Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 ARALIK1993 PAZARTESİ 16 HABERLERIN DEVAMI DÜNYA EKONOMİStNE BAKIŞ • Baştarafi 13. Sayfada ' 1970'lerın başında dış tıcaret açığı artmaya ve görelı ola- rak rekabet ustunluğu gerılemeye başlayan ABD ulusla- rarası tıcaretsıstemınden GATT'ınışleyışındenşıkayetet- meye başladı ABD nın çabaları ıle 1973-79 arasındatopla- nan Tokyo Raundu goruşmelerınde bazı gumruk ındırımle- rı sağlandıysa da elde edılen sonuçlar genelde ABD'yı tat- mın etmedı ABD nın şıkayetlen, dış tıcaret açığının arta- maya devam etmesı ve 2 petrol şoku ve bunu ızleyen 1980'lerın başındakı ekonomık durgunluğun etkılerı ıle gı- derek şıddetlendı ABD nın, GATT ın mal tıcaretı yanı sıra ABD'nın gorelı ustunluğunun hala devam ettığı hızmetsek- torünu (bankacıhk, sıgortacılık vb) ve fılm sanayıını kapsa- yacak şekılde genışletılmesı yolundakı ısrarlı çağrıları ıle 1986da Puntel del Estede Uruguay Raundu gorüşmelerı başladı Bu arada 1970 lerın başından ıtıbaren ABD dış tı- caretınde gumruk korumacılığının ıstıkrarlı bır şekılde arttığı, serbest tıcaret talebıntn gıderek yerını 'hakkanı- yetlı tıcaret' karşıhklı kazanç' talebıne bıraktığı, ABD'nın rekabet edemedığı alanlarda çeşıtlı ulkelere tek taraflı ko rumacılık uygulamalarının hızla artmaya başladığı gorülu- yordu özellıkle Ekonomık durgunlukyıllarıolan 1980'lerın ve 1990'ların başlarında ABD de dampıng ıddıası ıle bazı malların gınşını yasaklamak veya ek ıthal vergısı koymak ıçın yabancılara karsı açılan davalar arttı (The Economıst 4/12/93 sf 20) Bugun GATT anlaşmasından ABD nın bek- ledığı elektronık, tarım urunlerı. hızmet sektoru bılgı ış- lem alanlarında telrf hakkı, sınema ve televızyon endustrısı konularında ABD ekonornısıne Avrupa pazarlarında yenı sanayıleşmekte olan ulkelerde ve Japonya pazarlarında yenı olanaklar elde etmek Bu arada dünya ekonomlstnin mertcezi değlşlyor 1970 lerden bu yana, ama özellıkle 1980 lerın ıkıncı yansından ıtıbaren dunya ekonomısınde sanayı uretımı, tı- caret hacmı ve dış yatırımlar açısından buyümenın merke- zı gıderek ABD-AT eksenınden Uzakdoğu ya kaymaya başladı ûrneğın 1960'larda tum dunyada uretılen mal- ların ve servıslerın ıçınde Asya ekonomılerının payı %4 ıken 1993 te %25 cıvarına yukseldı Dunya ekonomisinin merkezınm Doğu ya kaymakta olduğu ozelıkle 1990 ların başında başlayan durgunlukta Avrupa'da ekonomık buyu- me %-1 ıle %2 arasında dolaşırken Uzakdoğu da buyume hızları %12ıle %5arasınaçıktığındaıyıcebelırgınleştı Bu sırada ABD'nın, özellıkle soğuk savaşın bıtmesının ardı- ndan gıderek bu bolgeye yoneldığı de dıkkatı çeken bır başka gelışmeydı Son 15 yılda ABD nın Uzakdoğu ıle olan tıcaretı 4 kat arttı ve Avrupa le olan toplam tıcaret hacmını de %40 geçtı Uzakdoğu ya yapılan ABD yatırımlarının or- talama buyume hızı (%16) 1993 te toplam denız aşırı yatırı- mlarının ıkı katından fazlaydı Bır başka ıstatıstık, bu bölge- dekı ABD yatırımlarının getırısının 1989-91 arasında, 24 ıle- rı sanayıleşmış ulkedekı ortalama getırının ıkı katına ulaştığını gosterıyordu (Far Eastern Economıc Revıevv 4/11/93) Bu gelışmeler GATT anlaşması yapılamazsa ortaya çıkması beklenen korumacılık ortamında ABD ye Avrupa karşısında buyuk avantajlar sağlayacak Dunya ekonomi- sinin ağırlık merkezı Uzakdoğu ya kayarken ve ABD bu bolgedekı pazarlarla ılışkılerını hızla gelıştırırken Avrupa bu gelışmelerın dışına duşebılecek Böylece Avrupa nın dunya ekonomısındekı payı ekonomık ve