Katalog

SAYFA CUMHURIYET 20 MAYIS1992 ÇARŞAMBA 16 HABERLERIN DEVAMI METROPOL ATILLADORSAY Dışardan Bir Bakış Dışarda olmak Ve Turkıye ye dışardan bakmak Ister uzun bır zaman, ısterse kısa bır sure ıçın olsun, boyle bır bakış her zaman yararlı oğretıcı, duşundurucu, aynı olçu- de de yaralayacı, huzun verıcı oluyor Kuşkusuz Turkıye nın adı artık daha çok geçıyor, Batı - nın kıtle ıletışım araçlarında Orta Asya cumhurıyetlerı- nın guncel durumu, değışık başkentlerde yapılan zırve toplantılan", Turkıye'nın bu yenı bağımsızlıgına kavuş- muş çeşıtlı açılardan arayış ıçındekı ulkelere verıp vere- meyeceklerı, Batı'nın sureklı merak duyduğu bır konu Aynı bıçımde, Guneydoğu sınırlarımızda olup bıtenler do- layısıyla da Turkıye adı, gundemde kalmayı surduruyor Turıstık açıdan durum fena gozukmuyor Gerçı seyahat acentelerının vıtrınlerınde, Batılının yenı merak alanı olan ve pahalı olduklarından, acentelere çok daha buyuk kârlar bırakan Uzakdoğu turlarının afışlerı, tanıtımları, program- ları on planda Ancak Tayland, Balı, Çın veya Laos'un arkasından Turkıye'nın adı ve goruntulerı de hemen gozu- kuyor Başta Pacha Tours ve Marmara Tours, çeşıtlı Turk veya Turk-Fransız acentelerının gazetelere yansıyan ılan- larında veya metro ıstasyonlarında karşınıza çıkıveren tanıtımlarında Turkıye, gozde olan bır ulke olmayı surdu- ruyor Pekı ama ya sanat-kultur? Cannes'da yer alan yuzlerce fılm arasında veya Parıs ın 500'u aşkın perdesınde nıye bır Türk fılmı yok? Oysa sınema gerçekten onemlı Çunku bır fılm hele başarılı bır fılm, o ulkenın sanat alanındakı yara- tıcı gucunun bır toplamını, bır bıleşkesını oluşturuyor tyı bır fılm yapan ve yaptığı fılmı dışarıya satan bır ulkede edebıyat da vardır plastık sanat zevkı de oluşmuştur, ya- ratıcı guç de bır yerlere gelmıştır Onun ıçın sınemada başarılı olmak çok onemlı Turkıye ıse kendı sınemasını en verımlı donemınde ken- dı ellerıyle yok ettı Avrupa nın kendı sınemasını korumak ve desteklemek ıçın kurduğu Eurımages'dakı temsılcımız olan Fransa'da yaşayan Turk vatandaşı Faruk Gunaltay'ın desteğıyle, Cannes'da yapılan bır "Doğu-Batı arasında fılm yapım sorunları temalı bır panele çağrılan Şerıf Go- ren ın gozlerınde açık bır huzun okuyorum Cannes'ın akıl almaz şatafatına, pırıltısına baktıkça artan bır huzun oku- yorum Bundantam 10yılonceCannes layağakaldıran ve Altın Palmtye yt alan "Yol" fılmının yonetmenı değıl mı o? Ama bırakınız bu başarının arkasında devletı bulmak, as- kerı bır yonetımın sanata ve sanatsal başarılara ancak kaygıyla korkuyla yaklaşabılen bakışıyla Şerrf Goren, pa- saport alıp Altın Palmıye'sını kucaklamaya bıle fırsat bula- madı Ve boylece Turk sınemasının dışarıya açılması gıbı eşı- ğımıze dek gelmış olan eşsız bır fırsat, bırlıkte yaşanabıle- cek olan olağanustu bır fırsat yok olup gıttı Yılmaz Guney 1 - ın olumuyle de dışarıya açılma seruvenımız lyıce tokez- lendı Dunyayla tanışma seruvenı yaşamadan olup gıden sınemamızı şımdı dırıltme çabaları var Hukumetın de bellı desteğıyle Bakalım, olu gerçekten dırılebılecek mı? Ya kıtapçı vıtrınlerı? Orada da lyıce aramak ve bulduğu- muzla yetınmek zorundayız işte şurada, Yaşar Kemal ın yenı çıkmış kıtabı var Ötede, genelde hedıyelık olarak alı- nan kalın şık, cıltlı album-kıtapların arasında "Sınan Su- leyman ın Mımarı" adı gozumuze çarpıyor Arthaud yayın- larmdan çıkmış ve temel malzemesını Ara Guler'ın fotoğ- raflarının oluşturduğu hoş bır eser Ve ışte 15 gunluk bır Fransa yolculuğunda Turkıye ıle karşılaşmamız