Katalog

Cumhuriyet Imtıva/ sahıbr Berin Nadi • Genel Yaun Vonelmeni Ozgen \ca. • Genel Yâyın Koordınacoru Hikmet ^elınkaya • Yazı Işlerı Muduru Celal Başlangıç • Görsel Yoneımen 4lı Acar • Duzenleme Mu--I»fa Saglamer • Ankara Temsılcısı Cuneyl Amyurek Haber Muaurler:- Muslafa Balbay, lşık Kansıı Izmır Temsılcı V Serdar Kızık Adara Temsılcısr Çetia Yigcnoglu Islanbul Haberlcrı Şena> Kalkan Dış Haberler Ergun Balcı İş-Ekonomr Şıikrap Ketcnci Yurt Haberlerı: Metımel Saraç Makaleler Samı Karaoren Spor Abdâlkadir YucHnaa Du- zeltme Abdullab YazKi • Müessese Mudur V. Erol Erkut • Koordınatör Ahmel Konılsan • Muhasebe- Bultnt Ycner • Idare- Hnscyia Gurer • tşletme: Öndcr Çelik • Bılgi-Ijlem Nail İnal • Bılgısa>ar Sıstem Muravel Çiler • Reklam Reba Işıtman Basım Cumhurıyeı Malbaaulık ve Gazetecılık TA.Ş • Yayımlayan Yenı Gun Haber Ajansı Basıtl ve Yayıncılık A Ş Turkocagı Cad 39/41 Cağaloğlu 34334 la PK- 246 Istanbul Tel 512 05 05 (20 hat), lele, 22246, Pax (I) 513 85 95 • Buroiar Ankın: Z Gökalp Blv Inkılap S No 19/4, Tel 433 II 41 *">. Teleı 42344, Fax: (4) 433 05 65 • İMnir H Zıya B)v J352 S 2/3 Tel 83 12 30. Tele* 52359, Fax (Sl) 89 53 60 • Ad«o«: Inönu Cad 119 S No 1 Kat I Tel 59 3"> 52 (4 hat). Teto 62155, Fax ("»!) 59 25 78 TAKVİM 9OCAK 1993 Imsak- 5 50 Güneş 7 21 Öğle 12 16 Ikındı-14 39 Akşam 17 00 Yatsı: 18.25 Diş ağrısı • IZ\1IR(AA)-DİŞ ağnlannı kesmek ıçın alkol \easpinnkullanilmamasi önenldi Uzmanlar.bu maddelenndişeti yaralanmalanna neden olduğu gıbı hcm ağnyı artiırdığı hem de lyıleşmeyi gcciktırdığıni belirttıler. îzmır Dişhekımleri Odası Başkanı Mustafa Oral, bırçok kışının hekıme danışmadan alkol veaspirin kullanarak diş ağnlannı kesme yoluna gmiklennı belırterek"Oysailen dcavede tahnş ozcilığinc sahıp bu maddeler, geçici olarak ağnyı azaltsa da dişeü v aralanmalarına neden olacagı için lyileşmeyı gecık ti recek tır"" dedı. Uyuştupucuya dikkat • İSTANBUL(AA)- Bakırköy RuhveSınir Hastalıklan Hastanesi bünyesinde faalıyet gösteren Alkol, Madde Bağımhlan Tedavi Merkea (AMATEM) Başkanı Doç. Dr MansurBeyazyürek, uy uşturucu madde tcdavısındc başan oranının yüzde 3-5düzcylerinde kaldığını belırterek tedavi elmekien zıyade kullanmayı önlemcyc yönclık tedbirlerin alınması gerektığını bıldirdı. çıktı IV1E]V1PHIS(AA)-Un]ü rock'n roll yıldızı Elvıs Preslcy'm 58'ıncıdoğum güniı anısına hazırlanan pullarsatışaçıkanldı. Elvıs'in doğum yeri olan Memphis'dedüzenlenen ve yoğun yağmura rağmen yaklaşık on bin kışinin katıldığı törende posta yetkilileri satışa çıkanlacak ilk pulu iinlii yıldızın kardeşı Lisa Mane Presley'e sundular. gözüyle turizm • İZMİR (AA) - Türkıye'nin daha fazla tunzm gelın sağlayabılmesi için turistlenn konaklama sürelerini uzatacak tesisler kurması gerektıği bıldirildi. Dokuz Eylül Üniversitesi îzmır Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr Orhan İçöz, bu tesıslenn 'Seaworld' ve 'Disneyland' gibı eğlenceye veya degışik aktivıtelere yönelik türde tesislerolabıleceğıni söyledı. Aştnsinirfi I İZMİR (AA) - Aşın sinirli olan kişilerin bağırsaklannda tenya taşıyabilecekleri, bu nedenle de parazitolojik açıdan muayene olmalan istendi. