Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 28 EYLÜL1992 PAZARTESİ
EKONOMI
BORSA NOTLARI ABDURRAHMAN YILDIRIM
Bîlançolar ile 'Dimyata pirince gitmeyin'!..
Borsada her yıl bır hısse senedı alır
başını gıder Yılbaşı değennın 5 katı, 10
kaü, 15 katı fıyat artışı gerçekleştınr
Geçen yıllarda bu hısseler daha çok pı-
yasa dennhğı olan hısselerdı Çukuro-
va Elektnk, Erdemır, Eczacıbaşı
Yatınm gıbı Ama bu yıl lıderlık, adı
hıç duyulmamış ve ışlem hacmı son de-
rece duşuk olan Dıtaş'ın elıne geçtı Dı-
taş tam yuzde 666 oranında değer artışı
ıle en önde
Ama bugunlerde bır hıssc var kı san-
kı onu bır kaç hafta ıçınde gende bı-
rakacak gıbı baş döndurucu bır hızla
yuksehyor Ustelık bu hıssenın borsa
geçmışı de yok, ama borsayla çok
yakın ılgısı olan bır aılenın şırketı Bu
hısse halka yenı açılan Transturk Hol-
dıng Borsada 8 Eylul'de ışlem gorme-
ye başlamış 1000 hra uzennden halka
arzedılen bu hıssenın borsada 1050 h-
radan ılk ışlemı gerçekleştı ve 11 Eylul'-
de 1500 hraya yukseldı 4 gun ıçınde
yuzde 42 86 pnm yaptı Bu sırada sade-
ce 20 bın adet ışlem gördü Ikıncıhafta-
da ıse 2550 lıray a çıktı ve yuzde 70 artü
Bu haftadakı toplam ışlem hacmı ıse
32 200 Transturk Holdıng uçuncu
haftasında, yanı geçen hafta 3950 hra-
ya yukseldı Yuzde 54 90'lık bır artış
daha Borsadakı ılk ışlem günü oluşan
1050 hralık fıyata gore yuzde 276 19
pnm yaptı Halka arzedılen 1000 hralık
fıyata göre ıse yuzde 285 değerlendı
Topu topu uç hafta ıçınde
Merak edıp bılançosuna baktık
1992'nın altı aylık donemınde şırketın
71 8 mılyar hralık ozvarlığına karşıhk
kısa vadelı borçlan 103 5 mılyar hra
Donen varhklan toplamı da 134 7 mıl-
yar Odenmış sermeyesı 52 4 mılyar
Buna karşılık elde ettığı net kâr ıse 1 mıl-
yar hra Lstelık bu kân esas faahyetın-
den değıl dığer faah>etlennden sağla-
mış Gelırler tablosunda 7 6 mılyar
lırahk faahvet zaran var Dığer faalı-
yetlerdenıse 11 2mılyarhrakârgozüku-
yor Borcu yuksek faahvet kân olma-
yan. ustelık 52 4 mılyarlık serma>esıne
karşılık 1 mılyarkârgösterenbırbılan-
ço Bana göre ıyı bır bılanço değıl ve
baş döndurucu fıyat artışını açıklama-
ya vetmıyor
Once tahtayı ve tabıı kı fıyatı yurute-
rek dıkkat ve ılgı cekmek. talep geldı-
ğınde de malı boşaltmak yaygın bır
borsa taktığıdır Sakınburadadâbovle
bır taktık olmasın0
Bız ızleyeceğız Dı-
lenz kı boyle olmasın Transturk aılesı
çok ucuz fiyattan halka açılarak hısse-
lennı ucuza kaptırmış olsun
••#
9 aylık bılançolara an ılk bılgıler
pıyasada dolasmav a basladı 50 dolayın
dakı şırketın 9 aylık kar rakamları bı
zım de ehmızde Spekulasyona yol aça-
bıleceğı ıçın yayımlamıyoruz Bazılan
gerçekten çok yuksek Performansı du-
şen şırket ıse hemen hemen y ok Şışınl-
mış kâr rakamlannın pıyasada do-
laştığından kuşkuluyuz Bunun çok
sayıda orneğını geçmış bılanço donem-
lennde yaşadık Ustelık bu donemdekı
