Katalog

4 EYLÜL1993 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DUNYADAN Eski GüvenlikBakanı 'ndan Yeltsin 'e mektup: Rusya'yı uçuruma kimler itiyor? OOMIPflBAA Boris Yeltsin'in emriyle görevinden ahnan eski Güvenlik Bakant (KGB Şefi) Baramikov, Devlet Başkanı'na bir mektup gönderdi. Pravda'da yayımlanan mektup, şöyle: B u mektubu. kendimle ve geJe- ceğimle ilgjli kaygılanmdan dolayı değil. yurttaşlık bılinci- me ve askerlik onuruma dayanarak yazıyorurn. Görevden alınmamla il- gili emrinizi ayru gün uyguladım ve daha sonra da spekülasyonlara meydan vermemek için özenli dav- randım. Amaam, valıuzca size ana- yurdumuzJa ılgili bazi kuşkulanrru iletmektir. Sizi her zaman objektif venlerle bılgılendirmeye, her şeyi olduğugibi aktarmaya çalıştım. Biliyorum, ver- diğım bilgıler, her zaman hoşa gide- cek türden değildi. Ama ne yapahm, benim görevim böyle "tatsız" bir kuruluşun sorumluluğuydu. Biliyorum lu, çevrenızdeki bazı kişiler, benim sızı tek yanlı bilgilen- dirdiğimi, venleri belirli bir süzgeç- ten geçirdıkten sonra size ilettiğimi söylüyorlar. Benim görevden alınmama neden olanlar da onlar, biliyorum. Tıpkı, devlet başkanına güvenmiş olan başka kışileri uzaklaştırdıklan gibi, beni de safdışı ettıler. Bunlar. yun çıkarlan adı altında kendi çıkar- lannı kollayanlardır. Tarihin onlara hak ettikleri cezayı vereceğini umu- yorum. Tanndan dileğjm, bu kişi- lerin, devletimızi tümüyle çöküşe sürüklemeyi başaramamalandır. IMafyacı-bürokrat Itakımı Edindiğim bilgilere göre, benim görevden alınmam için, geçen son- bahardan. hatta belki daha önceler- den beri çaba harcayanlar vardı. Barannikov'dan kimler rahatsız oluyordu? îlk grup. politikalanrun Güvenlik Bakanhğı tarafından "kararlı bicûn- de" desteklenmesmı ısteyen "aşın radikaller"dir. Bunlar, ülke yöneti- mini etkıleyen birinci güçtür. İkincisi, "mafyacı-bürokrat" takımıdır. Bunlar. halkın yağma- lanması pahasına sağladıklan ola- ğanüstü kazancın önünde Güvenlik BakanlığVnı engel olarak gören çev- relerdir. Üçüncüsü, ülkenin güçlü bir gü- venlik sistemi olmasını istemeyen- lerdir. Bunlar. bakanlığımızın baa mensuplanru yıpratma çabalan- ndan, "uluslararası" konferanslara kadar bir dizi etkinlik gerçekleştıri- yorlar. Rusya'da, eski sosyalist dev- letlerde ve öteki BDT ülkelerinde, "KGB'nin etkisinden nasıi kurtu- lumır?" adı altında Batılı istihbarat kuruluşlannın çeşitli çalışmalan ol- muştur. Biz, kısa sürede ciddi bir ca- susluk şebekesini etkisiz hale geü'r- dik. Son bir buçuk yıl içinde ba- kanlığıma ve bana yönelik çamur aüna kampanyalan karşısında. Devlet Başkaru olarak bize moral destek vermenizi sizden istememiş- tim; bunu şımdi istiyorum. ISizi de uçuruma doğru itiyorlar Sahte demokratlık söylemleri altında kendi politik çıkarlannı kol- layanlar hakkında sizi birçok kez bilgilendirmiştün. Yalnızca politikaahk yapan, onun ötesinde ne ekonomiyle ne sa- vunmayla ne de başka