Katalog

15ARAUK1992SALİ CUMHURİYET KULTUR 3AYFA 11 Çok yönlü kişiliğiyle Osman Hamdi Bey, kurucu ve yönetici niteliklerinin yanı sıra Türk sanat tarihinde de öncü bir isimdi Yenîliğe ve ileriye atılaıı bîr acbıııııı simgesi PROF.DR.SEMRA GERMANER XIX.yüzyıl Il.yansında Os- manlı İmparatorluğu'nda izle- nen kültürel yapı değışimlennin gcrçcklcşmcsindc çağın aydın- lannm büyük payı olduğu bir gerçektir, Sanatçı duyarlığı, doğu ve batı kültürlerine vakıf kişiliği. kültür mirasına sahip çıkma bilinci ile çok yönlü bir Osmanlı aydını olan Osman Hamdi Bey bu değişim orta- nıında ön planda rol oynamış, Sanayi-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Akademisi- bugünkü Mimar Sınan Üniversitesi) ve Arkeoloji Müzesi gibi kalıcı ku- rumlan bu ortama ka- zandırmışür. Onun kurucu vc yönetici nitelikleri yanında kuş- kusuz sanatçılığının da Türk sanal tarihinde yadsınmayacak bir yeri vardır. Gerome etkisinde XIX.yüzyıl. Avrupa'da plas- tik sanatlar dalında Fransa ön- derliğinden ortak bir üslubun oluştuğu ve politik yaşamda sa- nala öncelik tanınan bir döncm olmuştur. Osman Hamdı'nin Paris'te bulunduğu yıllar Ingres. Delac- roix. Rousseau. Millet. Corot. Courbet. Daumier, Gerome, Manet. Degas. Renoir. Monet gibi pck çok ünlü büyük us- tanın yaşadığı, sanatsal tar- lışmalann yoğunlaşüğı. farklı görüşlerin, akımlann birbirini izlcdiği, uluslararası sergilerin düzenlendiği, kısacası Paris'in sanat merkezi olarak en canlı olduğu dönemdir. Osman Hamdi Bey kültürün politik bir güç olduğunun bilincine bu or- tamda varmış olsa gereklir. Öte yandan. yüz>ıhn Il.yan- sında, II. İmparatorluk Fran- sa'sında. devlct destekli "resmi sanal"la "bağjmsız sanat" arasındaki uçurumun derinleş- tiği görülmektedir. Akademik ressamlar Salon'da bülün ödül- leri toplarken ve rakipleri. yanı geleceğin İzlenimcileri. buralar- dan dışlanmakta ve yapıtlan- nın "rcddcdilenler salonu"'nda scrgilcycbılmektedırler. İzlenimci akımın öncüsü Clau- de Monet de 1859'da Le Hav- re"dan Paris'e yeni gelmiştir. Bi- lindiği gibi İzlenimcilerin scrü- veni 1863 Salon"una kabul edil- mcmeleriyle başlar. Osman Hamdi Bey'in Paris'te bulun- duğu ve atölye resminin önemı- ni koruduğû 1860- 1870'li yı- llarda gerçekçi ve natüralist akımlann etkin olduğu görül- mektedir. Resmi sanatı temsil eden. fı- güredayalı akademik sanat an- layışının Osman Hamdi Bey ta- rafından önce kendı resminde- özellikle oryantalist konulu yapıtlannda- sonra da kuracağı Sanayi-i Nefise Mektebi'nin eğitim programı için benimsen- diği görülür. 1863 yılında re- form geçiren, Paris Güzel Sa- natlar Okulunun iki atölye ho- cası, Cabanel ve Gerome, Os- man Hamdi Bey'in yeğlediği ustalar olmuşlardır. Konu: Osmanlı kadını Bu dönemde Fransa'da sa- nat çevrclerinin ve alıcı kesimi- nin beğenisini kazanan ve iyi bir pazara sahip olan bir türdc Do- ğu'yu betimleyen egzotik içe- rikli oryantalist konulu resim- lcrdır. Osman Hamdi Bev'in Paris'e gelmesinden önce ger- çekleştinlmiş olan 1855 Paris Evrcnsel sergisinin yankıları ol- dukça uzun