Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 1OCAK1993CUMA
4 HABERLER
Gözaltmda kayıp
iddiası
• ANKARA (ANKA)-HEP
Diyarbakır Milletvekili
Sedal Yurldaş, Şımak'la
gözaltına ahnan Mehmct
Ertak ısimli bir vaıandaşın
"kaybolduğunu", ancak
İçişleri Bakanı İsmel
Sezgin'in böyle birgözallı
olmadığını bildirerek
kamuoyunu yanılıtığını öne
sürdü. Scdat Yurldaş yaptığı
yaalı açıklamada, Mchmei
Ertak'm 22 ağustos'la Şırnak
kömür ocaklanndan
çikuklan sonra yanında
yakınları bulundugu halde
polis tarafından gözaltına *
alındığını daha sonra
Abdullah Ertuğrul,
Abdürrahim Dcmırvc
Ahmei Kaplan"ın kendisini
hücrcdc gördüğünü söylcdi.
Mchmei Ertak'ın babasırun
valiliğc vc savcılığa dilckçe
vcrmesine karşın "böyle bir
gözallı olmadığı" yolunda
kcndisinc bilgı vcrildiğini,
ancak göslerilcn lanıklann
ifadcsine bilc
başvurulmadığını kaydelli.
Basın
Konseyi'nden
değerlendirme
• İSTANBUL(ANKA)-
Basın Konscyi Başkanı
Okıay Ekşı, koalisyon
hükümelinin 1992yılında
basın özgürlüğünü
gerçcklcşlirmck yolundaki
vaailcrinin hiçbirini yerinc
gelırmcdiğini bclirlcrek bir
yazann edindigi bilgi vc
bulgulanndahi lcrörc
muhalap olduğu bir döncme
girildiğini söyledi. Okıay
Ekşi, ycni yıl mcsajında Türk
basını olarak büyük
sarsıntıiarla dolu gcçcn 1992
yılının ulanç vcrici birolayla
gendcbırakıldığını ifadeeiıi.
Ekşi sosyolog Doç. Dr.
Yalçın Küçük'ün yurl
dışında yaptığı bir röportaja-
ait film vc nollara polis
larafından el konulmasına.
"Bir yazann cdindiği bılgi vc
bulgulann dahi devlctlcn
kaynaklanan bir lchdidc
halia tcrörc muhatap olduğu
bir döncme girdik"sözlcriylc
lepki göstcrdi. Tüm bu utanç
vcrici gerçcklerin ayıbının
hükümetc ail olduğunu
savunan Ekşi."Ama Türk
basını. asıl onu aldattığını
sananlann aldandığını
göstcrcn sayısız ömeklcrlc
doludur. Nitekim 1992 yılı.
umuyoruz ki bu gcrçeği bir
kercdaha gözJerönünc
serecckıir"dedı.
Sabahattin Çelebi
Başkan'ın
koruması
'PKK'sız çıktı
tstanbul Haber Senisi -
Şar.ycr Belediyc Başkanı
İhsan Yalçın'ın koruma
görevlisi Sabahattin Çclcbi
(30 tahliyeedıldi.
Sabdhattin Çelebi. 12kasım
günü silah bulundurduğu
gcrckçcsiy lc gözallına aiın-
mış.daha sonra basında "Sa-
nycr Belediyc Başkanı'nın
koıuması PKK'lıçıklı"
başhklı haberlcr
yaymlanmışlı.
"^argılandığı İsianbul
DoletGüvcnlik
Mahkemcsi'ncc2Saralıkla
serhcsl bırakılan Sababallin
Çeebı dün Sanycr Bele-
diy.-si'ndckı göre\inc
başadı Çclcbi, basında
halkında çıkan yazılan
göıdüğündcşok geçirdiğini
söyeycrek " Benim nc PKK
ilc ıe dc hcrhangi bir örgüıle
alatam var. Basında sanki
berım PKK'lı olduğum ka-
mtanmış gibi 'Ba>kanın
korjması PKK'lı diyc
hakrlerçıktı. Baba yadigan
mernisiz. paslı birsilahım
variı. Polisgeldi sjlahımı
soriu bcn de gösUrdim.
göaltınaalındım'dcdi.