bîlançolar bağımsız denetımden geç-
meyecek Bîlançolar uzennde oyunu
ahşkanhk edınmış şırketlere ozellıkle
dıkkat edılmeh Pıyasada dolaşan kâr
rakamlarına gore hareket edenlerın elı
yanabılır
Ama borsada para kazanmanın yolu
da bu tur bılgılen onceden almaya da-
yanıyor Bu nedenle rakamlara tama-
men kavıtsız kalmak da kârdan olmak
anlamına gelebılır En ıyısı, kâr rakam-
lannı şırkete veya başka kanallardan
doğrulatmaya gıtmek
Geçen yılın aynı donemı ıle karşı-
laştırmak altı aylık bîlançolar ıle karşı-
laştırmak ve anormal kâr varsa bunun
nereden kaynaklandığını sorgulamak
gerekıyor Yoksa"Dımyat'apınncegı-
derken evdekı bulgurdan olmak ışten
bıle değıl
Cimriliğin böylesiHısse senetlenne yatınmın amacı
başta değer artışı ve temettuden olmak
uzere para kazanmaktır Endeks ıkı
yıldan bu yana 4000 düzeyınde Nomı-
nal olarak kazandınmamış Aynca enf-
lasyon dıkkate ahndığında reel olarak
büyuk kayıplar verdırmış Yanı değer
artışından yatınmcılann kazancı yok,
tersıne buyük kayıplan var
Ya temettü gelırlen ne oluyor
0
Kâr
eden şırketler ortaklanna bundan pay
venrler Şırketler bu kâr payını 1 nısan
ıle 30 eylül tanhlen arasında dağıtmak
zorundadırlar
140 borsa şırketınden 32'sı 1991de
zarar veya yetennce kâr edemedıklen
ıçın temettu dağıtmıyor Genye kaJan
108 şırketten bazısı ıse nısan, mayıs,
hazıran aylannda verdıklerı temettule
n sermaye artınmıyla gen aldılar Yanı
ortaklann cebıne hıç para gırmedı 24
şırket ıse bu sorumluluklannı son aya
bırakmış durumdalar Hatta son gune
dahj bırakanlar bulunuyor Koytaş,
Mardın Çımento, Marmans Martı,
Mensucat Santral, Petrokent Tunzm.
Santral Holdıng. Sonmez Fılament te-
mettulennı son odeme günü olan 30 ey-
lulde ortaklanna odemeye başlayacak-
lar Mardın Çımento hanç dığerlenrun
temettu oranlan çok duşük
Budenhkuçukkârpaylannıbukadar
geç odemek nıye
9
Yılhk enflasyonun
yuzde 60'Iarda seyrettığı bır ulkede,
dağıtılacak temettunun yandan daha
fazlası enflasyon yoluyla zaten gen alı-
nıyor Ban bu temettuyu hıç odeme-
seydınız Temettu oranlannda amn
davrananlar, temettu dağıtımlanru ge-
aktırerek ve son güne bırakarak ıkıncı
bır cımnlık orneğı venyorlar Cımnlı-
ğın bu kadanna pes doğrusu
Carmen dövlzci oluyor
Borsa ıkı yıldır aynı endekste sayıp
duruyor Sayılan hızla çoğalan ve
sadece hısse senedı ıle uğraşan araa
kurumlann durumu zor Tek bacak
üzennde sarsıhyorlar Bu nedenle
aracılar yenı enstrumanlara yonelıyor-
lar Faahyet bacaklannı çoğaltıyorlar
Bır bacak sarsıldığında dığen uzennde
durabılsınlerdıye
Yenı kanun ıle repo pıyasasında ış-
lem yapmak. yatınm fonu kurmak,
pontoy vonetıuhğı \e \aıırım danış
manlığı vapmak aracılar ı^ın olanaklı
hale geldı Şımdı araalar bu haklannı
kullanabılmek ıçın sennaye arttınmı-
na gıdıyorlar ve bırbın ardına SPK'-
dan yetkı ıstıyorlar
Borsanın en çok ışlem hacmıru ger-
çekleştıren aracı kurumu Çarmen, hıs-
se senedı yanında, Hazıne bonosuna,
