Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 MAYIS1992 PAZARTESİ 8 DUNYADA GEÇEN HAFTA... BatıAlman,birleşmeniıı faturasını paylaşmak istemiyor fiÜNERVÜREKLİK Almanva'da geçen hafta nasıl geçti? Doğu'da normal, Batı'da hareketli geçti. Dışişleri Bakanı Hans Dietrich Genscher'in bomba gibi patlayan istifa haberi ve kamu kesiminde yüzbinlerce çalışanın katıldığı grev hareketi bir hafta boyu tüm Batı Almanya'yı sarstı. Genscher'in dışişleri bakanı oluşunun tam 18. yılına rastlayan 17 mayıs günü görevinden aynlacağını bildirmesiyle başgösteren hükümet krizi de kamuoyunun ilgiyle yakından izlediği gelişmelerarasındaydı geçen hafta. Gerek Genscher'in istifası, gereksegrevler, birleşmeden sonra Alman\a"run yeni birdönemegirdiğini haber veriyordu. "Der Spiegel" dergısi bunu. "Paylaşma başlıyor" kapak yazısıyla duyuruyordu. Almanya'nın nasıl bir hafta geçirdiğini anlayabilmek için varlıkh Batı'nın sahibi toplumun şu sıra içinde bulunduğu "haletiruhiyeye" değinmek gerekiyor. "Sıkıyı görünce kaçtı. Gelsin de şimdi yapsın bakalım politikasını." Geçen hafta başında bir taksi şoförü Genscher'in ALMANYA istifasmı böyle yorumluyordu. Gerçekten de Almanya artık oeskı. birleşmeden önceki zenginlik ve bolluk içindeki günlerini yavaş yavaş (belki de hızla) geride bırakıyor. Düne dek refah içinde yaşayan Batı Alman toplumu her geçen gün kemerleri biraz daha sıkmak. en azından yeni kuşaklar açısından hiç alışık olmadığı maddi sıkıntılara katlanmak zorunda. Doğu ile birleşmenin heyecanı, büyük Almanya SERMAYE PİYASASININ LİDERİ KİM? T URKINVEST, ekonominin sermaye piyasasıyla gelişeceğine inanmıştır. Bu inançla, kuruluşunu çok sağlam temeller üzerinde gerçekleştiren TURKINVEST'in huzur ve güven veren büroları, dürüst ve ciddi uzmanları, O'nun bir anda 55.OOO seçkin yatırımcıyla çahşmasına yol açmıştır. TURKIN1VEST, sermayesiyle güçlüdür. LJRKINIVEST, modern araç kullanımında öncüdür. TURKINVEST, kadrolaşmada büyüktür. TURKINVEST, işlem hacminde liderdir... Işte, bütün bu önemli nitelikleri; kuruluşundan çok kısa bir süre sonra TURKINVEST'i sektöründe liderlige taşıyor... Gelin, TURKINVEST'e, yeni yatırım araçlarıyla tanışın. Ve sadece alıştığınız araçlarla değil, dünya iie karşılaştırın. Siz kazanın, Türkiye de kazansın. 'TÜRKİYE, SERMAYE PİYASASINDAN YÜKSELECEKTİR' O . G M e n kul Kı lıtanbnl Merkcı Buyukdcrc > addt Aokara Şabeıı Ballı lok E lım Adaı y m e t l e r A . Ş 8 - 8 0 1 3 A k a b » I ) M t r k c ı ı M c ı ı d ı y t k o v . 8 0 3 0 0 U u n b u l T c i | l > 2 ~ 5 4 1 6 0 2 ^ 4 1 6 ^ 5 - 2 ~ " 4 2 I 2 4 • 2 7 4 3 1 2 3 - 2 7 4 3 » 8 9 F a k l ( I I 2 6 7 5 0 0 0 n a d a m 1 } M c r k c z ı N o g K j ı 4 K a v a k l ı d c r c / A n k a r a T r l ( 4 ) 4 ! 8 " M 3 O - 4 I 8 2 9 3 1 - 4 1 8 2 9 8 2 - 4 1 ^ 8 0 6 1 - 4 1 7 8 1 1 T F a k ı . ( 4 ) 4 1 8 1 5 1 2 Ş u k e s ı : \ k d e n ı ı C a d R c y t c ı l I ) H a n ı K a ı 2 N o 2 0 2 - 2 0 » 2 0 4 l ' i u p o r i / l ı m ı r T c l ( 5 1 1 1 3 1 0 0 1 F a V ı ( 5 1 1 1 4 - ' ) 6 " Ş u k t . i - 7 ı v a P a « a B u U a r ı T c r f ı k B c v A p l N o 3 7 A d a n a I c l t ' D 1 8 2 0 8 0 - 1 8 2 0 8 1 - 1 8 2 0 8 4 - 1 8 2 0 8 7 F a k ı l ~ l ) 1 8 2 0 S'l olmanın ulusal onuru, giderek yerini katı kurtarması için