Katalog

2 1 EYLÜL1992PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER CUMHURIYErTEN OKURLARA ÖZGEN ACAR Bayan Maganda'nm ECU'su... Rahmetli hocam Profesör Yavuz Abadan, hemen he- men her derste, "agora " ve "demokrasi" kelimelerine değinmeden edemezdi. Abadan, demokrasinin 2500 yıl önce ilk kez ortaya nasıl çı ktığını ya da günümüzde herhangi bir ülkedeki demokra- siyi öğrencilerine daha iyi anlatabilmek için "agora"dan şöyle söz ederdi: "Demokrasi antik Yunan'da 'agora'da başlamıştır. Agora' bir kentin alışven'ş merkezi yani pazar yeridir. De- mokrasi, agoradaki ekonomi üzerine kurulmuştur. İnsan- lar çarşının hemen yanı başında meclislerini yapmışlar- dtr. Kentin göbeğindeki bu oluşum, halkalar halinde dışa doğru genişledikçe; önce çeşitli kamu binaları, tapınaklar ve onların dışında da konutlar mşa edilmiştir. Belirli bir büyüklük ve zenginliğe ulaştıktan sonra dışarıdan gelecek saldırı ya da göçlere karşı kentin çevresi surla çevrilmiştir. Bu oluşumun başlangıç aşamasında gelip surun içinde yer kapanlar, bu 'kent devleti'n/n gerçek 'vatandaş'/, son- ra gelip dışarıda kalanlar ise 'kö\e'siolmuşlardır. Demok- rasi, sadece surun içinde kalan vatandaş için geçerliydi. Köleler demokrasinin ve zenginlikten yüklü bir pay alma- nın dışında tutulmuşlardı. Surun dışında kalan köleler ise tarlalarda çalıştırılıp köylüleştirilmiş ve kentliye hizmet sunmak zorunda bırakılmışlardı." • • • Bugün 12 Avrupa ülkesinin kurmaya çalıştığı Avrupa Topluluğu da Perikles'in 2500 yıl önce ilk kez Atina'da kur- duğu demokrasi ile koşuttur. Avrupa Topluluğu'nun ger- çekleşmesi için dışa karşı bir gümrükduvarı kurulmuştur. 12 ülke bu hedefi gerçekleştirmek için bir para birliğini amaçlıyor. Mark, frank, sterlin ve drahmi gibi ulusal para- lar yerine kullanılacak bir ortak para birimi... Kısaca 'ECU' denilen bu para birimi, 12 ülkenin paralarının güçleri ora- nında katıldığı bir ortak sepette ağırlıklı bir para kavramını anlatmaktadır. ECU'daki en önemli ağırlık, yüzde 30'luk bir oranla Alman Markı'na tanınmıştır. Almanya'nın aldığı son kararın amacı, Avrupa Toplu- luğu'nda "Almanların üstünlüğünü" daha da pekiştirmek- tir. Hedef, Maastricht kararları ile öngörülen "agora" ve bunun yanı sıra AT'nin parlamentosunda Almanya'y daha egemen kılmaktır. Bonn'a göre AT agorasındaki yapılanmada Alman va- tandaşı, öteki 11 ülke vatandaşından daha güçlü olmalıdır. Avrupa Birliği gerçekleştiğinde yine Alman Alman, yine Fransız Fransız ve de Yunan Yunan olarak kalacaktır. Bu nedenle Alman, bu topluluk içindeki daha "üstün Avrupa- lı" olmalıdır. Çünkü, agorayı kontrol eden, yönetimi de denetler. Bu 12 ülkenin dışındaki Avrupalılar ve dogal olarak Tür- kiye de kentin surları, yani gümrük duvarlarının dışında kaldığı için "agora demokrasisi "nde kölelik ilkelerine uyum göstermek zorunda kalacaktır. • • • Türkçeye