Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 EKİM1992ÇARŞAMBA 8 DIŞHABERLER Soares bugün Ankara'ya gefiyor • ANKARA(AA) - Portekiz Cumhurbaşkanı Mario Soares, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın konuğu olarak yedi günlük resmi bir ziyaret için bugün Ankara'ya geliyor. Türkiye'yi ziyaret eden ilk Portekiz Cumhurbaşkanı olan Mario Soares'e hapishanedeyken evlendiği eşi felsefe doktoru Maria Jesus Barosso eşlik edecek. Konuk Cumhurbaşkanı Esenboğa Havaalanı'nda Cumhurbaşkanı Özal taraftndan resmi törenle karşılanacak. Kalacağı Hilton Otelınde Başbakan Süleyman Demirel iîe Devlet Bakaru ve Başbakan yardımcısı Erdal İnönü'yü kabul edecek olan Soares, daha sonra Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ı Çankaya Köşkü'nde ziyaret edecek. çatışmalar • MOSKOVA(AA)- Ddğlık K.arabağ'ın kuzeyinde ve Laçin bölgesinde Azeri ve Ermeni kuvvetleri arasında yoğun çarpışmalar olduğu bildirildi. Turan Ajansı, Karabağ'ın kuzeyınde Vanklu ve Sirhavend bölgelerinde çatışmalar olduğunu, Lacin bölgesındeki Goçaz ve Mollalar köyleri civannda da Azeri kuvvetlerinin taarruz halindeki Ermeni birliklerine karşı savunma harekâtı düzenlendığini bclirtti. Avnıpa SosyaHst Partisi kurulacak • BRÜKSEL-ATüvesi ülkelerin sosyalist partileri 9-lOkasım tarihlerinde Hollanda"nın Lahey kenünde geniş çaplı bir , toplantı düzcnleyerek, "Avrupa Sosyalist PartisT'ni kurmak yönünde karar alacaklar İki Mirage düştü • BRAY-SlJR-SOMME (AA) - Ispanya Hava Kuvvetleri'ne ait Mirage tipi iki uçağın, dün Fransa'nın kuzeyindeki Somme bölgesinde çarpışarak düstüğü bildirildi. Sivil Savunma Dairesi yetkililcri, pilotlardan birinin çarpışmadan sonra kendisini uçaktan fırlatmayı başardığını ve hafif yaralı olarak kazadan kurtulduğunu, ancak ikinci pilotun akıbeti hakkında bir bilgi edinemediklerini söylediler. Lübnan: Berrt panlamento baskanı seçildi • BEY RUT( AA)- Lübnan parlamentosu başkanlığına Şii Emel örgütü liden Nebih Berri seçildi. Berri'nın 128 üyeli parlamentonun başkanlığını 4 yıl sureyle yürüteceği belirtildi. Demirel, Pakistan'a gidiyor • ANKARA(AA)- Başbakan Süleyman Demirel. Pakistan Başbakanı NawazŞerif ın çaenlısı olarak 24-25 ekim tanhlen arasında Pakistan'a resmi birziyarette bulunacak. Dışişleri Bakanhğı'ndan yapılan açıklamada Başbakan Demirel'in ziyareti sırasında >apılacak görüşmelerde. Türkiye ile Pakistan arasındaki yakın ilişkilerin her alanda daha da geliştirilmesinin yollan ile bölgesel ve uluslararası konular üzerinde görüş alışverişinde bulunulacağı bildirildi. Brandrm mezanna ziyaretçi akını • BERLİN(AA)- Devlet törenı\ le cumartesi günü Berlın'de toprağa verilen Almanya'nıneski başbakanlanndan veSosyal Demokrat Parti'nin (SPD) onurbaşkanı VVilly Brandt'ın mezarı hafta sonunda ziyaretçi akınına uğradı. Çin Komünist Partisi'nin 14. kongresinde, Deng Siaoping'in reformcu çizgisi benimsendi Pekin, kapitaıizme kapısım açtıfc. T ^ . * - * • • * • •* r * 1 1 1 1 • •• * * 1 1 1 1 4 4 1 * 1 * 1 ^ ~ — 1 . . .„ , ! _ I ! 