Katalog

31AĞUSTOS1993SAU CUMHURİYET SAYFA DUNYADAN Endonezya'nın hızh gelişmesi dikkat çekiyor Endonezya'nın yenı zengınle- nnden Hari Darmawan. pa- ça\ralarla başlayıp servete uzanan yaşam ovkusunun başlan- nda. neredeyse ortunecek bır parça bez bıle bulama>acak denlı fakır- mış Çocukluğu. Kuzey Endonez- ya'dakı Sulavvesı Adası'nda bambu- dan bır kulubede geçmış Sulu pı- nnçle geçıştınlen oğunlerden oluşan o açlık yıllan bugun onun jçın yalnızca uzak anılar Darmavvan. ıçınde >apay goller ve dort anüka ev bulunan muhte- şem arazısını gezdınrken "O günJer- de herkes açtı, herkes yoksuldu. İn- san/ar Endonezva'nın yanısıra Sin- gapur'da, Çin'de ve Avustralya'da yatınm yapmam için bana ısrar edi- yor. Ama ben, geleceğin Endonezya'- da olduğuna inanıjorum" dıyor Darmavvan. bugun neredeyse ta- mamı Endonezya yapımı ve ulkede- kı orta sırufa >onelık mallar satan 38 Matahan mağazasıyla. kendı çapın- da bır kral 53 yaşındakı Darma- vvan. yuzyılın sununa kadarmağaza sayısını >uze çıkarmayı planlıyor Darmavvan'ın bu başansı Endo- nezya'da sik rastlanan turden bır şc> değıJ Sıradan bır Endonezyalı. gunde 2 >a da 3 dolar (25-37 bın 500 Iıra) karşılığı para kazanıyor ve clektnğı. suyu olan bır evde yaşa- mayı. buyuk luks kdbul edıyor Yı- nede. ufak >a dd bu> uk çdptd olsun, başan oykulerının ctkılevıcı çoğun- lukta olduğu bır gerçek 184mıl>on nufusa sahıp bu ulke, Asya'nıngele- cekıekı ekonomık ve polıtık devı olma yolunda emın adımlarla ılerlı- yor Yabancı dıplomatlar. Endo- nezya'nın. ülkede sıkça gorulen ın- san haklan suııstımallen nedenıyle kınandığını belırtıyor Son yıllarda ulkede hukumet onavlı ışkence ve cınayetler hdkkındd venlen rapor- Idr. Endonez)d"nın ulusİjrjniM bo- yutta kotu bır un kdzanmasınd vol açtı Buna karşın. mılyonlarca ınsd- nın yaşam koşulldrını duzcltmevı bdşardn huku- met program- ldrı. buyuk hay- ranlık uydndın- yor Endonezyd'nın buyuk tıcdn or- takldn drasında gorulen ekonomık durgunluğa karşın. 1992 yılındd ul- ke ekonomısınde yaklaşık >uzde 2 - lık bır buyume goruldu Ekonomı M>n yıllarda tamamen petrol ıhrdtd- tına davdndn bır kdrakterden. eıteı- £Ije$ttoJJork Sbnes de daha çok ımalata davanan bır ckonomıyc donuşmckle Vabancı >diınmlar 1988 den bu vana ıkı ka- tınaçıkıı Llkcdekıjjjamstandart- Idnndd buvuk bır dcğışım gozlen- mekte Dunva BankdM bunddnyır- mı yıl once <,ok kotu ko^ulldrda ya- şavdn yoksul kesımın nulusun vuz- de 60"ını oluşturduğunu. bugun ıse bu oranın vuzde 20 ve du^tuğunu bıldınyor Dunva Banka» Endonezya Tem- sılcısı Nicholas Hope, "Makroeko- nomik idare açısından Endonezya. gelişmekte olan ulkeler ıçın bir ornek oluşturuyor" dedı Yucatan'ın gecim kaynağıydı Sentetik icat oldu Mayalannipi koptu M eksıka'run Yuca- tan Yanmadasf- nda, bırkaç Maya yerlısı, bır zamanlar ulkenın bu kesımıne buyuk bır zen- gınlık kazandırmış olan ve ıp yapımında kullanılan uzun saplı kenevın hâlâ ure- tıyor Ancak. plasuk ve sentetik ıplenn ortaya çıkıp Afnka ve Guney Amenka'da ucuza uretılmeye başlanmasıyid. adı neredey- se bu böf- ge>le anılan sısal kenevı- n, kaybol- maya yuz tultu Mayalılann >aptığı ışler ve yaşamlan. zaman ıçınde çok değıştı Yucatan Eya- letı'nde. kenevır sanayıının ortadan kalkmasıyla açılan boşluğu dolduracak