Katalog

CumhuriyetM . YIL / SAYI 24463 / 3000 TL (KDV içinde) KURUCUSU YUNUS H A M (1924-1945) BAŞYAZMI NADİR MADİ (1945-1991) Işte Güneydoğu gerçeğiODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ RAPORU: Bölge fabrika mezarlığı KARAKOL BASTI, PUSUKURDU Kayı 8hhl TOBB tarafindan hazırlanan Doğu ve Güneydoğu raporunda verilen teşviklerin amacına ulaşmadığı, Batı'ya insan göçünün yanında yoğun bir sermaye göçünün yaşandığı vurgulandı. Raporda yer alan bazı çarpıcı veriler şöyle: Doğu Anadolu'da 29 devlet kombinasmdan 19'u kapalı, Malatya'da teşviklerle 70 fabrika yapıldı, 35'i üretime geçebildi, Batman'da 472 teşvikten 267'si yatınma dönüştü, 61 'i bitti, Erzurum'da 160 teşvik alındı, 10yılda26'sı gerçekleşti. Van'a 60 teşvik verildi, hiçbiri faaliyete geçemedi. Siirt'le Batman arasında teşvikle yapılan 100'ün üzerinde tesisten hiçbiri çalışmıyor. Iğdır'ın tek fabrikası var, o da yıllardır kilitli. Harcamalar arttı, yatınıriarazaMı Türkiye nüfusunun yüzde 12'sinin yaşadığı Doğu ve Güneydoğu'daki 15 ilde yatınmlann kamu harcamalan içindeki payı giderek azalıyor. Adıyaman, Ağn, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkâri, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli ve Van'da devlet elde ettiği gelirden daha çok harcama yapmasına karşın aynlan kaynağın büyük bölümünü personel gideri oluşturuyor. 1984yılında bu illerdeki kamu harcamalannın yüzde 28'i yatınmlara aynldı. Bu oran 1985 ve 1986 yıllannda yüzde 17'yedüştü. Harcamalar içindeki yatınm payı 198Tde yüzde 14,1988'de yüzde 12,1989'da yüzde 9 ve 1990 yılında yüzde 8 olarak gerçekleşti. B6. Sayfada NSAN HAKLARINDAN SORUMLU BAKAN: Çözümdemokratikleşme • 'Yatınmın olabilmesi için bölgede bir güven ortamının sağlanması ge- rekir. Güven ortamı da demokratik hukuk sisteminin tam olarak uygu- lanması ile sağlanır. Ekonomik ted- birleri yanına alamayan diğer tedbir- ler de fazla yararlı olmaz. Ancak bölgede meydana gelen öldürme olaylannın birçoğunda faillerin bile bulunamayışı bizi zor durumda bı- rakmaktadır.' • 'Bölgede yaşanan sorunlann çö- zümünde, ekonomik atılımlann ya- pılabilmesine olanak sağlayacak. huzur ortamını yaratacak demokra- tikleşme de göz önünde tutulmalıdır. Her iki konu da birlikte, başabaş bir biçimde ele alınarak beklenen yarar sağlanır. Ancak demokratikleşme hedefıne yönelik direnme ve engel- leme çabaları sürüyor.' • 5. Sayfada YinePKK: 14erşehit• IfcrtMvaUceBitlis'm ,***<,. 3 • HMMvaUceBitlis'm MutkıılçesındePKK'h terönstlenn saldınsında 10 erşehıtoldu,2PKK'lı öldürüldü. Diyarbakır'ın Lice ilçesinde ise teröristler 4 eri şehit etti, 3 eri de yaraladı. Haber Merkezi- PKK'lı mi- lıtanlann Bıths ve Dıyarba- kır'ın kırsal kesımlennde güvenlık güçlenne yönehk saldınlannda 14erşehıtoldu, 4 er de ağır yaralandı. Çatış- malarda 2 PKK'iı öldürûldü. Mıdyat'ta faili meçhul cina- yetlere bir yenısı daha eklendı. Bitlis'in Mutki ilçesinin Yumrumeşe köyü yakınlann- da pusu kuran PKK'U milı- lanlar, devnye görevi yapan asken konvoya saat 