Katalog

Cumhuriyet Göreceksiniz... Siz de kredi kartınızı değiştireceksiniz! P A M U K B A N K P K I S T I O I 69. YIL / SAYI 24424 / 3000 TL (KDV içinde) KURUCUSU. YUMUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZAFV: MADİH MADİ (1945-1991) 20 AĞUSTOS 1992 PERŞEMBE BirYıl DahaEtinüde tuttuğunuz bu gazete, bugün 56 vaşınitamaınliYor. As- Inda bu süre daha gerilere doğru uzatılabilir. Mütareke yıUannın "Yeni Gün'ü şimdiki ; Cıunbu- ri_vet"in öocÜ5İi sa\ıldığına göre gazeteniz artık altmışını da çok- tan arkada bırakmış demektir. Yeni Gûn olsun, Cumhurivet oJ- sun, bunca yü iilke çıkarlan uğ- nma savaşun veren iki kardeş gazete arasında ortak nokta şu- dun Ikisi de zor günlerin sava- ştmcdan olmuşlardır. İşgaJ or- dulannın çizmeîeri altında gûzei tstanbul inim inim inlerken, Veni Gûn empen alistkre \e onlara boyım eğen Bab-ı Âli'nin testinri- yetçi işbirlUvçikrine karşı vargû- cûyle "Hayır!" di\e bağırmak- tan geri kalmamıştır. Sık sık kapatdmak, ikide bir basunevin- de aramalar vapümak, yazaria- n, yöneticileri, hatta dizküeri karakollarda sorguy a çekilmek, onu yolundan alıkoymaya yet- metniştir. Bu yöntemlerle özgür- lükçü basını yddıramayacaklan- nı anlayan işgal güçleri, yurtse- ver aydınlan Malta'ya sürmeye karar vermişler ve hemen hepsâni topiayıp yaka paça bir gemiye doİdurnuışlar, vola çıkarmışlar- dır. Bunlann arasında yafaıız Yeni Gün'ün sahibi ve başy azan- dır ki oyuna gelmeyerek An- kara'ya, Mustafa KemaTin ya- mna kaçmayı başarmış, kaç- makla da kalmamış, bin bir güçlüğü yene >ene bir bölümünfi de olsa, basımevini Türkiye Bü- yük Millet Meclisi'nin toplandı- ğı kente, yeni devlet merkezimi- ze ulaştırmışhr. Artık Kurtuluş Savaşı boyun- ca Yeni Gün. Atatürk'ün yanın- da ve hizmetinde emperyalist güçlere. o güçlerin buynığünda- ki işbirtikçilere karşı "tam ba- ğımsızlık" ilkesini büyıik zafere değin savvnmaktan yoruimayan bir bayrak olarak >urt toprakla- n üstünde dalgalanacaktır. Sakarya, Dumlupınar. düş- nuuıın Anavatan topraklarından kovuiması... Saltanatın > ıkılma- s, Lausanne bartş andîaşması, Hilafetin kaldınlması, Cumhuri- yet'in ilanı... Yeni rejinıin yürfirlüğe girme- sinden altı ay sonra Kurtuluş Savaşı gazisi Yeni Gün, tstan- bul'a dönüyor, bu kez "Cumhıı- riyet" olarak bir başka sa\aşın, rejimi koruma. güçlendirme, Atatürk devrimlerini savunma savaşmuı bayrağını yükleniyor. 7 Mayts 1924'ten başlayarak uzun yıllar, Serbest Fırka'nın kendi kendini dağıttığı 1930lara kadar "Cumhurivet", İstanbuT- da bu savaşuı hemen de tek başı- na yüriitücüsü olmuştur. Düşü- nünüz ki o zamanlar Cumhuri- yetie gavurluğu layiklikJe din- sizüği eşanlamlr imişler gibt tanımlamaya çalışan sinsi bir propaganda halk arasında yürü- tfllmek isteniyordu. Atatürk'ün öndertiğinde bu propaganda sindirikli, sesi lusd- dı. O öldüğü zaman arkasuıda, "Ülkesi >e milleti ile bolünmez" her türlü ileri akunlara açık, dü- şünce özgürlüğüne yatkın bir toplum bıraktı sanıyorduk. Belki de gerçekten öyle idi. Ne var ki O'nun döneminde pusuya yat- mış, sinmiş olan gerici güçler, çıkarcı politikacılar, bir yandan palazlanmaya başlayan kimi sermaye çevreleri fırsat kollu- yorlardı. 