Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 12NİSAN1992PAZAR
8 HABERLER
Hükümettenkınama,gurbetçiden yürüyüş
DEMİREL
Avrupa, terörün
yanındayer alma
durumuna geldi
CUMHURİYET (Ankara)-
Buşhakaıı Sülcyman Dernirel.
1913 vılinda İngihcre'nin İrlan-
da Cumhuriyetçi Ordusu (IRA)
ilc müzakcrcyc girişmcsinin ya-
ratuğı sorunlan hâlâ gidcreme-
diğini anımsatarak. tcrörü etki-
sİ7 halc getirmenin "siyasi" bir
çözümü olamayacağını söylcdi.
Dcmirel. Türkiye"nin Avrupa'lı
dostlannın "insan haklannı ko-
ruyoruz diyc insan haklannı
çiğncycnlerc sahip çıkmak" gi-
bi bır haiaya düşmemclenni is-
tcdi.
Başbakan Dcmirel.dün yeni
aianan emniyeı müdürlerini
kabulündc yaptığı konuşmada.
Türkiyc'nin ciddı bir terörle
karşı karşıya bulunduğunu. so-
runun hukuk devleti ilkeleri
çerçeveMnde çözülcccğinı söv-
lcdı. Bırleşmiş Milletler Sözlcş-
mesı ilediğeruluslararasıanlaş-
malann. tcrörii önlemek konu-
sunda ilgili devietlere "hak"
lanımaktan öte "görev" yükle-
diğinc isaret eden Başbakan.
terörü lesirsız hale getirmenin
"siyasi" bir çözümü olmadığın
söyledi. Demirel. "yani kimse
"şuna siyasi bir çözüm bulunsa
da. devletın güvenlik güçleri
mahkemeleri bu işle uğraşma-
sa'diye aklına geıirmesin. I9l?
yılında İngiliz hükümcti bu ha-
tayı yapmışlır. IRA ile müzake-
reİere ginşmış. geçen 79 yıl zar-
fında. bu müzakerelere gjrişmc-
sinden dolayı binlerce insanı.
yine IRA öldürmüştür. Dün
akşam (önceki akşam)
Londra'da 60 yerde patlama ol-
muştur" dedi. Parlamentosu
dünyaya örnek olmuş ülkelerde
de terör sorununun yaşandığını
anlatan Demirel. kimsenin "de-
moralize" olmamasını istedi.
Kan dökülmesini istemedik-
lerini. ancak teröristlerin devle-
le ve millete kurşun sıktığını
belirten Demirel. gelişen olayla-
nn "terör olmadığmı" söyleye-
cek bır ülke bulunamayacağırn
vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Bu terörse, ki odur, terörü
kınayan bütün ülkelenn Tür-
kiye'ye arka çıkması ve devleti
terör karşısında zaafa uğrata-
cak hareketlerden kaçınmalan
lazımdır. Bilhassa Avrupa'daki
dostlanmızın. insan haklannı
koruyoruz diye. teröre arka çı-
kar vaziyete düşmemeleri la-
zımdır. insan haklannı koru-
mak herkesten çok bizim işi-
miz. Biz dili. dini. rengi, ırkı,
cinsi ne olursa olsun. insanlann
tümünün insan haklanna sahip
olması gerektiğini söylüyoruz.
Bunu da "sadece demokrasinin
içinde yapabilirsiniz' diyoruz.
Biz Afrika'dakı sıyahlann.
Asya'daki sanlann veya başka
yerlerdeki beyazlann hakkını
korurken kendi insanlanmızın
hakkmı korumaz olur muyuz":
İnsan hakkının yaşatmak oldu-
ğunu. öldürmek olmadığını bi-
len herkesin, adeta öldürenlere
arka çıkar bir tutum takınmala-
n. ölenleri ise unutmalan anla-
şılacak iş değildir. Avrupa"daki
dostlanmızın, insan hakkına
sahip çıkıyoruz diye. insan hak-
lannı çiğneyenlere sahip çık-
mak gibi bir hataya düşmeden
kurtulmalannı istiyoruz."
tnsan haklannı çiğneyenlere
sahip çıkanlann kendi ınanç ve
dokümanlanna da ters düştük-
lerine dikkat çcken Başbakan
"insan haklannın yanında yer
alıyoruz diye. açık ve seçik terö-
rün yanında yer alma gibi bir
duruma geliyorlar. Önümüzde-
ki zaman içinde böyle bir yanıl-
gının ortadan kalkacağına
inanıyorum" dedi. Demirel.