dovıze ve sıgorta sektorune gınyor
Edındığımız bılgıye gore Çarmen, do-
vız büfelen açmak ıçın Hazıne'ye baş-
vurdu Bır kaç hafta ıçınde dövız bufe-
lennı faahyete geçırmeyı planhyor
Çarmen ın bır başka projesı ıse bır
banka ıle yatınm ortaklığı kurmak
Aynca, hazıne bonosu departmanını
da guçlendınyor Çarmen'ın yenı faah-
yet alanlanndan bın de sıgortacılık
olacak Bır sıgorta şırketı kurmak veya
satm almak yenne acentehk alarak,
butun ışlemlennı bu şırket ıleyapacak
Çarmen'ın açık ısmı, Çarşı Menkul
Değerler Kuruculan arasında Kapalı--
çarşı dan gelenler var Dovız ışıne yat-
kınlar Şımdı yenıden ve resmen bu pı-
yasaya el atıyorlar Çarşı Menkul De-
ğerler hızmet çeşıtlenyle bırlıkte tam
bır finansal supermarkete donuşuyor
Galıba arau kurumlar arasında ayrış
rna gıderek hu kazanaıak
İş Bankası ve Sümerbank'ta satışlar bugün başlıyor
Varlığa dayah menkul kıymet sabşı revaçta
• İş Bankası bır tnlyon
205 mılyar, Sümerbank
da 34 mılyar lıralık
VDMK satacak. İş
Bankası varlığa dayalı
menkul kıymetlen
elektronık hizmet veren
tüm şubelennde satışa
çıkacak.
ANKARA (ANKA) - Turkı-
ye İş Bankası ve Sumerbank'ın
varhğa dayalı menkul kıymet
satışlan bugun başlıyor
Iş Bankası bır tnlyon 205
mılyar, Sumerbank da 34 mıl-
yar hralık VDMK satacak Iş
Bankası varhğa dayalı menkul
kıymetlen elektronık hızmet
veren tum şubelennde satışa çı-
kacak
Bankanın yapacağı satış bu-
gune kadar bankalann satışa
çıkardığı en yuksek mıktardakı
VDMK yı kapsıyor Iş Ban-
kası, bankamatıkler aracıhğıy-
la da alınabılecek VDKM'lar
ıçın ucretsız saklama hızmetı
verecek
İş Bankası nın varhğa dayalı
menkul kıymetlen bır aydan bır
yıla kadar değışen 12 ayn vade-
de olacak
Bır ay vadelı VDMK'lar ıçın
yuzde 63, ıkı ay vadehler ıçın
yuzde 66, uç ay ve dort ay vade-
hler ıçın vuzde 71. beş ay vadeh-
ler ıçın y uzde 72, altı ay vadeh-
ler ıçın yuzde 7"* yedı ay vadeh-
ler ıçın yuzde 74, sekız ve dokuz
ay vadehler ıçın yuzde 76 olan
brut faızoranı 10 11 12 ay va-
dehler ıçın de yuzde 77 olarak
uygulanacak
Sumerbank'ın VDMK'lan
ıse uç av vadelı brut vuzde 73
faızh 1 5 10 ve 50 mılyar hralık
kupurler hahnde satılacak Su-
merbank 7 ekıme kadar su-
recek satışlarda VDMK'lara
aşamalı ıskonto uygulayacak
VDMKlann ılk gunku satış
değen bır mılyon hralık kupur
ıçın 853 bın 835 hra olarak be-
lırlendı
Buna gore
daha karlı
erken alanlar
REKLAM DÜNYASI
Reklameının zapping korkusu
"Zappıng artık televızvonlara reklam
veren fırmalann korkulu ruyası halıne
geldı Uzaktan kumandah televızyonla-
nn ulkemızde gıderek yaygınlaşması ve
televızvon ıstasyonlannın çoğalması ne-
denıvle ızleyıcıîenn reklamlar başladı-
ğında dığer kanallan tarama ahşkanhğı
edınmesı hem reklamcılan hem de rek-
lam veren firmalan endışelendınyor
Turk reklamcılannın ve reklam verenle-
rın hıssetmeye başladıklan "Zapping"
olgusunun ABDveçeşıtlı Avrupaülke-