1950lerde bu fırsatı yakaladılar ve vakit geçirmeksi- rin saldınya geçtiier. Eşit koşul- lar altında Batı ile işbirliği yap- mak parolası öne süriilerek tam bağunsızlık ilkesi girtikçe zede- lendi. Dtşa bağımlı ekonomi po- lhikası ülkemizde tüketüni pompalay an bir montaj endüstri- sine yoi açtı. Hızla artan nüfusu- muza çalışma alanlan açamaz oMuk. Borçlandık, borçlandıkça batağa göroüldük. Her yü yük- sek öğrenim görmek isteyen gençkrden yüzbiniercesini di- mizle sokaklara döküyoruz. Bu ne demektir biüyor muyuz? Bil- meyecek ne >ar? İşte anarşi, tşte soygun. işte kardeş kavgası. Zor günlerin gazetesi olan Cumhurivet, tıpkı Mütareke yıl- larmdaki öncüsü \ eni Gün gibi bugün ülkemizde tek başına kal- nuş gibidir. O zamanın işgafcile- ri Yeni Gün'ü okutmak istemez- ler. Ankara'da basılanı İstan- bnl'a sokmazlardı. Ne yazık ki bugün kendi içimizden vetişme sağlı sollu yobaziar, aynı yönte- mi Cumhurivet'e karşı uygula- makta, bir yandan Cumhuriyet oknrlannı baskı altına abnaya çahşırken, öte yandan, "Satıla- cak, satddı, satılıyor" fıskoslan ile gazeteyi gözden düşürmeyi denemektedirler. Hiç bir holdinge bağlı ohna- yaa, okurlannın ilgisinden başka hiç bir desteği bulunroayan Cumhuriyet inanıyoruz ki bu güç dönemi de atlatacak, Ata- türk'ün kurduğu rejimle birlikte aydınlık günlere er geç kavuşa- câitır. Halkın halk tarafından halk içiı idaresi bizim ülkümüzdür. Bu tümce, 7 Mayıs 1924 günlü ilk sayısında kurucumuz Yunus Nadi'nin ûnzasıyle yayımlan- nuçta. O ülküye bugün de bağlıyız. NADİR NADİ 7 Mayıs 1980 PKK, kent merkezine bini aşkın militanla roketatarlı, havan toplu saldın düzenledi Şırnak9 ta savaş• Kente önceki gece 20.30 sıralarmda değişik kesimlerden giren PKK militanlan halkı 'evinize gidin çatışma çıkacak' diye uyardı. Sokaklann boşalmasından sonra trafo merkezi havaya uçuruldu. Kent bir anda karanlığa gömüldü. • Emniyet Müdürlüğü, Tugay Komutanlığı, polis, jandarma ve bazı kamu kuruluşlarına karşı roketatar, havan topu ateşi başladı. 3 er, 1 polis yaşamını yitirirken 13 görevli de yaralandı. Evlerden ateş açılması üzerine çıkan çatışmada çok sayıda kişinin öldüğü bildiri- liyor. Yetkililer 100 PKK'hnın öldürüldüğünü açıkladı. • Şırnak'a çevre il ve ilçelerden takviye yapılırken operasyona sa- vaş uçaklan da katıldı. Jetler kent üstünde alcak uçuş yaptı, Cudi Dağı yoğun olarak bombalandı. Kente giriş ve çıkışlar kontrol altı- na ahnırken, sokağa çıkma yasağı kondu. mıs.Sayfada Tanm ıl md lugu ANAP II Örgütü Kent Merkezi İZLENİMLER Yalnız alevler ve dıınıanlar görünüyordu ERGÜN AKSOY CİZRE - PKK'nm Ku- zey Irak'a uyguladığı ambargo nedenıyle Ulusla- rarası E-24 karayolu ölü bir görünüme bürünmüş. Bir- kaç askeri araç ve uçuşan helikopterler dışında canh- ya rastlamak olası değil. mArkastSa.l5,Sü.3'te Içişleri Bakanı Sezgin: Tam bir isyanANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -İçışlen Bakanı İsmet Sezgin, Şırnak'taki olaylan "ısyan" olarak değerlendirdi. Kuzey Irak'- tan gelen 1000-1500 dolaylanndaki teröris- tin çember içinde olduklannı, bir yere kaça- mayacaklannı ifade eden Sezgin, olaylarda 100'e yakın terönstın öldürüldüğünü, 1 polis ile 3 jandarmanın şehıt olduğunu bıldirdı. Şırnak'taki olaylar sürerken, dün saat 15.45 sıralannda Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlayan