Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 22 NISAN 1992 CARSAMBA
12 DIZI-YAZI
METROPOL
MII1ÂDORSAY
750 Milyonu Kim Verecek?
Sansın balıketı olayh yılların yorgunluguna karsın hâlâ gu-
zei bır kadın Fatos Guney Yılmaz Guney ın dul eşı
Yasamlarını ve yazgılarını unlu bır erkekle paylaşmış /e
onun otumunden sonra omuztannda onurlu bır mırasın yu-
kunu bulmus kadınlardan bırı o da Tıpkı Vera Tulyakova veya
Isanel Peron bayan Tarkovsky veya bayan Aüende gıbı Fa-
tos un sankı yazılı olmayan bır gorev anayasası' var Hem
Yılmaz ın anısını canlı tutmak Hem onu onca yuceltmıs olan
kıllelerm gozunde hep ona layık olmak Hem de onun
boluk porcuk kalrrıs oraya buraya dağılmıs eserlerını koru
mak
Tek basma Yılmaz Guney Vakfı nı kuran Fatoş Guney ın
en buyuk derdı Ylmaz ın fılmlerını toparlamak Kayıp olan
lan bulm^k yakıldı denenlerı ortaya çıkarmak Nasılsa ko
r
unmuş olanlann ıse kotu kullanımdan kadır-kıymet bılme
mekten gelen yıpranmıslıgını gıdermek onları çağdaş yon
temıerle onarmak yenıden hayata kavusturmak
llk agızda negatıflerı en cok yıpranmış neredeyse kulla-
nılmaz hale gelmıs olan 4 fılmı kurtarmayı amaçlıyor Fatoş
Bunlar Yılmaz ın ılk yonetmenlık denemelerı olan Seyyıt-
han Ac Kurtlar' maceralı bır oykusu olan ve Yılmaz Gu-
ney ın baslayıp Atıf Yılmaz ın bıtırdığı Zavallılar" ve dunya
sınemasının da en guzel fılmlerı arasında bulunan Yılmaz-
ın yazıp Zekı Okten ın cektığı Suru
Bu 4 fılmın uzmanlaşmış laboratuvarlarda onarımı ıçın ge-
reken para ıse 750 mılyon TL Evet 750 mılyon Bu paranın
acele bulunup bu 4 tılmın yok olmaktan kurtarılması ve dun-
ya sınemasına sanatına kazandırılması gerekıyor
Nasıl bulalım bu parayı9
Nasıl dersınız? Buyuk Kulup'te
fyr kumar gecesının hasılatına el konmasını mı önerelım'' Nu-
rettın Sozen ın parklara harcadıgı bol sıfırlı mılyarlardan ne
de olsa sosyai demokrat baskandır dıye pay mı talep ede-
lırTV? Yoksa ozel sektorumuze mı başvuralım? Sanat hâmısı'
etıketıyle dunyanın en pahalı sanatcılarını ınanılmaz parala-
ra Istanbul a getırıp yıldonumlerını kutlayan buyuk şırketler-
den sponsor mu arıyalım'? Yoksa o cıcılıbıcılı programL
nyla omrumuzu şenlendıren ozel televızyonlanmıza akan rek-
lamların kuçuk kucucuk bır bolumune mı goz dıkelım?
Bu reklam bu promosyon bu sponsor çağında, 750
mılyonun lafı mı olur? Ustelık bunu yapacak kışı veya kuru-
mun adı negatıflerı onarılan bu fılmlerden basılıp yıllar bo-
yu dunyanın her yanında festıvallerde toplu-gosterılerde ar-
şıvlerde vı»ya TV programlarında oynatılacak kopyalarının je-
neı Jınde tekrar tekrar yazılmayacak mı
9
Ama hayır Bunların hıçbırını yapmayalım Bu parayı doğ-
rudan doğruya devletımızden talep edelım Yalnızca devlet
en buyuktur en guçludur en zengındır ve de smemayı sa-
natı korumak zaten onun aslı' gorevlerı arasındadır dıye
değıl
Bunu ozel anlam ıçeren sımgesel bır jest olarak ısteyelım
devletten Devlet bu parayı versın kı artık fılm yakmaktan
fılm korumaya doğru donuşen cıddı bır zıhnıyet değışıklıgını
bıze kanıtlasın
