Katalog

12OCAK1993SAU CUMHURİYET SAYFA HABERLER AyberkÇölok'a • ANKARA (CmnİMİyet Bürosu)-Tıyatro Eleşürmenleri Birliğj 1992 ödülü geçen yıl vefat eden tiyatro sanatçısı Ayber Çölok'averilecek. Ödûlü, 14 ocak tarihinde Yeni Sahne'de dûzenlenecek bir törenle, Çölok'un oğlu Ali Çölok Atilla Sav'dan aJacak. ödül törenin ardından, Melih Cevdet Anday'ın " Içerdekiler " adlı oyunu sahnelecek. I.AIDSKongpesi •ANKARA (ANKA) •AIDS'in Türkiye'de ve dûnyadaki son dururnu ve hastalık ile ilgili yapılan araştırmalar sonucu elde edilenyenibügüer, îstanbul'da yapılacak olan 1. AJDS Kongresi'nde lartışılacak. AIDS ile Savaşım Derneği tarafından bugûn İstanbul'da dûzenlenecek kongreye Dûnya Sağlık Örgütü uzmanlannın yanı sıra bu alanda araştırma yapan ABD'li ve Avrupalı uzmanlar da katılacak. İzmip'de su kesintisi • tZMtR (Cumhuriyet Ege Börosu) -Izsu Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamaya göre bakım ve onanm çalışmalan nedeniyle yannsaat05.00'ten perşembe günü saat 05.00'e kadarsu kesintisi uygulanacak semtler şöyle: Yeşilyurt, Bahçehevler, Bozyaka, Aktepe Aydın Mahallesi, Aşık Veysel lahallesi, Yunus Emre Mahallesi, Cennetoğlu, Osman Aksüner. General Asım Gündüz, Zafertepe, Güneşh, Bahar, Güngör Mahallesi, Alüntaş, Kılıçreis Mahallesi, Pinreis, Doğanay Mahallesi. Kadın vakıfları • ANKARA-Kadın haklanna ve sorunlanna yönelik çahşmalar yapmak üzere kurulan vakıflann sayısı giderek artıyor. Kadın ve aileden sorumlu Devlet Bakanı Türkan Akyol'un Prof. Dr. Leziz Onaran da kadın dayanışmasına yönelik bir vakıf kürdu. Doktora işsizlik tehlikesi ANKARA (ANKA) -Türkiye'de gelecekte doktor sayısının aıtarak işsizliğin doğmasını engellemek için Sağlık Bakanlığı. Türk Tabıbler Birlıgi. DPT gibi kuruluşlardan temsilalerin kaüldığı komisyonlar, Tıp Fakültesı'nde kontenjanlann azalülması ile ilgili çalışmalar yaparken, Bağımsız Devletler Topluluğu ûlkelerinde Tıp Fakültesi'nde okuyan Türk öğrencilerin sayısının artması endişe yaraüyor. Cep telefonu ANKARA (AA) -Türkiye'de modern telekomünikasyon teknolojisinin son ürünlerinden olan cep telefonunun hizmete sunulmasıyla ilgili çahşmalarda yeni bir araşmaya girüiyor. Ulaştırma Bakanı Yaşar Topçu cep telefonu için en az iki fırmaya linans vereceklerini açıkladı. Bakan Topçu konu ile ilgili bilgi verirken "Lisans vereceğimiz fırmalann her birinden 500 milyon dolar olmak üzere 1 milyar dolar peşin para alacagız" dedi. Araç muayene labopatuvarı • ANKARA (AA)-Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın Türkiye'de üretılen araçlara imal izninı "kağıt üzerinde" verdiğini öne süren TSE, bu araçlan kontrol için "araç muayene laboratuvarlan" kunnaya soyundu. TSE Genel Şekreteri ömer Peker "Tûrkiye'de imal edilecek araçlara bu iznin 15 yıldır TSE tarafından veriîiyordu. Sanayi Bakanbğı bu yetkiyi 1990 ydında geri