Katalog

5EKIM1992PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER Savimbi'den iç savaş tehdidi • LIANDA(AA)- Angola"da seçimlerde hıle kanştınldığını ıddia eden sağcı tam bağımsızlık için Ulusal Birlik (UNITA) lideri Jonas Savimbi. yenıden silahlı mücadele başlatma tehdidinde bulundu. Savimbi. parti radyosunda yaptığı konuşmada, militanlanna "•mevzilerini terk etmeme" çağnsında bulundu. UNITA lideri. iktıdardaki solcu Kurtuluş İçin Halk Hareketinin (MPLA) "Manevralanna gereken tepkinin zamanı geldiğinde verileceğini" söyledi. Mozambik'te barış • ROMA(AA). Mozambik'te 16yıldırsüren • iç savaşa son verecek banş ' anlaşması imzalandı. [ Mozambikhükümetiile İsyancı Ulusal Direniş ; örgütü arasında Italya*nın > başkenti Roma'da yapılan banş görüşmelerinin ardından sağlanan anlaşmay a, Devlet Başkanı , JoaquimChissanoileIsyancı Hareketın lideri Afonso >, Dhlakama imza koydu. ' Anlaşma. üikede ateşkes sağlanmasını ve ateşkesin yürürlüğegirdiği tarihten itibaren bir yıl içınde seçimlerin düzenlenmesını öngörüyor. Şam'da anlaşma yok • ŞAM (AA) - Sun> e'nın başkeniı Şam'da Türkiyc. Irak ve Suriye arasında tcknik düzeyde yapılan su görüşmelcri sona erdi. Bölgedcki doğal su kaynaklannın bölüşümüne ilişkin görüşmelerde. Fırat ve Diclc nehirlerinın sulannın bölüşümü konusunun ele alındığıkavdedildi. Perşcmbe günü sona ermesi beklcnen ancak iki gün uzatılan görüşmeden sonra resmıbiraçıklama yapılmadı. Ledsky, Kıbrıs için iyimser • ATINA(AA)-ABD Başkanı George Bush'tan sonraABDDışişleri Bakanlığı eski Kıbns Koordinatörü Nelson Ledsky de Kıbns sorununun çözümüne I974yılından bu yana ilk kez bu kadar yakın r olunduğunu söyledi. Görev • süresi 30eylüidesonaeren Ledsky." Katımerini" gazetesine verdiğı demeçte. 26 ekimde Nevv York'ta yenıden başlayacak Kıbns görüşmelerinde çözümün sağlanacağını. ümitettiğini belirtti. Başkan Bushda Kaumerini'ye verdiği denıeçte, "Kıbns'ta çözümün çok yakın" olduğunu söylemışti. Çetin Göpgü cinayeti • ATİNA(AA)-Yunan potsinin geçen hafta sonu " I n Kasım' terör örgütü üyesi olabileceği şüphesiyle yakaladığı sosyolog Epuminodas Skiftulis'in geçen yıl ekim ayında Türk baan ataşe yardımcısı Çetin Gcrgü cinayetinde yer aldığı idd'alan Atına'da güncelliğini konıyor. Devlet kontrolündekiET-1 tekvizyonu. önceki akşamki an* haberbülteninde Skiftulis'in görgü cinayetinde yerahp almadığına dair bilpleri değerlendiren polisin herüz bir netice sağiayamadığmı bildirdi. Gürdstan, eski SSCB'ye ait askeri mühimmata el koyarsa karşılık görecek Moskova'dan Tifüs'e• Gürcistan Devlet Konseyi Abhazlara karşı kullanılmak üzere ülkedeki eski SSCB ordusuna ait mühimmata el koyacağını açıkladı. Rusya Savunma Bakanı Graçov. böyle bir eyleme Rus birliklerinin karşılık vereceğini, çatışma çıkabileceğini söyledi. MOSKOVA (Ajjanslar) - Rusya, Ab- hazya sorunu yüzünden fıilen iç savaş yaşayan Gürcistan'ın önceki gün aldığı, ülke topraklanndaki bütün Sovyet si- lahlan ve teçhizatırun Tiflis'e devredil- mesi karannı şiddetle protesto etti. Gürcistan Devlet Konseyi Başkanı Eduard Şevardnadze ise Abhazya böl- gesindeki gelişmeler artık engelleyeme- yeceği boyutlara ulaştığı için istifa ede- bileceğini söyledi. AA'ya göre Rusya Savunma Bakanı Pavel Graçov, dün yaptığı açıklamada, Gürcistan'ı karan gözden geçirmeye davet etti ve aksi tak- dirde