Katalog

SAYFA CUMHURIYET 2SNISAN1993PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER Laikdevletsavunuculan...Turkıye"de son \illarda guçlenen köktendıncı eğıtım, bağnszlık ortamında, aydınlanma, yanı eleştırel akla dayanan duşunce ıle karşıtı olan dogmatık düşünce arasındakı denge, toplumsal olgu olarak, ozgurluk ıdesıne karşıt yonde. hem de özgur ük adına bozulmaktadır TOMRİS MENGÜŞOĞLL Felsefeci Ikemızı aydınlanmızı dın nurüsune \e gencılığe karşı sureklı u\aran laık hukuk devletmın' yılmaz sav unucusu", yazar ve hoca olanık kendısıne çok şey borçlu olduğumuz H V Yelı- dedeoğlj nu vıtıreh bır yılı geçtı Onu saygıyla anarken Muammer Ak so\ u, Emeç Dursun Lçokveenyenı olarak. acısı ıle yüreklenmızın hala \anmakta olduğu Uğur Mumcu'yu duşunmemeye olanak yok Uğur Mumcu nun ardından kopan feryat- iar Jaık cumhunyetı benımseyenlenn, yenıden perdelememelı Bır ülkede eğıtım. ekonomıden daha onemlıdır Bunu, gızlı-açık yaygınlaşan ve hızlanan dıncı eğıtımın ulkemızde sergıledığı tehlıkelerle, olumsuz vonden bır kezdaha gorduk Bugün laık eğıtımın. sınsı dıncı polıtı- kalarla almış olduğu varaJar, onul- mazlık derecesıne vardı Dun sadece kışısel ozgurluk sorunu olarak gosten- len ' masum" başortusu olaylan>dı dıncılenn gostensı, bugun laık cumhu- n>ete, Ataturk e ve devnmlere en ağır küfurlenn TV ekranlanndan ulkenın her koşesıne kadar yansıtılmasına son bırkaçyıldır ulkemızde olupbıten taruk olu>oruz Laık eğıtımı amaçla- olumsuduklar karşısında ıçlennde bı- yan "Te\hıd-ı Tednsal" yasası, once nken çıglığı salıvermesı gıbıydı Ve bu çığlık dınmedı 24 şubat ve sonrakı gunlerdc. Ve- Iıdedeoğlu'nu anma torenlennde Ataturk devnmlennın savunuculan bır araya geldıler, acılı bılınçlennı pe- kıştırdıler and ıçtıler Sınsı ddımlan gıttıkçe kocamanlaşan laık cumhun- yet duşmanlan karşısında ne kadar azımlı ve guçlu olduklannı gorduler, gosterdıler Fakat coşkunun verdığı bu guven duşgusu Turkı>e"de gelış- mekte olan gencı olaylara karşı gozlen 12 Eylül cuntası tarafından dın ders- lennın zorunlu hale getınlmesı ıle ge- cersız kılındı Şımdı de Evren'm dın derslennın okullara konması ıçın kul- landığı aynı bahane ıle " ehıl kışıler' tarafından venlmesının, kontrol altı- nda tululmasının daha doğru olacağı gerekçesıvle Kuran kurslan eğıtım planının ıçıne yerleştınlmek ısteruyor Bunu, laık hukuk devletının savunu- cusu olduğunu ılen suren, koalısyon hukumetının Mıllı Eğıtım Bakanı nın ağzından duymak, tuyler urperlıcı de- gıl de nedır' Artık Ataturk'un. eğıtımın temel ıl- kesı olarak vdsdlaştırdığı "Tevhıd-ı Tednsat yasasının anlamı uzennde duşunulmu>or Butun kavgı dınsızlık tohmetı altında kalmamak ıçın odun ustune odun vermekiır Duşunulmu- yor kı bugun Turkı\e bır dereceve ka- dar çağdaşlaşmışsa.' hasta adam ol- maktan kurtulmuşsa dunya devletlen arasında savgınlık kazanmış. uluslara- rası arenalarda sanatta bılımde