Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 NİSAN 1992 ÇARŞAMBA 16 Yerel kültüpden evrensele HABERLER in dokuz yüzlerden sonra önce dilde, az da olsa bir bilinçlenme başladı. Bu Osmanlı diline karşıydı. Türk- çeden bütün Arapça, Farsça sözcükler atılmaya çalışıldı. Ama yerinc ne konulacaktı? Buna bir karşıhk verecek kimse çık- madı. Çıktıysa da, bu bir iki cılız sesi kimsecikler duymadı. 1908'den sonra, dilden Osmanlı sözcükleri atıldıkça dil cılız- laştı, bu dille yazan şairler, yazarlar da perisan oldular. Yaz- dıklan hiçbir şeye benzemedi. Osmanlı çağında ancak Rıza Tevfik gibi birkaç kisi Anadolu'nun kültürüne, o da salt bir bakış atabildiler. lş Mustafa Kemal Atatürk'e kadar geldi. Mustafa Kemal, Anadolu'nun diline, kültürüne bilinçle eğil- di. Tarihine de öyle. Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu kuruldu. Büyük bir dil araştırması, büyük bir tarih araştır- ması başladı. Bu aşamada Güneş Dil Teorisi, Türk Tarih Tez- leri gibi aşınlıklar da ortaya çıktı. Bunlar gelip geçti. Örtada ciddi dil araştırmalan, tarih araştırılmaları kaldı. Bu arada büyük Tarama ve Derleme sözlükleri ortaya çıktı. llginç ta- rih araştırmalan yayınlandı. Turküler, masallar, destanlar, şi- irler derlendi, yayınlandı. Prof. Pertev Naili Toratav'ın baş- kanlığında, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi'nde bir folklor kür- süsü kuruldu, bilimsel çalışmalara başlandı. Prof. Fuat Köp- rülü'yse ilginç folklor ve tarih çalışmalarını sürdürüyordu. Bü- tün ülkede dilin, halk sanatlarının önemi üstünde yıllarca yo- ğun duruldu. Buna bir dil, buna bir kültür seferberliği diye- biliriz. Bu sefeberlikten sonra ne çıkacaktı. Radyolarda, Batı müziğinin yanında gerçek halk müziğine çok yer verildi. Çok sayıda ozanlar ortaya çıktı. Aşık Veysel, Ruhi Su gibi ustalar halkın sevgilisi oldular. Batı müziğinde ustalar yetişti. Beş- ler, cumhuriyetin ilk kompozitörleri oldular. Bunlar birçok yapıtlarını halk müziği temalarına dayandırdılar. Kültürde en önemli gelişme Nâzım Hikmet'in ortaya cık- masıyla gerçekleşti. Nâzım Hikmet Istanbullu saygın bir ailedendi. Dedesi bir Mevlevi olan Nâzım Paşaydı. Şairdi. Anası Celile Hanım da böyle bir soydandı. Bir süre Paris'te kalmıştı. Ressamdı. Nâ- zım Hikmet o çağın en iyi okullanndan biri olan Mektebi Bah- riye'ye gitti. Fransızca öğrendi. Osmanhcayı, Arapçayı, Fars- çayı aileden biliyordu. Dedesinden dolayı Doğu edebiyatı, şi- iriyle ilişkisi oldu. Kurtuluş Savaşı'na katılmak için bir arka- daşıyla birlikte Ankara'ya gitti. tlk olarak Anadolu halkıyla karşılaştı. Kurtuluş Savaşı yıUarında Bolu'da öğretmenlik yap- tı. Rusya'da devrim olmuştu. Nâzım bu devrimi Almanya- dan o günlerde Türkiye'ye dönen Türklerden öğrendi. Sov- yetler Birliği'ne gitti. Örada Kutv Üniversitesi'ne girdi. Yeni kurulan Sovyet yönetiminin coşkusunu yaşadı. Halkçılıkta iyi- ce bilinçlendi. Yenilikçi Sovyet şairleriyle, sanatlanyla ilişki- ler kurdu. Türkiye'ye döndüğünde bu sefer de Türkiye Cum- huriyeti'nin coşkusunu yaşadı. Daha bu coşkuyu yaşayama- dan, halkıyla paylaşamadan sırurı geçer geçmez hapse atıldı. Bu ilk hapishanesiydi. Hapishane Karadeniz kıyısında bir ka- sabadaydı. Birkaç ay yattıktan sonra Istanbul'a geldi. Hemen de kendisine bir edebiyat çevresi edindi. Şiire getirdiği yeni- lik ortalığı şaşırttı. Yalnız, ilk şürlerini o yarı yarıya tüken- miş Osmanlı kalıntısı dille yazmak zorundaydı. Bu ilk yılla- nn şiirlerinde Nâzım'ın dehasından herhangi bir ışık pek çak- mıyordu. Birkaç yıl lstanbul'da gazetelerde, dergilerde, yoğun bir sanat yaşamı oldu. Sonra da hapse atıldı. Bursa mahpus- hanesine götürüldü. Orada