Katalog

1 NİSAN1992 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Türkiyeyolgösterici • AA (Cenevre) - Başbakan Süleyman Demirel, Türkiye'nin bölgesindeki ülkeler arasmda yakın bağlar kurulması ve bölgesel işbirliğinin geliştirilmesinde özel bir rol oynamaya kararü olduğunu bildirdi. Başbakan Demirel, Cenevre'de yayımlanan Dünya Ekonomik Forumu'nun yayın organı "World Link" dergisinin ilkbahar sayısında yer alan "Yol gösterme" başlıklı yazısında. Türkiye'nin "Bir rol üst!enme modeli" haline geldiğini ifade etti. 2 fon birleşti • CUMHURİY ET (Ankara) - Türkfon sistemiicerisindeveralan İOI fonu, tasfıye, birleştirme ve dönüştürme mekanizmalannı kullanarak. yasal bir düzenlemeyleazaltmayı amaçlayan hükümet, bu konudakı ilk adımı yatınm teşvik kararnamesiyleattı. Hükümet Kaynak Kullanırrunı Destekleme Fonu'nun tamamı ile DFİF'in bir bölümünü yatınmlan ve döviz kazandıncı hizmetleri teşvik fonu ile fıilenbirleştirdi. Kristal Elma ödülleri • Ekonomi Servisi - Rekiamcılar Derneği'nindüzenlediği ICristal Elma Türkiye Reklam Ödûlleri Yanşması bu yıl dördüncü kez gerçekleşiyor. Kristal Elma'da bu yıl basın, televizyon ve açıkhava dallannda toplam 345 eser yanşıyor. Kristal Elma 12 Nisan akşamı Hilton Convention Center'da yapılacak Kristal Elma Ödül Töreni ve Balosu'nda sahiplerini bulacak. Babila TUROB Başkanı • Ekonomi Servisi - Turistik Otelciler ve Işletmeciler Birliği Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda Sinan Babila yenıden TUROB Başkanı seçildi. Yönetim kurulu üveliklerine ise Savaş Birsel, Osman Oztürk, Ali Güreli. Süleyman Blum, Timur Bayındır, Kemal Ozyiğit, Hüseyin Şahin, Necdet Tümşen, Faruk Atayman, Demir Gürel getirildi. Tûrk MAN güçleniyor • ANKA (Ankara)-Aldığj yüksek faizli borçlar nedenıyle zor duruma düşen ancak alapakh bankalar tarafından kurtanlan MAN Kamyon ve Otobüs Sanayi AŞ, sermayesini 288.5 milyardan 410 milyar liraya çıkaracak. Sermaye arttınmına yabancı onak MAN Nutzfahrzeuge katılmıyor. Tekfen'den yeni şirket •AA (Ankara)-Tekfen Holding AŞ. "TRA Grand Hotel Yatınm veTicaret AŞ" adlı yeni bir şirket kurdu. Merkezi İstanbul'da olan şirket, turistik tesis işletmeciliği ile ilgili olmak kaydıyla her türlü otel, motel, konferans ve organizasyon, tatil köyü, kamp. restoran, diskotek, plaj, casino gibi işletmeler ile bu işletmelerin yan hizmetlerinden olan kara, demiryolu, hava ve deniz taşımacılığı ve tanıtımı konulannda faaliyet gösterecek Çimentoda toplusözleşme • İş-Scndika Servisi - Çımse-İş Sendikası'na üye 7 bin 192 işci adına sürdüriilen toplu iş sözleşmesi görüşmeİerinde anlaşma sağlandı. İşçi ücretlerine birinci yıl için ortalama yüzde 90 zam yapıldı. Çimse-İş Sendikası Genel Başkanı Tamer Eralan tarafından yapılan açıklamada, toplusözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanmasından sonra tarafsız arabulucu gözetiminde yapılan son görüşmede anlaşmaya vanldığı ifade edıldi. Bahar zamlan ile 4 kişilik ailenin mutfak masrafı mart ayında yüzde 5 arttı Etiketlerçiçek açtıtstanbul'da yaşayan 4 kişilik bir aiknin ayhk mutfak harcaması (TL.) Ürvnûnadı Peynir Zeytin Şeker Çay Et Ekmek Sût Yumurta Yoğurt Un Makama Pirinç