Katalog

22ŞUBAT1993PAZARTES) CUMHURİYET SAYFA HABERLER CIMHURIYETTEN OKÜRLARA ÖZGEN ACAR "Ansiklopedi Savaşı"nda Ateşkes Çok satan üç gazete altı aylık bir "ateşkes "anlaşması imzaladı. Anlaşmada "mevcut promosyon kampanya- ları" dışında yenilerinin yapılmaması öngörülüyor. 1 martta yürürlüge giren anlaşma 31 ağustosta sona eri- yor Hürriyet, Milliyet ve Sabah bundan böyle TV reklamla- nnda da -bazı istisnalar dışında- eskisi kadar görün- meyecekler. Üstelik "Basındaki reklamın TV reklamı- ndan daha etkin olduğu"nu işleyecekler. Kardeş gazeteler, örneğin Meydan ve Bugün bu an- laşmanın kapsamının dışında tutuldu. Geçen yıl da benzeri bir anlaşma imzalanmıştı. Yeni anlaşma bir iki ufak ayrmn dışında hemen hemen geçen yılkinin aynısı... Geçen yılki anlaşma 6 martta yürürlüğe girecekti. An- cak Milltyefin dışındakiler sözlerinde durmayınca an- laşma ölü dogmaklakaJmamış ve "ansiklopedisavaşı"- na yol açmıştı. • • • Bugün her ûç gazete de birer milyonun üzerinde net satşaçıktı. Türk basını için önemli bir rakam. Tüm gaze- telerin toplam satşı 3 milyon iken şimdi sadece üç gaze- tenin satışı 3 milyonu aşıyor. Türkiye'de beş ay önce 20 kişiye bir gazete düşerken, şfmdi 13 kişiye bir gazete düşmesi önemli bir ilerleme- dir. Türkiye"de yaklaşık 12 milyon ailenin varlığından söz edilebilir. Bu durumda her 3-4 aileden birinin evinde şu ya da bu ansiklopedinin olması önemli bir eğitim fırsatidır ve dünyada bir başka benzeri yoktur. Bu açılardan bakıldığında "ansiklopedi savaşı "nın olumlu yanlarından söz etmemek elden gelmiyor. ••• Ancak burada karşımıza iki önemli sorun çıkıyor. - Aspirin firması sadece "ilaç" kavramına uygun "aspi- rin" satmak zorundadır. "Promosyon" için aspirin ku- tusunun yanında bedava "süpürge" verilmesi nasıl öte- ki ilaç firmaları için bir "haksız rekabet" oluşturursa, aynı durum gazeteler için de geçerlidir. "Haksız rekabet" olgusu, rekabetin en çok geçerli olduğu liberal ülkelerde önemli bir suçtur. Liberal eko nomilerde temel ilke "rekabete evet, haksız rekabete hayır"6u. ABD, Ingiltere, Almanya ve Fransa gibi kapitalizmin babası sayılan ülkelerde yasalarla; haksız rekabetin ya- rattığı tekelleşme, tröstleşme ya da kartelleşme gibi ol- gulara karşı önemli kurallar ve cezalar konulmuştur. örneğin Amerikan yasalarına göre bir kentte aynı kişi birden fazla gazete çıkaramaz, ya da aynı kentte hem gazete ve hem TV istasyonu kuramaz. Bunun temelinde yatan neden; kamuoyunun, farklı düşünceleri ve haberleri değişik kaynaklardan alabilme özgürlüğünün korunması ve demokrasinin işlerliğin/n sağlanmasıdır. Çünkü tekelleşme, hele kitle haberleşme kurumları- nda tekelleşme demokrasinin en önemli düşmanıdır. • Btr an için şöyle bir olasılığı düşünelim: Türkiye'de sadece bu üç grubun gazete ve dergileri ile birlikte kur- makta oldukları TV kanalları yayın yapsa acaba demok- rasinin varlığından söz edilebilir mi? Cumhuriyet, Ter- cüman, Günaydın, Zaman, Milli Gazete, Türkiye gibi ga- zeteler hiç yayımlanmasa, Türkiye'de çokseslilikten söz edilebilir mi? Oevlet kuruluşu olan TRT tek başına TV sektöründe, çoksesliliğin gereğini yapabildi mi? TRT tek başına de- mokrasiye gölge düşürdüğü için korsan yayın yapan TV ve radyo istasyonları doğmadı mı? Bundan sonra