Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURfYET 4 KASIM1993 PERŞEMBE
HABERLER
Bakanlara
dinozor
benzetmesi
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-TBMM Genel
Kurulu'nda Refah Partisi
Milletvekili Ahmet
Dökübnez'in bakanlan
"dinozor'a benzetmesi,
salonda gerginlik yarattı.
Genel kurulda komisyon
üyeliklerine yapılan
seçimlerden sonra sözlü
sorulann görüşülmesi
sırasında RP Milletvekili
Ahmet Dökülmez'in
oturduğu yerden, "Ne varsa
genç bakanlarda var.
dinozor bakanlarda iş yok"
diye laf atması ûzerine
oturumu yöneten TBMM
Başkanvekilı KamerGenç,
Dökülmez'i uyararak "Bu
çatı altında sadece ınsanlar
yaşıyor, burada başka
hayvanlar yaşamıyor" diye
konuştu. Bu arada Avrupa
sınırötesi televizyon
sözleşmesinin
onaylanmasının uygun
bulunduğuna dair yasa
tasansının birinci maddesi
TBMM Genel Kurulu'nda
kabuledildi.
RP'denTRT'ye
suçiamaI ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Refah Partisi Bitlis
Milletvekili Zeki Ergezen.
TRT'nin, yazanmız Uğur
Mumcu'nun öldürülmesiyle
ilgili programlannın, halkı
"laik-antilaik" olarak ikiye
böldüğünü savundu.
Ergezen, TBMI M'dekı Plan
ve Bütçe Komisyonu'nda
yaptığı konuşmada, "Halk.
Allahtan bu programlar
nedeniyle galeyana gelmedi"
dedi. Ergezen, devletin de
Mumcu cinayetini çözmek
içinMOSSADveCLVdan
yardım beklediğini söyledi.
Sağhk
Bakanlığı'na
'organ nakli'
çağptsı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Organ Nakli ve
Hemodiyaliz Hastalan
DerneğiBaşkanı ANAP
İstanbul Milletvekili Temel
Gündoğdu, organ nakli
sorununun çözümünde
yıllardır hiçbir ilerleme
kaydedilmediğini söyledi.
Gündoğdu. Sağlık
Bakanlığı'nı. "konuya
duyarsız, anlayışsız ve politik
yaklaşmakla" suçladı.
Kronik böbrek hastalan ve
organ bağışı haftasının açıhşı
dolay ısıyla dün bir basın
toplanüsı düzenleyen
Gündoğdu, böbrek
hastalığını 20-30 yıl öncesinin
'yaygın tüberküloz
hastalığına benzeterek,
devletten soruna acil
çözümlergetirmesini ıstedi.
Rektörtüğe
Öncüer atandı
• ANKARA (AA) - Adnan
Menderes Üniversitesi
Rektörlüğü'ne. Prof. Dr.
Cezmi Öncüer atandı. Resmi
Gazete'nin dünkü sayısında
yayımlanan karara göre,
Cumhurbaşkanı Süleyman
,Demirel tarafmdan. Milli
Eğitim Bakanı ve
Başbakan'ca önerilen isimler
arasından, Adnan Menderes
Üniversitesi Rektörlüğü'ne
kurucu rektör olarak atanan
Prof. Dr. M. NevresTurhan
bu görevinden alındı.
Turhan'ın yerine, aynı usulle
gösterilen adaylar arasından,
Adnan Menderes
Üniversitesi öğretim
' üvelennden Prof. Dr. Cezmi
Öncüer. ikı yıldan kalan
süreyi tamamlamak üzere
atandı.
anıldı
•ANKARA(ANKA)-
Altındağ Belediyesi ve
banşsever dostlann ortaklaşa
düzenledikleri "Banş Gecesi"
dün yapıldı. Gecede, Banş
Derneği üyelerinden Orhan
Apaydın. İsmail Hakkı
Öztorun, Nedim Tarhan,
Asım Bezira ve Mahmut
Dikerdem anıldı. "Banş
Gecesi"nde açıhşı yapan '
Altındağ Belediye Başkanı Ali
Rıza Koç. ülkede insan
haklanve emeğin
gaspedildiğini, bu nedenle
banş mücadelesine daha çok
gereksinim duy ulduğunu
söyledi.