bir şeyle ilgi- lenen çevreler, profesyonellerden daha kurnaz çıkmışlardır. Bütün bunlan, kendimle ilgili her- hangi bir şey nca etmek için yaz- madım. Benim yazgımın sizin değü, çevrerüzdekilerin ellerinde oldugu- nu biliyorum. O eller ki, sizi de, Rus- ya halkını da uçuruma doğru itmek- tedir. İki Savaşa Katılacak Kadar Güçlü ABO, Savunma Bakanlıgr, nükleer olmayan iki büyûk böîgesel savaşa aynı anda katıiabilme hedefi çerçavesinde geliştirdigi uzun vadeli planlan açıkladı. Bush yönetimi de, daha az bir indirim öngören benzer bir uzun vadeli plan geliştirmişti. TANIMLAR: Bir TÜMEN 18 bin asker, 324 tank ve üç TUGAVdan olusuyor. Her bir tugayda ûç tabur ya da alay bulunuyor. SAVAŞ GRUPLARI'nda, kruvazörlü ve destroyerli bir uçak gemisi yer alıyor. Bir SAVAŞÇI KANAT, 18-24 uçaktan kurutu ûç fiiodan oluşuyor. Şimdiki Güçler J Yeni Clinton planı Etki Bu«h planı Kar» Kuw«tl«ri 14 hareket halinde tümen 10 hareket halınde tümen 12 hareket halinde tümen 6 yedek tümen ISyedektugay 8 yedek tümen Deniz Kuvvatlari 13 taşıyıcı savas grubu 1 egitim taşıyıcısı 11 taşıyıcı savas grubu 1 yedek ve egitim taşıyıcısı 12 taşryıcı savaş grubu Daniz Kuvvetlari liti182.000 hareket halinde asker 174.000 hareket halinde asker 1 yedek tümen 1 yedek tümen 159.000 hareket halinde asker 1 yedek tümen Hava Kuvvattert 16 hareket halinde savasçı 13 hareket halinde kanat savaşçı kanat 14 hareket halinde savaşçı kanat 12 yedek savaşçı kanat 7 yedek savaşçı kanat 10 yedek savaşçı kanat Kaynsk: Scvunma Safcanttf/ Clinton yönetiminin Yaratbğmıbıuıalmı ya başkasınayararsa! £hr jN'rtu JJork eimcs C linton yönetimi, ABD ordu- sunun generalleriyle altı ay süren görüşme- lerden sonra orduda indi- rime gitmek için yeni planını açıkladı. Plan, Bush yönetiminin temel asken doktrinini yineli- yor: Rus askeri tehdidi- nin ortadan kalkmasıvla, ABD, aynı anda iki böl- gesel savaş yapmaya hazır olmalı. Pcntagon plaruna göre. beş yıl içinde asker sayısı 1 mılyon 700 bin- den 1 milyon 400 bine indirilecek. Bu sonra ordunun belirlenen "kazan, indirim, Bush yönetiminin öngördü- kazan" stratejisini yerine getirmek ğüniin biraz ötesine geçıyor. Beyaz için yeterli olup olmaması. Saray, yeni planın, soğuk savaş son- Savunma Bakanı L« Aspin ve Ge- rası ortaya konan ilk askeri strateji nelkurmay Başkanı General CoUn olduğunu. ancak Bush yönetiminin Powell, Bush yönetiminin iki savaş stratejisini daha az kuvvetle gerçekleştir- mek için, dünyanm l d ç y değişik noktalannda-k fkd d ik Pentagonaynı anda2.5 savaşkazanmakistiyor £t B ill Clinton. gelecek beş yıl için askeri harcamalarda mdirimi, kendisi için kutsal bir görev olarak kabul etti. Açı- klanan tasarruf planı, bu hassas konu üzerinde genç Demokrat hükümetin kutsal kiıabı gıbi ka- bul edıliyor. Clinton'ın birinci amacı. önümüzdeki yıllarda dev bütçe açığını azaltmak, ancak aynı zamanda bu fırsattan yarar- lanarak ülkenin askeri doktrinini