Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 5 TEMMUZ1993 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Özelradyo-TV karmaşası
Herıste>en.dıledığı kanal \c trokanslaıa gııemcveceğındcn
teknık \ onden kamu \ ararına oncelık tarrn an hukuksal
duzenlcmeleregereksımm \ardır TRT'\ı dc kapsamasi hckloncn
genel rad\o-TV şasası. bu bııkımdan ana\ asanın 133
maddcbinın değı^tırılmesınden çok daha bü\ uk öncm taşı\ or
GÜNEY DİNÇ Hukukçu
Y
eienncc kavravamadı-
gımı/ konulard'an bııisi
dc icknoloıı ılc hukuk
arasindakı bağlantıdır
Duraksama bılmevcn
bılımsd gclış.mcler ın-
sanlığa sayisiz scçeneklcr ka/andın-
yor Ğclenekse! vapıvı zorlayan dcğı-
şım va^ımı çeşıtlendıren vcnı alişkan-
lıklargetınvor Onunegeçılcmeyen bu
akişa ' ınsan nıidıklcnmızı vıtırmc-
dcn a\ak uvdurmak /orundavız
Hukuk. leknolojıvı ı/le\emezsc. oz-
gurluk kavramı bır aldatmaca olmak-
lan ılcn\c gıdeme/ L-4elık vcnı lul-
saklıklar getınr Bunun somui orncğı.
O7Cİ radvo-TVler konusunda yasanı-
vor Vasalara avkırı olarak kurulma-
lanna go/ uımuldu Denctımsi/ bır
ortamda h\zla çoğalmalannın yaraitı-
ğı sorunlar goruluncc ana\asa anım-
sandı Devlct. gucunun \ctlıklcnnı
kapaiu. ulaşamadıklanna deslek ver-
meyedevamedıyor
Ânayasanın m maddcsı uzcnndc
doruklaşan ozgurluk tarltşması
gerçcktc. yavın araçlannı ellcnndc bu-
lunduranîarla. polılıkaulann uzlaşma
arayışlan bıçımmde geçıyor \ avıncı-
lann ıcmcl amaçlan devleı ıckelının
kaldııılmjM \c \as*ıl cngelleıden ann-
dııılmış o/gur bır >a\ın orianıına ka-
vuşınaljndır Hclc kamusal olanak-
laıdan daha çok yararlanmanın
\olunu bulurlarsa umduklarından
la/lasını cldc etmış olacaklar
Başta ıktıdar olmak u/cre mm sı\a-
sal partılcr. bu çok cllılı ıletisim gu-
cundcn olabıldığıncc yararlanmak ıs-
Uvorlar Bır yandan kendı lanıiımlan-
nı yaptırmaya çalışırkcn bır \andan
da ıplerın cİlcnndcn kaçnıamasi ıçın
uğraş venyorlar TRT orncğındc ol-
duğu gıbı o?cl radyo-TV 'lerın dc gcr
çck habcrcılığı bır yana ıtıp. alı> ıgol-
dıklerı dengclerı bozmadan polılıka-
cılann borjzancılığını yapmasını
bcklı\orlar Hazırladıklan anavasa
dcğışıklığı onensı. bu tur duzenlcmclcr
ıçenyor
Özel yay ıncılıktaki sömürü
Elbctıc anayasanın W- maddcsı
dcğışmclı. yasaklar kaldınlmalı. devlct
tckclınc son venlmelıdtr Ancak bu-
gun yayıncılann da. polıiıkacılann da
oncrdıklcn yontcmlcr. toplumun ve
bırcylcnn korunması açısından sağlık-
lı ço/umlcr dcğıldır Radyolar sustu-
rulunuı akıniıya kapılıp Ankara Ka-
ICM nc kaıa \a/ma bağlavan kımı
mılleıvckıllcn TBMM toplaniılarına
kaiılmavan \a da gcrckcn o> (.ogunlıı-
ğunun sağlanmasinı onlcyerek
ncdcn anavasayı değıştırmıyoısu-
nuz
r
dı>c ckranlarda bCMmlı gorun-
lulcr scrgıleven partı başkanları geı-
çck ışlevlcnne donerck \cnı çozumlcr
urcımck zorunda bulunuvorlar
Tansu Qıllcrın henuz haşbakanlığı
kesınleşmedcn vaptığı abartılı çağrıla-
rın da sonuç vcrmemesı. radyo-T\
konusunuçok aşmış olayı bırdemok-
rası sınavına donusturmuıjtur Yakın
tarıhımızdckı tum anaşasu dcğı^ıklık-
lcn ya doğrudan doğruva a^kcn \onc-
Umlcr clı\lc va da askerı cuntaların
baskılan altında gcrçcklcşrrnijtır
TBMM'nın oncclıklc ana\asa\ı de-
ğı^lırctck ıck guçolduğu bıiıncınc\ar-
nidM gcrckışor Eğcr ba>uabıl\rlcrsc.
