Katalog

SAYFA CUMHURIYET2 22 EYLUL1993 CARŞAMBA KULTUR Çocuklar baktıklan nesnelerin öziinü kavnyor ve bunu kendi algıladıkJan biçimde sunuyorlar 'Kaplanlan seviyorum, çünkübüyük ve akıllılar'Kültür Servisi- Dunya ne ka- dar değışse venı kuşağın televız- yon çocuklan "bugunleri de nıi gorecektik" dedırtecek kadar "büyümuş de kuçulmuş otsa" da çocuklar hâlâ elınde bond çan- tası. takım elbiselı "\uppi"ler \e nne, kaplanlan balıklan ku^lan pandalan ve tımsahlan çızmeye devamedıyorlar Üsteiık bu hav- vanlan ancak televızyon ve ha\ \anat bahçelen aracıbğı ıle gore- bıldıklen halde Geçtıamız ay sonuçianan Londra Hayvanat Bahçesı ıle Tımes gazetesının or- taklaşa duzenledıİJen çocuklar arası "Hayvan Resimleri Van- şması"na gostenlen olağanustu ılgıde bunun kanıtı Yanşmanın jun uyelığını ust- lenen Londra Hayvanat Bahçesı yetkılısı ve sanat tanhçısı Sharon Ament hayvanat bahçesı vone tım kurulu uyesı ve kankatunst Martin Rosen ıle Tımes muhabırı 'anatsal beceri ve gözlem gücü açısından değerlendirilen resimlerin yanısıra, en az resimîer kadar etkileyici kompozisyonlar da bulunuyor. Libby Purves. bırbınnden guzel 500 aday resım arasında seçım yapmaya çahşırken akla karayı seçmış Adaylann yanya yakını, en kuçuk yaş grubu olan dort- yedı yaş kategonsıne gırdığın- den. bu kategon altının u^tu ve altı olmak üzere ıkıye bolunuyor Sa- natsal becen ve gozlem gucu açısından değerlendınlen resımiennyanında re- sım yanşması olduğu ıçın değerlendır- meye abnmayan ancak en az resımler kadar etkıleyıcı kompozısyonlarda bulunuyor Orneğın. Isobel Colchester adında bır küçuk kız neden vılan res- mı y aptığını açıklıy dn y azısında y ılan- larımı çizdim çunkü hareket edişleri ho- şuma gidiyor. Çünku onlar da benim gibf ağır hareket ediv orlar Oliva Jor- dan adlı çocuğun gonderdığı gok- mavısı filın altma ıse şu nol duşülmüş "bu filin çok yakında bir bebeği olcak' Lavvrence Ross adındakı çocuk ıse "kaplanlan sevivorum çunku buyuk ve akıllılar. Nesillerinın tukenmek üzere otduğuna uzülüyonım dıyor kaplan resmının altında Aslındaçocuklarda- kı çevre bılına, değijen dunyanın ço cuklannın farkını ortaya koyuvor Dokuz yaşındakı Alvson Quıeros $ov- le vazmış "kaplanlar kukruvor, vahşi ve özgür/ işte boyle surdurmeliler öm- rü/ama ınsanlar evlennı ve onları öl- dürdıi/ bir bakıma hayvanat bahçesi kurtuluşları oMu / ama etlennı de kur- tarmanın bir yolu olmalı" Kıını ço cuklar da ıse Jurassıc Park fılmının etkılenımlen kendını gostenyor "Timsahları seviyonınu çünkü dino- Altı-ycdı ya^ grubu teknık açı- dan daha buyuk becenlerle dolu ancak bır tanesı bellıkı hay\anat bahçesının postenne bakarak vdpmi) resmını, demek altı ya^ıddn ıtıbaren ınsanlar ışın ko- İdvma kdçmavı oğrenıyorlar Bu kategonde bınncılığı \ndrew \\ood'un bukaiemunu alıyor Hayvanat bahçesı yetkıblen ol- masa. bu resmın hıç bukalemun gormemış bır çocuğun bukele- mun hakkındakı hayalı olduğu sanılabılır Oysa Ament"ınsöyle- dığıne gore bukelamunlann ren- gı etrafindakı sınekler ve gözler avnen resımdekı gıbı Boşuna ço- cuktdn al haben dememışler A. V ü Jurassic Park" filminin etkisi kimi çocuklar da goriiIü>or:'Timsarıiarı sevivorum çunku dinozorların akrabası onlar. Eğer bir timsah olsavdım. dedeme dinozorian anlattırabtlirdim' H,ayvan Resimleri Yarışmasfna 500resimkatıldı. Louise Cubbage"a(5-6 yaş kategorisi) birinciliği getiren şişko kaplanı (sağda) ve KeziaHicks'in (Il-I4yaş kategorisi) pandası.