19.30 sı- ralannda roketatar ve otoma- tık sılahlarla saldırdı Güven- lık güçlennin de karşılık vermesı uzenne çıkan çatışma 2 saat sürdü. Çaüşma sonun- da jandarma erlen Ahmet Fı- rat, Alı Gabpmer, Oğuz Bur- kay, Süleyman Demırel, Murat Harmanşah, ŞakirTe- kın, Veli Batur, Nazım Ateş, Emrah hrtaş ve Durmuş Ali Tutar şehit edildiler. Çatışma sırasında bölgeden geçmekte olan bır minübüsün kursunla- ra hedef olması üzerine yolcu- lardan Mutki Ortaokulu müstahdemi Necmettın Ka- rakuzu hayatınıkaybetti.Saldı- nda yaralanan 4 er Tatvan Asken Hastanesfnde tedavı ŞEHİT ^ \RBAV TOPRAĞ\ \ KRİLDİ - Şırnakla geçen perşembe gunu şehit edilen Narba> \uzsuren, dun lopra ğa ıerildi.(Fotoğraf:SUAT KOZLUKLU)»75.Sayfada Gureş, G.Dogu'da 'Her şehitle bir yaş daha ihtiyarlıyorum' • Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş ve Milli Savunma Bakanı Nevzat Ayaz'ın G.Doğu gezısi dün başladı Üç günlük geziye gazete sahıp ve yöneticiİen de katılıyor. • Orgeneral Güreş. Türk devletinin TSK'ya bu denli büyük desteğı hıçbır zaman vermedığını behrterek "Bırkaç sendromluya aldırmayın. Bunlar kıytınk kişilerdir" dedi. DİYARBAKIR (Cumhuri- yet)- Genelkurmav Başkanı Orgeneral Doğan Güreş Gü- neydoğu'daki terör hakkin- da'Türk devletı. Türk sılahh kuvvetlenne bu kadar büyük desteği hiçbır zaman vermedı Bırkaç sendromluya aldırma- yın Bunlar kıytınk kişilerdir. Devlet \e mıllet TSK'nın ar- MArkastSa. 15, Sü. 3'te altına alındı. Çatışmada 2 PKK mılitanı da öldürûldü Bölgede arama ve operasyon- lar sürdürülüyor Diyarbakır'ın Lıce ilçesıne bağlı Üçdamla Jandarma Ka- rakolu'na öncekı akşam saat- lennde baskın düzenleyen PKK'lı mılıtanlar, 4 en şehit ettiler. 3 eri de yaraladılar. Roketlerin kullanıldığı saldı- nda karakolun da ısdbet aldı- ğı, çıkan çatışmada PKK'lıla- ra da kayıplar venldığı belır- tıldı. Bitlis ve Diyarbakır'daki olaylarla ilgilı olarak yetkıliler UArkasıSa.l5,Sü.3'te •HEP: MGK KARARLARI HUKUK DEVLETİYLE BAĞDAŞMAZms.sayfada •ÜNAL ERKAN: ANTERİÖLDÜRENİ BİLİYORUZ mıs.sayjada n*vwmn i a a n c HancfMİarı 'Vahşi Batı'olarak anılan ABD topraklanoda, ellerin- uezgm jeans aansçııan ^ ^ a ^ ^ ^ s ı i ı r p^e k o ş a n kovboy_lann günlük givsisi Blue-Jeans artık herkesin, her alanda Vazgeçilmez' bir fiıtkusu oldu. Blue- Jeans denildiğinde akla gelen markalardan birisi de kuşkusuz Levi's... Gençliğin gözdesi 'Levi's. Tarzı' ilk kez dans \e müzik eşöğinde anlatıldı. Önceki akşam Juliana's adlı diskotekte gerçek- teştirilen gösteride 'Gezgin Levfs Dansçdarf gençlere Levi's kotlarından oluşan sahne giysileriy- le dans ve müzik şovu sundıdar. tkisi kadın, 7 dansçı ve 10 müzisyenden kurulu Road Show'un özelliği ise valnızca LeviVın tanıtımlarında görev almaları. Biri tsviçreli, 16'sı İngiliz olan 'Gez- gin Levi's Dansçıları' nefes kesen hızlı bir tempoda sunduklan gosteriden sonra yoneltilen 'Sah- nede müzik > aparken gi\ erek, tanıtunını \ aptığınız Levi's'lan kendi günlük yaşanunızda da giyi- yor musunuz?'sorumuza şu >anıtı verdiler: 'Kim Levi's gi\mi\or kü' (MUHARREM AYDIN) 28. ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Ey ruh! Hâlâ varsan sağhğına dikkat et •Hacettepe Üniversitesi'nde başlayan ve konusunda uz- manlaşmış dünya çapında pek çok bilimadamının kaöldı- ğı kongrede. giderek daha karmaşık ve anlaşılmaz hale gelen dünyamızda, bıreyin ruhsal dengesini nasıl koruya- büeceğine yönelik pek çok sorunsal ele ahnacak. j . Savfada AKIL ARABASINA DELİLİK STEPNESİ • BUUU. ATUB(İR yazm • J. Sayfada 4 gazete zamlaııdıHaber Merkezi-Hürnyet, Mıllıyet, Sabah ve Fotosporga- zetelen satış fiyatlannı arttırdı- lar. Bugüne kadar 3 bin lıradan satılan Hürriyet, Milliyet ve Sa- bah gazetelerinin fiyatlan 3 bin 500 liraya, 2 bin 500 lıradan sa- tılan Fotospor Gazetesi'nin fı- yalı ise 3 bin liraya çıkarıldı. MArkasıSa.l5,Sü.7'de TBMM Başkanı Cindoruk: Demokrasiyi denemeliyiz • TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, "Kürsüsünde özgürce konuşulamayan, millet- vekilinin kürsüden indirildiği bir ülkede demok- rasiyi hak etme konusunda kuşku duydugunu" söyledi. Türkiye Cumhuriyeti'nin kimliğinin de- mokrasi olarak belirlenememesinin darbelere yol açtığını söyleyen Cindoruk, "Demokrasiyi denemeye mecburuz" dedi. B5. Sayfada Yerel seçim tartışması • 1 kasım ara yerel seçimlerinin, hükümet açı- suıdan 'güven oylaması' niteliği taşıyıp taşıma- yacağı tartışıhyor. İktidar partileri, seçimin hükümete ilişkin bir 'şablon' ortaya koyamaya- cağını savunurken ANAP ve RP sözcüleri, 'hü- kümetin yenilgiye kılıf aradığı' görüşünde.¥. Sayfa ÖNCEKİ SEÇİMLERDE ALINAN OYLARIN TABLOSU ••/. Sayfada GUNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK Seçim Söylenceleri Mesut Yılmaz son günlerde gazetelerde tek sütun, çift sütun, ufak ufak görünüyor. Olağanüstü kongre korkusu Mesut Beyi yurtiçine dağıtt. Şu yöre senin, bu yöre benim, durmadan geziyor. Özellikle iki konudan söz eder oldu. Birincisi, erken se- çim istiyor. Düne kadar hükümete girmek mi, neredeyse Allah korusun diyen Mesut Bey, bakıyoruz ağız değiştir- MArkasıSa.l5,Sü.l'de NUKLEER SAVAŞSldNAGIRamenkl yeraltı kenti nükleer bir savaşta 30 bin kiçinin 30 yıi süre ile yaşamasmı sağlayacak donanımda. Unıversıte Havalandırmp bacalarıJl Yeraltı kentindesınema, yuzmehavuzu, depolar, apartman dairelerı vard Ayrıca 16kılometrekarel yeraltı ken tınde ulaşım minibüslerle sağlanıyor Moskova metrosu Moskova'nın merkezmde veVnukova havaalanma gızit metro Kaynak Sunday Tımes Ben 007, gizMkenti bıddıım •Moskova'nın güneybatısındaki 'Ramenki' adlı dev merkez yerin 120 metre, altmda, 2 kilometre eninde, 2 kilometre boyunda. İngiliz Sunday Times gaze- tesindeki haberde, nükleer bir savaş çıktığı takdirde, 30 bin kişinin 30 yıl sürey- le yaşamasına yetecek donanıma sahip olan 'gizli kentin' her türlü bilim -kurgu fantezisini aştığı yer aldı. Yeni yönetim, alanı kültür merkezi yapmak istiyor. tnetre ötedekı Polıtbüro Mer- söylenır ve buna, James Bond kea. Dışışleri ve Savunma Bakanlıklan ile Kremlin De- EDÎPEMÎLÖYMEN LONDRA- Rusya'da komü- nist yönetim döneminde Mos- miryollan Bakanlığı ve KGB kova'nın altında 4 kilometre Merkea arasında gizlı metro kare büyüklüğünde bir merkez hattı bulunduğu açıklandı. kurulduğu. 