Turknc'dc ılk kcz. demokratık \on-
icmlcrlc anayasj dcğıştınlmi!> olacak
Konu. anayasa değı^ıklığıylc dc ço
zulccck gıbı dcğıl Gundcmde yığınla
sorun var Elıııc bır vcncı gcçırcn. kcn-
dısını dc\ aynasında goru\or Kımı
\orumcular toplumsal ışlevlcrını sur-
durcn kamu kurumu nıtclığındckı
mcslck kuruluilannı. kışı \c orgutlcn.
çuğddşlığı durdurma lobısı ıstc-
mc/ukçulcr " gıbı sozcuklerlc kara-
layabılıyorlar Ikı uç dakıkaya sığdır-
dıklan vuzcy^cl soylcvlcnndc. saıa^-
madıkları kı$ı \c kurum kalmıyor
\ urcklılık gorumusu altında bılgisız-
lıklcnnı scrgılcdıklcn yetmıyoımui
gıbı Turk»,cnın canına okuyup argo-
vu gunccllc^tınvorlar Hclc palronla-
rının çıkarlaıı >o/ konusu olunca
\anM/ \a\ııicilık gorııniusuııu dı^-
la\ıp \Miıarlanan hcdctlcfc aslanlar
gıbı saldırnorlar \ tnnc gorc habcrlcr
dc. onurlar gıbı alınıp s.ıtılıyor
En buvuk çıkat kaynaklan varlık
ncdcnlcn Turkı\c ınsanlan olduğu
haldc. vcrgı odcmektcn kaçan. uydıı
kanallanna Mğırup "T C vas.ılan buı
bağlamaz dıscnlcrc karşı hukukun
ustunlugu naMİ korunatak
1
Dc\lcun
uç kuruijluk kaj-drum uğruna 900"lu
telctonlarla paylaştığı arsizlık orncğı
so\gunlar burctck mı' Korunmasız
çocuklan da bu osuna katan. kamu
dcnctımındcn kaçmak ıçın "bılgı \a-
n>ması adı alunda bılgiMzlığı ozcndı-
rcn \urgunlar ncrclcre kadar uzana-
cak
1
Bılgı hırsızlığı. telıt haklannın
yağmalanması nasıl onlcnccek''^ anıl-
tıcı habcr \e rcklamlara karşı oncclıkle
tukcııcılcnn korunması açibindan nc
tur onlcmlcr du^unuluyor
1
Daha
oncmhsı hukuka aykın yayınlar kar-
şısında kı^ılık haklannın korunması.
yanıt \c duzeltmc hakkı. yınclcncn \c
surcklılık kazanan sataşmalann on-
lenmesı. ko^ullan olu^luğunda gıdc-
nm alınmaü hangı organlar clıylc vc
nc tur somcmlerlc gcrçcklc^unlccck'
\ ururluktekı gcnel yasalar. bu tur
sorunlara ctkılı \c ıvcdı çozumlcr gc-
tırmcyc cKcn^lı dcğıl Batı nın hazır
fılmlcnnı. bılıncn oyunlarını uyarlaya-
rak oldukça kolay bırbaşlangıçyapan
ozcl TVlcnn. gunluk yaşama rcnk \c
çc^ıtlılık katiıklan bır gerçcktır Buna
karylık kcndı mc^lck kurallannı gclı^-
tırcnıcdılcr TRT'nın şıllanmı^ buzla-
nnı kırarkcn. dcnetımsızlıkten de
yararlanarak. ""cn bu\uk guç ' olduk-
ları saniMna kapıldılar Ozgurluk ba-
şıbo^luk dcğıldır Dcmokrasıye. ço-
gulculuğa ınsan haklanna, bıreysel
haklara ;>aygılı olmak onlann da go-
rc\lendır Elbırlığıyle kaldınlmasına
çahşılan devlcı tekehnın vcnne. ozel
holdınglcnn bovunduruğunu kurma
çabalanna toplurmal destck venle-
mcz
Sonuç
Gehşen tcknolojı kendı hukukunu
da bırlıkte geiımor Uydu kanallany-
la gerçcklcşen vavınlarla ılgılı ulubla-
rarası sozleşmcler çeşıtlı ulusal ydsa-
lar var Ozdenetıme oncelık tanımakla
bırlıkte bu orneklerden yararlanılma-
lı. yayın ozgürluğunun tcmelıne do-
kunmadan demokratık ılkeler ıçınde
sağlıklı. guvenılır çozumler saptanma-
lıdır Genel yayın ılkelennı behrleye-
cek. yenne gore hakemlık gorevını dc
ustlenccek parlamento ve hukumet dı-
şı sıvıl toplum orgutlenmesı bıçımınde
unıversıteler, kamu kurumu nıtehğın-
dekı mcs,lck kuruluşlan. yayıncılar ve
halk temsılalennın oluşturacaklan
bağımsız bır yapılaşma ızlenmelıdır
Her ısteyen. dıledığı kanal ve frekans-
lara gıremeyeceğınden. leknık yonden
kamu yaranna oncelık tanıyan hu-
kuksal duzenlcmelere gereksınım \ ar-
dır TRTyı de kapbaması beklencn
gcnel rad>o-TV yasası bu bakımdan
anayasanın 133 maddesınındeğıştınl-
mesınden çok daha buyuk onem taşı-
\or
ARADABBR
SÜREYYA HAMİ ŞEHİDOĞLU
Atatürkçü Duşıince Der. Yönetım Kurulu Üyesi
Osmanlı ve Türk...
