Katalog

İMART1992CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER 11 liloldavya'dauzlaşma • AA (Moskova) - Moldavya'daki a^nlıkçı Rus azınlık ilecumhuriyet h iıkümeti arasnda önceki gece yapılan görüşmelerde. "sorunlann çözümünde gTÛce baş\"urmama ve ateşkes" konusunda anlaşma sağlandığı açıklandı. Rus azınlık adına. resmen hi çbir ülke tarafmctan tanınmayan Onyester boyu cumhunyetirün parlamento başkanıyla, Maldavya Başbakan Yardımcısı arasında, önceki gece başlayan görüşmelerde, Dnyester cvımhuri>eti liderleriyle Moldavya hükümetı arasında süreklı diyaloğu saJlayacak bir haberleşme hattı k urulması, rehınelenn en kısa zamanda değişimi ve taraflann silahh güçlerini ça tışma bölgelerinden gen çekmeleri üzerinde görüş birliğine vanldı. Kerimov'un demeci • AA (Taşkent) - Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov, Latin alfabesinegeçmek^^ için ülkesınde H f e ^^ WM $ kamuoyunun ^ ^ ' •- JB*>« .--> oluşmasını beklemek gerektiğini bildirdi. Kerimov. önceki gün Özbekisıan'ı zıyaret eden Türk heyetini kabulü sırasında, Millı Eğitim Bakanı Köksal Toptan'ın, Latin alfabesıne geçme karan alınması halinde Ozbekistana yardım sağlamayı önermesi üzerine, önenye teşekkür etmekle bırlikte Ozbekıstan'ın henüz buna hazır oimadığını belirtu. Bosna sakin • Dış Haberler Servisi - Bosna- 1 Hersek yönetimi önceki gün cumhuriyette kontrolü ele aldığını açıkladı. Devlet Başkanı Aliya tzzetbegoviç, halka normal yaşamlaıına dönmeleri çağrısmda bulundu. AFP'nin haberine göre Bosna-Hersek yönetimi, her türlü çatışma ve yanlış anlaşmaya engel olabilmek için gerekli tüm önlemleri aldı. TANJUG'un yayımladığı bir haberde hükümet, halkı sakin olmaya ve tekrar normal yaşantılarına dönmeye çağırdı. AA'nın haberine göre önceki gece Bosna-Hersek'te bir süredir yaşanan en sakin gece oldu. Belçika'daki işçiler Z •AA(Brûksel)-Yakla!>ık lüObin 'Türkünyaşadığı Belçika'da lObin dolayında kaçak Türk ışcisi bulunduğu bildirildi. Türk-Danış adlı kuruluş . yetkiblen, özellikleTürklerin işlettiklen .. bakkal dükkânı. lokanta, kebap salonu gibi yerlerde çalışan bu Türkler nedeniyle Belçika belediye zabıtasının. Türk esnaf üzerindekı kontrollerini son zamanlarda sıklaştırdığını belirttiler. AA muhabirinin edindiği bılgiye göre kacak Türklerin büyük kısmını iş aramak ıçın Belçika'ya gelip burada kalanlar va da sığınma başvurulan reddedıldığı halde bu ülkeyı terk etmeyenler oluşturuyor. Peru'da çatışma I AA (Lima) - Peruda And sıradağlannın orta kcsimindcki Huancavo kenti yakınlannda bir saldın dü/enleyen gerilla örgütü Aydınlık Yol mihtanlan, işe giden 7 öğretmenı. yaylım 1 ateşe tutarak öldürdüler. Başkent Lıma'da polısın verdıği bılgije göre önceki gün Huancayo yakınlannda bir " kadın liderliğınde saldınyı düzenleyen " Maocugrup, bir kamyonla işe giden öğretmenlere makineîi tüfeklerle ateş açtılar. Yasadışı göç endişesi • AA(lizbon)- İngıltere îçışleri Bakanı, AvrupaTopluluğu'nu. Avrupa'yaheryıl hızla artan yasadışı göç konusunda uyararak, bu konuda acil önlem alınması gerektiğinı bebrtti. Lizbon'da basın toplantısı düzenleyen İngiltere İçişleri Bakanı Kenneth