Katalog

16ŞUBAT1993SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ Ahnanya'da ato- nahûcum! • BERLİN(AA)- Almanya'da yılbaşından itibaren külçe ve sikke altından kaıma değer vergisinin kaklınlması. halkın altına hücum etmesine yol açtı. Ocak ayında Berlin bankalanndan I8mi)yon mark tutannda külçe altın ve sikke satın alındığı bildilirken aşın talep karşısında bankalann ihtıyaca cevap 'ermekte güçlük çektikleri oelirtildi. Alüminyuma zam •SEYDİŞEHİR(AA)- Konya'nın Seydişchir ilçesinde kurulu Etibank Alüminyum Tesisleri'ndc üretilen ürünlere yüzde 2 ile 5 arasında değişen oranlarda zam yapıldı. Yeni düzenkmeyle külçe alüminyumun kilo fıyaü 13 bin 490 liradan 13 bin 804 lıraya, alaşımlı külçe alüminyum 15bin 150 liradan 15 bin 750 liraya, Ingot 15 bin 600 liradan 16 bin 100 liraya, soğuk levha 19 bin liradan 19 bin 750 liraya, Profıl 20 bin 100 liradan 21 bin liraya ve Folyo'nun kilo fıyaü da 34 bin 100 liradan 34 bin 900 liraya çıkanldı. Yapılan zammm Londra mctal piyasasındaki yükselmeden kaynaklandığı, yeni fıyatlarla satışa bu sabahlan itibaren başlandığı bildirildi. Doğuiiaç Fransöarta ortak • ANKARA (ANK A)- Doğu İlaç Fabnkası, ilaç sektöründe faaliyet göstermek üzere Fransızlarla ortak birşirket kurdu. Synthelobo İlaç AŞ adıyla kurulan şirketin sermayesi bir milyar lira. Şirkette Fransız Synthelabo Fırması yüzde 50, Doğu İlaç Fabnkası AŞ yüzde 48.5 hisse aldı. Geriye kalan hisseler ise eşit oranlarda olmak üzere Doğu İlaç AŞ'nin müdürlerinden Arek Kuynmcuyan ile Fransız ortaklar Jean Michel Fayet ve Gerard Philippe Guez arasında dağıldı. VoHnvagen Çin'de • PEKİN (AA) - Çin'deki en başanlı yabancı yatınmalar arasında yer alan Alman oiomobil üreücisi Volswagen. bu ülkede üçüncü ortak yaünm projesinideimzaladı. China Daily gazetesinin haftalık iş dergisinde yer alan haberde, 300 milyon dolarlık yeni ortakhk projesi ile Volkvvagen'in, Çin'de 1995 yılına kadar 150 bin Santana ve Jetta üretimi planlandığı veüretimin I994yılmda başlayacağı bildirildi. İlk kcz 1984 yılında Çin'de bir ortak yatınm projesi başlatan Volkswagen'in, Şangay'dakı Automotive fırması, geçen yıl yüzde 85 yerli parça İcullanarak 65 bin Santan8a üretti. CocaCota sözksşmesi • BURSA (AA) - Türk-İş'e bağlı Tekgjda-İş Sendikası ile Coca Cola ve Aroma fabrikalannda 600 işçiyı kapsayan toplu iş sözleşmesi ilkturgörüşmeleri tamamlandı. Tekgıda-İş Sendikası Bursa Şubesi Başkanı Mahmut Kanbal, yeni dönem için iş\erene tekliflerini sunduklannı, ikinci oturuma Coca Cola'da 22 şubatta, Aroma'da ise mart ayında devam edileceğıni söyledi. • İSTANBUL (AA) - Doğuş Grubu, YeşilNoktalı (Perkins motorlu) Genoto kamyonlannın üretimine başlıyor. Doğuş Grubu'ndan yapüan açıklamada, grubun bankaalık, inşaat ve turizm sektörlerindeki başansıyla 1992 yılında üçüncü büyük grup olarak ekonomide dikkatleri üzerineçektiği belirtilerek 1993 yılında da otomotiv sektöründe atak yapacağı kaydedildi. Geçimsının6.5 mayonlira • tSTANBUL(AA)-4 kişilik bir ailenin aylık zorunlu harcama tutan 6 milyon 431 bin lira oldu. TürkiyeHak Işçi Sendikalan Konfederasyonu (Hak-İş) istatistik bürosunca yapılan araştırma sonucu, 15 ocak - 15 şubatdöneminde 4 kişilik bir ailenin toplam zorunlu