hemen hemen bu kadar Tarıhın en buyuk uygarlıklarından bırını yaratmış koca bır ulkenın, 60 mıl- yonluk bır toplumun Avrupa'nın sanat merkezı olan bır ulkede ve kenttekı yansımaları bu kadar mı olmalı? Bız sı- nemamız ve muzığımız, tıyatromuz ve folklorumuz, plastık sanatlarımız ve edebıyatımızla, bu Avrupa başkentlerınde çok daha sık ve fazla boy gostermeınelı mıyız? Son yıllar- da ekonomı alanında becerdığımız kabuğumuzu kırıp dı- şarı açılma ve dunyayla butunleşme olayını kulturde, sanatta da gerçekleştıremezsek, bır şeyler, hem de çok onemlı bır şeyler eksık kalmayacak mı? 60 YIL ÖNCE Cumhuriyet f ürkiye'de Tayyare nakliyatı 20 MAYIS 1932 Mıster Robenson şehırlenmız arasında tayyare ıle yolcu ve eşya nakliyatı hakkında hazırlıyarak hukûmete verdığı proje, rapor ve hantalann bırer suretını alarak dun Avrupa'ya harekel etmışür Mumaıleyh Av rupa'dan Amenka'ya gıdecektır Mıster Robenson'un hazırladığı hantalar uzennde hava hatlannın me»bun ınış yerlen.telsızveradyo . ' ıstasyonlan tamırhane ua m - • ~ ^ «~ mahallen, tayyarelenn takıpedeceğj ıstıkametlerve hangarlan tamamen tesbıtedılmıştır Memleketımızde nakbyat ıçın kullanılacak tayyarelerde telsız telefon tesısatı bulunacaktır İstasyonlar anı hava ve tebeddulâtını bu tesısat sayesınde harekette bulunan tayyarelere bıldırebıleceklerdır Ankara Eskışehır. Konya, Adana ve Dıyarbakır vılayetlennde rasat ıstasyonlan. radyo merkezlen ve ufak tamırhaneler yapılacaktır tLAN ŞtŞLİ 3. ASLİYE HUKUK HÂKİMLİĞl'NDEN 1991/783 Davaa T E K vekılı tarafından davalı Müfıde Sezgıner aleyhıne açı- lan alacak davasımn yapılan duruşmasında, Sanayı Mahallesı, Sultan Sehm Cad Bayraktar Sok No 14 lstan- bul adresınde mukını davalı Müfîde Sezgıner'e göndenlen teblıgat bıla tebhğ ıade edılnuş olmakla, hâkımlığımızce dava dılekçesı ve meşru- hatlı davetıyenın ılanen teblığıne karar venlmıştır Karar geregınce davalı Müfide Sezgıner'ın duruşma günü olan 15 9 1992 günü saat 9 îffda mahkememızde haar bulunması veya ken- dısını bır vekıl ıle temsıl etünnesı, bellı edılen günde mahkenıede ha- zır bulunmadıgı takdırde duruşmalara yokluğunda devam edıleceğı ve geçerlı özürü olmadan gelmedığı takdırde cereyan eden ışlemlere ıüraz edemeyeceğı meşruhatlı daveüye ıle dava düekçesının ılanen teb- Iığı yerıne kaım olmak üzere ılan olunur Basın 5739 GUNCEL • Baştarafi 1. Sayfada Işteo zaman amelıyatolur dıyordu Demekkı Başbakan'- ın ıkıncı aşamadakı onlemı, askerıydı Herhalde yuksek duzeyde amelıyat sozcuğu askerı mudahaleyle Nahcıvan ın Ermenılerden kurtarılması an- lamında kullanılıyordu Ne var kı oncekı gun ve geceden berı kımı onemlı soru- ların yanıtları kesınlıkle alınmamıştı, askıdaydı Orneğın, hukumet Dışışlerı nın artık Ermenı dosyası dıye adlan- dırdığı Azerbaycan ıle Nahcıvan olaylarını dıplomatık yol- dan daha ne kadar goturebılırdı? Uluslararası gırışımlerde başarı şansı neydı? Uluslararası soruna donuşturmeye çalıştığımız olaylara buyuk devletlerın bakış açıları, acaba bızımkıyle çakışıyor muydu? Tabıı sorular gunceldı örneğın dıplomatık gırışımler- den sonuç alamazsak belkı once havadan, ama gerekırse karadan mudahalede bulunacak mıydık? Boylesı bır mu- dahalede bulunabılecek mıydık? Daha onemlısı 'neye dayanarak? Oncekı gece toplanan Bakanlar Kurulu'nda Karabağ'ın ardından elden çıkmak uzere olduğu ızlenımı veren Nahcı- van enıne boyuna tartışılmadı Ikı saatlık toplantının bır saatını 29 erın şehıt edıldığı teror otayları aldı Bıralbay on bes dakıka ızahat verdı Uç tepenın ıkısı