sünnüştür. Sergide Güzel Sanatlar alanında ilk kez çeşitli ülkelerden sanatçı bir araya gelmiş. Ingres'ın ünlü Or- yanıalist yapıtlan "Türk Ha- mamı" ve "Yıkanan Kadm" mü" adlı-bugün nerede olduğu- nu bılemediğimiz- oryantalisı konulu üç tablosunu sergıle- miştir. Sergi katalogunda yer alan bir eleştıridc resımlenn gerçekçi bir anlayışın ürünlen olduğuna değinilmektedir. Jean- Leon Gerome kuşku- suz Osman Hamdi'nin Fransa- da en çok etkilendiği sanatçı ol- muştur. Bu gerçekçi. akademik olması doğaldır. Tûrk resim sanalında figü- rün önemine ilk kez'değincn ve yapıtlanyla bunu ortaya koyan Osman Hamdi Bey, geçmişimi- zin tarihsel mirasına sahip çıkma bilinci ile olduğu kadar, batılı oryantalistlerin etnik ve tarihsel yanılgılanna ve ön- yargılı tavırlanna da yanıt ola- bilecek nitelikte resimler üret- betimlenmiştir. Pek çok res- minde fotoğraftan yararlanmış olan sanatçı, yapıtlar.nda kul- landığı fıgürler arasında kendi- sine de yer vermıştir. Rcsimler- de yer alan kitap imgesi bu tür mekanlarda genelliklc alışıldığı gibi yalnızca din kitap imgesi bu tür mekanlarda genellikle alışıldığı gibi yalnızca din kitap- lannı değil ama bılımscl kitap- •XIX. yüzyılda batı akademilerinin ve resmi sanatçıların dönemin yenilikçi hareketlerine karşı bir tutum içinde ol- malanna ragmen Osman Hamdi ve Sanayi-i Nefise Mektebi her zaman Türk toplumunda tutucu bir dav- ranışın değil, yenili- ğe ve ileriye atılan bir adımın simgesi olmuştur. tablolan ve bunların çok sayıda eskizi de sergide yer almak- taydı. Osmanlı İmparatorlu- ğu'nun katıidığı ve Sullan Ab- dülaziz'in ziyaretiyle diğerlerin- den farklı bir anlam kazanmış olan 1867 Paris Evrensel sergi- sinde Osman Hamdi Bey. Sul- tan'a tanıştırılmış vc öğrenciiik yıllanna rastlayan bu sergide "Çingenelerin Molası". "Pusu- da Zeybck" ve "Zeybeğin Ölü- ve oryantalist konularda usta ressam, XIX.yüzyılın ikinci yansı boyunca Fransa'da oldu- ğu kadar Avrupa ve Amerika- da da Oryantaiizmin en önde gelen temsilcisi olarak tanınmışıır. Osman Hamdi Bcy'in gerek doğu konulannı işlemesi. gerckse dönemin res- mi sanatının en önde gelen tem- silcisi olması nedeniyle Ge- rome"un sanatına ilgı duymuş miştir. Onun çahşmalannda Osmanlı yaşantısına ait sahne- ler, Osmanlı mimarisi ve beze- me sanatlanndan örnekler var. Osman Hamdi Bey'in resim- lennde batılı ressamlarca ger- çekleştirilmiş- doğuyu ve İslam dünyasını konu alan- tablolar- da görüldüğü gibi hamam. ha- rem. vahşel sahneleri y a da iba- ret eden mütevekkil tipler değil ama okuyan. tartışan Osmanlı lan da içenmekte dolayısıyla bir aydınlanma simgesi olarak kul- lanılmaktadır. "Okuyan Genç Emir". "Rahle Önünde Kız", "Okuyan Kız"'. "Cami Kapısı Önünde Konuşan Hocalar" ve "Mihrap" bu anlamdaki resim- lere örnek oluşturabilir. Sa- natçının "Mihrap" adlı resmi verdiği mesajla Türk resim sa- natının en cesur yapıtlanndan birini oluşturur bu resmınde hem kadıiı figürü hem dc kiiap- larallcgorık bir anlam içcrmek- tedir. Bu allegorik örneğin dışında. Adolphc Thalasso'nun "L"Art