Sevgılı Uğur Mumcu, 'Damat Ferıtten berı gorulme-
mış bır saldırı suruyor Ataturk'e" dıyordu Gerçekten
bugunlere gelınceye dek boyle bır Ataturk ve Ataturkçu-
luk duşmanlığına tanık olunmamıştı Bınlerce resmı ve
ozel kurum ve kuruluş bır bahane bularak televızyoniar-
da, gazetelerde ona saldınyorlar
Şerıat devletı, Ikıncı Cumhurıyet ıstemlerı, Ataturk ıl-
kelerıne sorumsuz saldırılardan sonra bır de "Neo-
Osmancılık' adı altında Osmanlilık ozlemlerı atıldı orta-
ya.
Alman tarıh felsefecısı Ranke, Osmanlı ımparator-
luğu'nu yapan 'Padışahın kışılığı, toprak duzenı, yenı-
çerı örgutudur' der Kanunı ye gelınceye dek lyı ışledı
bu kurumlar Koklerı Selçuklu ve Abbasılere dek uzanı-
yordu Pragmatıst duşunceyle oluşturulmuştu Şerıatı
uygulamadilar, ne el kestı ne recm yaptılar Şaraptan,
doniuzdan vergı aldılar (1)
Kanunı'den sonra bu uç kurum dabozulmayabaşladı
Dırlıklerın kuçulmesı dırlık verılmesmde aranan nıtelık-
lere uyulmaması, Yenıçerı Ocağının da ozgorevının dı-
şına taşması Şehzade Mustafa ve Beyazıt'ın oldurulup
Selım'ın guce ermesı gıbı
1547de okullardan felsefenın kaldırılması ınsanları
duşunmedenyoksunkıldı KâtıpÇelebıyakınarakanlatr
bunu
Bugün ne verır Neo-Osmanlıcılık bıze"? Bır çeşıt fetih
mi'' Gerçekte o Yahya Kemal ın dızelerınde kaldı
Bılım mı
7
Matbaanın bulunuşundan sonra, her yenı-
lığınkarşısınaçıkanlan 'bıdat lar, "olmaz'lar' bılınıyor
III Mustafa nın Buyuk Frederık'ten uç falcı ıstemesı.Mı-
sır Valısı Ibrahım Paşa Kutahya'ya kadar geldığı zaman,
sorumlukomutanınbılımselonenlenbenımsemeyıp"re-
mılattım' şoyleyapılacak, demesı BalkanSavaşı'nagı-
rıldığınde okullara yapılan bıldırı ve eklenen duayı 4444
defa okutmak Osmanlının ka1a yapısını gostenyor
Osmanlıda "Turk', kufur anlamındaydı "idraksız
Turk" genel bır soylemdı Koçı Bey konuya etraflıca de-
ğınır Yakına gelelım AhmetVefıkPaşa'yı, Bursa Valısı
ıken karşılayanlar arasındakı Turkun ezılıp utanarak
"Turkum ' demesı ne acıdır Çullar ıçındekı Turkun yaz-
gısı 'Burası Muş tur " turkusunde odaklanır
Osmanlı ıçın Anadolu sankı yabancı bır ulkeydı Ana-
dolu'ya, tumu yabancı olan harıtacılar, madencıler, ar-
keologlar uğrardı (2)
"Musluman Turkıye' dıye bağırıyor Ataturk karşıtları
Sankı aksını dıyen varmış gıbı Ayrıca Sevr Antlaşması'-
nı Lozan geçersız kılmasaydı bu soz soylenebılır mıydı'
Müslüman Turk yurdu kalmış mıydı?