"içeriden ve dışandan pompa-
landığmı" söylediği olaylann
Türkiye'yi çok rahatsız ettiğini.
ancak bunun bir "zaaf" olarak
nitelenemeyeceğıni söyledi.
Demirel, etnik kökenli ve di-
ğer nedenlerden kaynaklanan
olaylann büyük kentlere de
yansıdığını anımsatarak, terörü
kimin. neden yaptığını bildikle-
rini söyledi. Başbakan. "öyleel
yordamıyla falan iş görüldüğü
yok. Stratejimiz de var. Strateji-
miz, halka zarar vermeden,
devlete silah çekenleri tesirsiz
hale getirmektir" diye konuştu.
Başbakan, teröristlere teslim
olmalan çağnsında bulunarak.
"Herkes bilmelidir ki, biz bu ül-
kenın bir çakıl taşını kimseye
vermeyiz. Hiç kimse buradan
bır parça koparabileceğı haya-
line kapılmasın. Türk devletı-
nin uygar bir devlet olarak sa-
bırla hareket etmesinı kimse
zaaf sanmasın" dedi.
Sovyetler Birliğı'nın dağıl-
masından sonra, "demokrasi-
nin antitezi" olarak nitelendir-
diği Marksizm'in çöktüğünü
kaydeden Demirel, yeni antitez
arayışlannın ırkçılık-mezhepçi-
likten fundamentalizme kadar
uzayabileceğıne dikkat çekti.
"Hukuk devleti. aslında ya-
salan uygulayabilen devletin
adıdır" diyen Başbakan, yasa-
lann huİcukun üstünlüğünc
uygun olduğu sürece anlam ta-
şıdığını vurguladı. Demirel,
hukukun kaynağının halkın
vıcdanı olduğunu belirterek
"eğer bir ülkede halk devleti
kucaklamışsa. o ülkede devlet,
milletin devleti olur" diye ko-
nuştu. Emniyetmüdürlerinden.
halka yasalar çerçevesinde ve
şefkatle yaklaşmalannı ısteyen
Başbakan. bazı ıstenmeyen
oiaylann bütün teşkilat ıçin ge-
nellenmesinin yanlış olduğunu
söyledi. Demirel, emniyet teşki-
latının görevinin suçluyu yargı-
lamak değil. yargıya teslim
etmek olduğunu anımsattı.
Emniyet teşkilatında eğilim
sorununun önemle ele alınaca-
ğını, eksikliklerin tamamlana-
cağını kaydeden Demirel, kara-
kollardakı polislerin güvenlik
hizmetlerine aktanlacağıru yi-
neledi.
Demirel, yeni Başbakaniık
binasırun toplanu salonundaki
konuşmasından sonra kapının
önünde durarak emniyet mü-
dürleriyle ayn ayn tokalaşarak
kutladı.
Bonnve PKK'ya
karşı binlerce
kişilik gösteri
DtLEK ZAPTÇIOCLU (Bonn) - Almanya'nın Tür-
kiye'ye karşı izlediği politikayı ve PKK'nın ey-
lemlerini kınamak amacıyla dün Bonn'da düzen-
lenen yürüyüşe yaklaşık 60 bin kişi katıldı. Türk-
Alman Dostluğunu Teşvik Kurulu tarafından dü-
zenlenen yürüyüş, şimdiye kadar Bonn'da Türk-
lerin düzenlediği en büyük gösteri niteliğindey-
di. Mitingin sonunda kalabalığın üzerine atılan
bir şişe, bir Türkün hafif yaralanmasına yol aç-
tı. Yürüyüş genelde sakin geçti.