aldı" dedi. ">mukkale Üniversitesi • DenizK(Cmnhuriyet) -Yeni kurulan üniversitelerden Pamukkale Üniversitesi, çağdaş var olma felsefesıru belirledi. Üniversite Rektörü Prof. Dr. Arif Akşit, toplumun kültürel ve sosyal düzeyini yükseltecek çözümler arayan, teknolojinin tüm yörderini kullanmaya özen gösteren, Atatürkçü ve çağdaş bir nesil yetiştirilmesi için uğraş verileceğini büdirdi. Istanbullu doğalgazaısuıamâdı Halk doğalgaza güvenmiyor. Belediyenin seferberlık kampanyasına ve altyapının yüzde 95'inin tamamlanmasına karşın abone sayısı sadece 10 bin. Tesisat ücretleri pahalı bulunuyor. 295 mılyon dolarlık dev proje 'uykuda' tstanbul Haber Servisi- İstan- •bul doğalgaza alışamadı. Be- lediyenin geçtiğımiz ay abone sayısını arttırmak amacıyla başlattıgı "Doğalgaz Seferber- liği"ne karşın bugüne kadar sa- dece 10 bin abone doğalgaz te- sısatı yaptırdı. Doğalgaz tesisat ücretlerinin pahaüıhğı ve İstanbullulann projeye olan güvensizliği nede- niyle artünlamayan abone sayısı 295 milyon dolarlık dev projenin de verimsiz kullanı- lmasına neden oluyor. 3.5 milyon Istanbullu'ya ulaşması hedeflenen Istanbul Doğalgaz Projesi'nin yüzde 95'inin tamamlanmasına karşın kentte hedeflenen abone sayısına ulaşılamıyor. Katılım payı ödeyerek abone olanlann sayısı 40 bine ulaştı ancak, tesi- saünı tamamlayıp gaz kul- lanımına başlayanlann sayısı sadece 10 bin 800. Daire başına 5-10 milyon arasında değışen doğalgaz tesi- sat bedeli nedeniyle birçok Istanbullunun geleneksel ısınma yöntemlerini tercih et- mesi, Büyükşehir Belediyesi'ni düşündürüyor. Istanbul Büyükşehir Beledi- ye Başkaru Nurettin Sözen abone sayısının azlığına proje aşamasında yapılan olumsuz yayınlann neden olduğunu, Ankara'da meydana gelen do- ğalgaz kazasının da İstanbullu- lan tedirgin ettiğini söyledi. İstanbul'un hava kirliliğinden kurtulmasının tek çıkar yolu- Ankioa'da300Mnkotuıttadoğalgaz tstaotat Haber Semsi-Ankara Doğalgaz Projesi kapsamında, 1988 yihnda başiayan doğalgazçahşmalan sonucunda 300 bin konutta doğalgaz kuüanımı sağlandı. 1992 yüında 340mil> on metrekup doğalgaz tüketimi gerçekleşti. Böylece 680 bin ton kömür kullarulmaması sağlandı. Ankara Anakent Beiedıyesi EGO Genel Müdürlüğü'rtden edinilen verilere göre, EGO tarafından bin 600 kazan dönüşümü onaylandı, 72 büyûk ısı merkea yapıldı, bin 800 soba montajı tamamlandı. Geçen yıl 2 bin kat kaloriferi dönüşümü yapan EGO, bu yıl 150 bin konutta doğalgazdönüşümü gerçekleşürmeyi planlıyor. Bu yıl yapılacak yaygınlaşürma projesi kapsannnda 380 milyon ton doğalgaz tüketimı gercekleşeceği tahmin ediliyor. Bu ay başında yüzde 50 oratunda artan doğalgaz tarifçsinin, 6 ay süreli olduğu belirtiliyor. Doğalgaz faturalan kalonferli binalariçin 'ayhk', katkaloriferli ve sobaiı bınalar için ise *ikı ayhk* olarak düzenleniyor. 