(l)Prof Dr NeşetÇagatd> Koıulet tlkû, savı 294
(2) Nıvazı Bcrl.es Turk Dırnınceande Batı Socinu, sa> fa %
OKURLARDAN
ManüHı otabm
Ataturk, LJlusal K.urtuluşSavaşrndaolağanüstuzaferler
kazanarak Turkıye Cumhunyetı Devletf nı kurarken
karanhk ıç guçlerle de savaşmak zorunda kalmış ve her şeye
karşın devnmlenyle Turkıyemızı onurlu. bağımsız ve cağdaş
bırduzeye ulaştırmıştı
Bunca yurt sorunlannın ustesınden gelerek yaşanunı
noktalayan Ulu Önder'ın. neden demokrasıyı kurmadığı
son gunîerde ustun zekalılarcal') yazılıp çızıldı Bır koşe
kapmakla kendılennı dahı yazar(') sanan lafazanlann.
Ataturk'ten sonra y anm y uzy ıldır ıktıdara gelıp gıden o çok
sevdıklen sıyası hderlere a> nı soruy u sormak neden
akıllanna gelmıyor
1
Kı bıze gore. demokrasıyı kurmalan bır
yana. bırçoğunun devnmlere karşı tutumlanndan oturu
yargılanmalan bıle gerekırdı Bu konuda verdıklen odunler
bağışlanamaz
Bır soru da kendımıze Acaba gunumüzdekı
entelektueller(') Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın ıçınde olsalardı
neler yapabıhrlerdı
11
Sanınm bırçoğu koşey ı donmenın ya da
canını kurtarmanın yollannı arardı
Ömer Nida
T.C.
BOZCA4DA KADASTRO
HÂKİMLİĞİ'NDEN
V S » 1491 2 P
[)ı\ n.1 Ihrahını Zıva AHırutrm.ılı. laralıııd ın dasalıkır Isiıı.ıiı
MdMiıi!ivOjilu h\ ıngclos M.ırango/oıılu holını Marango/oglu
Inııı M.trjııgıvogluvcPard^kcM Maranşıo/(iıılu.ılc\hını;mahkcnıc-
nıı/dt iii.il ın k ıd.ı-lro k^pılınc ıtır.ı/ d.ıva-ının v.ıpılan aı,ık \ ıruıl.ı-
nı.iMiıda VCMILII karır {».rcjiınu davalıların lum .ır»ı>ıırm,ıl.u ı r.m-
mcn adrLskrı iı.-.pıt Ldıkııiı-dıgındcn da\.ı dıU.kt,oıııııı ^ '' i"isnı.ı
ııuıuinıın davalılaı ı il.ini.ii Kbliiiın^ k.ır.ır vcnlmcklo
Bu îKiUıılı. vıık.ırıda kımlıkkrı va/ılt davalıl.ıra dııııiiiııı -Miııı
ol.ııı "" '< IW< ı.ıııhmdc Bo/caada kaddsirn Maliki.im.-si mk h.ı/ıı
biılmmı.ıları vovjUndıİLiınıbırvtkıllı.tLmMİLMırmokrı.tkM Uıkdıı
tk \ ıı jılaıııav ı .ı>klııkl ırıııd ı dı.\din ettıkak K ır.ır \^rılv.nL'i hıısıı
Hepimiziçinyük taşıyor
Bu sabah \azı yazmak içın
oturduğum zaman. ılk >aptığım
şe> Salman Rüşdu\udüşunmek
oldu. Bunu dort > ıldan uzun bir
suredir tekrarlı>orum: gunluk
> aptığım işler arasına girmiş du-
rumda.
Kalemimi aldım \e »azınava
başlamadan once arkadaşım
olan bu \azar hakkında dusun-
dum.
İngili/ korumalannın onu ol-
durmek islevcn kişilerden gizle-
meleri için dua ettim. \vetullah
Humeyni, Şeytan \\etleri"ni
vazdığı için olum fermanı çt-
karttığından beri kitabın çe\ır-
menlennden birini öldurdülcr.
birini \araladılar bile.
Ruşdu için dua ettim, ancak
aslında keıidim için de dua ettiği-
mi bilivordum. Bir kitap >azdığı
içın yaşamı telılıkedc \e tarihin
garıplikteri \a da kor talih ncde-
niyle ben de onun verınde olabi-
lirdim. Bugün değilse bile belki
varın.
V etenek değişir, hırs değişir,
ancak herhangi bir kendini
adamış vazar size şunu so\le\e-
cektin Bir ronıan > a/arken. so> -
lenmesi gerekeni sö\le>ebilmek
için ozgür olmak gerekir.
Her va/diRim sozcük için bu
o/gurluğu kullandım. Ruşdu de
o\ le. Bu nedenle onun onçorusu
aMiı zamanda benimki.