harcamalan, bir önccki döneme göre yüzde 6 oranında artışgösterdi. DPT Müsteşarı Kesici, Paris'ten 'beğenilme kıvancıyla' döndü OECD'den: 'Hadi gene iyisiniz! ANKARA (Cumhuriyet Bii- rosu) - Devlet Planlama Teş- kilatı (DPT) Müsteşan İlhan Kesici, Türkiye ekonomisınin değerlendirildiği OECD top- lantılardan mutlu döndü. OECD'nin haarladığı 'Tür- kiye Raporu'nun sonuçlar bö- lümünde "Genel olarak Türki- ye'nin ekonomik performansı 1992'de çok iyi olmuştur" de- nildiğini belirten Kesici, "Ban eleştiriler de var. arna bu bizim için yeterlidir" diye konuştu. "Başanlar için ekonomi bü- rokrasisine teşekkür etmek lazımdır" diyen Kesici. özelleş- tirme hedefınin tutturulabilme- sinin siyasi kararhlık gerekıirdi- ğini söyledi. Kesici dün düzenlediği kah- valüh basın toplanüsında OECD'nin Paris toplanüla- nndaki izlenimlenni anlattı. Görüşmeler sırasında ABD DPT Müsteşarı İlhan Kesici'ye eöre OECD'deki sonıişaretlerişunlar • Enflasyon orta dönemde düşürülebilecek mi? • KİT'ler, özelleştirme, emek piyasalanndaki gelişmelerle tanmsal destekleme Türkiye'yi nerelere götürür? temsilcisinin. enflasyonu düşü- rebilmek için Türkiye'nin hu- kuki düzcnlemeler yapmasını islediğini belirten Kesici, bu gö- rüşü "ABD de bütçe açıklannı aynı şekilde sınırlasın" diye karşıladığını belirtti. İngjliz temsilcinin ise Tür- kiye'nin bölgesinde liderliğe so- yunduğunu hatırlatarak. "Li- derlik para ister. Siz, ileride Batı'ya mı yoksa oraya mı gide- ceksiniz?" diye sorduğunu an- lalan Kesici, "Dedim kı 'geçen yıl buradaydım, şimdi de aranı- zdayım. gelecek yıl da burada olacağım. Bizim yerimizi seç- memize gerek yok, bunu zaten belirlemişiz" diye konuştu. Kesici. toplantılarda, diğer ülke delegelerinin Türkiye'nin yüzde 5.5 büyünıe hızı ve enf- lasyonun düşürülmesi hedeflc- rini nasıl bir arada gerçekleşli- receğini, özel kesim yatın- mlannın 1993'te yüzde 6.8 art- masının nasıl sağlanacağını sorduklannı söyledi. 1993'te kamu tüketimi artış hızının yüzde 4.9 olduğuna işaret edile- KKTC, soluklanabilmek için Türkiye'den yatınm bekliyor Yavra vataııa lıavat • Türki işadamla- nnı yatınma çağıran Rauf Denktaş "O zaman Rumlar baktıklannda, sadece Türk askerlerini değil yatınmlan, sanayi tesislerini de görüp 'Türkiye buraya kök sal- mış, artık bu iş bitmiş' derler" şeklinde konuştu. Ekooomi Servisi - Birlcşmış Milletler Güvenlik Konseyinin yanh tutumuyla umutlanan ve Glafkos Klerides'in zaferiyle sonuçlanan başkanlık seçimi ertcsinde, baskılannı artürmaya hazırlananKıbnsRumkesımine hem ekonomik, hem de siyasi olarak "Türkiye Kıbns'tan vazgeçmeyecek" mesajı verildi 'Kınn umutiannr KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş Türk ışadam- lanıun Kıbns'ta yapacaklan yatınmlann Rumlann umudu- nu kıracağını vurguladı. Denk- taş, Türk işadamlan ile geçen hafta-sonunda Lefkoşa'da dü- zenlencn toplantıda, Yunanis- tan Kıbns'ı bahane ederek Tür- kiye'nin AT'ye girmesini engel- lerken Rurn kesıminin Kıbns hükümeti kimliğj ile topluluğa giriş işlemlerini sinsice sür- Sağdan sola KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, Başbakan Eroğlu,TOBB Başkanı Yalrnı Erez, İTO Başkanı Atalay Şahinoğlu. (Fotograf: BÜLENT KIZANLIK) dürdüğünü