Rus birlik'lennin buna silahlı dire- neceğı uyansında bulundu. Bölgedeki Rus birliklerine silah, teç- hizat ve tesisleri koruma emrinin veril- diğini kaydeden bakan. "Tiflis'in bu tek taraflı karan, eski Sovyetler Birliği'nin bu cumhuriyette bulunan silahlan, teç- hizatı ve eskeri mallannın bir kısmmın Gürcistan'a devredümesini öngören bü- tün anlaşmalann açık bir ihlalidir" dedi. Gürcistan'ı fıilen yönetmekte olan Devlet Konseyi, önceki akşam açıkladı- ğı kararla, cumhuriyetteki bütün askeri malzemelerin Tiflis'in envanterine geçi- rileceğini bildinnişti. İnterfaks'a göre konseyin başkan yardımcısı Caba Yoseliani, konsey top- lantısından sonra, "Fiilen biiMç savaşa sürüklendik ve bunu bastırmak için söz- konusu silahlara ihtiyacımız var" dedi. Graçov ise dünkü açıklamasmda. Gürcistan yönetiminin bu 'yasalara ay- kın' faaliyetini durdurmaması halinde meydana gelecek gelişmelerden sorum- lu olacağı uyansında bulundu. Çok ciddi anlaşmazlık Gözlemciler, Rusya ile Gürcistan arasında çok ciddi bir diplomatik anlaş- mazlık çıkacağı tahminınde bulunuyor- lar. Sorun, aynlıkçı Abhaz milislerinin bu özerk cumhuriyetin kuzeybatısında, Karadeniz kıyısında bulunan Gagra kentini şiddetli cauşmalardan sonra cu- ma günü ele geçirmeleriyle alevlendi. uyarıGürcistan Devlet Konseyi Başkanı Eduard Şevardnadze, kentin geri alına- cağını bildirdikten sonra bölgeye gittı. Şevardnadze'nin helikopterine de ön- ceki gece Abhazya Cumhuriyeti toprak- lan üzerinde kimliği belirsiz kişilerin ateş açtıklan bildirildi. İtar-TASS Ajansı, Şevardnadze'nin Tiflis'e dönmeden uğradığı Rusya'nın Soçi kentinde artık yapabileceği pek bir şey kalmadığını söyledi. "Olaylar bir şeyler yaparak önleyebileceğim boyu- tun ötesinde gelişiyor" diyen Şevard- nadze, istifasınm da gündeme gelebile- ceğıni söyledi. Öte yandan. Gürcü birliklerinin. bü- yük bölümü Abhazlar tarafından ele geçirilen Gagra'ya dün bir hava saldın- sında bulunduklan bildirildi. Gagra içindeki çatışmalar da sürüyor. HOLLANDA Israil uçağı havada patladı: 100 ölü BRÜKSEL (Ajanslar) - Isra- il El-AI Havayollan Şirketi'ne ait Boeing 747 kargo uçağının Hollanda üzerinde infîlak etme- sinin ardından yere düşen uçak parçalarının en az 100 kişinin ölümüne neden olduğu bildiril- di. Hollanda basınında yer alan haberlerde, etrafa dağılan uçak parçalarının en az 100 kişinin ölümüne neden olduğu, çok sa- yıda kişinin yaralandığı, ölü sa- yısının 150'ye çıkmasından kor- kulduğu kaydedildi. Ucakta bu- lunan 4 personelin tümünün öl- düğünün sanıldığı belirtildi. Polis yetkilileri, itfaiye ve am- bulanslann olay yerine ulaştığı ru belirtirken, uçağın bir bomba yüzünden infîlak etmiş olabile- ceğini ifade ettiler. Israil radyosu ise, uçağm Hol- landa'nın başkenti Amsterdam yakınlanndaki Schiphol Hava- alanı'ndan kalktığını belirterek, patlamadan önce heniiz belirle- nemeyen nedenlerle alana geri dönmeye çalıştığını bildirdi. Kargo uçağı Hollanda'nın VV'eesp kasabası yakınlannda havada infîlak etti. Hollanda te- levizyonunun haberinde, TSİ 20.45 civannda meydana gelen patlamanın ardından uçağın parçalandığı ve parçaların böl- geye dağıldığı kaydedildi. Haberde, parçalardan birinin 3kasımdayapüacakABDbaşkanlıkseçimleriiçingerisa>Tna y başUrken son kamuoyu yoklaması, Demokrat Parti adayı Biü Clinton'un, bağunsız aday Ross