ddımızı duyuran başanlı ınsanlar \e- tıştırmışse. vervuzundek" Musluman ulkeler ıçınde sadece Turkıjede oz- gurlukten söz edılebılıyorsa bu laık eğıtımden geçmış son kuşaklann başa- nsıdır ozgur ortannn ve duşuncenın başansıdır Oysa bugun ozgurluk adına ozgur- luğün temellenne saldınlı>or ozgur- lukten >ararlanarak açıkça, laıklık, Ataturk ve devnmlen venn dıbıne ba- tınlıyor Iftıralar atılıyor, valan-janlış bılgıler ve sapık bır mantıkla şenat du- zenının, dın devletmın adaletı ovulu- vor. kulluk ve ummet toplumu savu- nuluyor. berelı ve carşaflılar tarafın- dan ımanlı vıcdanlann kutsalhk halesı ıçınde tannsal bır yücelık dokunul- mazlık olarak, sankı ılk kez denene cekmış gıbı, sankı Osmanlı toplumu- nun çokuşunde, onu hıç yaşamamışız gıbı Hakımıvet Allah ındır Bugun Turkıye de olup bıten en çar- pık gerçek demokratık haklardan, oz- gurluklerden. vasaklann kaldınlması- ndan vararlanarak ozgurluğun de- mokrasının kokunun kazınmakta ol- masıdır Ozgurluk ve demokrası bırer ıdedırler Ilke olarak, ancak akıl eleştı- nsıne açık bır duşunce düzeyınde an- lamlıdırlar \e aydınlanmış duşunce ortamında gerçekleşmelen soz konusu olabılır Onlar aydınlanma surecı ıçınde -avdınlanma olmuş bıtmış bır durum değıl bır sureçtır- eleştırel ak- ün guç kazanmasıyla, gerçekleşme de- recesı bakımından. ancak kendısıne >aklaşılan, ama hıçbır zaman. hıçbır yerde kendı kendısını sürdürecek güç- te ve tamlıkta gerçekleşemeyen bırer ıdedırler Ideler güçlennı arkalannda- kı ınsan ıradesınden alırlar Eğıtımın onemı buradadır Oysa Turkıye de son yıliarda guçlenen köktendıncı eğı- tım bağnazlık ortarrunda aydınlan- md vanı eleştırel akla dayanan duşun- ce ıle karşıtı olan dogmatık duşunce arasındakı denge, toplumsal olgu ola- rak, ozgurluk ıdesıne karşıt yonde, hem de ozgüriük adına bozulmakta- dır Imdı açıktır kı toplumsal olgu ıle ıde arasındakı çelışık ılışkı -ozgurlu- ğun, sonuçlannda, ozgurluğu, kendı- smı yok etmeye varması cehşkısı- ıde- ye karşıt guçlenn başıboş bırakılması ıle venılemez Ustelık buna çatışma alanındakı eleştırel akhn ışlev vapa- madığı bır kultur tarzı Doğulu dog- matık duşunce tarzına yatkınlık ve du- şuk bır duşunme duzejı de katılınca, dengenın ıdeyı yıkıcı yonde bozulması hızlanır, gıttıkçe hızlanır. ta kı ıde ken- dı kendısını vok edınceye kadar, yanı ozgurluk karşıtı bır düzen -bızde teok- ratık duzen- gelınceye kadar İlke olarak her ıde kendısını karşı guçlere karşı korumak zorundadır Ozgurluk ıdesı de bu yasanın dışında değıldır Bu durumda ortaya çıkan gö- runum şudur İde mut'ak abndığında vanı smırlama getınlmedığınde, kendı kendısını yok eder Kendısını guçlen- dırmek ıstedığınde kendısıne ters du- şen ışler yapmak zorunda kahr Evre- nın ve ınsanın dıyalektık varlık yapı- sından kaynaklanan bır çıkmazdır bu Haklı çıkanlar... Insan dunyasının en buyuk guçiu- ğu, dun>anın ve ınsanın antagonıst