ış kolla- n bulmak ve >erel şırketlen gelışurmek ıçın çok çaba harcandı Öyle kı. eskı va- şam tarzlannın ortadan kalktığını goren bazı çevre- ler. gelışmelen kaygryla kar- şıladı "Kenevir bittikten sonra insanlar farklı yonlere dağıl- dı. çünku yiyeceğimız bile yoktu" dıyor 32 yaşındakı Tun Cauich. Şımdı bır ayna yapım yennde çalı^an Cau- ıch. "Eskisi gjbi kazanmıvo- rum. ama hiç olmazsa geçinip gidiyonız" dıye devam edı- £lje jKVto JJork eimcs yor sozlenne Cauich aılesı- nın başına gelenler. kenevır sanayıındekı çokuşun, Yu- catan'dakı yaşam orgusunu nasıl değıştırdığının bır gos- tergesı Yucatanlılann çoğu ıçın, sıcaktan kavrulan fab- nkalar ya da kasvetlı ımalat- haneier. geçmışın duşlenyle >aşamaktan çok daha ıyı Eskıden 300 bın donum- luk alanda yılda 130 bın ton kenevır hasadı yapıidığ bıle olurdu Menda"- dakı çarpıa guzellık- te beyaz ve pembe konaklar, kenevınn şanlı geçmışını yansıtıvor Yucatan Evale- tı'nın bugun Chıcago. Coral Gables ve El Paso da ış tem- sılcılen bulunuyor Yucatan Eyaletı'nde jatı- nm yapmanın kolaylıklan. uluslararası ekonomı dergı- lennde sık sık yayımlanıyor Buılanlardan bınnde. bırsa- atlık çalışma ucretının 1 do- lann altında olduğu belırtılı- yordu Bu ılan. tartışmalara yol açtı Kuze> Amenka Serbest Tıcaret Antlaşması çerçevesınde. ABD ve Ka- nada şırketlennın guneve akın etmelertnden ve bun- dan sonrakı >atınmlan Meksıka'ya kaydırmalann- dan kuşku duyuluyor Anthony De Palma SELEBES şj BandaDenizt CAVA ENDONEZYA Endonezya ekonomisi hızla gelişîyo Gayri safi milti ha»ıla Aşağıda1985yılı rakamlan tamel alınmıştr 120 tntyon rupiah 1992de 100 tnlyon ruptah (49.87 mllyarABD Dotan) 1987 1988 1989 1990 1991 1992 Kayneklar Endonorya ktatlettk BOıosu n Dûnya Bankast Yollar, «laktfik Son 15yıt içinde, Endonezya hükümetı, katkmmaya ayırdıgı paranın yüzde 40"»nı yot yapırra ve elektrık santrallan tçin harcadı. Surtun sonucunda, elekirık üretımı 18 kat, yolların uzunluğu tki kat arttı. Kalkınrna hedeflert 1990 2000 1990 2000 1990 2000 Bunlann ydnibira Endonezyalı- lar ulkelennın surcklı olarak ıçten gelen tehdıtlere açık olduğunun tdr- kındd Vatanddijldr. ulkenın gele Lektekı polıtık lıdcrlıgı konusunda ve cıddı etnık ve coğıafl rekabetler juzunden uluslannın bırgun pdrçd- landbıleı-eğınden endı^e du>u>or Ekonomistler hukumetın bd^dnvld sonuçlanmı^ bazı ekonomık prog- rdmiara Mrtını donebıleceğınden ve bunun sonucu olarak. Endonezya - nın hıı,bır zaman sandvıle^mı^ ulke- ler duzevıne siçrama>ı başaramdyd- cağınden endı^e edıvor Ddrmavvdn. ulkedekı olası tehlı- kelcnn ve fırsaüdnn tarkındd l950"lerın sonianndd Cdkarta dd kuçuk bırdukkan devraldrak bdjla- mı^ ışıne ülkede "Tehlikelerle Ge- çen ^ ıl" dıve bılınen ve bdşariMZİık- la sonuçlanan bır d.trbenın. vuzler- ce belkı de bınlerce Endonczyalının olumune neden olduğu )968 \ilin- da. dukkanını dçık tuımak ıçın bu- > uk bır çaba gostermış ITüm Arap dün\ asından daha çok Müslüman Ancak 1970'lerde Endonezya pet- rolde vd^andn bır patlama ve dkıllı- ea planlanmış bır ekonomık prog- ram savesınde /-engınle^meve baş- Idrken Ddrmavvan dd durumunu duzeltıvordu Dunva Bdnkdsfnın. Endonezva"- vla ılgılı vd>ınlddığı son vıllık rapor- da hukumetın ekonomık u>guld- mdlanovulcrek