130 metrekarelik bir dairede yaşayan bır ailenm aylık ortalama410 bin lira doğalgaz faturası ödediği belirtiliyor. 1992 yıhndauygulananvedegişen doğalgaz tarifeleri şöyle: " 1992(TL/ Metrekup): konutlar bin 600, ticari kunıluşlar bin 750, resmi daireler bin 900.1993 (TL/metreküp): konutiar 2 bin 400, ticari kuruluştar 2 bin 265, resmi daireler 2 bin 850". nunun doğalgaz kullanımının yaygınlaştınlması olduğunu söyleyen Sözen, "1993 yıbnda Istanbullular doğalgazı kulla- nabılmek için yanşacaklar. Te- miz ucuz ve modern bir yakıt olan doğalgazı n değeri anlaşıla- cak" dedi. Doğalgazın en büyük so- runlanndan biri olan dış kredı- nin ana para ve faız ödemelen de tstanbul Büyükşehir Beledi- yesi'ni düşündürüyor. 1992 yılı için 300 milyar dolar tutannda- kı anapara ve faiz ödemelerinin Büyükşehir Belediyesi'nce yapılamaması üzenne hükü- met, İstanbul Doğalgaz Proje- sinde belediyeye destek oldu. Başbakanlık ve Hazine Dış Ti- caret Müsteşarhğı ile yapılan görüşmeler sonucu belediye. doğalgaz faiz ödemelerini tller Banası'ndaki paylanndan tak- sitlendirerek ödeyecek. Beledi- yeye altyapı yaürımlan için 100 milyar lırahk pay aynldı. Eski projede havagazı rea- bilitasyonunun öngörüldüğü- nü beürten Sözen, daha sonra bundan vazgeçildiğini ve bütün havagazı borulannın doğalgaz borusu olarak yenilendiğini söyledi. Osmanbey, Nişantaşı ve Be- yoglu bölgesindeki çalışmalann metro projesi nedeniyle biraz geciktiğini belirten Sözen, bu bölgedeki çalışmalann da üç ay ıçinde tamamlanacağını belirt- ti. Doğalgaz'm konutlara bağ- lanması aşamasında maliyetin Büyükşehir Belediyesi'nce kre- dilendırilmesinin mümkun ol- madığını. bu konuyla banka- lann ilgilendiğirıi söylen Sözen, şunlan dedi: "Bankalar doğalgaz için ko- nutlara kredileraçıyorlardı. Bir ara vaad ettiler. Şimdi üzerine gitmiyorlar Biz doğalgazı bi- naya bağhyoruz. Ama konutta- ki tesisin tamamını özel şirket- ler yapıyor. Bunun için gereken kolayhğı bankalann sağlaması projeyi de hızlandırabilir." İGDAŞ'm yüzde 49'unun sa- tılması konusunda devlet deste- ği aldıklannı belirten Sözen, bu konunun bir devlet şirketi olan Botaş'a verilmesi konusunda çalışmalann olduğunu söyledi. Ingiliz, Fransız ve İtalyan gaz şirketleriyle de görüşmelerin yapıldığını ifade eden Sözen, konunun bir hükümet politi- kası olduğunu belirtti. Nerelere verildi 24 Mart 1989 tarihinde baş- iayan doğalgaz çahşmalannın toplam maliyeti 1.6 trilyon lira. Proje, tstanbul'un doğusunda- ki ve batısmdaki iki ayn şebeke- den oluşuyor. Baüdaki şebeke Botaş'ın Esenyurt istasyonun- dan aldığı 20 barlık doğalgazı İstanbul'un batı ve kuzey kıs- mına dağıtıyor. Dogu şebekesi ise Dolayoba'daki Botaş istas- yonundan aldığı gazı kentin Anadolu yakasına dağıüyor. Bugüne kadar gaz verilen böl- geler şöyle: tstanbul yakasc Esenyurt, Avalar, Yeşilköy, Yeşilyurt, Florya, Şenlikköy, Ataköy, Ba- kırköy, Kartaltepe, Hipodrom, Yedikule, Aksaray. Kumkapı. Anadotu