Oltoman" adlı y apıimda da be- lırttiği gibi, Osman Hamdi Bey Osmanlı kadınını rcsme konu alan, kadının sokakta ya da evindeki özel ya^amını yansı- tan. dışa açan, ilk sanalçı olma özellığini de taşır. "Türbedc Kadınlar". "Okuvan Kadın". "Ciimi Kapısı Önünde Kadın- l;ır". "\\ Mcydanında Gczıntı ÖnündeTürkKadınlan'V'Lcy- lak Toplayan Kadın" adlı tab- loları örnck olarak sayılabilir. Resimlerinde fotoğraf'ıan. et- nografik öğelerden ve bcllı bir anlatıma yönelik kullandığı fi- gürlerdcn yararlanan Osman Hamdi Bey. doğuyu unlaum tek doğulu oryantalıst ressam olma özelliğinin yanısıra Türk sanalında bir düşünce resminin de öncüsü olmuştur. Tek doğulu oryantalist Sanatçmın oryantalist konu- lu resimleri sanatsal kaliteleri açısından kuşkusuz döncminin aynı tür yapıtlan arasında ön sı- ralarda yer alacak nitelikledir. Daha çok Geromc'un resimlc- riyle kurgu bakımından benzer- likler göstermekle birlikte Pa- ris'e yerleşmiş ve sanal kariycri- ni orada yapmış Avusturya asıllı Ludvvig Deutsch ve Ru- dolp Ernst gibi sanatçılann yapıtlanyla da konu ve biçim yönünden benzerlikler kurula- bilir. Resimlerinde hcr zaman Paris ekolüne bağlı kalmış olan sanaıçı Türkiye'ye döndükten sonra orvantalist konulara olan ilgisini yayinun.n sonunadeğın sürdürmü1 ; \c bu alandaki cn ünlü lablolannı hcr yıl Paris'tc Salonsdcs Arlistcs Français'de sergilemi^ur. "Şchzadc Türbc- sınde Dcrvi^'."Ab- Hayal Çeş- mcsi". "Kaplumbağa Tcrbiyc- cisi". "Silah Taciri" bunlar arasında yer almakladır. Bir dizi aile portresi Osman Hamdi'yi oryanializ- mc yöncllcn önemlı ncdcnlcr- den biri de onun yalnızca ro- manlik bir XIX.yüzyıl sanalçısı olmayışıdır. Osman Hamdi ya- şamının diğer evrclenndc dc gö- rülcccği .gibi bır cyicrn adamıdır. Kendi resmi söz konusu ol- duğunda Oryanlalizmi scçişi. bu türü bir mcsaj vcrmck yof lunda kullanmak istcmcsiylc açıklanabilır. Onun figür ağırhklı yapıllanyla döncmi Osmanlı rcssamlannın maaza- ra gclencğinden aynldığı vc rc- Min vınalının artık askcri okul- larda olduğu gibi- perspektif uygulamah- bir fcn bilimi ol- manın ötesıne geçtiği görüU mcklcdir. Az sayıda manzara resmi yapmış olan Osman Hamdi • Bey. oryantalist konulu resim1 lcrinin yanı sıra bir dizi ailç portresi gerçekleştirmiştir. Üs- lup açısından sanatçının or- yantalist yapıtlanndan oldukça farklı olan bu resimlerinde- izle- nimci akımın da etkisiyle- daha serbcst ve natüralist yorumlann ön plana çıktığı dikkati çeker. "Mimozalı Kadın", "Sanalçı<- nın oğlu Edhem". "Naile Hanımın Portresi" bunlar arasında sayılabilir. Akurgal'a saygı gecesi • Kültür Servfii- Reşit Rey'dedüzenlenen "Türk Aydınlanmasına Katkıda Bulunanlar" etkinliği çerçevesinde, arkeolog Ekrem Akurgal için birv\yçı gecesi düzenlenecek. Çarşamba günüsaat 19.00'da başlayacak gecenin açış konuşmasını Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen yapacak. Sayg: gecesinin diğer konuşmacı konuklan Aziz Nesin. İlhan Selçuk, Fuat Bayramoğlu, Ufuk Esin, Jale Inan. Nuşin Asgari, Haluk Abbasoğlu. Sedat Alp ve Ümi! Serdaroğlu. PSD Genel