Katalog

SAYFA CUMHURİYET2 2 EKİM1993 CUMARTESİ Istanbul'daki etkinlikler 'Çağlarboyu Anadolu'da Kadın' sergisinin açılışıyla başlayacak, konferans ve film gösterimleriyle sürecek Kasım,kadının ayıolacakKültûr Senisi - Kasım, İstanbul- lular için "kadın ayı" olacak. Kültür Bakanhğı'nın son on yıldır düzenle- diği en görkemli sergi olan "Çağlar- boyu Anadolu'da Kadın" sergisinin açılışıyla başlayacak kadın etkinlik- leri çeşitli sergiler. konferanslar. film gösterimleri ıle devam edecek. Kültür Bakanlığı tarafından iki seneye yakın bir süredir haarlık çalışmalan süren ve Başbakan Tan- su Çiller tarafından açılacak olan "Çağlarboyu Anadolu'da Kadın" sergisi Türkiye'den sonra Japonya. Singapur, İngiltere ve Hollanda gibi yabancı ülkelerde de sergilenecek. Koordinatörlüğünü Prof. Dr. Gün- sd Renda'nın üsüendiğı,"Çağlarbo- yu Anadolu'da Kadın "; Topkapı Sa- rayı Has Ahırlar bölümünde sergile- necek "Anadolu Kadmının 9000 Yüı". Topkapı Sarayı Alay Köşkü'- nde açılacak "Çağdaşlaşma Yolun- da Kadın: tlk'Ierden Bir Kesit' ve Arkeoloji Müzesi'nde açılacak olan "Çumhuriyet'ten Günümüze Kadın Sanatçıiar" bölümlerinden oluşu- yor. "Anadolu Kadmının 9000 Ydı" başhklı bölümde, tarih öncesi De- mir Çağı'ndan 150; Yunan, Roma. ve Bizans dönemlennden 130; Sel- çuklu ve Osmanb dönemlennden 240 yapıt olmak üzere Türkıye'deki 43 müze ve kitaplık ıle 14 özel kolek- siyondan toplanmış 530 yapıt >er alıyor. Bu sergide kronolojik dilimlen- menin yanı sıra Anadolu uygarh- klannda kadının toplumsal işlevine göre bir bölümlenmeye gidilerek Din ve tnanc Dünyasında Kadın", 'Yönetimde Kadın',' 'Bâni Olarak Kadın', 'Günlük Yaşamda Kadın' ve 'Sanatçı Kadın' konulan ışleniyor. Anadolu Kadmının 9000 Ydı" bolü- münde yer alan yapıtlann y üzde 40"ı ilk kez sergileniyor. "Çağdaşlaşma Yohında Kadın: İlk'lerden Bir Kesit" başhklı bölüm- de. Tanzimat'tan günümüze kadın haklan mücadelesi ve kadın hareke- tinin gelişimi, fotoğraf ve bilgi pano- lany la gözler önüne seriliyor. Kadınhareketininöncü yazarlan Tanzinat dönemı kadın hareketi- nin öncü yazarlan Nigâr Hanım.Fat- ma Aliye, Makbule Leman, Ihsan Rıfat ile Kurtuluş Savaşı'nda ya- rarlık gösteren kadınlardan HaÛde Edip, Emine Senüye, Şiikufe Nihal, Belkıs Şevket, Aziz Haydar. Ulviye Mevlan ve Nezihe Muhittin'in tanıtıldış bu bölümde ilk kadın doktor. öğretmen. hâkim. Yargıtay üyesi, büyükelçi, mühendis, pilot. subay, opera sanatçısı, sporcu, res- sam. bakan. vali gibi kişilerin resim ve biyografıleri de yer alıyor. İlkler bölümünün son halkasını, ılk kadın başbakan Tansu Çiller oluşturuyor. "Cumhuriyet'ten Günümüze Kadm Sanatçdar" bölü- münde ise 60 kadm sanatçının re- ışbakan Tansu Çiller tarafından açılacak olan"Çağlarboyu Anadolu'da Kadm" sergisi Türkiye'den sonra Japonya, Singapur, İngiltere ve Hollanda gibi yabancı ülkelerde de sergilenecek. E,, 'Çağlarboyu Anadolu'da Kadm' sergisinde yer ala- cak Afrodit ile Eros heykeli. 