Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 ŞUBAT1993 CUMARTESİ 8 DIŞ HABERLER Clark:iralCa • NEWYORK(AA)- ABD'nineskiadalet bakanı Ramsey Oark. BM'yelrak'a ka*şı uyguladığı yaptınmlara son vermesi için çağnda buundu. Bağdat'dakı inceleme gezisinden dönen Clark, BM yaptınmlannın, Irak'ta her hafta 2 bin kişinin ölümüne neden olduğunu ve bunlann çoğunu çocuklar, yaşlılar ve hastalann oluşturduğunu söyledi. Bağdat'ta bulunduğu sırada Devlet Başkanı Saddam Hüseyin ve diğer üst düzey yetkililerle görüşen Clark, Güvenlik Konseyi üyelerinin bu ulkedeki hastaneieri ziyaret edip buradaki durumu gördüklen zaman, yaptınmlan sürdürmeye dc\am edemeyeeeklerini beiırui. ABD'de Kürt konferansı M\\ VSHINGTON (C umhuriyet)- Ku/cy Irak kiiıilcrıÂBD'dcki ' ıcniMİcıleri. üniversitcvclobi şirkoilcrinindcstcğiylc önümii/dckiay YVashington'da uluslararası birkonferansdüzcnliyor. • 17-19 nıartla >apılacak konferansa. Kürt sorununu ABD'de sürckli anlatmaya çalışan Kuzcv Iraklı Kürtlcr ile çeşitli üniversitclerin Ortadoğu vc Kürt kökcnli öğretim üyeleri ve insan haklan örgütlerinin yönetıcileri katılacaklar. Konferansta şu konular gündeme gelccek:'"Kürtlerin Ortadoğu'dakı konumu, İran. Irak veTürkiye'deki Kürtlerin bölgesel destek ve işbirliği. üluslararası toplumda(Müslüman dünyası ileABDve Avrupa Topluluğu) Kürtlerin rolü. Kürtler için politik modeller, insan haklan kavgası, mültecüer. Kürtlerin kıyımı, ckonomik durum, eğitim ve demokrasi " General Bir göreve başlıyor • NE\VVORK(ÂA)- BM'ninSomali'de oluşturacağı BanşGücü'nün (UNISOM-2) başına geçecek olan Korgencral Çevik Bir, Ü>'ÎSOM-2'nin BM'nin barışı korumak için bugüne kadar gerçekleştirdiği en büyük harekât olacağını söyledi Korgeneral Bırin verdıği bilgiye göre. BM Genel Sekreteri'nin Somali konusundaki raporunun ve UNISOM-2'yeyetkiveren Güvenlik Konseyi karannın en geç gelecek hafta çıkması bekleniyor. Talabani: Şam zirvesmden • KAHİRE(AA)-Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri(IKYB)Celal Talabani, Türkıye, Surive ve İran dışişleri bakanlannın Şam'dayaptıklan Irak konulu toplantıdan rah atsızlık duyduklannı söyledi. Suriye'de çeşitli lema->larda bulunan Talabani, merkezi Londra'da bulunan ve çeşitli Arap ülkelerinde vayımlanan Es-Şark El-A\ sat gazetesinde dün yayımlanan demecinde, üç ülke dışişleri bakanlannın Şam toplantısını. "İrak'ın içişlenne kanşmak" olarak nitcledı. Bu toplantının geçerli bir nedeni olmadığını öne süren Celal Talabani, Irak'ın egemenliğinin, bu üç ülkedençok kendilerini ilgılendirdiğıni ıfade etti. Üsküp: Bakan istifaetü • LSKÜP(AA)- Makedonya Dışişleri Bakanı Denko Maleski, "şahsma yönelık saldın ve baskılar"dan ötürü kabinedenistifaetti. Hükümet tarafından yapılan açıklamaya göre Maleski. "Kendisineyönelik baskı ve saldınları protesto etmek amacıyla" istifasını sundu. Maleski, son zamanlarda, Meclis'teki aşın milliyetçi muhalifler tarafından. Makedonya'nın bağımsızlığının tanınmasmı sağlayamamakla suçlanıyordu. Escobar'ın ailesi tutuklandı • MEDELLİN(AA)- Kolombiya'da uyuşturucu kartelinin başı Pablo Escobar'ın eşi, iki çocuğu ve 4yeğeninin