PeroFnun beklenmedik dönüşüne karşın önde gittiğini gösterdi. Newsweek dergisinin yaptığı nabtz yoklamasına göre bugün seçim yapdsa oyların yûzde 44'ünü Clinton alacak. Yoklamada Bush yüzde 36 oranında puan top- larketı Perot, yüzde 14'te kaldı. Yoklama Perot'nun başlangıçta kazandığı popülaritesini yirirdiğini de ortaya koydu. Amerikalıla- nn yüzde 63'ü artık Perot'ya güvenmiyor. Bu oran, Perot'nun başkanlık yanşına girdiği nisan ayında yüzde 30'du. Yugoslavya banş konferansının başkanlanndan Lord Owen'dan anlamlı konuşma: Müslümanlar bizi bağışlaıııayaeakDç Haberler Servisi - Yu- goslavya konulu uluslararası konferansın başkanlanndan İngiliz Lord Ovven, Bosna-Her- sek'teki etnik temizlik kampan- yasının durdunılmaması halin- de, Müslümanlann Avrupa'yı hiçbir zaman bağışlamayacak- lannı söyledi. Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'ya bir aylık aradan sonra önceki gün başlatılan in- sani yardım uçuşlanna elveriş- siz hava koşullan nedeniyle bir süre ara verilmesinin ardından dün beş yardım uçağı alana in- di. Bu arada Hırvatistan'ın baş- kenti Zagrep'teki havaalanına yaklaşmakta olan iki BM yar- dım helikopterine ateş açıldığı kaydedildi. AFP'nin haberine göre, AT- nin Yugoslavya konusundaki temsilcisi ve uluslararası Yu- goslavya konulu banş konfe- ransının ortak başkanlanndan Ovven, Strasbourg'daki Avru- pa Konseyi toplantısında yaptı- ğı konuşmada. konsey üyesi 27 Avrupa ülkesinin temsilcilerine uyanda bulunarak, Bosna- Hersek'teki Müslüman kıyımı- na seyirci kalmalan halinde dünyada yaşayan milyonlarca Müslümanın bu tutumundan dolayı Avrupa'yı hiçbir zaman bağışlamayacağını belirtti. Kış aylannın yakiaşmasıyla, Saraybosna'ya karadan yar- dım ulaştırmanın olanaksızla- şacağına, kötü hava koşullan ve sisin de havaalanının sık sık kapanmasına yol açacağına de- ğinen Lord Ovven, bu koşulla- nn Bosna-Hersek'te en az 100 bin insanın ölmesine neden ola- cağını vurguladı. Ajans, Lord Ovven'in Avru- pa Konseyi toplantısındaki konuşması sırasında. BM Mül- teciler Yüksek Komıserlıği Baş- kanı Sadako Ogata'nın da Cenevre de yapüğı bir açıkla- mada, Bosna-Hersek'in kış ay- lannda büyük bir felaketle karşı karşıya kalacağını ve böl- gedeen az400 bin insanın açlık- tan veya donarak öleceğini söylediğini bildirdi. BM heükopterlerine ateş Hırvatistan'ın başkenti Zag- reb'deki havaalanına yaklaş- makta oian iki BM yardım heli- kopterine ateş açıldığı bildirildi. POLÎTIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Arkadaşımız Ergun Balcı yıllık izne çıktığından yazılan- na bir süre ara verecektir. AVRUPA SAVUNMASI BAB, NATO'nun ö üönüne geçiyor EDİPEMÎLÖYMEN LONDRA - NATO Genel Sekreteri Manfred Wömer, NATO ile Batı Avrupa Birliği arasında rekabet değıl, uyum içinde birlikte çalışmanın ge- çerli olmasını savunduğu hal- de, gerçekte BAB'ın, NATO- yu yönlendirmeye başladığı belirtiliyor. VVörner. geçen günlerde Lpndra'da yapüğı konuşmada iki örgüt arasında rekabeti reddetmesine karşın inandıncı olamadı. NATO'- dan yana tavır takınan İngil- tere'de gözlemciler. "rekabet dürtüsü'nü Fransa'run körük- lediğine işaret ediyor. NATO'- nun geçen hafta hukuki varlık kazanan "Çevik Tepki Gücü'- nün, Fransa-Almanya askeri yakmlaşmasını ve Fransa'nın "başına buyrukluğunu' denge- leyeceği görüşü, ıngilız savun- ma ve dış siyaset