Onun \erinde olsaın nasıl ha-
rtktt ederdım bilmivorum. an-
cak bunu ha> al edebilıv orunv. en
a/ından hayal et-
mek için çaba ~ ~
gosteri\ orum. |(T
Durustçe soyle-
mem gerekir ki
onun gosterdiği cesareti
gosterebileceğimden emin değı-
lim. Ruşdu'nun \aşamı mah>ol-
muş durumda. ama yine de vap-
mak için doğduğu şe>i \apma\ı
surdurdu.
Bir gmenlı evden otekıne sa\-
rulan, oğlundan a> n kalan, polis
tarafından çetrili olan Ruşdu
her gun masasına gidip > azmav ı
surdurdu.
Bunun ne kadar zor olduğunu
bilmek bile en i\ı sonuçtur.
1 /amanı
Onun v aptıklarını şaşkınlık için-
de i/lı\orum. Bır roman. uzerin-
dc çalıştığı bir roman daha. oz-
gur künuşıııJ için her turlu temel
insan hakkını savunan çok sa\ ı-
da olağanustu dcneme ve konus-
ma.
Butun bunlar \eterincc çar-
pıcı. anuk beni cn çok şaşırian.
bu temel çalı>manın otesinde
oteki insanların kıtaplarını de-
«erlendırme
bul-
H a t t a
tanınma\an
va/arların ki-
tapljnm desteklemek ıçineleşti-
rıler \a/dı.
Onun durumundaki bır in-
sanın başkalannı dep.il \almzca
kendivını duşıınmesi mumkun-
dur. Sırtımız avnı dmara da-
yandığı zaman acaba kaçımı/
onun >aptıklarını \apabilirdik'
Ruşdu. yaşamı için sa\aşı\or.
Bu savaşım yaklaşık beş \ ıldır
suru\or >e bız bir çbzumden
u/ağız. Birçok oteki insan gibi
ben de \ardim edebileceğim bir
şeyler olmasını isterdim.
Boşuna çabalama duvgusu
vukselivor. umutsuzluk verleşı-
\or. ancak yabancı hukumetle-
rin kararlarını etkilevectk ne
gucum, ne de etkim olmadığı
için. en fazla > apabilec^gim şe\
onun için dua etnıek.
Rüşdu, hepimiz için vük ta-
sıvor. Onu duşünmeden
>aptığım işı duşunemiyorum.
Onun kotu durumu konsantras-
yonuma odaklandı. inançlanmı
veniden gözden geçirmeme ne-
den oldu >e sahip olduğum öz-
gürluğu hiçhir zaman garanti
olarak gormemevi öğrettı.
Butun bunlar ıçın ona şukran
borçluyum. Ruşdu'nun vaşamını
geri kazanması için sa>aşımını
desteklıvorunı. ancak gerçek şu
ki o benı her zaman destekledi.
Bunun için ona teşekkur etmek
ıstiyorum.
Ne zaman elime bir kalem al-
sam ona teşekkur etmek istiyo-
rum.
Paul Auster
TARTIŞMA
TeftişKurulu Başkanları da müfettiştiramusal
denetımın,
devlct
kaynaklannın
etkın. yararlı
ve sağlıklı bır
bıçımde kullanılması yonunde.
burokrasıdekı ışlevselhğını
yadsımak. hangı ekonomık
duzende olursa olsun, olası
değıldır
Devlet, ne tur bır sıstemle
yonetılıy or olursa olsun, devletı
oluşturan bınmlenn kaynak
kullanımlan. yapılan
harcamalar. elde edılen mal ve
hızmet gelırlen sağlıklı bır
bıçımde denetlenmıyor ya da
denetlenemıyorsa, kamusal
platformda yurûnulen çızgının
doğru, olumlu. hatasız
olduğundan söz edılemez
Devlet denetım elemanlannın
yayın organı, "Denetım""
dergısının78 sayısında
Başbakanhk Teftiş Kurulu
Başkanı Sayın Turhan
Guven'ın çok yennde
bulduğumuı bırsaptamasını
burada bır kez daha
kamuoyuna duyurmakta yarar
goruy oruz
'"Teftışın, standartlardan
sapmalan tespıt eden
fonksıyonundan daha da
onemlısı, caydıncılık
fonksıyonudur Yolsuzlukve
usulsuzluklenn en fazla ariüğı
donemler, dev letın denetım
mekanızmalannın zayıfladığı
donemlerdır Ruşvetve
yolsuzluklan n toplumda
yarattığı bozulmanın v e moral
çokuntunun tabu sonucu
olarak sıyasal ve ekonomık
ıstıkrarsizlık başlar
Nıtekım son on yıl ıçınde teftiş
kuruHannın v e müfetüşlenn
butün gayretlenne ve ıyı
nıyetlennerağmen.sıyası
ıradenın terahlerı
doğrultusunda devleun tefüş
kurullan çalıştınlamaz hale
getınlmış. denetımı, uretımı ve
venmlılığı engelleyen bır
faalıyet olarak kabul
ettınlmeyeçahşılmıştır Bu
anlayışın sonucunda. gelecek
kuşaklan dahı etkıleyecek
toplumsal rahaısızlıklann
meydana geldığı herkesın
malûmudur"
Say gjdeğer başkanın v ermış
olduğu mesajı, geçmışte
mufettışı hor gormuş. subjektıf
yaklaşımlarla pasıfize eımeye
çahşmış yonetıcıler yonunden.