LKKUZ gün gözaljna lutul-
duaan sonra İstanbul
Dclet Güvenlik
M;hkemesi"ncc tJluklanan
Ç-eebi. silah buluıdurmak
ve alaklıksuçunJan8
ki şyle birliklc yargılandı.
Biiıklcyargılanağı kişilcri
deanımadığını soylcycn
Söjıahallin Çcleb, kırk sckiz
gCıılük lulukluluiu
sîiesince eşinin v: bcş
çouğunun zor ginler
yaadığını. allı ya>ındaki
oğunun görüşlcric "yanına
gc:vm baba" di>c
ağadığım anlaitı
hsan Yalçın di konuyla
ihgtı olarak "Bu <lay siyasi
ra.iplerim tarafııdan böyle
l»ıseedilmiştir"tedi.
1992 yılı gözaltında kayıplar ve ölümler açısından yoğun geçti
20 kisi gözaltında kavboldu
BffiBAKIMA
Hüsamettin Yaman
İç Politika Servisi -
Türkiye'de 1992
yılında yinc cmniyct
müdürlüklerindc
kayıplar vc gözallı-
nda ölümler yaşandı.
cşitli nedenlerle gö-
zaltına alınan 20 kişi-
dcn bir daha habcr
alınamadı. Gözallına
alınan 21 kişi isc ya-
şamını yilirdi.
İstanbul'da bu yıl
çindc gözallına alı-
nan 5 kişindcn bir
daha habcr alına-
madı.
1991 yılı içindc kaybolan Yusuf Erişti
vc Hüscyin Toraman'la birliktc İsian-
bul'daki kayıpların sayısı 7'yc yükscldi.
sianbul Tcrörlc Müaıdclc Şubcsin'cc
gözahına alınan vc daha sonra kcndi-
sindcn habcr alınamıyan kişilcr şunlar:
Hüsameltin Yaman, Soncr Gül: 4
Mayıs günü Fındıkzadc'dc otobüs bck-
lcrkcn birliktc gözallına alındılar. Du-
rakla bekleycnlcr Yaman vc Gül'ün gö-
zaltına alındığını gördülcr.
Hüscyin Gülünay: 20 Tcmmuz günü
Sanyer Tarabya üslündcki cvindcn çi-
karken gözaltına alındı.
Ayhan Efcoğlu: 6 Ekim günü gözallı-
alındı. Sağmalcılar Cczacvi'ndc lu-
tuklu bulunan Haccr Ankan vc Ali Tc-
kin gözalıında bulunduklan sırada kcn-
dilerinc foloğrafmın göslcrildiğini. Ay-
han Efcoğlu'nun cmniycıtc bulunduğu-
nu açıkladılar.
Tuğrul Özbck: 9 Ekim günü Ycnı-
köy'dcÇardakçaybahçcsındc gözallına
alındı. Özbck'in gözallına alındığını
çaybehçcsindc bulunan garson gördü.
Hüsejin Gülünay Ayhan Efeoğltı Tuğrul O/bek
Aynca Hcdcf Dcrgisi'ndc ı^lışan Aslı
Güncş. gözalıında bulundugu şürc ıçcr-
sindc karşı hücrcsindc Tuğrul özbck in
kaldığını vc kcndısinindc Özbck'i gör-
düğünü açıkiadı
isianbul dışında gözlantına alıdıkıan
sonra kaybolanlann adlan isc şöylc:
Mchmei Dcmir. Durmuş Çaylak,
Mahmul Ertak, Nc/ir Acar, Sadık Al-
kamış. Firkan Ersoy. Şchmuz Aydm.
Ahmcl Koşmai. Ahmct Ballıca. Ahmct
Aklan, İbrahim Arslan. Duran
Yıldırım. Ziyacttin Allınok. Mustafa
Laçin. Yavuz Dcni/.