polıtık olarak ıs- tıkrarsız Doğu Avrupa ve Rusya pazarları ıle Mûsluman hareketlerın hızla vukseldığı Kuzey Afrıka ve Ortadoğu ıle sınırlı kalabılecek Bu koşullarda bır taraftan şıddetlı bır ekonomık krız, dığer taraftan hızla artan ışsızlık arasında bır de tıcaret savaşları olasılığı ve dunya tıcaretınde tecrıt olmak tehlıkesı ıle karşı karşıya kalan Avrupa Topluluğu'- nun bır bırleşık pazar varlığını devam ettıremeyerek dağı- tması da bır başka olasılık Butün ışaretler 15 aralıkta ABD ve AT arasındakı anlaş- mazlıkların bır şekılde aşılarak bu arada dığer 116 ülkenın de ustunde baskı yapılarak ve bazı ısteklerıne hızla cevap verılerek GATT goruşmelerınde şoyle veya böyle bır an- laşmaya varılabıleceğını gosterıyor Bu gerçekleşırse başında buyuk bır zafer gurultusu kopacak Ama hem GATT anlaşmasının en lyı koşullarda dunya tıcaretıne ya- pacağı katkınm sınırlı olması hem de bırçok uzlaşmayı son anda kabul eden ulkelerın bunları uygulamakta ısteksız davranacak olması bu havaya kapılmamayı ve anlaş- manın ımzalanrnasından sonra pek buyuk değışıklıkler ol- masını beklememeyı gerektırıyor Başarısızlık halınde Av- rupa da ve çevresınde yaşayanların ıse kemerlerını sıkıca bağlayarak kotu bır pıst ustunde bır zorunlu ınışe hazırlan- ması gerekır OLAYLARIV AEDENDAKİ GERÇEK • Baştarafi 1. Sayfada Bugun halkın bezgınlığı ve umjtsuzluğu yeterınce sezı- lemıyor, çunku medya, ka- muoyunun tepkılerını yete- rınce yansıtmıyor, toplum da tepkılerını şu veya bu bıçım- de dıle getırebılecek olçude örgutlu değıldır, demokratık kurjmlaşmalar eksıktır, ya- saklar suruyor Teror, gundemın bırıncı maddesıne oturduğundan "yude 70 yıllık enflasyon" haberı gazetelerde ıç sayfa- lara ıtılmıştır Vergı reformunun enflas- yor canavarını dızgınleyece- ğı ya da toplumda adaletı saçlayacağı gıbı bır ınancın hak kesımınde varlığı gorul- mıyor /çıktır kı Koalısyon Huku- möı'nın, Çıller ın damgasını tasyan ve adı vergı reformu olan gırışımı, toplumu sılke- leyecek ve ekonomıde topar- lanmayı sağlayacak nıtelık- lerden uzaktır Bu yasayla belkı devletın gelırlerı bır ol- çude arttırılabılır, ama eko- nomıde gereklı operasyon ıçın yeterlı boyutlar taşımı- yor Ulkede uzun bır sureden berı sıyasal yaşam anlamsız- laşmıştır Bu anlamsızlığı yalnız polı- tıkacılara bağlamak sığ bır açıklama olur, toplumsal yapı bozulmuştur Sıyasal meka- nızmalar, denetım sureçlerı ve demokrasının ışlerlığı ba- kımından temelde bır tutuk- lukgoruluyor Terorun bastır- ması, ulkede parçalanma tehlıkesının one çıkarılması, Meclıs tekı partılerın etkısız- leşmesı, medyanın gerçek- lerden kopması, sıyasetı anlamsızlaştırıyor Bu anlamsızlığı yalnız hu- kumet açısından duşunmek yanılgı olur, muhalefet de ay- nı kapsamdadır Belkı bır genel seçım bu tabloyu değıştırebılecekttr ••• D yanet îşleri Başkanı: &n bana kanşma ten de sana kanşmayayun BtLENTECEVİT tNTALYA - Dıyanet tşlen Bakanı Mehmet Nuri Yılmaz, la- ıklşın anlamını >orumlayarak "Buıa göre laiklik şudur. Sen ba- nakanşma, ben de sana karış- mm. Bizde Allah'la kıtl arasında arcı yoktur. Laiklik bu şekikfc amşılmalıdır" dcdı Muftulen Scmınen ıçın An- ta a'ya gelen Dıyanet tşlen Ba- kai Mehmet Nun Yılmaz, Cmhunyet ın sorulanna verdığı yaıtta, laiklik konusuna herke- srbaşka şekıllerle, kendı duşun- ccnne gore bır yorum getırdığı- n urgulavdrdk "Laıkuğın doğ- m, sen bana ilisne, ben de sana ifaneyeyundir Islamın getırdiği dın ve vıcdan hurriyennı diğer din- ierde gormek mumkun