lennde çok onceden behrlenerek onlem-
ler ahndığını behrten EU Halkla Ihşkı-
ler Bolum Başkanı Doç Dr Ahmet Bu-
lent Göksel, "Ulkemızde uzaktan ku-
mandah TV cıhazlan henuz Avrupa'-
dakı kadar yaygın olmadığı halde zap-
pmgın etkılen dığer ulkelerdekı kadar
yoğun hıssedıhyor Bu teknolojı buyuk
bır hızla yayıfdığı ıçın artık reklam
ajanslannın ve reklam verenlenn de bu
konunun uzennde durmalannın za-
manı gelmıştır' dedı
TEKNOLOJİ VlTRİNİ
Çöpteıı iıışaat malzemesi
Evsel ve ışyen aüklan, yanı çopler
hem beledıyeler hem de çevrecılenn en
büyuk sorunu \menka da da yakın za-
manlara kadar çopler, yerleşım bolgele-
nnden uzakta, onceden kazılmış buyuk
çukurlara dokulur dolduktan sonra
ustu kapatılırdı Ancak çopun çok bol
olması, once bu çukurlann çok çabuk
dolmasına yol açtı Bu da çukurlann
olağanüstu çoğalmalanna neden oldu
Ama gun geçükçe çevre bıhnanın ge-
lışmesı ışlen çok guçleştırdı
Çunkü çevre bılıncı gehşınce goruldu
kı zaman ıçınde bu çukurlarda bınken
yuz bınlerce to? çopten toprağın denn-
lığındekı yeraltı su rezervlenne geçen
toksık sızıntılar dunya su kaynaklannı
kullanılmaz hale getınyor Yaşam ıçın
çok gereklı olan su zehırlenıyor Bunun-
la da kalmıv or çoplenn kımy asal eıkıle-
nımı sonucu oluşan gazlann havaya
kanşımı sonucu ınsanlar ve doğa, olum-
suz etkılenıyor Bu aşamadan sonra çop
çukurlannın tabanı kat kat plastık örtu-
Ier beton ve tecnt maddelenvle kapla-
narak sızıntılann onu alınmak ıstendı
Tabıı bu da mahyetı onerfıh olçude
arttırdı Yalnız bu sefer sızıntı onlenınce
gaz ve toksık maddelenn oluşumu daha
dahızlandı Bunudaonlemenın mahye-
tı çok buvuktu
Çopun hacmını kuçultmenın. kuçul-
turken ıçındekı organızmalan ımha
edıp koku ve mıkrobu yok etmenın bır
volu vardı. evlerden, ışyerlennden top-
lanan çoplen vakmak Şımdı çopler bu-
vuk fınnlarda yakthvor Ne kokusu ne
sızıntısı kalıyor Bır de vanma sonucu
elektnk enerjısı uretılıyor Orta boy bır
çöp yakma tesısı gunde bın ton çop
yakıyor Böylece 17-20 bın evın elektnk
gereksınmesı karşılaruyor Amenka da
yılda 180 mılyon ton çop toplanıyor
Yenıyontemlecam plastık, maden gıbı
maddeler kısmı da venıden değerlendı-
nlıyor Gen kalan kısmı 1 lOOsantıgrad
derevede vakıhyor VVashıngton yakın-
larındakı Alexandrıa'da 1 donum ara-
zıde kurulan 5 katlı bır çop fabrıkası
cok az duman çıkaran bır tesıs Fırını
bır detada 42 ton çop alıyor Bu tesısın
yonetıcısı Rıchard Tvlerşu bılgılen ven-
yor
- Çopun kul halıne gelmesı 45 dakı-
kasuruyor Yuzde 90 ıyanıyor Boylece
buyük İcıtle yok oluyor Aynı zamanda
onemlı olçüde elektnk uretıyoruz De-
ğerlı doğal kaynaklar olan komur ve
petrolun yakılması yenne sorun olan
çopler yakılarak yarar sağlanıyor Çop-
lenn yakılması ıle elde edılen ısı, kazan-
larda oluşan buhar turbınlennı hareke-
te gennyor Elektnk elde edıhyor Bu
tesıs 23 megavat elektnk elde edıyor kı
bunun 20 megavatı kenı ıhtıyacında