Devlet de oğrenır çunku O yalnız tum bır eğıtım sıstemı-
nı kurup vatandaslarının eğıtım oğrenım gereksınmelerını
karşılarrakla kalmaz Kımı zaman kımı vatandaşlanndan da
çok şey oğrenır kımı bıreylerden veya kurumlardan bılgı ka-
par, sosyal devlet" "çağdaş devlet' "ınsan haklarına say-
gılı devlet" vb kavramlar yonunde kımı tekıl çabalar gırışımler
ve uyarılarla donuşume uğrar Devletımızın son yıllarda soz-
gelımı Kurt sorunu, ınsan haklan veya ışkence gıbı' belâlı'
konularda çeşıtlı kışılerden kurumlardan ve onların yureklı
uğraşlarından oğrendığı şeyler oldukça fazladır
Devlet sınema alanında da bır şeyler oğrendığını artık ka-
nıtlamalı Sınemaya yalnızca denetiemek, yasaklamak el koy-
mak yakın yoketmek vb amaçiarla değıl, korumak, destek-
lemek arşıvlemek onarmak gıbı amaçlar ıçın de yaklaşma-
sı gerektıgım ve bunu oğrendığını kanıtlamalı Guney'ın tum
fılmlerıne el koyarak onları yok etmekten 'Yorgun Savaşçı"
yı yaktırmaya Kultur Bakanlığı 'arsıv 'ındekı fılmler kotu ko-
ruma koşullarıyla kullanılmaz hale getırmekten cıddı bır devlet
fılm arşıvı kurmayı sureklı savsaklamasına dek, devletımızın
bu konuda hıç de ovunulecek bır geçmışı yok
Artık bu yanlış yaklaşım donemı bıtmelı Yakma-yıkmanın
yerını kesınlıkle koruma ve kurtarma almalı Yaralı sınema-
mız, geçmışıyle bugunuyle ve geleceğıyle devletın hımaye-
sıne mazhar olmalı Onun ıçın 'Suru" ve dığer 3 fılmın ona-
rımı ıçın gereken 750 milyonu bız devletımızın vermesını bek-
lıyoruz Bu jest 750 mılyonun maddı değerının çok otesın-
de bır anlam ve bır umut ıçerecektır, sınemamız ıçın
60 YIL ONCE Cumhuriyet
Sulh adası!
22 NISAN 1932
Parıs ten venlen malûmata gore büyuk bırsıgorta şırketı bır
sulh ve ısyan sıgortası ıhdas elmek emehndedır
Şırket mutedıl ıklımlı bır ada satın alai.dk sıgortaya kavıtlı
bulunan kımselen mcmlcketlcnnde bır harp vev a ısyan
vukuu takdınnde bu adaya taşıyarak kendılenne tehlıke
bertarat oluncava kadarbakacaktır
Şırket bu ış ıçın bızım Buy ukada ıle Korfo adasını ve cenup
denızlenndekı bıradayı munasıp bulmaktadır Bu adalardan
bırı lercıh edılecek vederhal tesısat vucudegetınlmeğe
başlanacaktır
Şırket satın aldıgı adanın hanç ezmemleket hukukuna malık
olmasını v e Cemıyetı Akvamın hımayesı altında bulunmasını
ıstemektedır
Bunun ıçınCemıyelı Akvamamuracaatedtlmıştır Şırket bu
ışeşımdıdcnSOmılvonlıratahsısetmışiır
30 YIL ONCE Cumhuriyet
Anayasa Mahkemesi kanun tasansı
22MSVNİ962
Bu sabah Cumhurıvet Senaiosunda
Anavasa Mahkemesının kuruluşve
yargılama usulkrı hakkındakı kanun
tasansının mu/akeresıne de\ am
olundu Sabahlevınsaat lüdauzun
bır voklamadan sonra Başkan Sırn
Ata'ay eksenveıolmadıgını
bıldırereksaaı II 30 daıoplanılmak
uzere oturuma ara \ erdı
Saat 11 V) da oturum \enıden açıldığında sabık Bakanlardan
Emın Kalataı ın bır iclgratı okundu Kalatat bu telgrafında
Senatonun geçen oıurumlanndan bınnde kendı adından
bahsedılırken MehmetGuradındabırşahıstanda
bahsedıldıgını bu şahsı tanımadığı gıbı bu şahısla bırlıkte her
hangı bırortaklığakatılmadığınıbıldırmekteıdı Mulaakıben.