tutuklandığı bikJirildi. Polisin açıklamasına göre, Escobar'ın yak ınlan Miami yegitmekiçinuçağa binme>e hazırlanırken Medellin'in Rionegro Havaalanı'nda tutuklandılar. ~ BM Genel Sekreteri, Mültecüer Yüksek Komiseri'ne mesaj yollayarak yardımlann yeniden başlatılmasını istedi Gali, Bosna\a yardımiçindevrede• Fransa'nın BM Büyükelçisi Jean Bemard Merimee, Saraybosna'ya yardım gönderme çalışmalannm yakında tekrar başlayacağını söyledi. Ajanslann bildirdiğine göre, dün gazetecilere bir açıklama yapan Meri- mee, UNHCR personelinin de bölgeden aynlmayacağını ve yardımlan dağıtmaya hazır olduğunu bildirdi. Saraybosna'ya ve Bosna-Hersek'ın diğer bölgelerine yaptığı durdurma karan alması çeşitli tepkilere yol açtı. Özellikle Bosna'nın doğusunda. Sırp kuşatması altında buiunan \e yaklaşık 11 aydır hiçbir yardtmın ulaşa- madığı Müslüman kentlere yapılan yardı- mın durdunılmasının yüz binlerce kişiyi aç- lıktan ölme tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı- ğı bildirilıyor. BM Genel Sekreteri ButrosGali. Mültcci- ler Yüksek Komiseri Sadako Ogata'dan. Bosna-Hersek'e yapılan insani yardımlann yeniden başlatılmasını istedi. Ncw York'ıaki BM yetkilileri. Ogaıa'nın Bosna-Hersek'e yapılan insani yardımlan Dış Haberler Servisi - BM Genel Sekrete- ri Butros Gaü, BM Mültecüer Yüksek Ko- miseri Sadako Ogata'dan, Bosna-Hersek'e yapılan insani yardımlann yeniden başlatıl- masını istedi. Fransa'nın BM nezdindeki temsilcisi Büyükelçi Jean Bernard Merimee ise, Bosna'ya yardım gönderme çalışmalan- nın yakında tekrar başlayacağını söyledi. UNCHR'nin ise yardım operasyonlannı ye- niden başlatmak için çarpışan taraflardan "olumlu bırişaret" gelmesini beklediği bildi- rilirken. iki konvoyun Sırp kuşatması allın- daki Gorazde ve Zepa kentlerine doğru harekcte geçtiği haber verildi. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nm. durdurma karannı, Japonya'ya resmi ziya- rette bulunan Genel Sekereter Gali'ye danış- madan aldığmı beliıtiyorlar. Gali'nın Ogata'ya, bu yardımlann en kısa zamanda yeniden başlaiılması yolunda ya- zılmış bir mesaj gönderdiğı kaydedildi. BM Mülteciler Yüksek Komiseri Ogata. Bosna-Hersek'e yapılan insani yardımlan çarşamba günü durdurmuştu. Bosna-Her- sek'in doğu kcsimine gjdcn yardım konvov- lan birkaç gündcn bcri Sırp milislcrce alıko- yuluyor. Saraybosnalı yctkililcr bu durumu protesto amacıyla başkcnte yapılan insani •yardımların kabul edilmcyeceğını açıklamış- İı. *Yardımlar başlayacak* Fransa'nın BM Büyükelçısı Jean Bemard Merimee. Saraybosna'ya yardım gönderme çalışmalannın yakında tekrar başlayacağını söyledi. Ajanslann bildirdiğine göre. dün ga- zelecılere bir açıklama yapan Merimee, UNHCR personelinin de bölgeden aynlma- yacağını ve yardımlan dağıtmaya hazır ol- duğunu bildirdi. Fransız Büyükelçi. Bosna'nın doğusuna da yardım gönderilmesi için planlar yapıldı- ğını bclirtti. ABD yönetimi de Yüksek Komıser Ogaia'dan, yardım operasyonlannın durdu- rulması yönündcki karannı geri almasını is- tedi. ABD Dışişlen Bakanlığı Sözcüsü Joe Snyder dün yaptığı açıklamada "Yüksek Komıscr Ogata'yı. yardım dağıtımını