Sezgin, "Şu sıralarda evlerde nokta operasyonlanna başlandı. Akşama Jcadar bitireceğiz herhalde" dedi. Sezgin, sayılan 1000-1500 tahminedi- len , ellennde en modern silahlarla, havan toplan, roketatarlar, u^un namlulu silahlar, Kalaşnikoflarla teröristlerin saldınya kalkış- üğmı söyledi. Dün sabaha kadar uyumayıp, yetkililerle olaylan izledıklenni belirten Sezgin , şöyle konuştu: " Gece telefonlarda tarakalar duyuluyor- du. Bunlar, gece karanlığında evlere girip mevzilenmişler. Kentin çevresinde de, ora- da, burada birtakım hazırhklar yapmışlar. Demek ki, gece karanlığında girdikleri evle- re baskı yapmışlar, öyle anlaşılıyor" Sezgin, "Büyük de zayiat verdiler. Yüzden fazla teröristin ölmüş olabileceği tahmin edi- liyor" dedi ve şu bilgiyi verdi: "Açıkçası, bir nevi kıyama kalkıştılar. 1000-1500 kışı, silahlarla.. Açıkçası, Nev- ruz'dan sonra kaybolan prestijleriru yenıden kazanmak için böyle bir kenti ele geçirtneye çalışıyorlar. Tam anlamıyla bir isyan hare- keti. Tabii, yöre halkını yenıden kendilerine çekebilmek için beyhude çırpınışlar bunlar." Sezgin, teröristlere karşı hangi tedbirlerin alındığı sorusunu şöyle yanıtladı: "Tümüyle çember içerisındedirler. Kaça- mazlar hiçbir yere. Bir bölümü evlerde. Güvenlik İcuvvetleri bu yüzden nokta ope- rasyonuna başladılar. Hangi evden ateş ge- lirse, o eve derhal mukabele edıliyor. Orası bir yangın yerine dönüştü. PTT, Jandarma bınalan yandı. PTTnin zaran en az 100 milyardır. PTT bınasının önündeki malzemeyi yakmışlar. Elektrik, te- lefon, her şeyi kesiyorlar. Gerekli her türlü MArkasıSa.l5,Sü.5'te DEMÎREL: PKK SÖNÜP GİDECEK ms.sayfada • KUZEY IRÂKTA PKK AMBARGOSU KALKTI uıs. ÖLÜMÜNÜN BİRÎNCİ YILI NadirNadıyi anıyoruz Başyazarımız Nadir Nadi 'yi son yolcuhtğıma bir yü önce uğurlamıştık. Çok yönlü bir aydın olan Nadir Nadi'nin yaşamöykusu şu üç sözcükle özetlenebilirdi: 'Kuvayı Milliyeruhu. Atatürk devrimleri ve çağdaşlık.' Sami Karaören, Dündar Akünal ve Mücap Ofluoğlu nun yazıları 3. Sayfada Ölümünün birinci yılında Nadir Nadi'yi, yazaı, müzik, yaşama kültürii ve kitapları ile anıvoruz. BUGÜN CUMHURİYET KİTAP EKİ'NDE Tabela yolsuzluğu Şıvgın iddiaları alanladıy • Eski Sağhk Bakanı, ANAP Ankara Milletvekili Halil Şıv- gın, bakanlığı döneminde bir reklam ajansına ihale ilanı ve- rilmeden 5 milyarlık tabela ısmarlandığı yolundaki iddia- lann gerçekdışı olduğunu ile- ri sürdü. M 4. Sayfada Cenajans Grey 6 Şartlara uyduk' • Cenajans Grey Genel Mü- dürü Hasip Ahmet, iki defa yapılan bilirkişi tetkikatı so- nucu şirketlerinin, ihale söz- leşmesi şartlannı yerine getir- diğinin kanıtlandığınj belirte- rek "Ankara 6. Asîiye Hukuk Mahkemesi teminat mektup- lannın iadesine karar vermiş- tir" dedi. M4. Sayfada Gungorıın malvarlığmda arbş • Eski Sağhk Bakanlığı Müs- teşar Yardımcısı Filiz Gün- gör'ün 1991 yılı içinde bir otomobil, Ankara Söğütözü mevkiinde bir daire, Çankaya Gerdar Köyü'nde 7500 metre- karelik bir arsa satın aldığı saptandı. M4. Sayfada 19501i yıllann sonu... Deniz Harp Okulu Orkestrası çalıyor. Erkut Taçkın, Güngör Yücel, Özden Ulugün, Ersin Yüce, Durul Gence (arkada), piyanoda Somer Soyata. Öncekijjün yukan- daki kadro Erkut Taçkın dtşında bir aradaydı. Ortalık yine rock kesti. Miihtııa yerine rock'n roll • Yıll957,dünyayı kasıp kavuran rock müzik Deniz Harp Okulu'na sızmış. Sekiz bahriyeli fena halde tutulmuşlar. Türkiye'nin ilk amatör müzik topluluğu ciddi ciddi doğuyor. Samba, çaça, tango, turneler derken arkası gelmiyor. • Yıllar sonra yani dün sekiz emekli asker yine birarayageldi. 