belırtti. Türkiye'nin Kıbns olayını ATye girmek için koz olarak kullanabileceğıni savunan Denktaş buna gerekçe olarak iki taraf arasında yapılan 1960 antlaşmasını göslcrdi. Bu ant- laşmada Kıbns'ın Türkiye vç Y unanısiao'ın birlikte üyc olmadıklan birliklere katıla- mayacağı hükmünün yer aldığınt hatırlatan Denktaş, bu nedenle Rum kesiminin Türkiye'nin üye olmadığı AT'- ye ginşinin hukuken kabul edi- lemeyeceğini söyledi TOBB Başkanı Yalnn Erez, ekonomik gelişmenin siyasi ge- leceğın icmınatı olacağım vc Kıbns'ın "Akdeniz'in Singa- pur'u" olmaya aday bulundu- ğumı beürterek Türk ekonomi- sini Kıbns'a yansıtmacın haksızlık olacağım savundu. Erez. bu durumda Türkiye'nin ekonomik sorunlannın Kıbns'a laşınacağmı, halbukı Kıbns'ın dünyaya açılması ge- reküğini, bu anlamda Türkiye için de bir köprü olabilcceğini belirtli. İstanbul Ticaret Odası Baş- kanı, Atalay Şahinoğlu Kıbns'- la ılgılı bir rapor haarladık- lannı bclirverck, özel sektörün ve Türk kamuoyunun Kıbns'ı gözden çtkarmak. yolundakı cğılımlere kcsinlikle karşı ol- duğunu vurguladı. Şahinoğlu. Kıbns'ın ekono- mik polansiyelinin değerlendirilmesini istedi. rek kamu kesimi borclanma gereğinin düşürülmesi için bü- tün harcama kalcmlerindcn yüzde 1, 2 ya da 3 oranlannda bir kesinti yapılıp yapılamaya- cağının sorulduğunu bclirlcn Kesici, OECD'nin Türkiye Ra- poru'nda, bölgcsel kalkınmışlık farklılıklan ve emek pıyasasına ilişkin yanlış bulduklan değer- lendirmclere iliraz clliklerini \c iürazlannın diğer delegelcrcc dc makul karşılanarak gerekli de- ğişikliklerin yapıldığını söyledi. Katılıktan rahatsızlar OECD ülkelerinın emek pi- yasalanndaki katılıktan ra- hatsızlık duyduklannı belirten Kesici, sözlcrini şöylc sürdür- dü: "Asıl gelmek islcdikleri nok- la şuydu: Sizin emek piyasanız. scndikalaşıldığından itibaren esnek değil. İş güvencesı ya- sasıyla ışlcn çıkarmalar hakımc kadar gjdiyor. İşsizlik sigortası uygulaması da önemli bir yük getirdi. Ancak iş güvencesi vc işsizlik sigortası konulannda yasa çıkmadığını, taslaklar üze- rinde çalışıldığını soylcdik vc sorun kalmadı. Zalcn güçlü sendikalar nedenıyle ortaya çıkan diğer konu bütün OECD ülkelerinın sorunu." Toplantılarda özelleştirmc hedeflerine ulaşılıp ulaşıla- mayacağının da sorgulandığını anlatan Kesici, "2.5 milyar do- larlık 1993 ytlı hcdcfıne ulaşıla- bileceğini söyledik. Ben de ulaşılabileceğinc inanıyorum. Ancak bunun yapılabilmcsi için siyasi kararhlık gerekir. Önemli olan siyasi kararlı- lıklır" dedi. Mali uyum sorunu . Geçen yıl 3.5 puanlık bir mali uyum gerçeklcştiğini. her yıl 3-3.5 puanlık mali uyum sağ- landığında 3 yılda kamu borç- lanma gereğinin kabul cdilebilir bir seviyeye düşeceğini söylcycn Kesici, toplanlılar sırasında iı- halatıaki koruma oranlannın da gündeme geldiğini belirtti. Kesici 1992'de yüzde 9.7 olan ortalama efektif koruma oranınm 1993'te yüzde 9.2 ola- cağını belirtti. Kesicı, enflasyonla mücade- lede ekonomiyi daraltıc^ ön- lcmlerc başvurufmaması gerck- liğinı. Türkiye gibi ülkelerdc her 1 dolarlık kamu yaunmının 0.4 dolarlık özel kesim yaürımı yapılmasına ncdcn olduğunu söyledi. Idari, adli cezalar ile vergi ve trafık cezalannda artış Devlet ceza yağdırdıANKARA (ANKA) - 1992 