30 kilometre ötede- Öteden ben Moskova'nın al- kı havaalanı ile yaklaşık 8 kilo- tmda super bır sığınak olduğu türü bilim kurgu fılmlennde de- ğmıhrdı Ancak "Sunday Tı- mes" gazetesı. konuyu ilîc kez aynntılı biçimde "Moskova'- nın Gızlı Kenti" başlıklı habe- nnde avdınlattı MArkosı Sa. 15, Sü. 1 'de OTAYLAR1N ARDBNDAKI €ERÇEK Tartişıhbkça... '980 'den bu yana özel kesım ^pclendi, kurıanlaştı. TOBB (türkiye Odalar ve Borsalar Jsliği) ya da TÜSİAD gibi ku- mitşlann çalışmaları yankılar •aimdvıyor; ticaret, sanayi, zı- WM odalarmm ülkeyi saran ör- ^ıleri, sıyasal yaşamda büyük ı^frlık oluşturuyor. Buna karşılık 12 Eylül'den bu yana, işçi sendikaları ve konfe- derasyonlan askeri rejimin bas- kıları altında gerileme sürecine girdiler; kurumlaşamadüar ve çağın gidişine ayak uyduracak kadrolaşmaya gereklı önemi ve- remediler. TOBB, eylül ayı başuıda dü- zenlenen bır toplantıda, Doğu ve Güneydoğu sorunlanna el atmış- tı. Bu çalışma şımdi bir rapor olarak yayımlandı; ortaya çarpıa sayısalgerçekler çıktı. Gerçi ko- nu bılinmeyen bir şey değıldir; ama durumun belgelere ve sayı- lara bağlanması, duşünceleri et- kıleyecektı. Bir fıkir eduvnek için bu rapordan yalnız birkaç -k-k* noktayı vurgulayalım. Doğu MArkası Sa. 15,Sü. l'de Anadolu'da Et ve Balık Ku- rumu'na bağlı 29 devlet kombi- nasmdan 19'u kapahdır. Ma- latya'da devlet teşviklerîyle 70 fabrika yapılmış, 35'i üretime geçebilmiştir. Erzurumda 1980-90 döneminde 160 teşvik belgesı alınmış, 10 yılda 26'sı gerçekleşmıştır. Iğdır'dakı tek fabrika yıllardan ben kılıtlıdir. Resmı kaynaklardan sağla- nan bılgiler de bu olumsuzluğu doğruluyor; Doğu ve Güneydo- ğu Anadolu'da bolgelerındekı 15 ılde, yatırımların, kamu harca- malan içindeki payı azalıyor. Nüfusun yaklaşık yüzde 12 'sinin yaşadığı ve ülke yüzölçümünün Nijerya'da uçak kazası: 163 ölü• Nijerya Ha\a Kuvvetleri'ne bağlı bir yolcu uçağı, başkent Vagos'tan havalandıktan hemen sonra alev al- dı \e duştu. Uçakta bulunan 163 kişiden kurtulan ol- madı. • Uçaktaki murettebat dışındaki 160 yolcunun emekli subavlar olduğu ve bir as-kerı okulda ders vermek uzere Kaduna'ya gıttikleri belirtildi. B/5. Sayfada RÖMANYA SEÇIMLERINDE IL1ESCU ONDE GİDİYOR • 9. Sayfada DUNYA EKONOMISINE BAK1Ş ERGİN YILDIZOâLU'nm yiZIM • 7. Sayfada AZERBAYCAN CEPHESİNDE HICP11098 Gtftzyazlı • 12. Sayfada GOZLEM UĞURMUMCU Çelişki... Her dönemın kendıne özgu kavramları oluyor Bu kav- ramlar, içinde yaşanılan siyasal ortam ve koşullara göre değişik renklere bürünüyorlar. Bu kavramlar, topluma yön veren siyasetler ve ideolo- jiler aracılığı ile siyaset gündemını belırlıyorlar. 9O'lı yılların gündeminde "Kurtsorunu" var. 60'lt yıHarın, üzerinde en çok konuşulan kavramların- dan biri "Çelişki"yd\. "Çelişki", Marksist kuramın temel kavramlarından bi- riydi. • Arkası Sa. 75, Sü. 7'de