tümüyle yeniden ele ahyor. Sovyetİer Bırliği yok oldu. Onunla birhkte, temsıl ettiği tehü- kede. Dolayısıyla, YıldızSavaşla- n projesinden vazgeçildi ve önü- müzdeki beş yıl içinde asker sayısı 1.7 mılyondan 1.4 milyona indiri- lecek. Ancak, yeni tehlıkelerinn patlak vermesı olasılığı göz önüne almarak (2 Ağustos 1990'da Irak'ın Ku- veyt'i işgal et- mesi buna ör- nek olarak gösterilebilır) bu ındinmın yanısıra ordu- nun daha ha- reketli hale ge- tirilmesi ge- rekıyordu. Kisa sürede kararven- len ve uygulamaya konulan uzak bölgelerdekı harekatlarda. hızla hareket edebilen Hava-Deniz Kuvveüeri'nde (uçak gemılennde görev yapan askerler) çok az indi- rim yapıldı. Sayılannın 182 bın- den 174 bıne indinlmesı kararlaş- unldı. Stratejik doktnnle belirle- nen hcdef, iki buçuk catışma ka- ABD Savunma Bakanlıgı, iki önemli bölgesel gelişmeye aynı anda müdahale edebilmek istiyor. Örneğin Kuzey Kore'nin Güney Kore'yesaldırmasının ardmdan, Irak'ın Kuveyt'i yada Suudi Arabistan'ı Mirması durumunda, iki bölgeye deeşit kuvvet göndermek amaçlanıyor. zanmak. Pentagon, iki önemli bölgesel gelişmeye aynı anda mü- dahale edebilmek ıstiyor. Örneğin Kuzey Kore'nın Güney Kore'ye saldırmasının ardından, Irak'ın Kuveyt"i.ya da Suudı Arabistan'ı vurması durumunda, ıkı bölgeye de eşit kuvvet göndermek amaç- lanıyor. Aynca, daha önemsiz çatışmalar için yedek kuvvet sak- lanacak. Savun- ma Bakanlıgı ıçın çalışan çe- şıtli enstitüler. George Bush . zamanında, bu- gün belirlenen- lere yakın indi- rimler sapta- mıştı. Pentagon Avrupa'da 100 bin asker ve 150 savaş uçağı bulundurmayı öngö- rüyor. Beş yjl önce Avrupa'da bu- lunan Amenkan askerlerinin sayısının 300 bini aştığı anı- ABD Genelkurmay Başkanı General Powell, ABD'nin tek bir yerde savaşabilmesi durumunda. düşmanlann bir bunalımdan , . ,. ,, 7 ,, . . . . . . . . ,. tarda sılah ve do- yararlanmaya kalkışabılecegını soyledı. n a n ı m depolanacağını mmmmmm söyledi. Hedefi çok iyi saptayarak vuran fû- temelgöriişlcrinidesteklediğinibelir- zelere daha çok para harcanacak, tiyor. Plan üzerinde tartışmaya ne- birlikleri ve donanımı taşımak için den olan bir nokta, bu ındırimden yeni gemiler satın aiınacak. Clinton yönetimi. başlangıçta da- ha fazla ındirime gitmeyi planlıyor- du. Pentagon tarafından hazırlanan bir plana göre, ordu, birsavaş kazan- mak için haarlanacaktı. Buna göre, bir savaş kazanılırken ötekinde ka- zarulan saflar tutulacaktı. Clinton yönetimi, yoğun calışma- lardan sonra "kazan. kazan" strate- jisini benimsedi. Bununla birlikte, iki bölgesel çatışmanın tam olarak aynı anda başlama olasılığının zayıflığı gözönünde tutularak çok daha fazla gemi ve kargo uçağı alınmasından vazgeçildi. msandığında, ne kadar yol kate- dedildiği açıkça görülüyor. Bu- nunla birhkte, 100 bin asker, Bush yönetiminin öngördüğün- den biraz fazla. Başkan Bush dö- nemınde Avrupadaki asker sayı- sının 81 bine indirileceği acıklan- mıştı. Güney