Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
Imtiyaz sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı: özgen \car •Genel
Yayın Koordınatörü Hikmet Çetinkaya •Genel
Yayın Danışmanı. Orhan Erinç •Yazı-ışleri Mü-
dûrlen: Aydın Engin, Ceial Başiangıç (^Sorumlu) •
Haber Merk«zi Müdüru: lpek Çahştar
• Görsel Yönetmen: AH Acar • Dûzenleme- tbrahim Yıldız
• Dış Haberler: Ergıın Balcı # İ ş - Ekonomi: Dinç Tayanç
• Yurt Haberleri: Mehmet Saraç •Makaleler: Sami Karaö-
ren •Spor Abdülkadir Yücefanan •Düzeltme: Abdullah
YazKi
Ankara Temsücisı: Mustafa Balbay • Haber Mudunı: Doğan Akın AtatürkBul-
vanNo-125, Kat- 4. Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7 Hat), Telex: 42344, Fax:
(4)4195027 •lzmır Temsücisı: Serdar Kaık, H.Ziya Blv 1352 S.2/3 Tel:4411220
Telex: 52359, Fax: 4419117 • Adana Temsilcisi Çetin Yiğenoğlu İnönü Cd. 119
S. No: 1 Kat: l.Tel: 3522550-3522601-3522492,Telex 62155, Fax: 3522570
Mûessese Müdürü: Eral Erkut • Koordinatör
Ahmet Kondsan • Muhasebe Bülent Yener
• Idare HrâeyinGürer •lşletme önderÇeiik
• Bılgı-tşlem. Nail tnal •Bılgısayar Sıstem
Mürihet ÇOer • Reklam Refca Işıtman
Yıynima n B m c Yenı Gün Haber Ajansı, Basın ve Yayınohk A Ş
TûrtocagıCad 39,41 Cagaloglu34334tst.PK:246tstanbıllTel (0 212)512O5O5(2Ohat)Telex 22246.Fax (0 212)5138595
21 FKİY! I9SH Imvik 4 49 Gunet) 6 14 Öele 11 54 İkındi 14 53 Akşam:17 23 Ydtsı 18.42
İmparatoriçennı
diiitiftuldu
•TOKYO(AA)-Japon
Imparatoriçesi Mişiko'nun
bu sabah Tokyo'daki Akasa
Sarayı'nda 59. doğum gûnü
kuüamasına katılmak
üzereyken bayılmasının
ardmdan dili tutuldu.
Imparatoriçenin tedavi ile
ilgilenen nörolog Tadaşi
Miyalake, bu rahatsızlığın
kahcı olmadığını ve
imparatonçenin 24 saat ıçınde
konuşrua yeteneğine yeniden
kavuşacağını bildirdi.
Mevtana'yıanma
törenlepi
•KONYA(AA)-Büyük
Tûrk dûşünûrû ve şairi
Mevlana Celaleddin-i
Rumi'yi anma törenleriyle
ılgili haarhklara başlandı.
Anma törenleri dolayısıyla
ValiAtillaVural
başkanbğmda, daire
müdürleri, turistik otel
işletmecilen, belediye ve
üniversite temsilcilerinin
kaüldığıbirtoplanü
düzenlendi. Vali Vural, 10-17
aralık tarihleri arasında
yapüacak anma törenlerinin,
Mevlana'nın adına yakışır
bir şekilde organize edılrnesı
gerektiğinı, bu konuda
valiliğin yükünün azalülması
için de 'Mevlana Vakfı'
kurulması gerektiğini
söyledı.
Kadınlar
medyada eşitlik
istiyor
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Ankarab
feministler, medyada
"kadın-erkek eşithği" istiyor.
