Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
MO OCAK 1992 HABERLER CUMHUAtYET/3
TTRT Yönetim Kurulu bugün toplanarak programın devam edip etmeyeceğine kârar venecek
32. Gün için karar gtintiANKARA (Cumhuriyet Bü-
r«>su> — Başbakanlık Yuksek
C>enetleme Kurulu, Mehmet Ali
Bjrand tarafından hazırlanan
"32. Gün" programına ilişkin
yolsuzluk iddialarını inceleme-
yc aldı. TRT Yönetim Kurulu da
bugün toplanarak programın
d«vam edip etmeyeceğine karar
verecek.
Başbakanlık Yüksek Denetle-
m« Kurulu mufettişlerinin 7
ocak salı gunu TRT Genel Mu-
dOrlüğü'nün Oran'daki binasına
gîderek 32. Gun programıyla il-
İddialar incelemede Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu müfettişleri 32. Gün programına
ilişkin yolsuzluk iddialarını inceliyor. TRT Teftiş Kurulu'nun programın yapımcısı Mehmet Ali
Birand'ın faturalarda tahrifat ve sahtecilik yaptığı yolundaki raporunu inceleyen Denetleme Kurulu
müfettişleri bir rapor hazırlayarak Devlet Bakanı Örhan Kilercioğlu'na iletecek.
gili incelemelere başladığı oğre- ları izlemekle görevli Devlet Ba-
nildi. Daha önce TRT Teftiş Ku- kanı Orhan Kilercioğlu'na ilete-
rulu tarafından hazırlanan dos- cek. Teftiş Kurulu'nun, Meh-
yadaki belgeleri inceleyen denet- met Ali Birand'ın 32. Gün prog-
çiler, TRT yetkilileriyle gorüş- ramıyla ilgili faturalarda tahri-
tükten sonra bir rapor hazırla- fat ve sahtecilik yaptığı yolunda-
yacak. Başbakanlık Yüksek De- ki raporu, 1991 haziranında ta-
netleme Kurulu müfettişleri da- mamlanmış; kamuoyuna, Cum-
ha sonra bu raporu, yolsuzluk- huriyet'in 9 Eylül 1991 tarihli ya-
yını üzerine yansımıştı.
TRT Yönetim Kurulu'nun bu-
gün yapılacak toplantısında, 32.
Gun programının devam edip
etmeyeceği gorüşülerek karara
bağlanacak. Cumhuriyet muha-
birinin edindiği bilgiye gore TRT
Yönetim Kurulu'ndan olumsuz
karar çıkma olasılığının ağır
basması nedeniyle 32. Gün eki-
bi, calışmalarını askıya aldı. Ya-
pımcısı Mehmet Ali Birand'ın
yurtdışında bulunduğu 32. Gün
ekibinden bir yetkili, "Program-
la ilgili dava sonuçlanıncaya ka-
dar durdurma karan alınma ih-
timali yuksek. Başbakan Sulej-
man Demirel, son programa ka-
tılmak için çeldm yapılırken Ge-
nel Müdür Kerim Aydın Lr-
dem'e, "Bu program harcanmaz.
Ben ilgilehirim' demişti. Ancak
Başbakanlık mufettişlerinin
dosyayı incelmemeye alması,
TRT Yönetim Kurulu'nu olum-
suz etkileyebilir" dedi.
Birand ve ekibinin Show
TV'ye transferi konusunda ise
aynı yetkili, "32. Gün çok pahalı
bir program. Benzer bir progra-
mı Show TV'nin olanaklanyta
gerçekleştimek mumkün değil"
diye konuştu.
Tele-On'u
izlemenin
rnaliyeti
2.5 milyon
TV Servisi — Yanhş teknik
seçenekler yüzünden Tele-
On'u uydudan izleyeceklerin
2.5 milyon lira ek masraf yap-
malan gerekiyor. Türkiye'de
yakla$ık 20 bin çanak anten-
den Starl izlendiği için aynı
çanak antenle Tele-On izlemek
isteyenlerin ödeyeceği para 50
milyar lirayı bulacak.