yakas: Yayalar, Pendik, Kartal, Cevizli, Kay- narca, Rahmanlar, Küçükyalı. Bostana. Erenköy. Kozyatağı, Sahrayı Cedid, lç Erenköy, Ça- yuşoğİu, Altunizade, Kadıköy, İcadiye, Üsküdar, Selimiye. Maliyet ne kadar Doğalgaz sistemının tamamı bir aboneye 5-10 milyon liraya maloluyor. Sistemi yaptıran her bir abonenin 810 bin liralık katılım payını da tGDAŞ'a ödemesi gerekiyor. Şirkeder abonelerdan alacaklan bu üc- reti 5-10 ay vadeye bölebiliyor. Tiyatroseveremodern bir sahne •4 aydır restore edilmekte olan Harbiye Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu açıldı. Restoras- yonu 18 milyar liraya mal olan Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'nda bir çok yenilik yapıldı. Kültûr Servisi- Tiyatrosever- lere modern bir sahne kazan- dırmakamacıyla 4aydır restore edilmekte olan Harbiye Muh- sin Ertuğrul Tiyatrosu dün, Js- tanbul Büyükşehir Belediye Başkaru Prof. Dr. Nurettin Sö- zen tarafından açıldı. Tiyatronun açılış töreninde konuşan Sözen. daha iyi teknik imkanlann, artistik açıdan da- ha fazla anlatım olanaklan ya- ratarak, eserlenn kalitesine olumlu katkılarda bulunacak- lannı söyleyerek, "Biz belediye olarak, tiyatrolara elimizden gelen yardimı vermeye çabşıyo- ruz. Şu anda 5 özel tiyatro tara- fından dönüşümlü olarak kul- lanılan Muammer Karaca Ti- yatrosu, buna bir örnek." dedi. Restorasyonu 18 milyar lira- ya mal olan Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'nda yapılan yenüik- ler; 20 metre yükseklikteki sofı- ta. döner sahne. akustik tavan ve duvar kaplamalan, ışıklan- dırmanın etkısini artıran yansı- üa ve emici panolar, sahnenin tüm dış cephesine aluminyum ve reflektif cam kaplama. efekt odasında, kulis ve iç fuayede , yangma karşı sinyalli güvenlik sistemi, bütün elektrik. ısıtma ve havalandırma tesisatlannda yenileme, yanmaz halı. Aynca tiyatro bünyesinde yer alan 65 kişilik Cep Tiyatrosu' da resto- re edilerek hizmete açıldı. Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'- nda yapılan milyarlaca liralık restorasyon, özürlü seyirciler tarafından yeterli bulunmadı. Tadilattan sonra tiyatroyu zi- yarete gelen İstanbul Radyosu eski spikerlerinden Sevinç Fın- dıkoğlu, "Benim özürlü bir ço- cuğum var ve sanata aşık. Di- ğer bütün insanlar gibi, oyunla- n izlemek istiyor. Modern ve çağa uygun olarak nitelenen bu yapıdan, özürlü insanlar nasıl yararlanabilecek." dedi. İstanbul Şehir Tiyatrolan Genel Sanat Yönetmeni Gen- cay Gürün "Projede, bu konu- da bir tasan olrnadığı için resto- rasyonda değişiklik yapamadık ama, özürlü seyirciler gelirse, kendilerine yardımcı olacağız. Yanlardaki dört 'Acil Çıkış Kapısı'nı özürlü seyirciler için kullanacağız ve zaman içinde de, kendileri için gerekli olan düzenlemeyi yapacağız." dedi. NELER KAZANDIRILDI-20 metre