(solda) zorlarm akrabası onlar. Eğer bir tim- sah olsavdım, dedeme dinozorian anlattırabilirdim." Bazı çocuklar ıse şıddet toplumunu ş.ımdıden ıçlenne sindırmış gıbıler Tımsahlan seviyo- rum. çunku korkunçlar. keskin dişleri ver ve ısınv orlar. Çok iyi dovuşebıli- yorlar" yazmış Theo Benedky. adın- dakı yedı yaşında bırçocuk Beş-altı yaş grubunun favon hay- vanının kopek balıklan olduğu an- Lışılıyor Adavlardan ama sonuçia ıkısi de bes, vaşında olan Helen Croc- kett"ın zurafalan ve Louise Cubbage - ın şişko kdplanı paylaşıyor bınncılığı Zuratalar gerçeğe uygun. teknık açı- dan olgun ve sevımlı ama kaplan res- mı vetışkın sanatçılann ulaşmak ıçın çaba harcadîğı ve çocuklarda doğal olarak var olan bır yeteneğı gosterme- sı açısından daha ılgı çekıa Çocuklar baktıklan nesnenın özunü kavnyor ve bunu kendı algıladıklan gıbı sunuyor- !ar Kaplana bınncılığı getıren de ışte bu bakış açısı . üçük yaş grubundakiler, doğacak üç hayvana kendi isimlerinin verildiğine tanık olacaklar. Büyük çocuklar ise istediklerihayvamn birgünlükbakımmı üstlenebılecekler. Sekız, 10 vaş grubunun favo- rısı kuşlar Ancdk bu yaş grubu- nun cıddı bır sorunu olduğu anla- şılıvor resımlerden Henuz oluş- maya bdjlayan kışılıklennde buyuk bır kendın guvensızbk gö- ze çarpıvor ve bu yuzden bıre bır resım yapmaya yonelıyorlar Ustelık resım oğretmenlenmn et- kılen de kağıda yansımava başb- vor Ama hayvanat bahçelen ve çevre kırlenmesı konusunda en çok kafa yoran ve resımlenyle bırlıkte yazı yollayanlar da bu gruptançıkıvor Sonundabugruptakı bınncılığı bıyık farkıyla bır kaplan kapıvor Kaplanın bıyıklan, burnu, kulağınddkı beyaz leke oylesıne doğal gozlenndekı ıfade kafese kıbtlenmışü- ğın verdıgı ofkeyı oylesıne guzel yansı- tıyor kı. Maktuno Suit kategonsırun bınncıhğını hak edıyor En buyuk yaş kategonsı olan II-I4 yaş grubu en az resım yollanan kato- gon Ustelık en başansız resımlerde burda Artık yaşlı bır resım oğretme- nın etkısının ıyıce belırgınleştığı. ger- çeğe bağımlı kalmamn fotoğraf bo- yutlanna çıktığı bu grupta yaratıcılık belırtısı gosteren resımler. resımden çok kdnkatür olarak değerlendınlebı- lecek çahşmalar Sonuçta bu grubun bınncısı Kezia Hicks'ın pandası olu- vor Oyuncak panda gormeye alışa- rak buyuyen bır kuşağın uyesı olan Hıcks gerçek hayatta olduğu gıbı yu- mujacık değıl sert gorunumlu tuyle- nyle buvuk değıl kuçuk gozlu bır pan- da vaptığı ıçın hak edıyor bınncılığj Öduller ıse çocuklar ıçın tam bır Noel Baba hedıyesı Küçuk yaş gru- bundakiler. bu yaz doğacak uç hayva- na kendı ısımlennın venldığıne tanık olacaklar Buvuk çocuklar ıse bır gün boyunca ıstedıklen hayvanın bakımını üstlenebılecekler Sağlar,yasa tasansını savundu ANKARA(ANKA) - Kultur Bakanı Fıkn Sağlar. hazırla- nan yenı Duşunce ve Sanat Eserlen Y asası nın taslağma yönelık olarak bazı sanatçı bır- Mklennce ortava konan eleştın- u -\ "haksız" ve ' maksatlı ola- raK nıtelendırdı Sağlar. yaptığı yaalı açıkJa- mada, sozİconusu yasa değışık- lığıneyonelık eleştınlenn •">an- hş bilgilendirmeden"" kaynak- landığını ıfade ederken, admı vermedığı bır meslek kuruluşu- nun •yapımcılann da eser sahı- bi