Katalog

SERMAYE PIYASASINDA DOCRU BANKA DOĞRU KARAR ŞEKERBANK B9. YH. SAYI24843 / 4000 TL (KDV içinde) CumhuriyetKURUCUSU YIIHUS NAOİ (1924-1945) BAŞYAZARI NAOİR DIADİ (1945-1991) FAİZORANLARIMIZ 1 AY VADELI % 53 6 AY VADELI % 72 3 AY VADELİ % 64 1 YIL VADELI % 74 SEKERBAHK 27MART1993CUMARTEd Orta Asya ve Kafkas petrolü, Türkiye'nin stratejik konumunugüçlendirecek PetroleyenikörfezCeyhanakü-Ceyhan boru hattının devreye girmesiyle. dünyanın en büyük petrol rezervine sahip Ortadoğu petrollerine eş değerdeki Orta Asya ve Kafkas petrolü Ceyhan KörfezTne akacak. Döylece Basra JD Körfezfnin tek başına taşıdığı stratejik konuma rakip bir petrol yolu açılmış olacak. Bu da Türkiye'nin bölgedeki konumunu güçlendirecek. Ceyhan Pakistan 1. Orta Asja \e Kafkas petrolu Karadenb'e ulaştınlırsa ıstanbul ve Çanakkale Boğazlan geçit vermeye- cek. 2.Orta Asja petrolünün açık deni/e çıkmasına üç körfez adav... Japon\a destekli Pakistan üzerinden Hint Okyanusu. tran güdümlü Iran Körfezi «e Avnıpa'nın istemi olan Ce\han Körfezj... 3.Ce\han Körfezi; Irak. Azeri \e Kazak petrolkrini A\rupa\a ve Akdeniz'e ulaştıracak ikinci petrol körfezi olrna \olunda... Türkiye'nin petrol üretme şansıkaçıyor • Türk Petrolleri Anonım Ortakhğı (TPAO). Kazakıstan'dakı Pre- Caspian sahasındaki arama-ışletme anlaşmasını uluslararası şırketlere kaptırmak üzere. • Türkiye'nın 31 yillık petrolünü karşılayacak petrol sahası için TPAO'nun. ilk etapta 540 milyon dolar para vatırması gerekiyor. TUNCAYÛZMN'ialnfeSPİ • 14. Sayfada ÖZGENACAR HALUKGERAY Orta Asya ve Kafkas petrolünün Akdenız"e akıtılmasıyla Ceyhan. ikin- cı petrol körfezi oluyor. Kazak. Azen ve Irak petrolünün boru hatlan ıle Ceyhan Körfezı'ne ulaşması Türkıye'- yi Ortadoğu petrolü karşısında dün- yada daha stratejik konuma geçırecek Dünya petrol tüketıcısı ülkeler ara- sında; Örtadoğu'daki petrol rezervi ıle eş değerdeki Orta Asya ve Kafkas pet- rolünün kendılenne daha yakın bır noktaya akıtılması amaanı güden ola- ğanustü bır rekabet başladı. Rekabet odaklan şöyle özetlenıyor: 1. Hint Okyanusu: Japonya. Orta Asya petrolünün Pakistan üzennden Hint Okyanusu'na boru hattı ile ındi- rilmesını ve finansmanını öngörüvor Japonya. Ortadoğu petrolüne kıyasla ulaşımda vanl başına 5-10 sentlik bır maliyet düşüşünü sağlama>ı amaçlı- yor Bu düşük malıvet. Japon sanayii- ne ABD karşısında önemlı bır rekabet avantajı sağlamış olacak. Bu projeye ABD ve Avrupa ülkeleri karşıçıkıyor 2. İran Körfezi: İran. Orta Asya ve Kafkas petrolünü kendı üzerinden İran Körfezı'ne ındırmevı. Orta Asya ülkelerinde dınsel ve ekonomik etkin- liğını \e OPEC'teki gücünü arttırmayı hedeflıvor. Bu projeyi Iran'daki ıstikrarsızlık ve din etkısınden dolayı ABD. AT. tsrail ve Japonya da benımsemiyor. 