1 ' » " _ * r . : i ! •% • _ .. ^ ^ ^ ^ * . . y ~ 1 ¥ . r r%* _ " . _ ! _ * . . _ . " * _ . _ " _İ _ .11/ . _ ".. RAGIP DURAN • Deng Siaoping'in Mao'dan "daha önemli ve daha başanlı" bir lider olduğunu öne süren ÇKP, ekonomik reformlan ve dışa açılmayı sürdür- mek amacıyla artık 'sosyalist pazar ekonomisi' uygulayacağını ilan etti. lmaz olarak, enflasyon, işsizlik, sosyal ada- letsizlik ve gelir dağılımında önemli eşitsiz- likleri getiriyor. Çin yönetimi bu olumsuz- luklan tek parti sistemıyle giderebilecekleri- ne inanıyor. Ama yine de önümüzdeki dö- nemde özellikle öğrenciler, genç ışçiler ve kentli orta sınıfm memnuniyetsizliğini "is- yan" şekline bile dönüştürebileceğinin bilin- cinde olduğu için yönetım, her türlü önlemi şimdiden alıyor. Pekin'deki Halk Sarayı'nda toplanan 1.2 milyar Çinli'nin ve 51 milyon ÇKP üyesinin temsilcisi 1989 delege, bir hafta boyunca basına kapalı olarak süren 14. kongrede "Yüzyıl boyunca sapmadan izlenecek çiz- giyi" ve partinin yenı yöneticılerini belirledi. Yeni çizginin adı "Sosyalist Pazar Ekono- misi." Aslında 1978'den bu yana usul usul geliştirilen bu yaklaşım, söylemde sosyaliz- mi muhafaza edip, kapitalizmin üretimi tek hedef olarak algılayan tüm mekanizma ve vöntemlerini benımsemek anlamına geliyor. Daha çok yabancı sermaye, daha çok ya- bana yatınm, daha çok kar, acımastz reİca- bet temelinde bir işletme anlayışına dayanan yeni ekonomik model, berabennde kaçını- İlk kez asker atandı 14 kişilik siyasi büronun 6 kışilik daimi komitesine üst düzeyli bir askerin ılk kez atanması, partinin ordudan da çekindiğinin bir ifadesi. Çünkü eskiden "Iktidar namlu- nun ucundaydı" şimdiyse "iktidar zenginle- rin elınde." Pekin aynca kocaman ülkede özerk ya da ademi mer.keziyetçi eğilimlerin güç kazanmasmı da kuşkuyla karşıbyor. ÇKP'nın avantajlan da var: Çin halkı, kırsal kökeni nedeniyle genelde kanaatkar, aynca da Tann-İmparator-Parti'ye genelde sadık. Aynca hem çalışkan hem de tüccar zihniyetli. Parayı seviyor. Ancak orta ya da uzun vadede, toplumsal ve ekonomik deği- şimler nedeniyle kaçınılmaz olarak ahlaki değer yargılan. yetenekler ve davranış tarz- lannda da değişiklikler olabilir. 14. kongrenin, ki tarihe belki de kapitaliz- min sıfır yılının ilk kongresi olarak geçecek, en önemli yanlanndan biri 'Kedinin rengi önemli değıldir, fare yakalaması önemlidir" diyen Deng'ın. Mao'yla kıyaslanması ve 88 yaşındaki emeklı liderin Çın'in kurucusun- dan "daha önemli ve daha başanlı" bulun- ması oldu. Sosyalıst toplumda sınıf mücade- lesınin parti içinde çizgi mücadelesi olarak sürdüğünü saptamış olan Mao. "Çin renkli sosyalizm", "eşitlik kaçınılmaz olarak hasar görecek", "ekonomik gelişme için demokra- si şart değildir" türünden saptamalan oku- savdı, eeri dönüş teorisinin kendi ülkesınde uygulandığını izleyecekti. Gitmedi Deng; Marks, Lenin ve Mao'nun aru- Imadığı kongreye çağnlı olduğu halde ilk kez gitmedi. Demek İu her şey yolunda idi. Muhafazakar yaşlılann lobisi Merkezi Danışma Konseyi ÇKP tarihinde sayfasmı kapatırken reformlara ve dışa açılmaya, ama aynı zamanda dcmokratiklcşmeve karşı çıkan, yaşı 70'in üzerinde 8 kişi de siya- si bürodan "kendi istekleriyle" aynlınca ÇKP, Marksızmle uzaktan yakından ilgisi olmayan bir yönetici grubunun eline geçti. Yeni yönetim "Sosyalizm, kapitalizm lartışması tuzağına düşmeyeceğiz" diyor, ama Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa'daki rejimlerin yıkılmasından da kendine göre ders çıkanyor: Halkın ekonomik refahıru sağlayamazsan propaganda kann doyur- muyor ve halk sonunda iktidan deviriyor. ÇKP'nin bir yöneücısi de •'Kapitalizmin araç ve yöntemleri sosyalist bir ülkede daha iyi sonuç verecektir" dıyor. 