden olduğunu söyledi. Ölüm nedenlerinin başmda yer alan koroner kalp hastahğının ar- dından kansenn geldığinı kavdeden Prof. Dr. Özcan. "Koroner kalp hastaîığından ABD'de ydda 500 bin, Türkiye'de ise 120 bin kişi yaşamı- nı yitirmektedir. ABD'de 6 milvon. ülkemizde ise 1 mihon 50 bin koroner kalp hastası bulun- maktadır. Bu hastalık. Amerikan ekonomisine yılda 50 milyar dolar yük getirmektedir" dedı. Türk Kardiyoloji Demeğı Başkanı Prof. Dr. Altan Onat. konuşmasında. derneğin 1990 >ı- lında, 59 yerleşim bölgesinde. 3700 kişı uzerin- de yaptığı araştırma sonuçlannı anlattı. Tür- kiye'de koroner kalp hastalan sayısının her yıl 120 bin arttığını ve yılda 80 bin ölüm meydana geldiğinı belirten Prof. Dr. Onat. sözlerini şöyle sürdürdü: "Araştırmamızın sonuçlanna göre 35-64 yaş arasuıdaki bu kişilerde. kandaki total kolesterol düzeyi erkeklerde 185 miligram, kadınlarda 192 miligram olarak belirlendi. Bazı gelişmiş top- lumlann ortalamalarına göre bu kolesterol düze- yi, erkeklerde 40 miligram. kadınlarda 35 milig- ram daha düşüktür. Yani, yüzde 20 oranında bir fark var >e bu açıdan bizim toplumumuzun daha şanslı olduğunu sövle>ebiliriz. Araştırma vaptı- ğonız kişilerdeki kolesterol düzeyi. ABD'deki erkeklere göre 25 miligram, kadınlara göre de 15 miligram daha düşük." grubun önde gelenlerinden Mark Daniels her tür madene. endüstriye karşı. Ancak Waihi madeninın yarattığı çevre sorun- lannın yöre üzenndeki etkılen konusunda söyleyebilecek so- mut bir şevı yok. Neden mı? Çünkü buradakı proje yöre hal- kının da katılımıyla gerçekleştı- rilmış. Yandaş \e karşıtlardan oluşan halk komıtelen kurul- muş. Uzmanlar gelmış Yöre halkı madenin getireceği tüm avantaj \e dezavantajlar konu- sunda son derece iyi bilgılendi- nlmış ve altın madenıne e\et de- miş. Bununla da kalmayıp bır komıte oluşturmuş \e işletmeyı sıkı denetime almış. Dığer bır anlatımla VVaihı'de çevreyı ko- ruyan altın madeni şirketi değil. Açıklık. demokrasi, katılım \e yurttaş inisiyatıfi gıbı kavramla- nn yaşama geçırilmesi. "Hata yapük" Yeni Zelanda'da 1992'den bu yana madenlere ışletme yetkısı- nı yerel yönetımler venyor Üs- telik maden şirketi buradakı ye- rel yönetime de küçümsenme- yecekbırparasal kavnakaktan- yor ve bölgenin kalkınmasına katkı sağlıyor. Normandy Poseidon Gru- bu'nun Yönetım Kurulu Başka- nı Robert Champion de Cres- pigny ıle konuşurken. "Neden W'aihi'deki>öntemi Bergama'da uygulamadımz" diye sorduğu- muzda "Hatavaptık Yönetimsel bir sorundan ka\naklandı ama, bu hatamızı düzelteceğiz. Ova- cık'a V\aihi'dekinden bile daha güvenli bir maden kurmayı taah- hüt ediyoruz" dıyor. Vvaıhılıleraltın madenıne kar- şı olmak bir yana "kalplerinde- ki altının giderek azaimasuıdan" endişeli. Altın bıttıfiınde ve pa- ra muslufiu kapandığında ne ya- panz diye düşünüyorlar Bergama'da tepkiler sürüyor. Türkiye'nın de ımzaladığı Ulus- lararası Bergen Sözleşmesi'ne göre "Bir tesisin kurulmasında çevre için sakınca varsa, o \öre- de vaşayan insanlann onayı ge- rekli". Yeni Zelandanın yerlıleri Maonler. Duvvanmısh Kızılderi- Iı reisı Seattle gibi "Bütün can- lılar yok olduğunda ruhumuzun bü>ükyalnızlığı nedeniyle bizler de öleceğiz. Dünyanın başına ge- lenler dünyanın çocuklannın da başına gelir" demiyorlar. Onlar doğayladeğil, turizmleılgili. Yi- ne