Er- menılerın elınden (saat 20 00 dolaylarında) kurtarılmıştı Yaöyle,>aböyle Dışışlerı Musteşarı Sanberk Başbakanm talımatıyla ABD ve Rusya elcılerıyle yaptığı goruşmelerı anlattı ikı gun once Turkıye ABD ye Saldınlar onlenmez, Laçın du- şerse, Turkıye nın artık şımdıye kadar ızledığı barıscı ve muzakerelere açık polıtıkalarına devam etmesının ımkân- sız hale geleceğını" bıldırmıştı Uluslararası sorumlulu- ğun bılıncmdehareketederek 'saldırılarıonlemesı'ıstenıl- mıştı Sanberk ABD ye -Hıkmet Çetın dahıl- bırkaç kanaldan duyurulan Turk goruşune James Baker dan gelen yanıtı almak uzere dun oğle uzerı bakanlıktaydı Baker'deh gelen yanıtın ıçerığını dun akşam uzerı ABD Dısışlert Bakanlığı açıkladı Karabağ ve Nahcıvan'da top- rak statulerının şıddet ve askerı harekât yoluyla tek taraflı değıştırılmesıne ABD karşı çıkıyordu Demırel bıze ' ABD - nın Ermenılen azarladığmı soylerken anlatmak ıstedığı buydu Rusya ıse bır Dışışlerı yetkılısıne gore 'acız kaldığını' duyurmuştu "Lokal Ruslar, Ermenılerle ışbırlığı yapıyor"-, du BM'de, AGİK'te, hatta NATO'da 'Ermenı dosyası konu- şuluyor Ama, yıne bır Dışışlerı yetkılısının soyledığı gıbı sonuç çıkmayacak iş, bıze kalıyor ' Başbakan Demırel, Kars anlaşmasının bıze Nahcıvan'a garantorluk hakkı vermedığını bal gıbı bılıyor O nedenle lakayt kalamayacağımıza' veya 'soz hakkımıza' değını- yor 'Bır ıkı gun kazanmak ıstedığınden soz edılıyor Sılahlı mudahalenın 'Meclıs ışı' olduğunu soylerken bır taşla ıkı kuş vurmayı hesaplıyor Meclıs'ten çıkacak karar her partıyı bağlayacak, bu bır Ikıncısı, dışarıya asker gondeı mek Meclıs kararına bağ- lı Ama Meciıs'e bır onerıyle gıtmek zorunda Ya "Nahcı- van'la karşılıklı guvenlık anlaşması" ımzalayarak ya da Nahcıvan'ın askerı guç olarak bızı resmen çağırdığını one- rıye gerekçe yaparak Her saat başı, yenı olaylara gebe Diplomatik arayış • Baştarafi 1. Sayfada rası kuruluşlar dunyanın bu ve- nı donemınde etkılı olamadı- lar dedı Başbdkdn Suleymdn Demırel dun Cumhunyet'ın sorulannı \anitlarken Nahcıvan'amuda- halenın sozkonusu olup olma- dığı sorusuna. "Şu anda değıl' kdrşılığını verdı Mudahdle ıçın Meclıs karan gerektığını "klasık bır yontemı vurgula- mdk ıçın" soyledığını açıklayan Bdşbdkdn Demırel ulke dışına asker gondermek ıçın Meclıs karannd gereksınıp gereksın- medığı sorusunu. "Şu dnda havır'dedı Demırel Azerbay- (_an da cumhurba^kdnının eo- revlennı ustlenen yenı seçılmış Pdrlamento Başkanı Isa Kam- berov ıle bır teleton goruşmesı ydptığını, başka goruşmede bu- îunmddığını bıldırdı Turkıye'nın ABD've Azer- baycan ve Nahcıvan olaylan ıle ılgılı gonderdığı mesajldra dun yanıt aldığını soyleyen Demırel. "VVashıngton'un. son hareket- lennden dolavı Ermcnılen dzarlddığını" sozlenne ekledı Bdşbakan Suleyman Demı- rel, 19 Mayıs Ataturk'u Anma Gençlık \e Spor Bayramı nede- nıyle kabul ettığı gençlere. Ka- rabağ, Nahcıvan ve Bosna- Hersek'tekı oldylar nedenıyle bundlmamdlarını oğutlerken "Hıçbır şey yapanlann yanına kalmaz' dedı Demırel. "Her ıhtılafta elımze sılah alıp uzen- ne koşmak aklınıza gelmesın" dıye konuştu Ankara. Nahcı- van bolgesındekı Sederek kdsa- basına Ermenı mıhslenn saldı- nlanna ılışkın gelışmelen dun de saatı saatıne ızlemeyc devam cttı Dışışlen Bakanlığı sureklı Baku ıle teması surdururken Başbakan Suleyman Demırel de Nahcıvan Cumhurbdşkanı ıle telefonla goruştu Başbakan Suleyman Demı- rel. dun 19 Mayıs Ataturk'u Anma Gençlık ve Spor Bayra- mı nedenıyle 64 ılın yetıştırme y urtlanndan gelen oğrencıler ve 74 ılden gelen