Arapçadan geçen "medeni" kelimesi dilimiz- de bugün "uygar" anlamında kullanılmaktadır. Oysa Arapçada "medeni" kelimesinin tam anlamı "kentli" de- mektir. Bu kavramı antik Yunan'a uyarlayacak olursak, surların içinde yaşayan ve agoranın ekonomikdemokrasi- sinden yararlanan kişi "medeni"dir. Arapçada 'medenı'nin karşıtı ise "bedevi"d\r. Yani köylü... Bedevi, kent ya da surların dışmdaki cadırlarda yaşayan, deve güden, toprağı işleyendir. Almanya, Avrupa'da ve ardından dünyada deprem ya- ratan son mali kararlarıyla Avrupa Topluluğu'nda medeni- lerin en medenısi olmayı, agorayı kontrolü amaçlıyor. • • • Bir Mercedes arabanın Ingiltere'ye gümrüklerden ka- çak sokulması kesinlikle düşünülemez. Oysa Türkiye'de gün geçmıyor ki ünlü bir futbolcumuzun, özgün müzik ya- pan şarkıcımızın ve hatta Boğaz Köprüsü'nü koruyan emniyet görevlimizin dahi altında kaçak Mercedes yaka- lanmasın... Yakalanmayan bazı sürücüler ise kuruldukları kaçak Mercedes'te içtikleri Amerikan sigarasını, arabanın küllü- ğünde söndürmek yerine, izmariti yanar biçimde pencere- den sokağa atarak "mede/7/"liklerini sergiliyorlar!.. Yadasüslü-püslü.takmış-takıştırmışbir "bayan magan- da" ise arabasına binerken, Mercedes'in küllüğünü çok- tan doldurmuş ve filtreleri rujlu sigara izmaritlerini canı istediği zaman kaldırımın kenanna boca etmeyi bir mede- ni temizliksanıyor!.. Yolda kırmızı ışıkta durmayıp gazlamak ya da daha sarı ışık yanarken önündeki aracı klaksonla zorlamak ise bir başka medenilik ölçüsü. Yolu üçe bölen çizgiler arasındaki kulvarda gitmek yeri- ne, bu çizgileri tam ortalayıp trafiği aksatacak biçimde araba kullanmak ve aynı anda pencereden okkalı bir bal- gamı sokağa fırlatmak da bir başka medenilik davranışı olmalı.. Mercedes'i kaldırıma park edip çoluk çocuk, yaşlı insan ya da hamile kadınlan caddenin ortasında ve akan trafik arasında tehlikeli biçimde yürütmek de bir başka medeni- lik anlayışımız... Almanya, Avrupa agorasmda, demokrasi ve ekonomi içinde daha çok "meden/"leşme ile egemenliğini öteki 11 ülkeye kabul ettırmeye çalışırken, acaba Türkiye "me- den/'leştiğini sanarakyoksa "bectew"leşiyor mu? Gerçek medeni günler dileğiyle... TEŞEKKÜR Kızımız Eylül'ün doğumunu gerçekleştiren Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilitn Dalı Öğretim Üyesi \.Doç.Dr. FATİH DURMUŞOĞLU v Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr. YILMAZ GÖĞÜŞ'e, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı doktor ve hemşireleri ile emeği geçen üm doktor arkadaşlanmıza, Özel Servis Başhemşiresi Fikriye ÇALIK ile servis hemşirelerine içten teşekkürlerimizle... Dr. Ayşe - Deniz ERSEV t()RH(,\ 1\\C,IA(,I CIMRt Ağırlıklı Dil puanı ile Üniversite- ye girecek öğrencilerine, ÜCRETSİZ ÖYSSINA VINA HAZIRLIKKUR- SU veriyor. Güz Dönemi kayıtları sürüyor. Tel: 250 47 47 - 527 62 14 - 338 03 47 - 571 27 83 Adalet Bakanı Oktay, kurslann zorunlu eğitim kapsamına alınmasına karşı Kııraıı kıırsıı tarbşması GÜNEŞGÜRSON RİZE - Kuran kurslan. Mil- li Eğitim ile Adalet bakanlıkla- n arasında görüş aynlığına yol açtı. Kuran kurslannın zorun- lu eğitim kapsamına alınma'sı- na Adalet Bakanı Seyfi Ok- tay"ın "Tevhid-i Tedrisat Kanunu'na aykın olduğu" ge- rekçesiyle karşı çıktığı belirtil- di. Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan, şu anda eğitimde bjr- lik olmadığını ve Diyanet İş- leri'ne bağlı kurslan denetleye- mediklerini belirterek "Şimdi • Kuran kurslan, Milli Eğitim ile Adalet bakan- lıklan arasında görüş aynlığına ypl açtı. Kuran kurslannm zorunlu eğitim kapsamına alınmasına Bakan Seyfi Oktay "Tevhid-i Tedrisat Kanunu'- na aykın olduğu" gerekçesiyle karşı çıkıyor. birlik yok. Kurslar bizim dışı- mızda. Kuran kurslanni zo- runlu eğitim kapsamına alır- sak bazı kültür derslerini de okutacağız" dedi. Milli Eğitim Bakanhgı'nın Kuran kurslanndan mezun olan öğrencilerin ortaöğretime devam etmelerine olanak sağ- layan ve bir süre önce Bakan- lar Kurulu'na sunulan taslağı tartışma konusu olmaya de- vam ediyor. Toptan, Türkiye'- de 25 bin Kuran kursu ve bu kurslara devam eden 250 bin öğrenci olduğunu belirterek "Kuran kurslannı zorunlu eği- tim kapsamına alırsak bazı kültür derslerini de okutaca- ğız. Türkıye'de kimse kalkıp bunlan kapaıacağız demiyor. Deniz Baykal imam-hatiplıler- le banşacağız deyince, fazilet oluyor, biz dediğimizde yanlış anlaşılıyor. O çocuklar da bi- zim cocuklanmız. Onlara bir şeyler verelim istiyoruz" diye konuştu. Toptan, Adalet Ba- kanı'nın taslak hakkında olumsuz görüş bildirdiğini de ifade ederek "Şimdi birlik yok. Kurslann denetimi bizim dışı- mızda" dedi. Istanbul'un yollan taşıttanİstanbuTda yaşamak istiyorsanı/, >aktinizin çoğunhığunu tra- fığin içinde harcamayı göze almak zorundasmız. Her geçen gün yüderee yeni aracm trafığe kaükiığı İstanbuFda yoflar günün hemen hemen her saatinde, insana "İ.stanbuTun yollan taşrttanT dedirtecek ötçüde dopdolu. Kentin tüm cadde ve so- kaklarmı tşgaT eden ticari plakalı taksüer, zaten y etersiz olan tophı taşımacılığı olumsuz yöndeetkile\en unsurlardan yalnız- ca birisi. Mflyonlarca lstanbuliu evden işe gitmek üzere saba- run erken bir saatinde uyanmak; akşam işten eve dönmek için ise trafik yoğunluğunun azalmasnı iş yerinde beklemek. zo- runda kalıyor. Aynca bir yerden bir yere gkkbflmeniz için tnüşteri beğenmeyen' yüzlerce taksi şoforü arasmdan İasanY birini buhnak da gerekM. Diyelim ki böyle bir taksi şoförüne rastladınız. Tıpkı, bir akşamüstü l nkaparu Köprüsü'nün giri- sinde taksi bekleven, yukanda görülen fotoğrâftaki gençler gibi. Peki. taksiye biniUkten sonra önünüzde kOitlenmiş du- rumdaki trafikte yokaıiuğunuz nasd ve nereye? (Fotoğrdf: HAYRETTİN SAĞANAK) Genelkurmay Başkanı'nın oğlu, Meltem Doğanay ile başrol paylaşacak