birkaç yıl kaldı. Bursa hapisha- nesinde yoğunlamasına Türk halkını yaşadı. Birçok Anado- lu ilinden gelmiş köyluler, kasabalılar oradaydılar. Bu mahpus- lar elbette. maceraların insanıydılar. Büyük halk şiirleriyle, türkülerle, destanlarla orada karşılaştı. Anlatım biçimleri duy- du. Bu anlatım biçimlerini, sözcükleri, deyimleri kendisine kaynak yapmak için hazırhklıydı. Hapishaneden çıktığında elinde Simavnc Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı vardı. Ve bu destan bir baş yapıttı. Dili çok zengindi. Yer yer halk şiiri- ne, destanlann, masallann anlatım biçimlerine öykünüyor- du. Gene de kendisine yeni bir biçim kurmuş, yeni bir anla- tım türü bulmuştu. Bu halkçılık seferberliğinde birçok şair halk şiirine öykünmüş, bu şiiri halkı, halk anlatım biçimleri- ni özümseyememiş, salt onlara öykünmüştü. Nasıl Batı öy- künücülüğünden bir şey çıkmamışsa, halk öykünücülüğün- den de dişe dokunur bir şey çıkmıyordu. Sanırsam Nâzım Hikmet bu hapisten sonra birkaç yıl an- cak dışarıda kalabildi. Onu gene hapse attılar. Bu sefer ha- pislik öyle üç beş yıl değil, yirmi yıldı. Nâzım Hikmet ilk ha- pishanesinden çok şey almıştı. Bu sefer onu Orta Anadolu hapishanelerine sürdüler. Bu sefer halk ilişkileri iyicene yo- ğunlaştı. însan manzaralan çoğaldı, genişledi, koca bir mem- leket oldu. Nâzım Hikmet, Anadolu halkının kültürüyle aşı- lanıyordu. Gittikçe de dille, anlatım biçimleriyle zenginleşi- yordu. Işte hapishanelerde Nâzım Hikmet'in büyük bir ma- cerası böyle başladı. Anadolu halkımn zengin dilini, zengin anlatım biçimlerini özümsedi. Böylece de zengin bir şiir düi, zengin şiir biçimleri yarattı. Yenilikçi ulusal edebiyatımızın ya- ratıcısı oldu. Daha önceleri Puşkin büyük Rus şiirine, büyük Rus romanına tıpkı Nâzım Hikmet gibi bir yol açmıştı. Puş- kin bozkınn zengin Rus destan, masal, türkü dilinden, zen- gin anlatım biçimlerinden kendi özgün şiirini yaratmış, bü- yük Rus edebiyatına bir yol açıcı olmuştu. Arkadaşı Gogol de romanda onun şiirde yaptığını yapmıs, özümlediği Rus halk dilinden zengin bir roman dili, biçimi yaratmıştı. Rusya'ya da Batı romanı, bizim gibi çok geç girmişti. Yalnız, Puşkin'in de- hası gerçek yaratım yolunu bulmuş, halkın binlerce yıl des- tanlarla, masallarla, türkülerle, ağıtlarla zenginleştirdiği bi- çimleri, dili kendine kaynak yapmıştı. Roman yeniydi ya, an- latım biçimleri Rus dilinde yeni değildi. Gogol'ün arkasından Tolstoylar, Dostoyevskiler, Çehovlar, Gorkiler daha bir sürü şair, yazar geldi. Ve bunlar dünya edebiyatını zenginleştirdi- ler. Yani yerelden evrensele gittiler. StRECEK • Yaşar Kemal'in Akdeniz Üniversitesi'nde verdiği doktora tezi. Özal ABD'ye gitti • Baştarafı I. SayfaJa k;ını Hüsamettin Cindoruk. Başbakiin Süleyman Demirel. ANAP ücncl Başkanı Yiesut Nılmaz. Gcnclkurma> İkinci Başkanı Orgenera! Fikret Kii- peli. İçişlcri Bakanı İsmet Sez- gin ilc sivi! vc ıtskcri yctkililcr uğurladı. Özal. ABD've harc- kci cımcdcn havaalanında dü/cnlediği basın lo.viamiMu- d;ı I mavısii kadar sür«\'k ABD ac/inin Houston. Ncv. York vc NVashinglon'u kapsa- yucuğını sö\!cıJi. Özal, ıcnıasla- nnda ikili iüşkilerde kavdedilcn merhnuniycl vcrici gclişmclcr ışığında. Türkiye ile ABD ara- sindaki me\cııt ekonomik. siyasi ve askcri ili^kiler konu- sunda Türkiyenin göriiş ve düşüncelcrini anlatacağını >ö\- ledı. Özal'ın verdiği bilgiyc göre. Cumhıırbaşkunı Housıon'da ızeiKİ sağlik konırolünden gcv- likıen sonra. Nevv York'ta MuseviLMin Osmanlı İmpara- lorlu.su na ş.