Bakliyat Patates Soğan Sebze Meyve Margarin Ayçiçekyağı Zeytinyağı Tereyağı Tûpgaz 12 kg. TOPLAM Şubat flyata 31.000 27.333 7.600 25.667 34.167 1.200 3.600 767 7200 3.833 4.800 8.000 5.950 2.500 2.200 6.393 5.127 9.200 9.833 18.333 33.333 34.000 Mart flyatı 31.667 27.000 7.600 27.000 36.167 1.200 3.600 767 7.200 4.000 5.333 8.667 6.155 2.500 2.200 7.190 5.767 9.467 9.633 18.667 33.333 34.000 Aytık •fctar 4 kg. 1.5 kg. 6 kg. 0.8 kg. 15 kg. 72adet 15 It. 90adet 15 kg. 3 kg. 2kg. 4kg. 4.5 kg. 8kg. 6 kg. 30 kg. 30 kg. 2 kg. 1 kg. 1 kg. 0.5 kg. 1 adet Şııbat mun 124.000 41.000 45.600 20.533 512.500 86.400 54.000 69.000 108.000 11.500 9.600 32.000 26.775 20.000 13.200 191.790 153.800 18.400 9.833 18.333 16.667 34.000 1.616.932 Mart tırtan 126.667 40.500 45.600 21.600 542.500 86.400 54.000 69.000 108.000 12.000 10.667 34.667 27.699 20.000 13.200 215.710 173.000 18.933 9.833 18.667 16.667 34.000 1.699.309 Ekonomi Servisi - Aşın soğuk- lardan sonra mutfağı şimdi de bahar çarptı. İstanbul'da yaşayan 4 kişilik bir ailenin ayhk mutfak harcaması mart ayında yüzde 5.09 artarak 1 milyon 616 bin 932 liradan 1 milyon 699 bin 309 liraya çıktı. Bu artışta havalann bir türlü ısın- maması nedeniyle yükselen sebze- meyve fıyatlan büyük rol oynuyor. Şubat ayında mutfak harcaması yüz- de 5.4 artmıştı. Mart ayında ele aldığnnız 22 temel gıda maddesinden 1 l'inin fıyatı yük- seldi, birinin fıyatı düştü. Geçen ay en yüksek zam yüzde 12 ile sebze- meyveyegeldi. Yaş Sebze ve M^yve Birliği Türki- ye Genel Başkanı Yaşar Ünal, fıyat- lann bu denli artmasmı ha\alann scğuk gitmesiyle açıklıyor. "Bu kış beklemediğimiz kadar soğuk ve cetin geçti. Fiyatlar arttı" diyen Ünal, ha- valann ısınmasıyla mayıs ortası, ha- ziran başı fıyatlann hızla inişe geç- mesini beklediklerini bclirtti. Şimdilerde İstanbul sokaklannda 4 bin liranın altında sebze ve meyve bulmak olanaksız. Krç sebze ve mey- veleri ortalama 4 bin ile 10 bin lira arasında bir fıyattan satıhrken tur- fandalann fıyatlan aa 40 binlere da- yanıyor. Örneğin ayşe- kadın fasulye 38 bin liradan tüketiciye ulaşırken dolmalık biber 30-40 bin, patlıcan 20 bin, domates de 10 bin liradan saülı- yor. Geçen ayın zam listesinde rnakar- na ilk sıralarda yer alıyor. Ay sonun- da yapılan yüzde 11 'iik zamla yanm kiloluk bir paket makarnanın fiyatı ortalama 2 bin 200 liradan 2 bin 400 liraya çıktı. Ramazan ayında talebin artmasıyla pirinç fıyatlan geçen ay yüzde 8 zam gördü. Bu arada et fi- yatlan yüzde 5, un yüzde 4. bakliyat fiyatlan da yüzde 3 zamlandı. Mar- garin ve zeytinyağı fıyatlannda da sırasıyla yüzde 2.9 ve yüzde 1.8 zam var. Piyasa çevrelen satışlann aşın de- recede düşmesinden yakıruyor. "Mart ayı. dert ayı" diyen çevreler, bayram nedeniyle satışlann azaldığı- nı belirtiyorlar. Esnaf,"Bayramda herkes parayı gjyim-kuşama yaün- yor. Yiyen içen yok" diye yakınıyor. İstanbul'u saran terör olaylannın ki- şileri ürküttüğü, dolayısıyla ahşveri- şe çıkanlann sayısında azalma oldu- ğu da söylenenler arasmda. 1991 'de dahada fakirleştikClJMHURtYET(Ankara)-Türkiye 1991'deson lOyılınendü- şük büyüme hızına erişti. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), geçen yılki büyüme hızını, yüzde 0.3 olarak açıkladı. 