çevrelerinde geçerli. Güc'ün "fıilen" varlık kazanmasının ise I995'i bula- cağı belirtiliyor. VV'örner'in konuşması Manfred NVörner, "NATO ile BAB. birbirlerini tamamla- mak ve uyum içınde çalışmak zorundadır" diyerek, iki örgüt arasında rckabetin söz konusu olamayacağını vurguladı. An- cak. iki örgüt arasında gerçek- ten bir çekişme olduğu ve Amerikan yönetiminin bile bunu önleyemediği belirtili- yor. Fransa Savunma Bakanı Pierre Joxe'un, "NATO, ger- çekçi olmayan planlar öne sü- rerken. BAB birkaç ay içinde Birleşmiş Milletler'in askeri planlaması için başlıca kay- nak olmuştur" şeklindeki söz- leri, NATO-BAB rekabetini yansıtan kanıt olarak sunuldu. NATO kaynaklan da Fransa Savunma Bakanı'nın görüşü- ne katıtdı. Yugoslavya bunalı- mında olduğu gıbi BAB üyele- ri bir karara varmadan NATO'nun harekete geçeme- diğine işaret ediliyor. VVörner'- in, 'rekabeıi yalanlayan' ko- nuşmasından sonra bir kay- nak, "BAB bir karar almadan. Fransa ve 16 NATO üyesi ara- sında bir görüş birliği sağlan- ması artık mümkün olamıyor" dedi. Temmuz başında, Hel- sinki Doruğu sırasında da Ad- riyatik'te uygulanacak abluka için iki örgütün önce ayn ayn plan sunduklan, sonra bu planlann birleştirildiği hatırla- tıldı. Gözlemciler aynı şeyin, Bosna Hersek'e yardım kon- voylanna verilecek askeri des- tek konusunda da yaşandığını, BAB'ın 5000. NATO'nun ise 6000 kişilık kuvvetleri ayn ayn önerdiklerini belirttiler. fki örgütün işleyişinde ana öğenin Fransa olduğu, ulusla- rarası sorunlann çözümü için BAB'ı tercih eden Fransa'nın, NATO'ya daima daha sınırlı bir rolü uygun gördüğü kayde- diliyor. Fransa, NATO'nun askeri kanadından 1966'daçe- kilmişti. Son zamalarda ise NATO dışişleri bakanlan top- lantılanna katılıyor. BOSIVA-HERSEK Su p amiral sa\ aştaıı Tito'yu sorumlu tııttu E\ REN DEGER ANTALYA - - Sırp emekli amiral İvan Veselınoviç, Bosna-Hersck'teki çatışmalar- dan eski Yugoslavya Devlet Başkanı Tito'yu sorumlu lut- lu. Vcselinoviç . "Tito zama- nında herkese teriıoryal sa- vunma adı allında bir sürü silah dağıtıldı. Bu silahlar şim- dı sa\aş aracı oldu" dedi. Uluslarası 3. NATO Konfe- ransı ıçın Antalya'da bulunan emekli amiral Veselınoviç. Bosna Hersek'teki çatışmalan "korkunç ve vahşet" olarak ni- ıcledi. l990\ılındaeskıYugos- lavya Savunma Bakanlığı Müslcşarlığf ndan emekli olan Vesclinoviç. kendisini keskin bir komünizm düşmanı olarak lanımlıyor İvan Veselinovıç. Bosna-Hcrsekteki gelışmeler- lc ilgili olarak Cumhuriyet'in sorulannı yanıılarken şöyle konuştu: ' Olyylarda şu suçludur, bu suçludur diyemiyorum. Her- kes suçlu. Biri birinin yakınını akrabasını öldürüyor.' Yakını ölen de öldürenin yakınlannı akrabalarını. Tam bir karmaşa var. Korkunç vahşet olaylar yaşanıyor." Veselinoviç, Bosna-Hersek*- tc yaşanan faciadan Tito'yu sorumlu tutarken de "Onun döneminde teritoryal savunma diye herkes sılahlandınldı. Herkese savunma silahlan ve- rildi.Voyvodina'da. o dönem- de silahlı kişilerin sayısı 10 bin- leri aşıyordu. Şımdi o silahlar savaş aracı oldu. İnsanlar ölü- yor" dedi. Veselinoviç Bosna- Hersek'teki gelişmelerin ne za- man bitebileccğine ilişkin soru- >a da "Bilemiyorum. Ama uzun zaman alacaktır sanıyo- rum. 5-6 yıl sürebilir" karşılığı- nı verdi. TTME dergisi Gürcistan Devlet Konseyi Başkanı Eduard Şevardnadze ile görüştü: Rusya'da giderek büyüyen faşizm telılikesi görüyorum Şevardnadze - Gelecek için karamsar. • Karanlık güçlerin başlıcaları eski komünistler ve şovenler. Yeltsin haskı altında. BDT sorunlan çözmek için yeterli bir mekanizma değil. • Abhazlarla Gürcüler birlikte yaşamak zorundalar. Bu çatışmalar tra- lik olmakla birlikte her iki tarafın sorumluluğunu arttıracaktır. l)ış Haberler Servisi - Time dergisi Gür- . Ntan Dcvlcı Konscvı Başkanı Eduard Şe- .