varlık yapısından kaynaklanan bu sı- nır koyma gereklılığıru, ıdeye zarar vermeden, aynı zamanda olgular dun- >asında kendı kendısını vok etmesını de onleyecek, ona > ol ve yer açacak ol- çülerde tutmakür Dunya tanrunde bır uçtan ötekı uca gıdıp gelmeler, tra- jık kaderler, ' devnmlenn kendı ço- cuklannı yemesr', rastlantısal değıl, varlık yapısaldır Devnmler, bu sınır ko>Tnanın duyarh dengesının doğru kurulması ıle başanya ulaşır ve ulaş- mışür Turkıye gerçeklennı hazıra konarak değıl, kanında canında yaşamış ku- şaklar, gencılık karşısında daha dık- katlı ıdıler Nıtekım Muammer Aksoy ve H V Velıdedeoğlu, 163 maddenın kalkmasına kesın karşı dururken, Mumcu sınırsız sayılabılecek bır öz- gurluk yanbsıydı Kımın hakh olduğu- nu onlar goremedı, ama bız göruyo- ruz PENCERE ARADABIR HtKMET SAİM Erkek Gözüyle Kadın... Kadın yuzyıllar boyunca buyuk bır yanlışlık yapıyor ve kendını erkek gozuyle gormekten kurtaramıyor Oysa, gu- numuze dek ne çektıyse ona sureklı erkek gozuyle bakıl- dığı ıçın çektı ve çekıyor Hep erkek gozuyle bakıldığı ıçın- dır kı çozum bekleyen bırçok sorunla karşı karşıya Hep erkek gozuyle bakıldıgı ıçındır kı toplumda hakettığı yerı alamıyor ve ıkıncıl kalıyor ûzette kadın kadınlığını unut- muş erkeğın çıkarları doğrultusunda yaşayan bır varlık olup çıkmıştr Kadına bır ınsan gozuyle bakmalıyız her şeyden once ingılız kadın hareketının unlu onculennden Sheıla Row- botham, kadın sorunlarını ıncelerken hemen hemen her kadının yaptığı buyuk bır yanlışı şoyle açıklıyor 'Gözlerı- mızde, erkeklerın bızler ıçın yaptıkları gozlukler var Er- kekler tarafından yaratılan kadınların aracılığıyla oğrenı- yoruz kendımızı insan ne olduğunu bılmez ıçındekı gucun değerınden habersız kalırsa gelecekten ne bekleyebılır kı? Kadın sorunları ancak kadının gerçek kımlığını arama- sı, bulması ve bılınçlenmesıyle çozumlenebılır Bunun ıçın de kadın, dunyayı onyargıların etkısı altında değıl, gerçek- lenn ışığında gormelı Benlığını karanlıklardan kurtara- cak aydınlığa yoneltrnelı bakışlarını ve hepsınden önemlı- sı gerçek kışılığını ortaya çıkarmalı Kadının ıkı kımlığı var once bınncısını ele alalım Otobuste trende ayakta kal- masın dıye yer verdığımız Masaya otururken sandalye- sını altına surduğumuz sıgarasını yakmak ıçın yarıştığı- mız mantosunu buyuk saygıyla tuttuğumuz' Tum bunlar aslında kadının beğenılmek duşkunluğun- den yararlanmak ıçın erkeklerın bırer aldatmacasından başka bır şey değıl Gorgu ıncelık, terbıye, centılmenlık adı altında, kadına kurulan sınsı bırer tuzak Bu yonuyle elealınırsa kadın bır kralıçedır Bır dedığı ıkı edılmeyen Sayılan sevılen ve değer verılen Ama kadın, saydığımız bu bırkaç durumun dışında er- keğın gozunde nedır genel olarak? Soyleyelım Yeteneksız guçsuz, gerızekâlınıntekı.duy- gusal ve edılgen Ouşunmesını doğru kararlar almasını bılmeyen becerıksız bır tuketıcı Ezılen ve somurulen Her zaman susması gereken bır kole erkeğe dayanma- dan tek başına ayakta duramayan, ozverı sımgesı bır dı- ?