Kurulu • Kültür Servisi-Plastik Sanatlar Derneği'nin, 5 ıralıkta yapılan Genel Kurulu sonucunda Yönetim Kurulu Başkanhğına yeniden Hüsamettin Koçan seçildi. İkinci başkanlığa Handan Börütüçene, Genel Sekreterliğe Gülsün Karamustafa, saymanlığa Ekrem Kahraman seçildi. bugün bilsak Osman Hamdi Bey'in resimleri günümüze uzanan tarihsel belge niteliğini taşıyor Türk resmine ilk kez figürü getirmişti 15 Aralık SaJı : 19.00 CihangirSeminerleri 4 TURKlYE'DE SlVlLLEŞME VE DEMOKRASİ SORUNU 4. Demokrasi ye Din Örgütlenme Özgürlüğü ve Dinci Akımlar Ibrahim Ö.KABOĞLU Mete TUNÇAY Fehmi KORU Tai-Chi Chuan HarekeüiMeditasyon ÇinEgsersıderi Erol KESKIN yönetimınde KayıüanmızBaşlamışur Görsel Sanat Atölyeleri Mehmet GÜLERYÜZ yönetiminde Perşembe-Cuma Fotoğraf ve Sinema Atölyesi Selçuk TURANLI Stramik Atölyesi Kadriye Ezel AĞAOĞLU yöneüminde Salı - Perşembe-Cumanesi Cafe-Foyer-Bar(Giriş) Akusük Giıar-Tanju A. Rock Cafe-Bar(5.Kat) Asım Can Gündüz FERÎHA BÜYÜKC'NAL Günümüzde. arkeolog, Sa- nayi-i Nefise Mektebi kurucu- su. müzeci yönlerinden daha fazla ressamlığı ile tanınan Os- man Hamdi Bey'in gerçek bir Türk aydını olduğu kuşkusuz- dur. 1841- 1910 yıllan arasında süren yaşamı boyunca ülkesine getirdiği kültürel yenilikler. ça- balar bugüne değin dünyada saygın bir yer almamıza neden olmuştur. Sadrazam İbrahim Eldem Paşanın büyük oğlu olan Os- man Hamdi Bey. ilk öğrenimıni doğduğu şehir olan İstanbul'da tamamlar ve hukuk öğrenimi için 1860 yılında Paris'e gönde- rilir. Öğrenmek istediği hukuk değil. tutkusu olan resimdir. Kcndisine uygun bulduğu Je- an- Leon Gerome ve Gustave Boulanger atölyelerinde çalı- şmalanna başlar. O yıllar Fran- sa'da yeni akımlar başladığı haldc orientalist önemscnmek- tedır. Batılı gözlü Doğu'yu ir- deleyen orientalizm, Osman Hamdi'nin öz kültüründe var olan tüm birikimleri resmine yansıtmasına neden olur. Batılı ressamlann çahşmalannda gö- rülen doğuya özgü yoksul sah- neler; ki bunlar harap yapılar, sokak satıcılan. cariyeler, odalıklardır. Osman Hamdi'- nin resimlerinde yer almazlar. Aksine onun resimleri mimari- den. model üzerindeki giysisine kadar bir seçkinliği. bir özeni yansıtır. 12 yıl kaldığı Paris'ten Istanbul'a döndüğünde başla- dığı orientalist üslubunu sür- dürür. Bilindiği gibi Osman Hamdi öncesi ressamlanmızçoğunluk- la manzara resimleri yapmışlar. doğayı olduğu gibi tuvallerine geçirmişlerdir. Böylece Türk resminde batılı anlamda ilk fi- gür çalışmalan Osman Hamdi ile başlar. Seçtiği kişilikler kimi zaman sanklı hocalar, kimi za- man kadınlardır. Sokakta çar- şaflı gezen kadın. Kuran oku- yan kadın, saçmı tarayan kadın. çalgı çalan kadın gibi... Oysa o günün koşullannda kadın. toplum içinde varlığını evinin dışına taşıyamadığı dö- "Türbe" adlı tuval üzerine yağlıboya resim, İstanbul Resim Heykel Müzesi koleksiyonundan. nemdedir. Aydın bir ressam ta- rafından konu edilmeleri gü- nümüze uzanan tarihsel belge niteliğindedir. Kuvvetli bir işçilik ve sabırla gerçekleşen bu resimlerde boya. her noktada eşit yoğunlukta ve kalınlıkta