değildir. Allah'la kul arasında aracı yokhır, hiç kımse de \llah'ın >ekılı ola- maz. Laiklik bu şekilde anlaşurna- lıdır. \ma bilerek bilmeyerek, laıklığı olması gereken şekılde de- ğıl de kendı anlavtşma göre yo- nımluvorlar. Bundan da çok bü- vuk sıkıntılar meydana gelıyor" dedı Kuran'ın yenıden yazılması konusunda da projelenn hazır- landığını haiırlatan Yılmaz "Do- kumantasyon merkea kunıp bilgı- sayarlaria donatacağız Burada 180 kışı çauşacak, bu konuda araştırma vapacak. Sonuca göre de tarttşmaya açılacak" dıyc ko- nuştu TURKIYEDE Meteoroloı ışlerı Genel Mudur ugu nden a! nan bılgtye gore yurdun batı kes mlerı parcalı bulutlu Guney Ege ve Batt Akdentz kıyıtan yagmuriu dığer yerler az bulutlu gececek Marmara ıle yu'dtjn ıc kesımlennde sa bah saatlerınde yogun olmak Lzere sıs gorulecek Hava s cak g bıraz daha artacatc Denızienmızde ruzgar Akdemz Oe tcıble ve lodos dığer dentzlerde yıldız ve poyrazdan 2-4 kuvvettnde saane 4-16 den z mıiı hızla esecek Van Golu nde hava parçaı bıdutlu gececek Adana Alyon Agr Ankara Antalya Ay*n BurSâ Canakkale Oiyarbakır Edıme Erzurum Eskşehr stanbü ım r Kars Kofiya A 18 S 6 S 3 S 9 B 16 Y 14 S 10 B 12 A 8 S 4 S 1 S 9 S10 B 14 Trabzon Zonguldak DUNYADA Amsîerdam Afnınan Atına Bağdat Bonn Bruksel Cenevre Cezayır Frankfun Lelkoşa Petereburg Londra Madrıd Mılaoo Moskova Munıh Osio Parjs Prag Rıyad ^oma Vyana S 7 A 18 Y 13 A 28 S 9 S 8 B 6 B 18 S 9 A 16 K 3 B 12 B 14 S 7 K 7 S 6 K 2 B 13 S 7 A26 A 16 S 5 j Yagmurlu Bulutlu Sıslı Guneşlı Karlı Bosna^daniıısaııticareti• Baştarafi I. Sayfada pıkule onune bırakılan Bosnalı- lan kabul etmek zorunda kaür- ken bu şekılde getınlen göç- menlenn banndınlmasında so- runlarla karşılaşıhyor "tnsan ticaretinin" engellen- mesı ıçın Dışışlen Bakanlığı yanı sıra Içışlen BakanhğYrun da gınşımlerde bulunduğu ve Emnıyet Genel Mudurluğu'- nun fırmalar hakkında ıncele- me başlatuğı bıldınldı Dışışlen BakanlığVnın "BuK garistan televizjonu çekim ya- pıp bu kişıleri Turkiye'nin kabul etmediğini savunabilir. Dünya kamuovuna propaganda maize- mesı olmamaları gerekır" ıçe- nklı yazısı uzenne 20 kasımda Kapıkule Gumruğu'ne otobus fırmalan tarafından getınlen % Bosnalı'nın Turkıye'ye kabul edıldığı oğrenıldı Kapıkule Gumrûğü'ne bırakılanlar ara- sında yer alan ıkı yaşlı mültecı guç koşullarda yaptıklan >ol- culuk nedemyle yaşarrunı vıtır- dı Bosna Hersek'ten insan ticareti Gocmen Işlen'nden sorumlu Devlet eskı Bakanı Guneş Muf- tuoğlu Turk otobus fınnalan- nın Bosna-Hersek'ten yapükla- n ınsan ticaretinin durdurulma- sı ıçın gınşımlerde bulunmuş olduğunu ve ınsan tıcaretının engellenmesı gerektığını so>le- dı Müftuoğlu. hasta ve guç du- rumda bulunan Bosnalılann Turkıye'ye getınlmesı ıçın ılgılı bakanlığin çalışmalar başlattı- ğını arumsatarak bu çerçevede Turk Hava Yollan (THY) ıle anlaşma yapıldığını söyledı Müftuoğlu, THY uçaklannın Bosna'ya yapüklan seferler so- nucu çok sayıda Bosnalı'nın Turkıye'ye getınldığıru ve 200 Bosnalı'yı havaalanında bızzat karşıladığını anlattı Müftuoğlu otobusfırmalan- nın yaptıklan ınsan tıcaretıne ılışkın Cumhunyet'ın sorulan- nı yanıtladı Turkıye'de göç- menlere ılgı gostenlmesının ve ev venlmesının bu firmalarca reklam amacıyla kullanıldıgını belırten Müftuoğlu. "Sizee> *e- riyorlar, iş de bulurlar, diyerek insanlan âlıp Turkıye'ye getir- meye çalışıyorlar. Bu insanlan Kaptkûle'ye kadar getirerek orada bırakıyorlar. Multeci ka- bulu Bosna'daki buyukelçilik aracılığıyla yapılmasına rağ- men. fırmalar buna aldırış etme- den para karşılığı insan tasıyor. Tuzla Sırptehdidinde • Baştarafi I. Sayfada mınde Sırp ve Hırvat guçlennın Maglaj'a karşı ortak saldınlar duzenledıklennı. burada sekız kışının olduğunu. 