kullanılıyor
Kalan 3 megavat ıse tesısın butun ge-
reksınmesını karşıhyor Aynca yakma
sonucu kalan kul ıdeal yapı ve yol dol-
gu malzemesi olarak kullanılmaktadır
Maden, taş plastık artıklanndan olu-
şan kul bazı katkı maddelen ıle
kanştınlarak çımentoya benzer bır bıle-
şım elde edıhyor Boylece çopun yuzde
yuzunden yararldnılıyor Yenı planla-
nan Flonda NVashıngton otoyolu ta-
mamen çop artıkldnndan uretılen dol-
gu maddesınden ınşa edılecek Bu tesıs
4 5 yıl gıbı kısa surede kendını amortı
ederek kara getecek
TOBB'nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri raporuna göre teşvikler amaana ulaşmadı, batıya insan ve sermaye göçü yaşanıyor.
Güneydoğu ahır ve fabrika mezarhğı haline döndüANKARA (Cumhuriyet Bu- bolumünun hebaolduğunu sa-
rosu) - Türkıye Odalar ve Bor- vunarak "bolge adeta bır ahır
salar Bırhğı (TOBB) tarafından
hazırlanan Doğu ve Güneydo-
ğu Anadolu bolgelenne ılışkın
raporda, venlen teşvıklenn
amacına ulaşmadığı, Batıya ın-
san goçünun yanında yoğun bır
sermaye goçunün yaşandığı
bolgenm tam bır " fabnkalar
mezarhğına" donuştüğu vurgu-
landı
TOBB'nin eylul avı başında
düzenledığı Doğu ve Güney-
doğu Anadolu bolgelenne ılış-
kın toplantıda yapılan değer-
lendırmeler bır rapor halıne ge-
tınldı TOBB Başkanı Yalım
Erez "Teröre karşı en sert bı-
çımde mücadele venhrken , bu
bölgenın ekonomık sorun-
lannın da gıdenlmesı gerekır"
dıyerek, bölgenın terör kadar
onemlı dığer sorunlannın ya-
tınmlann azlığı ve yuksek ışsız-
lık olduğunu soyledı GAP'ın
uzun vadelı bır çozum olduğu-
nu vurgulayan Erez, bölgeye
bugüne dek venlen teşvıklenn
ve aktanlan kaynaklann buyuk
lar \e fabnkalar mezarhğı halı
ne donuşuı" dedı Erez bolgeve
venlen teşvıklenn yenıden goz-
den geçınlerek ek teşvıklenn ve-
rılmesını suııstımalı onlemek
ıçın denetım konusunda yerel
odalann gorevlendınlmesını ıs-
tedı
TOBB raporuna gore, Doğu
ve Güneydoğu Anadolu bolge-
len "yanm kalmış" ya da "haya-
h yatınmlarla dolu Raporda
Sıırt Batman arasında teşvıkle
yapılmış pınl pınl" ve "ıçıne
hayvan gubresı düşmemış" te-
sısler olduğu, 29 dev let kombı-
nasından 19'unun kapalı ya da
sadece soğuk hava deposu ola-
rak çahştığı one suruldu Ra-
porda yer alan Doğu ve Güney-
doğu Anadolu bolgelenndekı
bazı oda yonetıcılenn goruşlen
şoyle
Abdurrahman V avuz (Malat-
ya Ticaret >e Sanayi Odası \ ö-
nerim Kunılu Başkanı):Kaynak
kullamm destekleme pınmı ıçın
Doğu ve Güneydoğu ıllenne
• TOBB Başkanı Yalım Erez bolgeye venlen teş-
vıklenn yenıden gozden geçınlerek ek teşvıklenn
verılmesını ve suııstımalı onlemek ıçın denetım ko-
nusunda yerel odalann gorevlendınlmesını ıstedı
• Erez "Terore karşı en sert bıçımde mücadele ve-
nhrken , bu bölgenın ekonomık sorunlannın da gı-
denlmesı gerekır" dıyerek, bölgenın teror kadar
onemlı dığer sorunlann-n yatınmlann azlığı ve
yuksek ışsızlık olduğunu söyledı.