•' Ozetle, zevk ve doğum makınesı yalnızca Kocaman bır hıç Bır yonuyle kralıçe gıbı gorunen kadının, erkek tarafın- dan yaratılan ıkıncı kımlığı budur Her şeyden once, yanlış bır kadın tıpıdır Kadının gerçek kışılığıyle hıçbır ılgısı yok- tur Bunun ıçındır kı, Fransa nın kadın sorunlarıyla ılgılı Devlet Bakanı Andree Mıchele, Kadınların tarıhı, her şey- den once, baskı altına alınışlarının ve bunun gızlenışının tarıhıdır' dıyor Kadın kurtulmak ıstıyorsa kendısınden saklanan ger- çeklerı aramalı, sormalı, oğrenmelıdır Kadın deyıp geçe- meyız Anasoylu aılede bır mılyon yıl dünyayı yoneten kadındı Kadına tapılır, ona değer verılırdı Toplum ıçınde buyuk bır etkınlığı ve saygınlığı vardı Erkek tse, kadının ancak yardımcısıydı Avdan elı boş donerse, onu kadın beslıyor açlıktan kurtarıyordu Gerekırse cezalandırıyor- du bıle Toplumun ıkı buyuk gucu, doğurganlık ve uretım de ka- dının elındeydı Anatomı kadın ıçın daha bır yazgı olma- mıştı Işte, gunumuzde kuçumsenen, hor gorulen kadının, aslında boyle değerlı bır kışılığı vardı Gelelrm sonuca Cağımıza ayak uyduramıyoruz Gelışmelere karşın, ne er- kek kadını tanıyor ne de kadın erkeğı Bır gorev böJümu yapılmış, günumuzun koşullarıyla hıç bağdaşmıyor Hıç de çağdaş değıl TARTIŞMA OKURLARDAN Saygı mı, gösteri mi? İJır canlının olumune ne olursa olsun elbelte sevımlmez Ama şu anda TV'de (22 Nısan 1993) 6 Kanal'ı daha bakalım neler olacak duşuncesıyle gozlenm dolu dolu ızhy orum Saat 12 20 Ozal ın naaşı Fatıh Camıı'nde ıkıncı torenınde Başucunda Ataturk Turkıyesfnın ıkı generalı tekbır seslen arasında nöbet tutuyor Behçet Kemal Çağlar ın bırşıınne başlık olan nobetçı mıllet bu m u > oksa° Bıryer sızlıvor yüreğımde Sergılenmek ıstcnen gorunum bırolüyeduyulansaygıdan çok bırgosten nıtelığınde Turkıye laıktır, laık kalacak' andına karşı, 'Turkıve Muslumandır. Musluman kalacak' sloganlan Sankıdığercumhurbaşkanlan Musluman değılmışgıbı, Musluman Cumhurbdşkdnf pankartldn Bır deTV'yeel sallayanlar Turkıye'nın ncrcye gölurulmek ıstcndığı -başiakılerın desteklerı gayretlcn cndzınddndvmdzlıkldnıle bcllı olmuyormu9 Türkan Erkin İstanbul Yolsuzluklar, solcıüar, partiler... D un>ada solculuğun doğuşu emekçılen scrmayedarlara yeğleme, doğruluğu durustluğu savunma destekleme bunun uğruna savaşım verme, duşun evlemlenne dayanır Bunlar >apı]arak bu goruş gelışıp guçlenmıştır Sağcı yurttaşlardada bu nıtelıklen taşıyanlar vardır fakat behrleyıcılık açısından bu onur gorev solculanndır Solcuyum dıyen hemen herkesın bu nıtelıklere sahıp olması, bu volda savaşım vermesı, kendı ıçlenne, orgütlenne sızan. karşı yönde dav ranışlara >eltenenlen ıçlennde orgutlennde etkısızlcştırmesi, bunlan dd yukanda belırttığımız nıtelıklere kav uşturması bo> lece toplumun çekıcı, ıtıa