Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 ŞUBAT1993 PAZARTESİ 12 DIZI DOĞU DÜNYASİNJN BÜYÜK pÜŞÜNÜRÜ İBN SİNASonja- Burchard Brentjes Türkçesi:Oğuz Özügöl Mistikbir Müslümaıı• İbn Sina, güçlerini eşit şekildegeliştirmişti. Ama asıl egemen güç, cinsel tutkulanydı ve bu onun bütün fıziki bünyesine tesir ediyordu. Güçlü bünyesine her zaman itimat ediyordu, ama Ala ud-devle'nin Karg yakınlanndaki Taş-Faraş şehrini kuşattığı yılda bir gün sancılar içinde kıvranmaya başladı. • Artık hastalığa mukavemet edemeyeceğini anlamıştı. Bunun ûzerine tedaviyi bıraktı. Şöyle dedi: 'Bu nasri bir hekim; kendini tedavi etmekten aciz. Artık hiçbir ilacın faydası yok.' Hicri 375'de (985) doğan üstad, böyle birkaç gün daha yaşadıktan sonra, Hicri 428'de (18 Haziran 1036) öldüğünde, 53 yaşındaydı. Ağnyan yer kuvvetini kazanana ve maddeye mukavemet edecek hale gelene kadar. içi kar dolu küçûk havluyu, başında sanh olarak bıraktı. Başka birömek: Üstad Harizm şehnnden veremli bir kadına tath gülsuyundan başka hiçbir şey yiyip ıçmemesini tavsiye etmişti. Kadın belli bir süre içinde 400 kilo gülsuyu içti ve ıyileşti. Üstad Curcan'da bir Mantık elkitabı kaleme almış ve bunu daha sonra "Halas" kıtabının ilk bölümüne ilhak etmişti. Bu elkitabının birnüshası da Şiraz'da bir grup bilgenin eline geçmişti. Kitabı okuyan bilgeler, burada ele alınan bazı sorunlar üzennde anlaşamamışlardı. Anlaşmazlığa sebep olan sorunlan bir kağıda yazdılar ve bu gnıba dahil olan Şiraz kadısı da onu gnostık ıümlerle uğraşan tbrahim tbn Baba ei-Daylsuni'nın vakın dostu Ebui Kasım d-Kirmani>e gonderdi. Kadı, Ebu'I Kasım'a yazdığı mektupta, ondan bu sorulan üstada göstermesmi ve kısaca cevaplandınlmasını rica ediyordu. Ebu'I Kasım. biryazgûnü, güneş batmadan önce ûstadın evıne geldi ve mektupla soru kağıdını kendısine sundu. Üstad mektubu okudu ve ona geri verdı, sonra soru kağıdını eline aldı ve çevresindekıler sohbetlerine devam ederken dıkkatle inceledi. Ebu'l Kasım gıttıkten sonra üstad bana kağıt temın etmemi ve onu eşit büyûklükte kesmemı emretti. Eni boyundan büyük Mısırtarandaki 10 > apraktan oluşan 5 desteyi bırbırineekledım. Akşam namazını kıldık, mumlar yakıldı: üstad şarap getirtti, beni ve kardeşını yanınaçağınpbizede şarap ıkram etti. Sonra sonılan cevaplandırmaya başladı. Gece yansına kadar yazdı ve şarap içti. uykumuz gelince bizi eve yolladı. Ertesı sabah kapı çalındı. üstadın habercısı gelmiş, benı çağınyordu. Odasına gırdiğımde üstad namaz kıhyordu ve önünde yazıb 3 deste kağıt duruyordu. Bana şöyle dedi: 'Bunlan al, Ebu'I Kasım'a götür ve haberci daha kaçış sırasında bir mani çıkaracağı endişesine kapıldı ve mutlaka iyileşmesi gerektiğinı düşündü. Bir günde tam 8 defa tenkıye yaptırdı. Bu yüzden