Gözaltında kaybolanlann sayısının
arlması üzcrinc kayıplann ailclcri 1
Kasım günü Ankara İnsan Maklan
Dcrncği'ndc açlık grcvinc başladılar. Vc
yclkilılcrdcn kcndilcrinc bir açiklama
yapmılmasını istcdilcr. Ancak ailclcrin
/iyarcl cıtiği TBMM Başkanı Hüsa-
mcllin Cindoruk, Yardımcısı Fchmi Işı-
klar, Başbakan Sülcman Dcmircl, Mcc-
lis İnsan Haklan Komisyonu üyclcri vc
parlililcr hiç bir açılama yapmadılar.
Başbakan Sülcyman Demircl 7 Kasırn
günü kendisini ziyarct cdcn kayıpların
ailclcnnc "Çocuklannız ccbimdc mi
cıkanp vcrcyim" dcdi. Ailclcr açlık grc-
vıni 13 kasım günü bilirdilcr.
1992 yılında da ö/rlliklc siyasi ncdcn-
lcrlc gözallına alınanlara işkcncc yapı-
Imaya dcvam cdildi. Gözallına alındı-
klan sonra "bcyın kanaması sonucu"
öldüğü açıklanan Rcm/i Basalak cn çok
konuşulan olay oldu.
23 Ekim günü Adana'da bir soygun
olayından sonra düzcnlcncn opcras-
yonda Şaban Hudak öldürüldü. Musıa-
fa Yaşar ılc Rcm/i Basalak yaralı ola-
rak vakalandılar. Bu kışılcr gözaltına
alındiktan bir kaç saal sonra Adana
Emniyct Müdürlüğü basın loplanlısı
düzcnlcdi.
Musiafa Yaşar ilc Rcmzi Basalak
basın mcnsuplannın önündc olayı pro-
lcslo cllilcr. cllcri kclcpçcli olmasına
karşın zafcr işarcli yaptılar. Rcmzi Ba-
salak, olayı protcslo clmck için önün-
dckı nıasayı tckmclaii vc polıslcrin üzc-
rinc yürüdü. Daha
sonra bu kişilcrin
olay; proicslo cdcn
fotoğraflan basında
ycr aldı.
Ancak. 4 gün son-
ra Rcmzi Baslak'ın
"Bcyin kanaması so-
nucu öldüğü" açı-
klandı. Basalak'ın
kı/kardcşi "ağabeyi-
nin vücudıında iş-
kcncc i/lcn oldu-
ğunu vc dılinin ko-
panlmış olduğunu"
açıkiadı. Basalak'la
birhklc gözaltına alı-
nan Musiafa Yaşar"da yaptığı basın açı-
klamasında şunlan bclirtlı:
"İkimizcdc basına lanılılmadan öncc
yoğun olarak işkcncc yapılnııştı. Rcmzi
çok dinç \c sağlıklıydı. Hcr hangi bir
yarası yoklu. Basına lanılıldıklan sonra
saatlcrcc Rcmzi ılc karşılıklı odalarda
sorgulandık. Bana çok yoğun işkcncc
yapılıyordu. Rcmzı'nin dc scsinı duyu-
yordum. Sürekli 'sızdcn korkmuyorum.
bcni öldürcmczsinız" diyc bağrıyordu.
Bir sürc stinra scsinı hiç duymadım. Po-
lislcr İslanbul'a gölürüldüğünü söylcdi-
lcr."
Rcmzi Basalak dışında gözaltına
alındıktan sonra işkcnccdc sonucu öl-
düğü ilcri sürülen kişilcr şunlar:
Tahir Suday. Abdülrakip Akın. Bur-
han Scrikli, Zcki Bölçün, Bişcng Anık,
Abdülkadir Kurı. Mithat Kullu, Agit
Salman, Mehmct Yılmaz, Ali Ekbcr Al-
maca. Tcmcl L'çar. Erol Poyraz, Ali Şa-
hin, Tahir Seday, Ramazan Altmsöz,
Hüsnü Ö/en, Mehmct Aklan, Musa Çi-
çck, İbrahim Özdcmir, Nurcttın Aslan.
iHDbılançosulı
1992'de 1041
failimechul
veyargısız
infaz
• İHD Genel Başkanı
Akın Birdal, 1980-87
arasında 117 kuşkulu
ölüm olayı varken,
1992'de bu sayının
1041'e çıktığını söyledi.
