Katalog

Cumhuriyel7Q.Y1.SAYI 24889 S A N A T K Ü L T U R M A G A Z İ N T E L E V İ Z Y O N 8KASM1M3P/IZMITBİ Marsilya'da büyük bir Foça sergisinin açılması için çalışmalar hızla sürüyor Kazdarıyla ünlü Foça'da bir müze bile yok ŞEVKİ AVCI FOÇA- İnsanlık, doğal ve kültü- rel değerlerini koruma.çabasını gi- derek büyütüyor. Ülkeler in- sanlığın ortak değerlerini koru- mak ve yaşatmak için kendi ko- numlan ve anlayışlan çerçevesin- de çaba gösteriyorlar. Kımi ülkeler korumacıhk için büyük yatınmla- ra girişirken kimi ülkeler henüz bu uğurda "biHnç" yaratma uğraşı- nda. Yüzyıllar önce aynı toplumun üyesi olup, bugün ayn ayn ülke- lerde yaşayanlar bile "korunıa- calık"ta birbirlerinin uzağına düşüyorlar. Tıpkı 26 asır önce Fo- ça'dan kalkıp Marsilya'yı kuran- larla, bugün hala aynı topraklarda yaşayan Foçablar gibi... Marsilya Tarih Müzesi asbnda bir Foça müzesi. Eserlenn büyük bir çoğunluğu Foça kaynaklı. Daha girişte ışıklandmlmış büyük bir Foça haritası asılı. M.ö 6 yüzyı- lda kendilerini Foça'dan Marsil- ya'ya taşıyan 46 kürekh geminin kalıntısı, müzenin en güzel köşe- sinde sergileniyor. Diğer bir köşe- de Marsilya'nın Focalılar tarafı- ndan ilk kurulduğu zamanki hari- tası asıb. Bahçede ışıklandınlmış bir sur kalıntısı var. Müze Müdürü Madam M. Morel anlatıyor: "Bizim için geçmişimiz önemli, insaniık için de. Bu surlar Foça'dan Marsüya'ya gelenler tarafından yapumış. Roma ve Bizans mimari- sinde yapdnuş binlerce görkemli yapının yannda bu duvarların, sur- lann ayn bir yeri var.Çünkü diğer yapılardan 2 bin yıl daha eski..." Marsılya'yı son günlerde bir otopark yapımı sırasında ortaya çıkanlan gemi kalıntısının heye- canı hemen sarmış. Geminin Fo- ça'dan Marsilya'ya gelenlerden biri olabileceği söyleniyor. Kültür Marsilya Tarih Müzesi aslında bir Foça müzesi. Eserlenn büyük bir çoğunluğu Foça kaynaklı. Daha girişte ışıklandınlmış büyük bir Foça haritası asılı. M.Ö 6 yüzyılda kendilerini Foça'dan Marsilya'ya taşıyan 46 kürekli geminin ka- lmtısı, müzenin en güzel köşesinde sergileniyor. sanat çevreleri ve devlet kesenin ağanı açmış. Kalıntılar güneş riiz- gar gibi dış etkenlere karşı yeni yapılan bir çatıyla korunuyor. Ar- keologlar hanl harıl çahşıyor... Korumacıhk açısından Marsil- ya ile Foça'nın karşılaştınlması, neredeyde olanaksız. Son yıllarda yapılan kazılar ve buluntularla Türkiye'de ünlenen Foça'nın bugün bir müzesi bile yok. Uygun bina olmasına ve vurttaşlann istemesine karşm müze için yer bulunamadı. Bura- daki buluntular diğer müzelerde sergileniyor. Türk-Fransız Dostluk Derneği üyesi Ethem Atay bu durumu bir ömekle şöyle sergiliyor. "Buradaki bir olayı anlataymı, geçenlerde sahilde çok büyük bir babçe içinde 400 metrekareye yer- leştirilmiş eski bir binanın sahibi bakım ve onanm giderlerini karşt- layamadığı için evini satışa çıkardı. Burayı devlet satın aldı. Restoras- yona başJandı. Daha sonra yaşlılar için bir sosyal tesis haline dönüştü- rülecek. Foça'da ise o güzelim bina- Iann sayısı her geçen gün azalıyor." Foça'da ise birçok bina tescilli olmasına karşın yıkıma terkedeli- yor. Bunlardan bazılannın sahip- leri dar gelirli olduklanndan elle- rinden bir şey gelmiyor. Bazılan ise varsıl olmalanna karşın bina biran önce yıkılsın da, yerine yeni- sini yapalım diye çabalıyorlar. Tescilli evlerin bazılannda çatıda kınlmış üç beş kiremit değiştiril- mediği için altındaki ağaçlar çürü- yor. Bir süre sonra çatı çöküyor, sıra duvarlara geliyor. Böylece bina tescilden düşürülüyor. Arkeolojik kazılar açısından karşılaştırma yapıldığında da daha acıklı bir durum ortaya çıkıyor. Marsilya'da yapılan bir kazıda