3. Ceyhan Körfezi: Türkiye'nin başı- nı rektığı bu projenin birkaç ayağı bu- lunuyor Projeyi. özellıkle körfez ülke- lennin tekelinden ve ABD petrolüne bağımlılıktan kurtulmak ısteyen Av- rupa ülkeleri destekliyor. Bu proje gerçekleştiğinde ıstıkrarlı bır Türkiye'nin dünvadakı stratejik önemınin daha da artacağı kabul edili- >or. Japonya. Ceyhan projesını be- nımsemiyor Bununla bırlıkle. öngör- düğü bırinci projenin gerçekleşmemesı durumunda Ceyhan'ın vapımının fi- nansmanına katılabileceğı anlaşılıyor. Ceyhan Projesı'nın üç ayağı bulu- nuyor Azerbaycan Cumhunyetı Petrol Şirketı (SOCAR), Bntısh Petrolıum (BP). PENNZOIL. AMOCO ve Türk Boru Hattı Şırketi (BOTAŞ) 9 Kasım 1992'de Azen petrolünün geçeceğı yo- lu saptayacak bır Çahşma Grubu'na oluşturan bır anlaşma ımzalamışlardı. Çabşma Grubu, şubat a^ındakı toplantısında boru hattı ıçın şu uç vol üzerinde durdu: A) Bakü-\o\orossisk (Rusya) : En uzun secenek olan bu yol. 1.300 km'lik boru hattını öngörüyor Vans lıma- nında yükleme tesıslen olmakla birlik- te. yenı hattın kapasitesını karşılaya- madığından. vapılacak ek tesısler vanl başına bınm malıvet artışını getınyor. Bu nedenle Çahşma Grubu bu seçene- ğı onermedı. B) Bakü-Poti (Gürcistan): Üç seçe- neğın en kısasıdır (795 km). *Teknik bakımdan yapılabiür, ekonomik açı- dan ucuz \e bırim maliyeti düşük bir seçenek. en uvgun yol olarak kabul edılıyor MArkasıSa. 14, Sü. Vde Operasyonım tanığı Mehmet: Evimizde sîlah yoktu • Bahçelievler'de3 Dev-Solmılıtanının öldürülmesiyle sonuçlanan operasyonunen yakın görgü tanığı löyaşındakı Mehmet Ülkü. evlenndecereyan eden olaylan . Cumhunyet'e MehmetÜlkü anlattı. • "Çarşamba akşamı misafirlerin bulunduğu saatte bırden polis kapıyı kırmaya ve peşmden de ateşetmeye başladı. 2-3 dakika süren ateşten sonra polisler. "Evde aile var. ateşi kesin" diye bağırdılar. Daha sonra anftem. babam ve benim dışan çıkmamıza ızin verildi." , • "Bizler dışan çıkarken içeride polis yoktu. Evimizde de silah bufunmazdı. Ben genellikle evde oynardım. Ne sandık, ne silah vardı. M17. Sayfada AVUKATLAR: OPERASYON YARGISIZ fNFAZ • 17. Sayfada m Erğun: Istifa ettiğim yalaıı • İstanbul Emnıyet Müdürü Menzirile Dev-Sol'a yöneliİc operasyonlar yüzünden ters düştüğü öne sürülen Emniyet Genel Müdürü Yılmaz Ergun'un istifa ettiği iddıa edıldı. Ergun ise "Görevimin başındayım" dedi. • 17. Sayfada Hayali ihracat öyküsü-3 Hayalicinin önü açılıyor • ANAP iktidara gelir gelmez yayınladığı ihracat rejiminin binnci maddesı, gerçek ihracatçılann işini kolaylaştıracak, bürokratik engellere takılmamasını sağlayacaktı. MUSTAFA BALBAY'in hlfc»H M14. Sayfada Kimilerin OJTHI yeri, kimilerinin işjeri sokaklar.l Fotoğraf. Ü MİT OTAN) Sokağm bir sahibivar• Çocuklar var büyük kentlerin sokaklannda; cam sılen. ayakkabı boyayan, simıtsatan Ege Üniversitesi Psıkoloji Bölümü öğrencılenyle üç büyük kentte araştırma yapan Prof. Sezen Zeytınoğlu bu'durumu şöyle açıklıyor: Yetışkinlerin işsızliği çocuklan sokağa itıyor. • Araştırmanın sonuçlan sokaktaki çocuğun durumunu gözler önüne senyor: Yüzde 70"ı kırsal kesımden gelmış, çok