Almanya'nın çeşitli kentlerin- daki tutumunun takdir edilme-
de faaliyet gösteren Türk der- si gerektiğini söyleyerek
neklerinin bir araya gelerek PKK'nın bir terör örgütü oldu-
oluşturdukları kurulda Diyanet ğunu vurguladı. Türkiye'de
İşleri Başkanlığı'na bağlı Türk- Türk-Kürt aynmı yapılmadığını
İslam dernekleri, spor kulüple- söyleyen Schwarz, Alman bası-
"GENSCHER'E RAĞMEN" — Bazı Alman milletvekillerinin de katıldıgı ve Alman televizyonlannın da geniş yer verdigi
yürüyüşte, "Genscher'e rağmen dostuz" diye slogan atıldı. (Fotoğraf: AA)
Şam'ınPKK'yadesteği kanıüanacak
• İçişleri Bakanı'nın Suriye yetkilüerine sunacağı bel-
geler arasında, PKK lideri Ocalan'ın Şam'daki Sela-
haddin Eyyubi Camii yakınlannda bir apartmanda
bulunduğu da yer alıyor.
CUMHURİYET (Ankara) -
Turkıve. şimdıvc dek çcşiilı gc-
rekçelcrle PKKvı desicklcme-
dığını. bu ıcrör örgüıünün
Bckaa Nadısı'ndckı ouırılchniş-
luğundan \ararlandığını ıleri
sıırcn Surı>o'\e kursı iddialannı
belgclerle kanıtlayacak. İçı^lcrı
Bakanı İsmet Sc/gın"m Suri\c"-
>e vjp.ıcağı /ıyarcı sirasındu
kendi savlarını "kararlılıklu"
dilc getirccck olan Türkije, Sıı-
riyc'nin PKK'ya dcMeğıni kcs-
mesının her ıkı iilkenın arasın-
'da ı^bırliğı fırsallanna yol
açucağını anlaiacak.
Tcrörizm \e PKK konulann-
da bılgıli genıij hır kadroyla
Şam'a gidccek olan İçişleri Ba-
kanı İsmei Se/gın. PKK'nın li-
deri Abdullah Öcalan'jn Şam'-
da Selahaddin Eyyubi Camü
vakınkınnda bir aparımancla
bulunduğunu vc bu apartma-
nın Sıınye gı/lı örgıiiıi "hl
Muh.ıbcrat" göro\ lılcn larafın-
dan konındıığuıuı göstcrcn M-
gelcrı Suriye yeıkılılcrınc suna-
Cıik. Sunye'ye Minulacak diğcr
belşeler arasında Surı\c-Türkı-
\e sınırında El Viuhabcrat'ın
cephanclıklerındcn PKK milı-
tanlarına yapılan \ardımlan
gösicren tbtoğranarın. PKK"-
nın Surıyc'nın çeşitlı ycrlenndc
yapiığı k'onlerans \c toplantıla-
nn bclgclerınındcyeraldığı bıl-
dinliyor.
PKK'nın Şam'dan yapiığı
radyo yayınlan. Türkiye'de ölü
olarak elc geçen Suriye u\ruklu
30 milıian ıle sağ yakalanan 25
mililanın tbtoğrai" vc ıfadeleri.
çeşitli yerlerdekı PKK e\ \e
mcrkczlen. Sunyc Devleı Baş-
kanı Hal'ız Esad'ın kardcşi
Cemil Evıd'la Abdullah Öca-
lan arasındakı \akın ilışkı ko-
nusund«ıkı çcşıılı bcl.soler de
Sunvc ycıkililcrinc gösierılc-
cvk.'
Se/gın'ın 14-16 Nivın tarih-
len arasindaki Suriye zıyareımc
Jandarma Genel Komııtanı
Orgeneral Eşrcf Biılis. Emnıvet
Genel Müdürü ^ ılmaz Ergun.
Siihil Güvenlık Komuianı Tü-
mamiral Ekmcl Toirakan. ıc-
rörizm konularında uzman
olan Sıyasal Bilgıler Fakülıesı
öğrctim üsesi Prol.Dr. Doğu
Ergil'ın yanısıra Halay. Ga/ı-
anlcp. Şanlıurfa valileri. Dışış-
leri \e İçişleri Bakanlığı yeıkilı-
leri de katılıyor.