para sorunu yok. Müze yetkiüleri gerekli ödeneklerin ivedilikle çıktığını söylüyorlar. Foça'da ise 1993 yılı kazılan için devletin gö- nderdiği para sadece 70 milyon lira. Vergi ve diğer kesinuler bu pararun yansını da götürüyor. Genç arkeologlar ve öğrenciler yazın sıcak, kışm çok soğuk olan saçtan yapılmış barakalarda yaşı- yorlar. Tarihi eserlerden ve yapılardan dolayı turizm kentine dönüşmüş Marsilya'da arkeologluk saygın bir meslek dalı. Oysa Foça'da ga- raj bitişiğindeki hükümet ko- nağının temel kaası sırasında or- taya çıkan surlar üstüne müteah- hit. Izmir Valisi Kutlu Aktaş'a, "Efendira bu arkeologlar ne y«|H- yor? İşleri güçleri kınk testi sapı topiamak" diyordu. Bazı politi- kacıiar da üç beş kınk parca ve sur duvarlan yüzünden hükümet ko- nağı inşaatını engelelikleri gerek- çesiyle arkeologlan suçluyordu... Foça'da günışığına kavuşturu- lan tarihi eserlerin şimdiye değin bir sergisi açılmadı. Oysa gelecek şubat ayında Marsilya'da büyük bir Foca sergisinin açılması için çalışmalar hızla sürüyor... Böbrek hastalığı gençleri seviyor ANKARA (UBA) - Böbrek hastalığı gençleri seçiyor. Türkiye'de 20 bin civannda kronik böbrek hastası bulunduğu ve bunlardan büyük çoğunluğunun 30-40 yaş arasında olduğu belirlendi. Böbrek ve Hemodiyaliz Hastalan Derneği tarafından yapılan bir araştırmaya göre Türkiye'de her yıl 3 bin kişi daha kronik böbrek hastalığına yakalanıyor. Hastalann sayısının 15-20 bin civannda olduğu belirtilen araştırmada. kronik böbrek yetmezliğinin böbreklerin taş. şeker hastalığı, nefrit. yüksek tansiyon, mikroplar. yaralanmalar ve ilaçlar nedeniyle görevini yerine getirememesi olduğu kaydedildi. Böbrek hastabğının en çok 20-40 yaş arasında-görüldüğü ve hastalarda bulantı. kusma, iştahsızhk. halsizlik, burun kanaması, kaşıntı, nefes darhğı. öksürük ve huzursuzluk gibi şikayetlerle ortaya çıktığı kaydedilen araştırmada. her iki böbreği de çalışmayan hastalar için suni böbreİder olan hemodiyaliz yapıldığı belirtildi. Kronik böbrek yetmezliği hastalığında hemodiyalizin yaru sıra böbrek nakillerinin de etkili bir yöntem olduğu kaydedilen araşürmada, Türkiye'de böbrek naklinin ilk kez 1975 yılında yapıldığı kaydedildi. Araştırmada. Diyanet İşleri Başkanhğı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun organ bağışının dini açıdan sakıncası olmadığını belirtmesine karşılık Türk toplumunda organ bağışına şıcak bakılmadığı bildirildi. Öte yandan Kamuoyu Araştırmalan Merkezi (KAMOY) tarafından yapılan bir araşürma ise. Türk toplumunda organ bağışı konusunun yeterince bilinmediğini ortaya koydu. Araştırmaya göre ankete katılanlann yuzde 41 'i bağış için nereye başvurması gerektiğini bilmezken, yuzde 23'ü bu konuyu hiç düşünmediğini, yüzde 12'si dine aykın bulduğunu, yüzde 8.8"i sağlık şartlannın uygun olmadığmı, yüzde 4.3'ü öldükten sonra organlannın yerinde kalmasını istediğini bildirdı. Yüzde 10'luk kesiminde başka nedenlerle organ bağışında bulunmadığı kaydedildi. Çocuğun 6 yaş dişini çektirmeyin KOCAELİ (AA) -Kocaeb Diş Hekimleri Odası Başkanı Metin Pamukçu, çocuklann 6 yaş dişlerinin çekilmemesi gerektiğini söyledi. Metin Pamukçu, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, 6 yaş dişinin halk arasında yanbş tanındığmı, bu nedenle hemen sökülmesinin beklendiğini belirterek özetle şöyle dedi: "Bu disJerin dökülerek. yerlerine yenilerinin çıkacağmı düşünen anne ve babalar, en küçük sallantıda 6 yaş dişlerini çektirmek istiyorlar. Oysa bu dişler çocuklar için çok önemüdir. Yerlerine yenilerinin çıkmasınm beklenmeyeceği gibi, bu dişlerin çekilme» ileride ağız yapsmı bozup, kalan dişleri de olumsuz etkilenmektedir. 