öç edi^lennin 5(X)'iineü yıldöniimü ncdenivle dii/cnlenecek ga'ava kaiılacuk. L'lu>lurarası Aniaviş İt, n İ$ Konseyi ile Nevv \ ork C'umhu- n\eı Vlilli Bankası'nın onıırıı- na verecckleri \emeklenio hirer konuşma yapacak olan Özal. iş ve naııka çevrelerivle de lemas- larda bulunacak. Ö/al. 28-30 nisan tarihleri arusında .NVashingıonda le- maslarda bulunac;ık. ABD Uaşkanı Bush'la görü^ecek olan Ö/al. zirsede ha>ıj bölge sorunları gelnıck ii/ere Tür- ki\e"vi ılgilendircn konular hakkında görüş alışveri-jinde buiunaeak. Özal. d.ıluı M»nra Lluslararası Straiejik Elüdler Merke/i ile Washington Lltıs- lararaM Kulübü'nün orıaklaşa dii/enledikleri öğle yemeğinde koıuı^aL'uk. Scnaio\eTemsilci- !•:;• Meelısı lidorlcriyie de aörti- Vecck olr;i Öz..ı" ile CNN ıe!e\ı/>onu ve W'ashıngıon P'-«i gazetesı röporuıj vapacak. HAVA DURUMU evlel Bakanlığı Meteorotoji Gene! Müdürtûğıj nden alınan bilgiye göre yurdun kuzey ve do- ğu kesimleri parçalı ve çok bu- luöu, Marmara'nın doğusu, Ka- radeniz, Iç Anadolu'nun doğu- su, Doğu Akdeniz ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri yağışlı, diğer yerler parçalı ve az bulutlu geçecek V&ğışiar, genel- litde yağmur ve sağanak, Bat Karadeniz'in iç kesimi. İç Anadolu'nun kuzeydoğusu ile Doğu Anadolu'nun kuzeyinin yükseklerinde karla karışık yağmur ve kar şeklin- de olacak. HAVA SICAKLIĞI: Biraz azalacak RÛZGÂR: Kuzey ve batı, yurdun do- ğu kesimlerinde güney ve batı yönlerden hafif, ara sıra orta kuvvette esecek. Van Gölû'nde hava. çok bulutlu. yağmur, yer yer sağanak yağışlı geçecek. Göl kûçûk dalgalı olacak. TÜRKİYE'DE BUGÜN Mana Adapazarı Adıyanan Myon Ağn Man Antakya *ntalya Artvm AyOın Balıkesir Biledk Bınoöl attis Bokı Busa tanakkale Çorum Oenct Y Y Y e Y B Y 6 Y B B Y Y Y Y Y B Y B 21° 10" Oiyartakır 15° 18° 12° 10° 10° 7°Edime 8°Erancm 4°Eramjm 4°Estaşehif 4°Gaziafitep 24° 12° Giresun 17° 15° 18° 15° 9° 14° 12° 9° 15° 14° 9° 16° Y B Y Y B Y Y 9°G(JmüşhafieY 6°Hafckâri 8°lspana 6°isört)ul 3°taw 4°K«s 3° Kastamonu 2°Kaysen 7°Kırtiare» 7°Konya 3°KûB)ıya 5°Malatya Y B Y B Y Y Y B B B Y W° 13° 12° 8° 10° 17° 13° 10° 14° 12° 12° 17° 10° 12° 12° 12° 12° 12° 14° 8°Manisa 5°KMaraş 4°MtfBin 4°Mugla 3°M'iş 7°Nı$de 6°0r*ı 3°RiB 5°Samsun 3°Sıif1 7°Sınop 7°S<vas 4°lekMai fTneaon 2°1unceli 5°UşaK -1° Van 4°Yozgat 3°Zongu«ak B B Y B Y Y Y Y Y Y Y Y B Y Y B Y Y Y 17° 18° 7° 7° 19° 10° 12° 14° 10° 12° 16° 10° 5° 4° 2° 6° 7° 5° 19° 10° 13° 12° 14° 15° 12° 12° 10° 10° 12° 6° 3° 6° 7° 3° 5° 5" 3° 4° kart A-apk B-tmluSu G-gûneş» K-kart S-ast Y-yaC™rtı 3 Kahıre* DÜNYA'DA BUGÜN Amsterdam 8 Amman Atira Bağdat Barratoru 8asel Bdgrad Berfm Bonn Brûteel Budapeşte Cenevre Cezayir Ctdde Ouos Frankfurt Gime Hetsiı* Kahıre Kopsnhag Kfiin leftosa A B B A B Y Y B B B A A Y B Y A Y Y B 12° 23° 18" 26" 25» W W 12° 12° 12° 17» 19° 27° _ 13° 21° 5° 25° 10° 12° 24° Padersburg Londra Madno IMano Montreal Mostora Mûnih Ncw fark Osto Paris Prao Rryad nOTTU Sorya Sam Tet Aviv lünus Varşon Vtomfk Viyana Mashington Zûrih B Y A B B B Y B B A B B B _ Y 8 _ B 5° 15° 28° 24» S» 12° 6° 18° 9» 32° 20° 12° 22° _ _ 9° — 19 Mayıs: Tiyatro ve • Ba$taraji I. SayfaJa kın tiyatrocunun orıak ealı^- ması olan ve yönetmenliğini Gcfico Erkal ile Engin l lu- dağ'ın üstlendiği 3ir Tutku- nun Nüzyılı adİı oyun Muhsin Erruğnıl'un anısına tekrar sahnelcnecck. Bu yıl feslivale katılan dört yabancı lopluluktan üçü. Muh- sin Ertuğrul'un en çok beğcndi- ği yazar olan VVilliam Shakes- peare'in oyunlannı çok farklı \e çağdaş yorumlarla sahneleve- eck. Gccen yıl Kafkas Tebeşir Dairesi yorumuvla fcstivalin en beğcnilen lopluİuğu olan Gür- cistan'dan gelen Rustaveli Tiyatrosu, bu yıl Kral Lear'i, Robert Sturua'nın rejisiylc sah- ne\e kovacak. Pestivate Romanva'dan kaiılan Bükreş Komedi Ti>atrosu. Bir Yaz Ge- cesi Riiyası adlı oyunu sahneye koyacak. Üçüncü Shakespeare yorumunu ise George Froscher ile Kurt Bildstein'ın sahncvc kovdukları Macbeth ile fcsıiva- le Almanya'dan konuk olan Münih Özgiir Tiyatrosu °nun deneysel gösterisi olu^ıuracak. Feslivalin en büyük yıldızı Fransa"dan gelen ve kendi ala- nında yaşayan bir cfsane sayı- lan mim ustası Viarcel Marceau. Festivalde iki gösteri sunaeak olan 1923 doğumlu Marceau. Charles Dullin ve Eti- enne Decroux'dan ders aldı. Marceau. 