gucu olarak toplumu yonctme. ılenyetaşıma,gonençduze\ını yukseltme ışlev ve gorev lennı vennegetırmesı gerektığı goruşundeyız Doğaldır kı yukandd anldttığımızamdçldrd uldşmak ıçın gunümuzun solculdn ıktıdarda >a da muhalefette olsun yüzsuzlenn kamu rursızlannın, kotuyollardan koşedonuculenn uzerlenne gıtmelı. toplumu bu yonde belgelerle aydınktmalı, kamuovu oluşturmalı, kotu. çırkın yollarld toplumun varlıklannı ceplenne ındırenlen kamuovuonunde îğrenç kokularatnck Suskınd ın ••Koku'adiı ılgınçbırromanı Vdr Buradd Grcnoıllc adlı kokuuzmdnıbır aentin 18 yy Frdnsası'nda Saşınddn gcçen ılgınç old>ldr tantastık bırşekıldcanldtılır Grcnoıllc nın oyküsu parfüm vcpısdcn kokuldnardsındd iîcçcr Oysd gunümuzdc bızım •jlkcmı/dc koku dcyınce, hep ut kdğıi(,ılıklar.>olsuzluklar, dcv lofı sovdnldrdkla gclıyor Bu ka\ rdmı ozcllıkle son on vıldır«,oksıkdu>ma>a başlddık Lıberalızm adı dllınddydpıldn>agmaldrson hızld gunümuzdc dcsuruyor Hep ımrendığımız Bdtı ülkclcnnde vergıvermemekcn buvuk suçıkcn ulkemızde buvukbccensdyılı>or Ydsaldr sergılemelıdırler Bu ışler, üç-beş gazetecının ışı olmamalı, ılencı demokrat olduklannı söv leyen sıyasal partılenmız, bu kokuşmuşluklann uzenne cıddıyetlegıderek örneklerle, bplgelerle bu kotuluklen, vuıgunlanso>tanlann suratlanna bırşamargıbı vurarak. onlan yaptıklannada yapacaklanna da pışman etmelıdırler Bu konularda sol partılenmız neler yapıyorlar 0 Hangı yolsuzluk dos> alanru su yuzune çıkanp kamuoyuna açıklavıp hesabını soruyorlar 0 Ne yazık kı bu ışlen de şımdı bır donemlen, bu yolsuzluklar nedenıv le kapananlar yapıyor, ANAPyapıyor Anlaşılannasıl SHP, DYP'nın arkasına ızın vcrdığındcn uyanık bazı muhdscbecılenmız "Daha az vergı odemek ıstıyorsanız bızj arayın"şeklındegazeteyeılan bıleverebılıvorlar Dev leı bankdlan kodamanldra mılyarlarca lıra kredıyı kolayca dçdrken, ı^v dlmdk ıçın kredı ısteycn bırmemurunyedı ccdBını drdştınyorlar Iktıddrddkılerve muhalcfcitckıler sureklı olarak " Açarsdkdosydldnhalınız takılmış sürunuyorsa, herhalde CHP de A NAP'ın arkasına takıhp surünmeyı kendısıne layıkgorüyor Yoksabu arkadaşlanmız. ılk bölumde bahsettığımızgorevlen >enne getırme güdusüyle değıl de bırer koltuk kapma gudusuyle mı volaçıkmışlar Sayın beyler. sayın CHP'lı beyler, zaten avy uka çıkmış bu sağdûzenın yolsuzluklannı kamuoyuna açıklamak zor bır ış rrudır'' Bunu yapmak ANAP'a kalmışsa vav Turkıye'nın halıne, yazık bızım CHPhlere.DSP'hle're.SH Çağlar Dere Istanbul harap olur" dıve bırbıı lennı tchdıi ederek gerçeklenn ortaya çıkmasını onlemeye çahşıyorlar Toplum ıçın değıl kendılen ıçın çalışan vckıller ıstcmıyonız artık AIi Özdemir Tek End Mes Lısesı öğretmen TVlerinıMeki Türk Filmleri R esmı olsun, ozel olsun TV'lenmızde fılmlerden geçılmıvor Sabah fılm, oğlen fılm, akşam fılm Gunde otuz oğun Rekabet bu _va, neler yok kı Kırmızı noktal'ı seks filmlennden, tanhın anasını ağlatan