20 kışının de yaralandığını duyurdu Maglaj yakınlanndakı Tesanj kasa- basının da Sırp guçlennce bombalandığı kav- dedıldı Sara>bosna radyosu. kuzeybaüdakı Bıhaç- ta. ozerk bolge ılan eden Fikret Abdiç'e bağlı mılıslenn ordu bırbklenne karşı saldınlannda Hırvatıstan Sırplanrun da desteğını aldı- klanru. bu bolgedekı çatışmalarda dort kışının olduğunu. 15 kışının de varalandığını bıldırdı Öte yandan Bosna-Herbek'ın guneyındekı Mostar kentı vakınlannda bır mayının patla- ması sonucu BM Banş Gucü'nde gorevh bır Ispanvol asken oldu. bır asker de yaralandı BM Banş Gucu'nden yapılan açıklamada olayın Mostar'ın gunevındekı Salakovaç Hıd- roelektnk Santralı vakınında. Ispanyol asker- lennın ınsanı vardım taşı>an bır tekne>ı mcele- melen sırasında mevdana geldığını bıldırdı Kapıya getirip bıraktıklan in- sanlan da geri goodermek müm- kün değil" dedı 1989 yıhnda Bulganstan'dan 350 bın kışının geldığı sırada yaşanan büyuk goçun ardın- dan 110 bın kışının gen dondu- ğunü hatırlatan Müftuoğlu, 240 bın goçmenın banndınlma- sı ıçın konut yapım karan alın- dığını. konut ınşaatlanna an- cak koalısyon hukümetı done- mmde başlanabıldığını ıfade ettı Müftuoğlu, konutlann 1991 yıhnda bıünlmesının ön- gorûlmesıne rağmen, koalısyon hukumetının ancak yuzde 5'ı tamamlanmış ıhalelerle kar- şılaştığını belırterek donerrun Başbakanı SüJeyTnan Demirel ıle Devlet Bakanı Orhan Kiler- cioğlu'nun çabalannın ardın- dan bu oranın > uzde 70'e ulaştı- ğını ve çok savıda evın teslım cdıldığını aktardı Muftuoğlu'nun verdığı bılgı- ye gore goçmenler 14 ıle dağıül- dı Bugune kadar Adana'da 50, Kutahya'da 44, Ankara da 1244, Bursada 2064, Tekır- dağda 110. Istanbul'da 664, Edıme'de 220 ve Erzurum'da 60 olmak uzere toplam 4436 konutun yapımı tamamlandı ve sahıplenne tapulan venld: Is- tanbul da 986, Yalova'da 500 ve Bursa'da 1500 konutun ta- pulan yakında sahıplenne ven- lecek Konutlann >apımı ıçın 1990-1991 yıllan arasında 244 mılyar lıra harcanırken 1992 >ı- lında 1 tnlyon 46 mılyar lıra. 1993te ıse 521 mılyar hra har- candı Niırcıılar devletle barış istiyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Nurcular. PKK'ya karşı mücadelede aşıret bderlennı muhatap alan hukumete, Gü- neydoğu'dakı "Şeyhler ve ce- maat liderteriyle" de göruşmesı çağnsında bulûndu "Manevi üderleri'* Said Nursfye haksız- lık >apıldığı gerekçesıyle yıllar- dır dev lete ve cumhunyet y one- tımıne "küs" olan Nurcular, Gunevdoğu sorunu konusunda Islamı çozumler ureterek dev- letle banşma konusunda "yeşil ışık" vakülar Nursı'nın havatta kalan az sayıda talebelennden bın olan Abdulkadir Badıllı "Hukümet- le bartşmak istiyoruz. Küs kal- mak için bir nedenimiz yok" dedı Yenı Asya Gazetesfnın du- zenledığı "Gunevdoğu meselesi ve Bediûzzaman'ın göruşlerf konulu panelde, Saıd Nursı nın Gunevdoğu sorunu konusun- dakı goruşlen dıle geunldı ve yenı çözum onenlen ortaya atıldı Panelde. "İslamın, Türk- lerle Kürtkrin bir arada yaşa- masını sağlayan bir tutkal oldu- ğu >e cumhuriyet yönetimının bu tutkalı ortadan kaldırdığı" go- ruşu savunuldu Panelde, Gu- neydoğu bolgesınde bulunan şejhlenn. İslamı onderlenn go- rüşlennın dıkkate abnması ve bır toplantı duzenlenmesı ısten- dı _ Panele katılan Dumlupınar Ünıversıtesı Bılecık