Katalog

SAYFA CUMHURIYET 13EYLÜL1992PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER Cumhııriyet'in Kuvvet Çizgjbsi... Cumhumet, bıçemıdeğışık bırgazete>ıdeğıl. turudeğışık bır ıletışım ağını belırler Başkd de> ışle, Cumhunyet, salt sayfa duzenı> le. bol >azılı olmasıyla. boyasız gorunumuv le belırlenen bır gazete turu değıl. belırlı bır ınsan nıtelığını çağrıştıran toplumsal bırolçudur Prof. Dr. MEHMET YALÇIN Sıvas Cumhunyet Üniversitesi Bu vazı, sadece Cumhun>et okuruyla değıl sahıplernle >azarlan>la, vonetıcılerıyle, her duzevdekı çahşanlanyla onunla şu ya da bu bıçimde ılgılenen herkesle bır ıletışım olsun dı- >e vazılmıştır Ne gazetecılık adına >enı bır bılgı ya da onen ne de herhangı bır uyan ya da eleştın soz konusudur burada Tam tersıne. Cumhunvet aılesınden hemen herkesın aynı olçude bıldığınden vorumladığından, du- yumsddığından, bekledığınden, >ıneledığın- den vb hıç kuşku du>madığım olgulan bır kez daha dıle getırmenın dışında sozum olma- yacak Ama bu yazı>ı yazmamın jıne de bır amacı var Ydlnızca gazetecılık değıl. genei olarak medyaldr boyutundakı acımasız gelışmelenn Cumhunyet çevresınde zaman zdman açtığı gedıkler karşısında artık çoktdn tanhsel bır kulture donuşmuş bırduygu ve ozlem bırlığı- nı. bır gonul \e bılınç bırlığını canlı tutma>a katkıda bulunmak Çunku Cumhunyet bununla vaşam kazan- dı, bununla da yaşamını surdurecektır Birgaripokurolayı Onusonu bır gazete okuruolmak değıl mı 1 Ö>le, ama kımılen bununla fazlaca boburle- niyor Örneğın Cumhunyet okurlan Za- man olmuj, aralarında şu tur konuşmalar geçmıştır "- Bılıyor musun ne \aptım bugun 1 - Ne yaptın bakalım' - Cumhunyet'ın başlığını dı- şa katlayıp sokakta yurudum 1 - O da bır şey mı ben açıp okudum bıle'" Alın sıze bır caka yanşı daha "- Ben tam yırmı yıllık aralıksız Cumhun- yet okuru>um - Ben kırk yıllık - Hadı ora- dan, yaşına bak, oyle konuş O kırk yıllık Cumhunyet okuru, babandır " Bu ınsanlara saf mı desem ınatçı mı desem kendını beğenmış mı desem, bağnaz mı de- sem. gencı mı desem, ılerıcı mı desem, ne de- sem bılmiNorum Tam bır olay Açıkla\ana aşk olsun Neredeyse "Cumhunyet okuru ol- sun da çamurdan olsun" dıvecekler Kendı aralannda en suratsızı sevecendır. en yabancı- sı kırk yıllık dosttur '- Pardon. gazetenıze bır goz atabılır mı- yım'' Ben de sızın gıbı Cumhumet okurum - Ya oyle mı 9 " Bu kısa tanışma torenınden sonra yelkerrier ınıvermıştır hemen Akıllı bırı de çıkı>or, bır yakınına kargo ıle gondermek ıstedığı onemlıce bır emanetı. elınde Cumhunvet taşıyan bır otobus yolcu- suna teslım edıyor "Selam 1 Elınızde bu gaze- te\ ı gordum de Lutfen şu emanetı - Elbet- te seveseve' Veemanet>enneulaşmıştır Oyleganp bır topluluk kı mason orgutu de- sem benzemi}or, sı>aset orgutu desem yakış- mıyor, ne dıne benzıyor ne ımana, ne tankata benzıyor ne mezhebe Zaman olur, bır de bakarsınız kı caka sat- manın gerekçesı ve Cumhun>et okumanın anlamı bu kez tam tersıne donmuştur "- O gun bugundur Cumhunyet'ı bıraktım -Bende -Tıpkı 7l'dekıgıbı -A>nen -Aca- ba, dıyorum, bu kez - Saçmalama 1 ' İş, Cumhunyet okurunun Cumhunyet okumayı ağır bır suç savmasına değın gıder mı gıder 6 Kasım 1991 sabahından 9 Nısan 1992 ye değın bu surdu 6 Kasım 1991 sabahı gazetelerden '"Cum- hunyet'te deprem" habennı okuyunca, olup bıteceklen kafamda tamı tamma şoyle can- landırdım "Şımdı de yenı koşeler açılacak, yenı yazarlar olacak, ama tıraj duşecek Tırajı yukseltmek ıçın >enı yontemler denenecek, ama tıraj yıne duşecek Bır zaman mı desem beş zaman mı desem geçtıkten sonra "zorunlu bır yonetım değışıklığı' daha yapılacak Der- ken bınncı sajfanın sağında. yukandan aşağı- ya, 'yuvaya donuş* albumunun yayınına baş- lanacak Saçı yana taralı hselı oğrencı gıbı değışmeyen bır Ilhan Selçuk goreceğız ılkın Bır kez daha, Cumhumet okuru, "Işte bu ka- dar r dercesıne, bır sure ıçın ayn kaidığı gaze- tesınekavuşmanın tadmı çıkaracak " Butun bunlan kestırmek ıçın falcı olma>a gerek > oktu 70'lî yıllardan bır takvım yaprağı Ne denh umut vencı gorunursegorunsun gunumuzun basın organı. her an yalnızca bunalıma duşme değıl kapanma nskıyle bırlıkte yaşar Ozgen Acar'ın son değerlendırmelen bu ızlenımı da- ha da guçlendınyor Nıce gorkemlı gazete ve dergıler çoktan tanhe kanştı Kımılennın adı belleğımızden sılındı, sılınecek Cumhunvet'ın yavın vaşamında da onemlı sarsıntılar olmuştur Ben. son ıkısını bır Cum- hunyet okuru olarak etkın bıçımde yaşadım Ilkı 1971 ın 5 temmuzunda. ıkıncısı 1991 ın 5 kasımında ortaya çıkmıştı Her ıkısı de bırer asken darbenın başlattığı sureç ıçınde bırer " >onetımkurulu"karanylaoldu Herıkısefe- nnde de Cumhunvet'ın ozunu ve kımlığinı oluşturan (En azından okurun oyle gorduğu) yonetıcı, >azar, muhabır ve başka emekçı ın- sanlar gazeteden avnldı Sonuçta okurun protesto eylemıyle gen donduler Medyamn kurallan \e "Cumhuri)et olavı" Neden Cumhunvet'e daha çağdaş bır atılım (Kımılenne gore daha gerçekçı bır yon) venle- mı>or 7 Oysa gunumuzun kıtle ıletışım yon- temlennde bunun temel kurallannı artık bılme>en yok gıbıdır Elbette kı bınncı koşul sermaye, sonra kıtlelenn denn gudulen doğ- rultusunda gereksınım ımgelen ureteceksın, onlan bu ımgelere gore vonlendınp kullana- caksın Butun dun>ada bu kural kımıleyın gtzlı, kımıleyın de açık bıçımde uygulanıyor Ulkemızde ıse aynı kural, kabalığın son kerte- sıne goturulmektedır Kımılen manevı yaşa- mı kımılen maddı vaşamı alabıldığıne somu- ruyorldr Çoğu gazete, okuyana değıl, okumayana yanıt verme çabasında Kıtlele-' rın bılınen eğıtım duzeylenne gore gazete ala- bılır kesımler ustunde bır pıyasa vanşına gırme zorunluluğu vardır Tam anlamında bır sunu-ıstem ılkesıne davalı bır medya pazan boz konusudur Oyleyse. turune hıç de uymavan bu koşul- larda Cumhun>et gazetesı >aşam şansını ne- reden almaktadır 1 ' Onun tur değıştırerek bu pıyasaya gırebılmesı bır duştur Bo>le bır şe- yın gereklı olup olmadığı ıse ayn