Katalog

SAYFA CUMHURJYET 2 5 AĞUSTOS1993 PERŞEMBE Hekimler bebek bekleyenleri ne kadar çabuk rahatlatırlarsa hamileliğin o denli sorunsuz geçeceğini ileri sürüyor Hamilelik dönemindeki beJdetne oyunu E 2frü» İJork Simcs 'rken uygulanacak doğum öncesi testlere en çok rağbet edenler toplumsal konum ve ekonomik nedenlerden ötürü kendilerini henüz çocuk sahibi olmaya hazır görmeyenler. SUSAN GILBERT Hamilelik bır bekleme durumudur. Doğum öncesi testler. cenınde olabıle- cek cıddi sağbk sorunlannı ortaya kovabılıvor. Ancak. bu tür testlerin uygulanabileceği \e sonuçlann alındı- ğı zamana kadar geçen süıe, hamıle kadınlar ıçın en bunalımlı bekleme dönemi. Bu tür lestlerde iki seçenek var. Bı- rıncısi. en \avgın veen gu\enli doğum öncesi kalıtım testi olan amnıyosen- tez. Bu test hamileliğin I7'nci hafta- sına dck sonuç vermıyor. İkınci se- çenek C.V.S. (chorionic villus samp- Un) ise bekleme süresıni yanya ındir- mekle birlikte. düşük ve sakat do- ğum riskinı arttıran biryöntem. C.V.S. yönteminin sakıncalı ol- :n?n nedenıyle kadınlar amniyosen- tez testını yeğüyor. Ancak uzun süre beklemek onlarda ruhsal bir çöküşe şol açıyor. Bu süreyi kısaltmak ve hamileîeri sıkıntıdan kurtarmak amacıyla kadın-doğum uzmanlan araşiırmalannı yoğunlaşürdılar. 1 hattalık bekleme Bu yoğun çaJışma >onucunda tes- ün yapılabılmcsi ıçin hamileliğin 14 haftasının tamamlanması. sonucun alınması içın de bır hafta beklenmesi gerekiyor. Konu üzerinde yapılan çahşmalar ufukta yenı uygulamala- nn olabıleceği olasılığını güçlü kılı- yor. Scarboroug Kan Araştırma Vakfı Başhekimi Dr. Haddow, zeka geriliğine yol açan 'Down Send- romu'nu saptayacak. ilk üç hafta içinde uygulanabilecek bır test üze- rinde çalışıyor. Öteki hekimler ise ultrasonla. ce- ninde yaşamsal önem taşıyan bir- takım anormalliklerin ilk Î2 hafta içinde saptanması yolunda ışık tuta- cak deneyler yapıyor. Erken tanı. sağaltımı ve olabile- cek her tür sakatlığı önleme açısm- dan önem taşıyor. Ancak erken tanı ıçin zorlamalar. kadının ya da çiftın bekleme ve kaygı ile geçirdiği bu sü- renin azaltılması için yapılan baskı- nın yanında önemsiz kalıyor. He- kimler, bebek bekleyenleri ne kadar çabuk rahatlatırlarsa hamileliğin o denli sorunsuz geçeceğini ileri sürü- yor. Erken uygulanacak doğum önce- si testlere en çok rağbet edenler top- lumsal konum ve ekonomik neden- lerden ötürü kendilerini henüz ço- cuk sahibi olmaya hazır görmeyen- ler. Ancak bu kesim. kadında yaş ilerledikçe doğacak bebekte sorun- lann artacağı riskini gözden kaçın- yor. Doğum öncesi test 1970 ortalannda ilk kez uygulan- masma başlanan doğum öncesi test olan amniyosentez. kanndan rahi- me sokulan ınce bir ığneyle amniyo- tik sıvı örneği alınmasından oluşu- yor. Bu sıvı cerundeki kromozom ve gen bozukluklannı belirleyebileceği gıbı. Tay-Sachs, sisrik fibroz ve tala- semi gib'i hastalıklann da saptanma- sına yardımcı oluyor. Aynca, sıvı- daki yüksek alfa-fetoprotein düzeyi doğacak bebekte sakatlıklara neden olabileceğınden. önceden bilinmesi büyük önem taşıyor. Bu tür sakat- lıklar, annenin yaşı ne olursa olsun, her lOOObebekten l'indegörülebili- yor. Hamileliğin 9. ıle 11. haftalan arasında uygulanabilen C.V.S (cho- rionic villus sampling) testi ise. am- niyosentezın ortaya koyacağj bul- gulann tümünü saptamasına karşın. sakatlığa neden olacak