Katalog

İSOCAK 1992 HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/17 /. Sayfada) le^raıeli personelin maaşlannda, b u yılın ilk yarısında yapılacak artı.şlara ilişkin gerekli Yüksek PlaJilama Kurulu (YPK) ve Ba- kanlar Kunıhı kararlan çıkar- kerm, uygulama esaslarını belir- leyern genelge de ilgili kuruluş- l a x s gönderildi. Devlet Bakanı Şerif Ercan, yaptîğı yazılı açıklamada, söz- leşmelilerin ücret artışlanna iliş- kin yapdan çalışmalarm tamam- landığanı belirterek "Sozleşme- li personel iicret zamlanm kısa siirede alacak" dedi. E.rcan'ın açıklamasına göre, KlT'lerde müdür ve daha üst diizey personelin yer aldığı 1 sa- yılı cetvele dahil kadrolarda bu- lunau 15 bin sözleşmeli için ta- van ücreti daha önce Bakanlar Kurulu karanyla 8 milyon 750 bin liradan yüzde 25 artışla 11 milyon liraya çıkartıhrken, bu ücre* tavanı içinde, kurul baş- kanı , daire başkanı, şube müdü- rü vb. kademelerdekilere ödene- cek ücretler, kuruluşların tekli- fî Ozerine Devlet Personel Baş- kanlığVnca beürlenecek. Bu be- ürleme sırasında kuruluşlar ara- sındaki ücret farkhlıklarımn kaldınhnası ya da mümkün ol- duğu kadar asgariye indirilme- si hedeflendi. 11 sayılı cetvel KlT'lerde hiyerarşik bakım- dan müdür yardımcısı ve daha alt düzeyde bulunan yaklaşık 235 bin personelin yer aldığı 11 sayılı cetvele dahil pozisyonlar için, yine Bakanlar Kurulu da- ha önce 7 milyon 900 bin lira- hk tavan ücreti, yüzde 30 ora- nında arttırarak 10 milyon 300 bin liraya çıkartırken bu tavan içinde sözleşme ücretlerinin na- sıl beürleneceğine ilişkin YPK kararı da önceki gün çıktı ve il- gili kuruluşlara gönderildi. YPK'nın karanna göre, 11 sa- yılı cetvele dahil olanlann ücret- leri yüzde 3O oranını aşmamak DİSK, üeri (Baştarafi 1. Sayfada) 'birligin' korunacağını söylü- yor. SHP içindeki kanatların ba- zı genel başkan adaylannı des- teklediği yolundaki iddialar içinse Süleyman Çelebi şöyle di- yor: "Biz sendikal mücadelemizi, DtSK kimligimizle çözeccgiz. Bazı arkadaşlarımızın siyasi kimüginin olması, DİSK Genel Kurulu'nda 'parti künlikleri' Ue davranacaklan anlamına gel- mez. SHP yönetiminin de bu egilime saygısı var. Sorunlarunı- zın DİSK'in iç dinamikleriyle aşılabilecegi yönünde neüeşmiş bir tavnmız var. DİSK'in yeni yöııeticilerinin kimler olacağına ve miicadelenıizin ilkelerine an- cak genel kurul karar verebflir." Kapatıldığı sırada 500 bin do- layında üyesi bulunan DlSK'in genel kuruluna, 7 Temmmuz 1980 tarihinde yapılan 7. genel kuruldaki delegeler katılıyor. Toplantıda, 1980 öncesinde- ki genel kurullara çağrılı olan kişi ve kuruluşlar da 'doğal davetli' sayılıyor. üzere yönetim kurullan tarafın- dan belirlenecek. Bu belirleme sırasında, 1 sayılı cetvelde oldu- ğu gibi, gerek kuruluşlar arası, gerekse kuruluşun kendi içinde- ki ücret dengesinin sağlanması bakımından aynca ücret düzen- lemesine gidilebilecek. Bu konu- larda yapılacak uygulamanın esaslan da' 16 ocak tarihli 10 seri nolu KİT personel rejimi genel tebliğinde açıklanarak ilgili ku- ruluşlara gönderildi. Avans ödemesi Bu arada yeni ücretler belir- lenene kadar, sözleşmelilere yüzde 25 ve yüzde 30 oranlan- nı gecmeyecek şekilde avans ni- teliğinde ödeme yapılabilecek. Ancak sözleşme ücretlerinin tespitini müteakip ödenen avanslar mahsup edilecek. Böy- lece 1 ve 11 sayılı cetvele dahil personel, sözleşme ücretlerinin belirlenmesini beklemeden ücret artışına kavuşacak. KÎTler ile bağlı ortakhklar- da "kapsam dışı" statüde çalı- şan personelin ücret artışlanna ilişkin uygulama esaslan da YPK'nın karanyla belirlendi. Karar uyarınca, TPAO, BO- TAŞ, TÜPRAŞ, DİTAŞ, TAK- SAN, TÜMOSAN, T. Gemi Sa- nayii, T. Denizcilik