KoreveJaponya'da ise 98 bin asker bırakılacak. Toplam olarak değerlendınldi- ğinde, bu, İkinci Dünya Savaşı'- ndan bu yana gerçekleştirilecek en büyük indirim olacak Ancak Amerikan Kongresi'nin bu konu- da son söz sahıbi olduğunu unut- mamak gerekiyor. Bu prograrrun Kongre'den geçişi sırasında hare- ketli günler yaşanabilir. Domiruque Dhombres fngiüere'de Ur rekkunşirketi, 25-45yaş arası evkaduüan üzerinde Nr çahşma yaptı. Araştmtuaun iki önemli sonucu var: Birincisi; kadmlar, kesintikle "gündelik ev işle- riyk anca başaçıkabiknyanm akıllılar"olarakgörübnekten fu'çhoşSuınuyor. İkinci- si; kadutlann çoğu, umutsuz derecede romantik. Veriiere göre hazırlanan ilk ûriin, yukandakiposter. Britvkportakaüaruan reklam. Hem romantik hem de hedefkük- sinin zekasma sesleniyor. Dekolte melek, Britvic'in Nr diizine portakaUt sığdtrmayı başardtğıgücü temsilediyor. Burada ilkgörünen, güzel vücutlu mekğin çıplakhğı. Ya bunun ardmda ne varîNe oüuak! Müşteriyi soymanın sapsız yobataanyalmzca biri. 'OnceakıVctiyenreklama da duygusalbktan vazgeçemiyor H aberMerkezi-tnsantarm geleceklerindeneıu&şetiolduğu gûnûmûzde, ahşverişbiçimkride giderek değişiyor. 90'lann tü'ketidleri, artık daha akücıseçimleryapıyor. İngihere'de yapdanbiraraşttrmayagöre, tûketid, imajdançok içerikleilgikniyor ve satın aUtğıürününkemSsine nekr sağlayacağuu bilmek istiyor. tngihere 'nin öndegekn reklam ajanslanndan, Abbott Mead Vkkers'ınyaptığı arıştırmalar, bugörüşkri büyük ölçüdedestektiyor. Şirkettenbir yetkiü, DrusiüaGabbott, "Tüketkikrm davranışkaruuia ciddibir değişikHk var. Ajandann,ürûnkriartık duygutara sesknerek satmalannagerekyok "tEyor. Kendikrininhep akda temelkre dayab satışlaryaptığım betirten Gabbott, doksanların tüketkisinin debunuistediğini söylüyor; "Kuşkusuz.reklamahktatek beBrleyeninişkvseUikoiduğusöylenemez, fakat bazısoyutlamalaryapmak mûmkmdür. İnsanlarparâlanm akılctbir şekildeharcamakistiyor." Parfümgibiürünler,bukapsamn(bşvtda kahrken başkaürünterin reklamlanndaki değipkSkler şimdidenkemSnigâstermeye başhuhbik. örneğin seksertkrde heyecan veçekkiBk imajlanylasatıtan arabalar,artıkgürenb' ve sağlam olusUtrıyla aha huluyor. Gabbott, bu değişimin, en çok matihizmetkrin pazarlanmastna büyük kolayhklar gethrdiğinisöylüyor. Artıkştrketkrin toplum içerisindekiimajlarınafazla zaman hârcamalangerekmiyor. Hizmetleriyk iigiSaynnuh Nlgikr reriayor. Reklama Mike Fredman da, "Araştırmalar, insanlannyüzde62'sadn tasarruf kesaplanna veriknfaizibümedikkrim gösterdL Bankarekkmtahğmda,'Biz büyüğüz, sizin arkadaşınızız, biz harikayız'demek için çok fazlaparaharcandı. Oysainsanlar ciddi önerikrbeküyor, ne kazanabikcekkrim bilmekistiyor"diyor. Levi's kampanyalarının yürutülmesine de katkılan butunan kreatifyönetmen John Hegartyise, bugörüşlerekatdmtyor: "Seksenkr şöykydi, doksanlar böyletüriıiddialara, kuşkuylayaklaşıyorum, GenelyöneHm doğrubusunda belirlenen