anor- malliklen ortaya çıkaramıyor. Aynca test. hamilelerde düşük yapma nskmı arttınyor. Yine de doktorlar hangi yöntemin daha gü- venli olduğu konusunda kesin bir görüş birliğine varamadı. Hedef, ilk üç hafta içinde uygulanabilecek. ce- ninde hiçbır hasara yoİ açmayacak yöntemlerin bulunması. Bu volda tüm ümitler anatomik aynntilan gösteren ultrasona bağ- lanıyor. Buna ek olarak. kan testleri de oldukça sağhklı bulgular sunma açısından son derece etkili olabilir. Bu testlenn etkınliğı doğrulandığı- nda. kalıtımsal hastalıklann tarusı- na yardımcı olduğunda. amniyo- sentez ve C.V.S.'nın kullanımına son verilecek. Kadınlar da böylelik- le daha rahat bir hamilelik dönemi yaşama olanağına kavuşmuş ola- cak. Dr. Barnes \e resinılerine ait öyküler özel koleksiyoıtculuğun en büyük efsanelcrinden biri. Ölümünden sonra yazılan y azılarda "küfre karşı büyük yeteneği olan" bir koleksiyoneu diye tanıtılıyor. Evinde misafır ettiği ancak koleksiyonunu göstermeyi reddettiği ünlülerin arasında Nobel Ödülü sahibi Eliot de vardı Korkunç koleksiyoncunun yapıtlan gün ışığına çıktı Haber Merkezi- Yüzyılın başında Avrupa sanatını derinden etkilemiş bulunan ve yıllardır özel bır koleksi- yonda tutulan binin üzerinde eser nihayet sergileniyor. Albert Barnes adındaki koleksiyoncuya ait olan bu resim ve hey keller. koleksiv oncu- nun kaprislerinden dolayı yıllardır herkesten saklanıyordu. Dr. Albert Coombs Barnes, 1951 yıbnda 79 yaşında öldüğünde 19. yüzyıl son- lan ve 20. yüzyıl başlan Avrupa re- sim sanatının en değerli örneklerin- den oluşan muazzam bir özel kolek- siyona sahipti. Ancak Dr. Barnes, koleksiyonundaki eserleri evine ge- len herkesin görmesine izin vermez- di. Evinde misafır ettiği ancak ko- leksiyonunu göstermeyi reddettiği ünlülerin arasında Nobel Ödülü sa- hibi şair T.S. Eliot ve ünlü mimar Le Corbusier de vardı. Şu veya bu se- bepten kendisini gücendirmiş bulu- nan bu insanlann tüm ısrarlanna rağmen evinde banndırdığı binin üzerindeki resmi görmelerine izin vermezdi. Kişiliğinin acımasız yönleriyle tanınan Barnes'ın önceleri Phila- delphia'lı sanatseverlere yaklaşma- ya çabştığı biliniyor. 1923'de Phila- delphia Sanat Aİcademisi'ne bir ser- gide kullanmalan amaayla koleksi- yonundaki resim ve heykellerden 75'ini venr. Ancak aralannda Souti- ne. Modigliani, Matisse, Picasso ve Utrillo'nun eserlerinin de bulundu- ğu bu sergi. Philadelphialı sanat eleştırmenleri tarafından büyük tep- kiyle karşılanır. Eserler. bozulmuş sanatın örnekleri olarak adlandınlır ve çoğu kişi Akademi"nin neden bu tür saçmabklara destek \erdiğini anlayamadığını söyler. Barnes. bu olaydan sonra kendi şehrinın insan- lannı da onu küçümsedikleri gerek- çesiyle suçlar ve bir daha vardımcı olmayayanaşmaz. Duvardaki çatlak Koleksiyoncunun ölümüyle bu kapab duvarlann arasında bir çatlak oluştu. Barnes Vakfı yetkili- leri. baskılara karşı koyamayarak galerilerinın, yılın büyük bir kısmı boyunca haftanın 2.5 günü halka açık tutulmasına izin verdi. Ancak 180 Renoir. 