Serdar Güfeförtisi BÜLENT ECEVtT ~ ANTALYA - Türkiye 1986 güzeli ve milli manken Meltem Doğanay ile Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Gü- reş'in oğlu Serdar Güreş, "Adada Son Gece" adlı fılmin başrollerini paylaşacak. Mem-u Zin adlı filmi ile dik- katleri üzerine çeken Meltem Doğanay. bu fılmin bir Kürt filmi olmadığını, var olan bir aşk öyküsünün sinemaya ak- tanmı olduğunu belirtti. Do- ğanay. bu fılm ile Antalya Al- tın Portakal Film Festivali'ne katılacaklannı söyledi ve "İn- şallah ödül alır" dedi. Antalya Falez Otel tarafın- dan düzenlenen "Hanımlar Sohbeı Toplantısı" için Ah- talya'ya gelen, bu arada katı- lımcılann sorulanru yanıtla- yan milli manken Meltem Doğanay, Türk müziği için ca- lışmalar yaptığını ve bunun için eğitim gördüğünü anlattı. Doğanay. Adada Son Gece - adlı fılmin senaryosunu oku- duğunu ve Devlet Konserva- tuvan'nda okuyan Genelkur- may Başkanı Orgeneral Doğan Güreş'in oğlu Serdar Güreş ile başrolü paylaşacak- lannı açıkladı. Meltem Doğanay. Mem-u Zin adlı fılmin cekilmesini, "kültür ve sanat özgürlüğünün başlangıcı" olarak gördüğünü belirtirken, kesinlikle bir Kürt filmi olmadığını açıkladı. Do- ğanay, "Bir Kürt kültürü var. Ve bu toplulukta Leyla ile Mecnun gibi, Ferhat ile Şirin gibi Mem ile Zin'in aşklan hakkında efsane gelişmiş. Bu- nun fılminin çekilmesi neden tartışılıyor anlamıyorum" de- di. Mankenliğj "herkesin man- ken olmasından" dolayı bırak- tığını açıklayan Meltem Doğanay. mankenliğjn kalite- sizleştığıni söyledi. Türk müzi- ği yapmak için eğitim gördü- •\1em-u Zin' adlı filmle dikkatleri çeken Meltem Doğanay, Serdar Güreş'le 'Adada Son Gece'de oynayacak. ğünü ve çalışmalannı sürdür- düğünü belirten Doğanay, Ankara'da ağabeyi ile birlikte açtıklan Melbo adlı yemek merkezini çalıştırdığını bildir- di. - Melbo'yu anlatır mısınız? DOĞANAY - Melbo 3 bin metrekare büyüklüğünde, 2 bin kişilik bir restoran. Ağabe- yim ilgileniyor daha çok. Ben dış ilişkilerini, çevreyi götürü- yorum. - Mankenlikten mi daha çok para kazanıyordunuz. yoksa restorandan mı? DOĞANAY - Tabii kı Melbo'dan. Mankenlik öyle sanıldığı kadarçok iyi para İca- zandınnıyor. Bugün Türkiye'- de en iyi manken. defıle başına 2 milyon lira kazanıyor. O da her zaman olmuyor zaten. - Sanatçı olmanın zorlukla- rını biliyor musunuz? DOĞANAY - Türkiye'de sanatçı olmak çok kolay. Nasıl olsa eğitim yok. okul yok. Ama başanlı olmak başka, ba- şanlı olunmuş gibi görünmek başka. En basarılı mezun ve issiz Okul birinciliği para eder mi? MERİH AK İZMİR - Dokuz Eylül Üni- versitesı'nin bu yılki birincisi Devlet Konservatuvan'ndan. Çevresinden gelen tüm olum- suz tepkilere karşın 10 yıllık sanat eğitimini tamamlayan Çi- men Gelişen, piyano tutkunu. Günde 5-6 saat piyano başın- dan kalkmadan çalışan Çi- men'in mezun olduktan sonra tek sorunu var; işsizlik... Çimen Gelişen 22 yaşında... 