bır sorun Cumhunyet. bırad ve ıçenk olarak toplumun gozunde tanhsel bovut kazanmış bırgeçmışın yarattığı ımgelerle yuklu bır gostergedır Onu ne ozellıkle okuyanlann ne de ozellıkle oku- maktan kaçınanlann gozunde bovle bır ımge- den sovutlama olanağı vardır Soz konusu olan şe>, doğrudan doğruya tanhsel bır kım- lıktır Aynı nedenlerle. ne bır başka adlı gazetenın Cumhunyet yenne geçmev ne de Cumhun- >et'ın ad değıştırmeden bır başka gazete yen- ne geçmesı olasıdır Boylebırdeğışım.bıreyle- nn ıstencını aşar, olsa olsa tanhsel değışım yasalan ya da toplumsal değışım yasalan çer- çevesınde duşunulebılır Kaldı kı Cumhunvet, Mradan bır medya olavı dadeğıldır Bır kıtlesel olav olarak Cumhurı>et, sunu- ıstem kuralını aşan bır ıletışım bıçımıdır Onu belırleyen yonlendıncı denn duşunce, salt bır basın polıtıkası değıl, ozeilıkle î) bılımsel bı- lmcı. 2) estetık duyarlılığı ve 3) demokratık toplum yaşamını (Ama ne yazık kı şımdıye değın va'lnızca kuramsal olarak) kavramış ve ulkuleştırmış bır topluluğun tanhse! ozlemı olarak açıklanabılır Bu anlamda Cumhun- yet, bıçemı değışık bırgazeteyı değıi, turu de- ğışık bır ıletışım ağını belırler Başka deyışle, Cumhunyet, salt sayfa duzenıyle, bol yazılı olmasıyla, boyasız gorunümuyle belırlenen bır gazete turu değıl, belırlı bır ınsan nıtdığını çağnştıran bır olçudur Okuyanı da yazanı da yonetenı de yazılma- mış, ama odunsuz ışleyen bır tur anayasanın ılkelenne uymak durumundadırlar Bu anayasa, Kuvay-ı Mıllıye eylemının ve cumhunyet devnmlennın esınledığı bır tur namus sozleşmesıdır Cumhunyet gazetesı aracılığıyla da kuşaklararası bır boyutta tutu- labılmıştır Neden mı 9 Çunku Cumhunyet, partı yokluğunda partı, sanat yokluğunda sa- nat, kıtap yokluğunda kıtap bılgı yokluğun- da bılgı, polıtıka yokluğunda polıtıka ya da hıç değılse umut yokluğunda umut kaynağı olarak ışlemıştır Yıne, evrensel boyutta, bılımsel bılınç ve u>garlaşma adına bır namus sozleşmesı gıbı gorduğumuz devletımızın sık sık aksayan ve sakatlanan yaşam surecınde Cumhunyet, her sefennde açılan boşluklan doldurarak ılerle- yen bır tur odunleme (compensatıon) çızgısı gıbıdır İşte bır topluluk ıçgudusunun canlı tutma- va çalıştığı bu çızgı, Cumhunyet'ı de a>akta tutan ve tutacak olan kuvvet çızgısıdır ARADABIR BEHZAT AY BüyükveKanlı Sakarya Savaşı Ikıncı Inonu Savaşı ndan uç ay sonra 10 Temmuz 1921 - de Yunan ordusu genel bır saldırıya geçer Yunanlıların saldırısı uzerıne Kutahya-Eskısehır savaşları adıyla bılı- nen on beş gunluk bır dızı savaş yapılır 19 Temmuz 1921 - de Eskışehır Seyıtgazı dusmana terk edılır 18 Temmuz 1921 de Ismet Paşa nın Karacahısar da bulunan Batı Cep- hesı Komutanlığı Karargahı na gelen Mustafa Kemal, or- dunun derlenıp toparlanması ıçın gen çekılmesı gerektığı yonergesını vermıştır cunku 25 Temmuz 1921 de de ak- şamleyın ordumuz Sakarya doğusuna çekılır 26 temmuz gunu kutahya terk edılır 27 temmuzda Kutahya da Yunan Kralı Konstantın ın