kullanılmıştır. İstan- bul Resim Heykel Müzesi'nde bulunan "Mimozalı Kadın" resminde model üzerindeki giy- sinin tüm dokulan, drapeleri ışık-gölge dikkatinde işlenmiş- tir. Yüzler. gerek portrelerde, gerek figürlerde fotoğraf görü- nümünün ifadesı gıbidırler. Aslında Osman Hamdi fotoğ- raftan yararlanarak çok sayıda resim yapmış ressamlanmı- zdandır. Ancak doğadan çalıştığı resimlerin titizliği on- larda da görülür. Bır dış mekan çalışması ola- rak örnekleyeceğim 1881 tarihli "Gebze'den Manzara" adlı yapıtında gerçekçi bir gözle perspektif doğrultusunda eski evlerin sıralandığını görürüz. Sokak taşlan. çimenler, üzerin- de oturan çocuklar ve ayakta duran kadınlar günün aydmhk bir saatinde dondurulmuş gibi- dirler. Bir hareketlilik sezdlmez. Fotoğraftan yaptığı "Türbe" adlı yapıtta ise nesneler büyük bır dikkatle resme yerleşir. Ön planda iki sandukanın, arka planda türbe iç mekanlannın duvarlan, kapı girişinde çıplak ayaklan ile türbedann tüm de- taylan özenle işlenir. Kapıdan içeriye süzülen gün ışığının du- yarlı renklerle yansıması onun güçlü ressamlığının göstergesi- dir. Osman Hamdi Bey, portre- ler, natürmortlar, en çok da fi- gürlü kompozisyonlar yapmıştır. Bu kompozisyonlar- da bıraraya gelen nesneler ve arka planda bulunan mimari özellikler, onun özgün incele- me, bılgi ve görgüsünün ifadesi- dir. Bugün yurtıçinde ve yurtdışında orientalist ressam- lar arasındaki önemi. aranılır oluşu. yapıtlanndaki bu özel- liklerindendir. 1883'te gerçek anlamda sa- natçı yetiştirmek amacı ile ku- rulan Sanayi-i Nefise Mektesi Alisi'nin (Güzel Sanatlar Oku- lu) Müdürlüğü Osman Hamdi Bey'e verilir. Kurucusu da ol- duğu bu kurumda batı ölçüle- rinde bir eğitim amaçlar. Yurtdışından yabancı öğret- menler davet eder. Avrupa'da sanat eğitimini yakından bildiğı için. ülkemize uygun olacak bö- lümler. mimarlık. resim, heykel vc hakkâklık sınıflan ile okul •.ıçılır. Osman Hamdi Bey'in öncü- lüğünde bugün Mimar Sinan Cniversitesi'ne dönüşen saygın kurum. nice Türk sanalçısının var olmasına neden olmuştur. Cezar'ın kitabı yeniden basılıyor 6 Sanatta Baü'ya Açılış ve Osman Hamdi' Kültür Senisi - Prof. Musıa- fa Cezar'ın 21 yıl önce yazdığı. "Sanatta Batı'ya Açılış ve Os- man Hamdi" adlı kitabı'. Os- man Hamdi'nin 150. doğum yıldönümünde yeniden yayına hazırlanıyor. Cezar'ın üzcrin- de çahşüğı kitap 1971de İş Bankası Kültür Yayınlan ta- rafından 2000 adet basılmış. Şu sıralar ise kısa süre önce ku- rulan Erol Aksoy Vakfı tarafı- ndan yeniden basılmak üzere çalışmalan sürüyor. Mustafa Cezar gerek Os- man Hamdi gerekse 19. yüzyıl kültür-sanat ortamı hakkında- ki en kapsamlı kitaplardan sayılan. yaklaşık 700 sayfalık yapıtını hazırlarken 7 yıl süren araştınnalar yapmış, 1800'lü yıllara ait tüm kitap. dergi ve gazeteleri taramış. çalışlığını belirtiyor. Türkiye"- nin çağdaşlaşma ve modern- leşmc hareketi içinde Osman Hamdi'nin çok büyük işler yaptığını ve önemli katkılarda bulunduğunu ifade eden Cezar şöyle devam ediyor: "Batılılaş- ma yanlış bir deyim. Türkiye Batılılaşamaz. ancak