Çiller'in basın
toplantısı
• İstanbul (AA)- Başbakan
Tansu Çiller'in bugün terör
konusunda bir basın
toplantısı düzenleyeceğı
bildirildi. Aynca Hilton
Oteli'nde düzenlenecek
Avrupa Medya Bırliği
Toplantısı'nda konuşacak
olan Başbakan Çiller. daha
soıira terör konulu bir basın
toplantısı yapacak.
Terörkavramının kapsamı genişletilîyor
DYP'nin 'şahinleıf tarafından hazırlanan Terörle Mücadele Kanununda Değişiklik Yapılmasına ve Bazı Maddeler Eklenmesine
Dair Kanun Tasansı' taslağında terör suçunun kapsamı yürürlükteki yasaya göre genişletilirken öngörülen cezalar da artünlıyor
YAHVA KOÇOĞLU
Yürürlüğe girdiği tarihten iti-
baren hukukçular ve insan hak-
lan savunuculan başta olmak
üzere toplumun bütün kesimle-
rinin tepkisine neden olan Te-
rörte Mücadele Kanumı'nun hü-
kümleri, Güneydoğu'daki son
geüşmeler nedeniyle hazırlanan
değişiklik taslağıyla ağır-
laştınlıyor.
"Terörle Mücadele Kanunun-
da Değişiklik Yapılmasına ve
Bazı Maddeler Eklenmesine
Dair Kanun Tasansı" adıyla ha-
zırlanan taslakta, terör suçu-
nun kapsamı yürürlükteki ya-
saya göre genişletilirken öngö-
rülen cezalar da arttınlıyor.
Yasa taslağında suç işleyen te-
rörle mücadelede görevli perso-
nelin yargılama ve savunması-
na kolaylıklar getiriliyor ve te-
rörle mücadele amacıyla fon
kurulması öngörülüyor.
Güneydoğu Anadolu'daki
olaylann tırmanışa geçmesi
üzerine DYP'nin "şahinleri" ta-
rafından hazırlanan ve son
MGK toplantısında ele ahndığı
belirtilen taslakta ilk değişiklik,
"terör suclannm kapsamında"
yapılıyor. Taslağın l. madde-
sinde, mevcut yasanın terör
suçlulanru tanımlayan 2. mad-
desinin 2. fıkrası değiştirilerek
terör suçlulanna, "yardım veya
yataklık" edenleri de ekliyor ve
bu kişilerin de örgüt üyesi gjbi
cezalandınlmalannı öngörü-
yor.
Taslağın 2. maddesinde. yü-
rürlükteki yasanın, "Devlet gü-
venliği, çete oluşturmak. suç
olan fiili övmek" gıbı suçlan içe-
ren 4. maddesıne ekleme yapı-
larak TCK kapsamında bulu-
nan 53 maddeyle DGM yasası-
ntn bir maddesi daha terör suçu
kapsamına alınıyor. Bu madde-
lerde tanımlanan suçlann "te-
rör amacıyla'" işlenmesi halinde
söz konusu fıil. terör suçu kap-
samına alınıyor ve cezalarda
arttınm öngörülüyor.
Basının durumu
Taslağın 3. maddesinde bası-
na yönelik cezalar ele alınıyor.
Maddeye göre tanımı yapılan
terör suçunun, mevkute (Peri-
yodik olarak yayımlanan basılı
eser) aracılığıyla işlenmesi ha-
linde, mevkute bir aydan az sü-
reli ise bir ay önceki fiili satış tu-
tarının yüzde doksanı kadar
ağır para cezası verileceği, an-
cak bu cezanın iki yüz milyon li-
radan az olamayacağı hükmü
getiriliyor. Aynca mevkute ni-
teliğinde olmayan basılı eserler
ve yeni yayına giren mevkute
hakkında verilecek para cezası-
nın. iki yüz milyon ile beş yüz
milyon lira arasında ağır para
cezası olacağı kaydediliyor.