Mavı Çorap Kadın Grubu,
TBMM gündemınde
bulunan, radyo-
televizyonlann kuruluşu ve
yayınlan hakkındaki kanun
taslağında '"kadın bedeninin
meta olarak sergjlenmesine
engel olacak" hükümlere yer
venlmesıni istediler. Grup,
medyada "cınsıyet aynmını
körükleyen yayın
yapılmaması" istemini
TBMM Başkanhğı ile
hükümete ilettı. Grap
sözcüsü Fahrünnisa Ekren,
haarlanan yenı yasal
düzenlemede Türkiye'nin
1985 yılında imzaladığı
"Kadınlara Karşı HerTürlü
Aynmalığın Önlenmesi"
sözleşmesıne uyulmasını
istediklerinisöyledi.
Çevre dostu
otobûsler
• İSTANBUL(AA)-
Macaristan'ın Ikarus fırması
tarafından üretilen "Ikarus
451" modeli "çevre dostu"
otobûsler, görücüyeçıktı.
Tanıüm amaayla Ikarus
Türkiyemümessib Boronkay
Oto Ticaret A.Ş. tarafından
getirilen ve İETT Levent
Garajı'nda üç haftadır test
edilen otobûsler, dün
Dolmabahçe Sarayı önünde
basın mensuplanna tamtıldı.
Ikarus Türkiye masası
sorumlusu Erzsebet Loczy,
'451 modeli' otobüslerin
tanıüm amacıyla Türkiye'ye
getınldiğini, Izmir
Fuan'ndan sora İstanbul'da
da abcılara sunulduğunu
bildirdi.
Zihinsel özürlü
çocuklarmerkezl
• Istanbul Haber Servisi-
Zihınsel Yetersiz Çocuklan
Yetiştirme ve Koruma Vakfı
İstanbul Şubesi'nin
Rehabilitasyon ve Eğitim
Merkezd Ümraniye'deaçıldı.
Yapımı sırasında maddi
destek sağlayan Tekrime
Taman'ın isminın verildiği
merkezin açılışında konuşan
Vakıf Şube Başkanı tsmail
Ank, bugûne kadar 30
çocuğu eğıttiklerini, yeni
tesisle ayda 125 çocuğa
eğitim verme olanağına
kavuştuklannı söyledi.
Merkezin açılış törenine Vali
Hayn Kozakçıoğlu, Çataka
Belediye Başkanı Gülay
Atığ, Umraniye Belediye
Başkanı Şinasi öktem ve
Milli Eğitim Eski Bakanı
Köksal Toptan'ın eşi Saime
Toptan katıldı.
Çöp hastasına
ucretsiz tedavi
•fetanbul Haber Servisi - Tuzla
Belediye Başkanıldris
Güllüce, Aydınlı çöplügü
çevresındeİu yerleşim
yerlerinde yaşayanlardan
hasta olanlann tedavisinin
belediye tarafından ücretsiz
gerçekleştırileceğıni söyledi
Çöplüğün kaldınlması için
çahşmalann sürdürüldüğünü
de belirten Güllüce, yapılan
sağlık taramalan sonucunda
70kişıdeçeşitlicilt
hastalıklan görüldüğûnü
açıkladı.
Efanalı havzası yer yer tam bir çöplük görünümünde. Etanalı havzası içindeki Çavuşbaşı Köyü'nde göl manzaralı ahşap villalar da dikkat çekiyor. (ERDOGAN KÖSEOĞLU)
AraziyağmasıEbnalı'yıyuttu
• Istanbul'a günde 40 bin metreküp su sağlayan Elmalı Barajı amonyak oranı yüksek çıkınca kapatıldı
MEHMET DEMİRKAYA
İstanbul'un en eskı barajlanndan olan El-
maü'dan, 'içerisinde yüksek oranda amon-
yak" bulunduğu için artık şehre su verilmi-
yor. Elmalı'dan su verilememesı nedeniyle
de İstanbul'un büyük bölümünde 18 saatJik
su kesintisi programı uygulanıyor.
Kaçak yapılaşmanın, siyası ya da ekono-
mik çıkarlar nedeniyle önüne geçilememesi
bir içme suyu barajını devredışı bıraktı. El-
malı Barajfnın vanalan, içme suyunda hiç
olmaması gereken amonyağın hem de yük-
sek oranda bulunması üzenne kapatıldı.