1946-1949 yıllanara- sında Compagnie Renaud-Bar- rault'üa çahşarak pandumim ycteneğini geliştirdi. I947 "de Charles Dickens ın ünlü romanı Büyük Lmutlar"dan esinlenen Marceau. halk liyatrosundaki soyiannın özellikİerini taşıyan ve Bip diyc adlandırdığı biı tip yarattı. Bip. Marccuu'nun sev- gisini. aeısını. sevincini ve kadcrini iletmek için kullandığı bir masktı. Sanatçı bundan sonra da bütünüylc sözsüz oyun alanına vöneldi. Bu yıl ilk olarak Tiyatro Eleş- tirmenler Birliği'nin festival komiiesinc sunduğu öncriler güz onüne alınarak . sczon için- de sahnelencn oyunlararasında bir seçim yapıldı vc en beğeni- lenlerin sunulduğu bir program oluşturuldu. Ankara Devlet Tiyatrosu. Güngör Dilmen in yazdığı. Yü- cel Erten'in sahnclediği De!i Dumrul ıı sahneye koyacak. İs- tanbul Devlet Tiyatrosu. Aish- ylos'un Oresteia adlı oyununu Mustafa Avkıran'ın vönetmen- liğinde sunaeak. İstanbul Şefair Tiyatrolan. fcstivalin açılış tem- silinin organizasyonunu üstlen- menin \ anı sıra gecen yıl Leonid Heifetz'in yöneımenliğinde be- ğeni toplayan Vanya Dayı'yı getirecek sahneye. Festival boyunca Dostlar Ti- yatrosu. Mehmet Llusov'un yönettiği Nâzım Hikmet'in Sev- dalı Bulut adlı oyununu. Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu. Oben Güney'in yöneitiği. Jofrey Maddow ile John Driver'ın. Lzakta Piyano Sesleri ni. An- kara Sanat Tiyatrosu. Rutkav Aziz'in sahneye koyduğu Nâ- zım Hikmet'in. Yolcu'su ilc Yılmaz Güney'in aynı adlı ro- manından Metin Balay larafın- dan uyarlanan ve sahneye konan Salpa adlı oyunu suna- eak. Anadolu Çocuk Oyunları Ko|u (AÇOK). Muhsin Ertuğ- rul'un 100'üncü doğıım yılı kutlamalan çerçevesinde, yö- netmenliğini Turgut Denizer ilc Lmit Denizer ııı üstlendiği Per- deci adlı oyunu. dört saatlik bir boğaz gezisiyle on ayn iskelede sergileyecek. Festival kapsamında aynca Alman Kültür Merkezi'nin dü- zcnlediğı Almanya'dan Tiyatro Fotografları konulu sergi 20-30 mayıs tarihleri arasında Atatürk Kültür Merkezi Sanat Galensi'nde ver alacak. Doç. Dr. Zehra İpşiroğlu ise Al- manya'da yeniden sahnelenen klasik oyunlan konu alan bir söyleşi gerçekletirecek. İpşi- roğlu'nun söyleşisi 26 mayıs günü AKM Oda Tiyatrosu'nda yer alacak. Bu yıl yabancı topluluklar oyunlannı kendi dillerinde sah- neleyecekler. konulann Türkçe özetlcri ise gösteri öncesi izleyi- çiye dağıtılacak. 4. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali'nin biletleri 2 mayıs gününden iti- baren Atatürk Kültür Merkezi gışelerinde satışa sunulacak. Festivalde öğrencilere yüzde 50 indirim yapılacak. TOPRAK KAĞIT SANAYİ A.Ş. KARŞILAŞTIRMALI ÖZET BİLANÇOLAR (1.000 TL) I- DÖNEN VARLIKLAR A- Haar Dejerler B- Menkul Kıymctler C- Kıu VadeU Tıcarı Alacaklar (Net) D- DİJCT Kıs» Vıd. Tic. AUıcak.(Nn) E- StokUr (Net) 1-Stoklar 2- Verilen Sıparij Avanslan F- Diger DOncn VarhkUı II- DURAN VARLIKLAR A- Uzun Vadeli Tic AUcak. (Net) B- Diger Uzun Vad.Tic Alacak.fNet) C- Finansal Duran Varbklar (Net) D- Maddi Duran VarukUr (Net) 1- BinaJar, Arca ve Araziler 2- Makina Tesis ve Cihazlar 3- Dijer Duran Varlıklar 4- Binkmış Amortismanlar (-) S- YapılmaJtU OUn Yatınmlai' E- Maddi Olnuyan Dur.Vvük. (Net) AJCTİF (VARLIKLAR) ÎDPLAMI NAZIM HESAPLAR GENEL TOPLAM 31/U/1»»1 46.588.460 1.616.285 34.647.130 234.332.427 1.614.399 (149.390.594) 25.927 4.766.234 5.647.173 20.176.249 17.847 48204.745 1.460.956 361.063 70.987 9.458.324 121.229.289 20.069 80.273. 