•TOBB raporuna gore, Doğu ve Gü-
neydoğu Anadolu bölgelen "yarım kalmış" ya da
"hayali yatınmlarla'' dolu Raporda Sıırt-Batman
arasında teşvıkle yapılmış "pınl pınl" ve "ıçıne hay-
van gübresı düşmemış" tesısler olduğu, 29 devlet
kombınasından 19'unun kapalı ya da sadece soğuk
hava deposu olarak çahştığı one suruldu
özel bır fon oluşturulsun Ma- na bu bolgelerdekı ınsanlardan
latya'da teşvıklerle 70 fabnka
yapıldı, 35 tanesı uretıme geçtı
Teşvikler planh dağıtılmalı
PTT DDY. THY ve ozellıkle
TEK gıbı kuruluşlar bu bölge-
dekı yatınmlara duşük%
faızlı
veya duşuk tanfeh ucret tatbık
etmelı Aynca ışsızlık sıgortası-
TOBB'a göre Güneydoğu gerçeği:
• Doğu Anadolu'da Et Balık Kurumu'na bağlı 29 dev-
let kombınasından 19'u kapalı
• Malatya'da teşvıklerle 70 fabnka yapıldı, 35'ı ûretıme
geçtı
• Batman'da teşvık belgesı alan sayısı 472, yatmma baş-
layanlann sayısı 267, bıten tesıs sayısı 61
• Kars'ta organıze sanayi bolgesı haar, ama ne özel te-
şebbus ne de de\ let tek bır temel attı
• Erzurum'da 1980-90 donemınde 160 teşvık alındı, 10
yılda sadece 26 tanesı gerçekleştı
•Van'da hayvancılık sektörunde besıahk, ahır yapma
ışı ıçın 80 teşvık venldı, hıçbın faalıyete gecmedı
• Iğdır'da tek bır fabnka var, ydlardır kılıtu
• Sıırt Batman arasında teşvıkle yapılmış 100'un uzenn-
de tesıs var, "pınl pınl, ıçıne hayvan gubresı düşmemış "
başlanması faydalı olur Bu bol-
gelerdekı çocuklann unıversıte-
ye gırmesı ıçın bızım çocuklara
ek puanlar venlmeh
Mehmet STait Şengun(Bat-
man Ticaret «e Sanayi Odası
Başkanı): Teşvık belgesı alan
arkadaşlanmızın sayısı 472,
267 sı başladı, 61"ı bıtırdı Ger-
çek gınşımcıye yardımcı olun-
malı Şırnak olaylannın olduğu
gunun akabınde KIT lenn
sağlığa kavuştuoılması konu-
sunda 20 yıl sıgortalıhğını dol-
duran petrol ışçılenmızden
700"u emekhye sevk edıldı
400'u Adıyaman bolge oldu
tınbolgedezaten b.rtek Tupraş
n a
>' bolgesı programa alındı,
kuruluşu vard. bunu da
a m a
«tımlaklenn başlaması
ğu ıçın orava transfer edıldı
Boylcsı knlık bırdonemde yuk-
sek duzeyde ucrel alan 1100 ış-
çıyı dışanya koyarsanız ne
olur'' Batman'ın boşalması
1100 kışının erken emekhye
sevk edılmesıyle başladı Bızım
aramıza nıfak sokmak ısteyen-
lere malzeme venlıyor Devle-
kaldınyor buradakı arkadaş-
lan emeklı edıyor. bunlann
mevcut sosyal ve bolge mudur-
luğu bmalannı asken garnızo-
na donuşturecekler. mevcut loj-
manlannı asken personele loj-
man olarak verecekler Gehn
bu şartlar altında o yorede tica-
ret yapın, o yore halkını ıkna
edın
Mehmet \slan (Gaziantep Ti-