ömerb ve AJibeyköy barajlan ile Büyük-
çekmece Gölü'nü de hiçbir önlem abnma-
ması halinde aynı son bekliyor.
lstanbul'a günde 40 bin 500 metreküp su
veren Elmalı Barajı nasıl kirleuldı, neden
önlem alınamadı?
Bir pazar günü dolaştığımız Elmalı Baraj
Gölü havzasmın hıçbir şekılde korun-
madığını gördük. "Yalrazca baraj bentinin
korunmasryla görevli" olduğunu belirten
bekçi, gölün herhangj bir köşesine yapılan
ya da yapılacak kaçak yapının kendısını ıl-
güendirmediğini söyledi. Havzaya gırişte
"Girmek Yasaktır" yazıb bır tabela olması-
na karşın, içeride lzmir plakalı özel otolann
dolaştığmı söylediğimizde ise "O tabelayi
biz öylesine diktik oraya. tnsanlar biraz te-
dirgin olsunlar diye. Yoksa tabelanın bir res-
miyeti yok"dedi.
Baraj havzasındaki büyük bir ormanlık
alanın yaz başında yanmasıyla ılgılı olarak
"Burası, pikniğe gelenlerin bıraktığı ateşle
mi yandı" şekbndekı sorumuzu da bekçi,
"Hayır" yanıünı vererek geçıştirmeye ça-
hşü. Ancak ısrar etmemiz üzerine şunlan
söyledi:
"Yukanda yapılan binalardan belli olmu-
yor mu? Gerçi biraz fazla > andığını söy lü> or-
İar, ama biraz değil oldukça fazla değil mi?"
Havza içindeki Çavuşbaşıköyü, TEM
otoyolunun yakından geçmesiyle kısa süre-
de büyümüş ve büyümeye de devam ediyor.
Kısaca. Çavuşbaşıköyü'nün, artık "köy
M
-
lüğü kabnamış. Her tarafta ınşaatlar yûkse-
liyor. Hatta inşaatlar orman içlerine kadar
yayılmış.
Buinşaatlar öyle gecekondu vari değil.
betonarme binalar. Birçok yerde göl man-
zaralı ahşap villalar da dikkat çekiyor.
Bölgede çok sayıda arsa satan emlakçı
bulunuyor. Havzanın büyük bir kısmı böl-
ge bölge tellerle çevrilmiş. Buralara bir de
elle yazılmış tabelalar dikilmiş: "Piknik
yapniak yasaktır." Kim, kimin malını, ne
adma, kime yasakbyor belli değil.
Çavuşbaşıköyü, Beykoz'un hemen ar-
kasında yer abyor. Çavuşbaşıblar, barajı
kendilerinin kırlettiğinı kabul etrruyor Böl-
gede oturan bır yurttaş, "Barajı Çavuşbaşı
halkmın Idrlettiğini söylüyorlar. Bu kesinlik-
le doğnı değil. Barajı süt ve demir çelik fabri-
kalan kiıietiyor. Fabrikalardan gelen dereye
bakıiL ne denü kirli olduğunu göreceksiniz"
dedi. istanbul Büyükşehır Belediye Başkaru
Nurettin Sözen 17 Arabk 1992 tarihinde dü-
zenlenen u
tstanbul'da Su Havzalannın Ko-
runması" konulu panelde şöyle dıyordu:
"Ebnalı-önıerii Su Toplama Havzası
içinde yer alan Sangazi ve Samandra yerle-
şim birimlerinin belediye olrtıak için baş-
vurmalan üzerine, kesinlikle izin verilme-
mesi için tstanbul Valiüği'ııe ve İl Genel
Meclisi'ne yazı yazdık. Ancak bu başvuru-
muz dikkate alnunadı. Valiliğin önerisi ve
Bakanlar Kurulu'nun karan ile her iki yerie-
şjm birimi belediye ilan edildi.