Taslakta bu mevkutenin so-
rumlu müdürlerine ve mevkute
sahıplerine verilecek cezanın
yansının uygulanacağı. aynca
mevkuteye üç günden bir aya
kadar kapatma cezası verilebi-
leceği hükmebağlanıy or.
Kontak ve kepenk
kapatma
Taslağın 4. maddesinde,
Anayasa Mahkemesi'nce iptal
edilen yürürlükteki yasanın "ör-
güt kurmak. örgüt yönetmek,
yardım etmek. mevkute
aracılığıyla yardım etmek veya
örgüt kurmak, yardımcı olmak,
yönetmek..." gibi suçlan içeren
7. maddesi yeniden düzenlene-
rek "örgüt veya örgüt üyelerine
ne suretle olursa olsun > ardım ve
yataklık edenler"ın eylemleri
başka bir suç oluştursa bile Te-
rörle Mücadele Yasası'nca ce-
zalandınlacaklan hükmünü ge-
tiriyor. Bu maddeyle "terör ör-
gütünü desteklemek amacıyla
toplum hayatını etkileyen ke-
penk kapatina, kontak açmama,
boykot, grev, lokavt veya benze-
ri" gibi eylemlere katüanlann
örgüt üyesi gibi "bir ile üç yıl
arasında hapis ve meslek veya
sanattan men cezasıyla cezalan-
dırılması" öngörülüyor. Tas-
lakta öngörülen kepenk ve
kontak kapatma eylemlerinin
"terör suçu gibi" cezalandınl-
ması, Güneydoğu da can kor-
kusu yüzünden kepenk ve kon-
tak kapama çağnlanna karşı çı-
kamayan halk tarafından sıkça
gerçekleştırilmesi nedeniyle
• Yasa taslağında suç işleyen terörle mücadelede görevli
personelin. yargılama ve savunmasına kolaylıklar getiriliyor ve terörle
mücadele amacıyla fon kurulması öngörülüyor. Buna göre bu personelin
kefaletle bırakılması halinde kefalet bedelinin, oluşturulacak fondan,
yargılama giderlerinin ilgili kuruluşların bütçelerinden ayrılacak
ödenekten karşılanacağı hükme bağlanıyor.
eleştiriliyordu.
Taslağın 5. maddesinde, yü-
rürlükteki yasanın Anayasa
Mahkemesi'nce iptal edilen
"Hangi yöntem. düşünce mak-
satla olursa olsun TC DevletT-
nin ülkesi ve milletiyie bölüıunez
bütünlüğünü bozmay ı hedef alan
yazılı ve sözlü propaganda ile
toplantı, gösteri ve yüriiyüş y apı-
lamaz" hükmünü getiren 8.
maddesi yeniden düzenlenerek
"devlet şekli ve laikliği hedef
alan yazılı. sözlü propaganda ile
gösteri, toplantı ve yüriiyüş ya-
panların iki yıldan 5 yıla kadar
hapis >e 50 milvondan 100 mil-
yon liray a kadar para cezası ile
cezalandmunasr hükmü getiri-
liyor.
Taslağın 6. maddesinde,
Anayasa Mahkemesi'nce yü-
rürlükteki yasanın iptal edilen
ve "Terörle Mücade Yasası'nın
(TMY) uygulanmasında sanık
re müdahilin en fa/la üç avukat
tarafından temsil edileceği, tu-
tuklu sanık veya hükümlünün
avukatı ile rutukevi veya cezaevi
görevlilerinin nezaretinde görü-
şebileceği" hükmünü getiren
10. maddesi yeniden düzenlene-
rek "hakim, tutuklu sanığın bil-
mesinde sakınca bulunan husus-
ların kendisine bildirilmesini
men edebilir, avukatı ile görüş-
meleri sırasında cezaevinde ne-
zaret edilir" hükmü getiriliyor.
Buna göre sanıktan suçlama
saklanabiliyor ve savunmanıy-
la görüşmesinde gizlilik kaldın-
labiliyor. Aynca avukat sayısı
da hakimin takdirine bırakılı-
yor.