'tkinliklerçerçevesinde Atatürk Kitaplığı'nda "Belediye Koleksiyonunda Şair Nigâr Hanım ve Fatma Aliye Hanım", Şehir Müzesi'nde "Kıyafet Dev- rimine Kadar Basında Kadın ve Moda"başlıklı sergiler gerçekleştirilecek. sim. baskı. fotoğraf. heykel, seramik ve enstlasyon türlerindeki yapıtlan yer alacak. "Çağlarboyu Türkiye'de Kadın" etkinlikleri çcrçevesinde Atatürk Kitaplığı'nda "Belediye KoJeksiyo- nunda Şair Nigâr Hanım ve Fatma ABye Hanım", Şehir Müzesi'nde "Kıyafet Devrimine Kadar Basında Kadm ve Moda". Atatürk Müzesi'- nde "Cumhuriyet'in İlk Döneminde Kadının Sosyal Yaşaım", Kadın Eserleri Kütüphanesi'nde "Kütüpha- ne Koleksiyonu'ndan Kadm Konulu Kitaplar . karikatür ve Mizah Mü- zesi'nde "Kadın Haklan" ve Tank Zafer Tunaya Küllür Merkezi'nde "İstanbul Buyükşehir Belediyesi Re- sim Koleksiyonu'nda Kadın Görûn- tüleri" başhklı sergiler gerçekleştiri- lecek. Etkinlikler arasında bir dizi konferans da yer alıyor. Yard. Doç. Mübeccel Kızdtan'ın vereceği "İlk Kadm Roman Yazanma Fatma Ali- ye Hanım başhklı konferans 9 kası- mda Atatürk Kitaphğı'nda, Yıldız Sarayı Müdürii Sabahattin Türkoğ- lu'nun vereceği "Türkiye'de Kadm Kıvafetlerinin Gelişimi" konulu konferans 12 kasımda Şehir Müze- si'nde. Buket Uzuner, Fiisun Akatlı, Meüsa Gürpınar ve Tomris Uyar'ın katılacaklan Kadındaki Dünya/ Dûnyadaki Kadın" başhklı konfe- rans 6 kasımda ve Neval Çizgen ile CeylanOrtıunun katılacaklan "Mi- tolöjide ve Günümüzde Kadm" ko- nulu konferans ise 20 kasımda Kadın Kütüphanesi ve Bilgi Merke- zi'nde gerçekleştirilecek. İki Başlı Dev filmi Kadın Kütüphanesi'nde aynca "İki Başlı Dev" filminin gösterimi ve Tülin Tınaz Tankut tarafından kadın bakış açısından yonımu ile fılmden yola çıkılarak bir psiko- drama çahşması gerçekleştirilecek. Geçtiğimiz çarşamba günü "Çağ- larboyu Anadolu'da Kadm" sergisi- nin tanıtımmı yapan Küllür Bakanı Fikri Sağlar serginin kesin açılış ta- rihinin Başbakan Çiller'in kasım ayı programının belirlenmesinden son- ra açıklanacağmı bildirdi. Dağyollannda bisiklet kazalan artıyor MIDICALTRIBUNr- Dağ bisikletlerine ilgi giderek artarken, bu aracı kullananlann başlanna gelen irih ufaklı kazalar da giderek yoğunlaşıyor. Amerika'da 1983yılındasayılan 200 bin olan dağ bisikletçilerinin sayısı 1992'de25milyonaulaşü. 1990 yılında bu ülkede satılan bisikletlerin %67'sini dağ bisiktetleri oluşturuyordu. Kanforniya ve Loma Lında üniversitelerinin iki bisikletçilik kulübünde yaptığı araştırmalar, dağ bisikleti kullanan 268 kişıden 225'inin bisiklet kazalannda yaralandığını onaya koydu. Araştırmayı yürüten Dr. Tony Chow, bu tür kazalann çok yaygın olmakla birlikte bedensel hasann normal bisiklet kullananlarda görülenden pek farklı olmadığmı dile getiriyor. Kaza sonucu bireylerde en çok görülen sıynk, kesik ve çürükler normal bisiklet sürücülerinde rastlanan yara ve berelerden daha ciddi bir sorun yaratmıyor. Her tür yola uyum sağlayandağbisikletleri. 10-21 vitesli olup bozuk yollara direnç gösteren bir donanıma ve özel fren sistemine sahip. Bu tür bisikletlerde kazalar genellikle yokuş aşağı giderken ve anayolun dışında meydana geliyor. Kazaya yol açan nedenlerin basında aşın hız, yola yabancı olma ve dikkatsizlikgeliyor. Bunun dışında alkol ve uyuşturucu kullanma da kazaya neden olan etmenler arasında yer alıyor. Bu nedenle bisikletle tura çıkacaklann kaza riskini azaltmak için sözü edilen noktalara özenle eğilmeleri öneriliyor. Ayder'in seyyar karakolu RİZE (Cunüiuriyet) - Ayder artık eskisi gibi