Sunye zıyarctı. PKK'nın te-
rör eylcmlerınin urmanmaMnın
ardından Bajbakan Süleyman
Dcmirel \e Içişlen Bakanı İs-
met Sczgın'in Surıye'yc yönclik
açık cleştiriler yaptığı bir döne-
mın arkasından geliyor. Göz-
lemcilcr. Türkiye'nın ziyarct
sırasında sert tavırlı uyanlarye-
nnc. u?man bir kadroyla \c bel-
gelerle Suriyc'nin savlannın
çürütülmcsınin vc iki ülkcçıka-
nna işbirliği olanaklannın önc-
rılmcsınin seçılmiş
dıkkaiçckiyorlar.
olması na
Görüşmclcrdc. ağırlık nokta-
sını PKK konusunun oluşiur-
ması nedcniylc, su sorununun
da cn azından Suriye tarafın-
dan istcr istcmcz gündcmc gcti-
rilcccğı bcliniliyor. Dışişlcri
kaynakları. Türkiyc'nin Su-
riyc'ye karşı $u kozunu kullan-
mayacağını. Vıyana'da 12-14
Ma\ıs"ta yapılacak Bölgcscl
Sulann Orıak Kullanımı Top-
lantısı sırasında bu ta\nnı bir
kcz daha yinelcyeceğıni kaydc-
diyor Kaynaklar. Seyhan ve
Ceyhan nehirlcnndcn Suriyc'yc
su taşınmasını öngören Banş
Suyu vc genel olarak ekonomik
bır iirün olarak dcccrlendırilcn
su konusunda Sunye'nin talcp-
lcrinc "kulak vcrileccği" mcsa-
jının da vcrılcccğını bclirtiyor-
lar. Türkiyc-Sunyc arasındakı
900 kılomctrelik sınırda güvcn-
tiğin sağlanması konusunda ikı
ülke arasındakı işbirliği çalış-
malanna başlanması yaklaşımı
da Türkiyc larafından "olum-
lu" karşılanacak.
rı, okul aile birlikleri bulunu-
yor. Merkezi Frankfurt'ta olan
Milliyetçi Çalışma Partisi
(MÇP) yanlısı Türk Federasyo-
nu ile eski Milliyetçi Hareket
Partisi'nden (MHP) kopan Mu-
sa Serdar Çelebi başkanhğında-
ki Türk-lslam Birliği'ne bağlı
dernekler de yürüyüşe katıldı.
SHP yanlısı Sosyal Demokrat
Halk Dernekleri Federasyonu
(HDF) gösterilere katılmadı.
HDF Başkanı Ahmet lyidirli,
yürüyüşe katılmamalarına ge-
rekçe olarak "son haftalarda
Almanya'ya karşı tepkinin çok
duygusal ve milliyetçi bir boyut
kazanmasını" gösterdi. lyidirli,
"Zaten Almanya'da toplumun
dışında yasayan Türkleri iyice
bloklaşmaya sevk etmemek
gerekiyor" dedi ve Türklerin
Alman siyasi partilerinde çalış-
mak yoluyla seslerini duyurma-
lannın daha etkili olacağım söy-
ledi.
Bonn'daki yürüyüşe katılan
ve siyasi yelpazenin sağında yer
alan çok sayıda derneği birleş-
tiren Koordinasyon Kurulu yet-
kilileri şu çağrıyı yapmışlardı:
"Son günlerde özellikle Alman
basınının Türkiye'ye karşı ta-
kındığı tavır hepimizin milli gu-
rurunu zedelemiştir. Bizler, bu
haksız ve insafsız muameleye la-
yık değiliz. Geçmişleri insan
bakları ayıbıyia dolu olanlann
Türkiye'ye insan hakkı dersi
vermeye hiç hakkı yoktur."
On binlerce kişinin katıldıgı
yürüyüşte 'Size birlik, bize ay-
rüık", 'PKK = Kan', 'Türkiye'-
de ikinci sınıf insan yoktur',
'Avrupa Türkiye'yle güçlenir',
'Genscher'e rağmen dostuz' gi-
bi pankartlar taşındı. Türk-.
Alman Dostluğunu Teşvik Ku-
rulu adı aJtındaki Koordinasyon
Komitesi'nin düzenlediği ve Al-
manlann katılmadığı yürüyüşte
Türk bayraklan taşındı ve Istik-
lal Marşı söylendi.