lıse ve unıversıte oğrencılerıne. "Sızı, etrafımız- dakı ateş. kan \e huzursuzluk bunaltmdsın" dıye seslendı Demırel, sozlennı şoyle surdur- du 'Çevremızde bunlann hepsı- Nahcıvan'a agır • Baştarafi 1. Sayfada dckı kibitlı ımkanlarld Ermenı saldmldrını puskurtmeyevdlışı- vorldr Ağır sılahldila donan- mış Ermenıler kar^ısındd nıılıs guçlenmız etkılı olamddı Ankara'nın gınşımlennden memnun oldukldnnı da kdyde- den Alı\ev "Butun dunydya mescleyı Ankara duyurdu Hıkmet Çetın ıle Pdns'tcgoruş- tum Çetın'c Dahd da etkılı tedbırlerlazım'dedım Ermenı- lenn dtcsının durdurulmdsı ge- reklı Bu gece >ıne 4-5 kayıp verdık. olu sayımız 15"ı buldu dedı AA'nın "Ddha etkılı ted- bırlerden. Turkıye'nın dsker gondermesını mı kastedıyorsu- nuz" sorusund Alıvev şu karsı- lıgı verdı Bu, oldylann gelışmesıne bdğlı Eğcr olaylar boyle gıder- se Turkıye'den asker belkı de gerckccek Turkıye nın şu an- dakı gınşımlennden memnu- num Ancak bundan da tesırlı ıcdbırler gereklı Bu tedbırlenn nc olacağına Ankara kara>- ve- nr, kendılen bılır Bakanlar Kurulu'nun Ermenıstan'ı uya- ran açıklamasından memnunı- yet duydum " Alıyev, Turkıye dışındd hıç- bır ulke yetkılısının kendılennı ardmadığını kaydettı Cumhunyet'ın telefonla ko- nuştuğu Alıyev ın danışmanı ıse Ermenılenn, Nahcıvan'ı sı- nınn ote yanından top ateşıne tuttuğunu soyledı Danışman, Ermenı mıhslenn Ndhcıvana gırıp gırmedığıne ılışkın soru- muza ıse "Hayır. gırmedıler Sadece sınınn ote yanından tank ve toplarla Nahcıvan'ı do- vuyorlar' yanıtını verdı Ken- dısıne Ermenıstdn rddyosunun oncekı gece Ermenılenn Nahcı- vdn'ın bır bolumunu ele geçır- dığıne ılışkın ıddıasını anımsat- tığımızdd Alıyev ın danışmanı. Yalan soyluvorlar dedı AA'nın habenne gore Ndhcı- van Dışışlerı Bakanı Rıza İba- dov, ağır sılahlarla saldıran Ennenı çetelenne karşı çok guç HAVA DURUMU TÜRKIYE'DE koşullarda dırendıklennı bıldı- rerek. "Turkıyedenacılyardım beklıyoruz Ermenıler dıplo- matık baskılardan anlamıyor- lar Onlara dnladıkldn dılden cevdp vermek gerekıyor" dedı Ibadov telefonla goruştuğu AA muhdbınne. stratejık one- mı olan ıkı tepenın halen Erme- nılenn elınde bulunduğunu bu tepelenn alınması ıçın karşı sal- dınnın devam ettığını soyledı Hastanelerdekı ılaç ve tıbbı araç-gereçsorunu nedenıyle ya- rdlılan Turkıye dekı hastanele- re nakletmek ıstedıklennı behr- ten Ibadov "Ndhcıvan halkı çok kotu durumdd" dıye ko- nuştu 'Nahcıvan işgal cdilmek isteniyor' Ibddov, Ermenılenn asıl ga- velennın Ndhcıvanı ışgdl et- mek olduğunu kaydederek şoyle devam ettı "Dunya kamuoyu bu katlıa- rna sevırcı kalmdmalıdır Orta- da fiılı ışgal durumu var Top- raklanmızd zorla tecavuz edılı- yor ve masum ınsanlar kdtledı- lıyor Uluslararası kurumlan yardımaçağınyoruz' Ennenı çetelennın Sdldınlan- na 'dur demek ıçın sılaha ıhtı- yaçlan olduğunu da anldtan Rıza Ibadov, şunlan soyledı "Her şeye ragmen Ermenı çe- telenne karşı dıreneceğız An- cak onlann elınde son derece gelışmış sılahlar var Turkıye bıze sılah yardımında bulun- malıdır Nahcıvan dagostenler devam etmektedır Butun halk ayağa kalkmışdurumda Kanı- mızın son damlasına kadar dı- renecegız Ermenılenn bunu bılmesını ıstıyoruz 'Mûdahale zoruıtlu' Turkmenıstan Turklenyle Dayanışma Derneğı Başkanı Yusuf Gedikli, "Ermenılenn Laçın ve Nahcıvan bolgelenne yaptıkldn saıdınldr. Turkıye- nın olayd muddhale etmesın: zorunlu ve kdçınılmdz hale ge- tırmıştır" dedı DÜNYA'DA ntn bulunduğu doğrudur, Ama Turkıye buyuk devlettır Kav- gayı her zaman çıkarabılırsınız, onemlı olan banşı