başkanlığında yapılan bır savaş meclı- sınde Yunan ordusunun elde edılen yengılerle yetınme- yerek Ankara ya yonelınmesıne karar verılır Bu durumu fırsat bılen TBMM dekı karşıcılar yaygaraya baslarlar Bugunku acıklı ve korkunc durumun gerçek yaratıcısmı ordunun başında gormek ısterdık derler Mustafa Kemal ı kastederek Mustafa Kemal, tartışmaları ınceleyıp ırdeledıkten son- ra 4 Ağustos 1921 gunu kursuye çıkarak TBMM nın yetkı- lerını de almak koşuluyla başkomutanlığı kabul edeceğını soyleyerekbukonudabıronergeverır M Kemal'ınbuyet- kıyı ıstemestnın nedenı Meclıs'ten ızın ıstemekle doğacak gecıkmelerı onlemektır Dusunce ve kararlarını çabuk uy- gulamak zorunluğu vardır Verdığı onergenın tartışılması sonunda 5 Ağustos 1921 gunu Mustafa Kemal e TBMM nın yetkılerıyledonatılmış olarak başkomutanlıkgorevı verılır 7 ve 8 Ağustos 1921 gunlerınde Ulusal Vergı Buyruğu adı altında onemlı on genel bıldınmde bulunur (Bu buy- rukların mcelenmesı onemlı duşuncelere goturur ınsanı) Ve hemen bu buyrukların yerıne getırılmesı ıçın Istıklal Mahkemelerı nı kurarak bes ılde gorevlendırır Sonra 12 Ağustos 1921 de Yunanlılar varguçlerıyle saldırıya geçer- ler Kanlı çarpışmalar 100 kılometrelık bır cephe uzerınde olmaktadır Savunma hatlarımız yer yer kırılmaktadır Mustafa Kemal yurt savunmasını başka turlu anlatmayı ve bu yonde dırenmeyı usteleyerek "Savunma hattı yok- tur savunma alanı vardır Oalan butun yurttur Yurdunher karış toprağı, yurttasın kanıyla ıslanmadıkça duşmana bı- rakılamaz' der Ve bu buyruğunun sonucunu Soyıev ınde şoyle değer- lendırır 'işte ordumuzun her bıreyı bu kurala gore her adımda en buyuk ozverıyı gosterıp duşmanın ustun guclermı yıp- ratarak ve yok ederek sonunda onu saldırıyı surdurme gucunden ve yeteneğınden yoksun bır duruma getırdı (Soylev, C 2 s 427) Savaş sonucunu yıne soylevmde soyle betımler 23 ağustos gununden 13 eylul gunune değın, bugunler de ıçınde olmak uzere yırmı ıkı gun yırmı ıkı gece aralık- sız suren buyuk ve kanlı Sakarya Savaşı, yenı Turk devle- tının tarıhıne, dunya tarıhınde pek az olan, buyuk bır meydan savaşı orneğı yazdı' (Soylev c 2 s 427) Bu kanlı savaş sırasında attan duserek kaburga kemık- lerı kırılan, savaşı kımı zaman sedye ıçınde ızlemek zorun- da kalan Mustafa Kemal savaştayenılgıye uğrayan, saldı- rı gucu olmaktan çıkıp gerıye çekılen Yunanlılar ıcın ınce aniamlı şakayla karışık şoyle soyler "Yunanlıları burada yenmekie Troyalı Hektor'un ocunu aldım ' (Ilhan Akşıt Batı Anadolu Uygarlığı) Akhalı acımasız saldırgan Akhılleus karşısında yığıtce yurdunu savunan Hektor un olumuyle son bulan Izmırlı ozan Homeros un llyada sını kımbılır yenıden okuyor gıbı mıydı Gazı? Sakarya Savaşı nın sonucları Savaş sonunda TBMM Mustafa Kemal e Mareşal rut- besıyle Gazı sanını verır Artık adı Gazı Mustafa Kemal olan onder Soylev'ınde Sakarya Meydan Savaşı nın ılk olumlu sonucu olarak 20 Ekım 1921'de Ankara da Fransızlarla yapılan anlaşmayı başlangıcından