İletişim n7manı Emre Dağ-
deviren, konuya ilişkin yaptı-
ğı açıklamada, şu anda Starl
ile Tele-On'un aynı uydu an-
ten sistemlerinden yayın yap-
malanna karşın ters poiarizas-
yonda olduklan için çanak an-
tenle Tele-On'u seyretmek is-
teyenlerin bir LNB satın al-
mak zorunda kalacaklanru
vurguladı.
Dağdeviren, Almanya
PTT'si ile Magic Box'ın önce-
den yaptığı ikinci uydu yayını
için dikey polarizasyon bir uy-
du kanalı kiralama konusun-
da anlaşmaya vardıklannı ha-
ürlattı. Magic Box'ın Tele-On
için önerdiği ikinci LNB ve bu-
na ilaveten bir uydu alıcısı
bağlama önerisinin de sakın-
calı olduğunu söyleyen Dağde-
viren, 1.5 metre çapındaki da-
ha küçük çaplı uydu çanaklar-
da bu tekniğin uygulanması
halinde yağmurlu ve karlı ha-
valarda görüntü bozulmaları-
nın kaçınılmaz olduğunu öne
sürdü.
Transfer canlandı
TKTçalışanı
özel sektörü
çoksevdi
SİNA KOLOĞLU
Türkiye Radyo Televizyon
Kurumu'ndan özel televizyon
şirketlerine bugune kadar 98
personel transfer oldu.
TRTden edinilen bilgiye go-
re özel televizyon şirketlerine
geçen personelin büyük bir bo-
lümü Magic Box'ta çalışıyor.
Bunun yanı sıra TKTde sözleş-
meli personel olarak çalışan ve
kurumdanraporalan 20-25 ki-
şinin de özel televizyonlara
part-time iş yaptıkları bilini-
yor. Bu TRT çalışanlarının
özel televizyon yasasının çık-
masıyla birlikte kurumdan ay-
nlmaları bekleniyor.
TRT'den elde edilen bilgiye
göre bugune kadar kurumdan
ayrılanların calıştıkları birim-
ler bazında dağılımı şöyle:
Teknisyen: 20 kişi. Prodiik-
siyon: 10 kişi. Müzik-eğlence
birimleri: 20 kişi. Artistik hiz-
metlen 7 ile 8 kişi.
Bu listenin dışında istisna
akdi ile çalışanlann arasından
özel TV'lere geçenler de bulu-
nuyor. Bu sayı ile gidenlerin
toplamı 98'e ulaşıyor.
Starl ile başlayan ve daha
çok altyapı, teknik hizmetler
ve kameraman düzeyinde ağır-
lık kazanan transferler Tele-
On'un devreye girmesi ile hız-
landı.
Staow TV'nin de hem gaze-
te ilanı hem de şifahi olarak
yaptığı görüşmeler ile personel
alımına başlaması TRT çalı-
şanlan için yeni bir kaynak
oluşturdu. Bugune kadar
TRT'nin çeşitli birimlerinden
Show TV'ye 8 ile 9 kişinin geç-
tiği belirtildi. Özellikle bu ka-
nalın Ankara'da da bir büro-
sunun açılacağının duyulma-
sından sonra TRT içinde yo-
ğun kulis faaliyetlerinin sürdü-
rüldüğü, teknik ve prodüksi-
yon bölümlerinin yanı sıra ida-
ri kadroda çalışanlar ile sekre-
terlerin bile başvuru için sıra-
ya girdiği öğrenildi. Faaliyete
geçeceğini duyuran bu iki ka-
nal dışında ozel TV kurma ça-
lışması aşamasında olan kuru-
luşlara da TRT personelinden
yoğun istek geliyok
Kesin bir rakam öğreneme-
mekle birlikte özel televizyon-
lara geçen bazı teknisyenlerin
transfer ücretleri şöyle: Mon-
tajcılar: 7 milyon TL. Prog-
ramcılar: 10 milyon TL. Ka-
meramanlar: 8 ile 9 milyon TL
arası. Bu rakamlar TRT'den
alman maaşlardan yüzde 400
daha fazla. TRTde bir mon-
taj:ının aldığı ücret 1 milyon
8M ile 900 bin lira arasında de-
ğişiyor.