sakin günlerini yaşamıyor. İnsanlar şehirleşmenin verdiği stresten kurtulabilmek için doğanın en bakir alanlanna kaçmayı kurtuluş sayıyor. Turizm Bakanlığı tarafından ömek turizm bölgesi ilan edilen Ayder. hafta sonîan olduğu kadar hafta içlerinde de insanlarla dolup taşıyor. Ancak Ayder'de jandarma karakolu iki adet karavanda hizmet vermeye çahşıyor. Orman Işletmesi kendisine ait harabe bir binayı jandarma karakolu için vermeyinceçözüm karavanlarda bulundu. Ayder'e gelenlenn ilgisini bu seyyar karakollar çekiyor. Vatandaşlar jandarmanın hizmetlerinden memnun olduklannı söylerken. Orman tşletmesi'nin boş ve harabe halindeki binayı vermemesıne bir anlam veremediklerini dıle getirmekten geri kalmıyorlar. Rize • II Jandarma Alay Komutanı Albav Muzaffer Akşam, seyyar karakolun kışın görev yapamayacağını belırterek kış ayîannda güvenlık için Çamhhemşin'den ekip gönderebileceğini. bunun da sağlıklı olmayacağını vurguladı. Ayder'deki seyyar karakolda 30 asker ve personel görev yapıyor. Vatandaşlar Ayder'dekı bu durumu Orman İşletmesi'nın bir ayıbı olarak gördüklerini söylüyorlar. Fayton teknolojiye yenildi ise sayısı iyice a/aldı. Lando ile kupalann oturma yerleri tamamen kapalıdır. Tek veya çift at ile çekilen faytonlann körükleri yarı yanya >e öne doğru kapanacak şe- gelişen teknolojiye >enik düştü. Osmanlılar zamamnda arabalara genellikle kupa adı \erilirdi. kildedir, sürücü için ön kısmında yüksek bir yer vardır. Nostaljik bir geziye faytonun Son zamanlarda talika, hinto, kâtip odası. lando denilen çeşitli tipte arabalar yapıldı. Bütün bunlarla sadece insan taşındı. Otomobilden sonra fayton yavaş yavaş bırakıldı, İstanbul'da Adalar'da ilgigören fayton,diğer büyükşehirlerde hemen hemenortadan kalktı. Anadolu'da (Fotoğraf: CEMİL CİĞERİM) ayn bir zevk kattığı gerçek. Ama yine de faytonculann müşterileri her geçen gün bi- raz daha azalıyor. Migren ağrılarına yolaçan gen FRANKFURT (AA) - Migren adı \erilen şiddetli başağnlanna 19. kromozomda yer alan bir genin yol açtığı bıldirildi. Paris'teki St. Antoine Hastanesi'nde görevli araştırmacı Prof. Marie-Germaine Bousser, migrenin çok şiddetli birçeşidi olan, zaman zaman hastada yanm felç ve ba\ gınlığa varan ağır halleri görülen 'İıemikrane" migren ağnlanndan söz konusu genin sorumlu olduğunu belirtti. Paris'te düzenlenen Uluslararası Başağnsı Kuruluşu Kongresi'nde açıklama yapan Prof. Bousser. migrene yolaçan geni keşfettiklerini, ancak ağnlara ne şekilde neden olduğunu henüz bilmediklerini belirterek, bu konu üzerinde çalışıldığını ve gende bir anzanın başağnsına yol açtığı olasılığı üzerinde durulduğunu kaydetti. New York Times gazetesine de demeç veren Prof. Bousser, söz konusu genin keşfinin, migrenin katılımyoluyla geçtiğini doğrulayan ciddi bir ipucu olduğunu. ancak başka kromozomlarda da başka bozuk genlerin başağnlanna neden olabileceklerinin gözardı edilemeyeceğini dıkkat çekti. Aynı zamanda. bu genin. migrenin sadece bir türüne mi, yoksa tüm çeşitlerine mi yolaçtığının da henüz kesinlik kazanmadığıru, bu konudaki araştırmalann sürdüğünü vurguladı. Merzifon'da öğrencilere otobüs bedava MERZİFON (Cumhuriyet) - Merzifon Belediye Başkanı Hüseyin Ünsal ilçcde bulunan 13 