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazıtoloji Anabilim Dab Bajkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Ozcel, tenya yumurtalanrun çığ sığır etındengeçtığini söyledi. Prof. özcel. özellıkle çiğ sucuk. pastırma, salam gibi et ürünlerinin yanı sıra sığjr etınden yapılan çığköfte yiyenlerde de yoğun olarak tenya görüldüeünü belirtti. Dogayı tanmnyoruz •ADANA(AA)-Ha>van ve bitki varlığı bakımından dünyanın sayılı ülkelen arasında yer alan Türkiye'de, halkın büyük bölümünün bu hazinenın farkında bıle olmadığı belıruldı. Haceltepe Lnıversıtesı Eğıtim Fakültesi oğretim üyesı Prof. Dr İlharru Kizıroğlu. bir araştırmayazîsında Türkiye'de 3 bıni endemik olmak üzere 10 bin bıtki ve 70 bin dolay ında da hayvan türü bulunduğunu, bu zengin hazinerun farkında olanlann sayısının ıse çok yetersız olduğunu kaydetti. Türkbflim adamının başarısı • ERZURUM(AA)- Atatürk Ünı\ersitesı Tıp Fakülıesi Nöroşirurjı Anabılım Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmaıl Hakkı Aydın, 'Avrupa Stroke Bılım Konseyı'ne üyeseçıldi. AA muhabinnın edındığı bılgıye görcaralık ayında Pans'te yapılan veçeşıllı ülkelerden dallannda ısım yapmış bilım adamlannın katıldığı toplantıda Av rupa Stroke Bılim Konseyı'ne Türkıycdcn Prof Aydın'ın üyc seçilmesı kararlaşünldı. Prof. Aydın'ın uye seçilmesı kararı buaün faksla kcndısıncbıldınldı Güney Kııtbıuula tek baştna•Kagge, gündeortalama 25 km'lik bir yürüyüşle 50 gün civannda bugünlerde hedefine varmayı amaçhyor. Yanında en fazla 60 gün yetecek yiyecek ve yakıt var.NorveçlinJn günde 7800 kalori harcadıgı, aldığı kalorinin ise 5800 kadar oîduğu belirtümekte. Günlük 2000 kalorilik açıkla yürüyüşün sonunda 10-15 kilo kaybedeceği hesaplanıyor. Norveçli genç, tek başına köpek ve kızak yardımı olmaksızm Antarktika Kıtası kıyılann- dan Güney'de Kutup noktasma yürüyor. Gencin bugünlerde hedefine varması bekleniyor. NADtR PAKSOY Norvecli serüvencinin izlediği güzergah OSLO - Norveçliler kendilerini şöyle tanım- larlar: "Bizler tıpkı termosa benzeriz. Dişırruz soğuk. içımiz sıcakür!" Türkıye'mn yansından fazla yûzölçümesahip topraklann daha ziyade güneyınde yoğunlaşmış 5 milyon ınsan 'eve bağlı' kapalı toplum ya- şantısı sürdürür. Norveçli kendi çemberinde ya- şar. Çemberin merkezinde kendisi, ailesi ve ya- şanmışlıklarla sınanmış birkaç dostu ve yakın tamdıklan bulunur. Yüzeysei iiişkiierin çember- lerinden içeri sızrnasına pek izin vermezler. Ama temel ınsani ilişkilerde, sessiz, efendi, saygılı ve dürüst davranırlar. Kolay kolay söz vermezler, yüreklerini her önüne gelene açmazlar, taa ki karşısındakinı sınayıp. inarup ve güvenene de- ğın.. Serüvenci gezgin Norveçliler Böylesine 'içe dönük" bir toplum içinden ata- lan Vikinglerin izlenni sürenler de çıkar. Çağı- nuzın en serüvenci gezginlen arasında yer yer Norveç bayrağı da dalgalanır. Güney Kutbu İca- şifi Amundsen; 'Kon-Tiki' ve 'Ra' sallannın ok- yanuslar kaptanı Tho Heyerdahl, 20. yy'da yer- küreyi eşelemeye yelken açan Norveçfilerin en bilinen ıki örneğidir: "Geniş yeryüzü onlara dar geldi Yüreklennde yalruzlık ve aîcınü duydular." Şu sıralar bir başka Norveçli, coğrafı serüven bağlarrunda. bugünc değin hiç gerçekleştiril- memiş bir uğraşı başarma çabasında. 