sayılacağı" şeklındekı ıddı- asının gerçekle ılgısının bu- lunmadığım bıldırdı Bu kuru- luşun tepkısını sahıp olduğu ayncalıklan yıtırme korkusuna bağlayan Sağlar. Demokratik çoğulculuk İlkesıne da>alı (Hak izleme kunıluşları) duzenin ge- fırilmesivle, 1980sonrası kendi- lerine sağlanan avrıcalıkları yitinne kaygısı taşıyan meslek birliği, sanatçılan yanlış bilgi- lendirerek, \asa taslağı ile ilgili olumsuz bir kmuoyu y aratmav a çalışnıaktadır" dedı Sağlar. sanatçılann da konuyu araştırmadan. bakanbğa danışmadan apklama yaparak kendı kendılennı de zor du- rumda bıraktıklannı savundu Sağlar, yenı düzenleme ıle Avrupa Fıkn Haklar standar- dına uygun olarak eser sahıplı- ğı kavramını yenıden tanı- mladıklannı, yayınalann eser sahıbı olmasına ılışkın tıkramn metınden çıkarıldığım. yenne eser sahıbını yapımcı ve yaymcıya karşı daha guçlu hale getıren sozleşme esası getırdık- lennıanlattı Ayncaesersahip- lığırun madde haklanna ılışkın sozleşmelenn yaalı olmasına ılışkın ılkesını getırerek eser sa- hıbını daha da guçlenmesını amaçladıklannı belırten Sağ- lar," Yeni düzenlemelerde temel ilke besteci ve > azar gibı her tur- lü sanatsal üretimı gerçekleşti- renlenn haklannın daha sağlıklı bir bıçımdc güvence altına alın- masıdır'* dedı Efsanefilmyıldızı Marilyn Monroe'nun yaşamı bu kez operaya konu oluyor Mîstikbir saflık ve tutku...KültürSenisi-1962 yıhndakı esrarlı ıntı- hanndan sonra hakkında hala konuşulan. uzerıne makaJeler, kıtaplaryazılan efsane- v ı sanşın fılm yıldızı Marilyn Monroe'nun vaşamı bır operava konu olacak ÖIu- munden bu yana Monroe'nun yaşam ov- kusu defalarca aniatıldı, çozumlendı ve hatta kankatunze edıldı Mutsuz geçen çocukluğu fızıksel guzellığı. estetık oz- lemlen. amaçlan. ev lılıklen, ıbşkılen, fılm- len ve Amenkan kultüru ıçındekı kulturel onemı "Mum soneli çok zaman oMu / Efsanesi hiç sönmeyecek..." Elton John " Candle ın the Wınd de onu anlattı Şımdı de Nevv York Şehır Operası bu efsaneyı farklı bır bıçımde venıden canlandıracak Muzığı Ezra Ladennan a. lıbrettosu Norman Ros- ten a aıt "Marilyn" adb operanın dunya promıven topluluğun 50 yıldonumu kut- lamdlannda 6 ekımde yapılacak Kathryn Gamberoni'nın Monroe'yu canlandı- racağı yapıtın vonetmenı ve tasanması Jerome Sirlin. Marihn Vlonroe nun gençyaşta olmesı, hıç kuşkusuz sanatçının gıderek buyuyen şohretının altında yatan nedenlerden bın James Dean. Elvis Presley, John >e Robert Kennedy. Malcolm \ ve Martin Luther King'le bırlıkte o hala Amenkan belleğı- nın ambennde saklanıyor Olumü yaşamı uzenne olasılıklan ve tartışmalan sonsuz vapan bıtmemış bır oyku Nicolas Roeg ın 1985 yapımı "Insignifı- cance" adb fılmınde Monroe, Einstein. Di- Maggio ve Mc Carthy'vle bırlıkte çağın simgelennden olarak gozuküyor Sanatçı topluma mal olmuş bır kışıvdı Komık fılmlennde ve ılk soyleşılennde kamuo- yundakı abartılmış ımajımn aşınlıklanyla dalga geçıvor Fakat donemın butun sa- natçılannda olduğu gıbı (Garland, Bran- do, Clift, Dean ve Taylor) çekıcılığının bü- yuk bır kısmı espn veteneğınden ve kont- rolunden değıl olası çokuşu karam- Sdrlığından kavndklanıyordu Kendısının de evlılıklen ve boşanmalan fîlm şırketı ıle anlaşmazlıklanyla kamuoyuna yansıttığı hep kınlgan bır kışıbk ımajı oldu Bu çekıcı konu Amenkalılann genelde bır