sözumona lanhı fiTmlere Kaba sabasından saçma sapanına Fılm de film Bır bombardıman bu Fılm bombardımanı Çızgılı çızgısızfilmhastasıoldu çocuklanmız Fılmkolık Buyüklenmız de ruh hastası olacak bu gıdışle Sekskolık Duşundünuz m u hıç ya da duvdunuzmubılmem Ben yılfarca gözledım ve şu sonuca vardım Tunzm bombdrdımanına tutulan kıyı koylenmızın ınsanlan arasında 'rontgencı'lenn sayısı hızla artmaktadır Dıeerbırdeyışle, bu ınsanlann runsal yapısı hızla bozulmaktadır Bencebu durumun en temel nedenı, geleneksel olanla modemızmın ansızın karşılaşması (çarpışması) sırasında ınsdnımızın tum değcrlennın sdrsılması vchdttd parçalanmasıdır Kendı kadınını bıleyaşamında bır kez olsun çıplak eonmemış gelenek msanının, modemızmın getınp onuneçınlçıplakserdığı 'şuh ' kadmlar furyası karşısında nasıl bır ruhsal bunalıma duşeceâaçıktır Tambırall-ust olmaolavıdırbu Tıpkıbır kağnıyla otobusun çarpışması gıbı Böylebırçarpışmada kağnmın yolculanna ne olursa gelenckselın ınsanına dd o olmaktadır Koylusu boyledekentlısıçok mu farklı ınsanımızın Eğıtım dızgesı ıçınde, medyada sağlıkü bır cınsel eğjtım var mp Insanımızçocukluğunu, gençlığını butunsel anlamda >aşayabılıyormu' ) Evlılıkler cınsellığın bılıncıylemı yaşama geçınlıyor > a da ne kadar9 Var olan > a da ortaya çıkan cınsel sorunlarorada çozumlenebılıyor mu9 Ne yazjk kı bu sorulann bır tekıne olsun olumlu bır yanıt veremıyoruz AmaözellıkleTV'lenmızden her boyutta ansellığı ıçeren fiimlen ızlemek serbest Bu konudd neredeyse sınırsız denebılecek bır ozgurluk soz konusu Hangı sadtte. ne kadar ıstersenız Elbettekı demokrası ve ozgurluk adına bunun da bıranlamı var Ama çok bedava bır ozgurluk bu Ustelık olçusüz Zamanlama yapamıyor, çocuk. büyuk dınlemı>or Veoylesıneansızjn gelıverdı kı1 Gelıp kuşattı sağımızı solumuzu Elımızı, kolumuzu, aklımızı, dılımızı kıskıvrak bağladı Butünduyulanmızı korelttı Yalnızca görme duyumuzu bıhnçsızlığe koşulla)arak alabıldığine sıvnlttı Pavlov'un kopeğıne donduk Nerede ne zaman bır TV ekranı gorsek ağzımız sulanıyor Bufuryaya 'bakılmak"ıçın uretılen gazeteler ve dergıler de destek oldu Şımdı aılemızle bırlıkte, ama bır gozümuzu kapatarak ızlıyoruz fiimlen Bıryanımız, ınsan yanımız kor kalıyor, dığer yanımız, bılınçsız, ıçgudusel yanımız hızla gebşıyor Sonunda bızden neçıkacak ortaya merak edıyorum Genye ne kalaca(c° Yannın buv uğu çocuklanmız neyın bu> uğu olup çıkacaklar'' Herkesı bunun sorumluluğunu duvmaya,duvarlıolmaya çağınyorum Ozellıklebu alanda uğraş verenlen. bu anlamda addı bır otosansüre çağınyorum Ne yapmalı, nasıl yapmalı9 Bu tur fiimlen yasaklamalı mı ? Elbette kı hayır Koylu mantığıvla, askerkomutuyla çozumlenecek bır sorun değıl bu Sorun, nıtelık sorunudur Duvgusal ve cınsel somüruyu ön plana alan, gerçek yaşamdan kopuk, mantık dengelennı yıkan, değerlen hıçe sayan filmler jenne, >aşamı bır butun olarak, kendı dengesı ve