sonuna değın uzun uzun anlatır Hem de ders verır gıbı Fransa dan barış anlaşması ıçın daha ha- zıran 1921 gunu gelen Buyon un ımza ettığı Ankara Anlaş- ması, buyuk ve kanlı Sakarya Savaşı ndan 37 gun sonra 20 Ekım 1921 de ımzalanabılmıştır Neden'' Gazı şoyle ya- nıtlar 'Ne beklenıyordu'' Belkı Turk ulusal varlığının Bırın- cı ve ikıncı inonu'den sonra daha buyucek bır başarı ıle pekıştırılmesı beklenıyordu ' Bu başarı ışte Sakarya Sa- vaşı tutkusuyla gorundu VeGazı nın Buyon akarşıınandı- ncı, akılcı konuşmaları sonucu ımzalandı TARTIŞMA Spop Sergi Sarayı S avın Abdulkadır Yucelman, 25 Ağus- los 1992 gunu Dr Lutfı Kırdar Sa- lonu nu konu eden yazı yazdı Uyancı bır vazı>dı Sayın Yucelman, anılan salonun >dpımınd 27 Ocak 1948 gunu başlandığı, 12 a\da bıtınldığını salonun ozellıkle gu- reş sporu ıçın cıddı bır gereksınım olduğu- nu. 1949'da Avrupa Gureş Şampı>onası - nın bu salonda vapıldığını, 8 altın madalya dlan gureşcılenmızın 8 kez Istıklal Marşı- mızı çaldırdığını yazıvor Yucelman. salonu yaptıran Istanbul Va- lısı ve Beledıye Başkanı Lutfı Kjrdar a, sa- lona ısmının venlmesı önensıne karşı çıkıp adı nın "Spor \e Sergı Sara>ı" olmasını ıs- tedıgını, salonu Gençlığe emanet ettığını vc bu salonun 2 5 mılyona çıktığını yazı- vor Yucelman vazısındaeskı kuşaklarıçın bu salonun bır efsane' kadar değer taşıdı- ğını onlann gozunde salonun 'Kâbe' nıte- lığınde olduğunu vurguluyor Istanbul Beledı>e Başkanı Savın Nuret- tın Sozen tarafından bu salonun spor hız- metınden alınarak 2000 yılına hazırlık olmak uzere ' Kongre Salonu"na donuş- tuıme karan alındığını belırten Yucelman, Savın Sozen'ın bu karannı yenıden "goz- den gecırmesı dıleğını. sa>gıyla ıletıyor Çok onemlı bır konuya el atmış Yucelman Sporla ılgılı olsa bıle (çunku yonetıcıler sporu -futbol hanç hafife alıyor) bu yazı duyarlı, değer bılen ınsanlara huzunlu bır tablo çızıyor • 1949 da bıten ve 2 5 mılyona mal olan bu salon bugun değıl "mılyon'la. mılyarlar- la yapılamaz Bu TL'nın ne durumlara duştuğunun kesın bır kanıtıdır •O tanhlerde ışler 'ay' hesabıyla bıtın- lırken şımdı gelışen teknık araçlara karşın 'yıP hesabıyla bıtınlebılıyor • Turkıyede gerek 'merkezı' gerekse 'verel ıktıdarlann ".yasal tasarruflannın "sınırsız' oimaktan çıkanlmasının zamanı çoktan gelmıştır Ister > enı > apı ıster yenıv ı bozup başkalaştırma gıbı buyuk proje ve faalıyetlerde yapılan harcamalar "Yoksul Mehmet Efendfnın çok değerlı parasıyla gerçekleştınlebılıvor Yetkılı ve>a >etkılıler gelıp gecıcıdır Eser ıse kalıcıdır Malıveü. buyukluğu, topluma olan katkısı açısından projelenn >aşama geçınlmesı aşamasında karar mevİuınde olanlar tek başına karar vermeyıp genış bır konsensus aravışına gır- melıdır Karşıt gruplar-muhalefet (Çunku onlar yannın ıktıdar adayıdır) ılgılı çevreler (uzmanlar, unıversıte vb ) ıle ujum ve mu- tabakat arayışına gınlmeh, gerekçeler açık- lanarak onajlan ve katkılan sağlanmalı- dır Boylece hem sağlıklıhk