Işletmeleri, Deniz Nakliyat, HAVAŞ, ÇİN- KUR ve İGSAŞ gibi kuruluşlar- da kapsam dışı statüde çahşan personelin ücretlerinde, bu yılın ilk yarısında yüzde 25 ile yüzde 30 arasında artış yapılması için yönetim kurullanna yetki veril- di. Buna göre, bu kuruluşlarda artış oranı genel müdür ve ge- nel müdür yardımcılannda yüz- de 25, diğer personelde yüzde 30'u gecmeyecek. Bu arada haklarında özelleş- tirme kararı alınmış olan Sü- merbank, TESTAŞ, Petrol Ofi- si, TURBAN gibi kuruluşlar ile 399 sayıh KHK'nın kapsamı dı- şında kalan Türkiye Kalkmma Bankası, EXİMBANK ve Tö- BANK'ta çalışan yaklaşık 12 bin kişinin ücret artışlanna iliş- kin esaslar da YPK tarafından belirlendi. Söz konusu kararla da, bu kuruluşlarda çahşanlardan ge- nel müdür ve genel müdür yar- dımcılarının ücretlerinde yüzde 25, diğer personelde ise yüzde 30 oranı aşılmamak üzere zam yapılması için yönetim kurulla- nna yetki verildi. Aynca, 657 sayıh Devlet Me- murları Kanunu'nun 4 (b) mad- desine göre çahşan sözleşmeli personelin ücret tavanı, 9 ocak tarihli Resmi Gazete'de yayım- lanan Bakanlar Kurulu karany- la 7 milyon 200 bin liradan 9 milyon liraya yükseltilirken, bu şekilde çalışan yaklaşık 10 bin personelin ücretlerinde ortala- ma yüzde 25 oranında artış ola- cak. Başbakanlık ve bağlı kuruluş- lannda kadro karşılığı çahşan yaklaşık 4 bin personelin sözleş- me ücretlerinde ise 11 Ocak 1992 tarihli Bakanlar Kurulu karanyla ortalama yüzde 25 oranında artış yapıldı ve uygu- lanmak üzere ilgÛi kuruluşlara gönderildi. Cumada Cezayir namazı SHP'den Notlar... tstanbul Haber Servisi — Ce- zayir'deki darbeyi protesto eden Müslümanlar, cuma namazın- dan sonra Beyazıt Meydanı'nda yaptıklan gösteride slogan atıp, Fransız bayrağı yaktılar. Arala- nnda çarşaf ve türbanlı kadın- ların da bulunduğu yaklaşık bin kişilik gruba polis müdahalesi olmadı. tstanbul'daki diğer ca- milerde de cuma namazı çıkışın- da bildiriler dağıtıldı. Cuma namazı başlamadan önce güvenlik güçleri basta Be- yazıt Camisi olmak üzere cami önlerinde yoğun önlem aldı. Namaz sürerken Beyazıt Mey- danı'nda çarşaflı ve türbanlı ka- dınlar toplanmaya başladı. Cu- ma namazı dağılımında slogan- lar atarak camiden çıkan göste- riciler, Beyazıt Meydanı'nda toplandılar. Burada 'Allabüek- ber' diyerek tekbir getirmeye başlayan göstericikr, "Muham- met'in ordusu emperyalizmin korkusu", "Kahrolsun laik dik- Utörlük", "Kabrolsun Ameri- ka, İsrail ve emperyalizm", "Cezayir, laiklere mezar ola- cak" şeklinde sloganlar attılar. "Selam olsun Cezayir'in İslam direnişçilerine", "Demokrasi bahane, Cezayir isgaMe", "Da- vamız yöresd degil, evrensel- dir", "Kahrolsun emperyalist katiOer ve yerii işbirtikciler" ya- zılı pankart açan göstericiler, Fransız bayrağı yaktılar. Bayrak yanarken bazı göstericiler, ya- nan bayrağı tutarak yere çarp- maya yeltendiler. Bir gösterici- nin tutuşarak yanmaya başla- yan parkası diğer göstericiler ta- rafından söndürüldü. Bazılan- nın da elleri yandı. Daha sonra megafonla, "Cezayir'de zafer tslam'ın olacak" başlıklı "Türkiyeli MüsJümanlar " im- zah bir bildiri okuyan gösterici- ler 'tslam andı' içtiler. Bildiride Cezayir'de Fransız işgalinden bu yana devam eden tslami mücadelenin zafere ulaş- tığı sırada, emperyalistler tara- fından halkın iradesinin gasp edildiği ileri sürüldü. Basın bil- dirisinin okunması sırasında "Kâfirlerin korkusu, Muham- met'in ordusu" şekünde slogan atıldı. Daha sonra ellerini havada kenetleyen göstericiler, "Yeryii- ziinde fitne kalkıp, bükiim yal- mz Allah'ın olana kadar, ABD ve israil yok olana kadar savasacagız" şeklinde yemin et- tiler. Göstericiler, bir süre daha slogan