Katalog

I5ARALIK1992SALI CUMHURIYET SAYFA EKONOMI Marlboro-Sa üretime geçiyor • IZMIR(AA)-Phıhp Morm-Sabancı ortaklığı ıle Izmır'ınTorbah ılçesınde kurulmakta olan sıgara bnkasının ılk urutesı yann ^aşbakan Suleyman Demırel larafından açılacak Temelı 10 ay once aulan tesıse bugüne kadar 129 mılvon dofar harcama v apıldığı. tesısın tamamına ıse 400 mılyon dolar yatınm yapılacağı bıldınldı Yetkılıler, hızmete gırecek ılk unıtededakıkada lObmadet sıgara ureülıp paketleneceğını sovledıler 64 hektarlık alan uzenne kurulan tesıs tamamlandığındayılda 30bın ton sıgara uretılecek Özal Holding • ANKARA (AA) - Ahmet, Efe ve Elvan Ozal, Lapıs Holding ıle ortaklasa "Artı Holding AŞ'yı kurdular Şırkeun kuruîuşu Tıcaret Sıcılı Gazetesı'nde yayımlanarak onaylandı Merkezı istanbul olan şırkeun sermayesı 50 mılyar lıra olarak belırlenırken Ahmet Ozal 34 mılv ar 997 mılyon lıralık sermaye ıle en büyuk ortak oldu Efeve Elvan Ozal ıle Kamıl Akın Guv endık 1 er mılyon lıralık sembohk pay aldılar Şırkeun, sermayesıne katıldığı sermaye şırketlennın yatınm, fınansman. organızasyon ve yonetım meselelennı bırlıkte \e toplu bır bunve ıçınde çozmek halkın tasarruflannın emnıyet ıçınde katıbmını sağlamak gıbı amaçlan bulunuyor Maliye Bakanı enflasyondan yakındı • İSTANBL L (AA> Mahye veGumrük Bakanı Sumer Oral Turkıve'nın2000'h yıilar ıçın guçlu bır malı > apıva gcreksmımı olduğunt ka\ dettı v e enllasv onun da bellı bır orana ındınlmesı gerektığını soyledı Sumer Oral İstanbul Unıversıtesı İktısat Fakültesı'nın 56'ncı kuruluşyıldonümu dolayısıyla duzenlenen 5'ıncı Ulusal İktısat Sempozyumu'nda yaptığı konuşmada,"1992 kay bedılmış bır yıl değıldır Kamu kesımı borçlanma gereğı 4 puan azaltılarak yuzde 12 4'e ındınlmışür Bugun 7-8 > ılhk krorukleşmış yapısallaşmış bırenflasyonu aşağıyaçekmekıstıyoruz Bır yılın enflasyonunu değıl Bunun guçluğunu kabul etmeklazım Mutlaka ınecektır" Rskobirlik'te grev karan • ANKARA (ANK\)- Hak-lş e bağlı Oz Gıda-Iş Sendıkası. Fıskobırlık ışyerlcnndegrev karan aldı Oz Gıda-1^ Te^kılat Sekreten Ağan Kafkas Fıskobırlık yonctımının katı ve uzlaşmaz tutumunun sendıkayı greve ıttığını soyledı Öz Gıda-lş'ten yapılan açıklamada grev karannın Fiskobırlık'ın 16ışvennde aMİdıeı belırtıldı Açıklamada. 8 Eylul 1992 tanhınde başlavan topluış sözlcşmesındeışverenın katı ve uzlaşmaz bır tutumla ışçılenn kazanılnuş kadro haklannı gen almak ıstemesının grev karannın en buv uk nedenı olduğu belırtıldı Japonlar geliyor • ANKARA (LBA)- Ba^bakan Suleyman Demırel'ın bakanlar. burokraılarvekalabalıkbır ışadamlan topluluğu ıle Sıngapurve Japonya va yaptığı gezının meyvelen çabuk alınacağa benzıyor Japonya ıle Sıngapur'dan yenı >ılda kalabalık ı^adamı gruplan yatınm ımkanlannı araştınnak v e Turk ışadamlanyla goruşmck ıçın Turkıye'ye gelecekler Erdemir'de grev • ZONGLLDAK(AA)- Turk Metal Sendıkası. yaklaşık 5 bın ışçının çalıştığı Ereğlı Demır Çelık Fabnkalan Genel Mudurluğu'ndegrev karan ^ aldı Turk Metal Sendıkası / Ereğlı Şube Başkanı Suleyman Kaymış yaptığı açıklamada, ışveren sendıkası M ESS ıle olan uyuşmazlığın gjdenlemedığı, bu yuzden grev karan aldıklannı soyledı Karann. 