muzakereler sonunda redaksı>on \e bazı ılavelen ıçın
komısyona \ cnlmış olan 16 maddenın teker teker
muzakeresmc başlandı
İLAN
BAKIRKÖY 7. ASLİYE HUKUK
HÂKİMLİGİ'NDEN
Sayı 1991/214
Davacı Necıbe Kayışoğlu vekılı tarafından davalı Veysel Kayişoglu
aleyhıne açılan boşanma davasında
Davacı vekılı mahkememıze vermış olduğu 26 3 1991 tanhlı dılek-
^fesıyle taraflann 1990 tanhınde evlendıklennı, davalının kusurlu dav-
ranışlan nedenıvle taraflar arasındakı evblık bırhğının temehnden sar
sıldığım, davahaın aynca asker kaçağı olduğunu, evme bakmadığını
bıldırerek davahdan boşanmasına karar venlmesını ıstemış, davah, bıl-
dırılen adresınde bulunamadığından ılanen tebhgat yapılmasına ka-
rar venlnuş olrnakla davalı Veysel Kayışoğlu'nun duruşma gunu bu
lunan 5 5 1992 gunu saat 10 40'ta mahkememızde hazır bulunması,
aksı takdırde yargılamaya yokluğunda devam olunarak karar verıle
ceğı HUMK'nıa 213 ve 377 raad gereğınce dava dılekçesı özetı ve
davetıye yenne kaım olmak uzere ılanen teblığ olunur
Basın 3923
ÇALIŞMA YAŞAMINDA DEMOKRATİKLEŞME
UMUTKAF
DA ĞININ ARDINDA
ÖNDER AKER
Iş güvenliğini bir sağlasak!
-3-
Sısiem. bırbınne u>gun ılkclenn. esasla-
nn bır butun oluşiuracak şckıldc bırleşme-
sidır büiunu mcvdana getıren ceşıilı kı-
sımların duzenı. tcriıbı olarak da tanımla-
nabılır
Bır zıncınn halkalan gıbı
Halkalar da bırleşe bırlc^e oluşan zıncır
de "sısiem hakkında bır fıkır verebılır
l2Evlulun Tnlı ıktıdan ycrleşık sıste-
mın verıne kendı sıstemını kurmdyı
amdçlamıştır
Hem de dun\ada scksen çeşıt de-
mokrasıvar dıycrek1
Oncc bırbınne u>gun bırbınnı dcstck-
leven ılkc esas ve >ontcmlerle halkalar
sonrd da zıncır ortaya çıkanlmıştır 1982
Anayasası
İ'stiin iktidar
l2Eylulun 'fıılı ıktıdan a>nı zaman-
da ustün ıktıdardır zıra gucunu sılahtan
almıştır Uslun ıkııdar ıçın bıre\ ıkıncı
plandadır Kışı dc\letten oncc vc devlet
dışında dokunulmaz devredılmez vazgc-
çilmez nıtelıkte bellı hak ve ozgurluk alan-
larının sahıbı olmaktan çıkanlmıştır Kışı
devlet gucunun kevfi \e hukuk dışı kulla-
nımtna karşı degıl devlet kışı vclopluluk-
lara karşı korunacaktır Felsetesı. sıste-
matıgı ve hukumlcrıylcoylcsıne bır butun
kı bırucunadokunulsa on lugla yenndcn
ovnavabılır
Farklı olabilir miydi?
Çalışma vaşamının onıkı vıl oneesınde
başLnıp bırkaç vıl ıçınde tamamlanan
uunumuA! kadar dü korunan sısiemı
başlıbaşına bu halka acaba dıger halkalar-
dan bulundendaha larklı olabılıı mıvdı'
Hak venlme/ alınır dıvc bas bas
bagırıp vaşamı bovunca sadece verılcnle
VLiıfımış ışçı haklarının anavasalarla va
da vasalarla \araiılmış haklar olmadı-
gını vasalarda anavasalarda ver alma-
dan halla vasaklavıcı kurallann varlıgına
ragmen kendını kabul cttırdıgını hi(,bır ZA
man ogrenmcmış sendıka vonetıusınc so-
rulsa veretcgı tevap hayır olataklır
larklı olamazdı
Bu \argıdır kı berabcrınde alışkanlık-
lara da koşul olarak /aman ıçınde ışbırlı-
gınc varan uvumu gcıımıişnr
Tehlıke karşısında d\^\s.<\ kalkan Turk
scndıkacısı dcöıl Balı dcmokrasılenndekı
•Toplu ış sozleiiııelennın ">apıl-
mdsı" dşamdMnda geh^tınlen ve
dynen çoğunluk bendıkasının belır-
lenmesınde karşıldşılabıleceğı gıbı,
keyfı oldrdk kulldnılabılecek engel-
ler, grev hdkkının kullanılınası
noktdsındd. belırgın >dSdklamdldr
hdhnı almıştır
meslektaşlan dır Aralanndakı (.arpıtı
lark Batılının mutlaka ılkclı olması de-
ğıl u\ruklan ne olursa olsun kurulu du-
/enden vakınan ış<,ıvı hakkı ve hukuku
ı<,ın mucadeleve davet eden 1800 lu \illa-
nn ış\ı ş.ırkılannı 19801ı vıllarda bır
agi7dan sovlevebılmelendır Bızımkılenn
o kıırna7 haita alavtı bakışlanna hıt, al-
dırmadan Bellı kı babalarından ogren-
mışlerdır kendıLn soylemekledır çotuk-
lan da sovlevetektır
Hiç mi çalışılmadı?