ulkenın. buvuzvılın sonuna kddar orta gelırlı ulkeler drdsında vennı alacağı belırtılıvor Suhdrto">d voneltılen "ulkeji dik- tatorlukle idare ettiğı »e ailesinin ekonominin büvuk kesimlerinde te- kel oluşturduğu" volundakı eleştın- lere kar^ın. başkdnın, Endonezydlı- lard verdığıddha ıvı bır vaşam so/u- , nu. en azından haîkın buvuk bır ke- Mmındc gerçekleştırdıgj bılını>or Hdkkında nc du^unurlerse duşun- sunler 72 vd>ındakı başkan gorev- den dvrıldıktan sonrd ulkenın duru- munun ne oldcdğı konusundd kdvgıldnmdktan kendılerını alamı- vorlar ^50 tarklı eınık grubun oluş- turduğu halk vc 13 bın adaddn,olu- ^an ulke. ıster ıstcmez bdzılannın dklına \ ugosldvvd ve Sovvetler Bır- lığı gıbı ulkelerdekıne benzer sorun- Idr vdşdndbıteceğı fiknnı getınyor Dunvanın en kalabalık Muslu- nıan nufusund sdhıp oldn Endonez- >d"da, tum Arap dunvasındakı Muslumdnldnn toplamından ddhd td/la Muslumanyaşıvor Philip Shenon Yeltsin 'in elindekibelgeler, karanlıkta kalan birçok noktayı aydınlatıyor j Sovyet onlıısugitmenüş £t Boris \ eltsin'in V arşo> a'\ a y aptığı ziy aret. Polonya Devlet Başkanı Lech \\ alesa'nın başansı olarak yorunılandı. \V alesa. V eltsin'i, Polonv a'nın N ATO'ya olası bir katılıtnına karşı çıkmamav a ikna etmevi başardı. V eltsin. ziy areti sırasında, \ arşo>alı ev sahiplerine değtşik bir hediye paketi verdi. Paketin içinde 1980 >e 1981 yıllarına ait gizü belgcler yer alıyor. Bu belgeler, General Jaruzelski hakkında hiç de hoş karşılanmay an birçok gerçeği ortaya çıkarıyor. Jaruzelski, 13 Aralık 198rde\V alesa'y'ıve Dayanışma'nın yöneticilerini hapsetmiş ve ülkede sa\aşdunımu ilanetmişti. Jaruzelski. son y ıllarda y urttaşlarının buyuk ktsmını. üikeyi Sovyet işgdlınden kurtararak kanlı bir trajediy i onlediğine inandırmay ı başarnıtştı. Ama V eltsin'in elindeki gizli belgeler. gerçeği ulaşması için birçok girişimde bulunduğu. ortayaçıkardı. I981'de Batılı uzmanlar, belgelerle kanıtlandı. Bu gırişimleriçinde Sovyet ordularının Polonya'ya gırmeye Polonya'nın diğer uikelerden yardım alması ve hazırlandığındanemindi. 4BDgizlisenisinin özelliklede.gerektiği takdirde.yabancı gozlemlerideaynı doğrultudaydı. za r n anın tum Sovyet yönetıcılen. Gromıko'dan Ama Veltsın m /\ndropov"a kadar, aynı goruşüpaylaşıyor Gromıkoşöyle dıyor "Ordulanmız] Polonya'ya sokmayanıyetımızyok Bukonumumuzu sonuna dek korujacağız Ülkeyemudahale ısteyen Jaruzelskı'nm veotekı Polonyalı yönetıcılenn öfkesını dındırmeye çalışmalı>ız " getirdiği gi/li belgeler, bunun tersinigösteriyor. 10Aralıkl~981 tarihli Politbüro toplantısının gizli tutanaklarına gore, Sovyet ordularının savaşdurumuna geçmesi, y alr-vca orduların sosyalistbir üikey e girmesiyer alıyor. Janızelski'- nin.işler kötıi giderse ve Dayanışma- 'nın direnişi kırılmazsa Sovvetler'd- korkutma amacını taşıvor. Sovyetler Birliği, en askeri müdahale etmelerini istediği. bu Polonva'v a askeri müdahaleyi kesinlikle belgelersa>esinde anlaşılıyor. Sovyetlerin bu isteğe y anıtı ise. oldukça açık: Ha\ ır. Zamanın rüm Sovjet yönericileri, Gromiko'dan onaylamıyor. Jaru/elski'nin giriştiği operasyonun başarıya \ndropov 'a kadar, ay nı gorüşü pay laşıyor. Gromiko şöy le diy or: ••Ordularımı/ı Polonya'yasokmayaniyetimizyok. Bu _ konumumu/u