Yürüyüş sırasında bir apart-
man dairesinin penceresinden
atılan boş bir şişe, yürüyüşe ka-
tılan bir Türkün yaralanmasına
ve hastaneye kaldırılmasına yol
açtı. Yaralı Türkün ayakta tedavi
gördükten sonra hastaneden ay-
nldığı öğrenildi. Polis, şişenin
nereden atıldığının araştınldığı-
nı bildirdi.
Gösteriler sırasında bir ko-
nuşma yapan Türk-Alman Par-
lamento Grubu üyesi Alman
Milletvekili Stephan Schvvarz,
Türk hükümetinin Güneydoğu-
nını kınadı ve basın organlannı
tarafsız haber vermeye davet et-
ti.
Hıristiyan Demokrat Birlik
(CDU) milletvekili Schvvarz,
Türk işçilerinin Almanya eko-
nomisine büyük katkılan oldu-
ğunu hatırlatarak "Türkleri
takdir ediyoruz. Dostluğumuz
devam edecektir" dedi.
'Önce Türküm'
Yürüyüşe çok sayıda Kürt
asıllı Türk vatandaşının da ka-
tıldıgı dikkati çekti.
Almanya'da yaşayan Kürt,
asıllı Bingöllü Zeynep Ayun
(38), yürüyüşün başlangıcında
AA'ya verdiği demecinde, "Ben'
Kürdüm, ama önce Türküm.!
Türk topraklarında, Atatürkçü
duygularla yetiştik. Türk kala-;
cağız. Bize hiçbir Türk veya
Türk hükümeti baskı yapma-
mıştır. İstanbul'un en güzel yer-i
lerinde evlerimiz var. Bu evleri
almamızı kimse yasaklamadı.
Eşitliğimiz ve haklanmız
aynıdır" dedi.
Öte yandan yürüyüşe katılan
Zeliha Kılıç isimli bir Türk ka-
dını, lOMart 1992'detezkereal-
ması beklenen 22 yaşındaki da-
madı Duran Kök'ün Şırnak'ta
çıkan çatışmalarda şehit oldu-
ğunu anlattı ve terörü lanetledi.
Basına ilan
Hamburg Türkiyeli Göçmen-.
ler Birliği başta olmak üzere çe-
şitli kuruluş ve dernekler hafta'
sonunda Alman basınına bir
ilan verdiler. Almanya'da ilk'
kez gerçekleşen bu lobicilik gi-;
rişimiyle verilen ilan, muhafaza- •
kâr ve hükümet yanlısı Die VVelt
ile sosyal demokrat Frankfurter •
Rundschau gazetelerinde ya-
yımlandı. 'Alman Kamuoyuna';
başlığını taşıyan yanm sayfalık \
ilanda şöyle denildi: ;
"Türkiye'de bugünkü hükü-'
metin idaresi altında hiçbir Kürt.
etnik kimliğinden ötürü baskı \
görmemektedir. Türk devleti,;
bir terör örgütü olan PKK'ya;
karşı mücadele etmektedir. •
PKK'nın Türk devletine karşıl
ayaklanmasını 'Kürtlerin!
ayaklanması' olarak nitelemek, \
gerçeği çarpıtmaktır. AGİK an-,
laşması, bunu imzalayan devlet-
lerin toprak bütünlüğünü gü-.
vence altına almıştır. Türkler ve',
Kürtler bin yıldır bir arada ya-',
şıyor. Kürtler Türk toplumun- J
da eşit vatandaşlar olarak ı
özümsenmiştir." j
Terore
karşı Rus
helikopteriCLMHLRhET (Ankara) -
Türkivc. PKK'vı Rus helıkop-
tcrjeri ilc vuracak. Rusya'nın
Mİ-24 sılahlı hclıkopicrlcn ilc
M İ-26 kargo iıpi hclıkopıcrlcrı-
ııin alımı ıçın önerıler vcrıldı.
İlk planda loplam 10 adci alı-
nacak bu hehkopicrler Olağa-
nüsiü Hal Bölgc Valılığı'nın
cmrınc vcrılccck.