Tabıı olanak bulunabıldıgı öl(,ude bı/-
dedeçalışilmişlır
Problcm sanılanın aksıne bır kısım
sendıka vonelıcısının ustlendığı sorumlu-
luklann ıdrakı ıcınde olmamasından
odevlcıını venne geiırmekten ka(,ınmava
ı, ılışm.isindan degıl sısiemı kavrava-
mamış olmasindan ka>naklanmıştır
Bırdı. kurnazlıklan
\md ınsalla duşunclım fiılı ıktıdann
DLVILI Başkanı Genelkurnıav ve Mıllı
Guvenlık Konstvı Başkanı Orgeneral
sılatlarını laşıvan başına herkesvapıvor
gerı kalmavalım dıverek şııkran plake-
tı vcrırsenız halkanın larklı olması
nasil beklcnebılır'
O zalen kendı sısicmını kurma çabası
i(,ındedır usielık hemen \anında kader
bırlıeı ettısı (,ok euçlu bırmuttefikı dc\ar-
dır ^
Turkıvc Işveren Sendıkaları Konlede-
rasyonu nun (TISK) hemen tum ıstcklerı-
nın anavasada ve lemel ış vasalannda ver
almış olmasında şaşılacak ne var'
Plaketı alan verdıgımle vctınmcvı bıl
dcmıştır Iştt o kadar
FISK ın o lanhıekı gencl başkanı da
durumu o/etlemışlır
\ ırnıı vıl bızım anamız ağladı. şımdı
sıra onlarda
İhtilalci mantıi !1
Ihukılcınm kendı kontrolu altındakı
guı,lcrdişındakı gın, odaklarına oıgulleiı.
hoşgoru ıle bakııgı neredc gorulmuşlıtr'
Hele hemen yanıbaşında tum olumsuz-
luklan dcvnlıp gıden sıvasılcrc ve orgutlu
ış(,ı gucunun sırtına vıkan adım adım ken-
dı ckonomık telsclesını ıdeoloıısını ha>a-
ajıı.umısıi.dlışıincıkılı unsurlarvarsa
ObVkııl va da sııbjcktıf koşullar sebebıvle
-> ıdci bıılıgı oılava çıknıi'jsa
llk adım Kuıdı liışııuiakı guc odaklaıını
lcdıp vc icrbıvc /anıan n,ındc dc ctkı
sı/leşlımıe degıl mıdır1
»
Imkan bulunabılse scndıkalara nc lu-
zum
Madem kı voktor ovlc ıse sendıkalar
ancak bclırlı bır model ıı,ınde var olacak-
Iardır
Once(,eşıllı yollardan "scndıkasızlaştır-
ma saglanmalniır
Sendıkava duvulan guven ortadan kal-
dınlmalıdır
^raç kısıtlavıcı vasal duzenlemcler ve
psıkoloıık baskı vontcmlerıdır
Sendikasi7İaştırma
(,eşıtlı hcsaplar vapılmıştır Ornegın
sendıka uyelığının ışverene bıldınlmesı yu-
kumlulugu getırılerek ışveren baskısının
egemen kılınabıletegı duşunulmuştur
Toplu sozleşmccılık hemer hemen
başlıca çalışma alanı ve orgutlenmede
ccvbedıcı unsur oldugundan sendıkava
uvc olmamava o/endııecek onlemler du-
şunulmuşiur Orneğın toplu ış sozleşme-
sınm ımzası sırasında taraf ış\ı sendıkası-
na u>c bulunmavanlann sonradan ışven-
ne gırıp de u\e ohna>anlann ımza tan
hınde taraf ışç.ı sendıkasına uve ıkcn
avnlan va da sendıkadan cıkanlanlann
loplıı ış sozleşmcsındciı uve olana naza-
ran çok daha az bır para cxieverek >arar-
lanması sağlanmışlır
Dunc kadar sendıka uvcsıolabılenveış
çi nıtelığınde çalışan bclırlı kategonlcrc
sendıka uvelıgı vasaklanmıştır
Ü>e olmak kolay mı?