mantığı ıçınde kavrayabılen. sanatsal olgunluğa sahıp, ufuk açıcı, umut vencı fılmlenn hızla uretıhnesı veızlettınlmesı gerekmektedır Artık Brezılya fasaryalanna, Yeşılçam eskılenne bır son venlmelıdır Resmısı olsun, ozelı olsun TV'lenmız akıllannı baslanna toplamah, uyutma polıtıkasıru oıryana bırakıp çağı yakalayan, zamanı, zamana yaraşır bıçımde değerlendıren vapımlarla ızleyıa karşısınaçıkmalıdır "Yorgun Savaşçı"nm bu anlamda bır "donum noktası' olması umuduyla Ş.AKBABA KüreseUesme••• Ufuk nedır? Gokle yerın bırleştığı yerde oluşan çızgıye ufuk denı- yor, ama bu dar tanımlama sozcuğun zengınlığıne oranla çok yoksul bır yaklaşımdır Ufkun ne kadar kap- samlı olabıleceğıne ılışkın bır orneğı Bertrand Russell verıyor Guneş ' dıyor 6/ze mekanda uzaktır, Napoleon Bonapart zamanda uzaktır Bır ınsanın ufku ne kadar genışlerse, duşunme yetısı o oranda sağlığa kavuşur Çağımızda kışının ufku, ulusal sınırları coktan aştı uzay boyutlarına ulastı, geçmışle geleceğı bırleştırdı tarıhsel bılıncın zamansal çızgısıne oturdu ama at gozluğunu takanlar da az değıl, mılyon- larca mılyarlarca • İngılız demokrasısı ulkemızde hep ornek gosterılmış- tır yazılı anayasası bıle olmayanbu devlet parlamenta- nzmın anayurdu sayılır Eğer gozümuzu yalnız Manş denızının kuzeyındekı adaya dıkersek Anglosakson toplumunun demokrası konusundakı bıhncıne hayran olmamak elde değıl Yuzyıllardan berı pekıştırılen tore- lere dayalı bır çoğulcu anlayışın, butun toplumsal kat- manlarca benımsenıp bır yaşama bıçımıne donuşmesı kolay mı? Ne var kı tarıhe baktığımız zaman -eğer ufkumuz ge- nışse- ingılız demokrasısının faturasını neredeyse bu- tun dunyanın odedığını gorebılırız Ingıltere adasının sınırlarına hapsedılen bır duşunce, çok guduk kalır yanılgıya donuşur "Ustundeguneş bat- mayan Bntanya Imparatorluğu ' ne demek? İngılız de- mokrasısınde Asyalının ve Afrıkalının da alınterı var Ada'dakı ozgurlukler rejımı bır buzdağının su ustunde gorunen bolumu Çoğu Batı Avrupa ulkesınde de durum Ingıltere'dekının benzerıdır Eğer çağımızın geçerlı kavramı ' kureselleşme" ıse bır olaya yalnız ulusal sınırlar ıçınde paha bıçmekolana- ğı yok1 Batı demokrasılerının gezegensel ufkunda, ön- ce somurgecılığın ardından emperyalızmın de katkısını gormezlıkten gelebılır mıyız? • Geçmışm ufkunda kısa bır gezıntıden sonra gunumu- ze geldığımızde ortaya bır kavram çıkıyor "Yenı Dunya Duzenı1 " Nedır o? Eskı ABD Cumhurbaşkanı Bush'un ortaya attığı bu de- yımı çok sevenler var Sovyetler yıkıldıktan sonra dun- yaya bır yenı duzen buimak gerekmıyor mu? Hesaba göre serbest pıyasa ekonomısıne dayalı pazarların bır- bırıne eklendığı 'kureselleşme' surecınde yenı bır dun- ya duzenı oluşacak Kısaca "G-7 dıye anılan ' Zengınler Kulubu 'nun ta- sarımı bu 1 Turkıye de yaşayan bır kımse, bu tasanm ıçıne gırıyorsa "vızyon' sahıbıdır tasarıma karşı çıkı- yorsa yandın Çünku