yılında ceşitli ne- denterle toplam 5 trilyon 656 mihar liralık para cezası tahakkuk ettiriMi. Söz konusu cezalarda tahsilat tutan ise tahak- kukun yûzde 44.8'i oranında 2 trilyon 535 milyar lira dûzeyinde oldu. Tahsil edilen para cezalannm 2 trilyon 259 mil- yar lindık bölümü vergi zam ve cezalanndan gel- di. Tahsilat tutan adli para cezalannda 117 mil- yar. idari cezalarda 84 milyar, trafık cezalannda 75 milyar lira oldu. Tahsilatın tahakkuka oranı idari cezalarda yüzde 59.6, adli cezalarda yüzde 56.3, vergi zam ve cezalannda yüzde 44, trafık cezalannda ise yûzde 42.6 dûzeyinde gercekleşti. 1992 yılında 2 trilyon 535 milyar lira olarak gerçekleşen toplam ceza geliri birönceki yıla göre yüzde 197.2'lik artış gösterdi. Artış oranı, vergiy- İe Ugili cezalardaki tahsilat tutannda yüzde 231.7, idari ceza gelirterinde yüzde 100, adli ceza gelirlerinde yüzde 64.8 trafik cezalannda da yüz- de 27.1 oldu. 1991 yılında tahakkuk eden toplam 2 trilyon 643 milyar liralık cezanın yüzde 32.3'ü oranmda- ki 853 miharı tahsil edilmiş, tahsilatın 681 mil- yan vergiyle ilgili cezalardan, 113 milyan idari ve adli cezalardan, 58 milyan da trafik cezalanndan gerçekleştirilnûşti. Gelir dilimleri yeniden ayarlanmazsa indirim faydasız Vergiindirimine enflasyonçelnıesi • Vergi ilk diliminin 30 milyon lirada kalması halinde, ücretlilerin birkaç ayda bu dilimi aşarak yüzde 25'lik dilime geçeceği ve 5 puanlık indirimin bugünkünden farklı bir sonuç doğurmayacağı görülüyor. Türkyöneticilerin yüzde 5 7bayan ÇalışankadınlarCENEVRE (AA) - Ulusla- rarası Çalışrna Örgülü (ILO) rakamlanna göre dünyada en fazla bayan yöneticinin, Avusıralya'da olduğu ortaya çıktı. Avustralya'da tüm sektör- lcrde yönetici kadro içinde çalışanlann yüzde 41 "ıni ba- yanlar oluşluruyor. En fazla bayan yöneticiler sıralaması- nda Avustralya'yı ABD ve Kanada izliyor. ILO araştırmasına göre Türkiye'deyönelıcilerin yüzde 5'inin bayan olduğu belirtiür- ken Bangladeş'te bu rakamın yüzde 1.4 olduğu hatırlaiılı- yor. Dluslararası Çalışma Örgü- tü'nün rakamlanna göre de- ğcrlcndirmeyc alınan tüm ül- keler içinde çalışanlann yüzde 36'sını bayanlar oluşturuyor. Bu rakam gelişrniş ülkelerde yüzde 41.5 oranına çıkarken gelişmekte olan ülkelerdc yüz- de 34.3'e düşüyor. IŞÇEVEV EVRENİNDEN ŞÜKRAN KETENCİ Kamu da Sendikalizme Karşı Kamuda sendikal haklar konusunda ıleri, önemli vaatlerle yola çıkan koalisyon hükümetinin uygulamaları giderek çe- lışkilı, olumsuz ve send.ı.a!izme karşı bir nitelık kazanıyor. Kamu sendıkalarının yolu önce ANAP döneminden kalrnış, kadük olmuş ünlü yasakçı genelgenin işletılmesi ile tıkanmak istendi. Bir yıl, bu ıktıdarın program ve protokolüne göre gündemde olmaması gereken bir kısır tartışma içinde geçtı. Dahası kimu sendikalarının kurulma ve faaliyetleri İçişleri Bakanlıyj'nın yasakçı genelgesine dayanılarak en- gellendi. Sonunda yargı söz konusu genelgenin anayasaya aykırılığı kararını verdi de kamu sendikalan bu haksız ya- sakçı uygulamalardan Kurtuldu. Bu aşamada artık kamu sendıkalarının varlığının tartı- şmasının bittiği ve gündeme kamu çalışanının sendikal hak- larını güvenceye alacak yasa hazırlıklannın geldıği düşünü- luyordu. Geçen cumartesı gunü Çalışma