vuksek kultur olardk ayırdıklanopera gıbı bır Sıinata neden konu olınasın Ital- yd dd operanın populer kulturun bır par- ı,dsı olduğunu bıldıkten sonra Zatcn son zamanldrdd Amenkan operası dd "Einste- in on the Beach", "Nixon in Oıina" ve "The Death of Klinghoffcr" gıbı operalarla yalnızca gunlük karakterlen ve durumlan değıl, haberler ve dedıkodu yoluyla daha genış kıtleler tarafından bılınen yaşamoy- kulennı de ele almaya başlamıştı Monroe'nun efsanevı yaşamoykusu 19 ve 20 yuzyıl opera kahramaniannın ana ozelbklennı bır araya getınyor Mıstık bır saflık \e tutkuylaenyen bır kadm Boyle çoğunun da yaşamı bır ıntıharla ya da ın zıvaya çekılmey le sonlanan bır dızı benzer karakter saymak mumkun Manlv n operası." La Traviata"y la "Ad- riana Lecouvreur"un kınlgan bır tann- çayla ıhtıraslı bır yıldızın kanşımı olarak duşunulebılır "Dido ve Aeneas" ya da "Madama Butterfly " olarak da duşlenebı- lır Eleştırmenler. Laderman ıle Rosten'ın operasının bıraz daha farklı olacağını du- şünuyorlar Yale Mank Okulu nun de- kanı Ladennan daha once senfonık ve oda muzığı eserlennın yanında bırçok opera yapıtına da ımza atmış Amenkan bestecının operalanm kaydetmekle hdklı bır gurura sahıp şehır operasıvla çalışan Laderrndn bu çalışmanın kendısıne an- ladığı anlamdd ulusal bır şev varatma ola- nağı verdığını soyluyor Ldderman bu yapıtında operanın o kendıne has seMnın bırleştırcılığınde folk pop ve caz muzığını kaynaştırmış "Nevv Vork'ta buyudum" dıvor Lader- man "Brookly n'li bir çocukrum ve bu yapı- tta Monroe'nun yaşamının geçtiği bır dö- •Marilyn" operasında Monroe'yu Kathryn Gamberoni canlandırıvor. nem. bır tema anlatılıvor. Bu da benim kişi- sel tarihıme çok yakın. Onu hiçbir şeyin bir ortculu gibi duşunmedim. Opera için çok ılgı çekıci karakter. Duygusal, kınlabıur, dışardan etkilere açık, meşgul edici ve çat- lak. parçalanmış. Fakat hala neden öyku- sunun bir mıt hahne geldıği benim içın bir gizem. Onu ınsanı nıteliklerınden dolayı konu olarak secrim." Monroe'nun yaşamından bır opera yapılabıleceğı fıkn Laderman'ın aklına ılk. Rosten'ın Brookly n'dekı çalışma odasında Rosten'ın 1973 yılında yayımla- nan "Marilyn: An LntoM Storj" adlı kı- tabı gozûne çarptığmda gelmış Rosten ve kansı. Monroe'nun vaşamının son yedı vılında yakın arkadaşlan olmuşlar Onun ıçın kıtap, Monroe'nun nasıl şohret peşın- de koştuğu ve aynı zamanda ılgıden sıkıla- rak kendısı olabıldığı normal ınsanlarla bırlıkte olmak ısiedığıru ve bu ıkı dürtu arasında sıkıştığını şefkatlı bırdılleanlatı- yor "Hem gizlenmek hem de keşfediunek is- terdi" dıve yazıyor Rosten Rosten. Mon- roe nun ona bır baba ve oğut vencı ar- kadaşı olarak yaslanmasından yorgun duştuğunu kıtabmda açıklasa da ölumune kadar dost kalmışlar Rosten, başlangıçta Ldderman ın Monroe nun yaşam öyku- sunu opera yapma fiknne karşı çıkmış "Fakat uzerinde çalışmaya başladığımızda onsezisinde tümuyle haklı olduğunu gor- dum. Bu operavı vazmak zevkli birşey. yıllar sonra bir arkadaşla çene çaunak gi- bi) di. Sanki bizimle işbırbği y apıyor. yanlış a uzerinde oldugumuzda bize uyanlar gön- denyordu.'" Monroe'nun yaşamının son gununde odaklaşan oykude yaşamına kanşan ın- sanlar. aşklan. arkadaşlan, patronlan- ndan esınlenılmış karakterler duş gıbı ge- nye donuşlerle bırer bırer