yükseklikteki sofita, döner sahne, akustik tavan ve duvar kaplamalan. tşıklandırmarnn etkisiııi artıran yansıtKi ve emici panolar, sahnenin tüm <hş cephesine ahminyum ve reflektif cam kaplama, efekt odasında, kulis ve iç fuayede, yangma karşı sinyalli güvenlik sistenıi, bütûn elektrik, tsıtma ve havalandmna tesisatlannda yenileme, yanmaz halı. Konservatuarakim sahipgkacak? AHUANTMEN İstanbul Büyükşehir Belediye Başkaru Nurettin Sözen, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuan binasuun belediye- nrakazandiğı dava sonucu boşaltılmasıy- la ilgili olarak, "Kış ortasında ögrencikn sokakta bırakacak değüız. Ancak Ista- nbui Ünrversitesi'nin makul biı süre içi- nde bu konudaki önlemini alması gere- kir" dedi. Konservatuar bmaanırı bekdi- yeyeait olduğunu söyleyen Sözen, konse- rvatuann îstanbul Üniversitesi'ne bağb olduğunu, bu nedenle konservatuann taşınması konusunda belediyenin herha- ngi bir yer gösteremeyeceğmi belirtti. İs- tanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cem'i Demiroğlu, belediyçnin süre tanı- maması durumunda öğrencilerin geçki olarak biryere yerieştireceklerini söyleye- rek, "Ancak Başbakanhğa yapüğrmız ba- şvuru sonuçlandı. Tarabya ile Büyükdere arasmda brr civarda yapılacak yeni ko- nservatuar binasının planlan hazıriam- yor. Belli bir süretammrsadoğrudan ora- ya taşmınz" dedi. İstanbul Büyükşehjr Belediye Ba- şkanlıgı'nın tstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuan'nın tahliye edilmesi iste- mıyle açüğı dava beSediyeden yana sonu- çlamnca, en büyük tepki konservatuarda çocuklan okuyan velilerden geidi. Öğre- ncilerin dönem ortasmda "sokakta" ka- Imasmdan tedirginHk duyan velilerm olu- şturduğu komitemn başındaki Handan Tan, "Sözonusu iki taraf var. Biri üniversi- te, biri befediye. Bir taraf kaybetu. Araa burada kaybeden cezalandırüınıyor. Ço- cuktar cezalandınyor ve biz buna tepki du>ııyoruz. Belli bir süre taranacağı söyle- ndi, ancak o sürenin sonunda bizyine aynı sorunlan yaşamayacak mıyızTdiyor. Tan a>Tica yerri binanın tamamlanmasınffi en az.3-4 yü süreceğini söykyerek, İstanbul Büjiıkşehir Beîediyesi'nin konservatuar binasım "kültûr ve sanat sitesir> ne dönüV ştürmesi konusunda "Sanatçılann zaten yetiştiği bir kurumu dışan aüp, yan ba- stan başlamalannı" anlamsız buhıyor. İstanbul Ürâversitesi Devlet Konserva- tuan yeni binasına taşınırken, tüm müzik aîetierini ve kûtüphaneyi de beîediveye bı- rakmak zorunda ohnası velileri telaşİandı- ran bar başka konu. Özelfikle müzik atetle- rm milyonlarca lira değerinde oktuğu, üni- versitenin aynı ölçüde atet satoı alamaya- cagı söyknryor. Tiyatrodaki tamirat ve yeni- leştirme çahşmalan nedeniyle Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu. 1992-1993 sezonunu Moliere'in ünlü oyunu "Tartuffe" ile açtı. Oyun 17 ocak tarihine kadariz- lenebüir. Bu