attıktan sonra "Allab ra- zı olsun, programımız bitmiş- tir" anonsu üzerine, gruplar ha- Iinde dağıldılar. Göstericilere polis müdahelesi olmadı. Sultanahmet Camisi'nde de cuma namazı sonrasmda verüen vaazda Cezayir'deki Islami ha- reketin Müslümanlarca destek- lenmesi istendi. Vaazda, din iş- lerinin devlet işlerinden kesin olarak ayrümasının mümkün olmadığı, eğer böyle kabul edi- lerse H^ Muhammed'in yok sa- ydması gerektiği öne sürüldü. Namaz sonrası cemaat olay- sız dağılırken Dünya ve İslam, Müslüman Genç, Tevhid ve MüslÛman Genç dergilerinin or- taklaşa hazırladığı "Cezayir Is- lami Hareketi emperyalizmi korkutuyor" başhklı bildiri da- ğıtıldı. Üsküdar'da telgraf eylemi Üsküdar'da camilerden çıkan yaklaşık 100 kişi de PTT'ye gi- derek, Cezayir'deki olaylarla il- gili olarak Cezayir'in Ankara Büyükelçiliği ile Türk Dışişleri Bakanhğı'na ayn ayn protesto telgrafı gönderdi. Büytikelçihğe çekilen telgraf- ta "Halk iradesine karşı yapılan baskıv) kınıyorum", Dışişleri Bakanhğı'na gönderilen telgraf- ta ise "Cezayir halkının irade- sine karşı yapdan baskıya Ugi- sizliği şiddetle protesto ediyo- rum" denildi. Aktıuıa: Grip salgını (Baştarafi 1. Sayfada) için loplumun en az yüzde 40'ının o anda bastalanmış ol- maa lazım. Darüşsafaka'da olabilir ama başka bir yerde yoknır. Hastanelerde de bir ar- tış olabilir ama İstanbul'da 8 milyon insan yaşıyor. Bunun yüzde 4O'ı 3 milyon yapar. 3 milyon insan bastanelere gelse kastaneler insan alır mı? Otop- si sonucu alınmadan, virüs iire- tilmeden kesin bir şey söylemek müokün degil. Valiüklere gön- derdifimiz genelgede bu hasta- ügın sonucunu bekledigimizi söyfcdim." Istanbul, Ankara ve Tarsus'- ta toplam 5 kişinin ölümüne ne- den olduğu samlan ve kamuo- yunda "Çin gribi" olarak ad- landınlan hastahkla ilgili olarak hastanelere başvuranların sayı- sında yüzde 30 oranında artış olduğunu savunan uzmanlar ölenlerin genç ve sağlıklı olma- laruun dikkat çekici olduğunu söylûyorlar. Alman Hastanesi'nden çocuk dok:oru Nazun Gedik hastane- ye gnp nedeniyle başvuranlarda büytk bir arüş olduğunu, uzun yıllardır böyle bir durumun ya- şanmadığını söyledi. Nazım Gedik, "Hastalığın gribal enfeksiyon olduğu kesin. Bunun öliime neden olduğunu şimdiden söylemek doğru degil ama gribin öliime neden olma- dıgını söylemek de yanlış. Okul- lann tatil edilmesi dognı oldu ama daha önce tatil edilseydi daha iyi olacaktı" dedi. İstanbul Valiüği tarafından dün yapılan yazılı açıklamada yaygın ve tehlikeli bir durumun bulunmadığı vurgulanarak da- ha sonra şunlara yer verildi: "Özellikle ilk ve orta dereceli okul ögrencflerinde yüksek ateş, bulantı ve kusma ile seyreden gribal enfeksiyon izlenimi yara- tan üst solunum yolu enfeksi- yonlan sağlık kuruluşlanmızca izlenmektedir. Bu arada aniden hayatını kaybeden 3 kişinin gri- bal enfeksiyondan bayatlarmı kaybettüderi söylenmişse de ya- pılan otopsilerde ilk tespitlere göre olutnun başka bir nedenle meydana geldiği tabmin edil- mekte olup bizi kesin sonuca ulaşüracak tetkikler halen de- vam etmektedir." ADANA'DAN FÎKRETDAĞLIOĞLU Akgtin günün bankosu 1 AYAK: Kilosunun ağır ol- maına rağmen Gaddar ve iyi birform tutan Ercan 77, birin- cilife daha yakın görünüyorlar. Yeıi yeni düzelen Seren 2 ve Ga^l l'i sürprizde öneririz. C Gnbu Arap atlannın katıldığı bu /anşta, kuponlarda fazla at bulmmasmda fayda vardır. 1 AYAK: Müsait küosu Ue Altayım'a ilk şansı tanıyoruz. idLnanlannda göz dolduran Karhanbatur ve Esenfırtına ile Unut 4, tabelamn diğer şanslı isinleridir. 