İktısadı ve 1dan Bılımler Fakultesı Dekanı Prof Dr Ahmet \kgûnduz. Guneydoğu bölgesının Muslu- manlık çatısı altında bırleşmış ınsanlannın. uzun sure sakın bır vaşam surmelennın ardın- dan cumhunyet yönetimının gelmesıyle bırbkte ayaklanma- ya başladığını ılen sürdu Ak- gunduz. "Islamiyet tutkalının yerine, ka>imiyet kabul edildi. Dağlara, "Ne mutlu Turkum dı- yene' yazriarı yazıldı. Kim oldu- ğu belirsiz luşilerin fikirleri be- nımsendı. sorun bodur" dedı Akgunduz konuşmasında Gu- neydoğu Anadoîu Bolgesı'nde bulunan Alevı Kurtlere hıç de- ğınmeverek Kurtlenn hepsının "Müsluman-Sûnni" olduğunu soyledı Konuşmasını "101111161- çilik" tabanına dayandıran Akgunduz. "Azınlık bize göre gaynmuslümlerdır \zınlıği2 di- yorsanız, gaynmuslumsunuz- dur" dıye konuştu Akgunduz, Guneydoğu sorununun çözu- mu ıçın. "Bölgede İslami esasla- ra onem >eribnesini, dini ve cemaat onderlerinin desteğinin kazanılmasını. dine savgıiı dev- let memurlarının bölgede gorev- lendirilmesıni, cınayetlerin suç- suz kişilere yüklenmcmesıni, canikrin sert bir şekılde cezalan- dırılmasını >e teröre teşvik kapı- larının kapatılmasını" oncrdı Konuşmaalardan araştır- macı \azar Dr Necmettin Töri- na> .. ud Nursı'nın Kurt soru- nuna ^akışını dıle getırdıkten sonra. Çekıç Guç'u eleştırdı Urfa Harran Ünıversıtesı Rek- toru tarafından "fahri doktora" unvanı venlen araştırmacı- yazar Abdulkadir Badıllı da Nursı nın Guneydoğu bolgesı- ne ılışkın çozum onenlennı dıle getırdıkten sonra. cumhunyet yoneumının Kurt sorununu or- taya çıkardığını ılen surdu Sa- ıd Nursı'nın havatta kalan biT- kaç oğrencısınden bın olan Badıllı Kurt varlığının Lozan anlaşmasının ardından belırdı- ğını one surdu Badıllı. bölgede Islamı esaslann guçlendınlme- sının sorunun çozumu ıçın etkı- lı bır yol olabıleceğını belırterek devletle banşmak ıstedıklennı söyledı 8 Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın bır siıre danış- manhğını yapan Dr Hikrnet Özdemir'ın. Istanbul'da yapı- lan bır toplantıda Badıllı'ya, "Kürt Islamcılann ve sizin dev- letle barışması gerekir" dedığı ve Badılb'nın da dunku toplan- tıda Ozdemır'e yanıt verdığı oğrenıldı Kınkkale Ünıversıtesı öğre- üm uyelığı gorevını surduren Özdemır. panelde yaptığı ko- nuşmada, Guneydoğu sorunu- nun çozumu ıçın "yeni bürokra- tik yapüanma, iktisadi önlemler ve aidil yönerim" unsurlanna da- yalı yerı bır model onerdı Ote yandan panele daha önce katılacağı bıldınlen Devlet Ba- kanı Necmettin Cevheri son andakı bır program değışıkbğı nedemyle katılamadı Bu arada aralannda SHP'- lılenn de bulunduğu bakan ve mılletvekıllen panele telgraf gonderdı Nesîn: Cumhuriyet hükümetlerinin tüıııü sahteci İZMİR (Cumhunyet Ege Bü- rosu) - "Laik Haklar Demeği" kurulmasını oneren Azız Ne- sın, "70 yüM cumhuriyet hükü- metlerinin tümü sâhtecidir" dedı Dın dersı adı altında okul- larda Sunnıbğın oğretıldığını belırten Nesın, kımsenın buna zorlanmaması gerektığını söy- ledı Şosyalıst Bırlık Partısı Izmır 11 Örgutu nce duzenlenen "De- mokrasi ve Laik Eğitimrl panelı dun yapıldı Paneldekı konuş- masında Turkıye'dekı tum olumsuzluklara karşın, yapıl- ması gerekenın demokratıkleş- me olduğunu belırten Nesın, "Bir ülkenin nimet ve kiilfetieri- ni yurttaşlar toplumsal eşitlikle paylaşıyorsa, 0 ulkede demokra- tikleşme vardır. Demokratikleş- me uzun vadeli bir sureçtir. Tiırkiye bunun tam tersini yapn yor" diyerek, tırmanan genalık harekeünın laıklığı tehdıt etüğı- nıbebrttı "Laik Haklar Derne- ği" kurulmasını oneren Nesın, şöyle dedı "Ben Müslüman değjlim, ama herkes bu cesaretı gosteremiyor. Mûsluman olmayan birçok in- san var. Bu insanları Müslüman mezarlığına zorla gomüyorlar. Ben bırçok ınsamn o cenaze tö- renini istemediğıni biliyorum. İstemeye istemeye gömülüyor. Bundan büyük aci/lik olur mu? Bundan daha aşağılık bir olay olabilir mi? 