Taslağın 10. maddesinde,
Anayasa Mahkemesi'nce iptal
edilen yürürlükteki yasanın
"Hücre cezası, açık görüş yasa-
ğı" gibi hükümleri içeren 16.
maddesi yeniden düzenlenerek
bu kanun kapsamına giren suç-
lardan mahkum olanlann ceza-
lannı tek ya da üç kişilik hücre
sistemiyle inşa cdilecek cezaev-
lerinde dolduracaklan hükmü
getiriliyor. Yasa taslağında bu
hükümlülerin açık görüş yapa-
mayacağı, diğer hükümlülerle
haberleşmelerinin önleneceği
belirtiliyor.
Devlet görevlisi suç
işlerse...
Taslağın 10. maddesinde te-
rörle mücadeleyle görevli per-
sonelın. görevlen sırasında suç
ışlemesi düzenleniyor. Bu per-
sonelin kefaletle bırakılması
halinde kefalet bedelinin. oluş-
turulacak fondan, yargılama
giderlerinin ilgili kuruluşlann
bütçelerinden aynlacak öde-
nekten karşılanacağı hükme
bağlanıyor. Maddede aynca.
bu görevlilerin yargılanmasın-
da "Memurin Muhakematı Ka-
numf'nun uygulanacağı belirti-
liyor. Bu görevlilerin avukatlık
masraflannın da oluşturulacak
Cezaevindeki gazeteciler - (Sağdan sola) Osman Güneş (Emek Dünyası), Mustafa Çubuk (Emek), Kenan Kalyon (Toplumsal Dayanışma), Mahmut Metin
(Medya Güneşi-Bir süre önce çıktı), Adnan Alp (Melsa), Adil Kurt (Nevvroz-Bir süre önce çıktı).
'Terörist gazeteciler'e 100 yıl hapis
BEHZATŞAHİN
"Terör suçlusu" olarak
yargılanan 15 gazeteci tutuk-
lu ve hükümlü olarak cezae-
vinde yatıyor. "Potansiyel te-
rörist'" olduklan varsayılan
14 dergi ve gazete hakkında
da kapatma istemli dava
açıldı.
"Suçu" sabit görülen New-
roz ve Özgür Gelecek dergile-
ri de kapatıldı. Halen yayın
yaşamını sürdüren yaklaşık
40 eazete ve derginin sorum- .
lulan hakkında açılan dava Günnur Ilhan
larda da yaklaşık 100 yıl hapis, mil-
yarlarca lira para cezası isteniyor.
San basın kartlan olmadığı için dev-
let yetkililerince gazeteci sayılmayan
muhalif basın çalışanlan, aynca "te-
rörist" olarak yargılanıp ceza alıyor.
Yayın yoluyla "terör suçu" işle-
dikleri savıyla yargılanan çoğu hü-
kümlü 15 gazeteci, "terör suçlusu"
olarak cezaevlerinde.
Terörle Mücadele Yasası'yla
yargılanan yaklaşık 40 gazete ve der-
ginin sorumlulan hakkında istenen
hapis cezasının toplamı ise 100 yıla
ulaştı. Yargıtay'ın da onayıyla hük-
mü kesinleşen İcimi yazıişleri müdür-
Emel Atıcı
leri de, karar yüzlerine tebliğ edildiğin-
de cezaevine konulacak.
Halen "terör suçlusu" olarak cezae-
vinde yatan gazeteciler şunlar:
Günnur İlhan (İşçilerin Sesi). Osman
Güneş (Emek Dünyası). Kenan Kalyon
(Toplumsal Dayanışma), Ahmet Fethi
Vıldırım (Toplumsal Dayanışma).
Mustafa Çubuk (Emek), Zana Sezen
(Azadi). Elanur Kaya (Hedef). Emel
Atıcı (Hedef). Nergis Gûlmez (Özgür
Gelecek). Erdoğan Yaşar Kopan (Mü-
cadele), Bülent Balta (Özgür Gündem).