ANKARA (ANKA) - İnsan
Haklan Dcrncği(İHD)Gcncl
Başkanı Akın Birdal, I982"dc
işkencc. gözallı, faili mcçhul
ve yargısız infazlar sonucu bin
41 kişinin öldürüldüğünü bc-
lirlcrek "1992 insan haklan
açısından bir fıyasko vc croz-
yondur" dcdi. 1993'ic insan
haklan açısından Kürt soru-
nunu birincil sorun olarak
gördüklerini ifadc cdcn Bir-
dal. Türkiye'de 60 milyon in-
sanın insanca yaşamak islcdi-
ğjni söylcdi.
Birdal, düzenlcdiği basın
tûplantısında 1992'dc 12 Ey-
lül darbcsinin insan haklan
alanındaki lahribatlarını sil-
mc iddialanyla işbaşına gclcn
hükümclin gcçmiş yıllan
aratacak düzeydc ağır baskı-
lar uyguladığını söylcdi. 12
Eylül'ün cn ağır koşullannın
uygulandığı 1980-87 arasında
kuşkulu ölüm sayısının 171
olduğunu soylcycn Birdal,
I992'dc işcncc, faili mcçhul ci-
naycı, gözallı vc yargısız in-
fazlarda öldürülcnlcrin
sayısının bin 41'i bulduğunu
bildirdi. Türkiyc'nin 1992"dc
dc uluslararası alandaki kölü
sicilini dcğişlircıncdiğini savu-
nan Birdal şunlan söylcdi:
"1992 insan haklan açısın-
dan tam bir fıyaskodur. Bir
crozyon yılıdır. Dcvlel bu yıl
hcr alanda uyguladığı baskı
vc şiddclle anılacak vc unu-
lulmayacaktır. 1992, kan vc
gözyaşı yılı olarak tarihcgcçc-
ccklir."
1993/ün Birlcşmiş Millcl-
ler"cc İnsan Haklan Yılı ilan
cdildiğini bildircn Birdal, bu-
nun Türkiye açısından bir
fırsat olması gerckliğini sa-
vundu.
İHDnin I993'ic dc
haksızlığa uğrayan hcrkesin
umut vc güvcn kapısı ola-
cağını ifadc cdcn Birdal.
"1992'dc kimi çcvrclcrin vc
güvenlik güçlcrinin (Kahrol-
sun insan haklan) anlayışı dc-
ğişmcmişlir" dcdi.
ir yıl içinde 12 gazeteci öldürüldü
1992 gazeteci içinkara yıl
Suç duyurusu
İHD İstanbul Şubcsi
Başkanı Ercan Kanarda Çcr-
nobil kazası ncdenıylc mcyda-
na gclcn radyasyon tchlikcsıni
toplumdan gizlcycn yctkililc-
rin yargılanması için 6 Ocak
1993 larihindc Sultanahmct
Adliycsi'nc suç duyurusunda
bulunacaklannı bıldııdi.
Ercan Kanar yayımladığı
ycni yıl mcsajında. Çcrnobil
faciasını loplumdan gizlcycn
dcvlel yönclicilcrinin insanlı-
ğa karşı suç işlcdiklcrini bc-
lirtli. Kanar, sorumlulann cc-
zalandınlması vc loplumun
haklanna sahip çıkması için
lüm insanlan, kıtlc örgüllcn-
ni, scndikalan. mcslck oda-
lannı, çcvrc kuruluşlannı dü-
zcnlcncn kampanyaya katı-
lmaya çağırdı.
İç Politika Servisi - 1992 yılı
Türkiye'de gazctccilcr için "ka
ra yıl" oldu. 12 gazclccinın öl-
dürüldüğü Türkiyc, iç savaş ya-
şayan Yugoslavya'dan sonra
cn fa/la ga/ctccinin öldürüldü-
ğü ikincı ülkc sırasında ycr aldı.