131.139.731 211.412.935 112.159.708 323.572.643 23.901.111 5.075.762 22.390.738 147.564.881 1.025.439 (78.486293) 124.500 31/12/1»»* 4.860.565 24.864.410 237.062 28.976.873 443.321 360.567 34.381 9.458.324 92.619.265 32.245 59J82.231 102.504.782 161.887.013 80.610.045 242.497.058 1- KISA VADELİ BORÇLAR A- FınansaJ Borçlaı B- Tıcari Borçlar (Net) C- Diter Kıu VadeU Borçlir D- Alınan Siparış Avanslan E- Borç ve Gider Karşılıklan II- UZUN VADELİ BORÇLAR A- Fınansal Borçlar B- Borç ve Gider Karşılıklîr III- ÖZ KAYNAKLAR A- Sermaye B-Sermaye Taahhütleri (-) C- Yeniden Dejerleme Deger Artıjı 1- Duran Varhklv Deger Artışı 2- tştiraklerdeki Deger Artışı D-YedekJer 1- Yasal Yedekler 2- özel Yedekler 3- Olağanustü Yedek E- Net Dönem Kârı PASlFiflCAYNAKLAR) TOPLAMI NAZIM HESAPLAR GENEL TOPLAM 31/12/W»l 47.834.546 1.726.923 475 6.897.556 13.924.910 3.582.033 11229.336 742.965 3290.662 4.360.145 4.845.879 100.100.000 47.834.546 8.624.954 12.877.505 32.769.906 9206.024 169.437.005 211.412.935 112.159.708 323.572.643 31/11/199» 39.163.045 5.694.687 722.289 475 12.086.201 12.600.363 20.638.007 4.461.866 842.777 6.387.404 722.855 50.050.000 44.857.732 12.808.965 8.517.045 38.543.012 7.110259 116.233.742 161.887.013 80.610.045 242.497.058 TOPRAK KACIT SANAYİ ANONİM ŞİRKETfNİN 31.12.1991 ÖZET BİLANÇO DtPNOTLARI (1000 TL) 1. Stoklar ve Diğer Bilanço Kalemlerine Uygulanan Dejerleme, Errvanter -e Amortisman Yöntemleri >) Sloklar. 1991 yılı sonunda flilî stok sayımı yapılmışur. Stoklann degerlemesinde elde etme maliyeti ve net gerçekleşebilir değerin dO;Uk olanı esas alınmıştır Maliyet belirleme yOntemi ilk madde ve malzeme içûı sttrekli hareketli onalama, yarı mamul vc nıamuller için aylık har._kcüı ortalamadır. b) Maddi Dnran Vtrtıkltr Amortismana ubi maddi duran varlıklar elde etme maliyeti anı 3094 sayılı kanun uyannca yapılan yeniden deferleme artışlanyla yansıtılmaktadır. Binalar dışında, amortisman yeniden değer- lenmış tutarlar Uzerinden aynlmaktadır. Amortisman azalan bakiyeler ve/veya normal amortisman metoduna göre aşağıda belirtilen oranlar esas alınarak aynlmakladır. 1983'ten önce Edinilen 1983'ten Itibaren Edinilen % 2 % 2 Yerüstü ve yeraltı düzenleri Binalar Makina, tesis ve cihazlar Taşıt araç ve gereçlerı •&1O H1O-25 Doşeme ve demirbaş **1O •&1O-2S-5O c) Işürmkler. tşürakler elde etme maliyeti anı iştiraklerin içsel kaynaklarAn yaptıklan sermaye artırımlarından e d i n i l e n bedelsiz hisse senetlerinin nominal değerleriyle yansıtılmaktadır. d) Yabancı para, varlık ve borçlaı: Yıl içinde yabancı paralı işlemler, işlem tarihindeki geçerli kurlar esas alına- rak Türk Lırası'na çevrilmiştir. Bilançoda yer alan yabancı para bazındakı varbk vc borclar bilanço tarihindeki TCMB döviz ahş kuru ile Tûrk Lırası'na çevrilmiştir. Yabancı para bazmdaki işlem ve bilanço kalemlerinin Türk Lirası'na çevrilmesinden dogan kur farkı gelir ve giderleri dönem kânnın belirlenmesinde hesaba alınmıştır. e) Diger Mlanço kdenleri: Diğer bilanço kalemleri esas olarak kayıtlı defceriyle yansıtılmıştır. 2. Bilanço Tarihindeıı Sonreki CHaylar a) 15 Ocak 1991 tarihinden itibaren geçerli olmak Ozer: kıdem lazminatı ödemelerinin tavanı her sene için 4.663.389 TLJye yükselmiştir. b) Toprak Bank Anonim Şirketi'nin 75 milyar TL'bk sermayesıne 2.915.700 bin TL ile nakden istirak edilmesi Yönetim Kurulu'nun 17.2.1992 tarih ve 2 sayılı kararı ile kararlaştırılmıştır. c) Toprak Dış Ticaret Anonim Şirketi'nin sennayesinin 500 milyon TL'dan 5 milyar TL'ya çıkanlması nedeniyle rüçhan hakkının kullanılması 29.1.1992 tarih ve 1 no.lu Yönetim Kurulu Kararı ile kararlaştınlmıştır. 