Helıkopıer ıcknolojısının cn
üslün ıııünlcrı olarak kabııl
edilen Cobra vc Apache hcli-
kopıerlerının bcn/cn olan Mİ-
24 hclıkoptcrlcrı ile Mİ-26 kar-
go hclıkopicrlcn gcç'ığimi/
hafta Ankara'da Türk askerı vc
sıvil vctkililcrinc tanıiıldı. L'ze-
rınde bir adcl 12.7 mm'lik ma-
kinalı tiifck. 57 mm'lik rokcta-
lar bulunan Mİ-24 hclikopicr-
lcrı Acıkır'da yapukları atışlar-
dada başanlı oldular.
Askeri vcıkılilcr. ö/elliklc
Mİ-24 hclikoplcrlcrındcn hc-
men alınmasını islcrlcrkcn.
"bölgedc tcrörlc mücadele için
ABD. Fransa vc İngilı/ hcli-
koplcrlcrı incelendi. Ancak
bunların tlvalları çok palıalı
bulundu. Bu hclikoplcrlcrdcn
isc 10 uınc alsak 1 adct Cobra
fiyaiına geliyor" dcdilcr
Ancak. Rus nıalı hclikopler-
lcrın alımı sonrasında lojislik
sorunun nasıl çözümleneeeğı
bilinmıyor. 12.7 mmlik mjkı-
nalı tüfek mermisi NATOstan-
dardı olduğu için Tiirkivc'dc
bulunuyor.
Inönü: Avrupa Koııseyi'nin kararı kabııl edflemezCUMHURtYET (Ankara) - Başbakan
Yardımcısı ve SHP Genel Başkanı Erdal İnö-
nü. "sivil bir anayasa" oluşturulması çalış-
malannın Meclis'te bir iki ay içerisinde so-
nuçlandınlmasını amaçladıklanru açıkladı.
İnönü. bu amaçla muhalefet partileri ile uz-
laşmanın sağlanması için koalisyon partileri
öncülüğünde grup başkanvekilleri arasında
görüşmelere başlanacağjnı söyledi. İnönü
anayasa ve yasalarda 11 eylülle ilgili tüm ka-
lıntılann temizleneceğini söyledi.
İnönü, dün "Demokratikleşme ve 2000'li
Yıllara Doğru Türkiye" konulu bir basın
toplantısı düzenledi.
Son haftalarda Avrupa'da yaptığı temasla-
n sırasında, Türkiye'nın bütün olumlu özel-
liklerine, coğrafyasına ve üretimine karşın
belirli bir eleştiriyle değerlendirildiğine taruk
olduğunu kaydeden İnönü, "Tek eleştiri. ül-
kemizde demokrasinin tam anlamıyla işletil-
meyişi üzerindeydi" dedi. Ülkelenn, demok-
rasiyi çağdaş kıldıklan oranda etkin ve say-
gın olacaklannı vurgulayan İnönü şöyle
devam etti:
"Ülkemize yönelik her yorum, demokrasi-
nin eksiklikleri yönünde temel eleştiriler doğ-
rultusunda dışanda kolaylıkla destek bula-
rak haksız bireleştiriyedönüşebiliyor. Terör-
le en etkin biçimde mücadele eden ülkeler,
demokrasimize yönelttikleri eleştirilerden
hareketle, terörîe mücadeledeki haklılığımızı
görmezden geliyorlar. Bu çelişkiyi yurtdışm-
daki temaslanmda çok daha iyi gördüm."
Avrupa Parlamentosu'nun "insan haklan-
nı ihlal ettiği" gerekçesiyle verdiği kınama
karanna da değinen İnönü, "Güvenlik güçle-
rinin PKK tarafından başlaölan olaylan so-
na erdirmek amacıyla giriştiği kararlı eylemin
'Güneydoğu'daki masum vatandaşlann te-
mel insan haklannı ihlal eden aşın ölçüde ve
sert bir eylem olarak kınanması gerçeklere
uymayan ve kabul edilemeyecek bir tutum-
dur" diye konuştu. Kararda, PKK ve Dev-
Sol eylemlerinin de kmanmasının olumlu ol-
duğunu kaydeden İnönü, ancak olaylann
"Olağanistü hal uygulaması sÜFekfi obmaz" (Fotoğraf: RIZA EZER)
aylardır sürdürdüğü ve açıkladığı planlara
uygun şekilde PKK tarafından başlatıldığı
konusuna değinilmemesinin, karann önemli
bir eksiğini oluşturduğunu söyledi. İnönü,
Türkiye'de bir "azınlık" gözüyle bakılmayan
Kürt kökenli yurttaşlann demokratik hak ve
özgürlüklerden eşit olarak yararlanmalan
için uğraş verildiğine işaret ederek, "Kararda
yine de "azınlık'tan söz edilmesi doğj^ı değil-
dir. Hükümetimiz, ülkede terörü demokrasi
içinde, hukuk devleti kurallanna tam uyarak
sona erdirmek konusunda kararlıdır" dedi.