11 yaşında tüm yaşamını etkile- yen cesur bir karar alarak ben "sanatçı" olacağım demiş ve girdiği konservatuar sınavını birincilikle kazanmış. "Piyano çalacağım, İdil Biret gibi olaca- ğım" diyen Gelişen'e en büyük desteği annesiyle babası vermiş. "Oh kolayını buldun. Mezun olduktan sonra işin hazır paran da" diyen komşular genç sanat- çının evde çalışmasına bir türlü izin vermemiş. Evde piyanonun tuşuna her dokunuşunda üst kattaki komşu koltuk çekmiş, alt komşu teypteki arabesk mü- ziğin sesini sonuna kadar aç- mış. Gelişen, 11 yıllık eğitimi- nın son dönemini şöyle özetli- yor: Çimen Gelişen, Dokuz Eylül Lraversitesi'nibitirdi. "10 yıl gecemi gündüzüme kattım. Günde olanak bulduk-. ça 5-6 saat piyano çaüştım. Oğretmenlerimden hep en faz- lasını almak için uğraştım. Hiç bir zaman 'inek' otmadım, ama iyi çahştım. Okulda bir çok eksikliğe karşın iyi bir eği- tim aldım diyebilirim. Ama doğru dürüst bir konser salonu- muz, çalışma odalanmız yoktu. Tüm bu olanaksızlıklara karşın okulu bitirdim. Şimdi işsizim." Oğreıaıci servisleri tarifeye uymuyorİstanbul Haber Servisi- Öğ- renci taşımacılığı işini üstlenen firmalar, il trafik komisyonun- ca belirlenen ücretleri uygula- mıyor. En kısa mesafe ücretinin 160 bin lira olarak belirlenmesı- ne karşın birçok okulda tarife 200-220 bin liradan başlıyor. tl trafik komisyonu, belirlenen ücretlere uymayan fırma ya da şoforlerin kendilerine bildiril- mesini istiyor. Kent içinde öğrenci taşıma hizmetlerinin düzenli ve güvenli bir şekilde yapılmasını sağla- mak ve taşımacılık yapan ger- çek ve tüzel kişilerin çalışma şefcil ve şartlannı belirlemek amacıyla çıkanlan Okul Servis Araçlan Hizmet Yönetmeliği'- nde, okul servis ücretlerinin il trafik komisyonlannca belirle- neceği belirtiliyor. Bu amaçla düzenlenen ve milli eğitim mü- dürlüğü. YÖK ve taşıyıcı firma temsilcilerinin katıldığı toplantı sonucunda belirlenen servis üc- retleri şöyle: • 3 km'ye kadar olan yerler için aylık öğrenci taşıma ücreti KDVdahil 160 bin lira. • 3 km ile 10 km arasındaki mesafeler için 160 bin lira ile 300 bin lira arası. • 10 km'den daha uzak me- safelerin ücreti. yol ve trafik durumu ile uzaklık göz önünde bulundurularak ilgililerce pa- zarlık yapılarak belirlenecek. Fjscher Spassky B.karşılaşım Nınuo-Hınt açılış tnın han 1. Capablanca devam yolu Spassk> (beyaz) Id4 2c4 ^ Ac3 4VC 2 5cd5 6Fg5 7Fh4 8dc5 9e3 10Fg3 11AB 12Ad2 13bc3 14Kbl 15Kb5 16Kb3 I7\'d2 18Fb5 19Şd2 20Fc6 21 h4 22 Fe5 23Fd4 24K.Cİ 25K.M 26Kc3 27 a4 28Şc2 29Şb2 30 Fc3 31 e4 32ed5 33 g3 34Fd4 Fıscher (siy«h) Af6 e6 Fb4 d5 ed5 h6 c5 Ac6 g5 Va5 Ae4 Ac3 Fc3 Vc5 Va3 Fd2 Va5 Vd2 Fd7 Fe6 Şe7 f6 g4 Şe6 h5 Khc8 b6 Fc8 Kc3 K.c8 Fe6 Fd5 Fc4 Şd5 Sp«ssk) 35Fe3 36Şc3 37Şb2 38Şc3 39Şb2 40 a5 41Kb5 42Ke5 43Şa3 44Şa4 45Şa5 46Şa6 47Kc7 48Kh7 49fe3 5OKh5 51Kh8 52Ke8 53 h5 54Şb6 55Şc5 56Şd4 57K.1? 