bin öğrencinin bu yıl da belediye otobüslerinden ücretsiz olarak yararlanabileceklerinı söyledi. Göreve geldiğı 26 Mart 1989 tarihinden itibaren Merzifon'da başlattığı öğrencilere yönelik ücretsiz seyahat uygulamasına bu yıl da devam edilmesi belediye ' encümeni tarafından tekrar karar altınaalındı. Belediye Başkanı Hüseyin Ünsal. "Bu yıl bu uygulamadan yaklaşık 13 bin öğrencimiz yararlanacaktır. Belediyemizin öğrencilerimize sadece toplu taşunacdıktaki yardımı 2 mily ar 860 milyon liradır. 65 milvar lira bütçesi olan belediyemiz. bu uygulamayla geleceğin teminatı genclere ne denli önem verdiğini göstermektedir" dedı. Merzifon'un hızla geliştiğini \e büyüdüğünü. ınsanlann yaya olarak bir yerden diğer bir yere ulaşmasının hayh zor olduğunu söyleyen Belediye Başkanı Hüseyin Ünsal. "Bu, öğrencilerimiz için çok daha zordur" dıyerek şöv le devam etti: "bçemizde orta dereceu' okullar hep bir merkezde toplanmıştır. Endüstri Meslek lisesi dışındaki orta dereceli olan okullanmızm hepsi aynı çevrede bulunmaktadır. Gelişen ve büyüyen Merzifon'un uzak mahallelerinden öğrencilerin okullarına gidiş gelişleri günde yaklaşık olarak iki saatlik bir zaman kaybına yol açmaktadır. Biz öğrenciler için uyguladığımız toplu taşımacdıkla öğrencilerimize önce en önemli olan zamanı kazandırdık. Biz toplu taşımacılıkta ücretsiz öğrenci pasosu uygulamasıyla velilerimize aylık 440 bin lira katkıda bulunmaktayız." Balinadan elde edilen gelir, balıkçüıkla uğraşan aile ve yöre topluluklan için büyük önem taşıyor Norveç'te balina avınayasak kalküHaber Merkezi - Tarih boyunca balina ve ayıbahğı avı Norveç'in kı- yı kesimini ayakta tutan ekonomik bir değer olmayı sürdürmüştür. Beş yıllık bir balina avı yasağından son- ra N'orveç hükümeti \eniden balina avına başlama karan aldı. Karar, Uluslararası Balina Avı Komis- yonu'nun yürüttüğü bilimsel çalış- malar sonucunda alındı. Komis- yon. uluslararası boyutta kabul edi- len ilkelere bağlı kalınmak koşuluy- la balina avcıhğının şu anda söz ko- nusu türün tükenmesıne yol açrna- yacağı konusunda görüş birlığine vardı. Norveç kıyı nüfusu için balina ve ayıbahğı avının çok önemli bir yeri vardır. Balina avı balıkçılığın en dü- şük olduğu dönemlerde bahkçılar tarafından gerçekleştirilir. Balina avcı gemilennin çoğu 12 ile 24 metre uzunluğunda, 5-8 kışilik sıradan ba- lıkçı tekneleridir. Yağı ve az bir miktarda eti 80'li yıllarda Japonya'ya satı'an balina Norveç halkmm temel besin madde- lerinden birini oluşturuyor. Bu ne- denle balina avı, önceki yıllarda ol- duğu gibi kapital ağırhklı. salt yağı için sürdürülen bir sanayi dalı değil. Balina avının bir sanayi olması uzun süre önce Norveç hükümetinin yaptığı köklü bir değişimle geri dö- nülmemek üzere kaldınldı. Balina avmdan elde edilen gelirin Norveç ekonomisindeki payı olduk- ça küçük olmakla birlikte. balıkçı- lıkla uğraşan aile ve yöre toplulukla- rı için büyük önem taşıyor. Balina avmdan elde edilen gelir her bir ba- lıkçı gemisinin elde ettiği gelirin ya- nsını oluşturuyor. Norveç'in, çoğunluğu kent mer- kezinde toplanmış nüfusunun küçük bir bölümü de kıyı kesiminde dağınık olarak yaşıyor. Bu kesimin en önemli geçtm kaynağı ise balıkçı- lık. Kısacası kıyı