sonuna dek koruy acağız. İ Ikeye müdahale istey en Jaruzelski'nin ve öteki Polony alı yoneticilerin öfkesini dindirmey e calışmalıy a. Kararımızı bildirmek için büyükelçimizi Jaruzelski'ye gondermeliy iz." Sovvetler'in her türlu müdahaley e karşı olmasının nedeni, Batı'nın ekonomik ve politik ambargo uygulama oJasılığı. Sovyet yöneticiler, bu tür ambargolann üikey e zarar vereceğini ve asıl amaçlarmın ulkeçıkarlarını korumak olduğunu belırtiyor. \ eitsin'in getirdiği belgeier, karanlıkta kalan birçok diğer noktay ı da aydınlatıyor. Örneğin. Sovvetler Birlıği'nin. Polonyalı "yoldaşları" Dayanışma'nın kazanımlarının geri alınnıası için teşvik ettiği ve Day anışma'ya karşı yanyanasavaşmayıamaçlayan kararı desteklediğioğrenildi. Jan Krauze Rusya Fiyatlar yıl sonuna kadar 10-12 katartacak R usyd Pdrldmentosu Sos- vdl Polıtıka Komısjonu Ba^kanı Mihail Zaharov, u Yıllık bir kenara, bir iki aylık planımı/ olduğunu bile soylemek çok giıç" dedı Hukumetın. J993 butçesını antısObVdl bır butçe halıne getır- mck ıstedığını. tum tasarrufu sos- >dl polıtıkd hesdbınd >apmdya Çdlıştığını one suren Zaharov "Emekli fonunu dörtte bir civarı- nda daraltmayı amaçlıyorlar. Has- talık, hamilelik. doğum gibi durum- larda devlet tarafından yapılan yardımı. yüzde 20 oranında azalt- maya yelteniyorlar'"' dıye konuştu Pdrldmentonun bu butçe tasd- nsı uzennde 400"u aşkın değışıklık vdpdrdk yenıden ydzdıgını one su- ren komısvon bdşkdnı. fivatlann, yıl sonundkdddr 10-12 kat artdca- ğının beklendığını one surdu Parlamentosu Sosyal Polıtıka Komısyonu Başkanı Zaharov. bır ıkı ay lık bıle planlan olmamasından yakınıyor Yeltsın. pdr- Idmentoddn gelen butçe tasdnsını veto ettı Cumhuriyet'- ın notuı Bu koşul- larda "'asgari yaşam düze- yi" ydsasının bır an once çıkarılması gerektığıne değınen Zaharov. şunları sovledı "Halkımız son derece sabırlı. Bu buyuk sabır beni bazen hayrete dü- şurüyor. Buna karşılık, topluma day atılan polin'k seçim de tepki ya- ratıyor: "Relonncu musun. değıl mısın' Hep bu soru sonıtuyor. Evet, herkes reformlardan yana. Ama aynı zamanda da. insanca ya- şamdan yana. kimse içinden daha yeni çıktığımız bataklığa geri don- mek istemiyor. Ama kutsal bir amaca yonelirken ağır yanlışlar yapılmasına karşıvız." I Hiçbirhedefimiz kaunadı Komısyon başkanı. şunlan sov- ledı "Bunlar, devlete vergi de vermemişlerdir. V ani devlet. bu uy- gulamadan hiçbir şey ka/an- mamıştır. Devlet başkanı ve huku- met, ne pahasına olursa olsun, zen- gin bir tabaka yaratmak ıstemiş ve y aratmıştır. Oy sa boy le bir uy gula- ma, 1-1.5 yıl ha/ırlandıktan sonra başlatılmaİıydı." Rusya'nın >ıllık gelınnın vuzde 25"ının BDTye gıtmesını ornek verenZaharov "Llkeiçindekaza- nılan sermayenin yurtdışına kaçırılması da bu tür örneklcrden- dir. Bazen hükümet bir karar yayımlıyor: ardından yine hükü- metten bir yetkili çıkıp karara katılmadığını. bundan dolayı da onu ııygulamasımn soz konusu ol- madığını belirtiyor" dıye konuştu Dunvanın plansız tek ulkesı ol- duklannı. otekı ulkeler gıbı. on- lenne belırlı hedefler ve sureler koymadıklannı belırten Zaharov. "Hiçbir hedefi olmayan bir filke haline geldik. Bir başka deyişle, aşın planlı sistemdcn. plansızlığa savrulduk. Bugün adına yaşamaya başladık" dedı