korumaktır Dunya kamuoyu bır durumu tasvıp etmıyorsa. meseleler o halıvle kalmaz Karabağ. Nah- cıvdn ve Bosna-Hersek'tekı olay lar sızı bunaltmasın Hıçbı- n yapanlann yanına kalmaz AĞIK Kardbagı. Azcrbay- can'ı olduğu gıbı kabul etmıştır Bınlen kan dokerek, kuvvet kullanarak bu topraklan dlsd- lar da masa bdşında bunun boyle olmaması gerektığını soyleyen dunya. bunun boyle olmamasını sağlamaya mec- burdur " Cumhunyet'ın sorulannı ya- nıtlayan Devlet Bakanı ve Baş- bakan Ydrdımcısı Erdal Inonu, bolgedekı çatışmanın şıddetı- nın azaldıği yolunda haberler geldığıru, ancak ateşın kesılme- dığını bıldırdı Inonu, hukumetın dıkkath bır şekılde bolgedekı gelışmelen ızledığını ve değerlendırdığını kavdeıu Erddl Inonu 'Dunku (oncekı gun) Bakanlar Ku- rulu'nun ardından Turkıye'nın Ermenıstan ın yayılmacı polıtı- kasını durdurabılmek ıçın elın- den gelenı yapacağı ızlenımını edındık Bu doğru mudur' so- rusuna. şu karşıhğı verdı "Turkıye, Ermenıstan'ın ya- yılmacı polıtıkası karşısında bunu durdurabılmek ıçın elın- den gelen her şeyı vapacaktır Bu doğrudur. evet Turkıye Nahcıvan. Karabağ ve Bosna-Hersek sorunlannın çozumu ıçın İslam Konferansı Orgutu ne uye ulkelerın dışışle- n bakanlannı toplantıva çağır- dı Çetın. OECD Bakanlar Konseyı toplanmı ıçın bulun- duğu Pans'ıe yaptığı açıklama- dd dun sabah Mısır Dışışlen Bakanı Amr Musa ıle telefonla goruşerek IKÖ Dışışlen Ba- kanlan toplantısı ıçın çağn yap- üğını bıldırdı Çetın. Suudı Arabıstan Dışışlen Bakanı'na da telefon etüğını ancak baka- Ueviet Bakanlığı Meteorok>tı Genel Mudurluğu nden alınan bılgıye göre yurdun kuzey ve dodu kesımter çok bututlu Doğıı Karadenız Ooğu ve Gu neydoğu Anadolu nun doğusu Marmara'nınbatısı ıle kuzey ! Ege Kıyılan yajniuıiu yer yet sağanak yağışiı dijer yerter parçalı ve u buluttu geçecek Hava Sfcaklığı bıraz artacak Rûzgar Kuzey ve doğu yönler denhafil ara sıra orta kuvvet te esecek DenızlenmHde ruzgâr Do§u Karadenız'de gunbatısı ve karayel Egede kıble ve lodos Akdenız'de günbaiısı ve lodos Marmara da Yıldız ve Poyrazdan 3 5 yer yer 6 kuvvetnde saatte 10-21 yeryer Z7 dena mılı hızla esecek Van Golu nde hava çok buluBu saflanak yajışlı geçecek Adaıu Arnstentam \mman Atına BaOdal Bruksel Cenevre Ffankfurt Uftoşa UmDıa Mddnc Mı'ano Moskma Munıh Oslo Pans Prag Rıyad Roma Vıyana Y A B A Y Y B A Y Y A Y e eY B A Y B Y 12° re24° 30° 14° 1"* 18° 27° 16° 15° 27° 23° 18° 20° 9° 15° 32° 22° 19° 20° nın sağlık nedenıyle ABD'de olması nedenıyle goruşemedığı- nı soyledı Turkıye'nın BM Güvenhk Konseyı'ne Azerbaycan ve Nahcıvan konusunda yaptığı başv uru sonrasında, konsey- den gozlemcı beklendığmı de belırten Çetın, uluslararası ku- ruluşlardan ıse şöyle yakındı "Bu arada uzelerek soylemek ıstıyorum, uluslararası kuruluş- lar dunyanın bu yenı donemın- de etkılı olamadılar Bu sorun- lar konusundakı geakme ve çozumsuzlukler bu kurumlara saygjsızlığa da berabennde ge- tırmektedır " Çetın, "Karabağ ve Naha- van konusunda bugune dek yapılan gınşımlenn bır adım otesf'ne ılışkın olarak da şöyle konuştu "Bır adım otesı ne olur, bıl- mıyorum Ama dunyanın bu- gunku durumunda, zorbalıkla güç kullanarak. toprak kazanı- mının kabul edılemeyeceğının bılınmesı gerekır Bakanlar Kurulu oncekı gece II TO'ddbdşlayıpyaklaşık 2 sa- at suren toplantısında Ermenıs- tan'ın saldınlanna devam et- mesı durumunda, Turkıye'nın asken müdahale de dahıl ol- mak uzere neler yapabıleceğını tartıştı Bakanlar Kurulu toplantısı sırasında konuyla ılgılı olarak y^apılacak açıklamanın