neler olabilir? Bu üç grup Türkiye'de istediği kişileri iktidara getirmeyecek midir? Istediği ki- şileri parlamentoya sokmayacak mıdır? Istediği yasa- ları parlamentodan geçirmeyecek midir? Bir başka de- yişle tröstteşmiş basının egemenliğine hangi iktidar karşı koyabilecektir? Bugünkü parlamentoya ve hükümete düşen görev -kendi koltuklannı da sallayacak- bu tekelleşmeye karşı gerekli yasaları bir an önce yürürlüğe koymak olmalıdır. • • • Üç gazetenin anfaşması neden altı ay sürelidir? An- laşmanın süresi 31 ağustosta sona ermektedir. Çünkü eylül ayında ansiklopedilerin son ciltleri dağıtılmış ola- caktr. Bundan sonra milyonluk satışlarda bir gerileme başlayacaktır. Bu tarihten sonra bu satış düzeyini koru- mak için yeni bir "promosyon" kampanyası başlatılabi- lecektir. Türkiye'de Eylül 1993'te "ansiklopedi savaşı"rtdan daha büyük bir savaşın olacağı anlaşılıyor. Şu andaki "ateşkes" gerçekte, silahlanmak için, yaralan sarmak ve genel bir meydan savaşına hazırlanmak için ordu- larınyenidentoparlanması amacıylayaptıkları geçici bir ateşkesi andırıyor. Nitekim Sabah çıkışlı haberlere göre makine parkı günde üç milyon gazeteyi basacak düzeye çıkartılıyor. Bu hazırlıklar da eylüle kadar tamamlanmış olacak. Üç milyonluk bir satışı gerçekleştirmek için de "ansiklope- di"den daha önemli bir "promosyon" gerekiyor. örne- ğin 90 kupona herkese bir "cep televizyonu" vermek düşünülebilir. Şu anda üç milyon gazeteyi basacak ka- pasite ve bir anda üç milyon cep televizyonunu teslim edecek bir fabika dünyada bulunmuyor. Bu hedefleri gerçekleştirmek için böyle bir ateşkese gereksinimden söz ediliyor. Milliyet "ansiklopedisavaşı"na en geç giren ve en ka- zançlı çıkan gazete olmuştur. Günde 1.5 milyonun üze- rinde satabileceği bir olanak yakaladığı halde, baskı ka- pasitesinin yetersizliğinden dolayı bunu gerçekleştire- memiştir. Haziran ayına kadar aşamalı olarak yeni dev- reye girecek makine parkı ile Milliyet'in de eylüldeki meydan savaşına hazırlandığı anlaşılıyor. Hürriyet'in de -içeriği henüz sızmayan- bazı hazırlı- klar yaptiğı söyieniyor. • • • Bu arada "Cumhuriyet"\r\ daha içerikli bir gazetenin hazırlıklarını yoğunlaştırdığını söylemekle yetineceğim. Daha bir hafta önce Aydın Engin'i sizlere tanıtırken, bazı hazırlıklarındansözetmiştim. Aydın'ın "Hizbullah" röportajlarının Türkiye'de yarattığı ilgiye değinmeyece- ğim. Buna karşılık bu röportajın Ankara'daki pek çok bü- yükelçilikçekendidillerineçevrilipbaşkentlerine"önem- // istihbarat raporu" olarak "frrvpfo"landığını da söyle- mek isterim. Yakında daha güçlü bir "Cumhuriyet"\e birlikte olma umuduyla iyi günlerdilerim. Bağ-KurMaliye'denyardımistedi • Primlerini toplamakta zorlanan Bağ-Kur'un isteği kabul edilirse, vergi daireleri yükümlülerden vergi beyannamelerini alırken, Bağ-Kur'â prim borçlan olfnadığına ilişkin belge isteyecek. SERTUĞÇİÇEK ANKARA - Bağ-Kur, sigortalılannın prim ödeme alışkanlığını artırmak için Maliye Ba- kanlığı'ndan yardım istedi. Bağ-Kur'un isteği kabu] edilirse. vergi daireleri, yükümlülerden vergi beyannamelerini alırken, Bağ-Kur'a prim borçlan olmadığına ilişkin belge isteyecek. Bağ-Kur Genel Müdürü Rıdvan Selçuk, ku- rumun içinde bulunduğu mali sıkıntının her ge- çen gün artüğını belirterek, "Ocak