ingiliz turistler Manchesteryerine Londra'ya inince eylem yaptılar • Havanın gunJuk guneşlık olması nedenıylepılotun mazeretıneınanmadıklannı behrten yolcular. Manchester'a goturulrnelenru ısteyerek uzun suredırendı Haber Merkezi - Manchester yenne Londra'ya gıden bır uçağın yolculan, havayolu şırketını protesto etmek amactyla, üç saat boyunca uçaktan ınmeyerek oturma eylemı yaptı ' "AirEvasioıradlı bır Fransız havayolu şırketıne bağlı DC-9 tıpı uçağın pılotu. Atına'dan Manchesterkentıne göturmekte olduğu 241 İngılız tunste, Manchester'da hava koşullannın elvenşsız olması nedenıyle Londra'nın Gatvvıck Havaalanı'na ıneceklennı açıkladı Manchester'da havanın gunluk guneşlık olması nedenıyle pılotun mazeretıne ınanmadıklannı belırten yolcular. Manchestcr'd goturulmelennı ısteyerek uçakun ınmeyı reddettı Personelın uyanlanna karşın yolcular uçaktan ınmey ı nce polıs geldı ve Manchester'd otobusle goturuleceklennı söyledı Yolculdr, uçsaat bonundd ıkna oldrdk Dtobûslere bındı BILKENT UNIVERSITESI İŞLETME YÜKSEK LİSANS PROGRAMI (MBA) • Tumu doktoralarını dunyanın onde gelen unıversıtelennden almış, araştırmacı, yenılığe açık, seçkın, genış ÖĞRETİM KADROSU • Fen bilımlerı, sosyal bılımler, muhendıslık ve guzel sanatların farklı alanlarında eğıtım ve araştırma yapılan, en gehşmış bılgısayarlara ve genış kutuphane ımkanlarına safııp bır , ÜNİVERSİTE ORTAMI • Çeşıtlı kultur, sanat ve spor etkınlıklerıyle dolu bır KAMPUS YAŞAMI • Ikı yıl surelı, sımulasyon, ornek olay çalışmalan, gorsel ışıtsel teknıkler ve ış dunyasından onde gelen kışılerın de katılımıyla zengınleştırılmış, oğrencıyı geleceğın ış dunyasına hazırlayan çağdaş bır ' İŞLETME EĞİTİMİ ve SONUÇ «^on beş yılda Bılkent Unıversıtesı İşletme Yuksek Lısans (MBA) programından mezun olanlar ulkemızde faalıyette bulunan seçkın kuruluşlardan ortaiama ıkı ış teklıfı aldılar.. ğ ozenle seçılmış, geleceğı parlak 50 kışıden bırı olmak ıstıyorsanız, Bılkent Unıversıtesı, İşletme Fakultesı, Bılkent 06533, Ankara adresınden veya (4) 266 40 00 / 1928 numaralı telefondan başvuru formunuzu ısteyınız Başvuru Koşulları ve Sınavlar : Programa 4 yıllık bır lı&ans programından mezun ıyı derecede Ingılızce bılen adaylar başvurabılırler Adaylann başvuru formu mezunıyet belgesı not bıldınm belgesı (transcrıpt) 1 fotograt ve 2 adet referans mektubunu 10 E\lul 1993 tarıhıne kadar İşletme Fakultesı Dekanlığına ulaştırmaları gerekmektedır Bılkent Unıversıtesı'nde eğıtım dılı ingılızce'dır Ingılızce verılecek olan yazılı sınav 14 Eylul lQ9J^unu saat 10 00'da mulakat 15 Eylul 1993 gunu saat 9 00'da yapılataktır Bılkent Unıversıtesı'nde oğretım ucretı 1993 94 akademık vılı ıçın 40 mılyon TL 'dır Bırıncı yıl sonıında ustun başan gosteren ogrennlerın bır hol ımune ıkınrı yıl boyunca burs verılmektedır Tadını bilen bilir Her >ıl olduğu gibi, Madrid vakınlarındaki San Sebastian dc los Reyes kasabasının sokaklarını yine boğalar sardı. İspanyol gençlerinin kovaladığı. ba/en de kovalandığı bu sokaklar, ilginç olaylara sahne oldu. Fotoğraftaki Upanvol, kızgın boğanın boynu/lanndan kurtula- madı ve ağır varalandı. Boynuzunu saplayıp tek bir hareketie kurbanını havaya atan boğa.daha sonra yeni avların pışinediiş- tu. (f otocr.ıl \ P \ \)