3. Şarta B.glı Zarariar vc Kazanclar 31 Aralık 1991 tarihi itibariyle önemli tutarları içerebilecek şarta bağlı zarar ve kazanç yoktur. 4. Gayrbafl Kir Onalan Üzrrimle ÖBemli Etkisi Olabilecek Mnkascbe Tahmiakri DettşikUkteri 31 Arabk 1991 tarihi itibariyle yoktur. 5. AktH Deterier ÜnriBdeki Toplam tpotek ve Terainal 31 Aralık 1991 tarihi itibariyle maddi duran varlıklar üzerinde; uzun vadeli borçlara karşıbk tesis edilmiş 1-14 dere- celerde toplam 385.347,980 bin TL. tutarında ipotek mevcut olup, diger aktif degerler Üzerinde ipotek veya teminat yoktur. 6. Aktif Degerierin Toplam Sigona futın Kasa mevcudu, stoklar ve maddi duran varbklara ilişkin toplam sigorta kapsamı, 31 Aralık 1991 larhi itibariyle 155.700.000 bin TL'dir. 7. Alacaklar İçin Almmtş Toplun tpotek ve Temi«ıt 31 Arabk 1991 tarihi itibariyle alacaklar için alınmış teminat mektubu 324.610 bin TL'dir. 8. Pasifte Ver Almay» Taakkatler 31 Arabk 1991 tarihi itibariyle pasifte yer almayan çesiüi taahhuüerimizin dökumU asagıdakı gibidır. a) Alınan banka teminat mektupları 6.792 milyon TL b) Abnan Finansman Ser.etleri 64.621 milyon TL'dir. c) lhracat teşvik belgeleri uyannca 21.03.1991-21.06.1992 tarihleri arasında 5.750 bin dolar ihracat taahhüdü. d) Grup içi şirketlere verilen kefaletier Toprak Madencibk A.Ş. 155.000 bin TL Toprak Dış Ticaret A Ş. 78.110.000 bin TL Toprak Seniteri ve Izolatör San. A.Ş. 6.3OO.OOO bin TL Toprak Seramik Sanayii ve Tk. A.Ş. 2.600.000 bin TL 9. lüskib KıımlusUrU Hesap Bakiyekri Bu mali tablolar apsından ortaklar, SPK'nın XI/1 tebliginde tanımlandığı şekliyle şirkette dogrudan veya dolaylı sermaye ve yönetim ilişkisine sahip iştirakler ve bajlı onakhklar, ilişkili kuruluşlaj olarak tanımlanmaktadır. Dip- not 13'te belinildiği gibi ilişkili kuruluşlan esas olarak Toprak grubu şirketleri oluşturmaktadır. İlişkili kuruluşlar- la 31 Aralık 1991 tarihi itibariyle olan hesap bakiyeleri aşagıdaki şekilde öTetlenebilir. SeaetsU Alacaklar ve Borclan • • Seaetsiz Stnetsiz lliskiU Kuruluşlar (iştirakler) Alacaklır Borclar Toprak Tuketim Malları Paz. ve San. A.Ş. Toprak Dış Ticaret A.Ş. 15.273 milyon TL, 3.542 milyon TLr 18.815 milyon TL tşbu istiraklerden alacaklar ticari mahiyette olup bilançoda alıcılar hesabı içinde sunulmuştur. 10. ImrJymılı His» Seoetleri 31 Aralık 1991 tarihi itibariyle 11.900.000 adet A Grubu imtiyazlı hisse seneti mevcuttur. Bu imtiyaz yönetim kuru lu ve denetim kurulu ayelerinin çsğunluğunu secme hakkından ibaret olup, kâr-zarara ortak olma açıandan her- hangi bir imtiyaz mevcut değildir. 11. Diger Hssoslar a) Kıdem TezmiDatlannııı Aynlma Yontemi: Şirketimizde 31.12.1991 tarihi itibariyle kıdem lazminatı almayı haketmiş olan personel sayın toplam 377 kişi- dir. Bu personelin 358'i fabrika 19'u ise merkez buro personelidir. Anılan personelin tamamı aldıkları Ucret iti- bariyle (31.12.1991 tarihindeki) yıllık kıdem tazminatı tavanı olan 3.385.188r TL Uzerinden tazminat almaya hak kazanmış durumdadırlar. Buna göre 1991 yılı sonu itibariyle kıdem tazminatı yukttmlüluk tutarı toplam 6.356.273.475r TL'dir. Bu tutarın 1.887 993.612r TL'lık kısmı 1990 öncesi döneme ait olup 1990 yılından itibaren 10 eşit taksitte karşüıkb aynunasına başlambnı?tır. 1990 ve 1991 yıUannda bu şekilde (188.799.361 + 188.799.361 = )377.598.722r TL karşıbk ayrılmi} ve 1990 öncesi dönemden OnUmuzdeki yülarda karşıbk aynlmakttzeredev- reden tutar (1.887.993.662 - 377.998.722 =)1.510.394.89O TL'na inmiştir. Böylece 1991 yıl sonu bilancosundakı kıdem tazminatı karşıhk tutarı (6.356.273.475-1.510.394.890=) 4.845.878.585, TL. olarak gerçekleşmiştir. Kıdem tazminatlannın gider hesaplarına intikali ise ^u şekilde oluşmuştur. 