Batılının kazancından, gc-çeğe.kışıselçıkarabırakıyor. Geçen gün yanigeçimdüzeyindenfedakârlıkta duyduğum bir fıkra çok ilginç: Doğulu bir bulunması, zenginliğini Doğulu ile Alman gururla gögsünü kabartarak Batılı bir Almana " Biz bir halkız" der. Baülı hemen karşıhk verir, "Bizde" diye. Bu fıkranın da anlattığı gibi Batılı kendisini Doğu'yla "bir halk" olarak görmüyor, görmek istemiyor artık. Çünkü birleşme dönemi kapandı, "paylaşma" dönemi başladı şimdi. Nitekim politik edebiyatta birleşmenin yerini, paylaşma sözcüğünün aldığını görüyoruz. Paylaşmadan kastedilen ise Doğu'nun kendini paylaşması. Bunun için son bir yıldır vergiler arttı, sosyal yardımlarkısıtlandı, ek gtflirler kondu. hayat pahalılandı ve Batılının cebindeki delik git gide büyümeye başladı. Ancak "Der Spiegel" dergisinin de belirttiği gibi bu işin daha başlangjcı. Doğunun ayaklan üzerindedurabilmesi. Batı ile eşit düzeye gelebilmesi için Batılının daha çok şeyini paylaşması gerekecek. Ne var ki Batılı daha şimdiden paylaşmaktan bıkmış gibi görünüyor. Geçen hafta yaşanan bir dığer ilginç olay da Alman Sendikalar Birliği'nin (DGB) "Paylaşma birleştiriodir" şeklindeki 1 Mayıs sloganına. yerel sendika örgütleri dahil kimsenin itibargöstermemesiydi. Yerel sendikalar 1 Mayıs'ta DGB'nin ana sloganını bırakıp "Dayanışma birleşüricidir" şeklindeki kendi sloganlannı kullandılar ve bir yerde paylaşmaya karşı çıktılar. "Tabanın paylaşacak bir şeyi kalmadı. Varan endüstri sahipleri, para babalan paylaşsınlar zengmliklerini" diyorlardı. Paskalya tatilcisi dönmedi YUNANİSTAN STELYO BERBERAKİS ATİNA - Yunanistan'da geçen hafta kutlanan paskalva yorlusunun vankılan hafta içinde dc siirdü. 5 milyonluk Uışkeni sakınlerınin 2 mılyonu paskalya yortusunu kutlamak içinkcnıdışınaçıktı. Bunlann ancak yansı döndü. Gcri kalan varısidahem 1 Mayıs talilınden yararlanmak hcm dc Alina'vısarançöp vığınlanndan kaçnıak için kırlarda kalmayıyeğledı. Üç haftadan bu yana süren tcmizlik işçileriningrcvi: Almanv'a'dadabaşlayanaynı alandakı grev i solda sıfır bırakıyor. Tcmizlik işçileri maaşlara zam isiiyor. Hükümet iscbuyıl kimscyc zam yapılmayacağını açıklamakla ısrarediyor. Bunun sonucu. Atina'nın rengârenk birçöpdivanna vc mıkrop \ ıı\ usına dönüşmcsınc yolaçiı. \ ıınanısian'ın Makcdonva Cumhuriycti'ylc arasındaki"isim" .mktşma/lığının çıknıa/a gırmcM SOlık (."umhurhuşkanı KonsUiniın Karamanlis'in gö/ vaşlanna hâkım olamamasına kadar\olaçıı. Yaşlı cıımhurhaşkanıntn göz vaşlarınd hûkim olaınaması. Avrupalıonaklann Yunanısuını'n buda\a->ını anlamak ıstcmcdiöındcn kaynaklandı. Çünkü \ unanisian'ı AT'\c kabul ctıırcn Karamanlısın la kcndisi%di. Karamanlis A\ rupalı lıdcrlcrarasında sa\gın bırkonıımasahıpiı. Herkes kendisine hürmet cdcrdı Enöncmlısı Karamanlis de bir Makedondu \e bıından çok gururluvdu. Karamanlıs. Makcdon\a Cumhuriycti"ni buadnla tanımamalan için AT lidcrlerine "bi/zat" mcktupiar da\a/mıştı.. Kuzcv Yunanistan'da \1akedon>a'nın\c Büvük İskcndcr'ın öz bc öz Y unan olduğunu kanıllayan birçok ka/ılara >akın ilgi göstcrcn Karamanlis. T\' k.ımcraları önündc ışlc bu ncdcnlc da\anamavıpgöz\aşlanna hâkim olamamışiı. Yunanistan Başbakanı Konstanlın MıtMitakısisc \ unaniNtun'ın Makcdon\a \araMiıı kapatmak için Bclgrad-Porıcki/\cTiran volunaçıkarkcn Yunan Savunma Bakanı. Bulgar mcslckui!