ve şubatta ayhklan faizle borç alıp ödedik. Bu ay da aynı şeyi yapmak zorunda kalacağız. Ancak, tıkan- ma noktasına geldik" dedi. Bağ-Kur'un mali so- runlannın çözümünü sağlamak amacıyla mecli- se sevkedilen tasannın, meclis gündemindeki 15. sırasmdan 68. sıraya çekildiğini belirten Selçuk, "Bu durumda, tasannın bu yasama yılında ya- salaşması mümkün olamayacak. Biz ise, bütün hesaplanmızı 'tasan ocakta yasalaşır'a göre yapmıştık" diye konuştu Emekli maaşlanni son iki aydır bankalardan borç alarak ödediklerini anımsatan Selçuk, şöy- le konuştu: "Geçen ay 130 milyar, bu ay 280mil- yar almışük. Bu mıktar bu ay daha da artacak. Zaten 280 mılyan bile geri öderken zorlana- cağız. 280milyar liralık borcumuzvar ama, gele- cek ayın maaşlan ödenene kadar en fazla 150 milyar lira geür. Yani, borcumuzun tamamını ödeyemeden yeni borç isteyeceğız. Bankalar da buna pek sıcak bakmıyorlar. Zaten, bir kaç ay içinde, durum daha da vahim bir hale gelecek- tir." Bağ-Kur'un darboğazdan çıkması için, ta- sansının biran önce yasalaşması gerektiğini vurgulayan Selçuk, tahsilatı artırmak için yeni bir yöntem denemek üzere Maliye ve Gümrük Bakanlığı'ndan yardım istediklerini bildirdi. Selçuk, şunlan söyledi: "Vergi yasalan, Maliye Bakanhğı'na, gelir, kunımlar ve katma diğer vergilerinin beyanna- me ve ekleri ile şekil ve muhtevasını tesbit yetkisi verir. Biz, vergiyecsas olacak gelirlerini yıllık be- yannameyle bildirmek zorunda olanlann, bu beyannameye, Bağ-Kurdan alacaklan bir bel- geyi eklemelerinin sağlanmasını istiyoruz. Yani, beyanname verecek yükümlüden, bizden alaca- ğı 'Bağ-Kur'a borcu yoktur' şeklindeki bir belge istenecektir. Bunu yapmayan yükümlüler de bi- ze aynca bildirilecektir. Böylece, hem prim tah- silatını artınr, hem de çok sayıda adresi güncel- leştirmiş oluruz.'" Prim boıcu bulunanlann icra- ya verilmesi için daha önce açıklanan işlemlenn başlatıldığını, bundan da olumlu sonuçlar aldı- klannı bildiren Selçuk, MaJiye Bakanlığı'ndan yanıt beklediklerini söyledi. Selçuk, "Maliye Ba- kanlığı bu isteğinize sıcak yaklaşıyor mu?" soru- sunu da şöyle yanıtladı: "Bu sorun sadece Bağ-Kur'un sorunu değil ki. Para istersiniz, 'yok' derler; 'prim toplayın' dersiniz, 'yok' derler; bu konuda da yardımcı ol- mayacaklannı düşünmek istemiyorum. Ben ne kadar prim toplarsam, kamunun karşılayacağı fınansman ihtiyacım o kadar azalır. Bu yönte- min de çok olumlu etkisi olur prim toplamaya." 'Kadınlar artık dövülmesin' İstanbul Haber Servisi- Üm- raniye Yerel Kadın Kurultayı, kadınlann radikal istemleriyle dün sona erdi. ÇeşitJi mesfek gruplanndan 200 kadının ha- nrladığı tebliğlerden oluşturu- lan sonuç bildırgesinde, kadın- lar tüm siyasi partileri, kota uy- gulamalan, okuJIara cinseİ eğı- um dersi konulması, ev dışında çalısmak isteyen kadınlara is- tihdam sağlanması konula- nnda uyardılar. Sonuç bildirgi- se eğitim, sağlık, çalışma, çevre, aile yaşamı, göç, genç kızlann sorunlan konulannda ayn ayn sunuldu. Sonuç bildirgesinde şu istemlere de yer verildı: "Kadınlann dövülmesi artık olağan karşılanmamalı. Şiddet gören kadınlann sorunlannı çözecek özel kurumlaraçılmalı, genç kızlann medyanın sundu- ğu kadın tipine itirazlan dikka- te alınmalı. Ev içi üretim, gelir getirecek şekle