en kısa zamanda yeniden başlatmaya çağjnyoruz" dedı. Bosna-Hersck yönetimi ise dün bir bildiri \ayımla>arak BM Gü\enlik Konseyi'nin. ÜNHCRnin son karannı görüşmek üzere acil olarak toplanmasını istedi. Bıldiridc. yardımlann dağıtılması için ka- lıcı ve güvenli bir mekanizma oluşturulana kadar büyük açlık sıkıntısıyla karşı karşıya bulunan kentlere havadan vardım malzeme- si ulaştınlması da istendi. BM Mülteciler Yüksek KorniserliğTnin. Bosna'da yürüthiğü yardım faaliyetlerini ye- niden başlatmak için çarpışan tarafiarda. olumlu bir işaret gelmesini beklediği haber veriliyor. UNHCR Sözcüsü Sylvana Foa, dün yap- tığı açıklamada. taraflardan olumlu bir işa- ret beklediklerini belirterek "Eğer yoldaki konvoyumuz Goradze'ye ulaşırsa ve Saray- bosna'dakı yardımlan reddetme karan kal- dınlırsa. bunlan olumlu işaret olarak yo- rumlayacağız. Bu durumda. yardımlan durdurma karanmızı yeniden gözden geçire- biliriz" dedi. UNHCR yetkilileri daha sonra yaptıklan bir açıklamada da. kuşatma altındaki Go- razde ve Zepa kentlerine ulaşmaya çalışan iki konvoy un dün akşam saatlerinde hareke- te eeçtiklerini bıldirdiler. Güvenlik Konseyi daimi üyeleri anlaştı Savaşsuçlıılaıı içiıımalıkeme • AGİK. savaş suçlarını yargılamak üzere bir mahkeme kurulmasını onayladı ve proje hazırladı. Dış Haberier Servisi - Bırleş- miş Milleıler (BM) Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi es- ki Yugoslavya'da savaş suçu iş- leyenleri yargılamak amacıyla üluslararası bir mahkeme ku- rulmasını öngören karar tasan- yor. Tasanda aynca BM Genel Sekreteri Butros Gali'den "en kısa sürede konuyla ilgili olarak somut önerilerde içcrmek üzere bir rapor hazırlaması" isteni- yor. ruımasını ongoren Karar tasan- ,-,*,,, sı üzennde görüş bıriiğme var- AGIK'tenonay veproje dı. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Reuter'm bildirdiğine göre Konferansı (AGİK). eski Yu- ABD, Ingiltere, Fransa, Rusya goslavya topraklannda işlenen ve Çin'in BM yetkilileri dün savaş suçlannı yargılamak üze- vaptıklan toplantıda karar ta- sansına ilişkin son aynntılan belirlediler. Fransa'nın girişimiyle hazır- lanan karar tasansının Güven- lik Konseyi'nin diğer on üyesi- ne sunulacağı ve önümüzdeki hafta sonunu kadar onayiana- cağı bildiriliyor. Söz konusu tasanda. "Gü- venlik Konseyi. i Ocak 1991'- dcn bu yana eski Yugoslavya topraklannda üluslararası in- sanlık vasalanna karşı işlenen suclardan sorumlu kişikn yar- Zagreb yakınlanndaki Resnik kampında Boşnak mülteciler, BM 'nin gönderdiğı giyecek yığmını kurcalayarak üzerierine uygun olanlan bulmaya çalışıyoriar. gılamak amacıyla bir üluslara- rası mahkeme kurmaya karar \erir" ıfadesi yer alıyor. Tasan, üluslararası insanlık vasalanna karşı işlenen suçlann banş ve üluslararası güvenliğe açık bir tehdit oluşturduğunu vurgulu- re bir üluslararası mahkeme kurulmasını öneren karar tasa- nsını onayladı. AGİK adına mahkeme ile il- gili aynntılar üzerinde çalış- makla görevli İsveç Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Hans Co- rell, BM'nin çabuk harekete geçmesi halinde mahkemenin 1994 v ılından önce de