}i\ la sınırda görüşiü. *Geçen lıaluı içinde birTürk gcmisinin Mora >arımadası açıklarında bir ^ unan •jilcbış lc çarpı-jlıkian sonra sıılara gömülmoM \ c 13 Tiirk gcmicinin ka\ bolması bii\ ük \aııkılar uvandırdı. ^ oğun MS içindeki aıamaları ı/lc\cn TV ckibinın hclıkopıcrıninde "• unan ^ılcbının hueasına ça rpa ra k dcn i/c düsmcsi. ola\ın lu/u-bihcriniolusiurdu. llclikoploık.ı/asında ölcnvı da \aralananolmadi ESKf MEYDANDA YENÎ1 MAYIS - Sov^eder Krlçi dağılmadan önce başkent Moskova'daki KtzJ Meydan, nice muhteşem İ Mayıs göstcrilerine sahne odnuştu. Devlet tarafmdan düzenlenen törende iîize, tank gibi askeri araclanr. ve Kwi Ordu birtikJerinin de katı)»nı\la resmi gecit \apdır, bövkcc 1 Mayıs rejimin govde gosterisine dönüşürdii Artık SSCB'nin yerinde yeller esiyor. \1osko> a \ önetimi 1 MavtJarm arük bahar bayramı olarak da kutianabileceğini ayıkladı. SSCB'nin tarih ulmasından sonra >apdan ilk 1 Mayıskutlaınalan, eskilerinden oMukça farklıydı. KJZJ Meydan'da yapdan töretüerde Rus foJJdoru sergOendL Törene katılan ekiplerden ai cok dikkat çeken ise geleneksd Rus tatıta kaşddannmdevasaömekleriri taşıyanfoüüorgrubu oldu. (Fotoğraf: RELJTER) Almanlar Ingilizlere çok ahııdı İNGÎLTERE EDİPEMİLÖYMEN LONDRA - Şimdi Av rupa Topluluğu ve NATO'da müttefik iki ülke, İkinci Dünya Savaşı'na ait eski yaralannı deşmeli mi. yoksa unutmalı mı? İngiltereve Almanya arasında. artık hatırlanması kimseye yarar sağlamayacak acı anlar, geçen hafta yeniden hatırlanıverdi. Almanlar, İngilizkreçok alındı ve Köln Belediye Başkanı. şimdiki Kraliçe Elizabeth'in, 1940'larda kraliçe olan annesine bir protesto mektubu bileyolladı. Sorun, İngilizlerin İkinci Dünya Savaşı'nda Almanlann tozunu attıran bir ulusal kahramanlannın anıtını dikmek ıstemesiydi: "Bombacı"diyetanınan Hava Kuvvetlen Komutanı General Sir Arthur Harris'ın... 31 Mayıs 1942 günü İngjlizsavaşuçaklannın Köln'e > aptıklan. 500 kişinin ölümüne necen olan hava akınını "Bombacı" Harris planlamıştı. Daha sonra başka Alman kenılenne daha da büyük akınlar yapılmış. örneğin sadece Dresden'de 50 bin kişi bombardımanda ölmüştü. Amaç, Hitler'in moralini bozmaktı. Ancak, aradan yıllar yıllar geçmiş eskidüşmanlarbanşmış.aynı kulüpte dost olmuşlardı. Oysa bu konulara kuşku ile bakanlara göre kulübe, devlet adamlan ve devlet kurumlannın üyeliği başka şe>. kulüp üyeliğini halklann benımsemesi başka şeydi. Nitekim, Köln"ün bombalanmasının tam 50. vıldönümünde İngilizler. "Bombacı" Harris'in 3 metrelik bir anıtını dikmeye kalktılar. Açılış tarihi olarak da 31 may ısı seçtiler. Nazi geçmişinin bedclinı sadece Avrupalılara değil, Yahudilere de açık kalplilikle ödeyen Almanya, kendisine hâlâ fatura çıkartılmasını hiç hoş karşılamadı. Köln Belediye Başkanı Norbert Burger, "Ana Kraliçe'ye bir mektup yazarak, "Bö> le bir anıtın açılışını ve hele açıhş günü olarak kentin bombalanışımn 50. yıldönümünün secilmesini, bu olayın kurbanlanna karşı siyasi ve ahlaki bakımdan bir gaf olarak görüyoruz" dedi. "Ana Kraliçe"nin yanıü şöyleydi: "Anıün açılış günü özel bir amaçla seçilmiş değildir." Günlük siyasal ve ekonomık taruşmalar arasına sıkışan bu mektup alışverişi. büyük tantana ile hazırlanılan 1993e, Büvük Avrupa Birliği'ne altı ay kala, ATnin iki büyük ülkesi arasındi oldu Almanlan hiçsevemeyen Ingiliz halkırun hislerine tercüman olan, Londra'run 500 bin tirajlı etkili akşam gazetesi "Evening Standard", bu konudaki başyazısında. "Sayın Belediye Başkanı. 