6 yaş dişleri . diğer dişler gibi tedavi eftirilmeli ve ağızda kaucı olmaları sağlanroalıdır." Dim'in "nameli" sulannda rafting keyfi Toroslar'dan Akdeniz'e inen sulardan biridir Dim Çayı... Mevsimine göre kâh deli akar, kâh sakin... Ama hiçfoir zaman sessiz değildir. Bir küçük setten süzülürken, bir kaya parçasının çevresini dolanırken ya da bir ağaç dalını sürüklerken hoş bir "name" çıkanr hep. Dim'in bu "name^sine. yaprakları yalayan rüzgâr eşlik eder. Eğer dallardaki kuşlann kevfi yerindeyse o gün, bir konser salonu oluverir Dim'in çevrcsi. Alanva'nın sularuıdan biridir Dim ve yazın en bunaltıcı günlerinde bile tatb bir serinlik taşır. Bu yüzden de kıyısına kurulmuş alabalık lokantalan dolup raşar hep. Şimdilerde ise yeni bir moda başladı Dim'de... Rafting vapıvor yerli yabancı ruristler. 60 markı ödeyen biniyor bota, 5 kilometre gidiyor Dim'de. 5 kilometreyi ancak 2 saatte alabiliyor raftingciler. Sonra iniyorlar bottan ve girhorlar alabalık lokantalanndan birine. "Şer'ûı tavsiyesi "kiremitte alababalık" ve bir duble rakı... (Fotoğraf: GARBİS ÖZATAY^ Güzel ve etkileyici konuşma becerisini kazanmak için seçilen yollann başmda özel kurslar geliyor Güzel konuşmanın da püf noktalan var NESLİHAN KAYSERİLİOĞLL Konuşmak, insanı evrendeki di- ğer canlılardan ayıran en belirgin bir kaç özellikten biri kuşkusuz. Kişinin çevresiyle hatta kendi ken- disiyle kurduğu iletişimde. konuş- manın oldukça önemli bir rol oy- nadığı bilinen bir gerçek. Yerinde ve zamanında kullanı- lan tek bir sözcüğun bile nelere ka- dir olabileceğine tanık olmuşuz- dur bir çok zaman. Sözcüklerin yerinde kullanılması Ancak. konuşurken sözcüklerin yerinde ve zamanında kullanı- lmasından başka nasıl kul- lanıldığının önemi de bir diğer ger- cek. Sözcüklerin, kullanıldıklan yere ve duruma göre, doğru ve etkileyi- ci bir şekiîde vurgulanmasmdan ses tonuna, nefesin kontrollü kul- lanımından mimıklere ve tabii ki- şinin kültürel birikımine dek bir çok özellik, güzel konuşmayı et- kileyen önemli faktörler olarak ka- bul cdiliyor. İletişimin, neredeyse herşey savıldığı, çoğu zaman imajlann, gerçeklerin önüne geçtiği günü- müzde güzel konuşmak, artık başlıbaşına bir uğraş haline geldi. Öyle ki bir çok insan güzel ve etki- leyici konuşabilmek için, bu konu- da kitaplar okumaya, özel eğitim- ler almaya başladı. Ozellikle ülke- mizde, son yıllarda bir anda orta- ya çıkan özel radyo ve televizyon- larda herhangi bir programın su- nuculuğunu yapmak en gözde iş- lerden biri haline gelince, doğru ve güzel konuşmak daha bir önem kazandı. Güzel ve etkileyici konuşma be- cerisini kazanmak için seçilen yol- lann başında özel kurslar geliyor. Yaklaşık iki yıldır faaliyet göste- ren Dıalog'un yönetidsi Gülay Ilker. bu tür kurslann daha çok. zaten belli bir potansiyeb' olan kışi- lere yararh olabileceğini bebrtiyor: "Biz de kurslara katılmak için başvuranlarda belli özelbkler an- yoruz. yani bir ölçüde seçici olmak zorundayız. Asgari bir kültürel birikime sa- hip olmayan, konuşmasında belir- gin yöresel aksan taşıyanlann bu kurslar sonucunda tatmınkar bir sonuç almalan çok zor." Merkezlerinde iki farkb kursun yer aldığından sözeden İlker, biri- nin Doğru, Güzel, Etkiyıci Türkce ve İnsan Ibşkileri. diğerinin ise Sunuculuk, Spikerlik başbklannı taşıdığını bebrtiyor ve derslerle il- gili olarak şu bilgıleri veriyor: üzel konuşma kurslanna, sunucu ya da spiker adaylan, işadamlan ve topluluk karşısında sıkça konuşması gereken kişiler rağbet ediyor. "Derslerle amaçlanan en başta, Türkçe'mizi doğru. güzel. renkli ve zengin kullanma yollannı aç- mak. Güzel