2. AYAK: Her geçen gün da- ha. riye giden Minnola, idman- Uunıda diri görünen Prim ara- sınaki mücadele, yanşm birin- cisıi belirleyecektir. hze ve Quick Flash'ı sürp- riaee öneririz. i AYAK: Yânş hazırlıklan- nı eğendiğinüz Akgün, günün bauosudur. özgürhan ve Fih- kaa'ın mücadelesi, daha çok ikincilik için olacaktır. 5. AYAK: B Grubu Arap at- lanmn katıldığı bu yanşta ilk şansı Mesudem'e veriyoruz. Son koşusunu ölçü aldığımız Yerdelen, Hazar, Ulubey ve Ce- mil'i tabela için öneririz. 6. AYAK: İstenilen fonnuna ulaşan Melih ve Splendid, ya- nşta söz sahibi iki safkandır. Kahteli safkan Zümrütbey ve Doğukan, daha sonra düşünü- lebilir. YOL UZUN — İzmir Belediyesi'nden çıkanlan işçilerin Ankara yürüyüşü süriiyor. İşçiler yemek molasında ayaklarını dinlendiriyor. Uzun yürüyüş kararlılığı, geride bırakılanlann düşüncedeki hüznüne donüşüyor. (Fotoğraf: DENİZ TOPALOĞLU) Işçi yürüdü SHP tizüldü (Baştarafı 1. Sayfada) Belediyesi'nde çahşan 2 bine ya- kın işçinin aralıkli olarak işten çıkanhnasıyla başladı. Son ola- rak arahk ayı sonunda vize zo- runluluğu gerekçe gösterilerek işlerine son verilenler, vize"zo- runluluğunun kadırılmasına karşın geri ahnmamasıyla tır- mandı. Belediye-Iş Sendikası- nın öncülüğü ile işçilerin Izmir- den Ankara'ya yürüyüşü başlat- malan üzerine parti yönetimi harekete gecerek Çakmur'u işçi- leri yeniden işe ahnası için ikna etmeye çalıştı. Çakmur'la ilk olarak beledi- yelerden sorumlu Devlet Baka- nı Erman Şahin konuştu. Edini- len bilgiye göre geçen hafta Çak- mur ile konuşan Şahin, doğru- dan bağlantısı olmamasına rağ- men İzmir Bdediyesi'ndeki ola- ym, Kuruıtay öncesinde parti yö- netimini ve hükümeti yıprattığı- nı söyledi. Çakmur'un, işten çı- karmalann yasal olduğunu söy- lemesi üzerine de Şahin, yasal olmasına karşın kış ortasmda iş- ten çıkarmalann doğru ohnadı- ğım ifade etti. Ancak Çakmur, işçileri geri almayı düşünmedi- ğini bildirdi. Şahin'in yaptığı görüşmenin sonuç vermemesi üzerine SHP Genel Sekreteri Cevdet Selvi devreye girdi. Selvi, hem Çak- mur'la telefon görüşmeleri yaptı hem de işçilerin yürüyüşe son vermeleri için girişimde bulun- du. Ancak iki yönlü çabalardan sonuç alınamayınca Çakmur, Ankara'ya davet edildi. Çakmur'un, önceki gün SHP Genel Sekreteri Cevdet Selvi, Genel Sekreter yardımcüan Nfl- gün Süer, Ethem Cankurtaran ve Rıza Yılmaz'la yaptığı yakla- şık 7 saatlik görüşmede, bu işe son vermelerde yasalara aykın bir işlem yapümadığını vurgula- yarak "siyasi kaygüaria kanun dışı bir işlemde bulunmayacagı- nı" söylediği öğrenildi. Bu arada SHP Genel Başka- m ve Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü'nün her- hangi bir direktif vermediği, an- cak Yüksel Çakmur'un Belediye-lş Sendikası'yla tekrar görüşmesi isteğinde bulunduğu bildirildi. Geel merkez yöneticileri, Çakmur'un parti disiplin kuru- luna verilmesinin söz konusu ol- madığını söylediler. İnönü devrede Çakmur krizinde son gelişme ise dün yaşandı. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, dün Uşak'ta yürüyüş yapan işçi tem- silcileriyle görüştü. înönü, Banaz'dan Uşak'a gi- derken yolda İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden atüan ve Anka- ra'ya yürüyüşe geçen işçi konvo- yuyla karşılaştı. Bir gün önce Ankara'da SHP Genel Sekrete- ri Cevdet Selvi ve tzmir Büyük- şehir Belediye Başkanı Yüksel Çakmur'un yaklaşık 7 saat sü- ren görüşmelerinde çözüm sağ- layamamaları üzerine yürüyüşe devam eden işçiler, İnönü'nün araa yanlanndan geçerken "Aü- lan işciler geri alınsın" diye slo- gan attılar ve İnönü'nün aracı- nı durdurmaya çahşmadan sa- kince yollanna devam ettiler. İnönü, gazetecilerin konuya ilişkin bir sorusuna, "Bu sonı- nu çözecek olan ben değilim" karşılığını verdi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "İşçilerin Ankara'ya