60 ışgunu ıçınde uygulanması gerekuğını hatırlatan Kaymış, "Bır her zaman uzlaşmaya hazırz Grev bızım ıçın en son çaredır MESS, uzlaşmaz ve katı lutumunu değışurmezsc Erdemir'de grev kaçırulmaz olacaktır" dedı Ekonomik hedeflerdekisapmalara karşı yapılan yorum: 'Zaten tutturulması beklenmiyordu' t ÎŞÇİNİN EVRENINDEN Iş dünyası hükümetihoşgördüEkonomi Senısi - Iş dunvası ekonomik hcdcflen tuttura- mdyan hukumetı hoşgoruyor Yıllık hedeflcre ulaşilıp ulaşıl- mamasinın o kadar onemlı ol- madığını savunan ış adamlan ekonomıdekı temel sorunlan çozmenın çok daha acıl olduğu- nu duşunuyor Ekonomi burokrasısının Başbakan Suleyman Demırel e sunduğu raporda 1992 hedet- lennın dış tıcaret ve odcmeler dengesı dışında hıçbınnın tut- madığının ortaya çıkması uze- nne göruşlennı açıklayan ış çevrelen hukumetın 1991 den de bazı olumsuzlukları mıras aldığını vurguladı Geleceğebakalım Cumhunyet'e goruşlennı açıklayanışçevrelerı " Hcdefle"- nn sapmasından çok, onu- muzdekı donemde hukumetın • Ekonomi burokrasısının Başbakan Demırere sunduğu raporda 1992 yüı ekonomi hedeflennın tutturulamadığmın ortaya çıkması ışdün>asını şaşırtmadı TOBBBaşkanıErezveTıSKBaşkanıBaydur"Hukümetin ehnde değıldı" gorüşünde bırleşırlerken, TÜSİAD Başkanı Eczacıbaşı "Ya\aş davranıldı", eskı başkan Koçmanda "Erken seçım olabılır" dediler. nasıl bır tutıım ızleyeceğı onem- lı mesujını verdıler Konuyla ılgılı goruşler ^o\ le TÖBB Başkanı Valım Erez 1992 hedeflerını luituramadığı ıçın hukumetı suçlamak gerekı- yorsa once 1991'den bu yıla nasıl bır mıras alındığına bak- vemak gerekıyor Enflasvon faız konusunda başanh oluna- madı. ancak dovızde. dış tıca- rette başan sağlandı Değerlen- THY'ningençlikiksiri: B-737'ler İSTAN- BL L (\\y Turk Hava vollan Genel Muduru Tez- can ^ ara- maiKi TH\ filosunun vak- lajık uçte bınnı olu^turan ve vuksek vaş ortalamasına sahıp 16 adet DC 9 ve B-72" 7 tıp ueak lan B-73" 1 tıp uçaklarla ıkanu edeceklennı belırterek 1994 ha /ıranında THY Avrupa nın en aenç filosuna sahıp olacak dedı Yaramancı dun THY Genel Merkezı nde duzenledığı basın loplanlisindamevcutfilonunve- nılcîtınlmesı gınşınılcrı ve \ılın ılk 9 avlık taalıveıkn h ıkkında THY'nin filo durumu Uçaktipi (Ortaklık malı DC932 B-727 2F2 A 310 203 31 AraiıL 1992 Tanhı nîoun ıle bıljı \<.rdı ^ ıraı 1t uçakiann vcnnı leasing yoluvla sağlanacak B- 7 37 tıp uçaklar alacaktır BovleteTH'» nınorta kapasıte veorta menzıllı filosun- da tek üpe gıdılmcsıvle bır sian- dardı/<ısvoıı MJI n ı<.aktıı yk ınde konuştu \aramancı venı alınjuk B- 737'lenn avantajlannı sıralar- kcn ozellıkle kıralannın emsalle- nnc oranla düşuk olduğunu bıl- dırdı B-737 ler ıse >apmayı planl ıdıjnmi7 kargo aıılımı ıçın ıdeal uçaklardır Bunlan olü fi- yattan satmaktansa kargoya do- nuşturerek kullanmak ıstıyo- ruz" dıyen Yaramana, THY'- nin bu yılın ılk 9 avında geçen yılın aynı donemınde 1 tnlvon 517 mılyar 7 mılyon lıra olan net gelırlennı 3 tnlyon 867 mılyar 8 mılyon lıraya çıkardığını ıfade ettı 1992 yılı sonunda THY'nin geçen sene 410 5 mılvar bra olan zarannı 240 mılyar lıraya ındır- dıgını hatırlatan Yaramancı bu yıl rakamlannın TH Y'nın en ıyı rakamlan olduğunu ;»avundu \ aramana Sultan Aır'ın son olarak leasıng voluyla Turkıye - nın en fazla yolcu kapasıtelı Aır- bus A-300 ve B-200 tıpı uçaklan almasını şırketın boyunu aş- nıası olarak deeerlendırdı dırmeyı lyı ve kotu yanlan bır- ııkte alarak yaptıak gerekıyor I993"un ne olacağını şımdıden soylemek zor Vergı reformu- nun başlaması önemlı bır gelış- me olacaktır Hukümetin adımları >avaş TLSIAD Başkanı Bulent Eczacıbaşı Hedeflerde çok onemlı sapmalar gormuyorum Onemlı olan hedeflenn tutma- ması değıl, ekonomıdekı temel sorunlann çozulmesı ıçın atıl- ması gereken adımlardır Koa- lısyon hukumetının ozellığın- den kaynaklanan bır vavaşlıkla hareket edıldığı goruluyor TİSK Başkanı ReHkBaydur Hcdeflenn tutturulmamasında tek başına hukumetı suçlamak doğru değıl Bu yıl büyük fela- ketler arka drkaya geldı Kay- naklann ekonomıve yoneltıl- mesı zorlaştı Yapılabılecekle- nn azamısı elde edılmeye çalışıldı, 1993 un kaden de hu- kümete değıl, ekonomıdekı menfaat gruplannm kcndı ara- lannda konsensüse vanp vara- ma\acaklanna bağlı Belki erken seçim TLSIAD eskı Başkanı Alı Koçman Hedeflenn tutturul- ması ıçın radıkal kararlar gere- kıyordu Bu kararlann sonuç- lan o derece aa kı hıçbır hukü- met cesaret edemez Türkıye enflasyonla yaşamaya alışmış bır ulke Bundan sonra da hıç- bır şey olacağını sanmıyorum 1993 un ne olacağı AB'ü'dekı başkan değışıklığının dengeler- de yaratacağı t'arklılık ve ıçende alınacak bazı tedbırlenn etkı- sıyle bellı olacak Belk'ı erken <«ı,ım dc gundeme eelır ŞÜKRAN KETENCİ JEANS TüPk-lş Nereye? (6) Turk-lste degısım dıyenler, butun kadroları ıle seçımı kazandı Ilk kez ıktıdarı elınde tutan bır genel başkan aday olduğu halde seçım kaybettı Şevket Yılmaz ı onemlı bır oy farkı ıle seçım kaybetmekten, ne kendı ıktıdar avantajı ne de ıktıdarın onemlı desteğı kurtaramadı Turk-ls genel kurullarında ıktıdar desteğının etkısı okurun duşunebıleceğının çok uzerındedır Isçı tabanına, sendıkal gucune guvenmek yerıne ıktıdarla ıkılı ılışkıler ıçınde sorun çozmeyı yontem edınmıs sendıkacı prototıpı ıçın hukumet- lerle ılıskılerı 1yı surduren genel başkan kımlığı çok onemlı- dır Sıkıştığında hukumetle ıvı ılışkıler ıçınde olan genel baş- kana rıca edılecek, onun aracılığı ıle ısler halledılecektır Kafalar boyle çalıstığında, "Hukumet Sevket ı ıstıyor Hele Denızer ın kesın seçılmemesı mesajı geliyor kulıslerı çok onemlıdır Bu kez ne oldu da aksı sonuç çıktı7 Turk-iş yonetımının geçen 3 yılkı, tarıhının belkı de en ış- levsız en pasıf polıtıkasının ıscı taban ve ıster ıstemez dele- gasyonlar hatta sendıka baskanlan uzerındekı tepkısı at- landı Sendıkaları zorlayan sorunlar gorulemedı Turk-ls du- zeyınde daha dınamık polıtıkalara duyulan gereksınımın bo yutu kavranamadı Hukumet mudahalesı, desteğı bu kez sendıkacı prototıpı ıçın dahı olumsuz tepkı yaratıcıydı Çun- ku hukumetın Turk-ls yonetımının ağzı var dılı yok kım- lığınden duyduğu memnunluk kendılerını sıkıstıran sorun- ların çozulmeyeceğının gostergesıydı Turk-ls ın yenı yonetımının en onemlı kımlığı bır goruş bır- lığı değıl aynı ınanctakı kadrolann bır araya gelmesı değıl, tam tersı zıt ınaçtakı kadroların bır anlayısta bırleserek