'Ben Mûsluman de- ğıbm. bana gomulecek yer ve- rın' isteğini, ancak Laik Haklar Demeği dile getırebilir. Birkaç kez kuruunasını onerdim. Bekli- yorlar; ben kurayım, sonra mah- kemeye versinler." Turkıye de, demokrasının bı- çımsel oîarak kavrandığını söy- leyen Azız Nesın, buna karşın yıne de "yanlış oy verildiğini'' soyledı Nesın, seçılen partının halka yararlı olması gerektığını. an- cak hıçbır ıktıdar donemınde bunun genel anlamıyla, boyle olmadığını ?>avundu "70 yıllık cumhuriyet hükümetlerinin tii- mu sâhtecidir" dıyen Nesın, sa- dece ıktıdarlann değıl halkın da sahteci olduğunu savundu Ne- sın "Turkiye'ye, Osmanlı döne- mi de dahil, en buyuk kotulüğü yapan. sizuı yüzde 92.5 oy verdi- ğiniz Evren'dir. Her tarafunız aptallık" dedı Nesın şpvle konuştu "İnsanı ikilemli bir eğitimde yetiştirmek ne demektir? İnsanı iki türlu duşündurmek... Dıinya- nın yaradılışmı doğa bilimlerin- de elbette bılımin dediği gibi okuyacaksınız. Dın derslerinde nasü okuvacaksınız? Hawa ile Adem cinsel ilişkide bulunmuş- lar, kovulmuşlar. Neden kovul- muşlar? Cinsel ilişkide bulundu- lar diye? Kovuldular işte... Panelde konuşan SBP GYK uyesı Dr Alparslan Berktay. gencıbğın laik cumhunyetı teh- dıt ettığını soyleverek, laıklığı savunmak ıçın orgutlenmenın zorunlu olduğunu bebntı Demokrası ıle şenatın bağ- daşmadığını söyleyen Berktay. bunun "şeriatın temelinde zor- lama ve yalanın olmasından" kaynaklandığını vurguladı Emeğe karşı kutsal bır ıttıfak olduğunu savunan Berktay. "Emeğin somürülmesi için once aklın somürülmesi gerekir. Geri- ciliğin tırmandırıbnasıyla yapı- lan budur" dedı Milletvekillerine aııtilaik baskı ANKARA (Cumhunyet Bü- rosu) - Koabsyon ortaklan ara- sındakı laiklik knzı ıle ılgılı olarak DYP grubunun tavnnı destekleyen bazı yurttaşlann mılletvekıllenne, "5. maddeye laiklik kavramı konulmasın" telgraflan çekerek baskı yaptık- lan oğrenıldı Alınan bılgıye gore Tcrorlc Mucadele Yasası'nda değışık- lık ongoren lasanmn 5 madde- sınden "laiklik" kavrdmının destekleyen va- tandaşlar özellıkle sosyal de- mokrat mılletvekıllenne yone- lık bır telgraf kampanyası başlattılar Bu kampanya çer- çevesınde gondenlen telgraflar- da "5. maddeyi inanç hurriyeti- ne aykırı buluyorum", "5. maddeye laiklik kavramının ko- nulmasını istemiyorum". "S. madde içerisine laiklik ibaresi konulmasmı kuııyor. olumlu ge- lişmeler bekliyorum" şeklınde goruşlcre yer venlıyor • Baştarafi 1. Sayfada yarattığı teror arasında fark ol- madığını, yakın zamanda tanık olunan antılaık eylemlenn du- şunce, ınanç ve ıbadet ozgürlu- ğu sınırlannı aştığı bıldınldı Turk Devnm Kurumu Baş- kanı Ziya Moğulkoç basın top- lanlısında yaptığı konuşmada, Turkıye Cumhunyetı nı yık- mak ısteyen karanlık guçlenn nıyetlennın Sıvas ta ortaya çık- tığını soyledı Moğulkoç, huku- met yetkıblennın duyarsızlığın- dan yararlanılarak Dıyanet Işlen Başkanlığı butçesının ar- tınlmdsı, başkanhğın arabasına kırmm plaka takılması konula- nnı eleştırdı IngilterePKK'ya yasakhazulığuıda \ Baştarafi 1. Sayfada nnden endışe edıldığı dıle getı- nldı Ingiltere Içışlen Ba- kanlığı'nın Almanya ve Fran- sa'yla