Oldürülmc olaylannın hcpsi
Güncydoğu b<>lgcsindc yaşiin-
dı. Vcıümcinayctlcr"faiİi mcç-
hul" kaldı. Sabalı Gazclcsi mu-
habiri İz/cl Kczcr ısc Cizrc'dc
Ncvru/ olaylannı izlcrkcn gü-
venlik görcvhlcnuın açtığı aıcş
sonucu öldü. -, ^
Gazclccilcrin gcnclliklc şch-
rin cn işlck caddcsindc. kafala-
nna lck kurşun sıkılarak öldü-
rülmesi dikkal çckıi. Öldürülcn
gazctccilcrarasında bir lck Mu-
sa Antcr'in "kalilının kimliği-
nin bclirlcndiği" açıklandı vc 2
kişinin robol rcsimlcri basına
dağıtıldı. Ancak diğcr öldürmc
olayları gibi bu olay sonrasında
da kimsc yakalanmadı.
Saldınya uğrayan gazctccilcr
arasında sadccc Özgür Gün-
dcm Gazctcsi muhabiri Burhan
Karadcniz yaralı olarak kurtul-
du. 5 Ağuslos günü Diyarba-
kır'da saldınya uğrayan Kara-
dcniz uzun sürc haslancdc
kaldı. Yurl dışında da lcdavi
görcn Karadcniz halcn tckcr-
lckli sandalycdc yaşamını sür-
dürüyor.
Di> arbakır'da öldürülcn gazetcci-v azar Musa Anter
1992 yılı içinde Güncydoğu"- nucu öldü.
da öldürülcn gazclccilcr şunlar:
18 Şubal: 2000'c Doğru IXTgisi
Diyarbakır muhabiri Halil
Gürgcn dcrgi bürosunda başın-
dan lck kurşunla vurularak öl-
dürüldü.
24Şubat:Ycni Ülkc Gazctcsi
Batman muhabiri Ccngiz Al-
lun sabah cvindcn biiroya gi-
dcrkcn Ycni Mahallc 8. caddc-
dc M. Şirin Cami önündc öldü-
rüldü.
23 Marl: Cizrc'dc Ncvruz
olaylannı izlcyçn Sabah Gazc-
lcsi muhabiri İzzct Kczcr gü-
venlik güçlcrinin açtığı alcş. so-
5 Ha/iran: 2000cdoğruDcr-
gisi vc Ycni Ülkc Gazclcsi cski
muhabiri. scrbcsl ga/ctcci Mc-
cit Akgün. Nusaybin yakınla-
nnda dircğc asıh bıılundu.
8 Haziran: Özgür Gündcm
Gazclcsi Diyarbakır muhabiri
Hafız Akdcmir, sabah cvindcn
işinc gidcrkcn şchrin cn işlck
caddcsindc kafasına sıkılan lck
kurşunla öldürüldü.
29 lcmmuz: Özgür Halk
Dcrgisi Batman Muhabiri Çc-
(in Abayay'ın saal 20.00 sıra-
larında kafasına lck kurşun
sıkıldı. DiyarbakırTıp Eaküllc-
sınc kaldmlan Abay;:y crlcsı
gün yaşamını yuirdi.
I Ağuslos: Özgür Gündem
Gazclcsi Gcrçüş muhabiri
Yahya Orhan saat 22.00 sırala-
nnda Bağlarbaşı'ndaki cvinc
gidcrkcn uğradığı silahlı saldırı
sonucu öldü.
9 Ağuslos: Uluslararası Ya-
zarlar Birlğı (PEN) üycsi, Öz-
gür Gündcm vc gazclcmi/in
Ccylanpınar muhabiri Hüscyin
Dcniz sabah cvindcn işycrinc
gidcrkcn silahiı saldınya uğra-
-dı. Ağır yaralanan Dcniz, Şan-
lıurfa Hastancsi'ndc amcliyal
cdildi. Ertcsı gündializmakina-
sina bağlanmak ü/crc Diyarba-
kır'a scvk cdilirkcn \olda öldü.
20 Eylül: Kürl aydını vc Ö7-
gür Gündem Ciazclcsi yazan
Musa Antcr. Diyarbakır'da öl-
dürüldü
9 Kasım: Diyarbakır'ın Hani
ilçcsinc saldıran PKK mılıtan-
ları, Türkiyc Gazclcsi muhabiri
Yaşar Aklay'ı cvindc kurşuna
di/dilcr. 18 Kasım: Hürriyçl
Gazclcsi cski muhabiri Hatip
Kapçak Mardin'in Mazıdağı il-
çcsindc öldürüldü.