Bunların hıçbınnın bu kadar uvesı
yok sahtecılık vapıyorlar engclleyclım
dıverek sendıfca-ya uve olmavı da uyelık-
len çek Imevı de zorlaştırmışlardır en
a7indan pahalı haic getırmışlcrdır
Sahtecılık onlcneeekva Lvelıgınve
uvclıkten avnlmanın notcr aracılığıyla
gerçekleşmcbi sağlanmıştır
Dunv anın hıçbır ulkesındc sendıka uve-
sı olmak va da uvclıkıen avnlmak Tur-
kıve dekı kadar pahalı degıldır Sendıkası
da veremc? çunku dcneum sırasında bu
çeşıt sartlar amaç dışı kabul edılmışiır
Sendıka vonetıeılen emnıveiı suıibtımal
suçlamasıvla savcılıaa sevk edılmıştır
Turkıvc (.alışma ve Sosval Guvenlık
Bakanlığı nın seçunıvlc son dort avdır ne-
vı lariişivor' lşındcn aulan \u/bmlerce ış-
çının durumunu vc gen kalan sağlann
nasıl ışguvcncesmekavuşturulabıleceğını
Y uzbınlcrce ışçı ışınden atılmıştır ama
gelın gorun kı scndıkalann uvc savısmı
sapiavan (.alışma vc Sosval Guvenlık Ba-
kanlığı ısiatıstıklennde u\e savısında
a/alma degıl artış vardır
Işınden atılanlann en son gorcbıldıklen
ıns>ınlann uvc oldukları -»cndıkanın vonc
iıcılcrı oldugu bılınmcsc bunların ışko-
lunda ışsız sılatıvla uvclıklcnnı koruduk
lan sonucuna vanlabılır Ama gcrçck bu
degıldır
Dıvelım kı bu lablo nıhayeı bır scndı-
kanın bellı donemlerdc nc kadar uvesı ol-
dugunu gostcrmckicn ıbareuır vc hatalar
sonucu (azla etkılı degıldır
Ama ovlc mıdır'
Sendıkanın toplu ış so/lcşmcsı vapma
vctkısını cldecdebılmcsı ıçın ılk şarı kuru-
lu bulundugu ışkolunda çalışan ışçılerın
ı.n c / vu/de 10 unu tcmsıl ctmesıdır \ uz-
de 10 u icmsil cdıp eimedıgı ıse hatalarla
dolu oldugu bılınen bakanlık ıstalıstıklerı
nc gon. bclııLnır Tcmsıl koşııhı \cnnc
gelmışsc Sen loplıı so/lcşmc vapabılır-
sın dıvcn makam da Çalışma vc Sosval
Guvenlık Bakanlığı dır
Bır ıddıava JOIC bakanlık ışı sıkı lut-
sa Turkıvc dc bu sısiem ıçınde so/leşme
vapabıleeek sendıka savısı Mı geçmez
\caba Kıvlcsı bır duzenlemc kımlcn ne
/aman ne kadar bagımlı hale getırebıl
mek ıçın duşunulmııştur' Hcsaplar neve
gore vapılmıştır'
Kıkal hıç kuşkusuz scııdıkasizlaştırma
da cn parlak vonlcmı Savın O/al bulmıış
ıııı
Onde Jelciı dcgcr ptır ıııııı Jiıcıı oldıı
JU ıçın vcimışiıı paıavı sendıkava LI\I.
olm ı hakkını da loplu so/leşmedcn va
larlanma ımkanını da ı, ılişanın guvıiı
cesını dc s^ıiın almıştır Oıreneiic her bes
kışıden bınnın ışsız oldugu Turkıye'de
"kapının onunu gostercrek
Sahı Bakanlığın ışguvencesı taslağı
zorla " sozleşmelı personel vapılanları
kapsamakta mıdır1
Psikolojik baskı
Ihtılalcı veTurkıve vı vonetmeyı ondan
devralanlar psikolojik baskı \ontemlenne
ozel bır onem vermışlerdır Oncc sendıka
ağalığı" sonra "nc vcnlıvorsa devletın
verdığı hukumetın verdığı duşuncesı
yerleşlınlmıştır Aynı şekılde hukumeıçe
ve ışverenlerce atanan uvelerın çogunluk-
ta olduğu Yuksek Hakem Kurulu na top-
lu ış sozleşmelerının -sosyal zorunluluk
hallennde- venıleme ımkânı vcren 2^64
savılı vasa ıle sozleşmeler bu kurul elınde
tanınamayacak hale sokulmuş tum gu-
vence mdddclerı ayıklanmış ışçının kade
rını ışverenın ıkı dudağı arasına bırakacak
önlemlcr alınmıştır Islenen sendıkanın
ışçıyı hıçbır şekılde koruyamavacağı ızlc-
nımının yerleşmesıdır Başanlı da olmuş-
tur
Buışlev SayınOzal ldbaşlavandonem-
dc oncc Kamu Toplu Iş Sozleşmelen
Koordınasvon Kurulu daha sonra da
savısı uçe ındmlen Kamu Işveren Sendı
kalan tarafından devralınmışttr