1990 yıl sonu itibariyle bilançomuzda yeT alan kıdem tazminatı karsıhğı 722.855.245r TL'sıdır. 1991 yılı içerisinde işten aynlan personele toplam 2.458.799.5O9r TL. kıdem tazminatı ödenmiş ve bu ödeme ilk önce, geçen yıldan devredeo kıdem tazminatı karşılıJından mahsup edilmek suretiyle muhasebeleştirilmiş, (1991 yıbnda fiilen çalışa'n- ların karşıhkları dikkate ahnmadan) karşılıK tutarı bittikten sonra ise ödenen tazminatlar Genel Yönetim Giderleri hesabına kaydedilmiştir. Bunun sonucunda yıl içerisinde ödenen kıdem lazminatı tutarı 2.458.779 5O9r TL iken Genel Yönetim Giderleri (dolayısıyla kâr-zarar) hesabına kaydedilen kıdem tazminan gidtri (1458.779.509-722.855.245=) 1.735.924.264r TL olmuştur. Y>1 sonunda kıdem tazminatı karşılıgı hesarjlaması ya pılmij ve tekrar 4.845.878.585* TL. karşıbk ayrılarak giderlere intikal ettirilmiştir. Böylece öderr.e ve karşılık a>i.-- ma suretiyle Genel Yönetim Giderlerine intikal ettiriien toplam Kıdem Tazminatı Gideri [4.845 878 585 • 1.735.924264= ] 6.581.802.849 TL olmuştur. b) Bilançoda diger hazır değerler içinde sunulan 4.5^4.751 bin TL tutarındaki ve onalama vadesi 1 aydan ku- çük tahsil edilecek çeklerin 3.119.208 bin TL'lık kısmı tahsil için grup içi Toprak Dış Ticaret A.Ş!ne bı^rdru ilc teslün edümıştir. c) Bilançoda 1.245.901 bin TL olarak sunulan alacak senetlerinin I 104.675 bin TL'lık kısmı lahsıl için grup ıçı Toprak Dış Ticaret A.Ş!ne bordro ile teslim edilmiştir. TOPRAK KAĞIT SANAYİ A.Ş. ÖZET KARŞILAŞTIRMALI GELİR TABLOLARI (000 TL) 1990 1991 A- BRÜT SATIŞLAR B- SATIŞLARDAN tNDtRtMLER (-) C- NET SATIŞLAR D- SAT1ŞLARIN MALlYETl (-) BRÜT SATIŞ KÂRI E- FAALİYET GlDERLERt (-) ESAS FAALfYET KÂRI F- DİĞER FAALtYETLERDEN GELİRLER G- DİĞER FAALlYETLERDEN GlDERLER (-) H- FtNANSMAN GİDERLERİ (-) FAALÎYET KÂR1 . I- OLAĞANÜSTÜ GELİRLER J- OLAĞANÜSTÜ GlDERLER (-) DÖNEM KÂRI K- ÖDENECEK VERGt VE DlĞ. YASAL YÜK. NET DÜNEM KÂRI Dipsollar 1) Stok mdbyeti hesaplaması safha maliyeti sistemine ve stok dejerlemesi ise ağırbkb onalama maliyeti yOntemine göre yapılmaktadır. 2) Stoklann tamamı fiziki sayıma tabi tutulmuştur. 3) llişkili kuruluşlara ödenip masraflaşııı ılan ve aktifleştirilen rınansman gideri mevcut değildir. 4) İlişkili knruluşiara yapılaa satıslar Toprak TUketim Malları Pazarlama San. A.Ş. 187.099 milyon TL Toprak Dış Ticaret A.Ş. 49.931 milyon TL 5) 1990 yılında bagıtlanamadığı için 1991 yılına sarkaa ve bu dönemde bağıtlajıan toplusözlesmeye istinaden 1990 yılına ilişkin olarak 199I'de ödenen 5165 milyon TL toplusözleşme farkı ile 1991 yıbnda önceki yıllarda TUrkiye Kalkınma Bankası tarafından fazJadan ödenen 1.425 milyon TL tutannda destekleme primlerinin şirketimizce ge- ri ödenmesinden kaynaklanan giderler önceki yıllara ait giderlerimizi oluştunnuş:ur. 6) Herhangi bir ayırım yapılmaksızın bin TL nominal değerdeki her hisse karşıbğında 100 TL kâr payı dajıtılacaktır. Hisse başına kar payı <Vıİ0'dur. 257.9%.328 (65.488.794) 192.507.534 (137.795.390) 54.712.145 (17.150.008) 37.562.137 3.303.839 (31.194272) 9.671.704 2.187.330 (2.499212) 9.359.822 842.777 8.517.045 343.519.487 (87.361.778) 256.157.709 (174.399.429) 81.758280 (26.593.S43) 55.164.737 6260.089 (82.770) (34.995.471) 26.346.585 584.978 (12.402.871) 14.528.692 1.651.187 12.877.505 DE1NETİM KLRULU RÂPORU TOPRAK KACIT SANAYİ A.