1990 yılında büyüme hızı yüzde 9.7 olarak gerçekleşmiştı. Geçen yılın son üç aylık döncminde ise ekonomi vüzde 0.8 oranında küçüldü. Geçen yıl Gayri Safı Milli Hasıla (GSMH) değeri cari fıyatlarla 630 trilyon 785.3 milyar lira, büyüme hızı ise yine cari fıyatlarla yüzde 57.8 ola- rak hesaplandı. 1987 yılı sabit fıyat- lanyla 1991 yılında GSMH toplamı ise 86 trilyon 347.9 milyar lira olarak hesaplandı. Geçen yıl yüzde 0.3'lük büyüme hızı- na karşılık, kişi başına milli gelir yüz- de 3.7'lik azalmayla 2 bin 604 dolar 6Osentegeriledi. Kişi başına milli gelir 1990 yılında 2 bin 707 dolar 50 sent olarak hesapla- nırken, geçen yılki azalma. 100 dolar 90 senti buldu. Geçen yıla ilişkin yapılan milli gelir hesaplamasında, Türkiye'nin nüfusu 57 milyon 326 bin kişi olarak dikkate alındı ve kişi başına Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) cari fıyatlarla 11 milyon 3 bin 476.8 lira olarak hesap- landı. Geçen yıl kişi başına GSMH yine TL üzerinden 1987 yılı sabit fı- yatlanyla da 1 milyon 506 bin 260.3 lira olarak belirlendi. Son 10 yılın GSMH (trilyon TL) ve büyüme hızları (%) 1982- 1983- 1984- 1985- 1986- 1987- 1968- 1989- 1990- 1991- YIL 10.6 14.1 22.7 35.9 52.0 76.6 134.0 235.3 399.8 630.7 GSMH BÜLENT KIZANLIK (İstanbul) - Petrol Ofısi'nin satışlannı arttırmak amacıyla. yüzde 25 civannda daha ucuza sattı- ğı madeni yağlann fiyatmı daha da düşürmek için hazırlı- ğa girişmesi yüzünden akaryakıtta pazar kavgası kızıştı. ııeuzlıık taröşması Benzinli otomobillerde kullanı- lan madeni yağlardan Petrol Ofısi'- nin ürünü olan Süper Akra, 3 litrelik teneke kutularda bayilere KDV hariç 24 bin 900 liraya ulaşı- yor. "2OW-5O" olarak biÜnen bu tür madeni yağlan bayilere KDV hariç Mobil 32 bin 500. Shell ise 32 bin liraya satıyor. Petrol Ofısi Genel Müdü'rü Mus- tafa Korel Aytaç, Anadolu Ajansı'- na yaptığı açıklamada, madeni yağlarda planlanan indirimin, yüz- de 56 olan pazar paylannı yüzde 61 'e yükseltmek için önemli bir adım olacağını söylerken, çok uluslu pet- rol şirketlerinin yaptığı pazar araş- tıraıalan Petrol Ofısi'nin toplam satışlardaki pazar payıruiı yüzde 62 olduğunu gösteriyor. Mobil'in pa- zar değerlendirmelerine göre, Petrol Ofısi madeni yağ satışlann- da ise yüzde 24.6 pazara sahip. Çok uluslu petrol şirketleri bir kamu kuruluşu olan Petrol Ofısi'- nin fıyat rekabeti yoluyla iç pazar- da kendilerine savaş açmasmdan rahatsız gözüküyorlar. Fiyat indiri- minin genel müdürün keyfı düşün- cesi olduğunu savunan Türk Petrol Yönetim Kurulu Başkan Vekili Aydın Bolak. "Dolann TL karşı- sındaki değer artışı nedeniyle kamu kuruluşu olan Tüpraş'ın ton başına zaran 40-45 bin liraya ulaşıyor. Hükümet böyle hassas bir dönemde ne fıyat arttırabilivor. ne de vergi- lerden vazgeçebiliyor.