30'lu yaş- larda Norveçh bir hukukçu tanhte ilk kez, tek başına ve köpeklerin çektiği kızak yardımı ol- maksızın Antartika Kıtası kıyılanndan Güney Zürafanın maçosudaha uzunboyunlu Haber Merkezi • Charies Darvvin bundan 130 yıl önce zürafanın uzun bo- yunlu olmasıru beslenmede avantaj sağ- ladıgını ileri sürmüştü. Zürafa uzun boynuyla öteki hayvanlann enşemeye- ceği dallara uzarup yapraklan yiyebili- yor. Bugüne kadar kabul jgörerı bu açık- İama yanlış olabilir. İngilız bilim adamı Rob Simmons, zürafanın eş bulmakta diğer erkeklerJe mücadele etmek için boynunu azattığını ileri süriiyor. Boylan beş metre, ağırhklan bir to- nun üstünde olan zürafalar dünyanın en uzun boylu hayvanlan. Boyunlanyla öiekı ot yiyen hayvanlann ulaştıklannın ıkı misli yüksekfiğe ulaşıyorlar. Bu ne- denle, bilim adamlan boynun evnmini beslenme rekabetine bağhyor Oysa Dr. Simmons. zürafalann beslenirİcen iki metre yükseklikteki ağaçlarla yetindik- lerini belirtiyor. Öteki hayvanlardan farklı şeylerle de beslenmiyorlar. Kışm, yiyecek için reka- bet artınca, örneğın antıloplann da yedi- ği alçak çalılarla besleniyorlar. Dişi zü- rafalar, beslenme zamanlannın yansı- ndan fazlasıru omuz yükseklığinin altın- daki yapraklan yiyerek geçıriyorlar ve bu konumda daha hızlı yıyorlar. Fosil bulgulan da Darvvin'in var- sayımmı doğrulamıyor. Bugüne kadar türü tükenmiş zürafalardan en büyüğü olan Samotherium'un bacaklan bugün- kü zürafalar kadar uzun, ama boynu çok daha kısa. Beslenme rekabeti önem- lı olsaydı, yalnızca boyun değil. bacak- lar da uzardı. Zürafalar üzennde yapı- lan araşürmalar, boynun vücudun alt kısmına göre yüzde 130 daha fazla uzadıânı ortaya koyuyor. Dr. Simmons, uzun boynun öteki er- keklere karşı bir silah olarak evrimleşti- ğine inanıyor. Erkek zürafalar, dişiler için rekabete girdiklerinde yan yana du- ruyorlar, başlannı ve boyunlannı birbir- lerine doğru şiddetle salhyorlar. Birbir- lerine şiddetle vuruyoriar, bazen küçük boynuzlannı öldürücü bir silah olarak kullanıyorlar. Erkek zürafanın boynu bu dövuşe uyum sağlamış gözüküyor. Dişi zürafanın boynuna göre üçte bir daha uzun ve daha kalın. Kafataslan da 3.5 kez daha ağır. Aynca, dişilenn bır- birleriyle kavga cttikleri hiç görülmedi. Erkek zürafa, uzun, kalın boynu için bir bedel ödüyor Yavaş yürüyor, bu ne- denle aslanlar, dışilere göre ıki misli daha fazla erkek zürafa yakalayıp öklü- rüyor. Kagge ı n yu r umey hedefledığı yolun Norveç hantasında kıyaslaması 1300 km htorvec m kuzeytndek Loloten Adaıan ıle Nofvec n guoey ucu arasımlakı mesafe kadar YUBTSEVEH TEPELERI SUNEY KUTUP NOKTASI Kutup Noktası'na yürüyerek varmay a çalışıyor' Yiyeceklerini ve bannacağı çadın beline bağlı bir kızakla kendisi çekmek suretiyle kayaklarla yürüyerek toplam 1300 km'lik yolu aşma tutku- sunu gerçeğe çevirmeye uğraşıyor. Erhng Kagge isimli bu