32. Güriün yapımcısı Mehmet Ali Birand, dolandıncılık ve sahtecilikle suçlanıyor
Oklar BirancTa çevrîldiHaber Merkezi — "32. Gün"
programı ile geniş kitlelerin il-
gisini çeken gazeteci Mehmet
Ali Birand, yine aynı program-
daki harcamalar nedeniyle "hu-
susi evrakta sahtecilik" ve "do-
landıncüık"tan suçlanıyor. Ha-
len Ankara Cumhuriyet Başsav-
cılığYnda bulunan soruşturma
dosyası, hayli uzun ve karmaşık
bir yol kat etti.
32. Gün programındaki har-
camalarla ilgili olarak 1991 baş-
lannda TRT Genel Müdurlüğü
bünyesinde bir soruşturma baş-
latıldı. TRT Teftiş Kurulu, so-
nışturmasını 14 Haziran 1991
tarihinde tamamlayarak raporu-
nu TRT Genel Müdürü Kerim
Aydın Erdem'e sundu. Ancak
Erdem, dosyayı uzun süre bek-
letti.
32. Gün dosyası, kamuoyu-
nun gündemine, 9 Eylül 1991 ta-
32. Gün programındaki
harcamalarda yolsuzluk
yaptığı iddia edilen
Birand, hakkındaki
dosyanın kamuoyuna
açıklanmasından sonra şu
savunmayı yapmıştı: "Üç
hatam oldu: Bürokrasinin
daha önemli olduğunu
anlayamamam, muhasebemi
profesyonellere teslim
etmemem ve bazı
programlarla husumet
çekmem!'
rihli Cumhuriyet'te yayımlanan
Uğur Mumcn'nun haberiyle ge-
lebildı. Daha sonraki günlerde
de konuyla ilgili haberlerin ya-
yunlanması üzerine Mehmet Ali
Birand, bir açıklama yaparak
"Üç hatam oldu: Bürokrasinin
daha önemli olduğunu anlaya-
, muhasebemi profesyo-
nellere teslim etmemem ve bazı
programlarla husumet
çekmem" dedi.
TRT Teftiş Kurulu soruştur-
ma raporu, sonunda 24 Eylül
1991 tarihinde Cumhuriyet Baş-
savcüığYna verildi. Raporda Bi-
rand'ın, Türk Ceza Kanunu'na
göre bir yıldan üç yıla kadar
hapsini öngören "Hususi evrak-
ta sahtecilik" ve bir yıldan beş
yıla kadar hapsini öngören
"dobmdınctlık" suçundan ceza-
landırüması isteniyordu. Rapor-
da, Birand'dan 594 milyon lira-
nın da geri almması talep edili-
yordu.
Dosyada neler var?
TRT Teftiş Kurulu'nun soruş-
turma dosyasında Birand'ın ha-
yalı şirketler adına kendi el ya-
zısıyla faturalar düzenlediği, fa-
turalan tahrif ettiği, faturalann
hem asıllannı hem de fotokopi-
lerini vererek mükerrer biçimde
haksız kazanç sağladığı yolun-
da iddialar yer alryor. Dosyada-
ki iddialardan bazıları şöyle:
— Emniyet Genel Mndüriü-
ğn Merkez Kriminal Polis labo-
nıtuvarlannın 5 Haziran 1991
tarihli raporunda, Studio-M ve
Location Voitures sirketleri adı-
na düzenlenen fatunüardaki el
yazüannın Birand'ın elinden
çıktığı saptandı.
— "Rusya'da yapılan çekim
gjderi" olarak sunulan Rusça
metnin, eski Moskova Büyükel-
çisi'ne, "otel rezervasyonu yapıi-
ması için" verilmiş telgraf met-
ni olduğu anlaşıldı.
— Çok sayıda fatura ve uçak
biletinin üzerinde tahrifat yapıl-
dıgı, bu arada Birand'ın eşi ve
çocugunun bazı otel ve uçak
masraflannın da TRT'ye ödet-
tiritdigi belirlendi.
— Bazı hayali şirketler adına
Birand'ın el yazısıyla hayali fa-
turalar düzenlendiği, ekspertiz
raporlarıyla saptandı.
-r."