modeftı- leşcbilir. çağdaşlaşabılir. Os- man Hamdi çağdaşlaşma ve modernleşmeyi gayet iyi an- lamış ve bu yönde kendi uz- manlık alanında neler yapabi- leceğini isabeüi bir biçimde keşfedebilmiş biradam." Mustafa Cezar. Osman Hamdi'nin gerek Sanayi-i Nefise Mektebi'ni gerekse Müzeyi Hümayun'u (Arkeo- loji Müzesi) kurma çalışma- lannın Osmanh'nın çöküş devj- rine rastladığına dikkat çeki- • Prof. Mustafa Cezar'ın 21 yıl önce yazdığı 'Sanatta Batı'ya Açılış ve Osman Hamdi* adlı kitabı Erol Ak- soy Vakfı tarafından yeniden yayınlanacak. Cezar. 7 yıl araştırma yaptığı bu kitabın yeni baskısı için değişiklikler ve ekler yapıyor. Osman Hamdi'nin bugün birçok müze ve özel koleksi- yonda bulunan 150 kadar tab- İosunu kitabında kullanmak üzere resimlemek isterken "bir çok kapıdan kovulduğunu" anlatan Cezar şöyle konuşu- yor: " Kitap olağanüstü ilgi gördü. müzayedelere çıkanldı. fiyatı 2.5-3 milyona çıktı. Os- man Hamdi Bey'in tablolan ise milyarlar ediyor. Şimdi ki- tabın ikinci kez basılacağını duyan bazı insanlar kendile- rinde bulunan tablonun da ki- taba konulması ıçın yalvan- yorlar." Mustafa Cezar. ilkbaharda çıkması planlanan ve 3750 adet basılması kararlaştınlan kitabın yeni baskısı için bazı ekler ve değişiklikler yapıyor. Cezar kitabında Osman Ham- di'yi sadece insan olarak değil devri içinde değerlendirmeye yor: "Harbıyc Mektebi'ndeas- ker ressamlar yoluyla Batı res- mi başlamıştı. Mimar usta çırak ilişkisiyle yetişiyordu. Mektep'de ise heykel. resim ve mimarlık bölümleri oluşturul- du. Osman Hamdi kurduğu çok isabetli bir kadroyla bu işi başanyla sürdürdü. müze eski eserler deposuyken Avrupa'da adı duyulan muazzam bir müze haline getirdi. Cezar. Osman Hamdi'nin "oryantalist" bir ressam oldu- ğunu ancak Batılı ressamlann oryantalist anlayışından farklı bir anlayışa sahip olduğunü belirtiyor. "Osman Hamdi ise, oryantalizmi kendi ülkesinin kültürünün tanıtılması için araç olarak kullanmıştır. İba- det eden birini resmederkeri duvardaki çini süslemeyi. yer- deki halının desenlerini fotoğ- rafg anlayişıyla resmeder." Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı'nın düzenlediği sempozyum 17-18 aralıkta Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi'nde Doğumunun 150. yıhnda6 Osman Hamdi Bey ve dönemi9 bilsak, sıraselviler cad., soğancı sok. 7 cihangir 243 28 79-99 Kültür Servisi-Osmanlı kül- tür yaşamında büyük rol oynayan ünlü ressam, müzeci ve ilk arkeologlardan Osman Hamdi Bey, doğumunun 150. yılında Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı larafı- ndan düzenlenen bir sempoz- yum ile anılacak. 