Baker."Bugün Avrupa'nın yüz yüze olduğu en büyük problem. çok sayıda insanın Avrupa'y a sığınmacı olarak ya da yasadışı yollardan gelmek istemesidir" dedi. AT, Magpib'e bakıyor • AA (Brüksel) - Cezayır'de İslami koktendlık hareketinin güç kazanmasından sonra gözlenni güneye çeviren AT. Magrib ülkelen ıle yakın. ekonomik ve siyasi ilişkıler kurmak için çaba harcıyor. Bu çerçevede AT il 1 Magrib ülkeleri arasında bir serbest v licaret bölgesi kurulması önerişinın de - topluluk tarafından incelendiği öğrenildi. - Topluluğu. Magrib ülkeleri ile ilişkilerini * geliştirmek için etkıli önlemler almamakla suçlayan İspanya tarafından salı günü Brüksel'de yapılan AT Bakanlar Konseyı'ndeortayaatılan öneri. ATnin Akdeniz İşlerinden Sorumlu Komiseri Abel Matutes tarafından da desteklendi. Nükleer fizikçiler • AA (New York) - Baa Arap ülkelennden fizikçilerin, dağılan SSCB'deki tesıslerde, nükleer silah üretimi konusunda eğıtım gördükleri öne sürüldü. Amerikan ABC Televizyonu'nun önceki "Nightbne" programındaki. Cezayirli ve Libyab fizikçilerin Kazakistan'daki "Semipalaıinsk" nükleer üssünde eğitim görmckte olduklan ıddia edıldı. İspail'e kınama • AA (Cenevre) - Bırleşmiş Milletler'ın Cenevre merkezli İnsan Haklan Komisyonu. Günev Lübnan'daki uvgulamaları dolay ısıyla Israıl'i kınayan bir karar tasansını kabul etti. Kararda, îsrail'in Güney Lübnan'da 1982 yıhnda tek taraflı olarak oluşturduğu güvenhk hattının kontrolü gerekçesıyle bölgede u>guladığı keyfı tutuklamalar. mal ve rnaİkün müsaderesi, köylerin bombalanması kınandı. Başbakan, Türkiye'nin Dağhk Karabağ sorununa seyirci kalmamasını isteyenlere bir soruyla karşılık verdi Demirel: Karabağ'da ne yapmamız isteniyor? Haber Merkezi - TBMM'de ve çeşitli seminerlerde dün gerçekleştirilen toplantılarda Karabağ'daki Azeri katliamı kmanırken, Ankara'nın gelişmeler karşısında seyirci kalmasının hata olacağınadikkat çekildi. Başbakan Süleyman Demirel, "hiçbir şey yapılmıyor" şeklindeki suç- lamalan reddederken, ana muhalefet partişi lideri Mesut Yılmaz "Türkiye çekingen kalmamalf dedi. Yann İzmir'de Ermeni katlia- mmı telin mitingleri düzenlenecek. Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve Baş- bakan Süleyman Demirel. dünkü bakanlar kurulu toplantısından sonra gazetecilerle konuşurken, hükümetc karşı Karabağ ko- nusunda >öneltilen suçlamalan yanıtladı. Demirel "Hiçbir şey yapmıyor" şeklindeki suçlamaya "Ne yapacaktık ki? Onu söyle- sinler Yapılacak işleri söylesinler. Eleştir- mek kolay" dedi. Türk Demokrasi Vakfı'nca Ankara'da düzenlenen "Türk Dünyasındaki Yeni Ge- lişmeler ve Türkiye" konulu sempozyum- da konuşan Anavatan Partısı Genei Baş- kanı Mesut Yılmaz, Türkıye'nin Karabağ konusunda enerjik ve kararlı bir tutum al- ması gerektiğini söyledi. AA"nın haberine göre, ana muhalefet lideri, aksi takdirde, Türkiye'nin yeni oluşan Türk cumhuriyet- leri karştsında inanıhrbğını vegüvenılırliği- ni yitireceğini belirtu. Ermenilerin Azerilere karşı soykınm uy- guladığına işaret eden Mesut Yılmaz, Er- meni katliamının uluslararası hukukun açık ihlali anlamına geldiğıni ve Türkiye"- nin bu konudaki politikasının