BUZ İÇİNDEKİ KRATER— Amerikalı bilim adamlarının Anlarklika'da bazı zararlı maddelen yok etmek amacıyla patlayıcı kullanmaları vetoksik
maddelerin çe\re>e vayılnıasına yol açmaları, çevre korumacılarını harekete geçirdi. Grecnpeace örgutu tiyeleri olajı haber alır almaz bölgeye gide-
rek patlamadan oluşan 12 metre derinlikteki çukuru incelemeve aldılar. (Fotoğraf: AP)
Biryandan yeniyasayı bekliyor, biryandan reformpaketi hazırlıyor
YÖK: Sessiz ve derindenHAKAN AYGÜN
ANKARA - Yeni üniversi-
teler yasası hazırlığını endişe
ile izleyen YÖK, yasaya son
şekli verilmeden önce görüşü-
nün alınmasını bekliyor.
Yeniden yapılanmaya yeşil
ışık yakan YÖK'ün. MilhEğı-
tim Bakanı Köksal Toptan'a
önerdiği değişiklikler arasın-
da başı, hükümetin rektör
adaylannın belirlenmesinde
devreye sokulması çekiyor.
Çumhurbaşkanı Turgut
Özal'ın da destekledıği reform
paketi, sayısı beşe çıkanlacak
rektör yardımcılanndan ikisi-
nin işadamı kökenli olmasına
olanak sağhyor.
Milli Eğitim Bakanı Top-
tan'ın yasa hazırhğını sessiz ve
endişeli bir şekilde izleyen
YÖK, bakanın YÖK'e muha-
lif gruplann etkisinde kalma-
sından çekiniyor. YÖK Baş-
kanvekilı Prof. Dr. Turgut
Akıntürk, Toptan'ın kendile-
rinden henüz bir yasa tasansı
hazırlamalannı ıstemediğini
belirterek böyle bir istek geldi-
ğinde konunun ilgili kurulla-
nnda görüşüleceğini söyledı.
Edinilen bilgiye göre 2547
sayıh Yüksek Öğretim Ka-
nunu'nun tümden değıştıril-
mesını istemeyen YOK'ün,
Çumhurbaşkanı Özal tarafın-
dan da desteklenen değişiklik
önerileri şöyle sıralanıyor
Yöksck Oğretba Kuru
lo: YÖK üyelennın sayısı ve
*seçım şekli aynen korunurken
Cumhurbaşkanı'mn seçeceği
yedi adaydan en az dördünde
profesör olma şartı aranacak.
Kamu kurumlarından üyeliğe
seçilenlenn kurumlanyla ılış-
kılerinin kesilmesi durumun-
da, üyelikleri de kendiliğinden
sona erecek. Çumhurbaşkanı,
YOK Başkanfnı yine üyeler
arasından atavacak.
YürütMC Kurulu: Yü-
rütme Kurulu, başkan, üç
başkanvekili ve yedi üye ol-
mak üzere 11 kişiden oluşa-
cak. Başkanvekilleri en az iki-
si profesör olmak üzere 11
kişiden oluşacak. Başkanve-
killeri en az ikisi profesör ol-
mak şartıyla genel kurulca
seçilirken yürütme kurulunun
diğer üyeleri kısmi zamanlı
olarak görev yapacaklar. Bir
üyeyi Milli Eğitim Bakanı, di-
ğer altı üyeyi ise en az ikısi
profesör olmak kaydıyla ge-
nel kurul belirleyecek. Üyeler
yaş haddine tabi olmayacak-
lar.
Rektörlerin ataua
« : Rektör, en az yarısı söz
konusu üniversitede görevli
profesörlerden olmak üzere
genel kurulca behrlenecek altı
adaydan Milli Eğitim Ba-
kam'nın göstereceği ve Başba-
kan'ın önereceği üçü arasın-
dan Cumhurbaşkanf nca seçı-
lip atanacak; önerilenler
atanmadığı ve iki hafta içinde
yeni adaylar gösterilmediği
takdirde Cumhurbaşkanı'nca
doğrudan atama yapılacak.
Görevden almmalan da aynı
usule tabi olacak.
Rektör yarduucılan:
Rektör tarafından seçilecek
rektör yardımcüarının sayısı
beşe kadar yükseltilebilecek.