se- çım ıttıfakı yapmıs olması Geleneksel sağ ve solu, zıtları bır araya getıren ıttıfakın bır tek gerekçesı var Daha dınamık bır sendıkal polıtıkayı ızleyecek bır degısımı sağlamak Bas- kan adayı kımlıklerı bu anlayışın bır eğılımı olarak seçılmıs bulunuyor Buolusumdaseçılen yenı baskanlar kadar aday olmamış bırı geleneksel sağdan Mustafa özbek, dığerı sube başkanlığı donemınde bahar ve yaz eylemlerının onderı, soldan çıçeğı burnunda başkan Izzet Çetın etkılı ve belırleyı- cı oldular Sağdan ve soldan ıttıfakın bozulmasına yonelık gırısımlere eleştırılere karşı durdular Ittıfakın çerçevesı sadece ve sadece daha dınamık bır Turk-ls olarak tutulmuşsa, seçılen yenı kadrolar geçmıste çok farklı kulvarlarda yurumuşlerse, bırlıkte ne uretır, nasıl bırTurk-lş'ı olustururlar 7 Bıze sorarsanız yenı seçılen baskanların geçmıste yuru- duklerı kulvarlar kımlıklerıne bakarak yorum yapmak sonu- ca varmak, hem gereklı hem de çok yanıltıcı olabılır Belırle- yıcı bır başka faktor ıttıfakı zorunlu kılan gereksınmeler so- runlann dayatması olabılır örneğm kılıtlenen sozleşmede Zonguldaklı yenı bır' Zonguldak olayı' yaratılamaya- cağının bır başka kulvar yaratılması zorunluluğunun algı- lamasında Zonguldak'lılar Şemsı Denızer ın seçılmesıyle Mengen de kurulan barıkatı aştıklarını genel başkanıarını Ankara ya gondererek Ankara ya ulaştıkları duygusunu, hazzını yasıyorlar Zonguldak madencı sorununun Ankara - ya taşınacağı bunu da Turk-ls yonetımının yapacağı beklen- tısı ve ınancı ıçınde Bu beklentıye yenı yonetım sırtını çevıre- bılır mı 9 Genel kurul nedenı ıle kamuoyu ılgısı yıtırıldı Ancak Alıa- ğa ve Ipraşta ısçıler eylemde, kendılerını ış yerlerıne ka- patmıs konumdalar Petkım ısçısı yıllardır dırenıs koyuyor sendıkasının ozgurıpadesı ıletoplusozleşme ımzalanmasını sağlayamıyor Daha dınamık sendıkacılık ıddıası ıle gelmış yenı yonetım bır oncekı Turk-ls yonetımı ve de genel kurul gp\ ılgısız olabılır, oradakı olaya yaraya seyırcı kalabı'ır mı 9 Kamuda ve ozelde kılıtlenen sozlesmeler ıçın taban ve zorlanan sendıkalar sorunu Turk-lş e sıçratarak soluk al- mayı beklıyor Değışım dınamızm umudu ıle gelen yenı yo- netım, bu beklentılere sırt çevırebılır mı 9 , , Genel kurulun ortasında, hukumet beklentısı henuz Şev- ket Yılmaz'ın kazanabıleceğı yolunda ıken hukumetın ıçınde, olaylara gerçekten sağlıklı yorum getırebılen bır kısı ıle ozel konusuyorduk Çok ılgınç değerlendırmesını kendı sozlerı ıle aynen aktarıyorum Turk-lş'tesadeceyonetımın yapısın- dan degıl genel sendıkacı yapısından biaşkanlar kurulun- dan bırbutundenkaynaklananbuyukbırataletvar Yonetım bu yapıyı beslıyor gelıştrıyor Turk-lş uye sayısı ne olursa olsun kendı kendıne enyor Elbettebız hukumet olarak, ıktı- dar olarak ne yapacağını bıldığımız, Turk-lş ı erıtmeye de- vam edecek bıze sorun olmayacak, Şevket Yılmaz yonetı- mını yeğlerız Ancak ne Demırel ne de Inonu nun Turk-lş ın ıç polıtıkasına mudahale gıbı bır yanlışı soz konusu değıldır Bazı bakanlar bazı partı yonetıcılerı kendı ozel ılıskılerı ne- denı ıle karısmıs olabılırler Onların kışısel davranışları hu- kumetı ve partılerı bağlamaz Turk-lş ın yenıden toparlan- ması