1992 yılındaki rakamlara göre Çin'in son beş yıldaki ortalama büyüme hızı yüzde 10. Bu büyük bir başan saglıyor. Ama sadecc gecen hafta, Sincan ve Tibet'teki olaylar he- nüz bilinmiyor. Çinde meydana gelen insan haklan ihlalleri (Libration'un bir muhabiri sınır dışı edildi, Tienanmen demokrasi gös- terilerine destek verdikleri için 3 işci tutuk- landı) ve "Her ne pahasına olursa olsun üre- tim ve kâr" anlayışının, ülkede istikrarsızlığa yol açacağına kesın gözüyle bakılıyor. 14. kongreden sonra Çin'de toplumsal, si- yasal, ideolojik ve etnik alanlarda hiçbir öz- gürleşme bekJenmıyor. Tek parti sultasına devam. Nereyekadar? Çin'dedemokrasininbüyümehızıhâlâeksi- lerde seyrediyor. Bu durum da, öngörülen ekonomik reformlann (son RD) başansı için tayın edici bir engel ve olası çatışmalann kötü bir habercisi. Batı basımnda ÇKP Kongresi ile ilgili yazılar: 'Önemli olan para kazanmak' Komünist Partisi G«nel Sekreteri Jiang Zemin, 14. kongrenin açılışkonuşmasında reformları savundu.(Fotoğraf:REL TER) • MAODONALD'S- "Dünyanın en kalabalık McDonald's şubelerinden biri olan Pekin'deki lokantamn çevresinde dolaşan başkentlıler 14. kongreylepek ilgilenmiyorlar. Hatta sıradan Çınlıler acısından bu kongrenin ana sloganı "Zengin olmak muhteşemdir." Londra-Independent -12 Ekim 1992 • BUKIŞKOMÜNİZM GELEBİLİR - •İstikrarsızlığa yol açabilecek unsurtara karşı uyanık olmamız gerekir. Aynca işçileri isyana sevk edebılecek unsurlan da önlemek şarttır." Kongrede kabul edilen 7 numaralı merkez bildirisındenaktaran Reuter-13 Ekim 1992 • FARKL1 AMA BENZER - "Sosyalist pazar ekonomisiriebilınen klasik pazar ekonomisi arasındaki tek fark, Çin'de ekonominin büyük bir kısmının devletin elinde olması. Ama planı bu kez devlet. pazann ihtiyaçlanna göre yapacak." Paris - International Herald Tribune -12 Ekim 1992 • TEMEL MESELE NEDİR? - "Kavga, Komünist Parti'nin iktıdannı muhafaza edip etmeyeceği konusunda değil, Avrupa'da tanhin çöp sepetine giden komünizmin en iyi nasıl kurtanlabileceği üzerinedir, Aynca mesele, sertlik yanlılanyla reformcuıânn (...) demokrasi. hesap verme ve hukuk devleti tanımlan konusunda hemfikır olup olmalan da değildir. Bu kavramlar kongre gündeminde değil. Londra-Times-12 Ekim 1992 • NAPOLYONCU ÇİN KOMİ NİSTLERİ - "Partinin yaydığı ıdeolojı artık politik değil. Bugün gecerlı akçe, yayılmaya çalışılan ideoloji. reformlar ve para kazanmanın vollan..." Paris-Libraüon -15 Ekim 1992 • SON KONGRE - "Çin'de siyasi ıktidar, muhalifleri ezen bir avuç insanın elinde merkezileşmiş durumda. Haber-bilgi akımı da sıkı bir şekilde denetleniyor, tahrifediliyor... 14. kongre, ÇKP'nin son kongresi olabilir." Paris-Liberation -12 Ekim 1992 • UĞURSUZRAKAM- ÇKP Kongresı'nin organizasyon sorumlulan, 1992 yılında yapılan kongreye semboük olsun diye 1992 delege çağırmışlardı. Ama 3delege çeşitli nedenlerle bu dev seremoniye katılamayınca delege sayısı 1989 oldu. Buda kargılanmış bir yıl. ÇKP'nin unutturmaya çalıştığı Tienanmen, demokrasi göstenlerinin yapıldığı yıh anımsatıyor." Paris-LeMonde-16 Ekim 1992. • SINIFSAL ZENGİNLİK - "Hükümet sekretaryasırun sözcüsü Luo Gan. Çin'deki yaklaşık 10 milyon büyük tüccar, sanayici ve işadamının bankalardaki tasarruf toplamırun, 800 milyon köylünün toplam tasarrufundan daha fazla olduğunu açıkladı." Pan»-AFP-15Ekim. Denktaş, New York'ta Gali haritasını görüşmek istemiyor KKTCden BM've 7kosulİZZETRIZAYALIN LEFKOŞA-KKTC Cumhuriyet Meclisı, 26ekimde New York'ta başlayacak Kıbnsgörüşmelerine. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denklaş'ın katılmasmı koşula bağlayarak yeni görüşme çcrçevesini belirledi. Bu koşul ve çerçeve. "New York görüşmelenndekı gündemın vaat edildiğı gıbi görüşülmesi" olarak fonmüle edildi. Bilındiği gibı gündemdc. ycrdeğiştirecek kişiler. anayasal konular ve toprak konulannın görüşülmesi vaat ediliyordu. "Yeni çerçeve ışığında 'Gali haritası' görüşmelerde temel olarak kabul edilmeyecek. Kuzey'deki egemelik hakkı ile eşit birim oluşumundan asla vazgecilmeyecek, federasyon için, Kıbns Türk halkı için yaşamsal önemi olan unsurlar şart olacak." KKTCMeclisi.dünkü olağan görüşmesinde, Kıbns sorunu ve Nevv York görüşmeleriyle ilgili olarak, Denktaşın New York'ta 26 ekimde başlayacak görüşmelere, "BM Genel Sekreteri'nin daveti gereği, gündemin vaat edildiği gıbi görüşülmesi kaydıyla katılmasmı" kararlaştırdı. Cumhuriyet Meclisi. "özgür iradesi ile egemenliğini temsil ettiği KıbnsTürk halkının. Kıbns sonınunun çözümüne ilişkinhaklıistek ve beklentilerine tercüman olarak" kamuoyu iledünyanın. bir kez daha yedi noktaya dikkatiniçekti: 1-KıbnsTürk tarafı. 1992 temmuz ve ağuslos aylannda New York'ta yapılan görüşmelerde, soruna adil ve kalıcı birçözüm bulunmasına yardıma olmak amacıyla gerekli iyi niyeti göslermiştır. 2- Görüşmelerin 26 ekime ertelenmiş olmasına karşın BM Genel Sekreteri'nin rapor hazırlaması veGüvenlik Konseyi'nın bu rapora dayanarak aldığj 774 sayılı kararla 'rapora ilişik" Gali hantasını onaylamasıyla Rum tarafı lehine haksız bir tutum bUirlemışti. 3- 26 ekim görüşmeleri için gerekli zeminin Kıbns'ta hazırlanacağına ilişkin sözlere ve Kıbns Türk tarafınm tüm iyi niyetli çağn vegirişimlerine karşın bu hususta hiçbir çaba gösterilmemiştir. 4- Rum tarafı Gali düşünceler demeti ile Gali haritasını kendılerini 1974 öncesine götürecek ve federasyon karşıtı 1989 Rum Ulusal Konseyi kararlanna ışlerlik kazandıracak unsurlar olarak değerlendirmekte; bunlardan aldığı güçle uzlaşmazlığını had safhaya çıkarmaktadır. 5- KıbnsTürk tarafının ısrarla üzerinde durduğu federe devletlerin egemenliğini. dönüşümlü başkanlık, bakanlar kurulunda eşıt üyelik. 3 hükümet kararlannın oybirliğı ile alınması. geçici hükümet ve Türkıye'nin garantisinin sulandınlmaması, KıbnsTürk halkı için yaşamsal önemi olan ve sıyasal eşitlik ilkesi üzerine kurulması öngörülen federasyon için vazgeçilmez unsurlardır. 6- KıbnsTürk tarafı ile müzakereedilmeden, tek laraflı hazırlanan Gali haritası. kesinlikle görüşmelerde baz olarak kabul edilmiyecek. 