reklamahk, fakirdir. Büyük reklandar,modamn ötesindedir." Hegarthy, doksanların tüketkisinin dahaakda olduğufikrine de karştçtkıyor: "Insanhamurunun ondadokuzu duygusalbkttr. Beyni, kalpyönetir. Bu hep böyle ohnustur, böyk de kalacaktır. Eninde sonundasatan, duygulardtr." Amerikan yönetimi, dünyanın çeşitli yerlerinde askeri varlığını koruma istekliliğini sürdürdüğü için, Deniz ile Hava-Deniz Kuvvet- leri'ndeki asker sayısında daha az indirime gidildi. General Po- well, iki ayn ye- rde savaşmage- rekliliğıni açı- klarken, ABD'- nin Basra Kö- rfezi'nde petrol rezervlenni ko- rumak için sa- vaşıldığı sırada, Kuzey Kore'- nin Güney Ko- re'ye saldınsına müdahale edeceğini söyle- di. Powell. ABD'nin tek bir yerde sava- şabilmesi duru- munda, düş- manlann bir bunalımdan yararlanmaya İcalkışabileceğini söyledi. Örneğin. ABD İran ilesavaşırken Kuzey Kore bunu bir saldınya geçrnek için fırsat olarak değerlendirebilirdi. Yeni stratejide gözönüne alınan bir öteki nokta ise, ABD'nin, mütte- fîklenne fazla güvenemeyeceği ve tek başına savaşmak zorunda kalabile- ceğiydi. Yeni planda değerlendirilen bir başka nokta ise, ABD kuvvetleri- nin nükleer silahlar kullanmaktan kaçınacağj ve yüksek teknolojiye, iyi eğıtilmiş askerlere ağırlık vereceği ol- du. Clinton yönetimi, dünyanın çeşitli yerlerinde askeri varlığını koruma is- tekliliğini sürdürdüğü için. Deniz Kuvvetleri ve Hava-Deniz Kuvvet- leri'ndeki asker sayısında (uçak ge- milerindeki askerler) daha az indiri- me gidildi. IYedekJer daha iyi eğitilecek Yeni plan çerçevesinde, aktif gö- revdeki askerlerin sayısı azaltıürken yedek askerlere ise daha fazla önem verilmesi kararlaşünldı. Yedekte bekletilen ve Körfez Savaşı sırasında çağnlan askerler, bir savaşa girmeye hazır olmadıklan için, hayal kınkiığı yaratmışlardı. Bundan sonrakı dö- nemde, yedekler daha iyi eğitimden geçecek. donanımlan arttınlacak ve savaşa girmeye hazırlanacak. Körfez Savaşı'nda 106 bin yedek cepheye gönderilmiş ve hastabakıcı- lık, kargo uçağı pilotu gibi görevler üstlenmişlerdi. Ancak, cephede sa- vaşmalan amaçlanan yedeklerin dü- zenli bir ordu haline getirilmesi mümkün olmadı. Bu nedenle. bu ye- dek askerler Körfez'e hiç gönderiJe- medi. Clinton, şubat ayında açıkladığı, beş yıl için öngörülen bütçe progra- mında, askeri harcamalanna 1 tril- yon 200 milyar dolar (14.4 trilyar) ayırmıştı. Yeni açıklanan indirim planına göre. bu hedef, küçük bir farkla tutturuluyor. "Yalnuca" 13 milyar dolarlık bir fazla harcama planlanıyor. Bunun yanısıra, askeri yetkililer, ileride küçük indirimlere gidileceğini belirtti, ancak bundan elde edilecek tasarrufun miktan konusunda bir açıklama yapmadı. Arük istesenizde çiçek olamayacaksınız Yüzyıllar boyu dünyayı kasıp kavuran hastalığm örnek virüsleri de ortadan kaldınhyor T anhın en büyük katillerinden biri olan çiçek hastalığı virii- sünün, bu yılın sonuna kadar yok edilmesi planlanıyor. Çiçek has- talığına