sahneye gelıyor Bazen gerçek durular ve kışılerle olan benzerlık ıyıce bebrgınleşıyor Monroe- nun John Ford Kennedy'nın Madıson Square de yapılan doğumgünu partısıne katılmasını gosteren sahne gıbı Butun bu toplumun da bıldığı anılar dışında sa- natçının kışısel hayatmdan da bır çok ay n ntı gelıy or sahneye Eleştırmenlere gore öyku kışısel bır lı- nzme yer verdığı gıbı geleneksel operanın kaiıplannın gerçekleştınlmesı ıçın de ola- nak yaratıyor Manlyn Monroe yaşasaydı bu yıl 68 yaşında olacaktı1 "Ziyaretçiler"Fransız Kültür Merkezi'nde İSTANBLL (AA)- İstanbul Fransız Kültür Merkea 1993-1994 sezonunu ekım ayında çeşıtlı etkınlıklerle açacak Franstz Kiıltur Merkezı tarafından vapılan açıklamaya gore sınema programı çerçevesınde ekım ayı ıçınde merkezde "Carmen ' ıle' Ziyaretçiler" adb Fransız filmlen gostenlecek Sergı programı çerçevesınde ıse 12-28 ekım tanhlen arasında Aramıs Kalay'ın "Golgeler 2" konulu resım sergısı ve 25 ekım -12 kasım tanhJennde de Fransız ressam Alexandra Allard'ın bır sergısı. Fransız Kultur Merkezı'ndeaçılacak Yınemerkezın onculuğüyle şehırtıyatrolanndada PhıbppeGentv Topluluğu'nun "Suruklenme" adlı oyunu 21 -22 ekım tanhlen arasında sahnelenecek "Geleneksel Türkiye"fotoğraf yanşması 4NKARA (L BA)- Yenı Yuksektepe Kultur Demeğı "Geleneksel Turkıye" konulu bır fotoğraf yanşması daha açtı Daha once ıkı kezduzenlenen fotoğraf yanşmasının ödullen Alman Kultur Merkezı'nde duzenlenecek torenle dağıülacak "Geleneksel Turkıye" konulu fotoğraf yanşması hakkında bılgı veren yanşma sekreten Cem Yağıbasan. "Üçuncu ulusal fotoğraf yanşmamızın konusunu 'Geleneksel Turkıye'olarak belırledık. Bu konuyu seçerken ulkemızın. ınsanımızın, yaşam bıçımlenmızın, geleneksel bır göruntüsunu oluşturmayı amaçladık Yorelerdekı gelenek ve gorenekler. geçrnışten gunumuze gelen el sanatlan. mıman, tanhı zengınbkler ve doğal guzellıkler özgun bır bakışla belgelensın ıstedık Yanşma seçıcı kurul dışında tum amator ve profesyonel fotoğrafçılara açıktır Buyanşmayasıyah-beyazbaskı, renklı baskı, saydam dallannda katılmak mumkun Sıyah-beyaz baskı ve renklı baskı aynmında FİAP (Uluslararası Fotoğraf Sanatı Federasyonu) koşullan geçerlı olacak Bır kışı. her bolume en çok beş yapıtla katılabılecek Derneğımızın oncekı ulusal fotoğraf yanşmasına gondenlen y apıtlar. yanşmaya kabul edılmevecek Baskılannkısakenan 18cm'denaz,uzun kenan 40 cm'den fazla ohnayacak, saydamlar ıse 24x36 mm (çerçev elı 5x5 cm) boyutunda olacak" dedı "Yanıtlar"fotoğrafsergisi A\KAR.A(LBA)-RalfBnnkmdnn ın' Yanıtlar" adlı fotoğrat sergısı. Vakıflar Bankası Koroğlu şubesınde sergılenıyor Sergı. Lufthansa Alman Havayollanve Ankara Alman Kultur Merkea'nıaortak çalışmalan ıle gerçekleştınldı Sergısı v e çalışmalany la ılgılı olarak goruşlennı açıklarken "Bakıyoruz ama goremıyoruz. Bakıyor. farkedemıyoruz Hernesnedebırsoyutdünya, bırsıhır, bıresteükgızhdır Bunu farkedebılmek, sınırlannı belıriemek ve gorselleşebılmek gerekır" dıyen sanatçı Bnnkmann. fotoğrafçı. gazetecı ve oğretmenlığı bır aradasurduruvor I4bıreyselsergı 5grupsergısınınyanı sıra ozelbkleGuney Amenka ve Almanya'da sergılere katılan Bnnkmann fotoğraflan resım yapma mantığıyla çektığını soyledı Ralf Bnnkmann'ın "Yanıtlar" adh fotoğraf sergısı 30 eylule dek gezılebılecek