7- Söz konusu edilen bu vazgeçilmez haklardan hiçbir surette ödün verilmeyecek, Kuzey'deki egemenlik hak ve eşit birim oluşumundan asla vazgecilmeyecek, KKTC'nin yasalan ile verilmiş haklara gölge düşürülemiyecek... ABD 3binlrakh mülteci kabul edildi FUATKOZLUKLU WASHINGTON - ABD'nin Körfez Savaşı sırasında Suudi Arabistan'a kaçan ve çoğunluğu Şiilerden oluşan 3 bin Irak- Uyı mülteci olarak kabul ettiği bildirildi. Suudi Arabistan-Irak sırun yakınlannda- ki Rafha kampında 30 bin Iraklının bu- lunduğu, bunlardan 12 bininin savasa katılan askerler olduğu kaydedildi. Washington Post gazetesinin önceki gün manşetten duyurduğu haberde, Bush yönetiminin açıklamadığı mülteci olayı- nın geçen ay gercekleştiğini belirterek, şu ana kadar bin Iraklının ABD'ye getiril- diği, mülteci olarak kabul edilen 3 bin ki- şiden kalan 2 bininin 1993 yılı içinde Amerika'ya getirüeceği ifade edildi. Gazete haberinde, aralannda Iraklı as- kerlerin de bulunduğu kamptan ABD'- ye mülteci olarak seçilen 3 bin kişinin arasında asker olup olmadığının belirtil- mediğini duyurdu. 12 bini asker toplam 30 bin kişinin banndınldığı kamptan 750 kişinin de İsveç'e mülteci kabul edildiğini bildirdi. Iran'ın da 6 bin kişiyi ülkesine mülteci statüsiinde aldığı kaydedildi. ABD'ycgetirildikleri bildirilen Iraklı mültecilerden 75'inin Washington'a, ge- ri kalarunın da Vermont, Ohio, Michigan ve Californiya'ya yerleştirildikleri açık- landı. Mülteciler arasında bulunan Abou Hussein adlı 27 yaşındaki Iraklının "Amerika'da hayvan haklan olduğunu gördüm" dediğine dikkat çekiliyor. DIŞ BASIN Sbc 2frtü JJork eimcs Japonkamuoyusilkiniyor Japonya'da kamuoyu. ' siyaseti etkıleyecek ölçüde etkin değildir. Ancak ıktadar partisi Lıberal Demokrat Parti'nin perde arkasında kalmakla birlikteen önde gelen adlan arasında yer alan Shin Kanemaru'ya göstcrilen kamuouyu tepkisi ses getıreceğe benziyor Kanemaru, özel bir şırketten yasadışı yollarla 4 milyon dolaraldığını itirafetti. Söz konusu yolsuzluğa politikaolardan tutun da kirli para babalanna dek birçok kişinin adımn kanşması kamuoyunu tepkisini doruğa çıkardı. Kanemaru, hükümetler düşürmüş birçok skandahn son halkasını simgeliyor. Artık Japonya'da siyasılere güven azahyor. Hükümet harcamalan kısılsın isteniyor. Bu arada çarpıa biçimde değişime uğrayan koşullar. partilerin sırtlannı işadamlanna dayamalannı da güçleştiriyor. Japonya'mn uluslararası çıkarlan, akılcı hükümet politikalan gerektıriyor. Yeni kentli tüketici kuşağı daha adilce temsil edilmek ıstivor. Sonuç olarak yıllarca edılgın kalmp Japonya vatandaşlan artık temiz politikacılar istıyor. Japonya'mn müttefiklerinede bu gelişmelen desteklemek düşuyor. (17-18 Ekim) International Herald Tribune'den 1 (\ rninHlİt* KlpHîvnrlîir uluslararası sularda bir Yunan yatında 10 gündfir çaresizlik içinde j 77 ıraklı, umutla Avnıpa'ya ulaşacağı günü beklerken, Iraklılaria görüşen Türk gazetecilerinin fılm \e dokümanlanna Yunan makamlannca bir süre el konuunası tepkivle karşılandı. 7 ekim tarihinde 8'i çocuk, 2'si hamile 12'si kadın olan 77 Iraklı ile Bodrum limanına gelen Kostakis isimli Yunan yatı, hâlâ Ege açıklarında bekliyor. Iraklılar birikmiş çamaşırları için sabuna ihriyaçları olduğunu söylediler. Hem Yunan hem de Türk sahil botları tarafından izlenen Iraklıların kara>a çıkmaması için elden gelen yapılıyor. Hem kıyıda hem de denizde gergio bir bekleyiş yaşanıyor Ege'de. (Fotoğraf: M.KEMAL ARTALAN) VEFAT YE BAŞSAĞLIĞI odamız üyesi, .. FİKRET USTUNBAŞ'ı 18.10.1992 tarihinde yakalandığı amansız hastalık nedeniyle genç yaşta kaybettik. Ailesine, yakınlarına ve Maden Mühendisleri topluluğuna başsağlığı dıleriz. TMM0B MADEN MOHENDİSLERİ ODASI TMM0B MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI S0MA TEMSİLCİLİĞİ