anlamlı ve haklı bır uyandır
Teftiş Kurulu Başkanları.
kamusal denetım vc
soruşturma sonuçlannı bağlı
olunan makama gereken usul
ve y ontemlerle sunan
mufettışlenne kurumu adına
yasa ve yonetmelıkler
çerçevesınde vararh ve gereklı
çalışmaları v aptıran. yonclıcı
konumunda denetım ust
sorumlusudurlar
Teftiş Kurulu Başkanları
mufettış sıfat ve yetkısıne
sahıptırler
Kurul başkanlanna.
konumlan,oz\enlı.kısıtb,
dengelı bır davranış
zorunluluğu. khşesı bellı bır
yaşam bıçımınde olmak
gereklılığını geurmektedır
Hazıran (1993) ayı ıçensınde
gomştuğumûz çok sayıda
kamusal kımlıklı Teftiş Kurulu
Başkanı meslektaşımızın, çoğu
psıkolojık olmak uzere çeşıtlı
nedenlerle aktıf denetım olgusu
ıçensınde. turne denetımlennı
yennde ızlemek bıçımıyle yer
almadıklannı. vaptığımız
zıyareüer nedenıyle oğrenmış
bulunuyoruz
Oysa Teftiş Kurulu Başkanlan
"gerekUğınde bızzat teftiş.
denetım ıncelemeve
soruşturma y apmak"la da
görev lıdır (Başbakanlık
TefKrl YonMad7c)
Kımıonyargılı kısilenn.
"Memlekeiınc gıttın harcırah
aldın , Gczmevctozmaya
gıdıp bır dc harcırah alacaksın"
\e bunun gıbı suçlamdlannddn
urkcrck dcnetımlere aktıf
olarak katılmadıklanna tanık
olduğumuzbu
meslektaşlanmızın. bır başka
yakınmasıda bağlı olduklan
ust \ onetıcının kendılennı aynı
duşunce ve kuşkular ıçınde
değerlendırmevc alabıleceklen
konusuydu
Teftiş Kurulu Başkanfna
guvenle bakmamak, ona aktıf
çalışma ıçensınde dcvınım
kazandınnamak \e kuçucuk
Bu mirası reddetmeliyiz...
S
a\ın Dr Gun
Kutun24
Hazıran 1993
tanhlı
Cumhunyet'te
yayımlanan
"Elçıbey "ın Sonu. Turkıye
Modclının Sonudur" başlıklı
vazısında yer alan göruşlere
katılmıyorum
Turkıyc'nın Orta Asy a Turk
cumhunyeılen ıçın laık ve
demokratık bır model
oluşturduğudoğrudur Ancak
bu ulkelenn sıyasal olgunlaşma
sureçlcnnın saygıyla
karşılanması gerekir
Unulmamalıyızkı Turkıye
bugunkudurumuna27yılhk
tek partı vonetımı \e 3 asken
darbcdcn sonra aeldı vc
Turkıvedemokrasısı bugun
dahı kusursuz değıldır
Azerbaycan'dakı Surct
Huseyınov harekctının bır
ben/ennıTurkne'deTalat
Aydemır gerçekleştırdı Bu
hareket karsısında donemın
Başbakanı Ismet İnonu,
"Ancak benım cesedımı
çığneyerek Meclıs'c
gırebılırler
1
' demış ve harcketı
bastırmıştı Benzerkoşullarda
Azerbaycan Cumhurbaşkanı
Elçıbey, doğum ycn olan koye
çekıldı Elçıbey'ın seçılme
bıçımının tam demokratık
olduğu soylenemez Elçıbey'ın
cumhurbaşkanı seçıldığı
seçımlerde Haydar Alıyev "ın
adaylığı. yaş haddı bahanesıyle
cngellenmıştı Sovyet
tanklarına kaısı kahramanca
dırcnen ^ı/cn halkı EU,ıbe\'e
karsı vapılandarbcvckavıtsı/
kalmakıadır Bukoşullarda
Turkne nın Flyibcv'cdestck
vemicyı surdurmesı neolçude
dogrudur*
A/crbastan'ın demokrası
volundaduraklaması "Turk
modclı 'nın sonu dcğıldır
Tersıne "Turk modclının'
başka ulkelercc zorla
benımsenmesını ıstcmek bu
modelı yadsımak dcmcktır
Çunku uluslararası ılişkılcrdc
karşılıklı çıkar vc ıç ışlcnnc
saygı "Turkmodclı" nıncn
onemlı unsurlarından bınnı
oluşturur "Turk modclı nı
zorla ıhraç etme\c kalkışmak
'İran dev rımı"nı zorla ıhraç
PENCERE
hesapçılann, kuçuk
hesaplannın ayaphğına tutsak
kalıp vıcdan zorlayan
bürokraük ozurlü karar ve
uygulamalar ıçınde olmak.