yüriime- lerine gerek yok. Bu sorun ne- rede başladıysa orada çözüliir. Bunu daha evvel yapılan toplu- sözleşmelerle ilgili yüriiyüşierle mukayese etmeyin. Zonguldak yüriiyüşü... Onlar farklı. Çünkii toplusözieşmeyi yüriitecek olan insanlar Ankara'daydı. Burada öyle bir şey yok. Bu, disiplin me- seiesi HjüfM*»- Bunun çözüm yeri orası. Önerim, Izmir'e gitmele- ri." İnönü, sorunlann göriişmeler yoluyla çözülebileceğini söyledi. Daha sonra SHP îl Başkam'nın devreye girmesi üzerine işçi tem- silcileri, Uşak Organize Sanayi Bölgesi açıhş törenine geldiler. Tören yerinden ayrılırken Belediye-lş Sendikası Genel Yö- netim Kurulu üyesi Kasım Yo- nılmazbaş ile iki sendika yöne- ticisi, İnönü Ue ayaküstü görüş- tüler. Inönü, sendika yöneticile- rine kısaca "Benim önerim, Sa- ym Çakmuria konuşmanız. An- kara'ya yüriimek istiyorsanız yii- riiyebilirsiniz. Ama bir f aydası yok. Sorunu tzmir'de çözebüir- siniz" dedi. Yoruhnazbaş ise Inönü'ye teşekkür etmekle ye- tindi. Başbakan Yardımcısı'nın ay- nlmasından sonra Yoruhnazbaş gazetecilere, Izmir'e giderek Çakmur'dan görüşme talebinde buiunacağını söyledi. "Umutlu musunuz" sorusuna, "Umutsuz görüşme olmaz. Umudumu ko- ruyorum. Bu olay hftkim temi- natmdan söz eden bükümet için bu sözlerini gerçekleştirme fırsatıdır" yamtını verdi. Dün de 26 km yol kateden iş- çiler, Banaz ilçe merkezine ulaştüar. (Baştarafı 1. Sayfada) belgelerde yer alan ortak düşüncelerden hiç- bir şikâyetimiz yok; biz kazansak bile SHP'Iİ bakan arkadaşlarımız da kabinedeki görev- lerini sürdürürler" dedi. Baykal, SHP Genel Başkam'nın hükümet dışında kalmasının daha doğru olacagını dü- şünüyor; bu konudaki görüşünü değiştirmiş değil. Ancak genel başkan seçilirse, sanki bu konuyu gözden geçirebileceğine ilişkin bir izlenim edindik. Şu söylenebilir: İnönü kanadının "Baykal kazanırsa, koa- lisyon bozulur" diye kullandığı "hükümet ko- zu"nun delege tabanı üzerinde artık başlan- gıçtaki kadar etkili olamadığı anlaşılıyor. SHP'de bir başka ilginç nokta daha var: Partinin inönü'yle büyümeyeceği görüşün- de olanlar sadece Baykal kanadında yer al- mıyorlar. Bugün Inönü'nün arkasında saf tu- tanlar arasında da bu düşüncede olanlar var. Bunlar daha çok ilerisi için liderliğe hazır- lanan SHP'lilerin içinde dikkati çekiyor. Bir kurultay daha İnönü'yü destekleyecek olan- lar, kendileri için iki aşamalı bir strateji oluş- turmuş durumdalar. Birınci aşamada, Bay- kal'ın üçüncü kez yenilgiye uğratılarak saf dışı edilmesıni amaçlıyorlar. Bir buçuk yıl sonraki olağan kurultay ise ikinci aşamaya sahne olacak; yani Erdal İnönü genel baş- kanlıktan indirilecek... Kısacaşı böyle düşünenler. olağanüstü ku- rultayda inönü'ye kerhen destek vermeye hazırlanıyorlar. İnönü'ye hem bu taraftan hem de Baykal kanadından yöneltilen eleştirilerde ise ortak bir yan göze çarpıyor. Bu eleştiri şöyle özet- lenebilir: İnönü de artık bir "arkadaş grubu"yla ha- reket ediyor; parti yönetiminde de hükümette de dar bir kligin dışına çıkmıyor; özellikle hü- kümetin oluşturulmasında bu tutumu çok be- lirgindi... Genel Başkan olarak İnönü'nün biraz faz- la kendi dar çevresine doğru çekildiğini gös- teren işaretler yok değil. Bu bakımdan ken- disine yöneltilen kimi eleştirilerde gerçek pa- yı var. Peki, kurultayı kim alır? İnönü mü, Baykal mı? Hükümette bulunması İnönü'yü daha şanslı kılıyor diyenlere çok rastlansa bile, bu soruya şimdiden kesin bir yanıt vermek bi- raz fazla iddialı olur. Son günlerde yaptığımız söyleşilerden şu çıkıyor: Her iki taraf için de çantada keklik bir yarıştan söz edilemez. " Kurultay bugün için ortada gözüküyor. 