Bunda ulaşılan sonucu gorebılmck ıçın
TISK ın 6 8 ekım tanhlennde Bursa da
vapılan Genışletılmış Başkanlar Kurulu
toplantısında sunulan rapora bakmak \e-
tcrlıdır
TISK toplu so/leşmclerde uvulacak
csasları belırlcdıgı 1984 tanhlı kararları
hakkında şoyledemektedır
Uye scndıkalann toplu ış sozleşmele-
rınde uymalan zorunlu olan kurallan olan
ve Merkezı Davanışma honu ndan var-
dım alabılmenın on şartını teşkıl edcn
meveut prensıplcnn pek çogu kanun huk
mu halıne gelmış kanun hııkmu halıne
gelmevcnler de başanvla uygulanmış
tır
Ve ikinci hedef
Ikıncı hedet de verlcşımlme\eçalışılan
venı ekonomık duzenlc vakından ılgılıdır
Sendıkalar gıbı grev lı serbesı toplu pazar-
lık hakkının ışlerlığı ve elkınlıgı onlenme-
lıdır Bu (jerçevcde vetkı tcspıl ışlemle-
nnde Çalışma Bakanlığı nake\fı da\ran-
ma ımkanlan venlmış sınırlan ve tanımı
belırsız Işletme toplu ış sozleşmesı ve
•Turk sendıkacıyla bdtılı meslek-
tdşı drasındakı çdrpıcı fark, batılı-
nın. uyrukldn ne olursa olsun,
kurulu duzenden ydkınan ışçıyı,
hakkı \e hukuku ıçın mucadeleye
da\et eden 1800"lu yılldnn ışçı şdr-
kddnnı, 1980'lı yıllarda dd bır ağız-
ddn soyleyebılmelendır
-yasada yen olmamasına rağmen grup
toplu ış sozleşmelen uygulaması gelıştınl-
mış ışverlcrının hangı ışkoluna gırecegını
belırleme yctkiM bakanlığa lanınmış soz-
leşme goruşmclen bellı surelere bağlanmış
buyuk çoğunluğu ışveren ve hukumct
kontrolu altındakı resmı arabuluculuk teş
kılatı ve uygulaması ıle sonuca ulaşılmava
çahşılmışlır
Toplu ış bozleşmelennın \apılması
aşamasındagclıştınlcn vca\ncn çoğunluk
sendıkasının bclırLnmcsındc karşilaşila
bılecegı gıbı kcvfi olarak kullanılabıleeek
bu cngellcr grev hakkının kuilanılması
noktasında ıse belırgın yasaklamalar
halını almıştır
Bu çerçevede grev vasaklan çoğaltılmış
grev vasagı olan ışkollannda uvuşmazlı
ğın yapisı ve nıielıklen bellı olan ^ uksek
Hakem Kurulu taralından mccbun tah
kım voluvla çozumlenmebi ongorulmuş
grcvlcnn (60) gunluk surc ıçınde uvgulan-
ması /oıunlu vapılmış grev ovlamasında
ışverene sonucu cıkıleyeeek s<ıvıda vcnı ış-
çı alabılmesı ımkanı sağlanmış hak grcvı
kaldınhnış grev sırasında ışverene grevı
kıraeak hcrçcşii ımkan lanınmış grev va
saklannın ıhlalınc bağlı son dereec agır
vaptınmlar se\ k edılmıştır
Sendıka \oneiıe4İenne her çeşıt kevtl
uvgulamavaaçık sozdc devletdenetımı
ıle \e seçılme hakkını getıren kısıtlamalar-
la sopanın ucu nun gostcnlmesı de ıhmal
edılmemıştır
Kolay gelsin...
Zıneırın nalkasını oluşturan bu sısiem
nasıl avakta tutulacaktır'
Gclsın sıvaset vasagı Nedığeryasa
lardakı vuzlcıee kısıtlavıcı hukum
Bır kısım sendıka vonetıcısı kımbılır
belkı dc 12 Evlul koşullan nedenıvle sıstc
mı velcrınce kavravamamışlardır
Ncvse bugunTurkıvedc sısiemı kavıa
dıgını evıensel dcgeıler ve ILO ılkclciı
çcrçcvesındc dcgıştıreccğını ııım dunvav ı
ılajı edcn bır hukumcl var
Kımın neyı ne kadar kavradıgını hıç
kıışkusuz Ztiman gostcrecektır
Şuaşamada durumu Çalışma vc Sosval
Guvenlık Bakanlığı nın vc ışçı haklarının
sadcce anavasalarla va da vasalarla vara
ulacagını sanan bır kısım sendıka vonctı-
eılcrının kavramasını ıçtcnlıklc dılemck
lcii b ışka çaıc vok gıbı gorunuvoı
I-- guvencesını sagLıvıp issizlık si >oı ı ı
>ınıkuiMkdı bunlaı ıdasııagcisc
H ıvdı b ıkalım kolav lîclsin
SURECEK
POLİTİKA VE OTESİ
MEHMED KEMAL
Eski CHP Aranıyor...