20 Kasım: Gcrçck Dcrgisi'-
nin Diyarbakır tcmsılcisi Na-
mık Tarancı saal 08.30'da Bağ-
lar scmlindcki Kahvcönü du-
rağında uğradığı saldırı sonun-
da yaşamını yilirdi.
Hükümlü ve tutuklu yakınları cezaevi önünde açık göriiş yasağını protesto etti.( Fotoğraf: İ BR AH İ M GÜ N E L)
Siyasi tutuklu göruşemediİstanbul HaberServisi-Siyasilcrcyılbaşında açık gö-
rüşün yasaklanması prolcslocdildı. SağmalcılarCcza vc
Tuluk Evi önündc toplanan tutuklu ve hükümlü ya-
kınlarıyla dcinokralık kitlc örgütlcrinin ıcmsilcilcri
polisın müdahalcsi üzcrinc dağıldılar.
Adalct Bakanlığı'nınTcrörlc Mücadclc Kanunu'na
dayanarak siyasi lutuklu vc hükumlülcrc. açık görüş
yasağıgclirengcnclgesinin açık lanmasından sonra. siyasi
lutukluvchükümlü yakınlanyla İnsan Haklan Dcrncği
İsianbul Şubcsi vc Çağdaş Hukukçular Dcrncği dün
Sağmalcılar C'c/a vcTuıuk Evi önündc bir basın
açıklaması yaptı. Cczaevi müdürü ilc birgörüşmc vapan
ÇHD İstanbulŞubc Başkanı Avukat Ali Rıza Di/dar.
"Cczaevi nıü
dürü vc İsianbul Cumhuriycl Başsavcısı gcnelgcnin
kanuna aykın olduğunu söylcdilcr. Ama cllcrındcki
gcnclgc ncdenıylc bir şcy yapamadıklannı söylcdilcr" dcdi
Daha sonra İnsan Haklan Dcrncği tarafından okunan
bildiridc. hükümclin vc Adalci Bakanfnın hukıık dışı vc
kcyfi bir iuium içcrsındcolduklarını vcaynmcıhk
yapııkları bclirtilcrck şöylcdcnildi: "TcrörlcMücadclc
Kiinunu siyasi luluklu vc hükumlülcrc açık görüş yasağı
gciırmiyor. Bu kanunun 16. nıaddesı bu kanunun
kapsamına gircn suçlardan suçlananlann Eskişchir lıpı tck
kışilik\cüçkişilik hücrcsistcmincgörcinşacdilmişcc/ü
olcrindcbarındınlacağını vcbu tıpcczacvlcrındcaçık
görüşyapıınlmayacağı hükmünü gctiriyor. Oysa Eskişclıir
kapalıdır."
SERVER TANİLLİ
Yeni Yılda, Geçerken...
Biraz geç kalkmışa benzersiniz; mahmurluğunuzdan
anlıyorum, dün akşam ister istemez fazla kaçırmışsınız.
Doğal ama, ne de olsa yılbaşı gecesi. Yo öyle demeyın,
apayrı bir zevki vardır akşamdan kalmanın! Uyku iıe
uyanıklık arasında gider geiirsiniz. Eskiler, 'humar' der-
lerdi buna biliyorsunuz ve bizim Şeyhülislam Yahya
Efendi bir parça kendine geldiğinde yeniden ister kade-
hini;
Ne zevktür, ne safadur, ne hazdur ey saki
Seherhumardan açup gözumü bâdegörem
Ne de guzel söylüyor değil mi?
Evet, aynı kanıdayım sizinle: Apayrı bir parantezdir
Divan şiirimizde Şeyhülislam Yahya Efendi. Kaba sofu-
ya şamarını indirir ve sonra rindane bir söyleyiş içinde,
eşsiz duyarlıkların dünyasında gezinir Yo Nedim'i etki-
lediği açık, katılınmdüşüncenize Cankurban böyleşey-
hülislama! Refah Partisi mi dediniz? Vallahi sizin gibi
ben de merak ederim, iktıdara geldiğinde ne türden bir
adamı şeyhülislam atayacak diye. Çoğunluğu Nakşi-
bendi olduğuna göre bir halden anlamaz sofu gelip diki-
lecektir karşımıza: Içtiğin yasak giydiğin yasak, soytarı-
lığı anlaşılıncaya deyin uğraşın durun. Neyse bırakalım
şımdi bunu, ama söz, bir gün geleceğim, bol bol okuya-
lım Şeyhülislam Yahya Efendi'den.