Gülay Çeük (Özgür Gündem). Metin
Arıkan (Emeğin Bayrağı), Vatan Dinç
(Emeğin Bayrağı), Mehmet Efe (Özgür
Elanur Kaya
Halk).
Hemen bütün sayılan toplatılan ve
haklannda dava açılan süreli yayınlar-
dan Mücadele. Emeğin Bayrağı. Azadi.
Medya Güneşi. Devrimci Proleıarya.
Özgür Gündem. Aydınhk. Kurtuluş.
Devrim. İşçinin Yolu. Hedef. Emek.
Devrimci Emek. Ekimler hakkında da
ay nca kapatma istemı v ar.
Hakkında kapatma istemı bulunan
Nevvroz Dergisi 1 ay. Özgür Gelecek
Dergisi de 15 gün kapatıldı. Kımi ka-
patma istemli davalarda. bu yayınlan
basan matbaaya da el konulması isteni-
yor. Terörist işlemi gören ve cezalan
Yargıtay'ca da onanan bazı gazeteciler
ise. çareyı "bir süre ortalıkta
gözükmemekte" buluyor. Bu-
lunamadıklan için hükümleri
tebliğ edilemeyen bu gazete-
ciler de yakalandıklannda ce-
zaevine konulacak.
Emeğin Bayrağı dergisi.
dava ve tnplatma rekorunu
elinde bulunduruyor. Hemen
her sayısı toplaülan derginin
eski Yazıişleri Müdürü
Nazım Taban hakkında iste-
nen hapis cezası 20 yıla ulaştı.
Para cezası ise yaklaşık 5 mil-
yar lira.
Azadi Gazetesinden iste-
nen para cezası ise 5 mılyar lirayı aştı.
Genellikle "Yayın yoluyla bölücülük
yapmak" savıyla yargılanan dergi ve
gazetelerin künyesi de. verilen cezalar
nedeniyle sık sık değişiyor.
Bu yaymlarda sorumluluk yüklen-
mek "teröristlikle" eşdeğer sayıldığı-
ndan. cezaevine girenlerin y a da girmek
üzere olanlann yerine yenilen bu so-
rur.ıluluğu üstleniyor.
Milli Güvenlik Kurulu'nun son top-
lantısında önerdiği. "Basınla ilgili
yargılamaların hızlandırılması" isteği
yaşama geçirildiğınde. halen süren yüz-
lerce davanın sonuçlanmasıyla yine
yüzlerce gazeteci cezaevine girecek.
fondan karşılanacağı ıfade edi-
liyor.
Terörle mücadelede görevli
istihbarat ve zabıta amir ve me-
murlan ile bu amaçla görevlen-
dirilmiş personelin suçlanndan
dolayı hükmedilecek cezayı ce-
zaevİcrinin özel bölümlerinde
ya da askeri cezaevlerinde çeke-
cekleri kaydedilerek bu kişiler
diğer hükümlülerden aynlıyor.
Yasa taslağında terörle mü-
cadele sırasında sakat kalan
veya şehit olanlann maddi im-
kanlannın genişletileceği öngö-
rülüyor.
Ek maddeler
Yasa taslağında, yürürlükte-
ki kanuna yeni maddeler de ek-
leniyor. Ek maddelerde örgüt
üyesi olmasına karşın kendili-
ğinden teslim olarak güvenlik
güçlerine bilgı verenlere ceza
verilmeyeceği hükmü getirili-
yor.
Ek maddelerde bir "fon oluş-
rurulmasf' da öngörülerek bu
fonun, "İçişleri Bakanlığı'nm
ödeneği, ticari plaka gelirlerinin
yüzde beşi, de>let ya da de>letin
ortak olduğu bankaların yıl sonu
bilanço karlanndan yüzde ücü
oranında hisscler. trafik cezala-
rının yüzde onu, çeşitli ruhsat is-
lemlerinden alınan harçların
yüzde onu, bağış \e yardımlarla
Milli Piyango gelirlerinin yüzde
onu ve fon gelirlerinin faizleri"
gibi kaynaklardan oluşacağı
belirtiliyor. Bu fona yapılacak
bağışlann vergiden düşüleceği
hükmünün yer aldığı ek mad-
delerde, ilgili bakanlıklarca te-
rörle mücadeleye destek sağla-
mak amacıyla basın ve yayın
organlannda yayımlanmak
üzere psikolojık propaganda
programlan hazırlanacağı hük-
mü getiriliyor.