21 trilyon ek vergi York (Baştarafı 1. Sayfada) Gel zaman git zaman Fergie zayıfladı, etekleri dizinin üstle- rine çıktı. Otomobülerden iner- ken "daha da üstlere" sıynldı- ğı, bu gibi konularda çok dik- katli "Sun" gazetesinde yan ya- na renkli karelerle her sabah 5 milyon okuyucuya sunuldu. Fergie şimdi ince. Çocuklan bü- yüyor. O da artık daha derli toplu. Tam, artık ilginçhği kal- madı sanılırken, pat diye resim- ler çıktı. Basını yine memnun et- ti bu. Kraliyet skandallan, iri ya da küçük farketmez, hele eko- nomik durgunlukta iyi sattırı- yor. (Baştarafi 1. Sayfada) işletmelerindekı vergi muafiye- ti kaldırılacak. Emlak vergileri arttırılacak. Belirli oranlarda rnatrah artışı koşulu ile vergi af- fı getirilecek. Kamu kurum ve kuruluşlan ile mahalli idarelerin borçları konsolide edilecek. Ekonomi yonetimiyle ilgili ola- rak KİT ve Finans Müsteşarhk- ları adı altında iki yeni müste- şariık kurulacak. Tansu Çiller'in eşgüdü- münde hazırlanan paket, 15 ocak çarşamba günü pembe bir şeffaf dosya içinde Yüksek PlanJama Kurulu'na sunuldu. YPK'daki görüşmelerden sonra yapılan yeni düzenlemeler çer- çevesinde dosya rengi maviye dönüşen paket, önceki gün de Bakanlar Kurulu'nda görüşule- rek son biçimini aldı. Çiller, "Ekonomide Dengeleme. Üre- *tim ve Atılım Programı" adını verdiği paketi bugün bir basın toplantısı ile kamuoyuna açık- layacak. "Dengeleme Paketi: Ekono- mide Istikrar ve Koordinas- yon", "Üreüm: Teşvikler ve Yönlendirme", "Atıhm: Eko- nomide Reformlar" başhklan altında üç bölümden oluşan programın öngördüğü temel he- def, politika ve önlemler şöyle: 1. Hazine ve Merkez Banka-* sı Programlan: Hükümet eko- nomik paketle birlikte Merkez Bankası'nm yetkikrine de belirli ölçüde müdahale ederek Hazi- ne'nin nakit programına uygun olarak Merkez Bankası'nın uy- gulaması gerekli para programı- nm da temel bUyüklüklerini be- Urledi. Merkez Bankası para programını bu büyüklükler doğrultusunda hazırlayacak. Hazine bu yıl içinde bütçe açığuım fmansmanı için net ola- rak 7 trilyon 970 milyar liralık tahvil borçlanması, 15.2 trilyon ürahk bono borçlanması ger- çekleştirecek. Dış borçlarda net 2 trilyon 90 milyar lira ödeme yapacak olan Hazine, Merkez Bankası'ndan da 11 trilyon lira tutannda kısa vaden avans kul- lanacak. Böyleükle kısa vadeli avans tutan yıl sonunda 24.5 trilyon liraya yükselecek. Yıl içinde Merkez Bankası'- nın kamu kesimine yönelik na- kit kredileri yüzde 49.4, banka- cüık kesimine açacağı reeskont kredileri yüzde 37.4 artacak. Merkez Bankası'nın dış varhk- lan yüzde 60.3, iç varhklan top- lamı yüzde 30.6 oranlannda bü- yüyecek. Merkez Bankası para- sındaki yılhk genişleme ise yüz- de 45 düzeyinde tutulacak. 2. Borç Konsolidasyonu: Ka- mu kurum ve kuruluşlan ile ma- halli idareler ve kooperatif bir- liklerinin birbirlerine, Hazine'- ye ve Merkez Bankası'na olan borçları konsolide edilecek. KİT'lerin ve mahalli idarelerin Ozbekîstan (Baştarafı 1. Sayfada) tüm kaynaklarca doğrulanırken yaralı sayısı hakkında çeüşkili bügiler verildL Interfaks ajansı, çatışmada 6 öğrencinin yaralan- dığım, bunun yam sıra polisler- den de yaralananlar bulunduğu- nu duyurdu. Taşkent'teki olaylar dün sa- bah da sürdü. Öğrenciler ken- tin çeşitli bölgelerinde Devlet Bakanı İslam Kerimov'un isti- fası isteğiyle gösterilere devam ederken üniversite kampusu, Içişleri Bakanhğı'na bağlı özel birlikler ve milisler tarafuıdan kuşatıldı. Bu arada polisin de geniş çaplı tutuklamalara giriş- tiği, 500 kadar öğrencinin tu- tuklandıği bildiriliyor. Rusya'nın 2 ocak tarihinde fı- yatlann serbest bırakmasının ar- dından, Rusya'dan büyük çap- lı bir göç yaşanmasından kaygı- lanan diğer cumhuriyetler de kendi topraklannda fıyatlan serbest bırakmışlardı. özbekistan'da ve diğer cum- huriyetlerde gıda maddeleri fi- yatlanmn artışı büyük huzur- suzluk yaratmış, ancak şimdiye dek gerginlik hiç çatışma boyu- tuna ulaşmamıştı. Rusya'nın başkenti Moskova'da da iki haftadır birkaç yüz kişilik pro- testo gösterileri düzenleniyor. Özbekistan'ın başkenti Taş- SSK'ya olan prim borçlan da böylelikle Hazine borcuna dö- nüşecek. Konsolidasyonun 49.5 trilyon liralık bir borcu kapsa- dığı belirlendi. Bunun için yasa çıkanlması gerekiyor. 