Ürünlerini Tüpraş'ın üretimine dayandıran bir başka kamu kuruluşu Petrol Ofısi'nin bu maliyetlere rağmen fı- yat indirimine gitmesi ne gibi bir amaç taşır? Bunlar ferdi politika- lar. Bürokratlar koltuklannı kaybetmek istemiyorlar. Biz hiçbir şey yapmayacağız" dedi. T ü r k B a n k a c ı l ı ğ ı ' a ı n u l u s l a r a r a s ı b a ş a r ı s ı : Pamukbank Gönül Üyesi Kartı, Avrupa Banka Kartları Yarışması'nda iki birincilik kazandı! Pamukbank, European Bank Cards Avvards (Avrupa Banka Kartları Ödûlleri) yarışmasında Gönül Üyesi Kartlarıyla "Pazarlama" ve "Müşteri Beğenisi" dal- lannda iki birincilik kazandı. Pamukbank, toplam dört dalda* düzenlenen yarışmayı ilk kez bir Türk ban- kasının kazanmış olmasından Türk Bankacılığı adına Pamukbank'm kazandığı ikt birincilik odüti, Data Card Başkan Yardımcısı Wım Tappıj Gıelen tarafından Pamukbank Genel Mudüru Bulenl Şenver'e verildi. gurur duyar! * "Dızayn" ve "Guvenlık" dallaımdakı dıger odullen ise Mıdfand Banlc ve Kansallıs - Osaka • Pantfcı Bank aldı PAMUKBANK TüKETİCİ KöŞESİ Garanti belgesine dikkat Acarsoy fırması ürünlerinden yeni aldığım ve henüz kullanma fırsatı bulamadığım Kelvinatör marka çamaşır makinem anzalandı. Anzayı Bursa servisi Serkan Soğutma Sanayi ile İstanbul Harbiye Merkez'e bildirdim. Enaz 10 teiefon görüşmesi yapmama rağmen 13.1 1992tarihinden beri tamiri mümkün olmadı. Şervis parça gelmediğini, Istanbul'daki merkez ise yanlış parça numarası verildiğini söyleyerek oyalamaktadırlar. Hatta konunun Istanbul'dan Bursa'ya gelen satış mûdürüne ıleıildiğini, bu kişinın de bizzat parça numarasını kendisinin aldığını söylemelerine rağmen bir gelişme olmadı. Zafer Yılmaz-Bursa Arkadaşımız Nuray Köroğlu okuyucumuzun sorununu A carsoy 'un satış müdürü Fırat Sİlahhoğlu na ilelti. Sorunun müşteriningaranti belgesi vejaturası olmanmsından kaynaklandığını söyleyen Silahlıoğlu, "Biz vasalbiriş yapıyonız ve kendisinden deyasalolan birşev istiyoruz. Garantibelgesi olmamasına rağmen biz insancıldavranarak buradan parçagönderdik. Ancak kodnumarası vanliş verilinceparça dayanlısgeldi. Daha sonra doğrusunu gönderdik. Kendisinden ücret de almmayacak'' dedi. Okuyucumuz çamaşır makinesini bir arkadaşından laksitle almış vegarantibelgesi de henüz elinegeçmemiş. Buköşede sık sık hatırlattığımızgibifatura vegarantibelgesialmayı tüketicilerin kesinlikle ihmaleımemelerigerekıvor. Bu okuyucumuzun makinesinin arızası fırma tarafından ücretsiz olarakgiderildi vesorunu çözümlendı. Ancak belgeleri tamam olsaydı bütün bu sorunlar çok daha çabuk ve kolav çözümlenebilirdi. Ayakkabınm altı yenilendi 14.9.1991 tanhindeeşimbana Tandoğan Ordu Pazan'ndan 138 bin liraya birçift ayakkabı aldı. Hemşire olduğum için mesai saatleri içindedeğişik ayakkabı giyiyorum. Bu yüzden de en çok mesai ayakkabılanm eskir. Eşimin bana aldığı bu ayakkabıyı da ancak evden işe, işten eve kadar giydim. Gün içinde çok kısa bir süre giymeme rağmen 1 ay gibi bir zamanda ayakkabının burun kısmı açıldı. Üst dikişleri gevşedi. Kısaca giyilmez bir durama geldi. Durumu ilgililere ilettiğimizde giyim hatasından deyip işin içinden çıktılar. Bu kadar paraya ajınan veçok kısa bir süre givilen ayakkabının eskimesi doğal mıdır? Ordu Pazarı yetkilileri sorunumuza olumsuzyaklaştılar. Bizısrar edınce de ayakkabıyı aldıklan Akpınar Kardeşler şirketine bildirdiler. Ancak onlarda yardımcı olmadılar. Melek Düz-Ankara Arkadaşlarımız Tandoğan Ordu Pazarımağazamüdürü Olcay Çmaroğlu'ylagörüştüler. Okuyucumuzunayakkabıları Betafirmasmın