nüfusunun geleceği balıkçılığa bağlı. Bu nedenle sürekli yenilenen bir kaynak olan deniz ürünlerinin korunması ve aşın av- -/agıLağı ve azmiktarda eti Japonya'ya satılan balina Norveç halkmın temel besin maddelerinden birini oluşturuyor. lanma ile deniz kirliliği gibi sorunla- nn çözümlenmesi devletin sorumlu- luğu altında. İnsan tüketimi için besin üretim araçlannın özenle seçimi çevrenin korunması açısından son derece önemli. Bahkçıhk ve deniz memeli- lerinin avı sırasında çevreye zarar ve- rilmiyor, işgücü tüketimi üretilene kıyasla daha düşük ve hiçbir kimya- saldan yararlanılmıyor. Şimdilik tü- kenmeye yüz tutmuş türler arasında yer almamakla birlikte balinalann avlanmalan belli sınırlar içinde tu- tulmalıdır. Norveç'in bu konuda iz- lediği poliüka son derece kısıtlayıcı. 80'li yıllann savurganhğından sonra alınan önlemlerle ülke sulanndaki bahk sayısı giderek arttı. 1987 yılında alınan geçici yasakla- ma karan Kuzeydoğu Atlantik'te yaşayan balina türünün tehlıkede olup olmadığının kesin olarak bihn- memesinden kaynaklanıyordu. O tarihte IWC (Uluslararası Balina Avı Komitesi) ve Norveç yetkilileri- nin başlattığı araştırmalar sonucun- da denizlerdeki balina stoklannın oldukça yctcrli olduğu ortaya çıktı. Ancak avlanma belli kotalara bağ- landı. Günümüzde Norveç'te balina avcılığı "bu doğal kaynağı tehlikeye düşürmemek koşuluyla" sürdürülü- yor. Ülkenin bu konuda ızlcdıği de- netim politikası, balina türünü koru- ma amaçlı olmaktan çok, ınsanlann geleceğini güvence altına almak amacını taşıyor. Norveç'te Sandef- prd'da bulunan Uluslararası Balina Istatıstik Bürosu gerekli hesaplama- lan yapıp ona göre avcılığın yoğun- laştınlması. azaltılması ya da avlan- maması yolunda öneriler veriyor. Minke balinası, 70-80 tane kadar olan farklı biçim ve boyuttaki balina türleri içinde cn küçük boyutlara sa- hip olanı. Boylan ortalama 9 metre olan minkeler kendilerinden büyük balinalara kıyasla daha çok ürer. Bu nedenle minke balinalannın sayılan denetimli avlanmalan durumunda gereksinmeyi karşılayacak düzeyde- dir. Kuzey Atlantik'in üç farklı ye- rinde toplanmış olan minke balina- lannın yalnızca doğusunda 86.700 tanesının yaşadığı saptandı. İlkyaz ve yaz ayİannda bu balina sürüsü kuzeye. Norveç kıyılan boyunca Ba- rents ve Kuzey Denizi'ne doğru göç eder. Güz gelince de yeniden güneye doğru yol almaya başlar. İşte Nor- veçli balıkçılann avlandıklan bu sü- rünün batinalandır. Minke balina- lan yeryüzünün tüm okyanuslan- nda bulunur. Bunlann yalnızca An- tarktika sulanndaki sayılan en az 750.000'i bulmaktadır. ' Minke balinalannın kapalı bir körfezde tuzağa düşürüldükleri ge- leneksel avlanma yöntemi bu yüzyı- lın basında bile kullanılmaktaydı. 1920 \e 30'larda gelişen teknoloji ile balina a\ında daha çağdaş yöntem- ler kullanılmaya başlandı. Bahkçı tekneleri zıpkın ve balinalan çekme- ye ve derilerini sıyırmaya yarayan aygıtlarla donatıldı. 1983 yılına dek soğuk ya da pat- layıcı oîmayan zıpkınlarla avlanan balinalar, bu tarihten sonra patlayıa ıçcren ve açık deniz avcılığında daha etkili olan bombalarla avlanmaya başlandı. Daha önceleri yılda 2000 adet avlanan balinalar için alınan kota 1984'ten sonra büyük ölçüde azaltıldı.