500 kişinin ölümünden elem duyuyor. Haklıdır. Ancak Londra üzerine de bombalar yağdıran, her yeri yerle bir eden kendi havacılanna da acaba söyleyecek bir şeyi var mf'diyesordu. Maastricht doruğu sonrasındaki ilk 1 Mayıs SABETAY VAROL BRL'KSEL - Geçen cuma gününe rasilayan I mavıs. Maastricht doruğu sonrası kuilanan ilk "emek bayramı" oldu. Dünvada I mayıskutlamalannınen "sıra'dan"laştığı şerler. Batı Avrupa ülkelen olsagerek. Biravuç fanatik aşın sağcı dışında. kızıl ba>rak çckip Enicrnasyonal marşını söylemek artık kimsc tarafından yadırganmadığma göre 1 mavıs tarihleri, söz konusu ülkelerde bi/dekine benzer biçımlerde gerilim ka\ nağı oluşturmaktan çok çok uzak. Or'da burda bazı sürtüşmelerin meydana gclmesi bu gerçeği fazlaca değiştirmiyor. Ama ne var ki bu yılkı 1 mayısta AT ülkclerinin sendikal hareketleri. Maastricht'te imzalanan ve önümüzdeki vıl v ürürlüğe girmesi beklenen yeni "birlık"" anlaşması öncesı kendi örgiillenmesinin kapsamlı bir bilançosunu çıkarmagereğiduydular. 30 yıldır eşı görülmeyen Almanya'daki grev hareketi. bu vcnilcşme ve bütünleşme eğiliminin guçlenmebinde katalizör rolü oynadı. Değişen \ e hızla değişmeye devam eden BELÇÎKA genel koşullar. sendikalızmı de önemli yenilıklere zorluyor. 1990 öncebine oranla iki önemli değişiklikten söz ediliyor: Birincısi. AT bünyesinde ekonominin birkaç açıdan birden "çokuluslu" hale gelmesiyle klasik işveren kavramının erozyona uğraması... İşveren, çokuluslu özel bir şirket olsun ya da iki üç devlet bir arada olsun, aynı ve ortak bir işveren karşısında, Almanya ve İtalya'da olduğu gibi birleşik ve güçlü sendikalar kendi elemanlanna kolayca sahipçıkabiliyor. Fransa'daki gibi bölünmüş ve üye sayısının yüzde 10'lann altına düştüğü ülkelerde, bu kez işçilerin işine son vermek çok daha kolay olabiliyor. Bütün bunlann sonucu aynı işveren Almanlan değil de Fransız çalışanlannı işten çıkarmav ı daha uygun görebiliyor. Tehlikeyi önlemenin tekçaresi. farklı ülkelerdeki sendikalann berabercc hareket etmesi. İkinci önemli değişikliği Batı Avrupa ile Doğu Avrupa'yı ayıran duvarların çökmesi ile esin kaynağı büyük ölçüde Moskova'da bulunan "Dünya İşçi Federasyonu"nun yıkılması oluşturdu. Batı Avrupa ülkelerindekomünist partilere yakın ölan sendikal kuruluşlar, daha öncesınin tersine, artık Avrupa Sendikalar Konfederasyonu'na üye olabilecekler. Örneğin İspanyol İşçi Komisyonlan (CC EE) şimdiden bu kuruluşa üye oldu. Fransız Genel işçi Konfederasy onu (CGT) ile Portekizli küçük kardeşi de önümüzdeki günlerde İspanyollan izlemeye hazırlanıyor. Böylelikle Av rupa Sendikalar Konfederasyonu neredeyse tüm AT ülkeleri işçilerini tck başına Brüksel'de temsil eden dev bir kuruluş haline gelecek. Kısacası Avrupa işçi hareketi komünızmın çökmesinden sonra yeniden 70-80 yıl öncesınin bütünlüğüne kavuşacak. Tıpkı parasal planda markın diğer Avrupa paralanna egemen oluşu gibi, sendikal planda da DGB"nin (Alman Sendikalar Konfederasyonu) egemenliğinden bile söz ediliyor.