de kasabaya VVaihı adını ver- mekle haklı çıkıyorlar. Çünkü VA'aıhi'de altın bıttikten sonra ka- sabanın tam ortasındakı koca- man çukur bır göle dönüştürüle- rek rekreasyon alanı olacak VVa- ihı'nin kalbınde sular yük- ^elecek. VVaihıli çevreci Mark Daniels ise Bergamalılara şu mesajı ıletıyor "Kalbinizle karar verin" Birinci seçilen İsrailli Simon (sağda), mutluluğunu ikinci olan Didem Lzel'le paylaştı. Rus güzeli Olga Syseo\a (üstte), Intemational Hospital'da teda\i edildi. (Fotoğraf: TA\TL^S İŞBÎLEN)" Dereceyegiremeyen Olga, büekkmükesti Show TY'nin düzenlediği 'Miss Europe'ta İsrailli güzel 1. seçildi Haber Merkezi - Shovv TV tarafından düzenlenen Avrupa Güzellik Yanşması. "Miss Europe"'ta İsrail güzeli Lilach Ben Simon birinci seçildi. Yanşmada, Türk güzeli Didem Uzel ikinci oldu. Yanşmanın en önemli olayı ise Rus güzeli Olga Syseova'nın yanşmadan sonra bileklerini keserek intihar girişiminde bulunması oldu. Syseova. Intemational Hospital'da ilk müdahale vapıldıktan sonra kaldığı Holiday Inn Oteü'ne döndü. Dereceye giremeyen Olga Syseova'nın neden intihar girişiminde bulunduğu ise öğrenilemedi. 1948 yılından bu yana düzenlenen yanşma. 5. kez Türkiye'de gerçekleştirildi. Kültür Bakanı Timurçin Savaş. Galatasaray Spor Klübü Başkanı Alp Yalman. Shovv TV Yönetim Kurulu üyesi İnci Aksoy ve Avrupa ülkelerinden gelen üyelerden oluşan 15 kişiden oluşanjüri, üçüncülüğe Ukraynalı Nataliy Svachiy'yi. dördüncülüğe İngiliz Amanda Johnson'ı. beşinciliğe Hollandab Pamela Van DenBerg'i uygungördü. A> a İrini'de düzenlenen yanşmayı Tank Tarcan ve Defne Samyeü sundu. Shovv TV'den naklen yajımlanan yanşmayı izleyen topluluk oldukça kalabalıktı. Ban konuklann ayakta kaldığı gözlemlendi. Gecenin geç saatlerine doğru sonuçlar açıklandığında ise kalabalığın yan yanya azaldığı gözJemlendi. Konuk sanatçı Tarkan'ın. yanşmacılardan fazla ilgi görmesi de gecenin ilginç notlan arasında yeraldı. Devlet Halk Danslan Topluluğu bir dans gösterisiyle geceye renk kattı. "Miss Europe" seçilen 17 yaşındaki israil güzeli. 15 bin, ikinci olan Türk güzeli Didem Uzel 10 bin, üçüncü güzel ise 5 bın dolar para ödülü kazandı. Yanşmanın en önemli notu ise Rus güzelin bir gün sonra gerçekleşen intihar girişimi oldu. Trajediv e yol açabilecek nitelikteki olay, yanşmada yaşanan bütün güzellikleri unutturarak yanşmanın gelecekte anımsanmasında en büyük rolü oynayacak. Universite vakıflan denetime alındı • YÖK Başkanı Prof. Dr. Mehmet Saglam, bazı vakıflann üniversiteye yapılan bağışlan kendi mallanna geçirdiğinin saptandığını "usulsüzlük" yapan vakıf yöneticilerinin yargılanması için Danıştay'a 'İüzumu muhakeme" başvurusunda bulunulacağını açıkladı ANKARA (AA) - YÖK Baş- kanı Prof. Dr. Mehmet Sağ- lam.üniversıte vakıflannın ta- mamının denetime alındığını bıldırerek bazı vakıflann üni- versiteye yapılan bağışlan ken- di mallarına geçırdiklerının saptandığını söyledi. Prof. Dr. Saglam. universite vakıflan) la ilgili olarak çok say ıda ıhbar al- dıklannı behrterek YÖK De- netleme Kurulu'na bütün va- kıflann denetlenmesi için tali- mat verdığını bildirdi. Soruşturma açıldı Bazı vakıf yöneticilerinin. YÖK'ün gönderdiğı elemanla- n kabul etmeyerek "Bizi ancak Yakıflar Genel Müdürlüğü de- netler" bıçımınde cevap ver- dıklerinı