bağırsaklannı üşüttü ve dizantenye yakalandı. Ala ud-devle ile birlikte Adhag'a kaçmak zorunda kaldı. Orada fenalık geçirerek bayıldı. Sancılan da devam ediyordu. Buna rağmen tedaviyi bırakmadı, dizanteriye ve sanalara karşı tenkıye yaptırdı. Yanlışhk mı, yoksa... Bir gün tenkıyeye, gazı kesmek ıçın, 2 çekirdek maydanoz (kereviz de olabilir) tohumu katılmasını emretti. Ancak onu tedavi etmekle görevli hekimJerden biri, tenkıyeye 5 dirhem maydanoz tohumu kanştırdı. Hekimin bunu kasten mi yoksa yanlışlıkla mı yaptığını bilmiyorum; çünkü o sırada yanlannda degildim. Acı maydanoz tohumlan dizanteriyı şiddeüendirdi. Aynca üstad bayılmalara karşı Mıthridaticum da tekrar hastalandı, Hemedan'a geldiğinde artık gücünün kalmadığını ve hastalığa mukavemet edemeyeceğini anlamıştı. Bunun üzerine tedaviyi bıraktı. Şöyle dedi: 'Bu nasıl bir hekim; kendini tedavi etmekten aciz. Artık hıçbir ilacın faydası yok.' Böyle birkaç gün daha yaşadıktan sonra, budünyadan göçtüğünde, 53 yaşındaydı. Hıcn 428 (18 Haziran 1036) yılında öldü ve Hicri 375 (985) yılında doğmuştu. (yaşadığı yıllann toplamı 53 idi. Allah rahmet eylesin) ' • ' " • • • Üstad-ı azamın hayatı hakkında Ebu Ubeyd'in anlatüklan burada bitiyor. Mezan Hemedan surlannın altında, Kıble istikametindedir. Ama cenazesinin lsfahan'a taşındığj ve Kukanbad kapısında bir yere gömüldüğü de rivayet edilir. İbn Sina'nm mistik bir Müslüman olarak öldüğünü başka kaynaklardan GALENVS : AVICENA : İbn Sina'nın "El Kanun Fi't-Tıb" adlı yapıtının 16. yy'daki Litin- ce çevirisinden bir resim: Galenus, tbn Sina ve Hipokrates. İbn Sina, 17. yy tran minyatüründe öğrencikriyie. fazla beklemesin di>e cevaplan aceleyle yazdığımı söyle." Kağıtlan kendisine götürdüğümde Ebu'I Kasım çok şaşırdı. Haberciyi hemen yolaçıkardı ve Şıraz'dakilere durumu anlatan bir mcktup da v olladı. Bu olay şehir halkının konuşmalanna uzun bir müddet konu teşkil etti. Üstad. güçlerini eşit şekilde geliştirmiştı. .Ama asıl egemen güç, cinsel tutkulanydı ve bu onun bütün flzikı bünyesine tesır ediyordu. Güçlü bünyesine her zaman itimat ediyordu, ama Ala ud-devle'nin Karg yakınlanndaki Taş-Faraş şehrini kuşattığı yılda bir gün sancılar içinde kıvranmaya başladı. Mağlubiyetin kacınılmazlığını görerek hastalığının aiıyordu, ama yardımcılanndan biri, ıçine çok fazla afyon katmıştı. Bunun sebebi. üstadın kasasından para çalmış olmalan ve cezadan kurtulmak ıçin onun ölmesinı ümit etmeleriydi. Ust?dı budurumdayken Jsfahan'a taşıdılar. O kadar zayıf düşmüştü ki ayağa kalkamıv ordu, ama tekrar yürüyebilecek ve Ala ud-devle'nin meclislerine katılabilecek hale gelene kadar tedaviye devam etti. Hastahktan tamamen kurtulamamış olmasına rağmen kendisine dikkat etmiyor ve intizamsız bir hayat sürmekten