Oysa çevTe kiıiiliğinin sonuçta su kirliliği-
ne yol açacağını. belediye olmakla artan nü-
fusun. kirliliği daha da arttıracağını. bir yerel
yönetici sıfatıyla kendilerine bildirdik."
Elmalı-Ömerb havzasından 2. çevre yolu-
nun geçmesinden sonra, bu bölgedeki nüfu-
sun. 1985-1990 döneminde yüzde 321
oranında (yanbş değil 321) artüğı bebrtib-
yor.
Artan ıhtiyaç karşısında yeni su kaynak-
lan bulmak için milyarlarca liralık yatın-
atık sulan ile kirlenen Ebnab baraj suyunun
temizlenmesı için yaklaşık 33 milyar bralık
yaünm yapmak gerekiyor.
İSK.İ Genel Müdürlüğü'nü vekaleten yürü-
ten Hüseyin Doğan. ozonlama tesisınin bir
yıldakurulabileceğini.busüre içinde uygula-
nansukesintisiprogramınındevamedeceğını
söyledi. Tesisin altı ayda kurulması için fir-
mayı sıkıştırdıklanru belirten Hüseyin Do-
ğan, "Eğer İstanbullu kendi şuyuna sahip çı-
kmazsa 4-5 yıl sonra da Önierli Barajı'nı
aynı dunım bekliyor" dedi. Doğan. Ömerlı
\e Ebnab baraj havzalannın 621 kilometre-
karelik bir alanı kapsadığını, bu alan ıçınde
bulunan 27 yerleşim yennin hepsinin de bel-
de ve belediye olma peşinde olduğunu söy-
lüyor.
Hüseyin Doğan daha sonra şöyle diyor:
"Sanayi yıUardan beri ulaşımı ve dereleri
ran yurttaş, Elmalı'daki havza içinde oru-
ranın sebep olduğu masrafı karşılasın.
Kaçak yapdaşmalara belediyeler engel
olamıyor. S'ıkıma gklen ekipler. çoğu zaman
taşlanıyor. Oy kaygtsı nedeniyle kaçak yapı-
laşmanın üstüne kararlı bir şekilde gitmcyen
belediyelcrin yaptığı yıkımlar göstermelik
kalıyor."
Kjmya Mühendisleri Odası Başkanı ve
Marmara Üniversitesi Eczacıbk Fakültesi
öğretim üyesi Doç.Dr. Mûrşit Pekin, baraj-
daki kirlenmenin büyük bır olasıbkla evsel
atıklardan kanaklandığı görüşünde.
Sulann temızlenmesinde kullanılan klo-
run içerisinde bulunan bazı maddelerin vü-
cut içm zararb olduğunu, kanserojen etkisı
bulunduğunu belirten Mürşıt Pekin, "Klor
yerine ozon daha iyi. Ozoa, temizüği yaptık-
tan sonra oksijen oluyor. Bir atığı yok. kirle-
Fabrikalann atık sulan ile kirlenen Elmalı barajı suyunun temizlenmesi için yaklaşık 33 milyar liralık yatmm yapmak gerekiyor.
mlar yapılırken var olan su kaynaklannın
kirletilmesine gözyummak nasıl bır
mantığın ürünü olabib'r?
Elmalı Barajı, suda yüksek oranda
amonyak bulunduğu için 21 Eylül 1993 ta-
rihinde devredışı bırakıldı. Amonyak insan
sağbğı ıçın son derece zararb. Barajda
amonyak aniden oluşmadığına göre 21 ey-
lüle kadar bu amonyakb suyun, 10 milyon-
luk şehnn en azından yansına verilmesi suç
değil mi?