Bakanlığı ile ilgili Devlet Bakanlığı uzmanları ve bilım adamlarını kapsayan bir toplantı yapıldı Toplantının gündemı, kamu sendikalan ile il- gili yasa çalışmalan üzerine idi. Gecıkmeli de olsa hükümet program ve protokolünün, vaatlerinin gereği yasa çalışma- İarını başlatmıştı. Toplantının içerıği, tartışmaiarla ortaya çıkan ise hüküme- tin kamu çalışanına, memura vaat ettığı sendıkalaşma hakkını kolay kolay vermeye niyetli olmadığı, hükürnet için- de sendikalizme karşı eğilımlenn giderek guç kazandığı oldu. Toplantıya katılan bılim adamları ve sanırız Çalışma Bakanlığı'nın da haberli olmadığı, Devlet Bakanı Şerif Er- can'ın sorumluluğunda hazırlanmış bazı yasa çalışma- larının olduğu ortaya çıktı. Yetkıli Bakanlık Çalışma Bakanlt- ğı'nın aşılması bir yana, Devlet Bakanlığı'nın yaklaşımı şaşırtıcı ve ürkütücü idi. Hükümet içinde, hala anayasanın kamu çalışanına sendikal hakkı yasakladığım öne süren dü- şünce sahipleri vardı. Anayasanın kamu çalışanına. memu- ra sendıka hakkını yasakladığı mantığı içinde, Devlet Perso- nel Yasası'nda bazı düzenlemeler öngörûlüyor, kamu sendı- kalarının faaliyetleri dernek çalışmalan içinde smırlandın- Imaya çalışılıyordu. Görüş alışverışi için çağrılı olan bilım adamlannın uv mamının, anayasanın kamu çalışanına sendika hakkını ya- sakiamadığı kesın gorüşlerı acaba bir ise yaramış mtdır? Hukümetın DYP kanadı, gereken dersi almış mıdır? Yoksa Devlet Bakanlığı nın yetki ve sorumluluğunda olmaması ge- reken bir alanda hazırlanmış ve kamu çalışanına sendikal hak verme yerıne, el kol bağlatmak istenen bir yasa tasansı gündeme gelecek midir? Hükümet içinde birbiri ile çelişk.lı ve birbirinden habersiz, progam ve protokol ile de çelışen uygulamaların bu ne ilki ne de sonuncusu gibi gözükmektedır Ücretlilerin vergi ve sosyal kesıntilerinin aşırılığından ve azaltılmasından söz edılirken SSK sosyal yardımı için işçiden yeni kesinti projesi de bu türden bir gelışmedır. Çalışma Bakanlığı'na bağlı SSK'nın devlet bütçesinden karşılanması beklenen sosyal yardım kesintılerı ıçfn bu bakanhktan habersiz hazırlanan proje ile işçiden ek kesinti düşünülebilmektedir. Hükümet içi çelişkiler bir anlamda hükümetin ıç sorunu, d#vamlılığı, karşılıklı güven yada guven bunalımı konusu ise diğer anlamda sonuçları ile toplumu etkılemektedir. Hükü- met içinde oldu btttilerle bazı konular kotanlabilir. Ancak so- nuçları kitlelerı etkılıyorsa toplumsal tepkiye de hazırlıklı ol- mak gerekir. Hukumet kamu çalışanının, memurun sendikalaşma hakkına sadece p r A^ram ve protokolu ile de bağlanmış de- ğildır. Başta Başbakan, ilgili bakanlar bu konuda dönüsü Ot- mayacak bıçimae kendılerıni ortaya koymuşlardır. Her şey- den önemlısi kamu çalışanı sendikal haklannı kullanma bi- lincıni edınmiş, hızla ve dönüşu olmayacak bir bıçımde ör- gütlenmesıni sürdürmektedir. Bu noktadan sonra hıçbir si- yasi güç, hiçbir siyasi manevra, kamu çalışanının sendikal hakkından dönuşü sağlayamaz. Karşı çaba ve atılan adh mlar. sadece ve sadece hükümete puan kaybettirır. Yeni beklenmedik sorunlar getirır. Bu anlamda Devlet Bakanlığı'- nın sorumluluğunda yiırütülmüş ve kamu çalışanının sendi- kalaşma hakkına set çekebilecek çalışmalar talihsiz