emır buyuk yerden Gezegenımızın herhangı bır 'çe^re ulkesı 'nde "Yenı Dunya Duzenı' ne eleştırel akılla yaklaşmak ısteyenlere korkunç bır savaş âçılıyor, 'kureselleşme 'yı 'G-T'nın mantığı dışında duşunmek ısteyenlerın olumlerden olum beğenmesı gerek - • 19'uncu Yuzyılda Ingıltere zengın ve ozgur bır ada ıdı 21'mcı Yuzyıl eşığınde 'G-7' zengın ve ozgur bır ada Oysa "kureselleşme' dıye bır kavram varsa, bunu tum ınsanlığı duşunerek ortaya koymak gerekıyor Çağ- daş ınsan G-7' nın ortaya koyduğu 'Yenı Dunya Du- zenı nde bostan doiabını çevıren at gozluklu bır yaraük değıldır Eğer' Yenı Dunya Duzenı' çağdaş bır duzenı sımge- leseydı yer yuvarlağında yaşayan 5 5 mılyar ınsandan yalnız "ZengınlerKulubu"ne uyeolanlargezegenımızın kaymağını yemezdı, ulusal sınırları aşan hakça bır pay- laşımıngostergelerı ortayaçıkardı Doğayı tuketen ama, endüstrı atıklarını tuketemeyen savurganlık kapıtalızmı- nın gozu donmuş çılgınlığına geleceğımızı bağlayama- yız "G-7" belkı kendı ıçınde mutludur, ama, gezegenımızı felakete surukluyor Bu görçeğı "G-7"nın ıçınde yaşayıp gören ve soyleyen de pek çok BÜLENT DİKMENER HABERÖDÜLÜ 14.YILTÖRENİ Konusmacı İlhan Selçuk "Uğur Mumcu ve Gazetecilik" Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Konferans Saloıuı 27 Nisan 1993 Sah, Saat 17.00 MARMARA ÜNİVERSİTESİ IKTISADI ve IDARI BILIMLER FAKULTESI ULUSLARARASI ILIŞKILER BOLUMU ULUSLARARASI SEMPOZYUM BALKANLARVE TURKIYE DEĞIŞEN ULUSLARARASI DUZENDE SORUNLAR VE OLANAKLAR 26-28 NİSAN1993İSTANBUL SULTANAHMET REKTÖRLÜK BİNASI 1 Gün 10.00-12.00: Açılış Prof ömer Faruk Batırel Rektör 14.00-16.00- Yakın Balkan Tanhı Oturum Başkanı Prof HberOrtaylı 16.30-18.30- Yugoslavya'nın Mırası, 1945-1990 Etnfc ve Pofitik Sorunlar Oturum Başkanı Prof RonaAybay 2. Gün 10.00-12.30. Balkan Ülketen Açısından Böigesei Güvenlik Sorunlan Oturum Başkanı IsmaılSoysal Em Buyukelçı 14.00-17 30- Avrupa Ülkelen Açısından Bolgesel Güvenlik Sorunlan Oturum Başkanı Prof Kemaiı Saybasıh 3 Gun 10 00-12 30- örgüUer Açısından Böigesei Güvenlik Sorunlan Oturum Başkanı Prof AlıKaraosmanoglu 14.00-17 30. Yenı Batkanlar'da Turk Dış Politikası Oturum Başkanı Prof HalukUlman ÜLAN DİYARBAKIR ASLİYE 1. HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN Davaa Seyfettın Keber tarafından davalı Nacıye özdemır aleyhı- ne açılnuş bulunan maddı ve manevı taznunaı davasının yapıian açık durusması sonunda, Dtyarbakır ıh özdemır Fatıh Paşa Mahallesı Altay Sokak No* 8'de ıkamet eden davalı Abdulhalım kın Nacıye özdemır, aramalara rağ- men bulunamamış, adresı de tespıt edJememış olduğundan davaiı- nın gıyabında Dıyaıbakır 1 Asljye Hukuk Mahkemesı'nce 1990/181 esas, 1992/216 karar ve 9 6 1992 tarıhlı karar ıle 4 000 000 TL mad- dı, S 000 000 TL manevı tazmınaün davalıdan tahsıüne, fazla tale- bın reddıne karar venldığı karar yenne kaım olmak üzere ılanen tebüg olunur Basın 47645