yeterlı oima- dığını kaydetti. Türkiye'nin aktif tavır almasının Ermenistan'a karşı hasmane bir tutum anlamına gelmeyeceğını de vurgula- \an ANAPJideri, bölgedeki istikrarsızlığın Ermenistan'a da zarar vereceğinı, Tür- kive'nin tavnyla buna engel olabileceğini dile getırdı. Mesut Yılmaz, aktif politıka izlenmesini gerektıren nedenler arasında, kathama uğ- rayan insanlarla aramızda din. dıl, kültür ve gönül bağı olmasmı da saydı. Fürk Parlamenterler Bırlığı Genel Baş- kanı Haluk Bayülken, Ermenilerin Dağlık Karabağ'da gınştiği katliamın devam et- mesi durumunda. Türkiye'nin diplomatik girişimlerle yetıneceğini sanmanın hata olacağı söyledi. Parlamentoda düzenledığı basın toplantısında konuşan Bayülken, Türkiye'nin banşçı olduğunu. sağduyulu hareket ettiğini. ancak soydaşlannın katle- dilmelerine seyirci kalamayacağiru belirtu. AA'nın haberine göre. uluslararası hu- kuka uyulması, sık sık gınşimde bulunul- ması açısından şu anda yapılanlardan daha fazlasıru beklemenin bir zorlama ola- cağını da kaydeden Haluk Bayülken, bu yönde Azerbaycan'dan bir talep gelmedi- ğıni de dıle getirdi. Bayülken, insanlık dışı hareketlerin sürmesi ve Azerbaycan'ın ta- lep etmesi durumunda Türkiye'nin başka birtakım girişimlerde bulunması gerekece- ğini de söyledi. Karabağ'aheyet TBMM İnsan Haklan İnceleme Komis- yonu, Ermenilerin Azerilere karşı giriştiği katliamı yerinde incelemek üzere Kara- bağ'a beş kişilik bir heyet göndermeyi ka- rarlaşürdı. Ankara Büromuzun haberine göre, Refah Partili Hasan Mezara. Millı- yetçi Çalışma Partili Ökkeş Şendiller, Doğ- ru Yol Partili Mehmet Ozkan, Sosyal Demokrat Halkçı Partili Şahin Ulusoy ile Anavatan Partih' Mahmut OrhorVdan olu- şan heyet kısa zamanda Azerbaycan'a ha- reket edecek. Refah Partili Hasan Mezarcı, dünyanın yenıden yapılandığı bir süreçte "Yurtta sulh cihanda sulh" döneminin bittiğini be- lırterek. katliamın önlenememesinde dev- letin kusurlu olduğunu savundu. Mezarcı "Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin Bakü'ye cenaze namazı kılmaya gitti. Ben de her- halde kardeşlerimin yanına savaşmaya gi- deceğım" dedi. İzmip'de miting Azerbaycan Dostluk Kültür ve Sanat Derneğı Yönetım Kurulu dün yazıb bir bil- diri yayımlayarak, yann îzmir'de Konak Meydam'n'da saat 11 OO'de bir miting dü- zenleyeceklerini bildirdi. "Emperyalist Destekli Ermenilerin Azerbaycan'da Yap- tığı Katliama Son" mitingini düzenleyen dernek, Kafkasya'da yaşanan olaylann, bundan önce de Güney Amerika'da, Orta- doğu'da ve Hındiçinfnde de yaşandığına dikkat çekti. Özal:Ermenileri korkutmaklazım AA (Manisa) -Cumhurbaşkanı Turgut özal, Körfez krizinde Irak'tan büyük göç dalgası olduğu sırada, ABD Başkanı George Bush'u ara- yarak Irak'taki düzlük yerleri işgal etmek için izin ve destek istedi- ğini açıkladı. Özal, Karabağ sorunu konusunda Türkiye'nin birçok şey yapabileceğini belirterek "Biraz korkutmak lazım" dedi. olarak isteyebilir. Istemezse, birtakım an- laşmalanmız var. 