69 Cezanne, 60 Matisse, 44 Picasso, 18 Rousseau, 14 Modig- liani, 7 Van Gogb ve aralannda Setı- rat. Soutine, Pastin'in de bulunduğu diğer modern ustalann eserlerinden oluşan sergiye büyük bir ilgi olmadı. Bazı engeller. hala koleksiyonun gizemli ve özel kalmasına neden olu- A röprodüksiyonlannın yer aldığı bir katalog da satışa sunulacak. lbert Barnes adındaki koleksiyoncuya Resjmiere ait öyküler ait olan bu resim ve heykeller, koleksiyoncunun kaprislerinden dolayı yıllardır herkesten saklanıyordu. yordu. Ziyaretçi sayısı kısıth tutuhı- yordu. Zıyaretçiler. kendilerini da- vet edilmedikleri bir yere zorla gir- mış gibi hissediyordu. Barnes, re- simlenn renkli röprodüksiyonlan- nın basılmasını yasakladığı için ge- lenlerin zaten neylekarşılaşacaklan- na dair hiçbir fikri bulunmuyordu. Biraz da bu yüzden, zıyaretçiler geli- şigüzel yerleştirilmiş resimlerden pek bır şey anlayamadan aynhyor- du. Ancak yeni bir idare heyetinin Barnes Vakffnın başına geçmesıyle son yıllarda büyük değişiklikler ya- şanmaya başlandı. Çoğunluğu Lin- coln Üniversitesi tarafından seçilen idare heyeıi, koleksiyonu yasalann izin verdiği ölçüde Arnerikan müze- lerinin kullanımına sunmaya kararlı gözüküyor. Vakfın. geçmışe ve Bar- nes'ın sınırlamalanna karşı en bü- yük atağj 80 resmin mahkeme ona- yıyla tüm dünyayı kapsayan bir ser- gi turu için ödünç verilmesi oldu. "Barnes Vakfı'ndan Büyük Fransız Resimleri: Empresyonist. Post- Empresyonist ve Modem Resmin İlk Yülan" adını taşıyan bu sergi, 15 ağustosa kadar Washington'daki Ulusal Sanat Galerisi'nde sergilen- dikten sonra Paris'teki Musee d"- Orsay'a götürülecek. Bugüne kadar çok az kişi tarafı- ndan görülebilen Matısse"in "Le Bonheur de Vivre" (Yaşama Sevinci) ve Seurafın "Modeller" tablosunun yanı sıra pek çok görülmeye değer resim de sergınin kapsamında yer alıyor. Bu arada Barnes'ın bir geleneği daha vıkılarak, resimlerin renkli Dr. Barnes veresımlerine ait öykü- lerözel koleksiyonculuğun en büyük efsanelerinden birini oluşturuyor. Ölümünden sonra yazılan yazılarda "küfre karşı bö> ük j eteneği olan" bir koleksiyoneu ve Amerikan sana; dünyasını dehşetten felç eden gör- kemli bir kişılik diye tanıtılıyordu. Ancak yazılar, aynı zamanda kolek- siyonun büyüklüğüne karşı duyulan saygıyı da dile getiriyordu. Gençliğinde resim yapmayı dene- yen ancak kısa zamanda bu konuda yeteneği olmadığmı farkeden Bar- nes, olağanüstü servetini oluştur- maya başlar başlamaz, koleksiyon- culuk onun için vazgeçilmez bir uğ- raş halini alır. Önceleri kendi kararlanna güvenemediği için eski sınıf arkada- şı, ressam YViUiam J. Glackens'in yardımını ister. 1912 yılında Bar- nes'in adına 20.000 dolar tutannda resim almak için Paris"e gönderilen Glackens. aralannda bir Renoir, bir Van Gogh, bir Cezanne ve bir Pi- casso'nun da bulunduğu 20 resimle geri dönerek muazzam koleksiyo- nun ilk adımlannı atar. Barnes. Glackens"ından öğ- rendiklerinin ışığı altında modern sanatın eğilimlerini ve ruh hallerini anlamaya başlar. Birkaç ay sonra Paris'e tek başına gidecek kadar kendine güveniyordur artık. Paris'e sık sık yapmaya başladığı bu yolcu- luklardan birinde kendisine eşlik eden eleştirmen VValdemar George, "Barnes asla yonılmazdı. Resim ve heykele karşı öyle inanılmaz bir iş- tahı vardı ki yemeyi >e uyumavı bile unuturdu. Paris'te kaldığı dört, beş hafta boyunca bu böyle sürerdi" diye yazar. Gezilerindeki rehber Gezilerinde genellikle Paris'li re- sim satıcısı Paul Guillaumeı rehber olarak kullanan Barnes, o yıllarda mümkün olduğunca çok ressamla tanışmaya çabşıyordu. 