aynı yolu takıp etmeyece- ğını beyan etmesını "teröristiere açık davetiye" olarak mteleyen gazete, İngıltere'de Türk es- nafını doven ve haraca bağla- yan bu örgutlen kontrol altına almak ıçın ozel pobs tımlennın yanı sıra gızlı ısühbarat servısı MI5'ın de gorev aidığını kay- dettı Türk ışadamlan ve esnafın kendılennden tehdıtle para top- lamak ısteyen terönstlen, kork- tuklan ıçın pobse şıkayet et- mekten kaçındıklannı belırten gazete, haraca bağlanan esnaf- lardan 13'ünün fikır değıştıre- rek mahkemeye ıfade vermeye razı obnalannı olumlu bır gebş- me olarak yorumladı İngıltere'ye sızan bolucu te- rör orgutu üyelennın sayısının 200, Dev-Sol üyelennın sayısının ıse 100 cıvannda oldu- ğunu açıklavın Ingılız Emnıyet Teşkılatı, bu teror gruplannın Londra, Hull, York, Harrogate ve Lıverpool kentlennde faab- yet gosterdıklennı bebrttı Isviçre, yasaklamayı goriişecek PKK'nın İsvıçre'de yasak- lanması konusu bugün Bakan- lar Kurulu'nda gönışülecek Geçen hafta yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında, Adalet Bakanı Arnord Coier'ın, Brük- sel'de Avnıpa Topluluğu Ada- let ve Içışlen bakanlan ıle yapa- cağı toplantılann sonuçlanna göre PKK'nın yasaklanması ıle ılgıb venlecek karann açıkbğa kavuşacağı belırtılmışü Coller'ın bugunkü toplantı- da, AT Adalet ve İçışlen ba- kanlan toplantısında alınan ka- rarlar ve topluluk üyelennın, bölücü örgüte bakış açılan ko- nusunda, dığer bakanlara aynntıb bılgıler vermesı bekle- nıyor HYM Konferansı 'Kürt sorunu diy alogla çözülsün9 ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Helsınkı Yurttaşlar Mecbsı (HYM) 3 Çalışma Konferansı - nda, Alman ve fsveçb delegelenn, "Türk hukümetı PKK'yla masaya ohırsun" önensı reddedıldı Kon- feransıa, Guneydoğu'dakı Kürt sorununa "diyalogla çözüm bu- lunsun" çağnsı yer aldı Toplantıda. Guneydoğu, dûn- yada sıcak çatışmanın yaşandığı 4 bolge arasında sayıldı Perşem- be gununden ben Ankara'da süren "Avrupa nerede bıtiyor?" konulu konferans, dün sona erdı HYMçabşmalan 4komısyon araabğıyla sürdürüldu Kadın, kımbk sendıkalar ve anlaşmaz- lıklara banş yoluyla çozüm bul- ma komısyonlannda, dünyadakı yenı oluşumlar. ınsan haklan ıh- lallen ve abnması gereken onlem ler taruşıldı Kadın komısyonun- da, her turlü aynmabğa kesınbk- le karşı çıkılması gonlşu benım- senırken Isveç ve Almanya temsılcılennın onenlen eleştınldı Alman ve tsvecb temsılalenn. komısyon raporuna eklenmek üzere yaptıklan, "Türkiye, PKK ile anlaşma masasına orurmaudır" onensı, sert tepkı alınca bu ıfade "Soruna bütün platformlarda di- yalog aranarak çözum bulunmalı" şekbnde düzeltıldı Konferansm son günûnde ya- pılan kaparuş konuşmalannda, 1980 öncesı ve sonrası dunya uze- nndekı yenı oluşumlara değınıl- dı HYM Esbaskanı Kuzey Ir- landab Mary Caldor, 1980 sonra- sında dunyada yenı oluşumlann gundeme geldığıne dıkkat çeke- rek demokratıkleşme konusun- da. kıtlesel hareketlerden çok. bıreysel sorumluluğun ön plana çıktıgına değmdı Konferans kapsamında oluştunılan komıs- yonlarda, en çok tartışılan konu- lardan bınnın Kurt sonınu oldu- ğuna dıkkat çeken Caldor, "Bu- rada, bazı konuşmacıiar, 'PKK teroru kınanacaksa, Turkıye de, Guneydoğu'dakı ınsan haklan ıhlallen konusunda kınanmab- dır denildı. Bence, boyle duşünül- duğünde konu basıte ındirgenmiş olur Bana gore artık sorun mutla- ka diyalogla çozülmeudir" dedı ANKARA PAZABI M Baştarafi 13. Sayfada DYP-SHP hukümetı doneraınde de asgarı ux:retın %25 oranında vergılendırılmesı