Kuvayı Mıllıye Heyetı Temsılıye ve Mudafayı Hukuk Ce-
mıyetlerıne dayanan Halk Partısı nın yazılı bır tarıhı yoktur
Şevket Sureyya ya gore partı tarıhı yalnız devrının olayla-
rı sartları partı onderveşahsıyetlerınınhıkâyesı ıle yetın-
mez Ulusal bırarşıv yorum ıster Buhâlâdayapılmamış-
tır Yapılmayınca da tarıhın ıstedıgı malzeme eksıktır
Turk solu ve sosyal demokratları dağınıktır bırtoparlan-
ma ıstıyor Toparlanmayı Halk Partısı nde ve onun gele-
neklerınde arayanlar var Bunun ıçın Halk Partısı yenıden
kurulsun dıyorlar
Halk Partısı nın karşısınaTerakkıperver Cumhuriyet Fır-
kası ndan bu yana bır çok partı çıkmıştır Ama bunların hıç
bırı dayanamamıştır Bunlar teker teker yıkılıp gıtmıştır
Bır Demokrat Partı dır kı ketenpereye getırıp ıktıdan CHP -
nın elınden almıştır Ona da yâr olmamış, on yıl ıçınde
kanlı bır bıçımde erıyıp gıtmıştır
Sıyası yaşamımızda CHP hep soldadır Solda gorun-
muştur Hattasolunagzaalınmadıgı bırdonemde ortanın
solunda gorunmuştur Ismet Paşa ya sıyası yelpazenın
neresınde oldugu sorulduğunda ortanın solu yanıtı alın-
mıştır Oyleyse CHP de soldadır Halk Partısı 9Eylul1923'-
te kuruldugunda Meclıs kararı ıle soldadır
Bugun solun ve sosyal demokrasının geçırdığı bunalım
karşısında Halk Partısı yenıden aranmaktadır Halk Par-
tısı ne tarıhı ıçınde kımse dokunamamıştır Her sıyasal
dalgalanmada bır çok yenı partı ortaya çıkmış CHP ye
kımse elleşememıştır Demokrat Partı bıle en guçlu done-
mınde mallarını almış varlıgına dokunamamıştır
Bır 12 Eylul cuntasının lıderı Kenan Evren partıyı kapat-
ma cesaretını gostermıştır Partıyı kapatmış ama bakın
aradan on yılı askın bır sure geçtıgı halde Halk Partısı
aranmaktadır Hatta butun solun CHP nın çevresınde top-
lanmasını ısteyenler vardır Bu ıstek canlı tutulduğu sure-
ce CHP nın kapatılmasının hesabı bır gun verılecektır
Halk Partısı oylarını da ıçeren SHP Turkıye de sıyasal
goruşlerı ve oyları derleyıcı toparlayıcı olamamıştır Bır
1974 te Ecevıt donemınde derleyıcı gıbı gorunmuş
SHP bugun de solu toparlayıcı degıldır Bırakın toparla-
yıcı olmayı dagıtıcı gorunuyor Eskı CHP lılerın bu dağıl-
maya bır çozum ararken eskı CHP yı onermelerı raslantı
degıldır Derleyıcı ve toparlayıcı olma sıyasal bır goru-
numdur Bu parlak gorunumu veremeyenler derleyıcı
toparlayıcı olamazlar CHP den hep karızmatık lıderler
çıkmış sonra otekı partılere dağılmıştır Bugun partının
basındakı lıder bırkac oy farkla başkan seçılmıştır Boyle
yonetıcı olmaz Karsıtı ıse durmadan lıderlığı sınamış
adaylıkta eskımıştır (uzatmalı aday olmuştur) Ikısı de solu
ve soldakı guçlerı derleyıp toparlayıcı olamazlar Boyle ol-
dugu ıçındır eskı CHP de toparlayıcı aranmaktadır
Mustafa Kemal Paşa Erzurum Kongresı başkanlığına
secıldıkten sonra kursuye gelır Gumuşhane temsılcısı Zı-
ya Bey şoyle der
Pasa once sırtınızdakı elbıseyı ve gogsunuzdekı kor-
donları çıkarın başkanlıga oyle başlayın'
Pasa başka elbısesı olmadıgını soyleyınce Paşa ya Er-
zurum Valısı nın elbısesı gıydırılır