'Nahcivan, Karabağ'la il- gili daha önce yapılmış olan' anlaşmaların çalıştınlmasını da isteyebilir." Bunlann hepsinin incelenmesi ve ortaya konulması gerektiğini bildiren Özal sözle- rini şöyle tamamladı: "Hatta icap ederse bizim de gerekli ter- tibi ortaya koymamız lazım. Bundan kork- raamak lazım. Dünya, maalesef bu gibi sey- lerden anlıyor. Irak'tan büyük göç dalgası geldi geçen yıl, nisan 2'de. Ben o tarihte, Başkan Bush'a actım telefonu, dedim ki 'Bunu halletmek lazım. Hal yolunu da ben size söyleyeyim' dedim. 'Irak'ta düz yerler var. Bizimki dağbk arazi, oturacak yer yok. Cumhurbaşkanı özal önceki gün Mani- sa'da Genç tşadamları Dernekleri Federas- yonu toplantısına katıldı. özal burada "2000'li Yıllarda Türkiye ve Dünya Ekonomisi" konulu bir konuşma yaptı. Karabağ'da yaşanan olaylann hatırlatılma- sı ve "Türkiye'nin tepkisi ne olmalı" şek- linde bir soru yöneltilmesi üzerine Cumhur- başkanı özal şöyle dedi: "Bu konuda 'şunu yaparsınız' diye ne- ticeye varmayın. Onun için birtakım kade- melerden geçmek lazım. Türkiye, birçok şey yapabilir. Ermenistan'a birtakım mal- lar gidiyor. lcabında bunları tutabilır. Ya- ni bu işin bir an evvel hallolmasını kesin Bu düzlük yerleri, müsaade edin biz işgal edelim, bize yardım edin' dedim, 'içeriye gireceğiz' dedim. Benim içeriye gireceğimi görünce, işî hallettiler. Çekiç Kuvvet, on- dan sonra 36'ıncı şey... Ondan sonra hal- ledildi bunlar. Yoksa kolay değildi. Yoksa Amerika o kadar şey gelir miydi buraya? O kadar kişi, Türkiye meseleyi kendine gö- re, gelmiş 800 bin kişi burada kalıyor. O hale getirdim. Biraz korkutmak lazım." özal, ülke sorunlarına değinirken de ABD'de artık sendikacüığm kabnadığını sa- vundu ve "Bizde de bitecek. Ama bizim sendikacılar hâlâ farkında değiller. Hâlâ anormal derecede ücret istemekteler. Bun- da hatalanmızdan biri, biz bu sendika ka- nunlannı Batı'dan aldık, fakat sendikacı- yı Şark'tan getirdik. Onu biraz Batı kafalı hale getirebilseydik, bu hadiseler olmazdı" diye konuştu. Geçen günlerde basında, teşvik tedbirle- riyle ilgili kararnamenin kendisinde bekle- diği yolunda bir haber yer aldığını hatırla- tan Turgut özal, böyle bir kararnamenin kendisine ulaşmadığını bildirdi. özal, şunları söyledi: "Şimdi bunlann bir âdeti var. Bakanlar Kurulu'nda konuştukları zaman derhal Cumhurbaşkanı'nda farz ediyorlar. Halbu- ki daha kararnameyi bakanlar bile imzaJa- mamış. Bir fark ettik, 12 imzası eksik. Ma- alesef bu yola da müracaat ediyorlar." özal, Türkiye'nin, Türk cumhuriyetlerı- ne liderlik yapabileceğini ifade ederek "lna- nıyorum ki çok iyi şeyler yapabiliriz. Ama yanlış şamata yaparsak, yapabileceğimizi de yapamayız" diye konuştu. Türkiye'nin ekonomik sahada önemli ilerlemeler kaydettiğini ifade eden Cumhur- başkanı özal, "Demokraside geriyiz tabii ki. Tam manasıyla demokrasiyi hazmetmiş değiliz. Kesintiler nedeniyle demokratik idare tam oturmamıştu-" dedi. Manisa'dan Izmir'e geçen Turgut özal, geceyi İzmir'de geçirdi. Özal, dün de An- kara'ya döndü. Sabire Nine,eşini,dört çocuğunu \e torunlaruıı kaybebniş Bahçeü katliammda.Şimdi mezarlıktan aynhnıyor.Emıeniyi yaptıklanndanötürü Allaha havale etmiş.