caret Odası Yonetim Kunılu
Başkanı):Ihracat rakamlan
korfez knzı nedenıyle yüzde 60
duştu 1983-90 donemınde gay -
n safı mıllı hasıladan dldığımız
pay da eskıye oranla çok daha
duştu Bolgemızde bır GAP
yatınm bankası kurulmalı Bol-
gede bulunan kuçuk ve orta
bov ışletmelere alet ve makına
temını konulannda ozel teşvik-
ler getınlmeh Bır de GAP tele-
vızyonu var Çok klasık. prog-
ramlan tekrar edıp duruvorlar
Yusuf Çetebi (\dıyaman Ti-
caret ve Sanayi Odası Yonetim
Kunılu Başkanı):Organızc sa-
GÜNEYDOĞU'DA KAMU YATIRIMLARI
Devlet harcamalannda yatınmın payı giderek azalıyor
ANKARA (Cumhuriyet Bû-
rosu) - Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bolgelenne artık dev-
let de yatınm yapmıyor DPT
ve Mahye'nın rakamlanna göre
bu ıller ıçın aynlan kamu öde-
neklennın gıderek daha az bır
bölumü yatınm ıçın kullanılı-
yor Adıyaman, Ağn, Batman,
Bıngol, Bıtlıs, Dıyarbakır
Hakkan, Kars, Mardın, Muş,
Sıırt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceh
ve Van'da, 1984-1990 yıllan
arasmdakı donemde, kamunun
yatınm harcamalan oransal
olarak azaldı Malıye ve Gum-
rük Bakanhğı ıle DPT nın ven-
lenne gore, 1984 yıhnda bu ıl-
lerdekı kamu harcamalannın
yuzde 28'ı yatınmlara aynhnış-
ken, bu oran 1985 ve 1986"da
yuzde 17, 1987'de yüzde 14.
1988'de yuzde 12,1989 da yuz-
de 9 ve 1990 yıhnda y üzde 8 ola-
rak gerçekleştı
Onemlı bır bolumunu perso-
nel gıderlennın oluşturduğu
can harcamalann 1984'de yuz-
de 62 olan toplam harcamalara
oranı, 1985'te yuzde 70, 1986 -
da yuzde 69 1987 de yuzde 72,
1988'de yuzde 77 1989'da yuz-
de 83 ve 1990'da y uzde 88 oldu
Genel butçe vatınm harca-
malan ıçınde. bu bolgeye ayn-
lan pay, 1984'te yuzde 9 1985
ve 1986'da yuzde 7 1987'de
yuzde 8, 1988 ve 1989'da vuzde
9, 1990 da yuzde 10 olarak ger-
çekleştı Başbakan Suleyman
Demırel'ın geçen cuma gunu
yaptığı basın toplantısında da-
ğıtılan konuşma metnındekı
bılgılere gore, bu yıl, Guneydo-
ğu'dakı ıllerde 624 projeye ay n-
lan 4 tnlyon 300 mılyar hra. ge-
çen yıla gore yuzde 115'lık bır
artış ıfade edıyor Bolge kalkı-
nmasına yonehk, bedelı 1 tnl-
yon 300 mılyar lıra olan 120
yenı proje hazırlandı Bölgede
yanm kalmış veya duşuk kapa-
sıtelı tesısler ıçın toplam 1 tnl-
yon 900 mılyar hralık kavnak
aynldı Aynca GAP'a 2 tnlyon
200 mılyar lıra tahsıs edıldı
Metınde "Bu rakamlar. devle-
tın, bolge kalkınması ıçın gunde
20 mılyar lıra ayırdığı anlamını
taşımaktadır' denıldı
1984-199O Yılları \rasında
Doğu \e (>ııne\doğıı \nuflolıı Bolgelenndekı 15 Ile Ilişkin
Genel Bııtre (>ereekle$meleri
(ıtııKoıı Tl.)