oluşturu- labileceğini söyledi. Viyana'daki AGİK merke- zinden yayımlanan bildiriye göre, mahkeme ile ilgili aynnülı plan yakında BM Güvenlik Konseyı'ne sunulacak. Plana göre mahkeme 5 ayn daireye aynlacak ve üç veya beş yargıç, bir bağımsız savcı, bir sekreter- lik. bir temyiz kuruluşu ve idari sorunlarla ilgilenecek bir de daimi komiteden oluşacak. Türkiye, bölgesel güçlerin de Güvenlik Konseyi daimi üyesi olmasını savunuyor t Ankara BMMe değişimdenyana HALLK GERAY ANKARA - Birleşmiş Milletler ve Gü- venlik Konseyi'nin (GK) yeniden yapı- landırıbnasına ilişkin girişiJmler. Ankara tarafından olumlu karşılanıyor. Türkiye, Japon>a ve Almanya'nın Gihenlik Kon- sevi'nin daimi üyeleri arasına katılması- na da olumlu yaİdaşvken bölgeterin güç- lü ülkelerinin de daimi üye olması gerek- tiğini savunuyor. BM'nin yapısına ilişkin tartjşmalar. örgütün Genel Sekreteri Butros Gali'nin Japonya'ya yaptığı zivaret sırasında Ja- pony a'nın Güvenlik Konseyi üyesi olması gerektiğini açıklamasıyla yeniden günde- me geldi. Alman> a'nın da GK Daimi üye- si oünak istediği biliniyor. Türkiye, Ahnanya ve Japonya'nın ulaştıklan ekonomik güce paralel olarak dünva siyaset sahnesinde etkin olma is- teklerini olumlu karşılıyor. Ancak Anka- uzun zaman alabüeceğine dikkat çeki- rektiğini vurgulayarak "Niçin Irak'a, ra, bu iki ülkenin yanında bölgelerinde et- kin olan çeşitli bölge ülkelerinin de Gü- venlik konse>i Daimi üvesi olmaları ge- rektiğine inanıyor. Bu yöndeki ilk işareti veren Dışişleri Bakanı Hikntet Çetin. Cumhuıiyet'e ge- çen aralık a> ında v aptığı bir açıklamada 1993"ün CM'de reform yılı olması için çalışılacağını >urgulayarak, ilk önceliğin BM'ye "yaptınm gücü" kazandırılması olacağını belirtmişti. Çetin, bölgelerinde etkin olan ülkelerin de GK daimi üyesi ol- ması gerektiğini vurgulamıştı. Çetin, açı- kça "Türkiye GK daimi üyesi olmaİHÜr" dememekle büiikte acıkla/ıia, Ankara'- nın da BM GK daimi üyesi olması gerek- tiğine inandığı şekünde yorumlannuştı. Dışişleri çevreleri, BM ve Güvenlik Konseyi'nde önerÛen değişikliklere olumJu yaklaşmakla biriikte bu sürecin yorlar. Türkiye'nin asıl önceüğinin, BM'je yaptırım gücü kazandırüması ol- duğunu Yurgula>an Dışişleri çevreleri, BM'nin. Bosna-Hersek'te olduğu gibi kendi kararlannı uygulayamamasının bu örgütün inanılırlığına gölge düşürdüğünü belirtiyorlar. Aynı kaynaklar, BM'nin İkinci Dünya Savaşı sonrasının galiplerinin düzenini kurduğuna dikkat çekerek Soğuk Savaş döneminin yapısıyla günümüzdeki sorun- lann üstesinden gelinemej eceğinin an- laşıldığını biküriyorlar. BM'nin bütün kunımlannın bir an önce yeni dünya dü- zenine göre yeniden yapılandırılması ge- rektiğini vurgulayan Dışişleri kaynak- ları, bunun mutlaka bir reform şekünde olması gerektiğini biküriyorlar. Ankara, BM'nin vapacağı müdahale- ierin objektif kuraüara bağianması ge- Sooıaü'ye müdahalede bulunurken, Bos- na-Hersek'e bulunulmuyor" sorusunun yanıtının verilmesi gerektiğini savunu- yor. Bu nedente. BM ve ilgili organlarda reforma gidilmesi istenivor. BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üye- leri Çin Halk