neden olan viriisün infaz ka- ran, Dünya Sağlıjc Örgütü'nün (WHO) çiçek hastalığını kökünden söküp attığını acıklamasından 13 yıl sonra alındı. Viriis, şimdiye kadar milyonlarca insanın ölümüne ve kör kalmasına neden oldu. VVHO'nun dünya capında açtığı aşı kampan- yası, bulaşıcı hastalığa büyük bir darbe indırdı. Ancak, virüsün kökü, vine de kurutulamadı. Türünün son örneği olduğu düşü- nülen çiçek hastalığı virüsü, Atlanta ve Moskovadaki laboratuvarlarda sıvı nitrojen içinde, donmuş halde saklanjyor. Virüsün moleküleryapı- sına ilişkin yeni bilgılerle donanan WHO, kalan viriis stoklannı yı- Ibaşına kadar yok etmeyi planlıyor. Uzmanlar, ilk kez bir viriis türünün dünya üzerinden tamamıyla sili- neceğini söylüyor. Virüsün yok edilmesine 18 haf- ta kala, stoklann saklanıp sak- lanmamasına ilişkin ortaya çıkabi- lecek bir tarüşma, uygulamanın durdurulmasına neden olabilir. Vi- rüsün yok edilmesi. Amenkan ve Rus hükümetlennin sorumluluğu altında. Çiçek hasialığından korun- mak için kullanılacak aşının virüsü, hastalığa neden olan virüsten farklı olduğu için, virüs stoklannın yok edilmesi, aşı üretimini engellemeye- cek. 1990'da yapılan toplantıda, WHO kurullan, çiçek hastalığını kökünden sö- küp atma hare- ketınde son basamak ola- rak, hastalığa neden olan virüsün ortadan kaldın- lmasına karar verdi. Karann en son uygulama tarihi, 31 Aralık 1993. Vi- rüsün saklanmasını isteyenlenn. ın- fazı ertelemek ya da güdülen politi- kayı değiştirmek için güçlü savlar ilcri sürmesi gerekiyor. Bir sağlık ör- gütünde çalışan Yuri Ghendon, tartışılması gerekenin, virüsün yok edilip edilmemesi değil, infazın ne zaman gerçekleşeceği olduğunu söylüyor. Çiçek hastalığına neden olan virü- sü elinde bulunduran Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, infazı, kararlaştınlan tarihte gerçekleştire- ceğini söylüyor. Merkezin müdürü Doktor H'altef Dowdle ise, erteleme- nin mümkün olduğunu düşünüyor. jnfazın amaçlanndan biri, virü- sün laboratuvardan kaçıp milyon- larca insana çiçek hastalığı bulaştı- rma olasılığını ortadan kaldırmak. Lanrence K. Altman Enverciliğinizlerine rehabilitasyonHaber Merkezi - Arnavutlukta Enver Hoca'nm komünist rejim dönemı kurbanlan için bir rehabili- tasyon merkezi açtldı. Kopenhag Uluslararası Kurbanlar Rehabili- tasyon Merkezi ve Helsinki Komı- tesi tarafından biryıllık incelemeler sonunda, geçen ay ortalannda açı- lan merkez, ülkedeki 50 yıla yakın komünist rejım sırasında, Arnavut halkmda ortaya çıkan sayısız psi- kolojik sorunun çözümüne yar- dımcı olmaya çalışacak. Komünızm dönemınde ışkence görmüş ve siyasi nedenlerle ceza- landınlmış kişiler ve bunlann aile- leri için çalışacak olan merkeze. Norveç'ten Arnavutluk'a Yardım Ajansı da parasal katkıda bulunu- yor. Başkent Tiran'da açılan reha- bilitasyon merkezi, eski komünist ülkelerde açılan ikinci merkez nite- liğini taşıyor. Jlk merkez, Hırvatis- tan'da açılmıştı.