bıldıren Prof. Dr. Sağ- lam, bu durum karşısında ken- dilennın de yetkılennı kullana- rak soruşturma açtıklannı kay- detti. Prof. Dr Saglam, "Düşü- nün ki bana bağb olan bir üni- versitenin \akfını ben denetle- yemiyorum. Vakıflar Genel Miidürlüğü'ne yazı göndererek bana bağlı olan universite va- kıflannın denetlenmesini iste- dim. Ne >azık ki denetlemedi- ler" diye konuştu \akiflann kendılerinı döner sermayeden ayırarak >'ÖK denetimi dışına çıktıklannı belirten Prof. Dr. Saglam. vakıflann öğrenci kantinlennin ışletmesını de ya- parak Mediko Sosyal Merkez- lerini güçsüz durumda bırak- tıklannı söyledi Universite va- kıflannın kuruluşu sırasında bazı kışılenn bütün aılesıni mütev el 11 heyetıne seçtığini bil- dıren Prof Dr. Saglam. 30 se- nedır mütevellı heyetı değiş- meyen vakıflar saptandığını açıkladı. "Böyle şe\ olmaz" Vakıflann pek çoğunun yö- netımınde universite yöneti- mınde olmayan kışilenn bulun- duğunu anlatan Prof. Dr. Sağ- lam. sözlennı şöyle sürdürdü: "Siz bir üniversitenin adına vakjf kuracaksınız, \'ani A üni- vershesi vakfi diyeceksiniz, o za- man bu vakıf A üniversitesinin gelişimi için çalışmalıdır. Para- lannı bu gelişim için harcama- lıdır. O üniversitenin gelişimi için nelerin yapılması gerektiğini de o ünh ersite>i >önetenlerden da- ha iyi kimse bilemez. Dolayısı> - la takjflann da hiç olmazsa ço- ğunluğunu üniversite vönetici- leri oluştursun. N'akıflar ku- rumsal bir biçim almaudır. Şahsi veya ailevi bir biçim al- mamalıdır. Siz üniversitenin bi- nasında kanrin işleteceksiniz. üniversitenin elektriğini. suyu- nu. personelini kullanacaksuuz, bunun gelirini üniversite vakfı- na vereceksiniz. üniversite yö- netimi de bu vakfa hükmede- meyecek. Böyle şe> olmaz." KOLESTEROL VE DAMAR SERTLİĞİ Dr ORYAL GÖKDEMİR ilk adımı atın, kolesterolünüzü ölçtürün f imdi temel ilkeleri gözden geçirelim: Da- ha önce de belirttiğimiz gibi herkes. koles- terol (önce sadece kolesterol. fazla masra- ^ ) fa gerek yok) düzeyini öğrenmelidir. Bu normal (200 mg.nin altı) olsa bile her 5 yılda bir yeniden ölçtürmelidir. Eğer bilinen bir koroner yetmezliği ya da ilk bölümde saydığımız sigara. hipertansiyon, şişmanlık, hareketsizlik. erkek ya da menopoz sonrası kadın gibi risk faktörlerinden ikisi ya da fazlası varsa diğer ölçümler (HDL LDL, trigliserid) yapılmalı ve her yıl yinelenme- lidir. Kolesterol 200 mg, LDL 130 mg'nın altına indirilmelidir. Diyete karşın bu kişilerde koleste- rol 240, LDL 160 mg'nin üzerinde ise ilaç gere- kebilir. Tedavi altı aylık ciddi bir diyetten sonra gündeme gelir. Ilaç. mutlaka, bu konuda uzman birdoktorun önerisiyle alınmalı ve zaman zaman kan tahlilleri ile izlenilmelidir. Ilaç kullanılması- na karar verilmişse bunun çok uzun sürelı olaca- ğı (belki deömürboyu)bılinmelidir. Çünkü bu so- ğuk algınlıği gibi bir hastalık tedavisi değil, gör- me kusurunun gözlükle düzeltilmesi gibi bir dış yardımdır. Gözlüğünüzü evde unutursanız nasıl her şey altüst olursa, diyeti bozduğunuzda, ya da doktorunuzun başlamak zorunda kaldığı ilacı kes- tiğinizde kısa süre sonra kolesterolünüz yükselır. X5eslenirken kırmızı et, yağlı süt ve süt ürünlerinden: yumurta, sakatat, doymuş ve katı yağlar, margarinler ve mayonezden; çukulata, dondurma ve kızartmalardan kaçınmalısınız. Sonuç