arada içinde bir cep tiyat- rosu, bir cep sinema salonu, çok amaçh bir salon ve resim galerisinin yer alacağı ve şu an- da nikah dairesi olarak kullaru- lan Tünel'deki binanın, Tank Zafer Tunaya Kültûr Merkezi olarak, 29 ocakta açılacağını söyleyen Nurettin Sözen, "Ay- nca Fatih Reşat Nuri Sahnesi, 5 ay süren yenileme çahşmalan sonunda, perdelerini yann açı- yor. Kuruluşundan beri köklü bir tadilat görmeyen bu tiyatro, 7 milyar liraya maloldu ve ça- ğın gereklerine uygun hale geti- rildi." dedi. Güneydoğu'dahayvaııcılığa özelteşvikANKARA (Cumhuriyet Börosu) - Kalkınmada öncelikli yöreler uygula- masıru başansız bulan hükümet, yeni bir sistemi uygulamaya sokana kadar. Doğu ve Gûneydoğu bölgelerindeki ya- tınmlara özel önem verecek. Bölgede hayvanahk alanına ılişkin yatınmlara verilecek kredilerden faiz alınmayacak. Diğer yatınmlara yönelik kredilerin faizleri de çok düşük tutulacak. Bölgeye verilecek kredilerde. önceliğin yanm kalmış yatınmlarla. hayvanahk sektö- rüne tanınarak, "kaynak israfımn önle- neceği" belirtiliyor. Bakanlar Kurulu, geçen hafta yaptığı toplanülarda, bölgeler araa adaletsiz- liklerin gjderilmesi konusunu ele aldı. Başbakan Süleyman Demirel'in "Kal- kınmada öncelikli Yöreler" uygulama- sının başanlı olmadığmı, bölgelerarası adaletsizhği giderecek yeni çahşmalar yapılmasını istemesinin ardından hükü- mette, özellikle Gûneydoğu Anadolu'- daki kalkınmada öncelikli illerde yapı- lacak yatınmlara, faizsiz ya da çok dü- şük faızli kredi verilmesi görüşü ağırkk kazandı. Bugüne değin büyük çapta teşvik ve- rilen bölgede, kredilerin amaç dışı kulla- mldığını dikkate alan hükümet, yeni teşvik politikasında, Türkiye'ye ulusla- rarası piyasada rekabet gûcü sağlaya- cak "tercihli sektörlere" ağırlık verecek. Yöreye verilecek kredilerde önceliğin yanm kalmış yatınmlann tamamlan- masında olacağı belirtiliyor. Özellikle hayvancılık alanında işletme kredisine gereksinim olduğuna dikkat çekilerek, bu sektörün verilecek kredilerle " he- men harekete geçirilebileceği" kaydedi- liyor. 1993 yüında uygulanacak teşvik poli- tikalannı görüşen Bakanlar Kurulu ko- nuya henûz son şeklini vermedi. Tanm ve Köyişleri Bakanı Necmettin Cevheri, tanm kesiminde çalışanlann milli geürden akhğı payın zaman içinde , yüzde 15'e kadar düştüğünü belirterek, "Türkiye, büyük ölçüde bir dengesizlik yaşamaktadır. Bunun en önemli nedeni, tanm ve hayvanalığın istenildiği gibi gelişmeme- sidır" dedi. Sektördeki teşvikleri gözden geçir- diklerini bildiren Cevheri, şöyle konuş- tu: "Hayvanalığın gelişmesi için hay- vanahğa vereceğimiz kredilerin faizleri- ni sıfıra indireceğiz. Devlet bu alana ak- taracağı parayı, hazine bonosu satarak yüzde 80 faizle malediyor. Hayvanahğa ilk kademede 700 milyar liralık destek verilecek. Yaünmlar yüzde 70 orarunda kredilendirilecek. Yani 100 milyon li- ralık yatınm yapan kişinin 30 milyon sermayesi olacak, 70 milyonu faizsiz kredi olarak alacak." DOĞALGAZA YÜZDE 50 ZAM THattM Doğalgaz Konut(lst) Konut(Ank) !