1923'te Gu- illiame. bir resim saucılan dergjsine yazdığı yazıda Barnes'dan "Yeni Dünya'nın Medici'sir> olarak söz eder. Biyografisini kaleme alan Ho- ward Greenfeld ise. "Şeytan ve Dr. Barnes" adlı kitabında koleksiyon- cu\u. "inatçı. kararlı, bir köpek ka- dar dik kafalı ve uzlaşmaya asla ) a- naşmayan biri" olarak tanımlıyor. Mideden yemek borusu yapıldı SAMSUN (.\A) - Samsun Devlet Hastanesi'nde, kanserli bir hastanın midesınden parça alınarak yemek borusu yapıldı. Yemek borusu kanserine yakalanarak yemek dahi yiyemeyen Vezirköprülü 44 yaşındaki Huriye Yüksel adlı kadın, Samsun Devlet Hastanesi'nde yapılan ameliyat sonrasında sağlığına ka\U}tu. Kanserli kadın, Op. Dr. Kamil Furtun ve Op. Dr. Adil Tanık tarafından ameliyata abndı. 8 saat süren başanlı ameliyat sonrasında Kamil FurUın. şunlan söyledi: "Hastanın kanser sonucu yemek borusu çalışma7haldeydi. V'emek dahi yiyemiyordu. 8 saatlik bir operasyon sonunda midesinden aldığunız parçayia yemek borusu yapok.." 6-15 ağustosta Stockhokn'de gerçekleştirilecek Su Festivali'nde en büyük çevre ödülü verilecek Kuzey Avrupalılann en büyük şenliği GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM - Üzerinde smo- kin ceket altında tanga külot olarak sahneye çıkan kadın polislerin or- kestrası. geçen yılki festivalde izleyi- cileri şaşırtan gösterilerden yalnızca birivdi En büyük ılgiyı. ülkeler ara- sında maytap \e tişek patlaıma >a- nşması toplamı^tı Birçok ulkcnıut- fağının ürünlerini çadır restoranlar- da tadan halk, plastik bardaklar içinde sokaklarda. meydanlarda ve hatta parlamentonun bahçesinde bira içmenin özgürlüğünü ya- şamıştı. Aynı zamanda. kentın cn buvük parklanndan bın çocuklara aynlmış ve burada "çember çevir- mek". ''topaç armak" gibi bilgisayar oyuncaklanyla büyüyen neslin gör- medıği oyuniar öğretilmişti. Bu yılın programında 1500 mad- de var. Bunlardan kültürel olanlann sayısı, geçen yıla oranla epey artmış. İşte bazılan: - Dört a>n operadan seçme bö- lümler, ünlü sopranolar tarafından sunulacak: Credo korosundan. ge- cc\ansı mum îyğında gc~.pci mü/ık. Xarxa: Katalonya'dan sokak tiyat- rosu; Brezılya'nın ünlü tiyatrocusu Denise Stoklos'dan 'Garden of Me- teors" oyununun dünya galası; Kra- liyet Filarmoni Orkestrası'ndan açı- khava konseri; Hanoi'den "Su Kuk- lalan"; Japonya'dan Taiko davul göstcnsi. her gcce şıir ko^c->ı Festıvale destek olunması için ha- zırlanan "Su Pasaportu". 50 kron karşılığı cdinılirsc birçok gösteri \c uyıl3.kez yapılacak festivalde yaklaşık 1500'e yakın gösteri ve yarışma yapılacak. hizmetten, toplam 2500 kron tuta- nnda özel indirim görülebilecek. Örnoğın Lunapark'a ücretsi? girile- bılecek. toplu tajima araçlannda \e yurtıçi uçaklarda daha az ücret öde- necek. Festivalin miman Caj Maun- ros, RiKk Sirki GOSH'un çok bü- yük ilgi göreceğı görüşünde. Rock müziği eşliğinde soluk kestirici gös- teriler yapan gençler. bugüne dek Avrupa'nın birçok kentmde binler- ce kişinin beğenisini kazanmışlar. Festival süresince 4 yaş ve üstün- deki çocuklara yüzme kursu verile- cek. Aynca belirlı birmeşafe\i \üze- rek geçen yetışkıuler dc > üzücü dıp- loması kazanacaklar. Festi\alin bir başka özelliği de parlamento bahçesinde kurulacak olan "sahra stüdyosurtdan'" radyo- nun FM kanabnın arabksız müzik yayını yapması. Diledikleri parçayı yapımalara sö> \c\ en dinL»y ıcıîer. çi- menlenn üzennde dans ederek eğle- nebilecekler. Özel kanal TV4 de, her gece canb yayın yapacak. Geçen yıl