genç Norveçli serüven- anin dış dünyaya tek bağlanüsını, ARGOS adlı bir telsiz sisteminın uydu araahğıyla Güney Kutbu'ndaki 'Patriot Hills' ÇYurtseverTepeleri) araştırma ıstasyonuna gönderdiği sinyaller sağlıyor. Adı geçen araştırma istasyonundaki- ler, bu sinyaller araahğıyla Kagge'nin bulun- duğu yeri ve sağlık dunırnunu süreklı ızlıyorlar. Serüvenci Norveçlının bu gınşımı ıçın kendia- ni bir yıl öncesınden bedensel ve ruhsal olarak hazırladığı belirtiliyor. Kagge, günde ortalama 25 km'lik bir yürüyüşle 50 gün civannda bugün- lerde hedefine varmayı amaçhyor. Yanında en fazla 60 gün yetecek yiyecek ve yakıt var. Aralık ayı Güney Kutup keşifleri için en uygun za- manmış. Bu 'uygun'luktaki ortalama ısının bile eksı 20 lerde seyrettiği bildirüiyor. Kagge'yi kor- kutan ısıdan ziyade beklenmedik kar fırtınalan ve tipıler. Günde 7800 kalori harcıyor Norveçhnin günde 7800 kalori harcadığı. aldığı kalorinin ise 5800 kadar olduğu belırtıl- mekte. Günlük 2000 kalorilik açıkla yürüyüşün sonunda 10-15 kılo kaybedeceği hesaplanıyor. Sabah kahvaltısı ve öğle yemeğını yulaf lapası. yağ ve kaymak; akşam yemeğinı de yan yanya yağla kanştınlmış kurutulmuş et ve patates la- pası oluşturuyor. Kagge yürüyüş molalannda çikolata ile enerji takviye edıyor. Yiyecekleri bu tür koşullar için özel olarak hazırlanmış; basınç aJünda havası alınarak kunı biçimde torba- lanmış. Dolayısıyla yürüyüşçüyü gereksiz yük- ten kurtanyor ve de yiyeceklerinhsıtmak için ge- rekli yakıttan tasarruf sağlıyor. Özel basınçü sıvı yakıt ocağını sadece yiyeceğini ısıtmakta kul- lanıyor. Kagge! Tanhte ilk kez, köpeksiz, yardımsız, tek başına Antarktika kıyılanndan, Güney Ku- tup Dairesı'ne yürüyerek ulaşmayı başaran kişi olmanı gönülden arzuluyor ve dilıyorum. Yolun açık olsun! SİGARA 20 milyon tiryaki İSTANBUL (AA) - Türki- ye'de her yıl 160 bin kişinin sigara içimine bağlı hastalık- lardan yaşamını yıtirdiğı. uyuşturucu madde tüketi- mınde de son yıllarda önem- lı anışlar olduğu belirtildi. Yeşilay Genel Başkanı Se- lahattın Kaptanağası, Tür- kiye'de 20 milyon sigara tır- yakisinin bulunduğunu, pa- sif içicilerle bırh'kte bu ra- kamın 40 milyona ulaştığını söyledi. 1992 yılında yak- laşık olarak 17 tnlyon lira karşılığında 100 bin ton siga- ra tüketildığini anlatan Kap- tanağası, Türkiye'nin sigara tükctıminde dünya sıra- lamasında 4. geldiğini vur- guladı. Kaptanağası, sözlen- ni şöyle sürdürdü: "Alkol ve uyuşturucu madde tükeüminde de hızla üst sıralara doğru tırmanı- yoruz. Dünya Sağlık örgütü verilerine göre ülkemizde 4 milyon alkolık bulunuyor. Bir yılda 700 milyon Ktreden fazla alkol tüketiliyor. Res- mı kaynaklann yaptığı açık- lamalara göre meydana ge- len trafik kazalannın yüzde 61'irun nedeni alkollü araç kullanımı.Son on yılda mey- dana gelen 880 bin trafik ka- zasından 537 binı alkollü araç kullanma sonucu ger- çekleşmiş. Bu kazalarda ölenlerin sayısı ise 46 binı ge- çiyor." Mafyanınl992kârı: 700milvardolar Selahatün Kaptanağası, Türkiye'nin uyuşturucu madde sevkayaünda önemli bir köprü başı görevi üstlen- diğini bıldirerek, son 