dönüştüriilmeli yasal değişiklik yapılarak kadın ış gücünün reddcdildiğı iş kolla- nna kadın işçi alınmalı." EmlakAŞ,ABD şirketiııidoyurdu m ı i 7 İ n r ı Bana3tane'Çikita'muzverirınianiz?Muzlusutvarmı? I H U Z i a n BudiyaloglarDikıyaSineması'rangirişkapısınınönünde bflet kesen görevli ile sinemaseverierin arasında yaşanıv or! özen Fibn tarafından Türkiye'ye getiriierek, İstanburdakJ 5 sinemada >izyona giren "Kürdan ( o" adlı İtalyanfilntinvapımcı firması gazete ilanlarıy- la şu duyunryu yapıyon u Söylemesi bizden! İlk üç gün filmi izleyen herkese muz armağan ediyoruz. Bu muzun ne işe yaradığnı görmek için, filmi mutlaka izlemeniz gerekiyor..." Filmdebirokul servis aracmm şoföriüğünü üstlenen Dante (Roberto Benigni) -gercekten- bizinı Kemal Sunal'ın tipik bir kopyası. u Ap- tal görünüslü kahraman" rolieriyie İtaJyanlann gözdesi olduğu betirtilen Roberto Benigni'nin filmdeki en behrgin kabüiyeti ise mena dükkanlarına girip, abuk-sabuk sözterle satKinın dikkatine başka yöne çektikten sonra hızlı el hareketieriyie tezgâhtaki iki muzu ceketinin koUanndan içeriye saklaması! ANKARA (Cumhuriyet Bfiro- su) -Emlak Bankasf na bağlı Em- Iak Konut AŞ'nin Amerikan GFCM (Güldü Fernandez Construction Management) fır- masına, hiçbir hizmet alımı yap- madan 1.5 milyon dolar odediği ortaya çıkanldı. Firmanm, 1989 yılında Emlak AŞ ile yaptığı söz- leşmeye dayanarak, 1991 sonra- smda kendisine ödenmeyen 750 bin dolan alabilmek için de tsviç- re mahkemelerine dava açtığı ve yapmadığı hizmetlerin hcsabını sorarak tazminat istediği öğrenil- di. Emlak Bankası'na bağlı Em- lak Konut AŞ'nin, menajerlik iş- leri yaptırmak için "garip" birşe- kikJe sözleşme imzaladığı GFCM firmasına 3 yıl boyunca hiçbir hizmet alımı yapmadan loplam 1.5 milyon dolar ödeme yaptığı belirlendi. Firmanın baş- vurusu ile Emlak Konut'un bu başvuruyu kabul eımesine ilişkin işlemlenn bir günde tamamlandı- ğı ortaya çıktı. GFCM firması 10 Ağustos 1989 günü Emlak Ko- .İİ t, .1'- V I-JU . • O J l flı',1 .11 ' - İ I •.. j IA 25.000 seckin müşterisiyle bölgesindeki tek carşı... 660 metrekarelik hipermarketi, farklı büyüklüklerde mağazalardan oluşan kapalı çarşısı, çok amaçb dükkanlan, bankası, fast-food işletmesi, lokantalan, kafe, disko, bowling, bilardo salonlan açık ve kapalı otopark alanlanyla Zekeriyaköy Çarşı kompleksi çagdaş bir alışveriş ve eğlence merkezi olarak inşa ediliyor. Çevredeki 6.000 konutta yaşayacak yiiksek gelir düzeyindeki 25.000 kişiyie, İstanbul'dan gelecek konuklara hizmet verecek Zekeriyaköy Çarşısı sadece 147 ticari üniteyle özel çalışma ve ofis bölümlerinden oluşuyor. Şimdi gerçek değerlerin altında bulunan fiyatiarla bir ticari mekan satın alarak, avantajınızı kullanın. İleride dilerseniz çalıştınn, dilerseniz kiraya verin. Zekeriyaköy Çarşısı, yakın geleceği doğru değerlendiren yatınmcılar için pek çok seçenek sunuyor. Geniş bilgi için lütfen pazarlama bölümünü arayın... ft Garanti-Koza İnşaat GÖRÜLMÜŞTÜR tlhan Selçnk 7. bası 20.000 lira (KOV içinde) Çağdaş Yaymlon TVrkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul ö f e İ İ ö d U Bağlarbaşı, Ks** Cad. 28 Afcmıade 8HeOUsiaıdar/1S1ANBUl Tetefoı 31044 95 leierax. 