olarak, doymak için salata. yemek için sebze ve meyve, tatmak için hayvansal besinler dersek biraz abartılı olsa da sağlıklı ve yeni bir yaşam biçimi için hiç de kötü bir slogan olmaz. Bu gruptakı ılaçlann van etkilen, sakıncalan sı- ze doktorunuz tarafından anlatılacaktır. Dolayı- sıyle kullanırken zaman zaman kısa görüşmeler. kontroller yapmanız gerekebılir. Kolesterol. beslenmenıze sinsıce gırer. Besin- lenn kolesterol ıçenp içermediğinı iyi bilmek ge- rekir. Kolesterol içermemesi de yetmez. koleste- rolü yükselten doymuş yağ. ya da tropıkal yağ ıçenp içermemesi de önemlidır. Özellikle hazıryı- yeceklerin ambalajında dürüst ve açık bir ıçerik listesi olmak gerekir. Tabii bu. ınsan sağlığının ciddiye alındığı. yıyecek üreten firmalann çıkar- lannı ön plana çıkaran bürokratlann at oynatma- dığı ülkeler ıçın geçerlı. Aslında kazanç hırsının keşfetmediği cinlık yok ABD ve ıleri Avrupa ül- kelennde bile. ambalajın üstünde "kolesterolsüz", "düşük kolesteror gıbı özendirici laflar. 5 metre öteden görülebılecek renk ve puntolarla yazılır- ken, "doymuş yağ ya da tropikal yağ" oranı. da- mar sertliği sınınna gelmış. 40 ya^ın üzerindeki- lerin gözlük takmadan asla okuyamayacağı sinek pisliği puntolanyla belirtilir. Bizde ise halkın işi çok daha zor. Çünkü burada bakanlar asbestlı bır gemiyı okşayıp elinı yalayarak: devlet başkanla- n radyasyonlu çayı afiyetle yudumlayarak halkı aldatmaktan çekinmıyorlar. Daha kötüsü bilim adamlannın en başındakı, radyasyon tehlikesi yokturdıyeyalansöyleyebıliyor. Insanlarneye ve kime güvenecek? Düzenbazlığın özürü "yoğur- dum gara diyen va mı?" olunca, katran beyaza bo- yanıp yoğurt diye satılsa olağan sayılır. Peki hal- kın bunda hiç mı kabahati yok. Bana kalırsa çok var. Sorgulamayı beceremese bile bağışlamama- yı öğrenebilir. Tekrartekraraldatılmak için bu ka- dar heveslı olmayabılir. Gerçeğı arama bılincı edi- nebilir. Aksi halde her konuda olduğu gibi sağlık konusunda da "yoğurdun garasını", afiyetle ye- mek zorunda. Aslında halkı uyarmada gerçek bılım adamla- nna önemli görev lerdüşmektedir. Amerikan Kalp Cemıyeti yıllardır halkı uyancı yayınlaryapmak- tadır. Beslenme konusunda çok önemli. ama ra- hatlıkla gözden kaçabilecek püf noktalarına dik- kat çekilmektedir. Yukanda sözü edilen. albenı puntosuyla, uyan puntosunun farklılığı gibi. "Ko- lesterolsüz"demek. "kolesterolü yükseltmez" de- mek değildır uyansı gıbı. Bir başka örnek: Pake- tin ıçeriği tümüyle sağlık çızgisinde olabılır. ama miktar olarak 1 kişiye genelde yetmeyecek şekıl- de ve alınınca çoğu kez birkaç paket yenilir art- nıyetiyle pazarlanmış olabilir. Ya da rakamlar yüz- de olarak, yani 100 gramında şu kadar var anla- mında gösterilmiştir. Oysa pakette örneğin 250 gram vardır ve bu gözden kaçar. Halkın ayınm yapmada zorlandığı bir başka konu da kolesterol ve kalon farkıdır. Örneğin üzümde hiç kolesterol yokturama. kalorisi fazladır ve şışmanlatır Tavuk. balık etleri doymuş yağlar açısından sakmcasız- lar arasında sayılır ama. ne kadar yerseniz yeyin denmez. Çünkü kolesterolü var ve kalori açısın- dan kuzu etinden farksız. Hele tavuğun y anında bırtabak da patates kızartması gclmişse .. Hanm yağda kızartıldı? Üstelik zeytınyagı bile olsa kı- zartılmakla zararlı hale gelmıştır. M.4rkası Sa. 19,Sü.3'te