yoksullar. Annelenn yüzde 90ı evde oturuyor, babalann > r üzde5riişsız. • Toplum ise acıma. saygı. rahatsızlık gibi duygularla bakıyor sokaktaki çocuklara. Sokaklarda kalabalıklaşan çocuklan kurtarmak için çırak eğıtırrune önem venlmesı gerekiyor. ÜMİTOTAN'mlnberf • 13. Sayfada AdlİTlp Çocuğa tecavüzde cezaarbşı • Çocuğun 7 yaşından sonra tecavüs ıçradığında biyolojik vepsıkolojık yönleriyle kavrav ıp dırenebıleceğine ılişkın karardeğişiyor. Adlı Tıp Kurumu'nun önerdiği yeniyaşsımn 12. • Yürürlükteki uygulamaya göre 7 yaşındaki bir çocuğun tecavüze uğradığında "olayı algılayabıldiğinin" kabul edılmesi, saldırgan için hafifletıcı neden sayılıyor. TAYFONGÖNOLLO'HfinhalMirf • 13. Sayfada Rusya'da uzlaşma beHrtikri• Yeltsin, Parlamento Başkanı Hasbulatov yandaşlanndan Anayasa Mahkemesi Başkanı Zorkin'in "ulusal uzlaşma hükümeti" kurulması ve erken seçimlere gidilmesi yolundaki önerisini ilke olarak kabul ettiğini açıkladı. Dış Haberler Senisi - Rusya'dakı sıyasi bunabma çözüm ara- mak uzeredün olağanüstü toplanan 9. Halk Temsilcılen Kong- resi'nde taraflar bırbırlenne karşı sert tutumlannı sürdürürler- ken uzlaşma belirtilen de gözlendi. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'ın >argılanması konusu Kongre gündemıne gelmedi. Yeltsin, kabinesinde değişiklik yaparak iki bakanı görevden aldı. Kongre, çahş- malanna bugün devam etmek üzere ara verdı. NVashıngton'- da görüşen ABD Başkanı Bffl Clinton ıle Almanya Başbaka- nı Hetanut Kohl, Yeltsin'in re- formlannı sürdurebılmesı ıçın ellennden gelenı yapacaklan- nı bıldirdiler. Rusya Devlet Başkanı Yelt- sin. ıktidar mücadelesındekı rakıbı Parlamento Başkanı Ruslan Hasbulatov u destekle- yen Anayasa Mahkemesi Başkanı Vakri Zorkin'in koa- lisyon hükümetı kurulması yönündekı önerisini ilke ola- MArkasıSa. 17, Sü. Vde Ğ-TDENYELTSÎ^E ACİLYARDIM • 17. Sayfada Bosna Sırplar ateşkes ilaıı etti • Bosnalı Sırplann komutanı Mladiç'in, yannsaat 12.00'den ıtıbaren geçerlı olmak üzere ateşkes ılan ettiği bildınldi. • Bosnalı Müslüman ve Hırvat hderlenn banş planını ımzalamasının ardından Sırplara yöneiik baskılar yoğunlaşıyor. m 9. Sayfada AvvupaSohi • , • ^yALMANYA Kriz dönemlerinde gözler kapitalıst ekonomıden en ıyı anladığı varsayılan muhafazakar partilere, "ortanın sağına" çevriliyor. Sosyal Demokrat Parti'nın hedefi tedavı değil, refahın adılce paylaştınlması. İ t â U8.Sayfada • FRANSA Halk, Sosyalist Parti'nin uzun iktidar döneminden bıktı. Büyük boyutlara ulaşan skandallar ve bır türlü çözümlenemeyen ışsizlik sorunu Sosyalistler'ın seçımlenn ilk tunında ağır yenilgi almalanna yol açtı. MtŞa PBHMJUrm İBfetri • 8. Sayfada h- İNCİLTERE İşçı Partısı ıdeolojik boşluk ıçınde. tktidar yolunu kapattığına mandığı temel ilkelennden on yıl içinde vazgeçti. Muhafazakarlara karşı doyurucu bir altematıf sunamıy or, bu nedenle de kitlelerin güvenıni sağlayamıyor FJ)İP EMH.