bir adımdır. Her şeyden önce açıklık politıkalarından söz edilen bir hü- kümet içinde sorumlu, ilgili bakanlıklardan habersiz çalışma yürütülmesi anlayışının ortadan kalkması gerekiyor. Helede söz konusu sendikal haklar olduğunda, ILO ılkelerı ve hükü- met taahhutlerı, her yasal çalışmanın taraflann görüş ve tartışmasına açılmasını zorunlu kıltyor. Kamu çalışanlannın sendikal hakları ile ılgıü yasal düzenlemenın gızlilık içinde yürütülmesi düşünulemez bıle. Bu nedenle Devlet Personel Yasası'nda yapılacak deği- şiklıklere ılişkın hazırlandığı söytenen yasal çalışmaların yok sayılmasını ve benzerlennin gündeme gelmemesini di- liyoruz. ANKARA (Cumhuriyet Büro su) - TBMM'ye yollanan vergi tasansımn gelirdiği değışiklık- lerle, hükümete tanıdığı yetki- ler üzerinde yoğun lartışmalar süriiyor. Gelir Vergisi tarifesin- deki 5 puanlık indirimin "an- cak dilimlerin yeniden ayarlan- ması halinde" amaca ulaşabile- ceği belirtilirken "hükümet di- limleri ayarlamazsa: indirim enflasyona kurban gjder" görü- şü savunuluyor. Bu konuda acıklamalarına başvurulan Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilileri ise öncelik- le tasannın yasalaşması gerekli- ğini vurgulayarak yorum yap- maktan kaçımyorlar. Konuyu yakından izleyen çevreler, Gelir Vergisi'ndeki 5 puanlık indirim üzerinde şun- lan söylüyorlar: "Tasan, Gelir Vergisi tari- fesini 5 puan düşürerek yenile- mektedir. Şu anda yüzde 25 oramnda vergiye tabi bulunan gelirlerin, yeni tasan ile yüzde 20 oranında vergilendirileceği düşünülmektedir. Oysa önemli bir detay gözden kaçmaktadır. Şu anda ilk dilim, 32 milyon li- raya kadar olan kazançlan kapsamaktadır. Yeni tarifede ise ilk dilim 30 milyon lira ola- rak değiştirilmiştir. Yeni tarife, 1 Ocak 1994 tarinde yürürlüğe girecek. Acaba enflasyon karşısında 30 milyon liranın hükmü, 1994 yılında ne olacak? Dilim 30 milyon lirada bırakılı- rsa, ücretli için birkaç ayda bu dilimi aşarak. yüzde 25'lik dili- me geçmek söz konusu ola- caktır. Yani durum, pek fazla değişmeyecektir." Aynı çevrelere göre, götürü vergi dc en çok tartışılacak konular arasında yer alıyor. Bu konudaki yorumlar şöyle: Götürü mükeüefleri "Götürü vergi mükellefleri 970 bin kişi civannda. Bu grup- ta yer alanlar, genelde küçük iş sahipleri. Ancak aralannda 1 milyar liraya plaka değiştiren minibüslerin, taksilerin sahiple- ri de bulunuyor. Hükümetin büyük şehirlerde götürü vergiyi kaldırma yetkisini tasanya ko- yarken, öncclikle bu grubu zapt-ı rapt altına almaya çahştığı anlaşılıyor. Haklıdır da, çünkü plakanın 1 r.ıilyar li- raya el değiştiği bu mükcllef grubu, yılda sadece 3 milyon 170 bin lira vergi ödüyor.Ba- kahm 1 Ocak 1994'ekadarköp- rülerin altından hangi sular akacak? " Tekerin gözdesi sigara ve 'aslan sütü' Dumandıuııaıı, buram buram • 1988-1992 yıllannı kapsayan dönemde Tekel 323 milyon 381 bin kilo fıltreli ve fıltresiz sigara ile 551 milyon 906 bin litre alkollü içki üretti. Görüntülü telefon 18 milyon liraya evinizde Hem gör hem konuşİstanbul Haber Servisi - Yıllardır görüntülü telefondan konuşulur. ama bir rürlü vatandaşlar bu ürünt1 sahip olama/lar. Çünkü görüntülü telefona sahip olmanız yeterli değil. Görüntülü telefon sisteminin, işlevini