Halk Partısı nın tanhınde kongre başkanlığı eden kımse-
lerın bır donemde gıyecek ıkıncı bır elbıselerı yoktur Ama
darmadagın guçlerı toparlayarak bundan bır partı çıkara-
öılen vardır
Iş urbada, 11basta deg ıIdı r
BULMACA ı 'i ı;n;»u ..-i
SOLDAN SAGA: 1 2 3
1/ Isparta, Burdur,
Deruzlı yoresındekı
dağ koylerınde el
tezgâhlarında do-
kunan bır tur kaba
kumaş 2/ Tavana
asılan süslu aydın-
latma aracı Se-
vınçlı 3/ Yahn bır
dılle kaleme aldığı
şurlerınde Turkçe
sözcuk, deyım ve
atasozlerıne genış
yer vermış XV
yuzyıl dıvan şaın
Bır nota 4/ Aktıf
5/ Aksaray ılı yakınlannda, Bızans
donemıne aıt pek çok dınsel yapı-
nın bulundugu unlu vadı Eskı
Mısır'da guneş tanrısı 6/ Bır no-
ta Onune getırıldığı bırımı bınle
çarpan onek 7/ Dağcılık 8/ Ir-
maldarda ışleyen ve şışırılmış tu-
lumlar uzerıne kurulan bır çeşıt
sal Satrançta bır taş 9/ Uzun
tuylu bır av kopeğı Bır tumceyı
oluşturan bırımlerden her bın
YUKARIDAN AŞAGlYA: 1/ Koyun, keçı gıbı sut veren hay-
vanların barındınldığı ve sut urunlerının elde edıldığı yer 2/
Havva'nın Batı dıllenndekı adı Bakraç, kova 3/ Nıcelıkle
ılgılı bulunan Plastık su şışelenne venlen ad 4/ Sıkmtı ver-
me, uzme. Eskı dılde kanser 5/ Hayvan hastalıkları hekımı
6/ Ustten sağa doğru eğık olan basım harfi 7/ Karı kocadan
her bırı Kımyada basıt şekerlere venlen genel ad 8/ Özel
bır mantarla keçı ya da ınek sutunun mayalanmasıyla hazır-
lanan ekşı ıçecek Başıyla kanat ve kuyruk uçlan bır renkte
olan guvercın 9/ 'Yok' anlamında argo sözcuk Bır cetvel
turu
OKURLARDAN
Meteorolojik hizmetler
ücretü olmalıdır
^ ukaııdakıoncrıbu
hı/nictlcıden ucrcısız
vaıaılananhavavoluve
dcnı/voluşırkctlcnnın ozel
televızvonlann basının yat
kuluplennın şehır
planlamaeılarının hoşuna
gnmcvebılır aneak bunun
ıçın geç bıle kalmmıştır
^ ıllardırhcr iııri'^tckmk
olanaksı/lıkl ıı ı ragmen
lahmınoı ınını' o^O lcrın
ılıınaduşiıımcvciı Devlet
Meteorolojı Işlen Genel
Mudürluğu, bugun vu/lcrcc
go/lem isiasvonu v c lum
askcn sıvıl
havaalanlarındakı anahzvc
lahmın mcrkc/lcrı ıle
aralıksı/24saal bııçok ışve
hı/mct kıırıımuna eorev
sunmakiadır
Oldukç ı ı,ok gıdcı ı olan bu
kurumun ıck üclın huiçeden
aldıuıp ıvclıı O \ M \vrupa
ıılkeleiııute \ı daha bırçok
lllkcele lllelCOIOİO|lk
h ı / n i e i l u ucicilıdıı >c
ukın>l(>|ikdonanııııl ııı
bı/<.lciı<,ok«.ıahd ıvı
durumdadır Personellen ıse
gunluk vaşamadırekt
mudahalccdcn ınsanlar
olarak vanı saat saat lahmın
vapabılmcolanaklan ıle
oldukça ıvı bır gelır
sahıbıdırler Bızdcıse
Türkıve'nın cn buv uk hav a
lımanı olan \tatiirk
Havalımanı meteorolojı
peısonelınınbıı serMsaraeı
bılevoktuı Personel ışınc
oıostoplavcvadıger
kuı uluşların sen ıslenne tark
edılme korkusuvla bınıp
gıdcbılmektedır Bununyanı
sıra lojman sos\alhak
sosval ıcsısgıbı bırçok ozluk
hakkındanvoksundur Yanı
ekonomık olanaksızlıklara
davalı bırçok sorunlara
sahıptıı
Vieıcorolojıkhızmctlci bızdc
dc Lierctlı halcgctırılıisc
v uk ırıda kısaea bahscdılcn
soı unların luııedılmcsi
nıumkunduı
IRH\BOZ\N
isianbul *