hem de karşıt gruplann ortak sorumluluğu sağlanmış olacaktır Eğer projeve karşı şıddetlı bır karşı koyma varsa ılgılıler projeyı gozden geçırmeh, gerekırse vazgeçmelıdır Bu go- ruş ılk bakışta çok kışıve ters gelebılır Iktı- dan ıktıdarsızlığa duşurur ızlenımı de verebılır Ama polıtık nedenlerle venmsız ve gecıcı yatınmlar ıle başkasının yaptığını beğenmeyı ortadan kaldırmak gıbı duvgu- sal tasarruflann onu alınmış olur Gerçek- tır kı Turkıye'de polıtık nedenlerle yapıhp bıtınlen veya yanda kalan, terk edılen >atı- nmlar kuçumsenecek gıbı değıldır Bunlar da ıç ve dış borçlann artmasında önemb bır etkendır 1950'de Turkıye nın borcu yok- tur Ne yapılmışsa ulusal değerlerle gerçek- leştınlmıştır Aynı volu ızle>elım dıye bır katılık ıcıne gırme nıyetınde değılım Kaldı kı ıktıdann halkın >aranna donuk faalıvetlenne muhalefetın, "Muhalefet ol- sun dıye karşı çıkması da pek beklene- mez Turkı>e'nmulaşüğı bunoktada Sayın Sozen'ın Istanbul'da yaptıklan arasında haklı olduğu yanlar var Başlatı- lan "metro gıbı Ama once CRR salonu, ardından Sergı Sarayı'nın kullanım amaç- lannın dışına çıkarma eylemlerlı pek yan- daş bulamamıştır Hatta yoğun tepkıler almıştır • Lutfı Kırdar, salona kendı ısmının ve- nlmesını olumunden sonra olsa bıle karşı çıkmıştır Kırdarlar hızmetı "şohret' ıçın değıl halka yarar sağlamak noktasından hareket etmışlerdır Oysa sonralan olçu kaçmış 1980"de Turkı>e'>e egemen oldu- ğu 5-6 yıl ıçınde her ıl, bucak ve koyde sokak, kurum ve kuruluşlara, enflasyon yaratırcasına Sayjn Evren'ın adının venl- mesı, Hacettepe Ünıversıtesı'nı kuran Sa- yın Doğramacı nın daha yaşamdayken heykelının dıkılmesı, onun seyıra kalması, 1948'lenn devlet adamlılığı ıle donemımı- zın devlet anlayışı arasındakı kalıteyı gos- termek açısından son dereceduşundurücü- dur BEDİ1SEVİNÇ Erneklı Kurma\ Alba\ "Müthi? Türk " ABD'NİN ORTA ASYA'DAKİ SİMSARIAlı Rızo Bozkurt, Kozakıstan'dab ıhalelen ABO petrol ^ırketlen adı na aldı Basın desteğının sım? Dunya Mason Locası'nda Kent Duku'nden sonrakı en parlak adam Kuveyt'tekı ortağı KIA, ABO'de, nuideer teknolo|i alanında bolryet gostenyor Seçıml«rden once DYP*ye 200 b«n doiar boâuladı Ismet Sezgın'ın kordejı Mu kadder Sezaın Bozkurt'un aenel koordınatonj Bozkurt, petrol boru hattı ısınde karsı safta "Turtıye'nın Orta Asya'da sann kalmadı' I CHP KURULTAYI. BAYINDIt İNŞAAT, •ATIKENTLİ MÜTIAHHrTlfRİ YINDI 277 delegeyı kapsayan arastırma CHP'nın sınıf temelı BAftZANİı rORKİYE . . KÜRDISTAN'A GIAERSE KARŞIUK VERJRIZ Fent llsover, Mahmut Aknaic'la gorvstu "Temel görevmn sorunumuzu TüHc holcna anlafcnak" • Munır Ceykın Sosyoldemokrası ANAP'ı arotti • Kaaakçıoğlu: "POIB örgüisneblr" e Akı Parh'den 41 mJletvekli arasrîda rekrondum lomsturması 26 "•*•?" • MKE Dısıslerı'nı atiatorak israıl'den 'çekırdek' alıyor • MİTte içarden mötteşar odayian e Ankara'da 85 muhendis ve teknısyen Beledıye'yk* mahkemdık e Balıkesır Barosu Baskanı Av Turgut inal Ocakçroğkı'nun Huduğu e Enıs Batur utopyoa anyor Sevgılı babamız O. ZEKİ ÖZTURAJNLTyı (1926-1982) olumunun 10. yılında ozlemle anıyoruz. Yaşantısırun ve tukenmez amsının ışıkları altında AİLESİ Konuşmuyorlar, tartışmıyorlar,yazmıyorlar... SENDİKALARDA KÜRTFOBİSİ » Sendikalar Kürt'ü gündeme almıyor. r Devlet-Sendika koordinasyonu. 