3. Fonlar: Toplam 152 bütçe dışı fondan 128'i tasfıye ve bir- leştinne kapsamına alındı. Ka- lan fonlarm bir kısmı bütçe kap- samına alınacak, diğerleri de birleştirilerek kredi mekanizma- sı içinde üretim ve yatınmlann teşviki için kullamlacak. 4. Vergi: Hazine'nin uzun va- deli borçlanabUmesini kolaylaş- tırmak amaayla 3, 6 ve 9 ay va- deli Hazine bonolarının stopaj vergisi oranı yüzde 10'dan yüz- de 15 'e yükseltilecek. Bir yıl ve daha uzun vadeli devlet tahvil- lerindeki stopaj oranı ise yine yüzde 10 düzeyinde kalacak. Gayrimenkul vergilerini art- tırabilmek için de değerleme katsayısı esası getirilecek. Gayrimenkul vergi değerleri her yıl enflasyon oranında otoma- tik olarak artacak. Vakıf işletmeleri vergi kapsa- mına ahnarak gelirleri üzerin- den stopaj kesilecek. Kamu ya- rarına giren vakıf esaslan yeni- den belirlenecek. Dayanıklı tüketim malı alım satımı ile uğraşanlar ile büyük- şehir belediye sınırlan içindeki götürü mükeUefler gerçek usul- de gelir vergisine tabi mükellef statüsüne geçirilecek. Kurumlar vergisindeki istisna ve muafiyetler yeniden gözden geçirilerek kapsamı daraltıla- cak. Vergi affına ilişkin hazırlanan yasa tasansı ile 1987 yıündan bu yana gecikmiş vergiler veya ver- gi uyuşmazlıklan giderilecek. Yıllara göre belirlenecek katsa- yılara göre vergi borcunu arttı- rarak ödeyenler ile Maliye ile uyuşmazhğa düşen mükellefler yine aynı oranda matrah arttı- nmına gidip vergüerini öderler- se vergi incelemeleri ve davalar düşecek. Yapılacak bu vergi düzenle- melerinin 1992 yılına net katkı- sının 21 trilyon lira olacağı he- saplandı. 5. KıT'ler ve ÖzeUeştbme: Pakette, KİT'lerin Türkiye'nin ilk 500 büyük sanayi kuruluşu- nun 91'ini, 825 büyük sanayi kuruluşunun da 130'unu oluş- turduğu belirtildi. KİT'lerin, üretimden satışların yüzde 41'ini, özsermaye toplamının yüzde 60'uıı, net aktiflerin yüz- de 57'sini, yaratılan katma de- ğerin ise yüzde 48'ini temsil et- tiği ve bu kuruluşlarda 600 bin işçi calışüğı da saptandı. KİT'lerin özelleştirilmesinde- ki en önemli sorun olan aşın is- tihdarrun eritümesi için, aşın is- tihdam olan KlT'lerde çahşan işçilerin aynı bölgedeki diğer iş- letmelere geçmeleri halinde üc- kent'te yiyecek fıyatlannın ar- tışını protesto eden öğrencilerin eylemleri sırasmda iki öğrenci- nin ölmesinden sonra, hükü- met, yiyecek maddeleri fiyatla- rını düşürme kararı aldı. BDT televizyonunun birinci kanahn- da verilen haberde, hükümetüı, öğrencilerin yakmmalan üzeri- ne bu karan aldığı belirtildi. Haberde, fiyat indirimi uygula- masının yalnızca öğrencileri kapsayacağı kaydedildi. Eski SSCB'nin Devlet Istatis- tik Komitesi Goskomstat, eski Soyvetler Birliği'ni oluşturan cumhuriyetlerde yaşayan insan- lann, son bir yıl içinde açhk sı- nırına yaklaştıklanm açıkladı. Goskomstat'ın, geçen yıl ni- san ayında temel gıda maddele- rinin fıyatlan büyük oranda art- tınldıktan sonra 75 bin aile üze- rinde yapüğı araştırmaya göre et tüketimi yüzde 18, süt ürünleri tüketimi yüzde 17, yağ tüketimi de yüzde 27 azaldı. Araştırmada, nisan ayından bugüne kadar geçen sürede ise gıda tüketimi alışkanlıklannın tamamen değiştiği, bazı