12 yılda uyuşturucu maddelerin tü- ketiminin 5 kat arttığma dik- kat çekti. Kaptanağası, gençlerin uyuşturucuya ah- şmasında ithal sigaralann ve kolalı içeceklerin de rolü olduğunu belirterek dünya uyuşturucu mafyasının 1991 yılı kânnın 700 mılyardolan geçtığini vurguladı. Selahat- ün Kaptanağası "Toplu yer- lerde sigara ıçılmesiru yasak- layacak bir kanun en kısa za- manda çıkartılmalı, aynca sigara reklamlan da yasak- lanmahdır" diye konuştu. Modern oyuncaklar yeni dünyalann kapılannı açıyor Herkesin özlediği dünya: Oyuncaklaı • Uzmanlar sadece oyuncaklara yönelen çocuklann, daha yalnız bir çocuk olduğunu' belirtiyorlar. Çocuğun oyuncaklannı arkadaşlanyla da paylaşmasının ise sosyal iletişimi açısından önemli olduğu dile getiriliyor. Şiddet içeren oyuncaklann çocuğun gelişimine olumsuz etkilerde bulunacağına da dikkat çekiliyor. İSTANBUL (AA) - Uzman- çocuğun oyuncaklannı arka- daşlanyla da paylaşmasının ise sosyal iletişimi açısmdan önem- li olduğunu dile getirdi. Doç. Dr. Kaya, şiddet içeren oyun- caklann çocuğun gelişimine olumsuz etkilerde bulunacağını Zürafa, eş bulmada diğer erkeklerle mücadele etmek için boynunu uzatıyor. lar, küçüklerden büyüklere, gençlerden yaşlılara dek hemen herkesin hayranlıkla izlediği ve özlem duyduğu oyuncaklann, kışiliğın gelişmesine katkı sağ- ladıgı kadar önemli tehlikeleri de banndırdığına işaret ediyor- lar. "Oyuncaklann çocuklar ve büyükler için taşıdığı önem" konusundaki sorulan yanıtla- yan Psikiyatrist Doç. Dr. Nus- ret Kaya, çocuklann küçük yaşlardan başlayarak oyuncak- lara yönelrnesiru, "geüşim ba- samağıyla ilgili bır konu" ola- rak nitelendırdi. Doç. Dr. Kaya, çocuklann, büyüklerden ve hayattan gör- düklerini oyunlarla, oyuncak- larla sembolize ettiğinı de vur- gulayarak, bu açıdan bakıldı- ğında oyuncak secirmnin çok önemli olduğunu kaydetti. Doç. Dr. Kaya, oyuncaklar ko- nusunda "cinsiyet aynmı" bu- lunduğunu da belirtti. 'Büyükler de oynar' Doç.Dr. Nusret Kaya, bü- yüklerin de oyuncaklarla oyna- dığını vurgulayarak, bunlann bir kısmının "çocuk ruhlu' ol- duklan için, bir kısmının da ço- cukluğunda gidenlememiş öz- lemleri bulunduğundan dolayı oyuncaklara yöneldiğıni ifade etti. Doç. Dr. Kaya, büyüklerin tercıh ettiği oyunlann başında, 'atari' tipi oyunlann geldiğini de kaydetti. "Sadece oyuncaklara yöne- len çocuk, daha yalnı/ bir çcv cuklur" diyen Dnç Dr. Kaya. da sözlerine ekledi. Psikolog Suna Tanaltay da, çocuğun tüm dünyasını oluştu- ran oyuncaklann büyükler için de 'ılgi çekid' yönler taşıdığına işaret ederek, geçmişten günü- müze oyuncaklann önemli aşa- malar geçırdığini söyledi. Tanaltay, yıllar önce, kurgu- lu oyuncaklann ve sesli şekilde dolanan trenlerin çocuklar için 'rüya gibi bir mutluluk' olduğu- nu kaydetti. Tanaltay, günümüzde yaygın olan oyuncak silahlar sayesinde ise çocukîara yok et- me, ımha etme ve ezerck kazan- ma gibi olumsuz davranış şekil- lerinin öğretildiğinı savunarak, "Günümüzün oyuncaklan bir şeyler getirirken bir şeyler de götürüyor. Bu nedenle çocuğu- muza oyuncak secerken dık- katli olalım" dedi.