ÛYMBrifl labtH *8. Sayfada Güvenlik Konseyi açıklaması BM, KûmshUderkri atûaştnayaçağırdı • BM Güvenlik Konseyi, 30 martta New York'ta bıraraya gelecek olan Denktaş ve Klerides'ı, bu görüşmeden sonra kısa süre içinde Gali'nın Düşünceler Dızısi çerçevesinde anlaşmaya varmaya çağırdı. Denktaş, Nevv York'a boyunduruk altına gjrmeye gıtmediklerini söyledı. • Konsey'ın çağnsı, adadaki Türk ve Rum taraflar arasmda bır baskı unsuru içerdiği şeklinde değerlendirildi. 789 sayılı kararanımsatılarak, Güvenlik Konseyi'nın uzlaşma sağlanamazsa çözüm dayatma yoluna gidebileceği mesajı verdigı görüşü savunuldu. 1^. Sayfada OLAYLARIN ABDEŞDAKI GERÇEK Polis,Halk, Terörist.. Terör toplumım başına bela- dır; siyasal görüşlerıni gerçek- leştırmek amacıyla şıddet yolu- nu seçen gızh örgütler, Türkıye '- de çok olumsu: bır ışle\i ustlenı- yorlar. Çünkü toplumda güçlü bir ke- sımi temsıl eden antidemokratık guçler, terö'ru bahane ederek de- mokrasne geçtşı gecıkıtrebılı- voriar. 12 Eylül. bu olgunun en çarpı- a örneklermden bırıdir. 1970'- lerın son ullarmda vükselen terör, 1980 : de 12 E\lüİdarbesı- nin gerekçesini oluşturmuş, ge- neraller yöneımı. hem baskı re- juninı kurmuş hem de bu rejunm hukukunu topluma kabul ettıre- bilmiştir. Halk çoğunluğu terörle birlık- te vaşamaktan kurtulmak ıçın otonter rejımlere 'evet' demek eğilimlerıne gırebılhor, öıgur- lüklerden vazgeçmeyı goze ala- biliyor 12 Eylül askerı \önetı- minin terörü bastırmak balıane- siyle devlet terörü uyguladığı doğrudur: ne yazık ki bu tür uy- gulamaların faturası çok ağır olmuştur. Türkıye 1993 yılında bıle "83 Rejimi"ni aşabilmiş değıldır. Bugün büyük kentlerde sık sık ı aşanan bir dram var; kimi za- man güvenlik güçlerı bır örgüt e\ıne baskın vaparak operasyo- na girışıyor, her seferınde örgüt ı uvasmda terörıstlerı ölü olarak ele geçirıyorlar, çevredekı halk, sılahlı çatışmayı ızlıyor; sonun- da polısı alkışlıyor, omuzlara ah- \ or, gösteri yapıyor. Halkın bu tutumu nereden ka\naklanı\or' > • • • lArkamSa. 17,Sü.l'de CÖIAslaniKuzevAfrıkalıbağımsızlık kahramanı Lıbyalı OmerMuhtar'ınyasamı ekranda mıo.Sayfada 80 Cttntfe DevrlalemHer yanından yıldızfıskıranbırfilm JulesVerne'ninuniu hikayesinden aktarılan f ılm 5 dalda Oscar almiStl miO. Sayfada Fazla kllolara paydosGercek ve bılınçlızayıflama,sağlıklıbeslenmeve l k l MArkaSayfada BİLİM TEKNİK GOZLEM UĞURMUMCU 20Martl991 Mandacılık... Cumhıriyet'le blrllkte Kuzey Irak'ta kurulacak "Kurt devleti"n\n Amerikan yanlısı yöneticilerden oluşacağı anlaşılıyor. Talabanı, olası Kurt devletinın diplomatık ılışkilerini ustlenmiş; Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mesut Bar- zanı, konunun askerı yanlarıyla ılgileniyor. PKK lideri Abdullah öcalan daTürkıye'ye karşı başlatılan terör ey- lemlerını yönetiyor Aralannda bir çeşit ış bölümü var. Bunların hepsi debirer "Kürt milliyetçisi"d\r. Ideolojik kılıflanna, Iraksiyonlarına ve ayrı ayrı partilerine bakma- UArkasıSa.l7,Su.7'de