"PKK'ya dış destek açık" diyen İnönü, bu
örgütün genel karargâhının Suriye kontro-
lündeki Bekaa Vadisi'nde olduğunu, Abdul-
lah Öcalan'ın Şam'da oturduğunu ve Kuzey
Irak'ta PKK kamplannm bulunduğunu her-
kesin bildiğini beürterek, "Aynca PKK'nın
birçok Avrupa ülkesinde örgütlendiğini, ör-
neğin Almanya'da Bonn ve Köln'de yayın
organlan çıkardığını da biliyoruz'" diye İco-
nuş_tu. İspanya, Fransa, Almanya, İngiltere
ve Italya'nın terörle etkin mücadeleden geri
adım atmadıklannı anlatan Erdal İnönü,
Türkiye'nin de aynı yaklaşımla sorunu çöze-
ceğini vurguladı.
Konuşmasında. çağın, teknoloji ve bilimi
ülke gerçeklerine ve kaynaklanna en uygun
biçimde yönlendirebilenlerin çağı olduğuna
dikkat çeken İnönü, Cumhurbaşkanı Turgut
Özal'ın "sosyal devlet anlayışmm eskidiği"
yolundaki görüşlerini ima ederek, "Teknolo-
jiyi kullanmayı, uydu yayınlannı seyredip
atari oynamak olarak yorumlayan ve sosyal
devleti inkâr eden bir anlayışla 200'li yıllara
hazırlanılamaz" dedi.
Özellikle özel kesimin ağırlık kazandığı
ekonomilerde sosyal güvenlik sisteminin ge-
liştirilmesine önem verildiğini anlatan İnönü,
kendilerinin de aynı anlayışla iş güvencesine
yargı denetimi getirmeye çabştıklannı.hukuk
devletine inananlann bu yasa değişikliğinden
rahatsız olmamalan gerektiğini söyledi. İnö-
nü, Bağ-Kur'un yeniden yapılanarak çağdaş
anlamda bir sosyal güvenlik kuruluşu haline
getirilmesi için hazırlanan yasa taslağının.
bakanlıklar ve ilgili meslek odalanrun görüş-
lerine sunulduğunu bildirdi.
Hükümetin izlediği dış politikayı "serü-
venciliğe kapalı, iyi niyetü, diyaloğa açık ve
tutarlı" olarak özetleyen inönü, Orta Asya
cumhuriyetleriyle ilişkilenn "olumlu ve tat-
minkâr" bir çerçevede ilerlediğini kaydetti.
Almanya ile "yanlış anlamadan" kaynak-
iandığını belirttiği gerginliğin aşılmasına,
Türk ve Alman hükümetlerinin "akıla ve iti-
dalli" yaklaşımlan^la katkıda bulunduklan-
nı belirten Erdal inönü, "Önümüzdeki dö-
nemde, bu geçici gerilimin gölge ve kalıntıla-
nnın da aynı yapıcı yaklaşım içinde gideril-
mesine her ikı tarafın da iyi niyetle çaba
göstereceğini umuyoruz" dedi.
İnönü'nün 22 sayfalık basın toplantısı met-
nini okuması yaklaşık bir saat sürdü. İnönü'-
nün basın toplantısıru SHP'li bakanlar Seyfi
Oktay, Türkân Akyol ve SHP'li yöneticilerin
yanı sıra DYP'li bakanlar Akın Gönen ve Şe-
rif Ercan da izledi.