konuşmanın tek koşu- lu yalnızca sözcükler değil. Sesi kullanma yöntemi. davranış. bede- ni kullanma bicimi. mimikler ve bakışlar sözlü iletişimin boyutlu ve etkin olmasını sağlayan diğer önemli faktörler. Her iki kursta da yer alan ortak dersler, artikülasyon, fonetik ve diksiyon. Artikülasyon dersinde. önceden edinilmiş yanbş alışkanlı- klann düzeltilmesinin yanısıra. konuşma esnasında nefesin nasıl kullanılması gerektiği ve kontrolü, sesi doğru yerden çıkarma ve bo- ğumlama konulan öğretiliyor. Keiirne haznesini zenginleştirme Bunlardan başka kursta verilen- ler arasında, kelime haznesini zen- ginleştirme, akıcı konuşma, mik- rofon ve topluluk karşısında rahat konuşma becerilerinin kazandın- lması, diyalog kurarken dikkat edilmesi gereken noktalar ve dra- matik çabşmalar yer alıyor." Güzel konuşma kurslanna, baş- ta sunucu ya da spiker adaylan ol- mak üzere, işadamlan ve meslekle- ri gereği topluluk karşısında sıkça konuşması gereken kişiler rağbet ediyor. Toplam yedibuçuk ay süren kurslar üç kurdan oluşuyor ve haf- tada beş saat devam etmek gereki- vor. Saç dökülmesine karşı bol bol sebze yiyin ANTALVA (AA) - Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Permatoloji Anabilim Dab öğretim üyesi Doç. Dr. Şahin Yazar, saç dökülmesinin nedenlerinin başında. guatr hastalığı ve kötü çahşma ortamının geldiğini söyledi. Herkesin saçı ile ilgili belli sorunlarla karşılaştığını belirten Doç Dr Şahin Yazar, "En çok şikavet, kepeklenmeden geliyor. Kepeklenmeyi, saç döküunea ve saç ağarması izliyor" dedi. Saçtakı kalınlaşma. incelme ve dökülmenin vaygın sebebinin, troid bezi ile ilgili sorunlar olduğunu kaydeden yazar, şunlan söyledi: "Günde 5-7 adet saç teii kaybı doğaldır. Eğer 10 saç telini' aşıyorsa, saç dökülmesi hızlanmış demektir. Bunun nedenlerinin başında, troid bezi ile ilgili sorunlar gelir. Troid bezi ile ilgili sorunlann başında da guarr hastalığı gelir. öte > andan. saç dökülmesi rsi özelliklere göre de degişir. örneğin sanşınlarda saç kalınlığı daha incedir ve kola\ dökülmeye elverişlidir. Esmerlerde, ozellikle zencilerde saçlar zor dökülür." Kötü çahşma ortamlannın da saç dökülmesini etkilediğini ifade eden Doç. Dr. Şahin Yazar, "özeOikk çimento, ruğJa, kiremit ve mermer fabrikalannda çalışanlarla o yerlere yakın \asa\anlarda, saç dökülmesi daha çoktur. Bu maddelerin tozları. saçlann dökülmesine neden olur. Üzüntfi >e ruhsal sıkıntılar da saç dökülmesini hızlandınr" diye konuştu. Yazar. dökülmenin önlenmesi için şöyle dedi: "Saç dökülmesini önlemek için saçlar tei ve piastik fırça ile aeete acete taranmamalı, doğal yiyecekler venmeli ve ozellikle sebze bol tüketilmeli." Göktaşlannın dünyaya çarpmasını önlemenin yolu Ft'CSON (AA) - Amerikalı ve Rus biiim adamlan, büyük göktaşlannın dünyaya çarpmasını önlemek için yeni bir yöntem buldular. Arizona Ünıversitesi'nden H J . Melsoh ile Moskova'dakı Yerküre Dinamikleri Enstitüsü'nden V. Nemçinov'un Nature dergisinde yayımlanan ortak çabşmalanna göre göktaşlan, nükleer silah yerine. dünya yörüngesine yerleştirilecek dev bir aynadan alınacak çok yoğun yakıcı güneş ışığı odağı ile yörüngelerinden şaptınlabilecekler. İki bibm adamı, asteroidin parçalanması ya da yörüngesinden sapünlması için kullamlması düşünülen iki-üç gigatonluk atom bombasının ise büyük bir nükleer kirlenmeye yol açabileceği uyansında bulundular. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA'nın tahminlerine göre dünya, her 500 bin yılda bir kez 1.900 metre çapında bir göktaşına hedef oluyor. Bu büyüklükte bir göktaşmın dünyaya çarpması, hesaplara göre 1 milyar kişinin ölümüne yol acabilecek.