Elmab Barajı'ndaki su, ozonlama ile te-
mizlenecek. Bir Fransız firma ile anlaşma
yapıldı. Ozonlama için kunılacak tesis için
Fransa'dan 15 milyonluk devlet kredisi sağ-
landı. Su havzasına kaçak yapılmış bina-
lann tuvaletlennden çıkan amonyakla ya
da yine havza içerisine kurulan fabrikalann
olan yerleri tercih ediyor. Dereleri tercih et-
mesinin nedeni şu: Derelerinin suyunu alıyor.
yine bu dereleri daha sonra da deşarj yeri ola-
rak kullanıyor. Eğer siz bir çevre yolunu ba-
rajın üzerinden geçiriyorsanız 'lstanbul'a
sağlıklı su veriyoruz" diyemezsiniz. Bir ba-
rajın üzerinden TEM yolu geciyorsa bunu
kimse iddia edemez. Büyük Çekmece Gölü'-
nde de öyle. TEM otoyolu Elmalı Barajı'nın
da tam ortasından geçiyor. Eğer orada kim-
yasal madde taşıyan bir kamyon devrilecek
olursa ne olur? Bütün bunlar üstelik devlet
yatırımı ile yapılıyor. Kaçak yapılaşmalar
için süreklj belediyelere yazılar yazılıyor.
Elmalı-Ömerli su hâvzasını kurtarmak
için biz kanalizasyon projesi yaptık, bunun
da finansmanı 960 milyon dolar. Bu para
İstanbullu'dan çıkacak. Neden Şişli'de otu-
tici bir şeyi yok" dedi.
Ozon ile antmanın klora göre daha pa-
hab olduğunu, ancak böyle önemb bir işin
pahabhğının düşünülemeyeceğını vurgu-
İayan Pekin şöyle dedi:
"Nitrik azot bakterilerle birleşerek amon-
y ak azotuna dönüşerek amony ağı meydana
getirir. Barajdaki kirlenme evsel atıklardan
kaynaklanıyordur büyük bir ihtünalle. Çün-
kü tuvaletlerden hep amonyak akar. Eğer
bölgede amonyakla çalışan fabrikalar varsa
onların atık sularmdan da amonyak meyda-
na gelebilir. Suyun temizlenebilmesi için
kimyasal arıtma gerekli. Aslında sadece
kimyasal antma yetmez biyolojik arıtma da
yapdması gerekir.
Avrupa'da klorun kullamlması yasak-
landı. Ozonla dezenfektasyon yapılıyor."
Elmalı Barajı mı
devreden çıktı,
devlet mi?
DOĞAN KUB AN*
İstanbul gıbi su sıkıntısı çeken bir kentte, bir ba-
raj pisbk nedeniyle su dağıtım şebekesinde dev-
redışı bırakılırsa ve çaresizbkten, birkaç gün bile
olsa içindeki lağım suyu ile birlikte suyu halka içi-
rilmeye devam edilirse bu olayda devletm varbğı-
na şüphe düşüren bir davranış yok mudur? Elmah
Barajrnın su hâvzasını kirleten yasa ve kuraldışı
bütün yapılan acımadan ortadan kaldırmab, ya-
sal izın almış gibı göriinenlere o iznin nasıl verildi-
ğini inceleyip ortaya çıkarmab, pıslenmeyi daha
önce fark etmeyen sorumlulan saptamah. bunlan
bilerek halkın sağbğı ile oynayanlar için gerekü
kovuşturma açtırmabdır.
Su pis, sorumlu yok! Yangın kontrolü eksik, so-
rumlu yok! Trafık suçu dağlara çıkmış, sorumhı
yok! Kaçak inşaat topraklan, ormanlan yalayıp
yutmuş, sorumlu yok!..
Imar hakkı, imar afiına dönüşmüş. Bûtün top-
lumsal pisliklerin temel nedeni, göçün yarattığı
arsa yağmasıdır. Bu yağma gjderek başta en
varbkblann oynadığı bir Rus ruletine dönüşmüş-
tür. Tesadüf kurşunu şimdibk çamurlu ve amon-
yaklı suyu ıçene rastlamış. Gelecek cennete çıka-
cak basamaklan dizantenden ölenlerle inşa edece-
ğiz anlaşılan.