Cumhuriyeti, eski Sovyet- ler Birliği yerine Rusya Federasyonu, ABD, İngiltere ve Fransa'dan oluşuyor. Bunlann yanında BM Genel Kurulu'nca seçilen 10 ülke de ikişer yıl süreyle Gü- venlik Konseyi'nin geçici üyeleri oiarak görev yapıyorlar. Güvenlik Konseyi, on beş ülkenin dokuzumın olumlu oyuyla karar alıyor. Ancak olumlu dokuz oy içinde beş dai- mi üyenin de oyunun bulunması gereki- yor. Beş daimi üyenin birinin veto ettiğj karar. kaç oy verilirse verilsin, geçerii olmuyor. Parlamento Başkanı Hasbulatov, Yeltsin'in yetkilerinin kısıtlanmasını istedi Kremlîn'de iktidar savaşı ısınıyor• Hasbulatov, ülkede ortaya çıkan yeni duru- mun gereği olarak en geç 1994 ilkbahanna kadar hem devlet başkanhğı hem de yeni parlamento seçimlerinin yapılması gerektiğini söyledi. Dış Haberler Servisi Rusya'da Devlet Başkanı Boris V'eltsin'le Parlamento Başkanı muhafazakâr Ruslan Hasbula- tov arasındaki çekişme giderek büyüyor. Kremlin'de yürütme gücünün devlet başkanına mı yoksa parlamentoya mı ait ol- ması gerektıği yönündeki tar- iışmalar karşılıklı suçlamalarla sürüyor. Yeltsin'in yasama ve yürütme sorununur çözümü için nisan ayında referanduma gidilmesi yönündeki önerisine Hasbulatov karşı çıkıyor. Parlamento Başkanı Hasbu- latov. Boris Yeltsin'in yetkileri- nin kısıtlanması için çağnda bulunurken. Yeltsin'in sözcüsü tarafından dün yapılan açıkla- mada ise parlamentonun Has- bulato\ 'u görevinden alması gerektiği belirtildi. Muhafazakâr Ruslan Has- bulatov, Devlet Başkanı Boris Yeltsini ülkenin geleceğı üzeri- Devlet Başkanı Boris Yeltsin başta ABD olmak üzere Batı'nın önemli desteğine sahip. ne "oyun oynamakla" suçlar- ken. erken seçimlerin de en geç 1994 yılında yapılmasını istedi. Ajanslann haberine göre Si- birya'nın Novosibirsk kentinde yapılan bir konferansta. bölge- nin yerel yönetim konseyleri yöneticilerine hitaben konuşan Ruslan Hasbulatov. ulkedeki en yüksek iktidar organının Halk Temsilcileri Kongresi ol- duğunu vurgulayarak bunu Yeltsin dahil herkesin anlaması gerektiğini söyledi. Yeni anayasanın kabulü ye- nne halen geçerii olan anayasa- da köklü değışikliklcr yapılma- sına öncelik verilmesi yolunda- ki görüşlerini yineleyen Hasbu- latov aynca hükümetin. devlet başkanının değil parlamento- nun kontrolü altında olması gerektiğini savundu. Parlamentonun olduğu gibi Halk Temsilcileri Kongresi'nin de başkanı olan Ruslan Hasbu- latov. halen geçerlı olan anaya- sanın devlet başkanına çok faz- la yetki verdiğini de ilcri sürerek bu durumun. kongrcnin etkilc- rini urttıracak biçimde dcğişti- rilmesi ve Yeltsin'in yetkilerinin kısıtlanması gerektiğini savun- du. Hasbulatov. ülkede ortaya çıkan yeni durumun gereği ola- rak cn geç 1994 ilkbahanna kadar hem devlet başkanhğı hem de yeni parlamento için se- çimlere gidilmesi çağnsında bulundu. Yeltsin önccki gece yaptığı televizyon konuşmasında. her iki organ için aynı anda scçime gidilmcsinin ülkede bir iktidar boşluğu yaratacağını. bu yüz- den 1994: te parlamento. 