17-18 aralık günlerinde "Os- man Hamdi Bey ve Dönemi" konulu sempozyumda 24 araş- tırmacı. "Toplum ve Batılılaş- ma", "Sanat ve Batılılaşma". "Mımarlık vc Batılılaşma" ve "Arkeoloji ve Kültür Mirası" konulanndan bildiriler suna- cak. Sempozyum İstanbul Ar- keoloji Müzeleri kütüphanesin- de gerçekleştirilecek. Bildiriler, büyük ölçüde Os- man Hamdi Bey'in kişiliğini ve çalışmalannı yansıtan Batılılaş- ma. güzel sanatlar ve mimarlık. arkeoloji. müzecilik ve kültür mırasının korunması konulan- nı kapsayacak. Sempozyumun ilk gününde "Toplum ve Batılılaşma"konu- lu birinci oturumu Semavi Eyi- ce yönetecek. Bu oturumda Se- lim Deringil "Son dönem Os- manlı Aydın / bürokratının dünya görüşü üzerine bir dene- me". Edhem Eldem "Batılılaş- ma. Modcrnlcşme vc Kozmo- politizm: 19.yy sonunda İstan- bul". Vasıf Kortun "Osmanlı İmparatorluğu'nda görsel sa- natlann başkıngıcı üzerine". Havva Koç "Bir belge ışığında Edhem Paşa ve ailesi hakkında hatırlatmalar". Neşe Yıldıran "Dış borçlanmada otuz yıllık birliktelik ve Doğu- Batı ekse- ninde bir ikiz bina: tütün rejisi da Filiz Yenişehirlıoğlu "Sanat- ta Osmanlı İmparatorluğu - Fransa Etkıleşımi". Semra Germancr "1850 sonrası Türk resminde kaynak ve konular". Zeynep İnankur " 19. Yüzyılın resim sanatında mimari öğcler" ve Zafer Toprak "Çizimde batı- lılaşma: Osmanlı'dan Cumhu- riyct'e Art Dcco" başlıkh bildı- rilerle katılacaklar. Cuma günü sempozyumun • Sempozyumda Osman Hamdi Bey'in kişiliği ve eserlerinden öte, dönemin değişim hareketlerini gündeme getirecek konular ele alınacak. Osman Hamdi Bey ile doğrudan ilişkili olan bildiriler yeni bulgulan kapsarken, diğer bildiriler ise çok geniş bir perspektif içinde dönemin temel sorunsallannı ıçeriyor. Bank-ı Osmani-i Şahane". Mehmel Ö.Alkan "Tanzimat sonrası düşünce hayatı üzeri- ne" başlıkh bildiriler sunacak- lar. "Sanat ve Batılılaşma" ko- nulu ikinci otummun başkanı ise İsmail Tunalı. Bu oturumu ikinci yansında İstanbul'daki Batılı sanatçılar". Scma Öncr " Dolmabahçc Sarayı resim ko- leksiyonundaki yapıtlanyla Halife Abdülmecit Efendi". Ayşe Nalan Yetişkin "I9.YÜZ- vıİın ikinci vansında Osmanlı üçüncü oturumun başkanı Gündüz Ökçc. "Mimarlık vc Batılılaşma" başlıkh oıurumda: Necla Arslan "Osmanlı Sarayı ve Mimar Antoine- Ignace Mclling". Günkut Akın "Bir Aydınlanma Simgesi vc Ta/ıni- nat". Turgut Saner "I9.yüzyıl Osmanlı Eklektisizminde 'El- hamranın Payı". Afıfe Batur "19.yy. Sonu İstanbul Mi- marlığında Bir Stilistık Kar- şılaştırma Denemesi: A Valla- ury R.d'Aronco", Şulc Yum "Son Dönem Osmanlı Saray Yapılanndan Oryantalist Mo- bilya Örnckleri". Celil Endcr "Osman Hamdi Bey'in Bilin- meyen Tasanmcılığr. Kabataş- Taksim Meırosu için ınşaaı tck- lıfi" başlıkh bildiriler sunacak- kır. Sempo/yumun dördüncü vc son olurumun konusu ise "Ar- keoloji vc Kültür Mirası". Al- p«ı\ Pasinli'nin yöneteceği olu- rumda: L'fıık Esın "I9.yy. So- nunda Heinrich Schliemann'ın Troya Kazılan ve Osmanlılarla İlişkileri", Mehmet Özdoğan "Arkeolojide Çağdaşlaşma ve Türk Arkeolojisini Bekleyen Tehlikeler". İ. Günay Paksoy "Bazı Belgeler Işığında Os- manlı Devletinin Kültür Mirası Politikası Üzerine Düşünce- ler". Orhan Silier "Tarihsel Mi- rasın Korunması ve Arşiv Mal- zemesi". Nur Akın "Asar-ı Ali- ka Nizamnamesi ve Dönemin Koruma Anlayışı Üzerine" ve Halil Berktayın "Kültür ve Ta- rih Mirasımıza Bakışla Milli- yctçiliğı Aşma Zorunluğu" başlıkh konuşmalannın ardı- ndan tartışma ve genel dcğcr- lcndırme yapılacak.