Ülkemizde kullandığımız suyu kesen bir kom-
şuya ne yapıbr? Eğer bu işi mahkeme çözmezse ai-
leler. köyler, aşiretler birbinne girer. Eğer bir-
takım insanlar ıçtiğjniz, yemek pişirdığinız ve
yıkandığınız suya göz göre göre pisbk kanştınr ve
oy almak için, bırtakım kelb' felb) adamlar, pobti-
kacılar ve kamu sorumlulan bu pisbğe göz yumar-
larsa ya da alet olurlarsa!... Bu işin nerede biteceği-
ni Elmab Barajı olayı göstenyor.
tstanbul'a su yetişmıyor. Giderek daha çok su
depolamak gerekiyor. Sonra, birtakım cingözler,
akbevveller, sorumsuzlar, cahiller ve demagoglar.
bu su depolannın yanına, dolayısıyla içine ve her-
halde tannnın ınayetine güvenerek gecekondular,
villalar, üniversiteler ve sanayi tesisleri, hatta hava
alanlan yapıyor ya da yapmak ıçın sıraya giriyor-
lar.
Toprak yağması paranoyak bir spazm içinde,
milyonlarca ınsanın boğazına sanbyor. 100 bin kı-
şinin ıçecek suyunu, diyelim bin konut (= 5000 kı-
şi = 2000 oy ve suyu pisletmeye göz yuman partiye
de bilemedın 1000 oy) kirletıyor. Solcu, sağa, libe-
ral, dinci, imancı. halkp, rüşvetb, rüşvetsız 1000
oya 100 bin, 10 bin oya bır milyon insanın suyunu
kırleten adamlar var Türkiye'de. Bunun farlana
varamayacak kadar cahil olanlar da var aralan-
nda.
Elmab Barajı. ormanlar içindeki o güzel, eski
baraj, İstanbul suyunun yüzde üçünden fazlasını,
başka bır deyışle 300 bin kişinin günlük suyunu
sağlayan su kaynağı. birkaç bin kişinin yağmasına
terk edildi.
*İstanbul, 3 Nolu Kültür ve Tabiat varlıkları
Koruma Kurulu Başkanı
Su havzalan gecekondu ve kaçak yapılaşma cenneti
Arsasımafyadaııtapusudevletteıı
OKTAY EKİNCt
Seçim dönemleri öncesinin
"resmi gefeneğF' habne gelen
imar affı söylemleri bu kez erken
başladı. 27 Mart 1994 yerel se-
çimlerine beş ay kala koalis-
yonun sol kesimi "birleşme ge-
rflünini" yaşarken, liberal kanat
"gecekonduya tapu" sloganıyla
atağa kalkü bile...
Ne var ki bu kez gündeme ge-
tirilen af söyleminde, önceki dö-
nemlere göre "radUuü" bir değı-
şıklik gözleniyor. Artık. eskisi
gıbi kaçak yapılan salt "ruhsata
bağlamakla" yetinilmiyor; bu
iyiliğin karşıbğında "para kaza-
nabilmenin" de yöntemlen
araşünhyor. Çok saüşb gazete-
lerin sürmanşetlenne dek tırma-
nan haberlere bakıbrsa, ekono-
mıyi kurtarmak için sıhirb değ-
nek gibi gösterilen özelleştirme
politikası, gecekondu sorununa
da çoktan çareyı bulmuş du-
rumda. Başbakan Tansu ÇİDer'e
yakın kaynaklar, kamuya ait
araziler üzerinde kurulan gece-
kondulara, 'işgal ettikleri top-
raklann saûlacağr müjdesini
yayıyorlar. Böylece, kent tapuya
bağlanarak yasallaştınbrken,
aynı anda devletin kasasına da
trilyonlarca üra gjrecek. Hazine
arazilen. "müşteri sıkıntısı çekil-
meden", bir çırpıda ve "kanun
zoruyla" pazarlanmış olacak...
Böylesi bır satış operasyonu,
özellikle tstanbul için acaba ne
anlama gebyor? Kaçak yapılaş-
manın pençesi altmda artık su
kaynaldannı bile yıtirmeye baş-
layan bu dev metropolde, gece-
kondulann ve üzerlerinde ku-
rulduklan Hazine arazilerirun
'işgalcflere sabup tapulanması"
kimlere. ne kazandıracak?