4. ek maddede terörle müca-
deleyi güçlendirmek amacıyla
İçişleri Bakanlığı bünyesinde
bir araştırma merkezi oluştu-
rulması öngörülüyor.
Gazetelere öndenetim
Yasa taslağının 5. ek madde-
sinde. "gazete \e dergi başta ol-
mak üzere basılı eserlerin bası-
mını yapan matbaa ve basımev-
lerinin sahip ve sorumlulan. ba-
sılı eserin asüması. dağıtılması,
satılması veya satışa arzedilme-
sinden önce iki nüshasını mesai
saatlerine bakılmaksı/ın bulun-
duğu yerin mülki amirine \er-
mek zorundadır" hükmü getiri-
lerek gazetelerin ve dergilerin
dağıtım öncesinde kontrol edil-
mesı olanağı yaratılıyor. Mad-
dede. bu yayınlarda suç unsuru
olasılığı bulunanlannın mahal-
lin en yüksek mülki amirinin
emriyle dağıtımlanrun ertelene-
bileceği veya toplatılabilecegi
hükmü getiriliyor. Tasanda.
yaymla ilgili gelişmelerin en kı-
sa sürede cumhuriyet savcılık-
lanna bildirileceği ve açılan da-
valann I yıl içinde sonuçlan-
dınlacağı hükme bağlanıyor.
Taslağın geçici ek 14. madde-
sinde. suç işlediği gerekçesiyle
hakkında takibat yapılan terör-
le mücadelede görevli persone-
lin yasanın yayımlanma tari-
hinde suçuna öngörülen ceza-
nın 5 yıl hapis cezasından daha
az olması halinde takibatın ya-
pılmayacağı. hüküm verilmişse
hapis cezalarırun 5. para cezala-
nnın tamamının affedildıği
hükme bağlanıyor.
TERÖRLE MÜCADELE YASASI VE ÖNERİLEN DEĞİŞİKLİKLER/ATILLACOŞKUN
Yasadaki terör kavraım soyut ve her türlü yoruma açık
Koalisyon hükümeti, Terörle Mücadele Ya-
sası'na bazı değişiklikler getiren bir yasa ta-
sansı önerisini göriişmeye başladı. Hükümetin
SHP kanadı. tasannm kimi düzenlemelerine
karşı pkmca, konu şimdilik ortada kaldı.
Ancak, koalisyon ortaklan arasındaki gö-
rüşmeler, bir uzlaşma arayışı temelinde sür-
mektedır; bu, olumlu bır yaklaşımdır. Ne ki,
koalisyon ortaklannın ne ölçüde ve hangi ko-
şullarda anlaşabileceklerini, net olarak kestire-
bilmek oldukça zordur.
Terör ûzerine
Terör sözcüğü, Latin dilınden gelmektedir.
Sözlük anlamı itıbanyla. "korkurmak,
yüdırmak" karşılığında kullanılmaktadır.
Korkutmak. korkmak ya da yıldırmak veya
yılmak gibi kavramlarpsikolojİKbir anlam ve
değer taşırlar. Bu özellıkleri nedeniyle subjektif
değerde kavramlardır.
Korku ya da yılgınhk. kişide veya topluluk-
larda panik halini. çözülmeyi, kargaşayı geti-
rir. Güvensizliğe yol acar. korku ve paniği ya-
ratan güce boyun eğmeye ya da teslimiyetçi
duygulann oluşmasına neden olur...
Korku veya yıldırma nıtelikli eylemlere, bu
yönde geliştirilen düşüncelere. tarihin çok eskı
dönemlerinden beri rastlanılmaktadır. Siyasal.
ekonomik ve çeşitli alanlardaki mücadelelerde
ya da devletlerin savaşcıt ılişkilerinde bu gibi
eylemlerin uygulandığı görülmektedir.