Rektör yardımcılanndan en
az üçünün profesör unvanına
sahip ohnası şartı aranacak.
ikisi de işadamlan arasından
seçilecek. Öğretım elemanı ol-
mayan rektör yardımcılan
üniversitenin döner sermaye
ve ihaleler gibi ekonomik işle-
rinden sorumlu olacak. Bun-
lardan kamu görev hsı olanla-
nn, kurumlanyla ilişkileri
sürecek. Rektöre profesör un-
vanlı rektör yardımcılanndan
biri vekâlet edebilecek.
Doçent adaylan hakkında gö-
rüşlerıne başvurulacak üç ve-
ya beş profesör, üniversite
yönetim kurulunca, en az bin
söz konusu üniversite dışın-
dan olmak kaydıyla seçilecek.
Doçentlik bilım ve sanat dal-
lannın her binnde görüşlerine
başvurulacak profesörlenn
listesi Üniversitelerarası Ku-
rulca, YÖK'ün saptadığı
uluslararası atıf endekslerince
taranan bilimsel dergıler veya
bunlara eşdeğer diğer kaynak-
larda bulunan yayınlan ve bu
yayınlanna başkalannca ya-
pılmış atıflar bulunan profe-
sörlerden oluşacak şekilde
hazırlanacak. Yükseltme ve
atama, üniversite yönetim ku-
rulunun da görüşünü aldıktan
sonra rektör tarafından yapı-
lacak. Doçentliğe atanacak-
larda, uluslararası bilimsel
dergilerde yayınlannın veya
alanlarında temayüz ettikleri-
ni belirten kritik ve belgelerin
bulunması şartı da aranacak.
Profesörlüğe yüksel-
n c : Profesörlüğe yükselmede
de doçentlikte olduğu gibı ad-
lan Üniversitelerarası Kurul'-
ca belirlenecek üç veya beş
profesörün görüşüne başvu-
rulacak. Atama yine üniversi-
te yönetim kurulunun görüşü
alındıktan sonra rektör tara-
fından yapılacak.
8iy«s«t ««rbestlsi:
Yüksek öğretim kurumlann-
dakı öğretim elemanlan siyasi
partilere üye olabilecekler.
Aynı şekilde öğretim eleman-
lan ve öğrenciler üniversitenin
herhangi bir biriminin adını
kısmen de olsa taşımayan der-
neklere rektörlük izni olma-
dan üye olabılecek ve dernek
kurabilecekler. Öğrenciler her
üniversitede kurulacak öğren-
ci birliklenne zorunlu olarak
üye olacaklar. Öğrenciler üni-
versite yönetimine de katılabi-
lecekler.
Tasarı hazır
Radyo-TV'de
tekel
kalkıyor
- ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) — TBMM Başkanı
Hüsamettin Cindoruk, kendi-
sine yakın bazı uzmanlarca ha-
zırlanan radyo ve televizyon
yayınlannda devlet tekelinin
kaldınlmasına ilişkin anayasa
değişikliği ve bu konudaki ya-
sal duzenlemelere ilişkin öne-
rileri, Meclis'teki siyasi parti
gruplanna dün gönderdi.
Uzmanlarca hazırlanarak
gruplann incelemesine sunu-
lan anayasa değişikliği öneri-
si, radyo ve TV istasyonlannın
devlet gözetiminde kurulması-
m, tarafsız yayın yapılmasını
sağlayacak tüzel kişilikler ha-
linde yönetilmesinin kanunla
düzenlenmesini öngörüyor.
Taslak, TRT'yi yeniden
özerk hale getiriyor. TRT'nin,
TBMM'de temsilcisi bulunan
partilerin görüşlerini yayınla-
mak için haftada 30 dakika sü-
re ayırması, TBMM genel ku-
rul faaliyetleriyle ilgili özet ya-
yın yaptnası da taslakta öngö-
rülüyor.
Radyo ve TV yayını vapmak
isteyen anonim ortaklara, ya-
züı başvurulan üzerine Radyo-
Teleyizyon Yüksek Kurulu'nun
teklifi ve Bakanlar Kurulu ka-
ranyla yayın izni verilebilecek.