Terör olaylan nedeniyle olağanüstü ön-
lemler alınmak zorunda kalındığını belirten
İnönü, "Olağanüstü halden kurtulmak isti-
yoruz" dedi. Önümüzdeki günlerde ban faili
meçhul cinayetlerin faillerinin bulunarak. ka-
muoyuna açıklanacağını kaydeden İnönü,
"Hükümet istifa" diye gösteri yapan polisler
için de soruşturma açıldığını söyledi ve "Bazı
güvenlik görevlilerinin görevine uymayan
davranışlarda bulunduğunu gördük. Duygu-
sal tepkilerle. her nedenle olursa olsun bunla-
n gördük" dedi.
Tnönü, HEP kökenli milletvekillerinin do-
kunulmazlıklannın kaldınlmasıyla ilgili fez-
lekenin Meclis'e gelmesi durumunda karşı
çıkacaklannı belirterek "Milletvekili seçil-
mek demek fıkir özgürlüğünün kabul edilme-
si demek" diye konuştu. Memur sendikalan
kurulması girişimlerine devlet görevlilerinin
karşı çıkmasını örnek veren İnönü, "Bu, ge-
çiş dönemi. Bu gibi tuhaflıklan hoşgöriiyle
karşılamak zorundayız" dedi. İnönü'ye yö-
neltilen sorular ve yarutlan özetle şöyle:
-Anayasa değişiklikleri içerisinde MGK'yı
kaldırmak ya da sivil ban unsurlann da bu
kurula alınması var mı?
İnönü- Hayır. Öne sürülen anayasa deği-
şiklikleri arasında böyle bir konu yok. Cum-
hurbaşkanının yetkileriyle ilgili bir konu da
yok. Onlar bizim ve DYP'nin tek başına ha-;
zırladığı taslaklarda vardı. Şimdiki amacımız'
Meclis'teki partilerin tümünün uzlaşmasıyla
çıkabilecek değişiklikleri bir an önce yap-|
mak.
-Avrupa Parlamentosu karannda, Nevruz •
olaylanrun PKK tarafından başlatıldığının
belirtilmemesini eksiklik olarak görüyorsu- •
nuz. Oysa SHP heyetinin hazırladığı raporda |
bu konuda olaylann PKK tarafından başla-;
tıldığına dair bir tespit yok. Bunu da bir ı
eksiklik olarak görüyor musunuz?
İnönü- Avrupa Parlamentosu karannı |
eksik buluyorum. Bizim arkadaşlanmızın j
Güneydoğu'ya gidip orada yapüklan incele-'
meler sonucunda bize verdikleri rapor bam-!
başka birşey. Öyle bîr iddiası da yetkisi de 1
yok. Arkadaşlar orada gördüklerini bize an- •
latıyorlar. Biz onlara 'Oraya gittiğinizde bu .
sorunu bütün geçmişiyle inceleyin, bundan
sonra takip edilecek yolu bize söyleyin' de-
medik. Onlar gitüler. Halkın düşündüklerini,
izlenimlerini söylediler. O bakîmdan eksik
bir şey yok. Ama o rapor bize bilgj getiriyor,
bizim politikamızı tayin etmiyor. Arkadaşla-
nmız orada hasar görüldüğünü söylüyorlar,
'Üzüntüyle aynldık' diyorlar. Hepsine katılı-
yoruz. O açıdan ikisi arasında bir çelişki yok.
Avrupa Topluluğu'nun aldığı karar, yarultıcı
bir karardır. Arkadaşlanmızın bize verdiği
rapor bize bilgi getiren bir rapordur. İkisi
bambaşka bir şey.
-DYP, Kürt partisinin siyasal yaşama ka-
tılmasını zamansız bulup karşı çıkıyor. Siz ise
destekliyorsunuz. Koalisyon ortaklan ara-
sındaki bu farklı yaklaşun Siyasi Partiler
Yasası değişikliği çalışmalanna nasıl yansı-
yacak?
İnönü- Koalisyon protokolündeki geliş-
meleri sağlamak için beraber çahşıyoruz, o
konuda aramızda hiçbir anlaşmazlık yok.
Ama herkesin aynı fikirde olmasına imkân
yok. Dolayısıyla bazı konularda çeşitli fıkir-
ler olması koalisyonun çalışmasını aksatmaz.