Hiç söylemeyın Allahaşkına, bilmez miyim sizi! Aklı-
nız gıdıp gidip takılmıştır Saraybosna'ya dün akşam; bir
yandan da evi-ocağı bir gecede basına yıkılan Şırnaklı-
nın şu kışta-kıyametteki halini düşünüp tedirgin olmuş-
sunuzdur. Ama olmayacak gıbı değil! Benimse, üstürve
üstlük Osmanlı İmparatorluğu Tarihi'nin kimi haritaları,
birgidipbirgeldiönüme.Yoinanınhâlâsınırlerimyaüşmış
değil!
Sizinki gibi, zehir zıkkım oldu yiyip içtiğim bir bakıma.
Eklemiş olayım: Farkında mısınız, sahipsiz kalmış bir
hali var dünyamızın. Unlü filozof Emmanuel Levinas'la
yapılmış bir söyleşi vardı birkaç ay önce Le Monde'öa.
Ben fırsat bulup da üstünde duramadım o ilginç konuş-
manın. "Sosyalizmin kalesinin yıkıldığı hiç iyi olmamış-
tır' diyordu Levinas. "Bir güvenlik öğesiydi dünyamız
için o. Durun bakalım, daha işin başındayız, neler, ne
türlü belalar bekliyor insanlığı!"
Adam, üstelik anti-marksist, ama filozof. Yakalamış
doğruyu!
Konudan konuya geçiyoruz, şunun şurasında sohbet- .
tir ettiğımiz. Tadında kalmalı! O yüzden, yalvarırım size,
bana açmayın o malûm konuyu. Zaman zaman mahal-
leye musallat birileri olur, konu-komşuda huzur ne bı-
rakmazlar;budaonlargibi.Diıpedüzbaşbelâsı!Senkalk
faşist ve gerici bir rejimin bütün çırkefine bulaş, sonra
da insanlar bir parça iyi bir şey yapmaya kalktıklarında,
çelme at. Yo bu sefer sert taşa vurdu baltayı! Benim bil-
diğim işçi sınıfı yumruğunu indirecektir tepesine. Şimdi
ağırdan alıyor olmasına bakmayın; 15-16 Haziran'ı
yapmış bir sınıftır bu. Bir kalktı mı ayağa söker atar, ali-
mallah!
Göreceksiniz, doğrulup yürüyecek bir gün.
Ve üzerine gideceği ilk kişi de o olacak...
Bakınız, o söylediğiniz konuda da hemfikirim sizinle.
Son derece yanlış bir iş yapıyor Avustralya'ya gitmeye
kalkmakla Mustafa Ekmekçi Duydu ya orası da ada di-
fe, Heybeliada'ya yolculuk gibi kolay sanıyor. Oysa kos-
koca bir kıta! iyi biliyorum, gidecek ve kesin kaybolacak
orada. Arayın ki bulasınız! Efendim? Yo doğru dediğiniz:
Gerçekten, bir köylü saflığı vardır dostumuzda.
Hem köylü de zaten, kendisi söylüyor canım.
Yüzyılların Gerçeği ve Mirası'mn beşinci cildini mi so-
ruyorsunuz? 19. yüzyılı anlatıyor ve bu yılın sonuna doğ-
ru yayımlayacağım; hazırda, gözden geçirilmeyi bekli-
yor. Osmanlı İmparatorluğu Tarihi'nm ikincı cildini ni-
sanda çıkardıktan sonra, o konuya eğileceğim. Hay Al-
lah, durmadan haritalar geliyor aklıma. Deli olmak işten
değil!