Ş. GENEL KURULU'NA — Ortaklığın Unvanı : Merkezi : Sermayesi : Faaliyet Konusu : — Denetçilerin adı ve görev sureieri ortak veya sirketin personeli olup olmadıkları : TOPRAK KAĞIT SANAYİ A.Ş. Halaskargazi Cad. 301/4 Şişli/ISTANBUL 100.100.000.000, TL. Yazı tabı ve temizlik kâgıdı ılretimi ve satışı — Katıbnan Yönetim Kunılu ve Yapılan Denetleme Ku- rulu toplantuan sayısı : — Ortakhk hesapları defter ve belgeleri üzerinde yapı- lan incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme ya- pıldığı ve varüan sonuç : — TTK'nın 353. maddesinin 1/3 no.!u bendi gereğincc ortaklığın veznesinde yapılan sayımların sayısı ve so- nuçları : — TTK'nın 353. maddesinin 1/4 no.lu bendi gereğince yapılan inceleme tarihleri ve sonuçlan : — İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar ve bunlar hakkın da yapılan işlemler Turgut TaşvanogTu, Fikret Sayar, H.Efdal Enetik. Denetçi- lerin görev sürelcri 1 yıl olup sirketin pcrsoneb ve ortağı değillerdir. 17.06.1991, 02.09.1991 ve 26.12.1991 tarihli üç Yönetim Ku- rulu toplantısında hazır bulunubnuştur. Ortakhk hesaplan, defter ve belgeleri üzerinde 30.06.1991 ve 31.12.1991 tarihlerinde şirket aıali durumunun ve faaü- yet sonuclannı kontrolu amaayla iki inceleme yapümış olup herhangi bir düzensizUge rastlanmamıştrr. 29.03.1991, 28.06.1991, 30.09.1991 ve 27.12.1991 tarihlerin- de 4 kez ortakbk veznesi sayılmış olup kayıtların fiib' du- rumlarda uygunluğu tespit edUmiştir. 31.01.1991, 28.02.1991, 29.03.1991, 30.04.1991, 31.05.1991, 28.06.1991, 31.07.1991, 30.08.1991, 30.09.1991, 31.10.1991, 29.11.1991, 27.12.1991, tarihlerinde TTK'nun 353/1-4 no.lu maddesi gereğince incelemeler yapılmıs olup, kayıtların Tı- ili durumlara uygunluğu tespit edilmiştir. Denetleme Kurulu'na herhangi bir şikayet ve yolsuzluk in- tikal etmemiştir. TOPRAK KAĞIT SANA\1 ANONlM ŞİRKETt'nin 0l.0l.l99l-3l.l2.199l dönemi hesap ve işlemlerini TOrk Tica- ret Kanunu, ortaklıJın esas sözleşmesi ve diger mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standanlanna göre incelemiş bulunmaklayız. GörüşümOze göre içerığıni benimsedigimiz ekli 31.l2.l99l tarihi itibariyle düzenlenmiş bilanço, ortakbgın amlan tarihteki mali durumunu; 0l.0l.l99l-3l.l2.l99l dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuclannı ger- çege uygun ve doğru olarak yansıtmakta; kârın dagıtım önerisi yasalara ve ortakbk esas sözle^mesine uygun bulun- maktadır. Bilançonun ve gelir tablosunun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu'nun aklanmasını oylannıza arz ederiz. Av. Hırgut TAVŞANOCLt DENETLEME KURULU Fikrei İAVAR H.Efdal ERTETtK TOPRAK KAĞIT SAINAYt A.Ş.'NİN 1991 HESAP DÖNEMtNK \tT BAĞIMSIZ DIŞ DENETÇt RAPORU TOPRAK KAĞIT SANAYİ \.Ş!nm U.İ3 ;Wİ larıhi itibariyle düzenlenmiş bilançosunu ve bu tarihte sona ercn hesap dönemine ait gelir tablo^unu iüceürtni^ jJİunuyoruz. tncelememiz Genel Kabul Görmüş Denetieme İlke, Esas ve Standartlarına uygun olarak vapıimıs ve aola/ısıyla hesap ve işlemlerle ılgılı olarak muhasebe kayıtlarının kontro lü ile gerekli gördUğUmilz diger den-Mİemc .•"•n'.fm ve tekniklerini içermiştir. Şirket 1991 yıb Mali Tablolanm Sermaye Piyasası Kurulu'nun 29 Ocak I9S9 :^,y.\ : . x:smı r.azete'de yayımlanan Xl/1 tebiigindeki standartlara uygun olarak sunmuştur. Görüşümüze göre yukaııda bırıncı paragrafıa söz konusu edilen mali ublolar TOPRAK KAĞIT SANAYt A.Ş!nin 31.12.1991 tarihindeki gerçek mali djrumur.u ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faabyet sonucunu, Seımaye Piyasası Kurulu laratınjan yayırr.lanan Genel Kabul Görmüş Muhasebe tlkderine uygun olarak dognı bir hK'imde yansıtmakıadır Isıanbul Marı 1992 Basın: 4550 VEMİ.NLİ MALrMÜŞAVİRLİK A.Ş. Y.M.M. FİKRET YAKAR