şyen(Ank.) LPG 12kg liklüp Kömör Lınyıt Kok Ithat(ANK) FuelOıl özelkalyak. Ozelkaiyak. (ANK) Katofrferyak (IST) Odun Havagazı Motonn Gazyağı Elektrik (S ı*ri 8250 KCAL/nrû 8250 KCAL/m3 8250 KCAUVg 11.200 KCAUkg 3000 6700 6000 KCAL/ 9800 KCAU K0 9700 KCAUkg 2500 KCAL/kg 3000 KCAUm 1 10200 KCAL/kg 10400 KCAL/kg 860 KCALAwh DtftM 1643 TUm 1 2544 TUm 1 2783 TUm 1 4000 TUkg 554000TUton 1680 000 TUon 1400 000 TUlon 2458 TUkg 2333 TUkg 924000TUton 1170 TUm 1 5078 TUkg 5737 TUkg 920TUkwh Tfim Btt S 221 343 375 406 308 369 344 314 301 616 488 593 657 1080 Not Elettnk fıyatı olarak. ısınma amaçlı kullanılacağından 120 kwtı'den sonrakı kullamm fıyatı alınmıştır KBM nfaan 1 5 8 9 3 7 6 4 2 12 10 11 13 14 \ 'Savaşhizmetfni reddediyorlar • Askerliği, bir savaş hizmeti olarak değerlendiren Almanya'daki bir grup Türk genci, "Savaş Hizmetini Reddedenler Girişimi"ni oluşturdu. Girişim, yurt dışındakiTürkler'in 15 ayhk askerlik karşılığı ödediği 10 bin markın sivil alanda kullanılmasını istiyor. BERATGCNÇIKAN Askerliği, bir savaş hizmeti olarak değerlendiren Alman- ya'daki bir grup Türk genci, "Savaş Hizmetini Reddedenler Girişimi"ni oluşturdu. Giri- şim, yurt dışındaki Türkler'in 15 ayhk askerlik karşüığı öde- diği 10 bin markın sivil alanda kullanılmasını istiyor. Giri- şim'ın sözcüsü Aziz Koşgin, 10 bin markın yanısıra yapmak zorunda bırakıldıklan bir ayhk temel eğitimin de sivil hizmete dönüştürühnesini önerdi. Almanya'da biraraya gele- rek "Savaş Hizmeüni Redde- denler Girişimi"ni kuran Türkler'in başlattığı "Askerlik Hizmetine Hayır" kampan- yasını Alman Sosyal Demok- rat Partisi, Abnan Yeşiller Par- tisi, Anti-Faşistler Birliği, Al- man Sosyalist Gençler Birliği, Aachen.Ûçüncü Dünya Foru- mu ile Üçüncü Dûnya Koordi- asyon Bürosu da destekliyor. Savaş Hizmetini Reddedenler Girişimi ilk olarak bir imza kampanyası başlattı. Grişim'in 1980'den bu yana Almanya'da yaşayan sözcüsü Aziz Koşgin. savaş hizmetini reddetme gerekçelerini açıklar- ken, askerliğin bır baskı ve sa- vaş kurumu olduğunu savun- du ve amaçlannı şöyle anlattı: "Askerhk, insanlara karşı, gerekçesi ne olursa olsun. kaba kuvvet kullanmayı, onlan sin- dirmeyi ve sonuç olarak da öl- dürmeyi kuram olarak benim- semiştir. Ben hümanist bir kişi- yim. Bu nedenle arahk ayında Mılli Savunma Bakanlığı'na askerlik hizmetini reddettiğimi bildirdim. Bunun yerine toplu- ma, sosyal alanda hizmet veren sivil kuruluşlarda askerlik süresine denk bir sûre kadar hizmet vermeye hazır olduğu- mu, bedelli askerlik için öngö- rülen 10 bin markın da sivil amaçlarla kullanılmasını iste- diğimi bildirdim. Bu istemle- rim reddedildi. Bu kez iktidar vemuhalefetteki