hazır- lanmasında dışışlen ust duzey yetkılılen de gorev aldı Ancak Dışışlen'nın hazırladığı açıkla- ma metnını. bakanlar beğen- medıler Metınde çok yumuşak bır uslubun kullanıldığını belır- ten bakanlar, metnın yenıden kaleme alınmasını ıstedıler Da- ha sonra Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Erdal Inonu ıle Devleı Bakanı Gokberk Er- genekon, bakanlann goruşlen- nı yansıtan başka bır metnı kaleme aldılar Bu metınde, Er- menıstan sert bır şekılde uyan- lırken Bosna-Hersek konusu dayazıvaeklendı Kamberov yeni başkan O Zunh A-açık B bulutlu G guneslı K kartı B\kL - Şuşa ddn sonra La- gıı ın dc duşman elıne geçmesı- nın şaşkınlığını ve uzuntusunu vjşavan \zerbdycanhldnn go- /ıı kulağı oncekı akşam oldğd- nuslu loplanan parldmento- davdı Parlamento. Hdlk Cephesı- nın yonclımı elınc geçırmesın- dcn sonra yaptığı ılk toplantıda Ba^kan \akup Memedov un ıslıtasını kabul ettı Yenı parld- mcnıo ı^e Halk Cephesfnın onde gelen iMmlennden Isd kamberov u kendıne yenı baş- kan scçtı 7 hazıranda vapılacak cum- hurbaşkanlıgı scvımlennc ka- ddr bu gorev e dc vekdlet edecek olan Kamberov progrdmının Halk Cephesı'nın programı ol- duğunu soyledı Çoğunluğunu eikı komunıstlenn oluşturduğu ve 14 mayıstd Muttalıbov u tekrar cumhurbdşkanhğına ge- tıren pdrldmento merdkld bek- lenen toplantısını oncekı akşam gerçekleştırdı Saat 18 W dan gece yansına kddar suren go- ruşmelerde parlamento baş- kanlığınd Navcıvdn Devlet Bdşkdnı Hayddr Alıyev ındday gosterılmesı tartışmalara neden oldu Halk Cephesı mılletvekıllen parlamentoda bıle bulunma- van bır kımsenın anayasa \e vasalara gore bu goreve seçıle- meveceğını savundular \da\- lığı konıısundd Alıyev'e habeı vermek ıçın oturuma bır saat ara venldı Ancak Alıyev e tele- fonla ulaşmak mumkun olma- dı Daha sonra tck adavjn bu- lunduğu ovlamada Isa Kambe- rov 241 ovla parlamento bdşkanı oldu Parlamentodd ddha sonra bdşbakan binncı yardımuldn seçıldı ve Mıllı Şûra nın adı Mıllı Meelıs oiarak değıştınldı Parlamenio \ctk\lennınde yenı seçımlere kadar mıllı meclıs ta- rafından kullanılmasına karar venldı Laçın'den oncekı gece saat 21 OO'de aynldığını belırten Ay- dın Tahmezov ıse Laçın'de ne Ermenı ne de Azen askennın bulunduğunu soyledı Tahme- zov Laçın'ın yoğun Ermenı ate- şı aldında oluduğunu. Azen guçlenn îse Laçın dışmdakı sı- perlereçekılerek saldınlara kar- şıhk verdıklennı anlattı Laçın'- de oncekı gun 4 olu 4 de varalı gorduğunu belırten Tahmezov şoyle konuştu " Halk Laçın'ı tamamen bo- şdlttı Ancak Laçın'ın koylenn- de kalan Azenler. Zengelan yolunu Ermenı saldınlan nede- nıyle geçemıvorlar " Ote yandan ozellıkle Kubatlı çevresınde ve Karabağ dı^ında Fuzulı şehnnde çatışmalann yoğunlaştığı bıldınldı Gunler- dır voğun top dteşı alıında bu- lunan Akdam'a da saldınlann surduğu oerenıldı K.Irak'ta • Baştarafi 1. Sayfada Kuzey Irak ta dun yapılan seçımlerde beşı Hınstıyanlara aynlmış olan 105 sandalyelı parlamento da belırlendı Par- lamentoda onumuzdekı gun- lerde Irak yonetımının elınde bulunan topraklarda yaşayan Turkmen azınlığd venlmek uzere bırkdç duzıne sandalye eklenebıleceğı bıldınlıyor Seçım merkezı Kuzey Irdk - tdkı bu ılk secıme katılımın çok vuksek olduğunu bıldınyorlar 1 mılyon 100 bın seçmenın 176 sandıktd kullandığı oylar gu- nun geç saatlennde Erbıl'e getı- rılerek uluslararası gozlemcıler onunde açıldı Oy sayımı gaze- ıcmız baskıya venldığı s<idüer- de suruvordu GOZLEM UĞURMUMCU • Baştarafi 1. Sayfada sında Dostluk An/aşması"nın 5 maddesıyle de yenıden verılıyor