Terörün tarihteki yeri
Yunanlı tanhçi Ksenophon (İ.Ö. 431 -
349) yapıtlannda, düşman topluluklara karşı
psikolojik savaşın etkisınden sözetmekte ve bu
konuya değinmektedir.
Roma ımparatorlan, yönetimlenne karşı çı-
kanlan yıldırmak ve sindirmek için terörün en
koyu yöntemlerini temel ilke edinmişlerdir. Or-
taçağ ve engizisyon dönemleri. terörist uygula-
malann en çarpıcı örneklerini içermektedir.
Fransız İhtilalf nin hemen ardmdan egemen-
liğdni kuran Robespierre, terorizme başvurul-
masını açıkça savunmuş ve dehşet vericı_ terör
yönetimıni oluşturmuştu. Özel yetkili "Ihtilal
Mahkemeleri", kitlesel giyotın uygulamalan.
toplumu tam anlamıyla terorize etmişti.
Dorukta terör uygulamalanna ve bu yönde
geliştirilen görüşlere ondokuzuncu yüzyıl bo-
yunca da rastlanmaktadır. Batı Avrupa ve
özellikle de Rusya'da etkinlik gösteren anar-
şızm, bu dönemde. terör yöntemlerini önemli
ölçüde öneçıkarmıştır. Sistemli terör eylemi ve
düşüncesi, giderek anarşist akımın asli unsuru
haline gelmiştir. Öte yandan bu yüzyıl, özellik-
le Amerikada ırkçı terör düşüncesi giderek
yaygınlaşmıştır. Klux Klan'ın vahşet saçan ey-
lemleri, aynı zamanda, "örgütlü terör" ya da
"terör örgütü" düşüncesinin ilk adımlannı
oluşturmaktaydı.
Tarihin tüm evrelennde, devlete egemen
güçler, egemenliklerini sürdürebilmenin bir
yolu olarak "devlet terörii"ne dayanmışlardır;
devlet. egemen güçlerin "baskı aracı" olma
özellığıni süreklı korumuştur.
Yirminci yüzyıl, devlet olgusundan kaynak-
lanan baskının özel bir türü olan "devlet tero-
rizmi"' kavramının oluşmasına yol açmıştır.
Yûzyılın başında ve özellikle de iki dünya sa-
vaşı arasındaki dönemde; Almanya. İtalya. Ja-
ponya ve Sovyetler Birliği gibi kimi devleıler.
bu gelişmenin örneklerini oluşturmaktadırlar.
Bu kavram. günümûzde, özellikle geri kalmış
topluluklarda (Türkiye. İran. Güney Afrika
Curnhuriyeti \ b. I görülebilmektedır.
Öte yandan. örgütlü terör eylemlerinin ya da
özel olarak terör amaçlı örgütlenmelerin olu-
şumu da bu yüzyılda gerçekleşmiştır. Alman-
ya'da Baader-Meinhof Gnıbu. Japonya'da
Kızıl Ordu, İtaly a'da Kızıl Tugaylar, Fransa'da
Doğrudan Eylem, İngiltere'de IRA ve şimdiler-
de de Türkiye'de PKK, bu anlamda "terör ör-
gütü" olarak görülmektedirler.
Bir hukuk kavTamı olarak terör ve
terör suçu
Terör nitelikli eylemler ya da "terör suçu"'.
uluslararası hukuk metinlerinde ve yargı ka-
rarlannda ağırlıklı olarak yer alan ve üzennde
yoğun tartışmalann yapıldığı kavramlar arası-
nda gelmektedir.
"Ceza Hukukunu Birleştirme Uluslararası
Konferansı"nın çeşitli dönemlerdeki toplan-
tılannda(1930Brüksel. 1931 Paris. 1934 Mad-
rid, 1935 Kopenhag) yapılan tartışmalarda "te-
rör" ve "terör suçu" ile ilgili tanımlamalann
oluşturulmasına çalışılmıştır.