partilere Ana- yasa'da var olan vicdan hûrri- yetinden yararlanmak isteğimi, bunun göstermelik bir madde olmaktan çıkanlması gerekti- ğini bildirdim. Ancak hiçbir yanıt alamadım." Aachen, Köln, Bochum ve Herne kentlerinden Türkler'in katıldığı Ginşim toplanülann- da askerlik yapmak istemeyen- ler görüşlerini açıkhyor. Kaü- hmcılara, bu toplanülarda as- kerlik yapmamanın hukuksal yönleri hakkmda da bilgiler ve- riliyor. Yaşadıklan Ataıanya'- dan istemlerini, askerhği red- dedenlere hiçbir alanda hu- kuksal sorun çıkanlmaması ve bu ülkede istendiği kadar ka- labüme hakkı olarak özetleyen Savaş Hizmetini Reddedenler Girişimi'nin Türkiye'den is- ttmleriyse şöyle: • •»«" ••»• ı "tsteyene sivil hizmet verme hakkı, dövizli askerlik hizme- tinde ile durumunda bile sivil hizmet olanağının sağlanması ve dövizlerin asken değil sivil hizmet alanlannda kullanılma- sı, pasaportlann uzatıhna iş- lemlerinin askerlik hizmetini yerine getirme ya da askerhği erteleme koşulundan bağımsız ohnası, askerlik hizmetini yap- mayanlar hakkında hiçbir adli soruşturma açılmaması ve bu kişilerin Türkiye'ye giriş-çıkış- lannın engellenmemesi, uzun sûrede askerliğin zorunlu ol- maktan çıkanlması, ödenen vergi. harç ve gürnrüklerden askeri hizmetlere giden payın kişinin istemine göre sosyal alanlara kaydınlabilmesi ve bu amaçla bir fon oluşturuhnası." Alrnanya'da 'ZİVİSTerFederal Ahnanya'da as- kerhk çağı gelen gençler için iki seçenek var. Dileyenler orduya katıhp klasik askerlik hizmeti >apı- yorlar. Ancak dileyenler de orduda askerlik eğitimi yerine sivil hizmetlerdeçalışabiliyor- lar. Kısaca "ZtVİS" diye anı- lan bu gençler hastanelerde, çocuk yuvalannda, yaşhlann bakımevlerinde. evlerinde yalnız yaşayan ancak bakıma muhtaç olan yaşhlann bakımında çahşarak askerlik hizmetlerini tamamhyabili- yoıiar. Askerliğinı ZtVİS olarak yapmak isteyen Alman genc- lerin bu amaçla birmahkeme- den karar almalan gerekiyor. Mahkeme başvurulannda ise askerlik hizmetini reddetme gerekçesi önem taşıyor. Tür- kiye'ye göre daha geniş yetki- lerle donaühnış olan Alman yargıçlann gerekçeyi hakh ve makul bulmalan zorunlu. Bu da zaman zaman ügjnç hu- kuk tartışmalanna yol açıyor. örneğin bir gencin "Adam öldürme sanaünı öldürmek istemiyorum" gerekceli baş- vurusu bir eyalette kabul edi- lirken, birbaşkaeyalette "ulu- sal birliğe zarar vereceği" için reddedilebiliyor. ZÎVİS olarak askerük hiz- meti yapmak isteyen, ancak yargıçlarla tartışmaya gjrmek istemeyen gençler genellikle "daha banşçıl hizmetlerde çalışmanın kendileri için psi- kolojik önem taşıdığı" gerek- çesini kullanıyorlar. ZÎVİS'lerle normal asker- lik hizmeti yapanlar arasında ücret ve süre bakımından çok önemli bir fark yok. Ancak ZtVİS olarak askerlik yap- mak isteyenlerin sayısında son yıllarda gözlenen büyük aruş, askeri yetkilileri düşün- dürüyor.