cumhu- riyetlerde ailelerin ayda bir ki- lodan az et yediklerinin belirlen- diği kaydedildi. Bu süre içinde, kişi başına yağ tüketimin de ay- da birkaç yüz grama düştüğü belirtildi. retleri üzerindeki gelir vergisin- de 10 yıl süre ile yüzde 75 ora- nında indirim yapılması prog- ramlandı. Zonguldak Kömür tşletmeleri'nde başlanması planlanan bu uygulama ile 1992 yüında 100 bin kişinin başka te- sislere kaydırılması hedeflendi. Bu arada KlT'lerle Ugili ola- rak bir yeni müsteşarlık ve bir de yüksek kurul oluşturulacak. KİT reformu, TÖYÖK adı ve- rilen 'Özerkleştirme-Yeniden Yapılandırma ve özelleştinne Kurulu' oluşturulacak. TÖ- YÖK 'ün işçi, işveren ve çeşitli meslek kuruluşlan, barolar, ba- sın ve üniversite temsilcileri Ue üst düzey bürokratlann yer ala- cağı 33 kişilik bir genel kurulu olacak. TÖYÖK için. Bakanlar Kurulu'nca üç yıl süre ile görev yapmak üzere 7 kişüik bir yö- netim kurulu atanacak. Kamu bankaları ile TEK, PTT, TCDD, TMO ve TEKEL dışın- daki tüm KlT'ler TÖYÖK'e bağh olacak. KİT'lerin özelleştirilmesine ilişkin kararlar TÖYÖK yöne- tim kurulu tarafından ahnacak, 100 milyon dolan aşan satış iş- lemleri ise genel kurul onayı ile yapılacak. Herhangi bir KIT'in tasfıyesi ise Bakanlar Kurulu onayı ile yapılabilecek. özelleştirmeden elde edilen hasılatın yüzde 60'ı bütçeye ge- Ur yazılacak, yüzde 4O'ı ise Tö- YÖK'te kalacak ve KİT'lerin yeniden yapılandırılmasında kullamlacak. 6. Finans Reformu: KlT'ler arası para piyasası (İNTERKıT) kurulacak. Kısa dönemli finans- man fazlası olan KİT, parasını buraya yatıracak. Ihtiyacı olan- lar da bu kanalla borçlanacak. KİT'lerin menkul kıymet ihraç- lan kolaylaştınlarak fınansman giderleri azaltılacak. Sermaye piyasalannda yayguı hale gelen, ancak mevzuatla dü- zenlenmemiş uygulamalara ya- sal çerçeve getirilecek. Reponun düzenlenmesi, açığa satışın, menkul kıymet ödünç vermenin ve kredüi menkul kıymet satış işlemlerinin düzenlenmesi açık- lığa kavuşturulacak. Repo iş- lemleri stopaj kapsamına ahna- cak. Borsada kotasyon koşulu aranıp uygulanacak. Hisse se- netleri borsada işlem gören ban- kalar aydınlatma standartlanna tabi tutulacak. Bankalar serma- ye piyasası faaliyetlerini ayn bi- rimler aracıbğıyla yürütecekler. Kamuya açıklanmamış bilgi- ye dayah alım satım işlemleri ekonomik suç olarak tanımla- nacak. Oy hakkı olmayan hisse sene- di çıkanlabilecek. Yatırım fonu kunna yetkisi genişletilecek. Yatınm fonlann- da hisse senedi tutmalan teşvik etmek amacıyla vergi düzenle- mesi yapılacak. Vergi muafıye- ti için asgari yüzde 25 oranında hisse senedi zorunluluğu getiri- lecek. Fon kurma ve yönetme işlemleri birbirinden aynlacak. Sigorta şirketleri ile emeklüik ve sosyal yardım sandıklannın ser- maye piyasalanna yönlendiril- • meleri sağJanacak. Sermaye piyasasma ilişkin düzenlemeleri gerçekleştirmek ve sağhkh biçimde işleyebüme- lerini denetlemek amacıyla fi- nans müsteşarhğı kurulacak. Bu müstesaruğın kontrolünde çahş- mak üzere de 6 yeni kurum oluşturulacak. Sermaye piyasa- lannda rekabeti arttırabilmek amacıyla oluşturulacak kurum- lann işlevleri şöyle beürlendi: a) Risk sermayesi kurumu. (Faize dayah olmayan ortakhk bazında finansman kaynağı ile üretim ve ihracat teşvik edile- cek. Uygulama Halk Bankası aracüığıyla yürütülecek.) b) Gayrimenkul yatırım fon- lan ve ortaklıklan, (Konut so- rununun çözümüne kaynak sağ- lanacak) c) Tüketici finansman şirket- leri, d) Vadeli işlemler ve opsiyon piyasaları. (Finansal riskler azaltıhp ekonomiye istikrar ve belirlüik getirilecek) e) Derecelendirme şirketleri. (Yatınmlan aydmlatmak ve şef- faflık) 0 Yatırım damşmanhği ve portföy yönetimi kunımlan.