1995'- te de devlet başkanhğı seçimle- rine gidilmesini kabul edcceğini bildirmişti. Devlet Başkanı Boris Yelt- sin'in sözcüsü Vyaceslav Kosti- kov konuya ilişkin açıklamasın- da, Yeltsin'in her uzlaşma çabasına karşı çıkan Hasbula- lov'un "hem görüşme muhata- bı, hem de polıtikacı olarak' güvenilirliğini yitirdiğini bildir- di. Açıklamada. Rusya Parla- mentosu'nun ülkenin çıkarlan- nı göz önüne alarak makamını siyasi çıkarlan için kullanan Hasbulato'vun görevden alın- ması gerektiği kaydedıldi. Pravda'nın iddiası Bu arada eski Sovyetler Birli- ği Komünist Partisi'nin (SBKP) yayın organı ve halen komünistlerin görüşlerini yan- sıtan Pravda gazetesi. Yeltsin'- in gelecek salı günü muhafaza- kârlara karşı bir darbe yapabi- leceğini önc sürdü. Gazete. Yeltsin'in eski SSCB'de Ordu Günü olarak kutlanan 23 şubatta komünist- lerin yapacağı bir proiesto gös- terisini bahane ederek. Mos- kova'da baş gösterebilecek herhangi birgerginlıktenyarar- lanarak olağanüstü durum ilan edebileceğini bildirdi. DIŞBASIN Fransa'daseçimleredoğru Fransa seçimleri yaklaşırken gözlemciler, sağın yeni başbakanını seçtiler bile: François Leotard. 21 ve 28 marttakı seçimde sağın kazanacağından herkes emin görünüyor. Mitterrand'ın karşısındaki adaylar hafife alınır gibi değil. Jacques Chirac, Valery Giscard d'Estaing, eski ekonomi bakanı Edouard Balladur, Simone Veil. Raymond Barre. Ashnda bazılan hiç ilgili değılmişler gibi davranıyorlar. Bazılan ise, örneğin Balladur hırslı ve daha şimdiden kimi hangi göreve atayacağının hesabı peşinde. Ama gözlemciler Mitterrandın kim olduğunu unutmuşa benzerler: O, muhaliflerini öve öve böler, aralannı acar. Mitterrand aday olan herkesin iyi taraflannı herkeslereanJattı. İki kez Balladur'un ne kadar "medeni ve makul bir kişi olduğunu ve onunla çalışmanın ne denli mümkün olduğunu" söyledi. Giscard ile karşılaşüğında, onun da eskiden cumhurbaşkaru olduğunu, bu nedenle aynı işlerde ikisinin de kafa yorduğunu söyledi. Chirac'a gelince, onun da Avrupa Birliği taraftarlığını, Seguin'in de "su katılmamış milliyetciliğini" övdü. Leotard için ise Mitterrand "geleceklerin en görkemlisini" düşünüyor. Mitterrand'ın bu oyunlan, sağ muhalefetin seçımi kazanacağına şüphe götürmüyor. Yayımlanan kamuoyu yoklamalan artık sağın zaten kabul edilen zaferinin, oradan daha nerelere gideceğine ilişkin planlar. Chirac'ın Yeni GolistRPR ile Giscard'ın UDF'sinin birlikte oylann yüzde 40'ını süpüreceği anlaşılıyor. Sosyalistler ise ancak yüzde 20 ile yetinmek zorunda kalacaklar. Yeşüler yüzde 18.5, komünistler yüzde 8 bekliyorlar. Le Pen'in aşın sağcılan ise yüzde 12 niyetinde. Fransa'da uygulanan çoğunluk sistemi gereği bunun anlamı şu: 555 milletvekilliğinden 450'sini kazanacak görünüyorlar. Bu durumda Mitterrand. ikinci kez "birlikte banş içinde yaşama" dönemine girecek. Tuhaf bir durum ama yasal. Bu, zaten onun icadıydı. Sosyalistler 1986'dayenilince Mitterrand görevi bırakmadı ve Chirac'ı başbakan seçti. Daha sonra da Chirac'ın siyasal kariyerini yavaş yavaş boğdu. Mitterrand ise 1988 seçiminde, 1981'dealdığı oylan da arttırdı. Şimdi bu senaryoyu yeniden sahnelemek istiyor. Ve 1995'de sosyalistlerin iktidan almasını istiyor. Başlannda Jacques Delors veya Michael Rocard ile.