Devletler Hukuku açısından durum açıktır Moskova ve Kars anlaşmalarına gore Nahcıvan'a sağlanan ozerklık statusu değıştırılemez Bugun, Nahcıvan'ın sınır guvenliği Ermenı çetelerince yok edılmıştır, bu durumda özerk statuden ve ozerklık statusunden de soz edılemez Durum açıktır Bu açık durum Turkıye'ye "askerı mu- dahale hakkı verır mı? Bu anlaşmalar, Turkıye'ye, Nahcıvan uzerınde ancak "soz hakkı" verır Bu hakkı, Kıbrıs'ta kullanılan "muda- hale hakkı" ıle karıştırmamak gerekır Kıbrıs konusunda 1959Zurıh ve 1960 Londra goruşme- lerıne konu olan ' Garantı Anlaşması"Ve bu anlaşmadan kaynaklanan "müdahale hakkı" ingıltere, Yunanıstan ve Turkıye'ye, gerektığınde bırlıkte ya da tek başına Kıbrıs' a "müdahale hakkı" verıyordu Moskova ve Kars anlaşmalarında boyle bır açıklık yok. Hem olsa bıle ne olacak 7 Uluslararası anlaşmanın tanıdığı "mudarıa/erıak/c("na karşın 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı, Turkıye'nın anarşı ve kargaşa ortamına ıtılmesıne dunya kamuoyunda "ışgal- cı devlet' olarak suçlanmasınayol açmadı mı'' Nahcıvan bu aşamada Turkıye ıçın ıçınden kolay kolay çıkılamayacak bır buyuk sorun gıbı gorunuyor Turkıye'yı bekleyen bır başka sorun da Kuzey Irak se- çımlerı ıle ılk adımı atılan "Kurtdevletı"d\r Kuzey Irak ta Kurt devletı kurma çalışmaları yenı de değıl, yakın geçmışte bu Kurtdevletının ılk harçları, 1972 yılındaTahran da ABD Başkanı Carter, Iran Sahı Pehlevı ve Kurt lıderı Molla Mustafa Barzanı tarafından atılmıştı Carter, Irak takı BAAS rejımını yıkabılmek ıçın 1974 yı- lındakı Kurt ayaklanmasını desteklemış, bu ayaklanma Iran desteğı ıle surdurulmuş, 6 Mart 1975 gunu Cezayır'- de, Şah ve Saddam arasında yapılan anlaşmadan sonra bu destek kesılmıştı Barzanı, ayaklanmanın başarısızlıkla sonuçlanması uzerıne Amenka'ya gıtmış ve 1979 yılında bır Amerıkan askerı hastanesınde olmuştu Korfez Savaşı'ndan sonra Kuzey Irak'ta dogan otorıte boşluğunudoldurmak ıçın kurulduğu ılerı surulen "Çekıç Guç ' bu olası Kurt devletını "koruma ve kollama" ıçın kullanılıyor Ve Turkıye, Çekıç Guç'e destek olarak Beyaz Saray ve Pentagon tarafından belırlenen bu stratejıyı de bıle bı- le uyguluyor Amerıka'nın Sesı Radyosu'nda Kurtçe yayınlar tam bu sırada başlıyor Cumhurbaşkanı Özal ın Kurtçe TVyayın- ları ıstemesı aynı gunlere rastlıyor ' Çekıç Guç" konusundakı Ozal dıplomasısı, Suleyman Demırel hukumetı tarafından da olduğu gıbı benımsenı- yor' Turkıye'nın guney s\nmnöa"Amerıkankorumacılığın- da bır Kurt devletı yavaş yavaş kuruluyor Turkıye' nın başını ağrıtacak uçuncu sorun, Yunanıs- tan tarafından çıkarılabılır Kıbrıs sorunu, Ege adaları ve kıta sahanlığı gıbı Turk- Yunan uyuşmazlığının temel konuları olan bu sorunlar, tam bu sırada ortaya atılırsa hıç şaşırmayalım ABD, bır super guç olarak yıllardır uyguladığı buyuk stratejıyı adım adım uyguluyor Bır yandan Ortadoğu'ya yenı bıçım verırken öte yandan da yıktığı Sovyetler Bır- lığı ne bağlı cumhurıyetlerı yonlendırıyor Bu koşullarda Turkıye Nahcıvan'a nasıl askerı muda- halede bulunacak? Bulunursa, aralarında anlaşma olan butun Orta Asya cumhurıyetlerı, Turkıye'ye karşı tavır al- mayacaklar mı? Ermenıstan, butun dunyayı -tıpkı Kıbrıs konusunda Yunanıstan ın yaptığı gıbı-hareketegeçırme- yecek mı? Turk dıplomasısı bu uç sorun karşısında en guç sınav- larından bırını verıyor Oldubitti kabul edilemez Dış Haberler Senisi - Dağ- lık Karabağ ı Ermenıstan'a bdğlayan kondor uzenndekı Laçın bolgesınm Ennenılenn elınc geçtığı. Azerbaycan Sa- \unma Bdkanlığı