58 h6 59 h7 60h8V 61Şc4 62 Şb3 63Şb4 64Şc3 65Şb3 66Şc3 67Şb2 Berabere niel FBCI Kc7 rsFe6 Fd": Fe4 ba5 a4 Kb7 a6 Fd5 Şe5 Kb3 Şe4 Ke3 Şe3 Fe4 şn Fd3 (4 B Ff5 Şf4 g2 glV Vcl Vc2 Ve4 Vc6 Vd5 Ve5 Vb4 Ustalar 4. kez berabere Kültür Servisi- Karadağ'a bağlı sayfiye merkezi Sveü Ste- fan adasında yapılan Bobby Fischer-Boris Spassky satranç karşılaşmasının onuncu oyunu beraberlikle sonuçlandı. Spassky'nin Beyazlarla, oyna- dığı oyunun 67. hamlesinden sonra taraflar beraberlikte an- laşmaya vardılar. İSTANBUL 2 kilo altııı çalıp kaçtılar • Eminönü'nde kuyumcu dükkanlanrun bulunduğu bir iş hanıru soyan silahb 4 kişi, etkisiz hale getirdikleri emekli başkomisere maaşını sorduktan sonra 'Koskoca başko- misersin, bu maaşla çahşüır mı? Yaak' dediler. İSTANBLL (AA) - Emi- nönü'nde kuyumcu dükkanla- rının bulunduğu bir iş hanı, si- lahlı 4 kişi tarafından soyuldu. Koruma görevlisini ve temızlık- çiyi silahla etkisiz hale getiren soyguncular. 3 dükkandaki ka- saîan açarak aldıklan para ve ziynet eşyalanyla kaçtılar. Soy- gunda 2 kilo altın ile önemsiz miktarda paranın alındığı bildi- rildi. Nuruosmanıye Şeref Efendi sokak 42 numarada bu- lunan Ağaoğlu Çarşısı'na dün akşam saat 20.30 sıralannda si- lahlı 4 kişi girdi. Soyguncular, önce içeride bulunan koruma görevlisi emekli başkomiser Tevfık Fikret Çakır'ı, sonra da saat 21.00 sıralannda temizliğe Gülen Hüseyin Kılıç'ı (46) silah tehdidiyle bağladılar. Soygun- culardan. üzcnnde üç tane silah bulunan biri. elleri bağlı kişile- rin başında beklerken dığer üçü de lönumaradaki DurmuşDu- man'a ait Zümrüt bilezik ima- lathanesıne. 17 numaradaki Mustafa Muzaffer'e ait Göğüş ve 31-32 numaradaki Ejmer Alta'ya ait olan Alta adlı ku- yumcu dükkanlanna girerek kasalannı açtılar. Kasalarda bulunan altın ve paralan bir çuvala koyan soy- guncular. bu sabaha karşı iş hanın kapılannı da dışandan kilitleyerek kaçtılar. Olay. elleri kabloyla bağlanan temizlikçi ve koruma görevlisinin giriş kapı- sının önüne gelip dışandan yar- dım istemesiyle ortaya çıkartıl- dı. İş hanının koruma görevlisi olan ve Safranbolu Emniyet Amirlıği"nden emekli başkomi- ser T. Fikret Çakır. soyguncu- ların dışandan girmediğini. içe- ride olduklarını belirtti. Başko- miser soyguncuların. kendisine ne kadar maaş aldığını sorduk- lannı, 1 milyon 200 bin lira ol- düğünü öğrenince de üzüldük- lerini anlattı. SaymTarihÖğretmenleri! MEB Talim ve Terbiye Kurulu'nun 17 Ağustos 1992 tarih, 2364 sayılı Tebiiğler Eİergisi'nde yayınlanan Ders Geçme ve Kredi Sistemine göre Nurer UGURLU- Dr. Esergül BALCI tarafından hazırlanan yeni TARİH Lise I. ve II. kitapları çıktı. DERS GEÇME VE KREDİ SİSTEMİNE GÖRE Tarih Lise I Tarih Lise II NURER UĞURLU-DR. ESERGÜL BALCI Kitaplar dört renkli ve resimli basılmıştır. Bütün liselerimize örnek kitaplar gönderilmiştir. ÖRGÜN YAYINLAR LTD. Nuruosmaniye Cad. No: 28 Cağaloğlu/İSTANBUL Tel: 527 39 49-526 37 34