1950'lerinl960'lannhit şarkılann söylediler. 36 yıl sonra bu kez yaşı 50'nin üzerinde ilk ve tek topluluk olma özelliği taşıyor. METİN HAKYEfii U4. Sayfada AKTAŞ'tan belgesîz yanıt •TEK'e olan borçlannı ödememek ve yönetmeliği çiğneyerek yanlış uygulamalanyla Istanbul'un Anadolu yakasmdaki vatandaşlann üzerinden trilyonlarca haksız kazanç sağlamakla suçlanan Aktaş Elektrik AŞ yetkilileri suskunluklannı bozdu. Günlerdir sürdürdüğümüz yayınm ardından kamuoyunun da baskısıyla kendilerini bir şeyler yapmak zorunda hısseden şirket yetkililerinin yanıtlan doyurucu olmadı. • Yayınımızın 4. gününde AKTAŞ Genel Müdürü llker Berkan ve Genel Müdür Yardımcısı Ali Öztekin, basın danışmanlan Ercan Erdem'le gazetemize gelerek suçlamalan yanıtladı. Konuşma sırasında sık sık, sözlerini doğrulamak için en kısa zamanda belgeleri ulaştıracaklannı söylemelerine karşın sonra sekreterleri aracılığıyla "İlker Bey, Sultanbeyli olayiyla ilgimiz olmadığını size iletmemi istedi" notunu ilettiler. M4. Sayfada I. momtk JJr Önceki 4052.06 Dun 4035.03 BOİAR 0Önceki 715O Dün 715O ûÖnceki 49OO Dün 4905 AI,tİMbr4 OÖnceki 77.800 Dun 7S.2OO TV/10. Sayfada Türk filmleri çoğunlukta Futbol /14. Sayfada Rıdvan yenıden milli takımda Pop İlahesi / Arka Sayfada Yüzlercetezinkonusu bir yüz: Madonna GUNCEL CÜNEYT ARCAYÜBEK Ne Zaman? Mesut Yılmazın dediği çıktı. Çankaya-Okluk hattında oluşan "ANAP ikinci genel mer- kezi" ancak iki gün susabildi, yine konuştu. TÖ, sıkı ilişkileri olan belırli bir gazeteci kadrosuna. daha once Didim'de söyledıklerinı derleyip topiayıp yineledi. Dün belirli gazetelerde yayımlanan demeci, ilk bakışta önceki demeçlerine oranla daha yumuşaktı Oysa, yer yer Mesut Yılmaz'a yine aba altndan sopa gösteriyordu. Yılmaz'ın yerine başka bırinı duşünmediğıni ya da düşü- nemeyeceğini asla söylemiyor, kafasından geçen yeni m Arkası Sa.l5, Sû.Vde ANAP Genel Başkanı yeni ilçe açılışlanna katıldı Yılıııaz kendisini savundu • Yeniden yaplanma Bundan kastım, ANAP'ın Türkiye'ye getirdigi yeni bestenin özüne sadık bir biçimde yeniden akort edilmesidir. İktidardan aynldıktan sonra birinci önceliği partideki yeni yapılanmaya verdik. Koalisyon hükümetinin yaptığı makyajın dökülmesini bekledik. • Hatalar Ben herkesin hata yapabileceğini bilen ve artılanmdan çok hatalanm üzerinde düşünmeyi seven biriyim. Bu nedenle çalışma arkadaşlanmın beni eleştirmeleri teşvik, adeta tahrik eder. Önemli olan bu eleştirilerin yapıcı olması. •5. Sayfada GÖZLEM UĞURMUMCU Arıyoruz... Başyazarımız Nadir Nadi, geçen yıl bu gün aramızdan ayrıldı. Nadir Nadi'yi her gün daha da artan saygı ve öz- lemle anıyoruz Nadir Nadi, ınançlı ve dirençli kuşağın son temsilcile- rinden biriydi. Çocukluk yılları, mütareke İstanbulu ve Kurtuluş Sava- şı Ankarası'nda geçmiş, gençlik yıllarını tek parti döne- minde yaşamıştı Nadir Nadi, çokpartıli yaşama adımımızı attığımız gün- M Arkası Sa.15, Sû. 7'de