uygulaması surduruldu ve yakınlarda bu oran %156'ya ındırıldı Aynı dönem bo- yunca, bankaya yatırılan paranın karşılığında odenen faız gelırının %10 dolayında ve kaynağında vergılendı- rılmesı yoluna gıdılıyordu Yenı tasarı ıle mevduatfaızle- rının stopajı %10'dan %1'e duşuruluyor Oysa asgarı ucretten vergı abnması uygulaması %10 5 ıle surdürule- cektır Tasarı, asgarı ucretı anında vergılendırıyor, buna karşılık sermayenm faız getırısını kaynağında vergılen- dıremıyor • • * Eğıtım.sağlıkveçevrekonusundakı "reform' sozcuk- lerının ne olçude ıçı boş bırkandırmaca olduğu TBMM'- de komısyon gorüşmelerı tamamlanan 1994 butçesının kaynak dağılımından ızlenebılır Geçenlerde de burada belırtıldığı gıbı, gelecek yılın toplam/konsolıde butçesı buyılagore %106dolayında artnrılıyor Butçeodenekle- rının tumu bu oranda arttırılırken "2001" yılına doğru reform yapılacağı vurgulanan eğıtım, sağlık yargı ve çevre butçelerı bu ortalamanın çok altında arttirılıyor Daha doğrusu devlet bu alanlarda ' kuçultuluyor ' Bu kaynak kullanımı yaklaşımıyla reform' sozcuğu bağdaşmıyor Başbakan eğer ıstıyorsa, ulkenın çağdaşlaşması açı- sından uzerınde durması gereken onemlı alanlar vardır ûrneğın kamu yönetimının açıklık ve etkınlık kazanması, demokratıkleşmesı Örneğın uretım teknolojısınde atı- lım Örneğın ışgucunun nıtelığının gelıştırılmesı, ış bul- ma ve bunların onemlı bır alt başlığı olarak, kadınların ış bulması sıralanabılır Bunlardan ılgı çeker beklentı- sıyle bu son noktaya değınelım Ulkenın 20 mılyon dolayında olan toplam ıstıhdamının yalnızca 6 mılyon dolayında bır bolumu kadınlardan olu- şuyor Ancak bu sayı yanıltıcıdır Çunkü bu altı mılyonun yaklaşık dori mılyonu kırsal kesımdedır Ve bunlar' uc- retsızaıle /şç/s/"durumundadır Kentsel kesımde kadınlar ıçın en onemlı sorun ış bul- madır Buralarda çalışma çagındakı kadınların yalnızca %16 dolayında bır bolumu, yanı yaklaşık her altı kadın- dan bın ış bulabılıyor Kısaca, kadınlarını ucretsız aıle ışçısı ve ya da ışsız olarak tutan bır toplumsal yapı vardır Kadınların ekono- mık bağımlılığı bu boyutta olunca, ozgurluk ve demokra- tıkleşme de yol alamıyor Daha da urkutucu olanı, kırsal kesımde uç, kentlerde de ıkı mılyon kadınınokuryazarolmadığıdır 2001 e doğ- ru, bu ayıptan nasıl kurtulunacağı ıse gundeme bıle gel- mıyor Turkıye, eğıtım goren kadınlarına da uygun deyışıyle ışkence edıyor Kentlerde yaşları 12-24 arası olan, or- taokulu bıtıren ve ış ısteyen kadınların %42'sı, lıseyı bıtı- renlerın yaklaşık %37'sı, lısedengı meslek okulunu bıtı- renlerın %38 ı ve yuksekokul ve unıversıteyı bıtırenlerın de %24'u ışsızdır Kısaca Turkıye, genç, eğıtımlı ve ış ıs- teyen kadınlarına ış bulamayan bır ekonomık ve toplum- sal yapıya sahıptır Ve ış bulma konusunu gundemıne almayan eşı az bu- lunur ulkelerden bırıdır onemlı olan, bu ve benzerı konularda "eylem" düzle- mınde koklu donuşumlen gerçekleştırmektjr Yoksa 2001 yılındada2001 kere "maşalllah" diyerek yerımızde sayarız Doğal olarak, başkaları arayı daha da açar Tur- kıye 1960 tan başlayarak toprak KİT, kamu yonetımı vb "reform" oyalamalarıyla yıllarını yıtırdı Uzağa gıtmeye gerek yok hukumet ılk kurulduğunda KİT'lerın "ozerk- leştırılmest' gundemdeydı Şımdılerde de varsa yoksa "ozelleştırme 'denılıyor özerkleştırmenın arpalıklarda yem edıldığı anlaşılıyor Yıllardır yeterınce sulandırılmışolan bu reform kavra- mını yenıden sulandırmak "gulmece"bıle olmuyor, top- lumunu duşunenlere acı verıyor