vazgeçmiyordu. Hastalığj sık sık nüksedıyor ve tekrar düzeby ordu. Sonra Ala ud-devle Hemedan'a taşmdı ve üstad da onunla bırükte gitti. Yolda biliyoruz. Muhammed'inemrine uyarak kölelerini azat etmiş ve üç gün Kuran okutmuştur. Son yıllarda yapılan araştırmalar. tbn Sina'nın adını Samanoğullannın son emiri ei-Muntazır'la birlikte anmaya ve İbn Sina'nın bu nahoş ilişkiyi düzeltmeye uğraşmasından kalkarak biyografısindekı bazı belirsızlikieri açıklamaya çalışmaktadır. Buakla gelebılır, ama kesinkes kanıtlanamaz. Aynca, İbn Sina lakabından dolayı onu Budıst bilgelerin ardılı olarak gösteren yorumlara da hak vermek mümkün değildir. SÜRECEK IC!M YÂZDI -22- OradakUere katılmak içinya&yorum Ne oldu bana bugün? Hava güzel, işe bisikleue geliyorum, ülkemde neredeyse doğal ölüm sebebi olan trafik kazalan bana uzak, öğlenleri çıkıp Ren kenannda keyifle Vivaldiler, Garbarekler dinhyor, akşamlan havuza gjdiyor,' hafta sonu kayak kayıyor. bilimsel bir ortamda çalışıyonım. Neden akhma komitacı fikirlergeliyor? Belkı her gün istediğim gazeteyi alamadığımdan, haftada iki üç kez,evropayı mekan tutmuş. Latin keyiflerden İskandinav lezzetlere koşan liboşlann kağıda eziyet yazılanru okumak dunımunda kalmamdır sebebi. Belki de Almanlann böyle Alman, tsviçrelilenn böyle İsviçreli, benitn de şaşılacak kadar Türk olmamdır. O yüzden açıyonım gazeteyi, "Bomba"diyor ağlıyorum, "Herkes yürüdü" diyorağlıyorum, "Şöyle dediydi" diyor ağlıyorum, dingin îsviçre tramvaylannda sabahlan. Delirmemişim, tarudığım birkaç kişi daha var burada böyle. Bu yazıyı orada olanlara kaülmak için yanyorum, ama bir türlü lafı getiremedim. Ama bütün bu sırada duyulanlar, söylenenler kaba olsun diye tekrarlıyorum: Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu Uğur Mumcu... YağızÜresin Milyonlarca kalbin bir arada attığı odak noktasıSen. Atatürk'ün yetiştirdiği milyonlarca Mustafa Kemallerden sadece birisin, davan hepimizin idealidir, rahat uyu, önünde sevgi ve saygıyla eğilırim. Sabahattin Döner Uğur abıağim; bu sana yapılan suikast sana değil bütün Türk halkına yapılmıştır. Sana bu yapanlan bulmazlarsa gelecektekı gençlik ve Türk halkı bunu sana yapanlan buluphesabını soracaklardır. Bunlar Uğur Mumcu'ya değil bütün Türk halkına ihanet etmiştir. Mehmet Ar Senin fani vücudunu ortadan kaldırmak için konulan bomba, orada karanhğa boğdu, orayı binlerce onbinlerce milyonlarca kalbin attığı odak noktasına dönüştürdü. Fikrinin, azminin. demokrasi savaşının belirtisi en muhteşem şekilde Türkiyemizi aydmlattı. Rahat uyu açtığın yolda, çığırda milyonlarca Uğur seni yaşatacak. ŞerefErsn Demokrasinin yılmaz savaşcısı Uğur kardeş. Sen ölmedin her zaman yüreğimizdesin. Binlerce Uğur bıraküğın bayrağı omuzlayıp götürecektir. Salim Korkmaz