tarafından da doğrulandı Bolgede meydana gelen son gelışmelenn drdınddn donem bdşkdnlığını ustlenen Portekız tarafından yapılan açıkiama- da şoyle denıldı "Dağlık Karabağ'dakı du- rumun gıderek bozulması kar- şısında. AT ve üye ulkelen. çatışmalann sona ermesı ve ateşkesın derhal sağlanması ıçın çağnda bulunmaktadır Bunun yanında, bölgede her- hangı bır oldubıttıyı, askerı bır çozumu hıçbır şekılde ka- bul edemeyız Her devletın toprak butunluğune saygı gostenlmesı gerektığını vur- guluyoruz Azınlık mensupla- n dahıl. çatışmadan etkılenen herkesın ınsan haklanna ve te- mel ozgürluklenne saygının sağlanması ıçın çağnda bulu- nuyoruz " İran'dan taviz İran Dışışlen Bakan Yardım- cısı Mahmut Vaezı, İran'ın Ermemstan ve Azerbaycan sı- nırlannda herhangı bır değışık- lığı kabul etmeyeceğını açık- layarak, "Dağlık Karabağ bolgesı. Azerbaycan'ın aynl- maz bır parçasıdır" dedı ABD'den Erivan'a baskı • Baştarafi 1. Sayfada lunuyoruz" dedı Sozcu ""ABD'nın Karabağ. Nahcıvan va da çatışmalann surduğu topraklann statulenn- de şıddeı ya da asken harekât yoluvla tek taraflı değışıklıklen kabul edemey eceğını" kay dettı Tulvvıler çdtışmdldr konu- sundd herhdngı bır tarafı açıkça suçldtnaktdn kaçındı Ancak Ernıenıstan ve 4zerbdycan'd •\BD ıle ılışkılennın "kalıte ve karakıennın . AGİK prensıp- lcnne u\duklannı gostcnnelen- ne bdğlı olduğunu hdtırlattı Perdc arkasındd haylı etkın olan \BD nın Ermenıstan ın sdldınlannı şu ana kadar ka- muoyu onunde açıkça kınama- mış olması dıkkat çekıvor W,ıshıngton. gerek Hikmet Çe- lin-James Baker telefonlaşma- smda gerekse Washıngton'da yapılan Dışışlen Bakan Yar- dımcı \ekılı Thomas Niles- Buy ukclçı Nuzbet Kandemir goruşmesınde Ermenı saldınla- nnı kınadı ve "guç kullanarak sınırlann değıştınlmesının ka- bul edılemeyeceğını" vurgula- dı Ancak bu habenn kaleme dlındığı salı gunu oğlen saatlen- ne kadar Ermenı saldınlan kamuoyu onunde kınanma- mıştı Bunda ıkı neden rol oynuyor Bınncısı VVashıngton ıle En- van arasındak, manevı bağlar. ıkıncısı de bovle bır kınamanın Ankara tarafından bır asken kıpırdanmava ma/eret olarak gostenlmesı korkusu ABD Turk kamuovunun hukumet u/enndckı bdskısının herhangı bır asken hareketlen- me getırmemesı dıleğı ıçınde Nahavan'ın anlaşmalarla be- lırlenmış statüsunu ve Turkıye'- nın bu statu ıçındekı yennı henuz ınceledığı anlaşılan bır yonetım mensubu, asken kıpır- danma konusunda "Aklımıza dahı getırmek ıstemıyoruz" dı- ye konuşuyor Soz konusu yetkılı, her ne ka- dar bu anlaşmalann "Nahcı- van ın sınırlannın değışmesı halınde Turkıye'ye soz soyleme hakkını verdığmı teslım etse de umanm bu cıddı bır boyuia varmaz Turkıye, çaresız bazı asken kıpırdanışlar gosterecek Ama onemlı olan bunun, kıpır- danıştan ılen gnmemesı Asıl mesele o" dıyor Ermenılenn Laçın'e saldınsını gayet yakın- dan ızledıklennı kaydeden yet- kılı, "Turkıye nasıl sessız kala- cak bılmıyorum Demırel ve Gureş'ın yennde olmak ıste- mezdım doğrusu" dıye konuşu- yor Eskı bır SSCB üyesı ıle bır NATO uyesı arasında bu tur bır sorunun ılk kez yaşandığına dıkkdt çeken yetkılı, "Çok yenı sulara gırdık, bu sularda ruzgâr nereden eser, akıntı ne yone ga- der, bılmıyoruz Hep beraber goreceğız ' dıyor Bu yetkılıye. Turkıye'nın bır asken kıpırdan- ma ıçıne gırmesınm ABD'de nasıl algılanacağını sorduğu- muzda şöyle yanıt venyor "Turkıve'yı cesaretlendınyor gıbı gozukmek ıstemem. ama bu kıpırdanışın ölçusu çok onemlı Eğer ıpın ucu kaçarsa tepkı varatır Turk dıplomdsısı asıl hunennı herhalde şımdı costerecek