ayaga kalkması çok zordur Ne olacaktır'' Bu, ısçılerın ve sendiKaların çozumunu kendılerının ureteceğı, kendı so- runlarıdır Bızı ılgılendırmez Çok haklı çok doğru bır hukumet cephesı değerlendırme- sı onlar açısından surprız olan seçım sonucuna gore nasıl değısebılır 9 Hukumetın yenı seçılen Turk-lş yonetıcılerının kımlıklerıne bakarak soğuk davranma şansı, lüksu yoktur Tam tersı daha dınamık daha ıslevsel bır Türk-iş vaadı ıle secılmış bır yenı yonetımın başına bela olmaması ıçın, çok daha ozenlı sorumlu polıtıkalar gelıştırmek zorunda ola- caktır Dahası Turk-lş ın yenı yonetımı bu sansını lyı değer- lendırebılır hak alma aracının, ısçı taban, sendıkal guç oldu- ğu gerçeğını bır olçude gorebılırse çok şey değışeDılır Sakın yanlıs anlaşılmasın ıslevsel dınamık sendıkalızm- den ısçı ıçın sonuc hakalıcıolmayanpatlamaları.eylemlerı kastetmıyoruz Gunumuzde beledıyeler orneğınde olduğu gıbı, toplusozlesme masasında alınan sonra odenmeyen ucretler bır ıse yaramıyor Sozleşmelerın ardından ozel sek- törde kıtlesel ısçı çıkarmaları taşeron elıyle kıtlesel sendı- kasızlaştırma yaşanıyorsa bu da ışçıye hak almak olmuyor Bız ışçının kıtlesını kucaklayan, kalıcı hak almalar yolunda, ayağı yere basan sonunda ış barışını da getırecek daha sağlıklı bır sendıkacılık ıçın umutlu olmak ıstıyoruz Sümerbank,Rusya ve OrtaAsya'daANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) - Sümerbank Turkı cum- hunjetler. Rusva ve Lkrayna'da satış mağazalan açacak Sümer- bank Genel Müdürü Doğan Çe- lık, bu ülkelerde bayilıkler de ve- rıleceğını belırterek ıhracatlannın bırkaç mıslı artacdğını sovledı Sümerbank Genel Muduru Çelık, Cumhunyet'ın sorulannı yanıtlarken banka Yonetım Ku- rulu'nun Rusya Fe- derasyonu, Ukrayna ve Turkı cum- hunyetler- de Sümer- bank ma- ğazdSi açıl- ması ka- ran aldığını bıldırdı Soz konusu ülkelerde bavılıkler \emıevı duşunduklen- nı de belınen Çelık bayılıkanlaş- ması esaslannın beîırlendığını •>oyledı Gereklı şartlan sağlayan tlrmalar olursa Türkı cumhu- nyctler ıle Rusya ve Ukrayna'da dedı Çelık, Turkı devletlerde he- nuz ozel gınşımcılık fiknnın >ete- np.ee olgunlaşmamış olduğunu belırterek şovlededı "Oralara gıttığırruzde daha çok bakan, ust kademe burokrat- lar 'Gelm hemen bırlıkte şırket kuralım dı>orlar Bu bıraz ters Bız bu bayılık konusunda Türkı- >e den gıden ışadamlanmızla ış- bırlığı vapan şırketler olursa on- lan terah ede- nz Bızım mu- hatabımız ola- cak Turk fır- ma, bızeveterlı banka temı- natı gostenrse şartlanmıza uygun olurlar- sa onlara bayı- lık vereceğız" Çelık. pazar araştırması sonu- cu. söz konusu ülkelerde Sümer- bank ürunlenne çok fazla talep olduğunun beîırlendığını sovie- yerek 'Bır avantajımız da şu Bı- zım bunyemız, malı malla muba- deleve musaıt Bızım o devletler- • Doğan Çe- lık, hem mağa- za açacak- larmı hem de bayılık vere- ceklenni bıl- dırdı. bavılık venleceğını kaydedenÇe- de bulunan pamuk. yapak den lık Şımdıye kadar yapılan bır gıbı hammaddelen verdığımız mallar karşılığında almak su- retı>le malı malla mubadele et- ankşmamız>ok Azerbaycan ve Moskovayla ılgılı başvurular \ar temaslar devam edıvor" memız bunyemıze uygun ' dedı