Kalemini kırdıklannı zannettiler. Ama fıkirlerini asla öldüremeyecekler. Onlarsonsuza dak bizımle yaşayacak. Mehmet Ertûrk Sen ölmedin. Bizim eerçek sayunucumuzdun. Önünde saygıyla eğilirim. Harun Akça Türkiyemızde nadir görülen sürekli insanlardan bir kişıyi daha kaybettik. Geleceğedaha sağlam basacak gençlerin var olacağı ümidiyle. M. Zeki Kaşif 12 Mart-12 Eylül cuntaalanna karşı verdiğin onurlu mücadelende hep yanında olduk. Bombalar senin fıziki ni parçaladı ama özgür düşüncenle verdiğin savaş daha da kutsallaşü. Ruhun şadolsun. $ Celafettin Yılmaz Değerli demokrasi savaşcısı, p yenilmedin, kahpecenamussuzlann oyununa geldin. M. Tayfun Demir Büyük insan, dürüst gazeteci, araştırmaa, yazar Uğur Mumcu gibi insanlarzoryetişiyor. Anısını yüreklerimizdeyaşatacağız. Ruhu şadolsun. Sezgi Önder Ataturk ılkelennin gercek savunucusu. büyük insan, büyük yazar Uğur Mumcu ölse de, öldüriilse de. sevenlerinin kalbinde her zaman yaşayacaktır. 27.1.1993 HakkıTomaç Ey gafıller!.. Uğur Mumculan susturamazsınız.' Bir Uğur Mumcu susar, binlerce Uğur Mumcu doğar. Doğacakür. Bugünden sonra doğacak binlerce çocuğun ismi, sayelerinizle Uğur olacaktır. Ve sizler, dünyadurdukça lanetleneceksiniz. Osman Ergin Atatürk ilke ve devrimlerinin yılmaz savunucusu, cumhuriyet ve demokrasi düşmanlannın, soygunculann korkusuz takipçisi, büyük insan, gerçekçi gazeteci, araştırmacı, yazar Uğur Mumcu, her zaman içimizde yaşıyacaktır. Ruhu şadolsun... H.ÜnalLzun EREN KALEÜ İlkokul2. sırnföğrencisi Fikir ve düşüncelerine gönülden değer verdiğim değerli yazar Uğur Mumcu'nun, Atatürk ilkelerini içine sindirememiş gerici zihniyete sahip kişilerce katledildiği inanandayım. Ailesinin üzüntülenne ıçtenlikle katılıyorum. N.MeteKurt Seni katlettiler, bizi kahrettiler. ı Gtiler İnce Sakmcalı Piyadem; Mumculan haince katledebilirler ama Atatürk ilke ve inkılaplannı yıkmaya kimsenin gücü yetmeyecektir. Ruhun şadolsun. Süleyman Dûzorab Seni hiçbir zaman unutmayacağız ve sizin gütiniz yoldan hiçbir zaman aynlmayacağız. Seni son yolculuğunda alkışlanmızla uğurlarken arkandan haykınyoruz. Yaşasın demokrasi, yaşasın özgür düşünce. SimariCan Atatürk düşüncelerini yaşatmak için korkusuzca yazan, aydın insan sen ölmedin. Eserlerin gelecek kuşaklara ışık oldukça yaşayacaksın. Demokrasi. adına yüreklerde varolacaksın. ^ Ş ^ Ayşe Oktav ır Laik cumhuriyet, demokrat Türkiye savunucusu, karanlık güçlerin, terörün düşmanı, Atatürkçü. büyük devrimci, değer yargılan değişmeyen tek insan UğurMuıncu'yu katledenleryok olacak. ama Uğur'un düşünceleri yaşayacaktır. lhsan Cömert YVatanımıza böyle hainlik yapanlann boynunu keseceğiz. Oğlumun hukuktan arkadaşndın. Sana bomba koyanlann ellerinı İcıracagız. Şefık Amca'n BİTTİ POLTTIKA VE OTESI MEHMED KEMAL . . .