Turk denetımı adına buyük bır
kayıp, aynı zamanda da ayipür
Turk halkının yıllardır
yakındığı yolsuzluk. nışvet \e
kotü kullanımla savaş. Teftiş
Kurulu Başkanlannın, kötu
nıyetlı ve ucuz karakterlı
kışılenn yersız suçlamalanndan
korkulup sadecemasa başı
yonetıcısı durumuna
getınlmelenyle yapılmaz
Her tur nsk altında görev
yapan mufettışın, çalışma
venne kılometrelerce uzaktan
gelıp kendısıne destek olan,
onunla aynı yazgıyı paylaşan
kurul başkanına duyduğu ıç
y ukumunu, mufettışlık
mesleğmın onurunu gururla.
coşkuy la, yıllarca yureğınde
taşımamış hıçbır bürokrat
bılemez
Yırmı ıkı yıllık meslek
hayatımız ve çeşıtlı
kuruluşlarda tanıdığjmızçok
sayıdakı, bu mesleğın g\ızel
ınsanlan arasında geçırdığımız
günler, ay lar, yıllar. bıze bu
yadsınmazgerçeklen öğretü
Tum denetçı dostlara
selamlar
Burhan Özbey
SEKATeftKrLBşk.
etmeye kalkışmak kadar
tehhkelıdır
Turkıye Dr Gun Kut'un
deyımıyle "kuçuk" bırulke
olarak kaldığı surece. dev
uluslararası sorunlarla
başany la başa çıkmıştır Oysa
"bolgesel bırguç"' olduğu
vehmınc kapıldığından bu vana
dış polılıkdda surcklı
başansızlıklarla karşılaşmakta.
geçmışkazanımlannı ve
ıtıbannı yıtırmektedır
Turkıyc'nın "bolgesel bır guç
olduğu \ chmı. bı/c Ozal'ın
m raslanndanbın Bu mirası en
kısa /amandd rcddcınıclıyız
Dr.Re^it Ergener
Boğa/içi İniversitesi
Vottaire'i Okuyup
Nesin'i Suçlamak...
Yıl 1955
6-7 Eylul olaylan
Istanbul'da başıboş katiller sürusü, Turklük ve Müslu-
manlık adına ortalığı yakıp yıkmışlar, Hıristyan yurttaş-
ları perışan etmışlerdı
Suçlu aranıyordu
Ankara dakı ıktıdar kendı kendısını suçlayacakdeğıldı
ya
1
Hemen suçluyu buldu Komunıstler yapmıştı bu
ışı
1
Bıravuçsolcugozaltınaalındı ıçlerınde AzızNesın
devardı
Kımılerı çok kızıyordu Azız Nesın'e
Tıpkı bugunku gıbı
Aradan kırk yıl geçtı 6-7 Eylul olaylarının ıçyuzu anla-
şıldı, bu kez de 'Madımak Otelı Katlıamı'm yaşadık
Suçlu kınY?