Kimi farklı yaklaşımlara karşın. terörün ge-
nel nıteliği bakımından, özellikle "terör suçu"-
nun unsurlan yönünden ortak yaklaşımlar
oluşturulabilmiştir.
Terör eyleminın, genellikle "düzene karşı'*
veya "devleti idare edenlerin faaliyetini sekteye
uğratma" nitelikli özel amaç taşıması. "kamuo-
yunun dikkatini elde etmek" düşüncesine yöne-
lik olmaü ve nihayet "korku oluşturacak fiil-
ler" veya "tehlike oiuşrurabilecek nitelikte araç-
lar" kullanarak "şiddet" içermesi, bu ortak
yaklaşımlan ifade etmektedir( 1).
Gerek Alman Anayasa Mahkemesi'nin. ge-
rek ABD Yüksek Mahkemesı ve İsviçre Fede-
ral Mahkemesi'nin pek çok karannda. somut
eyleme çağn niteliğı taşımadıkça. şiddet içeren
"ihtilal düşuncesi"nı savTinmarun ve yaymanın,
"düşünce özgürlüğü" çerçevesinde kaldığı ka-
bul edilmektedır(2). Bu anlamda. Batı hukuk
kültüründe "terör suçunun" temel ölçütünün
"şiddet" unsuru olduğunu belırtmek gerekir.
Terörle Mücadele Yasası'nda terör
kavramı
"Terör" sözcüğü. Türk Ceza Hukuku mev-
zuatına. esas olarak Terörle Mücadele Yasası
ile bırlikte girmiştir.
Yasanın 1. maddesinde "terör' kavramının
tanımı yapılmaktadır
"Terör; baskı, cebir ve şiddet, korkutma,
yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden
biriyle, anayasada belirtilen cumhuriyetin ni-
telikk-rini, siy asi. hukuki, sosyal, laik. ekonomik
düzeni değiştirmek. de\letin ülkesi ve miUeti ile
bötünmez bütıinJüğünü bozmak. Türk devletinin
ve cumhuriyetinin varlığını tehlikeye düşürmek,
devlet otoritesini zaafa uğratmak veya yıkmak
veya ele gecinnek, temel hak ve hürriyetleri yok
etmek, devletin iç ve dış gü>enliğini. kamu düze-
nini veya genel sağlığı bozmak amacıyla bir ör-
güte mensup kişi \eya kişiler tarafından girişile-
cek her türlü eylemdir."
Yasa koyucu, "terör" kavramını. kullanılan
yöntemlerin niteliğıyle belirlenen bir hareket
olarak ele almaktadır; buna göre "terör",
baskı, cebir ve şiddet, korkutma ve yıldırma.
sindirme veya tehdit yöntemlerinden biriyle
gerçekleştirilen "her türlü eylem"dir.
Bu eylemin ihlal ettiği hukuki menfaat ise
her zaman için en geniş bir çerçeveyı ifade eden
"devletin iç ve dış gü\enliği". "cumhuriyetin ni-
telikleri" ve "siyasi, hukuki, sosyal, ekonomik
düzen"dir.
Bu tanımda "terör" kavramının ne denli so-
yut ve subjeküf ölçülere dayandığı görülmekte-
dır. Çünkü yasada "terör yöntemleri" olarak
sayılan "baskı", "korkutma", "sindirme" ya da
"yıldırma" gibi unsurlar veya kavramlar, soyut
ve psikolojik değerlerdir.
Öte yandan. "her türlü" eylem. tam anlamıy-
la bir belirsizliği yansıtmaktadır.
Dayandığı ölçütlenn belirsizliğinın yanı sıra
kendisi de belirsiz olan "her türlü eylem", "te-
rör suçu" kavramının temelinı oluşturmak-
tadır. Her türlü yoruma açık bır temeldir bu...
(l).Dr. Alpaslan, Şükrü; "Tedhişçilik". s. 11
(2).Tanör, Bülent; "Türkiye'nin insan Hak-
lan Sorunu", s. 78
Yann: Terörte Mûcadete Yasası'mn
suç anlayışı