Hemen bebrtebm ki henüz
söylenti aşamasında bile olsa,
imar affı beklentilennin manşet-
lerde "ciddi haberler" olarak yer
alması, kenttekı kaçak yapılaş-
manın yeni bir atıbm içine gir-
mesine yeüyor.
Boğaziçi İmar Müdıresi Sul-
tan Pmar, salt gecekondulann
değil, varbkh ve "tanınımş" ki-
şilere ait kaçak inşaatlann da
birdenbire hızlannı arttırdıkla-
nnı söylüyor. O kadar ki bu in-
şaatlann sahiplen artık mühür-
lenmekten de korkmuyor Çün-
kü, yıkım için gerekli hukuki
prosedür tamamlanıncaya dek.
imar affinın nasıl olsa geleceğı
umudu giderek güçleniyor.
İstanbul'da yasadışı yollarla
saülan Hazine arazilennin para-
sal değeri, başka deyişle arsa ve
gecekondu mafyasına ödenen
toplam para, yaklaşık 600 bin
gecekondu için rayıç bedelle 30
trilyonu buluyor. Her gecekon-
du başına ortalama 150 m2
Ha-
zine arazisının gaspedildiği dik-
kate abnırsa, yine mafyanın pa-
zarladığı kamu alanlannın ıse en
az 90 milyon m
2
olduğu kolayb-
kla hesaplanabibyor.
Şimdi, denibyor kı işte bu
alanlarda kurulan gecekondu-
lann sahiplen, zaten parayla
satın aldıklan Hazine arazileri
için, bu kez de devlete para öde-
yecekler. Gabba, ikincisı bu ab-
şverişin "KDV'si olacak. Böyle-
ce. "arsasj mafyadan. tapusu
devletten" bir gecekondulaşma
da tstanbul'a egemen olacak.
Arazi mafyasının bu tnlyon-
luk "serbest pazar" içensinde
tezgahlannı kurduklan en karb
bölgeler ise içme suyu havzalan.
Yüksek oranda amonyak bu-
lunduğu için şehir suyu şebe-
kesinden çıkanlan Elmah Barajı
çevresinde Çavuşbaşı, Çekme-
köy, Aşağıdudullu ve Yukandu-
duUu gibı yerleşme bölgelen he-
men tümüyle kaçak yapılardan
oluşuyor. Bir milyona yakın nü-
fusun yaşadığı bu yörelerde,
•'150'ye yakm fabrikânm" atı-
klan da havzayı besleyen akar-
sular kanabyla baraj gölüne ka-
vuşuyor. Su havzalanndaki bu
plansız ve denetimsiz sanayıleş-
me. çevresındeki gecekondulaş-
mayı da körüklüyor.
Avrupa yakasına su sağlayan
Alibeyköy Barajı havzasmda ise
yine kaçak yapılaşmanın yay-
gınlaşiığı 90 bektarlık bır alan
daha geçen günlerde "resmen"
imara açıldı. Gaziosmanpaşa
Belediye MecBsi'nce "imar ya-
sağı kaldırılan" Habıbler Köyü
ile Cebeci Mahallesi arasındaki
bölgede. mafyanın egemenbğj
ve yağma. bu kez imar planla-
nyla meşrulaştınldı...
Evet. İstanbul'un su havzala-
n, yıllardır hoşgörüyle karşıla-
nan kentsel talanın öldürücü
kuşatması altındalar. Hükümet-
lenn artık bu kuşatmayı geri
püskürtmeleri beklenirken, ka-
nundışı işgalin tapuya bağlan-
masını düşünebılmek, normal
düşünen her insana ürküntü ve-
nyor 30 trilyonluk kara ka-
zanan "gjzu"" kahramanlan ise
hıç kuşkusuz yine ellenni ovıış-
turuyorlar...