Izin süresi radyo için üç yıl, te-
levizyon için altı yıl olacak ve
yenilenebilecek.
GUMJN
INOTLARI
OSMAN LLAGAY
KITIerde Ne Olacak?
KİT'lerin ekonomik ve poiitik gündemin en önemli mad-
delerinden birıni oluşturacağını 3 aralık tarihli yazımda
yazmış, tasarlanan "özerkleştirme" modelinin ana hatla-
rını da bu modelin fikir babası sayılabilecek olan Prof.
Özer Ertuna'nın sözleriyle aktarmaya çalışmıştım.
Aradan geçen sürede çeşitli gelişmeler oldu, farklı çö-
züm önerileri üzerinde duruldu, Dünya Bankası'nın KİT'-
ler için önerdiği çözümler de tartışıldı. Bu arada "özerk-
leştirme'nin "ozelleştirme'nin alternatifi olamayacağı
vurgulandı, "sat kurtul" kolaycılığı bir kez daha piyasaya
sürüldü.
Sonunda gelinen noktada, ilk başta düşünülen "özerk-
leştirme" modeline yakın bir çözüm üzerinde duruluyor
anladığım kadarıyla. Sayın Demirel'in önceki günkü Cum-
huriyet'te yer alan sozleri de sanki bunun habercisi. "Biz
siyasi organız, şirket değiliz. Doğru olsa bile bazı şeyleri
yapmamızm imkânı yok" dıyor Sayın Demirel ve TKİ gibi
çok büyük zararlar eden kuruluşları bile hükümet olarak
kapatamayacaklarını ifade ediyor.
Demirel'in bu sözlerini esas alarakzarareden KlT'lerde
poiitik gerekçelerle hiçbir şey yapılamayacağı, kimsenin
işinden edilmeyeceği sonucunu çıkartabilir miyiz? Yoksa
önerılen "özerkleştirme" moöeU bu konularda bazı çözüm
yolları açabilecek mi?
Işçileri kim çıkartacak?
Bu soruları cevaplayabilmek için önerilen "özerkleştir-
me" modelini ana çizgileriyle bir kez daha anımsatmaya
çalışayım.
Bu modele göre kamu hizmeti gören ve özel konumu
olan bazı kuruluşlar dışındaki KlT'ler anonim şirket statü-
süne geçirilerek dokuz holdinge bağlanacak. Bu holding-
lerın yüzde 51 hiseleri iseoluşturulacakbir "özerk kurum'-
a devredılecek. Böylece bu kapsam içine giren bütün
KİT'lerin çoğunluk hisseleri devletin elinden çıkmış ola-
cak. Bu durumda devletin ve herhangi bir hükümetin KİT-
lere doğrudan müdahale etme olanağı kalmayacak. KlT'-
ler için son kararları verecek olan üst karar organı, oluştu-
rulacak "özerkkurum"un yönetim kurumu ya da mütevelli
heyeti olacak. Bu yapı içinde teker teker KİT'lerin, oluştu-
• rulacak holdinglerin ve nihayet "özerk kurum"ur\ yönetici-
lerinin kendini kanıtlamış ve çoğu özel sektörden gelen
yöneticilerce yönetilmesi öngörülüyor.
Şimdı bu çözüm kapsamına giren KlT'lerde nasıl bir re-
habilitasyon çalışması yapılacak? Finansal yapıları nasıl
düzeltilecek? Hangileri özelleştirilecek? Hangilerinin ka-
patılması gerekecek? Hangilerinden ne kadar işçi çıkart-
mak gerekecek?
Işte tüm bu karariarı öngörülen yapı içinde KİT yönetici-
leri, holdinglerin yöneticileri ve en üst düzeyde de "özerk
kurum"yöneticileri verecek. Falanca KlT'i kapatmak veşu
kadar işçiyi çıkartmak gerekiyorsa bunun için hükümet ka-
rar! gerekmeyecek, bu tür kararları söz konusu yapı içinde
görev üstlenen yöneticiler alacak. Hükümet de her halde
"Ne yapayım, ben bunları bir kez özerkleştirdim, şimdi ar-
tık işlerine karışamam" diyebilecek.