Daha fazla yormayayım sizi. Benimkisi, yeni yılın ilk
gününde, geçerken şöyle bir uğrayıp selam vermek ve
bir kahvenizi içmekti. Şiir mi, a elbette var; şiirsiz yaşa-
nırmı?Kısa bir süreönce, bizim MüştakErenus'un'Bun-
lar furundan yenilerde çıktı. Tek durmadılar, sana gön-
deriyorum" deyip yolladığı tomarın içinden, "Gel Işte"
adını taşıyan güzel bir şiir size:
Sabahm seherinde değil
Gecenin bu karanlığında gel
Konuşmaz umutlann ardma sığınma öyle
Susmak yalan soylemektir
Heykeller kırk yıldır yalan söyler
Sabahm seherinde değil
inadına gecenin karanlığında gel
Seviyorum meviyorum
ğâfa bırakma yüceli-
Yureğin var ya o güzel yüreğin
Koş gel işte
Koş gel
Susma öyle!
Hadi hoşça kalın, nice yıllara ve hep beraber...
NOT: Server Tanilli'nin 25 aralık günü bu sütunda ya-
yımlanan yazısının 5. satırındakı "Lvy'nin" sözcüğü
"Levynin"; 13. satırındaki "bir de film" sözcükleri "bir
de bu film"; 55. satırındaki "insanlan" sözcüğü "imam-
ları" olacaktı. Düzeltir, özür dileriz.
Yardımın aslan payı DYP'nin
Partîlere 147milyar
lirahaziııevardıımANKARA (AA)- Siyasi Par-
tilcre 1993 yılı bütçcsindcn 147
milyar lira yardım yapılacak.
Bu paranın 54 milyannı DYP
alacak. TBMM'dc 3 ya da
daha fazla milletvekili bulu-
nan, scçimlcrc katılabilccck şc-
kildcörgütlcnmcsini tamamla-
yan 8 siyasi partiyc hazinc
yardımı yapılacak. 342 trilyon
lira olarak bclirlcncn bülçcnin
147 milyar lirası partilcrc
dağıtılacak.
Gencl scçim sonrasında
Yüksck Scçim Kurulu'nun
ilan cıtiği sandalyc sayısı csas
alınarak yapılan hcsaplamaya
görc. TBMMdc grubu bulu-
nan siyasi parlilcrc vcrilccck
yardım yaklaşık olarak şu lu-
larlarda gcrçcklcşccck:
DYP 54 milyar 174 milyon.
ANAP 35 milyar, SHP 26 mil-
yar 782 milyon, RP 18 milyar
869 milyon. Scçimlcrdcn sonra
scçildiklcri parlilcrden islifa
cdcn millclvckillcri ilc
TBMMdc lcmsil cdilcn HEP
vc MÇP'yc dc 6"şar milyar lira
yardım yapılacak. SHP'dcn
ayrılan mıllctvckillcri ılc
TBMM'dc grup kuran CHP 9
Eylül 1992 larihindc açıldığı
gcrckçesıylc 6 milyarlık
yardımın. dört aylık bölümü
olan 2 milyar lirayı alabilccck.
CHP. ödcmcnin bu şckildc
yapılmasına itirazcdccck.
2820 sayılı Siyasi Partilcr ya-
sası'na görc, TBMM'dc grubu
ya da 3 vcya daha fazla millci-
vckılı bulunan. scçimlerc gjrmc
hakkı cldc cdecck kadar lcşki-
lallanan siyasi parlilcrc hcr büt-k
çc yılında, bülçenin (B)cctvcr"" "i
dcki lutann 5 binde 2'si on»
nda yardım yapılıyor.
5 bindc 2 oranın milletvekili
sayısı olan 450'yc bölünmcsiylc
bulunan tutar, gcncl scçimlcr-
dcn sonraki sandalyc sayısına
görc parlilcrc ödcniyor. Ancak.
TBMM'dc 10 vcya daha fazla
millclvckili bulundugu vc scçim-
lcrc gırmc hakkı cldccttiği haldc
yardım alamayan partilcrc cn az
yardım alan parti kadar ödcmc-
dc bulunuluyor. Partilcrdcn 10"-
dan az olmakla biriiklc cn az 3
vcya daha fazla millcıvckilinc
sahip olanlara cn az dcvlel
yardımı alan parliyc yapılan
yardımın dörttc biri oranında
yardım vcriliyor.