15 lldekı (.enel Bııtce Harı aıııalarıııııı
(an \v Yıılırım Hııroııııahırına Dağılmıı
(miKon 11-)
Yıl
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
Getir
47372
61761
95932
135638
212 348
448754
1418360
Ghler
141000
190000
269000
453000
850000
1811000
3734 000
taptam butçe
gelırien
ıçındekı
Darı(OfOO)
17
13
14
14
13
15
26
toplam butçe
gMterien
ıçındekı
payı
payı|IV0O)
28
32
34
36
41
47
55
Gelınn
•den
oranı
29
30
28
33
40
40
26
Yri
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
Can
88000
134 000
186000
329000
658000
1516000
3307000
Yatınm
hartanalan
40000
33000
46000
66000
110000
165000
306000
Can
harcamalann
topfam
hartamaya
oranı
m
62
70
69
72
77
83
88
Yatınm
harcamalanıtın
toplam
harcamaya
oranı
(H)
28
17
17
14
12
9
8
Yatınmlan
genel bötçe
yatınm
tçmtfekı
9
7
7
8
9
9
10
ıçın bır teşebbus yok Aynca bu
bolgeye enerjının yan fiyatına
satılması , kredı faızJennın de
asganye ındınlmesı lazım 29
mılvardevletı çarpan adam gel-
dı 8-10 fabnkarun duvarlannı
bınketle çevırdı. sonra kaçıp
gıttı Odalar yatınmlan ızleme-
h
Mehmet Yümaz (Kars Tica-
ret ve Sanayi Odası Başkanı):
Organıze sanayı bolgemız ha-
zır 106 parsehn tamamen alt-
yapısı hazır Numunelık olsa
dahı ne ozel teşebbus ne de dev-
let tarafından tek bır temel atı-
Imadı Süt fabnkamız kıraya
venldı, ajan arkadaşımız bır
gun Kars'a uğramadı, ahndığı
gunden ben bır kılo süt üretme-
dı Havvanalık ıhyız, ahır besı-
cılığı yok Havalananın ısmı
var cısmı yok
Suphi Turkoğlu (Van Ticaret
>e Sanayi Odası Başkanı):Hav-
yancılık sektörunde besıcıhk,
ahır yapma ışı ıçın 80 teşvık ve-
nlmışse de bunlann hıçbın faa-
lıyete geçmedı, hepsı atıl Yıkı-
Imaya terk edılen bu ahırlar bır
an once ışletmeye ahnsın Işsız-
lık had safhada Işcı ıstıhdam-
lannda partı başkanlanna kon-
tenjan venlmış gıbı 400 yatakh
hastanemızde de,sağlam bır m-
sanı 24 saat yatırsanız hasta
olur
Mithat Coşkun (Elazığ Ti-
caret ve Sanayi Odası Başkanı):
Kamu kadrolan ıçın 45 bın kışı
muracaat ettı, bın kışılık kadro
tahsıs edıldı Işsızlık büyük bo-
yutlarda Elazığ da GAP kap-
samına ahnsın 10 yıldır devam
eden araştırma hastanesı bıtınl-
sın
Kenan \çıkel( Iğdır Ticaret ve
Sanayi Odası Başkanı): Iğdır
bır tabela vılayelı ohnamalı
Tek bır fabnka var ılımızde
Aras Tekstıl yıllardır kıhthdır,
enkazdır Ozel ıdare ortaklığıy-
la yapılan tuğla fabnkası ka-
panmıştır buna el atılmalı