( Fotoğraf. AA) Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Türkiye'nin Dağlık Karabağ'a ubbi yardım göndereceğini açıkladı: Çatışmalar bölge banşını tehdit ediyor SEMtH İDİZ (Bakü/Kiev) - Dışişleri Bakanı Çetin, Dağbk Karabağ so- rununun bölge banşını tehdit ettiğini söyledi. Karabağ'da ateşkes için tüm ülkelere destek çağrısını yineleyen Çetin, Türkiye'nin bölgeye doktor, hemşire, ambulans ve ilaç göndereceğini açıkladı. Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Hocalı katliamı nedeniyle "kaynayan" Azerbay- can'ın başkenti Bakü'den dün dünyaya ses- lenerek Karabağ'da derhal ateşkes sağlan- ması için etkili devletlerin devreye girme- leri için yeniden çağnda bulundu. Çetin, ay- nca Türkiye'nin Karabağ'a derhal doktor, hemşire, ambulans ve ilaç gönderme kara- n aldığını açıkladı. Çetin, Türkiye'nin sonınun daha fazla kan dökülmeden, bölge barışı ve istikran- na yönelttiği tehdit büyumeden cözüme ka- vuşturulması gerektiğini söyledi. Azerbaycan Bâşbakanı Hasan Hasanov ise Karabağ'ın "bölgesel sorun" olduğunu ve bu düzeyde çözülmesi gerektiğini belirt- ti. Hasanov, bu sorunu görüşmek üzere Türkiye, Iran, Azerbaycan, Ermenistan ve isterse Rusya'nın katılacağı konferans öne- risini yineledi. Çetin'in cağrısıyla Karabağ konusunda resmen "inisiyatiP' almış olan Türkiye'nin uluslararası planda gerçekleş- tirebileceği girişimlerin başında BM Güven- lik Konseyi'nin olağanüstü toplantısmı is- temek geliyor. Öte yandan ateşkesin sağ- lanabibnesi halinde bunun, bölgeye BM Ba- nş Gücü gönderilmesi yolunu da açmış ola- cağı ifade ediliyor. Dışişleri Bakanı Çetin, Bağımsız Devlet- ler Topluluğu'na yapmakta olduğu gezi çer- çevesinde dün Özbekistan'dan Kiev'e gider- ken Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye uğra- yarak Başbakan Hasanov ile bir görüşme yaptı. Başbakan Süleyman Demirerin, Ha- sanov ile yaptığı telefon konuşmasından sonra çarşamba gecesi gönderdiği talimat üzerine Bakü'ye gelen Çetin, Hasanov ile görüşmesini havaalanında gerçekleştirdi. Azerbaycan adma desteği için Türk hü- kümeti ve halkına "minnettar olduklannı" söyleyerek sözüne giren Başbakan Hasanov da şu anda en acil konunun ateşkes ilanı ol- duğunu belirtti. Hasanov, Karabağ'm bir "bölgesel" sorun olduğunu belirtti. Türkiye ne yapacak? Dışişleri Bakanı Çetin'in bu açıklamala- rı çerçevesinde Türkiye'nin "inisiyatifi al- masıyla", Ankara'nın bundan sonra ne ya- pabileceğine ilişkin sorusunu yanıtlayan yetkili çevreler şu noktalar üzerinde duru- yorlar: • BM Güvenlik Konseyi'nin olağanüstü toplantıya çağnlması. • Geçenlerde Dışişleri Bakanhğı'na da- vet edilen Rusya ve ABD'nin Ankara bü- yükelçileriyle olduğu gibi diğer etkin Batılı ülkeler nezdinde benzeri girişimlerde bulu- narak ateşkes çağrısına destek istenmesi. • 28 şubatta Prag'da toplanan AGİK ba- kanlar kurulunun "Karabağ Azerbaycan'a aittir" ifadesini de içeren karan çerçevesin- de bu örgütü Karabağ'a göndermeye davet etmek. Ayrıca AGlK'in insani boyut pake- tinin sağladığı mekanizrnalan harekete ge- çirmek. • İslam ülkeleri nezdinde başlatılan gi- rişmlerin sürdürülmesi. • Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO'ya bildirimde bulunarakve ICAO'- nun sağladığı olanaklar çerçevesinde Türk hava sahasmdan Ermenistan'a geçen ucak- ların indirilerek aranması. Karabağ tngütere katliamı gordu EDlP EMİL ÖYTVfEN (Londnı) - Dağlık Karabağ'da Azerilerin geçen hafta katliama uğradık- ları, tngiliz basınında ilk kez kabul edildi. 