ırdnadzc ile bir mülakal yaptı. Mülakatın -icnış bir özclinı sunuyoruz: -Sizcc Boris Yeltsin. demokrasi ve içinde •tlıındıığııınız sonmlunn iisiesinden gelme •'Aınıııulaıı Goıhaçın a ztiredahamısan.sh'.' ŞEVARDNADZE - Yeltsin. sorunlar Inıkkında l'azla konuşmamasına rağmen bü- > ük baskı allında. Ama. karanlık güçler git- nkçc güçlcniyor. Bencc bu çok tchlikeli bir dıımm. -Karanlık gii{lcr ıleyinıiyle-neleri kastedi- \<>rswnız.' ŞEVARDNADZE - Başlıcaian gerici ko- münistlcr vc şovcnlcrdir. Bcnce bunlar eski komünistlcrdcn daha tehlikclidirler. Sonuç- ta. yaklaşan bir faşizm tehlikesi görüyorum. -Btığmısız Dcvli'thr Topluluğulıakkmdane ılü^üınhorsuınız'.' ŞEVARDNADZE - BDT tüm sorunlan hallcimcyc vctmcz. Nc yazık ki BDT lüm sorunlan çözccck bir mekanizma dcğildir. -Pcki hu mekanizma nctlir? ŞEVARDNADZE - Çok ciddi sorunlan uluslararası platformda tartışmalıyız. Eğer bir sosyal patlama gerçekleşirsc bu. sınırlan- mızı aşan bir sorun oluşturacaktır. -Ahhazyunm Gürcisıan 'dan ayrılma eğiliıni konusunda ne düşünüyorsunuz'.' Bu soruınm haiaklığa dfkıüşeceğinden korkııvor nıusu- nıız? ŞEVARDNADZE - Eski Sovyetler Bir- lıği'nı oluşturan bütün bölgeler bugün bir bunahm halinde. Bu ülkeler çok uzun süre bağımsızlığını cldc edememişti. Gürcistan 250yıl Rusyanın parçası olarak kaldı. Şımdi >eni bağımsız topluluk inşa ctmeye başlama- sı bir dizi sorunu da getirdi. Zaman zaman hiç çözüm ümidi kalmadığına inanıyoruz. Ekonomik durumumuz perişan. Anlaşmaz- lıklar eski Sovyetler Birliği'nde şimdi kol gcziyor. Bcnim görüşüme göre şimdiki an- laşmazlıklarsonolmayıpyenilerinıgetirecek ve daha da yoğunlaşacak. Ama inanıyorum ki ihtiyaçlar toplumlan gerçekçi olmaya zor- layacak. Abhazlar ve Gürcüler birlikte yaşa- mak zorundadırlar. Bu çatışmalar trajik olmakla birlikte her iki tarafın sorumluluğu- nu arttıracaktır - Yavgınlaşacak decliçinizsorıınlurnelerdir? ŞEVARDNADZE - Sosyal sürlüşmcler. Günümüzde en büyük tehlike bunlardır. Rusva'da. Kafkaslar'da anlaşmazlıklar hü- küm sürüyor. Bu ülkelerin perişan ckonomi- lerini tek başlanna düzeltebileceğine inanmı- yorum. Çok kötü şeyler olabilir. Eğeryalnız Gürcistan'da problem olsa. bu tüm dünyayı etkilemeyebihr. Çıkacak olaylar kendiliğin- den patlayacağından nasıl clacağını kestir- mek imkânsız. Bircumhuriyettc başladıktan sonra hızla diğerlerine yayıîacaktır. -Eğer siz Boris Yeltsin olsavdtnız silahlı kuvvetlere güvenir nıivdiniz? ŞEVARDNADZE - Ordu da sorunlann bir parçası olmasına rağmen. homojen yapı- ya sahip dcğildir. Gerçekten demokrasiye inanmış subaylar«var. ama önemli birlikler üzerinde denetim sahibi olduklannı sanmı- yorum. Aynca, Ycltsin'in orduya güven- mckten başka şansı varmı ki! -RiLsya hütünlüğımü sürdürmeye devam edehilir ıni.' ŞEVARDNADZE - Evet, ckonomiyi dü- zeltebildiği takdirde. Fakat. ekonomik kriz devam ederse gelecek. zorluklarla dolu. - ^ıı^ı • !• <;