Ankara'dakımıpolıtıkacılaravelstanbul'untekelcıba-
sınına gore yıne Azız Nesın' Cunku Nesın halkı kışkırt-
mış, ılerı gerı konuşmalar yapmış kutsal ınançıara ters
bakmışi
Kırkyılöncebu ulkedefıkırozgurluklerı 'komunısttah-
rıkı' gerekçesıyle engellenırdı kırk yıl sonra yenı bır
gerekçe bulduk
Kutlarız'
1955'ten bu yana yaklaşık kırk yıl geçtı, belkı bır kırk yıl
daha geçerse 2033 yılında Azız Nesın'ın Sıvas Kat-
lıamı'nda suçsuz olduğu ortaya çıkar
•
Okul sıralarında Voltaıre'ı belleyen kışılenn uç yuzyıl
sonra Anadolu'da Azız Nesın'ı suçlamaları ne kadar hu-
zün verıcı
Ama ne kadar doğal
Çunku Islam coğrafyasında 'Aydınlanma Devrımı'
21'incı yuzyıl yaklaşırken yaşanıyor Yalnız Turkıye'ye
özgü bır olgu değıl bu, Tacıkıstan'dan Cezayır'e kadar
Musluman ulkelerde laıklık ıle şenatçıltk çatışması gun-
demdedır Vızyon dan soz etmeyı sevenler gozlerını
açıp bıraz kureselleştıklen zaman ufuklar yakınlaşa-
cak dunyanın yalnız 'Batı dan oluşmadığı anlaşılacak
Ustelık Madımak Otelı Katlıamı'm Azız Nesın'ı suçlaya-
rakaçıklamakolanaksız Ihmal'yaöa 'tahrtk'gıbı ancak
kovuşturma tutanağında anlam taşıyabılecek sozcukle-
re sığdırmaya çalışmak aymazlığın ta kendısı'
•
Anadolu halkı nı Turkıye de şerıatçılığın başını çeken
yobazlarla bır tutmak en buyukyanılgı sayılmalıdır Ana-
dolu Muslumanı şerıatçı değıldır Turkıye'nın yazarını
sanatçısını aydınını dırı dırı yakacak kadar canavarla-
şan kışının Muslumanlıkla ne ılışkısı bulunabılır? .
Laıklık ne demek''
Iran'da ya da Suudı Arabıstan da ara kı bulasın laıklı-
ğı
1
Turkıye'de laıklık 1923 Devrımı'nınve Ataturk Cum-
hunyetı'nın temel ılkesıdır
Ancak bu gıdışle Turkıye de laıklık buharlaşacaktır;
çunku devlet elıyle şerıatçılığa yatırım yapılıyor.
Hem de uzun yıllardan ben
Demokrası demokrasıyı taşıyabılecek bır toplumun
harcıdır Eğer halkın coğunluğu şerıatçılığın karanlığın-
dan çıkamamışsa, o toplumda demokrası yaşayamaz
Iran'da yaşayabılıvor mu
7
Ya Suudı ulkesınde''
Geleceğımızı demokrasıye bağlamak ıstıyorsak, dev-
let elıyle şenatçılık oğretımıne son vermek zorundayız
Mılli eğıtımın temelını demokratık oğretım oluşturmalı
Anadolu halkının aydınlığını bağnazlığın gudümunde
karanlığa boğmayalım
Yoksa, bır gun gelır, butun Turkıye Madımak Otelı gıbı
kundaklanabılır
•
Bır nokta daha
Holdıng basınında adam değıl cüdam olmanın daya-
nılmaz hafıflığıyle Azız Nesın'ı suçlamakta bırbırlerıyle
yarışan entellerın yanar soner kımlıklerı koşelerde pır-
pırlanıyor Kara ırtıca yazarları, sanatçıları aydınları
dırı dırı yakmış, ama hıçbınnın kılı kıpırdamıyor, bır
Asım Bezırcı'nın, bır Metın Alüok'un adını ağzına alan
yok
Ah sızı gıdı hamamboceklerı
1
Oğretmenimiz,
gururumuz,
canımız
AZİZ TANER
dunyamız seninle guzeldi.
EŞİ VE KIZI
Gözlüklü
"Karşılıksız çek" sahtekârlığı devletın gözu önünde
cereyan ediyor...
Trolcülerin "Kazı-Kazan" zıhniyetiyle dıbıni kazıdıkları
Mannara'da oltacılar ve ağ kullanan baJıkçüar tam gun
"karşılıksız çek" ışkencesıne mahkûm durumda
çalışıyorlar...
Ezelı "rasgele" deyimı "gele"ye dönüştu
GÖZLÜKLÜ MART1 gazetesıne abone olunuz.
Tel: 264 23 87 - 246 45 30
Değerh dostlarımız
Dr. ORHAN ,ıe ZEYNEP'e
evlılıklerınde omur bov,u sağlık ve mutluluklar dılerız
AYÇ1N-RUHİTAMER
BISIKLETINLE BIZE KATIL...
9{ptumalAjsoaatwnfor Çifted
Cfıddrtn-Londra ışbviığı dt
6-12 YAŞ GRUBU ÇOCUKLAR İÇİN
-INGIUZCE -rMTEMATIK (ING.)
•FEN (ING.) -SPOR
YAZ PROGRAMI
ABANT TURBAN OTEL
23 Temmuz 1993 - 11 Ağustos 1993
11 Ağustos 1993-31 Ağustos 1993
TAM PANSİYON
PEJEK ÇOCCIK
ÖZEL EĞİTİM KURUMLARI LTD. ŞTİ.
"Kaşiner Kulübü"
^ehıt Fethı Sok No 38 Aabodem-İST Tel 3401 U t - 340 08 47