1 Işçiler ağalann dırencini kıramıyor Elazığ Cezaevi'nde Havalandırmaya Kanalizasyon Pompalanıyor •Istanbul Barosu'ndakı Isufalann Içyüzü •Baykal'lı CHP Ne Yapacak? 'Işçûer Oısk'ı Sorguladı -Abazalara Türklye Çelmesl «500 Yıhnda Amenkanın Keşfı •Atlna'da Grev Kırıcılar Çırılçıplak Sokağa Salındı •Tacıkısian da Nabıyev ın Zorunlu Istıfası •Sosyal Demokrasi Anavatanı Almanya'da da Tükendi •Yümaz Güney Korkusu •HaJkevlerine Yeni Çehre Gerek «Can Yucel PENCERE . . .Türkçülük, Irkçılıktır.Rusya Turklerı arasında ılk Turkçe gazeteyı, 1875'te, Melekzade Hasan Bey Azerbaycan'daçıkarmış Ne yazık kı Ekıncı adındakı gazetenın okuru, yok denecek kadar azmış Hasan Bey omru kısa suren 'Ekıncı'yt kapatırken yazdığı son yazıda Ey kardaslar dıye seslenmış "sızın bu can çekışme durumunuzda bır tek gazetenız vardı Bırakalım o da olsun 1 ' Mıllıyetçılık, Anadolu dan once Rusya Turklerı arasında Panıslavızm'e karşı bır tepkı nıtelığınde başlıyor Ama, o yıllarda bır Turkçe gazetenın yaşaması kolay mı 1 Bugun Kurt davasını guden çoğu dergının ve gazetenın Turkçe yayımlanmasına da şaşılmaz Çunkujjzun yıllar suren ya- saklar Kurtce okuma yazma olanaklaVını toplumda kısıtla- mıstır kulturel alanda toplumsal gelışme ıçın Kurtlerın onunde ınce uzun bır yol var Kırımlı Ismaıl Gaspırınskı Rusya da mıllıyetçılık akımı- nın başını çekıyor Yusuf Akçura da onculerdendır, ama, bızdeTurkçuluğun lıderıZıyaGokalp 1 , - 1908 Meşrutıyet Inkılabına Osmanlıcılık' bılıncıyle gırıl- dı, daha once Mehmet Emın Yurdakul şıırını yazmıştı "Ben bır Turkum dınım cınsım uludur Smem ozum ateş ıle doludur Balkan Savaşı'ndakı yenılgı mıllıyetçılık duygularını ko- rukledı Turkçuluk, Turancılık Panturkızm'e gıden yollar hızla aç/lıp doşenıyordu ılk 'Turk Ocağı '1912 de kuruldu, mıllıyetçılıkle ırkçılık bırbırıne kanştı, coşku, akıl ve mantı- ğı sılmış, Orta Asya duşlemlerı gerçeklığe ters duşse de benımsenmıştı, Turancılık Ittıhat ve Terakkı'nın gucuyle resmı devlet polıtıkasına donuştu • Osmanlı Imparatorluğu çokup Turkıye Cumhurıyetı ku- rulduktan sonra Zıya Gokalp, duşuncelerınde değışıklık yaptı Turk Ocaklan kapatıldı, Halkevlen açıldı, Turkçu- luk', bır başka deyışle ırkcılık ıçerığı taşıyan mıllıyetçılığe paydos borusu çalındı Ne var kı çok partılı rejımden sonra ırkçılığa dayalı mıllı- yetçılık, toplumun kımı kesımlerınde ve sıyasal partılerın- de yenıden canlanmıştır Kemalıst mıllıyetçılıkle Turkçuluğun Turancılığın, ırkçı- lığın ılışkısı yok Turk olmak Turkçu olmayı gerektırmez Kurt olmak, Kurtçu olmayı gerektırmez Anadolu da ırka dayanan bır kanlı kavgayı korukleyerv ler aymazlık ıçındedırler • Bugunku Turkıye sınırları, Trablusgarp harbınden baş- layarak emperyalızmle 11 yıl suren savaşlardan sonra çızılmıştır 'MıllıMısak sınırlarınıdaKemalıstlersaptama- dılar 1919 genel seçımıyle toplanan Osmanlı Mebusan Meclısı, ılk karar olarak 28 Ocak 1920 de Mısak-ı Mıllı Be- yannamesı nı benımsedı, bır buçuk ay sonra ingıhzler, 16 Mart 1920 de Meclıs ı bastılar 1925 te Şeyh Saıt ısyanı patlamasaydı, Musul hangı sı- nırlar ıçınde olacaktı'? Ummette ulusçuluk bılıncı yoktur, kapıtalıstleşme sure- cı ıçınde mıllıyetçılık belırlı bır aşamada ortaya çıkar Doğu Anadolu Ikıncı Dunya Savaşı ndan bu yana Ankara'dakı Meclıs e aşıret reıslerını sureklı olarak mılletvekılı dıye yollamadı mı' Toplumsal yapıda Kurtluk bılıncı yeterınce gelışmemıştı Şımdı Kurtler de ulusal kımlıklerının arayışı ıçıne gırdıler, ama bunu ya demokrası ıçınde yapacaklar ya da savaş yontemlerını seçecekler Anadolu da Turkçu ıle Kurtçu nun kavgası 2000'eyakla- şan dunyamızda ırkçılığın gerıcılığını sımgelemekten baş- ka bır değer taşımaz, emperyalızme hızmet eder • Cumhunyet ın kuruluşu uygarlık tarıhındekı 'Aydınlan- ma Devrımı nın ılk kez bır Islam ulkesınde gerçekleştırıl- mesı anlamını taşır, hıçbır sıyasal çaba, uygarlığın ozunu sımgeleyen donuşumlerın değerını golgeleyemez Elbet bu devrım gulsuyuylayıkanmadı yaşanan olayla- rın kanlı yonlerı de var Cumhurıyetı kuranlar, Anadolu'- dakı her başkaldırmayı sert yontemlerle bastırdılar, ama, butun bunlar artık gerıde kalmıs Turkıye demokrasıye yo- nelmıştır Aydınlanma Devrımı yurutulmeseydı, demokra- sıye geçış yolları da açılamazdı 21 'ıncı yuzyıla 8 kala Anadolu da Kurtçuluk de Turkçuluk de dışlanmalıdır Barış ıçınde bır arada, demokratık du- zende kardesçe yaşamanın bır başka yolu yok ÇAĞDAŞ AVUKATLAR GRUBU'NU TOPLANTIYA ÇAGIRIYORUZ Yaklasan Istanbul Barosu secımlerınde seçım oncesı çalışmaları görusmek ve ıstıfalara neden olan yönetım anlayışını tartısmak üzere sayın meslektaslarımızı toplantıya cağırıyoruz Yer: Karaca Tıyatrosu (Beyoğlu-lstıklal Cad ) Gün: 15 09 1992 (Salı) Saat: 17 30 Çağdaş Avukatlar Grubu adına Av. Yücel Sayman Av. Osman Ergin Av. Kemal Keleşoğlu Av. Ayşenur Bahçekapılı Av. İ. Hakkı Karaca Av. Şeyhmus Önen Av. Ergin Cinmen SAYIN LISE ÖĞRETMENLERI Ders Geçme ve Kredi Sistemine Gore DERS KITAPLARINDA DÜNYA STANDARDI K1TAPLAR1MIZ MATEMATIK - 1 MATEMATIK-3 (Bosktda) KJMYA -1 BIYOLOJI - 1 (Baskıdo) FEN BILIMLERI - 1 (Baskıda) YAZARLAR Doç Dr Eriıan GÛZEL Doç Dr Mehmet H ORYAN 10FF tUFF Doç Dr Erlıan GÛZEL İUFF Doç Dr Mehmet H ORYAN IÜFF Prof Dr EmreDOLLS MUECZ.F SeldaTANJU KADIKOY AN L Yükset TEMIZ KADIKOY AN L Prof Dr DmçerGÜLEN Prof Dr YenerOKATAN Doç Dr TuncayALTUö Btyolog Nakı OZGÜL Nakı ÖZGUL Gulsen ÖZGUL Selda TANJU Yuksel TEMIZ İUFF İUFF İUTIPF BİYOLOG F17IK Ogr KH1YA Ogr KIMYA Ogr Kuaplanmızt ıncelemeden karar vtrmeyına Hımajr ı Fırıl Sk. Mıral ll.in 4/4 14410 Cagakıjlu - İST Teh «II »I 'I - «II <H \n Faki:<ll«IHH