yerine getirebilmesi için karşı hattaki abonenin de videolu telefon sistemine sahip olması gerekiyor. Aksi durumda ürün ne kadar yeni olursa olsun hiçbir işe yaramıyor. Şimdi bir firma, görüntülü telefon sistemini Türkiye'de pazarlamak için atağa kal- kıyor. Ne kadar alıcı bulacağı ya da sokak aralarına kadar girip giremeyeceği şimdilik belirsiz. Çünkü sistemin > aklaşıkfiyatı18 mil- yon lira. Bol parası olup da bu sisteme sahip olmak isteyenler için kullanım oldukça basite indirgenmiş. Telefonunuzda normal olarak birhat fışi var. Bunun yanında özel olarak göriintü için de bir elektrikfişiolacak. Fişler gerekli prizlere takılınca karşı hatta da aynı sistenı >arsa en uzaktaki tanıdığınızın son halini hareketli ve renkli olarak konuşurken görmek mümkün olabilecek. Sistemdc gizlilik de unutulmamış. O an görüntünüzden memnun olmay abilirsiniz. Görüntünüzü karşı tarafa verip vermemek bir tuşa basmakla sizin elinizde. Görüşme tutan ise normal telefon aramalı kadar yazıyor. "Videophone" diye adlandırılan sistemin ve telefonunun birçok özelliği de var. Örneğin, Videophone taşınabilir olarak tasarlanmış, öne arkaya,sağa, sola hareket ettirilebilen kamera gibi 15 özelliği var. İSTANBLL (AA) - Kendi verilcrine göre Tekcl 1988- 1992 döneminde toplam 323 milyon 381 bin kilosu filtrcli vc filtresiz sigara, 2 milyon 90N bin kilosu diğer tütün ürünleri olmak üzcrc toplam 326 mil- yon 289 bin kilo tütün ürünü üretti. Aynı dönemde üretilen al- kollü içki miktarı i^e, 551 mil- yon 906 bin litre olarak ger- çekleşli. Bu ürelim içinde rakı aslan payına sahip, son 5 yıllık dönemde üretilen rakı miktan 295 milyon 412 bin lilre. Rakıyı 129 milyon 462 bin lit- reyle bira. 58 milyon 881 bin litreylc şarap, 34 milyon 514 bin litreyle diğer alkollü içkilcr ve 33 milyon 637 bin lilreylc volka izledi. 5 yıllık hasılat Tekel'in bu 5 yıllık dönemde ürünlerinin satışından cldc ettiği toplam gayrisafi satış hasılatı 51 ırilyon 104 milyar 63 milyon lira olarak gerçekle- şirken bunun 2 trilyon 716 mil- yar 724 milyon lirası 1988 yılında, 4 trilyon 600 milyar 602 milyon lirası 1989 yılında. 7 trilyon 796 milyar 839 mil- yon lirası 1990 yılında. 13 Iril- yon 16 milyar 698 milyon lirası 1991 yılında ve 22 trilyon 973 milyar 200 milyon lirası 1992 yılında sağlandı. Gcrçcklcşcn gayrisafi satış hasılatının yüzde 96.3'ünc denk gelen 49 tnlyon 258 mil- yar 277 milyon liralık bölümü iç pazardan elde edilirken geri kalan 1 trilyon 845 milyar 786 milyon liralık bölümü ise drç pazarlara yapılan satıştan eldc edıldi Alkollü içki ve tuz İç pazardan elde edilen satış hasılatının yüzde 81'lik bölü- mü olan 39 trilyon 817 milyar 670 milyon lira tülün ürünle- nnden. yüzde 18'lik bölümü olan 8 ırilyon 882 milyar 285 milyon lira alkollü içkılerden ve yüzde 1lik bölümü olan 493 milyar 980 milyon lira tuz- dan sağlandı. Tekel'in bu dönemde iç pazara sâttığı tütün ürünleri- nin en fazla geıiri sağlayanı 26 ırilyon 374 milyar 491 milyon lira ilefillrelisigara oldu. Filt- reli sigarayı 12 trilyon 941 mil- yar 360 milyon lira geü'ri ile it- hal tütün ürünlcri izledi. Al- kollü içki gelirlerinde de aslan payı her zamanki gibi rakının: 5 trilyon 996 milyar 963 mil- yon lira.