Şeytan Yüzunden Hintasıllı Ingiliz yazarı Salman Rüştü, 'Şeytan Ayetle- ri' diye bir roman yazdı. Hintasıllı Salman Rüştü romanı Ingilizce yazmıştı. Ingiliz uyruklu olduğu için de Ingiliz sayılıyordu. Roman piyasaya çıktı, ama kıyamet de koptu. Konusu- nu Kuran'dan alan roman için Humeyni, "Salman Rüştü'ye ölüm!.." diye bir fetva verdi. Ma- demki böyie bir fetva verilmişti, Salman Rüştü öldürüle- cekti. Ingiliz polisi romancıyı hemen koruma altına aldı. Milyarlarca lira ödenek ayırdı Mollaların bulamayacağı bir yere sakladı. Romancı ne yapmtştı da böyle ölüm fetvaları veriliyor, Müslümanların kızgınlığını üstüne çekiyordu. Kuran, Hazreti Muhammed'e gökten inmişti. Tann'y'a peygam- beri arasındaydı. Araya kimse giremezdi. Ama gelin görün ki şeytan girmişti. Şöyle ki: Kuran gökten inerken Hazreti Muhammed, "Lat, Uzza, Menat" adındaki üç tanrıçayı koruması altına almıştı. Bu üç tanrıça için Tann'dan şefaat istemişti. Bu şefaati de üstlendiği söy- lenir. Ama gökten inen Tanrı buyruğudur, Tanrı ile arasında bir gizdir. Tanrı ile Muhammed arasına kim girebilir? Şeytan bu arada girmişti. Böyle olunca üç tanrıça için araya girebilen şeytan, başkaları için de araya girebilir- di. Bundan sonra 'Şeytan Ayetleri 1 için bir tartışma açıl- mıştı. Islamın kutsal peygamberi ve kutsal kitabı için tartışma açılamazdı. Bu iş bir inanç sorunuydu, tartış- maya da gelmezdi. Ama yıllardır tartışma sürüyordu. Bunlar olurken, bizde bir yeniçeri fıkrası var, bu akla geliyordu Ağa vaaz dinlemek üzere camiye gider. Ho- ca, "Isa'yı Yahudiler çarmıha gerip öldürdüler" diye vaaz etmektedir. Mahalle bakkalı Moiz'e kızan Ağa, "Ben şimdi Moiz'e gösteririm" der. Mahalleye gelir, Moiz'i huzura çağırır. "Gel bakalım Moız efendi. Sizinkiler, Hazreti Isa'yı çarmıha germişler, dogru mu?" "Bilmiyorum." t "Nasıl bilmezsin, Hoca Efendi vaaz ederken söyledi." "Böyle bir şey olmuştur, ama bundan binlerce yıl ön- ce olmuştur." Bu sözlere kızan Ağa: "Ben şimdi duydum" der. Ağa, Moiz'e saldınr. Çevre- den yetişenler araya girerler ve Moiz'i kurtanrlar, kav- gayı tatlıya bağlarlar. Salman Rüştü hakkında Humeyni'ninölümfetvası beş yıldır var (1988). Roman yazılalı da zaten beş yıl oldu. Salman Rüştü'yü sadece hgilizler değil Avrupa, Avrupa Topluluğu ülkeleri, Amerika koruyor. Uğur Mumcu cina- yetinden sonra Salman Rüştü dünyanın yeniden dikkati- ni çekti. Bizde bu ölüm fetvasına Aziz Nesin karşı çıktı. Bu ya- saklamayı düşünce ve düşünceyi yayma özgürlüğüne aykırı bulduğunu, kitabı yayımlayacağını açıkladı. Yurti- çindeki ve yurtdışındakı aydınlar, Aziz Nesin'i destekle- yen imzalar toplamaya başladılar. Gece, televizyonda, Aziz Nesin'le Abdurrahman Dili- pak'ın açıkoturumu vardı. Orda öğrendik ki Bakanlar