tek sorun (yağmur tan- nsının öfkesi dışında). yer darlığıy- dı. Bir gazetecinin yazdığı gibi, "ne- reye gitseni/ herkes sizden önce gel- mişti." Stockhohn'ün kuzeyini. güneye ve Eski Kent'e bağlayan: üzerinde parlamento binası, Opera ve Dışiş- leri Bakanlığı olan küçük ada. bu yıl da en bu\ük \üku çekecek. Ba- kanlık ve Opera arasındakı meyda- na kurulacak sahne, festivalin odak noktasını oluşturacak. Toplam alanın genışletilmış olmasının, bu- radaki sıkışıklığı ne denli etkile- yeceği bilinmiyor. Bilinen birgerçek ısc. ulkcde AT rü/garlan c^erken. halkın vc bu kcnıe gelen \ üzbinlerce turistm, sokaklarda eğlenmenin öz- lemini çektiği ve festivalı dört gözle beklediği... Kızkulesi'nde fotoğraf sergisi MİNE KİLCİOGLL Üsküdar Belediyesi tarafından bu yıl beşıncisi düzenlenen "Katibim Kültür ve Sanat Festivali" etkinh'kleri kapsamında Ehin Sölemez'in "KızkulesTne Dokunmak" başlıklı fotoğraf sergisi deyer alacak. Sergi, Kızkulesi'nde ilk kez Kızkulesi fotoğraflanndan oluşan bir sergi olması nedeniyle"ilk"olma özellığini taşıyor. Bunun yanı sıra 5 ağustos günü saat 19.30'dakı açılış kokteylinde ise. gerçekleştirilecek havai fişek gösterisi ve arp resıtabyle de alışılagelmiş sergi açılışlanndan farkb olarak yeni bir boyut kazandınlacak. Elvin Sölemez bu sergiyle, fotoğraflannı sanat galerilerinden farkb bir ortama taşıyarak. konu ve mekanı özdeşleştirmeyi amaçladığını bebrtiyor. Sanatçı. sergisinde ger- çekleşecek fotoğraf alımından elde edeceği geliri. su ana kadar kaderine terkedilmiş Kızkulesi'nin restoras- yonunda kullanılmak üzere bagışlayacak. Elvin Sölemez'in 20 fotoğrafının yer alacağı sergi festival süresince ziyarete açık tutulacak. Şergiyi görmek isteyenler. Üsküdar Belediyesi tarafından sağlanacak olan motor sefer- lerinden yararlanabilecekler. Fotoğrafa lise yıllannda başlayan Elvin Sölemez, Yıldız Üniversitesi Fotografçılık Bölümü'nde eğitimini tamamlayarak profesyonel fotoğrafçılığa başladı. Uluslararası başanlar kazanmış birçok fotoğraf sanatçısıyla birlikte çalışan Sölemez bugüne dek bazı dergilerde haber fotoğrafçıbğı yaptı. İlk kişisel sergisıni "Kızkulesi'ne Dokunmak" başbğıyla Kızkulesi'nde gerçekleştirecek olan sanatçının bazı çalışmalan karma sergjlerde de yer aldı. AIDS'İ büerek bulaştıranlar cezalandınlacak İZMİR(AA)-2000yılında dünyada 15 milyon hasta veen az 40 milyon da AIDS taşıyıası olacağı varsayırnı, AIDS ile mücadelede yeni önlemler alınması zorunluluğunu getiriyor. AIDS ile mücadele kapsamında, büerek hastalığı başkalanna bulaştıranlan önlemek amaayla yasal düzenlemelerin yapılması gerektiği savunuluyor. Merkezi İzmir'de bulunan AIDS İle Mücadele Demegi, AIDS'i bilerek başkalanna bulaşüran kişilerin cezalandınlması gerektiğini belirterek, bu amaçla hazırlanan tüzük taslağmı Sağbk Bakanlığı'na sundu. AIDS virüsü taşıyanlann en az 4-5 yıl yaşadığını. bu süreiçinde hastabğı başkalanna bulaşürmamalan içın gerekli önlemlerin alınması gerektiğini ifade eden yetkililer, şöyle konuştular: "AIDS hastası. günlük yasamını sürdürmeli. İşten atüınadan. teşhir edilmeden çevresi ile ilişkilerini siirdürebilmdi. Tophm, AIDS hastasmm da haklarma saygı göstermdi. Ancak. AIDS'İ bilerek başkalanna bulaştıran kişiler avalandınlmaJı. Bu konuda birçok Batı ülkesinde zaman zaman sağlık tüzüklerine AIDS konusunda > eni maddeler eklenmektedir."