"Özerkleştirme" çözüm mü?
Tabii bu senaryo içinde akla takılan birçok sorular var.
"Özerk kurum ", poiitik iktidardan ne kadar bağımsız olabi-
lecek? Bu yapı içinde yer alan yöneticiler gerektiğınde bir
özel şirket yöneticisi gibi cesur kararlar alabilecekler mi?
Bu yapı yeni bir bürûkratikçarkın oluşumuna yol açmaya-
cak mı?
Bütün bunlar geçerli sorular, ama Türkiye'nin bugünkü
poiitik ortamında, bugünkü koalisyon iktidarıyla, daha kes-
tirme yolu seçip "ne pahasına olursa sat kurtul" formülü-
nü benimsemesi de olanaksız herhalde.
Bu nedenle şimdi önerilen "özerkleştirme" çözümünü
iyice tartmadan "Bu yollar çok denendi, hiçbir şey çık-
maz" demek de biraz ışin kolayına kaçmak gibi geliyor
bana.
KİT sorununun temelinde acı bir gerçek var. Bu kuruluş-
ların büyük zararlar etmesinin temel nedeni, poiitik iktidar-
ların buntarı iktidar aracı otarak kullanmış olması; KlT'ler-
de yapay istihdam yaratılması, KİT'lerin çeşitli kesimlere
sübvansıyon sağlama aracı olarak kullanılması, bazı bü-
yük kamu yatırımlarının KİT'lerin aracılığıyla yapılmış
olması. Bugün acı reçete gerektiren hastalığın ardında
hep poiitik motifler var.
Dolayısıyla sorunun çözümünün de bu noktadan başla-
ması gerekiyor. iktidar KİT'leri iktidar olmanın bir aracı
olarak kullanmaya devam edecek mi, etmeyecek mi? Te-
mel soru bu. Bu konuda kesin karar verilebilirse, iktidar,
KlT'lersiz iktidar olmayı göze alabilirse sorunun çözümü-
ne giden yol açılabilir. Bu temel karar alınamazsa,"özerk-
leştirme" çözümü de kâğıt üzerinde kalmaya mahkûm
olur.
KlSA KISA
• Milli Eğitim Bakanlığı. meslek dersi öğretmenlerinin
derece farklılıklannı gidermek amacıyla yasa taslağı
hazırladı. Taslak, kız teknik öğretim ile ticaret ve turizm
öğretimi okullannda görev yapan atölye ve meslek dersi
öğretmenlerinin de erkek teknik öğretim okullanndaki
öğretmenler gibi mesleğe girişte 8. derecenin birinci
kademesinden maaş almalannı öngörüyor.
• Müzik sanatçısı Fatih Kısaparmak'ın anneannesi
Enise Akbay, dün akşam yaşamını yitirdi. Bir süredir
akciğerlerinden rahatsız olan Akbay'ın cenazesi bugün
Karacaahmet Camii'nde oğle namazı sonrası kıhnacak
olan cenaze namazmdan sonra Karacaahmet
Mezarlığı'nda toprağa verilecek.
I B U L U S M A L A R I
II II II II
"GUNUMUZ TURKIYESENDE
MARKSİST PARTİNJN İŞLEVİ"
Sadun AREN • Metin ÇULHAOĞLU
Zülfü DİCLELİ • Haluk GERGER
Gencay GÜRSOY • Haydar KUTLU
Aziz NESİN
11 Ocak 1991 Cumartesi Saat: 14.00
Mulkıyelılcr Lokab KunjçtjnK Tcl 2514* 34 - 35
Etkinlıldcrimiz, Restaurant ve Lokalimiz Heriıese Açıkür
Rez. 257 67 87 - 88
Istanbul
MülkiyefflerVaMı
E
D
İ
B
A
R
f" müzlk
aynı< manzara
15 Metre otede >»
y a
Arnavutköy 1 Cad No 1 7 »
163 32 34 165 13 65
MODA Ii AN
Hergün CAFIMtAK
canbjasıl ,
Alt tarafı meyhane.'..
Ama içinizdeki şeytanı
uyandırıyor.
Uoda Cdfi No 239 Tel 345to'4 349 12 01