üretimiymiş. Mağazuyetkililerikonuyu Bela nın Ankara sorumlusuna iletmişler. Ancak sorunubu şekilde çözümleyemedikierinibelirten Çmaroğlu, ayakkahıları Beta'nm İstanbul'dakımerkezine gönderdiklerini ve I hafta içinde sonucun belliolacağmı söyledi. Daha sonra okuyucumuzla tekrargörüştük ve İstanbul'daki üreticifırmanın ayakkabıtarın tabanını değiştirdiğini öğrendik. İmren Aykut'un vakfı SSK, torpilli vakıfla ilgisiııi kesti AA (Ankara) - SSK Yönetim Kürulu, eski Çalışma ve Sos- >al Güvenlik Bakanı İmren Aykut döneminde kurulan SSK Sağlık Tesislerini Güçlen- dirme Vakfı ile olan sözleşme- sinin feshini kararlaştırdı. Yönetim kurulunun bu ka- rannı "çok isabetli" olarak ni- teleyen Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Mustafa Başoğlu da 1989 yılında zamanın Çalışma Bakanı İmren Aykut tarafın- dan kurulan vakıftan, SSK ta- rafından satın alınan hizmetle- nn piyasaya göre daha pahalı olduğu gerçeğinin ortaya çıktı- ğmı. mukavelenin bozulma- sında bu durumun etken oldu- ğunu anlattı. Başoğlu, "İmren Aykut'un. zamanın Çalışma Bakaru ola- rak böyle bir vakıf kurulurken. "Biz buradan daha düşük fı- yatla hizmet alacağız' şeklinde. benim o zaman da inanmadı- ğım ve itiraz ettiğim bir iddiası vardı. Bu iddianın doğnı ol- madığı gerçeği meydana çıktı" dedi. Vakfın çalışmalannda da çe- lişki olduğunu öne süren Ba- şoğlu. vakfın hizmet satmak için kurumla sözleşme imzala- dığını. sonra da bu hizmeti başka bir şirkete devrettiğini anlattı. Başoğlu. "Bu. dolam- baçlı bir uygulama. Vakıfla Sosyal Sigortalar Kurumu sözleşme yapmıştır. Vakfın bu hızmetlen verebılecek bir teş- kilatı olmadığı için bu hizmet- leri bir şirkete devretmişîir. Vakıf burada aracılık yapmış- tır.^ Benim kanaatim. kurumun paralannın birtakım kimsele- rin cebine aktanldığı... Bunu başından itibaren söyleyegel- dim. Sosyal Sigortalar Ku- rumu'nun, kendisinin üretebi- leceği hizmetlen dışanya sipa- riş vermesinin hiçbir anlamı yok" şeklinde konuştu. TO YOK son kez Bakanlar Kurulu'nda CUMHURtYET (Ankara)- Hükümette görüş aynlığma neden olan Türkiye Özerİdeş- tirme, Yeniden Yapılandır- ma ve Özelleştirme Kurumu (TÖYÖK) yasa taslağmm, 6 bakandan oluşan alt komis- yonun çulışmalannı tamam- lamasından sonra yann yapılacak Bakanlar Kurulu'- nda son şeklini alması bekle- nivor. Bakanlar Kurulu'nun ön- ceki gece yapılan toplantısın- da ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Tansu Çiller tarafından hazırlanan TÖ- YÖK vasa taslağı konusunda anlaşmazlık çıktı. Taslakta yönetim kuruluna atanacak üyelerde aranan "10 yıl dev- leı memurluğu yapmış olmak" koşuluna bazı ba- kanlar itiraz etti. Devlet Bakanlan Akın Gönen, İbra- him Tez ve Ömer Barutçu'- nun da aralannda bulunduğu bu bakanlann isteği üzerine, 10 yıllık sürenin indirilmesi kararlaştınldı Yönetim ku- ruluna atanacak adaylarla ilgili olarak taslakta yer alan "ilgili bakanın önerisi" şek- lindeki bölüm . de "Başba- kan'ın önerisi" biçiminde değiştirildi. Böylece "ilgili ba- kan"a venlmiş olan soruştur- ma yetkısi de Başbakan'a aktanldı. Bakanlar Kurulu'- nda aynca, 7 kişi olman öngörü'len TÖYÖK Yönetim Kurulu'nun 9 kişiye çıkan' ması üzerinde de duruldu.