'Independent' gazetesinin ön sayfasmda büyüîc gösterilen bir haberde, "Her ne kadar kaç kişinin öldüğü kesin bilinmi- yorsa da Ermeni savaşçılann Azeri sivil- leri geçen hafta topluca öldürdükleri ko- nusunda pek az kuşku olabibr. Göçmen- ler ve yeni kaalmış mezarlar katliamı doğruluyor" denildi. Hocalı da Azerilere yönelik saldın- lann katliam nitebğinde olduğundan söz etmeyen İngilız basın-yayınının ciddi ke- simi, katliama ilişkin kanıtlar gözardı edilemeyecek boyuta ulaşmca olayı doğ- rular nıtelikte haber vermeye kendıni zo- runlu hissetti. BBC'de önceki gün yayımlanan bir haberde, 'katliam' konusunda Azeriler ıle Ermcniler arasında benzetme yapıldı, "Şımdı Ermeniler de artık bir katliama neden olmuş durumdalar" denildi. An- cak BBC önceki gün bıle, "Akdam'da 75 mezar kazıldığmı, buna karşın iddia edil- dığı gibi bine yakın kişinin topluca katle- dıldıklerini gösteren bir kanıt oimadığı- nı" belirtivordu. BBC aynca, Ermenis- tan Dışişlen Bakanbğı Basın Bürosu- nun, katliamın yapıldığı söylenen Hocalı'da 'çok sayıda sıvıbn ölmediğı' şeklindeki açıklamasını da öne çıkarü- yordu. İngiüz basın-yayınında katliama iliş- kin ilk haberlerin bir hafta gecikmeyle de olsa çıkması. basın mensuplannın bölge- ye giderek duruma bizzat tanık olmalan- nı izliyor. Sovyet ordusunun Bakü'ye gırerek göstenleri kanlı bir şekilde bastır- dığı ocak 1990'da da İngilız basını, olayı görmezlikten gelmiş, güç durumdaki Gorbaçov'u eleştirmekten kaçınmışü. Yine Independent gazetesinde o tarih- te konuya ilişkin bir yorumda, "Gorba- çov. geri kalmış. kültürel bakımdan ya- bancı, nüfus artışı tehdit yaratan Müshl- man cumhunyetler olmadan da impara- torluğunun etnik merkezi Rusya'yı mo- dernize edebilir "denilmişti. Müdahale düşünülmüyor BM, Karabağ'a ilgisiz CUMHURİYET (New York) - BM Güvenlik Konseyi Dönem Baş- kanı Diego Arria, BM'nin Dağ- lık Karabağ sorununa doğrudan müdahalede bulunmayı henüz düşünmediğini söyledi. Güvenlik Konseyi Başkanı Venezüella Daimi Temsilcisi Arria, konsey üyelerinin Karabağ sorununa halen Avrupa Güven- lik ve Işbirliği Konferansı (AGİK) çerçe- vesinde çözüm arandığını ve çözüm ara- yışlannın şimdilik AGİK çerçevesinde kalmasının daha doğru olduğunu, BM Genel Sekreteri Butros Gali'ye gayri res- mi olarak Uettiklerini belirtti. Arria, önceki gün gazetecilerin sonı- lannı yanıtlarken Karabağ sorununa mü- dahalede bulunup bulunulmayacağına ilişkin bir soru üzerine, "Şu aşamada, Ka- rabağ sorunu AGİK'te ele alınıyor. Biz BM olarak gelişmeleri yakından izlemek- le birlikte doğrudan bir müdahale için şimdilik erken olduğunu düşünüyoruz" dedi. Güvenlik Konseyi diplomatlan da Ge- nel Sekreter Gali'nin sorunu yakından iz- lediğini ancak AGlK'in başlattığı çözüm süreci sonuçlanmadan sorunun BM gün- demine gelmesini doğru bulmadıklannı ancak başta Genel Sekreter Gali olmak U7 •-- sorunla yakından ilgilendiklerini so\'=diler.