Kurulu, Şeytan Ayetleri'nin yayımlanmasını bundan bir- kaç yıl önce yasaklamış. Bu kurul kararına göre kitabın yayfmlanması olası değil. Bu yasağı tartışmacılar da ye- ni öğrenmişler. Şımdilik tartışma kapanmış görünüyor. Kitabın yayımı yasaklandığına göre mollaların ölüm fetvasının işlerliği dekalmıyor. Bu arada Aziz Nesin'in tabanca ruhsatı da çıkmış. Bir buçuk yıldır bekleyen ruhsat, Bakan telefon edince bir günde Aziz'e verilmiş. Şeytan Ayetleri'nin bir de bu azizliği olmuş. BULMACA 1 2 3 4SOLDAN SAĞA: 1/ Shakespeare'in ünlü * bir trajedisi. 2/ Veba has- talığına verilen bir başka 2 ad... Saflıgı sersemlik de- « recesine varan kimse. 3/ Kemiklerin yuvarlak 4 ucu... Bursa'da dokunan c bir tür ipeklı kumaş. 4/ İpek kozasını çeyreleyen 6 kaba ipek.. Eski dikle du- j dak. 5/ Divan şiirinin öl- çüsü... Nazi partisinin 8 hücum kıtasını simgele- g yen harfler. 6/ Birderebe- yin hizmetindeki Japon savaşcısı. 7/ Hile, düzen. 8/ Uluslararası alanda karayoluyla yapılan mal taşımacılığına ve bu iş ıçin kullanı- lan kamyona verilen ad.. Kumar- da ortaya sürülen para. 9/ Yapılan iş, eylem... Arap harflerinin en çok kullanılan el yazısı biçimi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/Tunç Okan'ın, uluslararası ya- nşmalarda birçok ödül kazanmış filmi... Tantalın simgesi. 2/ Cehen- nem... Ayağın üstündeki tümsek yer. 3/ Derviş selamı.Boyun eğen... Bir nota. 4/ Osmanhlarda devlet görevilerinin yetiştiril- diği okul. 5/ Yasama mecüslerinin birleşımlerinden her biri. 6/ Samit de denilen ve sözsüz oynanan köy seyirlik oyunlannın genel adı.. Adıl. 7/ Yumurta bıçıminde olan... Ova. 8/ Akla ve sağduyuya aykın olan... Üzerine yazı yazılan tabaklanmış cey- lan derisı. 9/ Binbir Gece Masallarının en tanınmış kahraman- lanndan biri. Dil eğitıninde 27. yıl! Dil eğitiainde 27. yıl! Dıl INGILTERE VE 27 898 LİRHVfl UÇUN ı ISTANBUL'DA KENDİ OFİSI OLAN TEK YABANCI DİL OKULU OLAN EF, BU ALANDA EN DENEYIMÜ EĞITIM KURULUŞUDUR EF ULUSLARARASI DİL OKULLARI 16 yaş ve üzert için 9 ülkede yıl boyu açık olan 24 ottulumuzda dil eğtımı Butün okullanmz Brrtish CouncM ve ARELS larafından onaytıdır. EF INST1TUTE İş dünyasına yönelik yoğun dil kursları. isteyen herkese ücretsiz dûzey belırteme testı EF YABANCI DİL GEZİLERİ 12 - 20 yaşlar arasındaki gençtere yaz boyu 3 - 4 haftalık dil kursları 15 Marfa kadar kayıt otun. 100 S indırim alın > İNGİLTEREYE 27 000 ÜRAYA UÇUŞ ingtere'cte 12 haftalık yoğun Uustararaa Dil Okubn kursuna veya 2reft^EFInsttutelaısuna kayıt otan heıtese uçak btetn 27000 Lraya venyoruz. Aynntıh bilgi ve brofür/video iaterseniz, lütfen bizi arayınız! EFEğümLMUhıKefnalÖtecad Nc9 Kat4 80200 Nişantaş - Istanbul Tet(1)2250210 Fax:(1)2254692 27. yıl! Dıl eğitımnde 27. yıl! Dil eğıtiaınde 27. yıl!