342 10 89-343 67 3^ nut'a başvurarak Halkalı, Erya- man, Anatepe toplu konut proje- lerinde inşaat proje idaresi servisi vermek istediğini ilettı. Aynı gün toplanan Emlak Konut AŞ yöne- tim kurulu, bu öneriyi kabul ede- rek, şirkete 100 bin dolar avans ödemesı yaptı. îşlemlerin bir günde tamam- lanmasında, Emlak Bankası tem- silcisi olarak GFCM firmasıyla yapılan sözleşmeye imza koyan bir banka yönetıcısinin, aynı za- manda GFCM'de müdürler ku- rulu üyesi olmasının etkin oidu- ğu, Başbakanlık Yüksek Denet- leme Kurulu incelemeierinde or- taya çıkanldı. Yapılan incele- melerde GFCM firmasına 1 mil- yon 322 bin 909 dolar ödendiği, buna KDV'nin de eklenmesiyle ödenen toplam paranın 1.5 mil- yon dolar olduğu görüldü. GFCM'ye 1989 ve 1990 yılla- nnda yapılan ödemelerin, Emlak Bankasfnca kabul edilmemesi nedeniyle Emlak Konut tarafı- ndan zarar olarak kaydedildiği belirlendi. 73özelokula snıavla ogrencı AVŞESAY1N " ;ANKARA - Özel dkullar da. artık öğrencilerini sınavla alacak- lar. özel okullan bu karan alma- ya iten etkenlerin başında veliler geliyor. Ankara II Sınav Yürütme Ku- rulu Başkanı Ayşe Hızıroğhı, ar- tık eğjtimin her aşamasında "sı- nav sistemi"nin uygulandığnı belirterek, velilerin, çocuklannı üniversiteye giriş öncesinde "ölç- mek istedikleri" için bu uygula- mayı başlattıklannı söyledi. Hıa- roğlu, "Veliler, çocuklannı ob- jektif kriterlere göre değerlendir- mek istiyorlar. Biz, bu dogrultu- da 2000 yılının üniversite öğren- cismi sınavla alacağnnıa duyur- duk. Aslında sistem bızi böyle bir uygulamaya yöneltti" göhişünü ile getirdi. Hızıroğlu'nun verdiği bilgiye göre, bu yıl 6 ildeki toplam 73 özel okul, ortaokul bölümlerine sınavla öğrenci alacak. 16 mayıs- la yapılacak özel okul sınavlan. Mılli Eğitim Bakanlığı Ölçme Değerlendinne ve Yerleştirme Merkezi (ÖDYM) tarafından ya- pılacak. Bu çerçevede, Jstanbul'da 51, Ankara'da 11, İzmir'de 5, İcel'de 2, Tarsus'ta 2, Karadeniz Ereğli- si'nde 1, Zonguldak'ta I okul toplam 8 bin 260 öğrenci alacak. özel okullara giriş sınavı da bu 6 merkezde yaplacak. Sınavda öğrencilere, ilkokul sonu düzeyinde test tekniğine uy- gun 30 Türkçe. 20 sosyal bilgiler, 30 matematik, 20 fen bilgisi ol- mak üzere toplam 100 soru yö- nellilecek. Sınav takvimi ise şöyle belir- lendi: 15-26 şubat tarihleri ara- sında başvurular kabul edilecek. 16 mayısta yapılacak sınav so- nuçlan 14 haziranda açıklana- cak. Okullann tercih taban puanı 19 haziranda duyurulacak. Ter- cih formlan 30 haziran-2 temmuz tarihleri arasında okul müdür- lüklerine iletecekler. 21 temmuz- da önkayıt. 22 temmuz tarihinde de kesin kayıtlar yapılacak. OzeDeştnnıeye karşıırûtmg KIRKLARELİ/DEMIR- KÖY(Cumhuriyet)- Demirköy- de Orman Ürünleri Sanayii'nin (ORÜS) özelleştirilmcsine karşı bir miting duzenlendi. Yaklaşık bin kişinin kaüldığı mitingde, özelleştirilmeye engel olunması istendi. Ağaç-İş Sendikası tarafından düzenlenen mitingde konuşan Demirköy Şube Başkanı Mehmet Öztûrk, Türkiye'nin çağdışı bir uygulama ile özelleştirmelere başladığını söyieyerek, "Bugün- kü şen ortaklar, geçmişi ve mey- danlarda verdikleri sözleri unut- tular. Çalışana güvence verilme- sini istiyoruz." dedi. Onnan fşletmeleri'nden Cum- huriyet Meydam'na 1.5 kilomet- re yürüyen işçiler "İş güvenliği is- tiyoruz", "ILO sözleşmesi onay- lansın" pankartlan taşıdılar.