Katalog

30 AĞUSTOS 1991 EKONOMİ CUMHURÎYET/11 TURBAN'da koltuk kavgası • ANKARA (AA) — TURBAN Turızm AŞ'de (TURBAN) Genel Müdürlük tartışması sûrüyor TURBAN Genel Müdünı Selçuk Polat, Ankara Nöbetçı Idare Mahkemesı'nın bu göreve atanması üe ılgılı olarak verdığı "yurutmeyı durdurma karan" ıle ılgılı olarak, "Kamu otontesı bana 'görevmden aynl' derse aynlınm" dedı Polat, yargının verdığı karara saygılı olduklanna dıkkat çekerek, kararla ılgılı şu ana kadar kendısme herhangı bır teblıgat ulaşmadığını söyledı Polat, mahkeme karanna karşı başkanhgın ıtıraz hakkı bulunduğuna dıkkatı çektı Starl'e reklam zammı • ANKARA (UBA) — Magıc Box Starl televızyonu 24 saat yayma başlayacağı 15 eylulden geçerh olmak uzere reklam ücretlenne ortalama yuzde 25 oranında zam yaptı Starl maç naklen yaymı ıçınde aldığı 10 sanıyelık reklamlardan 25 mılyon 400 bın lıra alacak Starl'ın 15 eylül-15 aralık tarıhlen arasında geçerlı olan yenı reklam tarıfesı sabah, gündüz, akşam ve gece olmak uzere dört ana gruba ayrılırken bu gruplarda yayımlanan programlar da yüksek ızleyıcı toplama oranlarına göre üç ayn kategorıye ayrıldı TOBB'den İZFAŞ'a plaket • İZMİR (Cumhuriyet Egc Burosn) — Turkıye Odalar ve Borsalar Bırlığı, Uluslararası tzmır Fuarı duzenlemesı nederuyle IZFAŞ'ı plakeüe ödüllendırdı TOBB Başkanı Yalım Erez, Izmır Fuan'ndakı gehşmeyı memnunlukla ızledıklerını belırterek, "Fuann panayır anlayışından kurtarılması, çağdaş ve dunya fuarlarıyla rekabet edecek konuma getınlmesı çabaları nedenıyle, İZFAŞ'a başan plaketı vermeyı kararlaştırdık" dedı Erez, plaketı İZFAŞ Genel Müdüru Selamı Gürgüç verdı. Pakdemirli'ye Efe suçlaması • ANKARA (AA) — DYP Zonguldak Mdletvekıh Tevfık Ertüzün, Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı Ekrem Pakdemırlı'yı, "Cumhurbaşkanı Turgut özaJ'ın oğlu Efe özal'ın borsadakı şırketı ıle ılgılı dosyayı Cumhunyet Savcıhğı'na ıntıkal ettınnemek ve yargının ışlemesını engellemek" ıle suçladı Ertüzun, konuyla ılgılı açıklamasında, Efe özal'ın ortak olduğu Marjınal Menkul Değerler AŞ'nın lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndakı faahyetlen konusunda Sermaye Pıyasası Kurulu'nun gönişünü ıçeren dosyamn en kısa sürede Cumhunyet Savcılığı'na göndenlmesını ıstedı Türlrînvest Londrada • Ekonomı Servisi — TURKINVEST Şırketler Grubu, Londra merkezlı bır yatırım şırketı kurdu Turkınvest UK Ltd olarak adlandınlan bu şırketın yönetımıne, bır süredır Istanbul'dakı şırketın genel müdürluğunu yapmakta olan Graham Gardner getırıldı Gardner, Ingütere'de yemınlı malı muşavır unvanına sahıp Uzun sure Avnıpa'nın muhtehf malı merkezlerınde çalışan Gardner 7 yıldır da Turkmvest grubunda yönetıcı Bütçeyi ücretler finanse etti • ANKARA (ANKA) — Ücretlerde sağlanan artışlarla bırukte ücrethlerden alınan gelır vergısının, butçe gehrlerı ve bütçe gıderlennı karşüama oranı da gıttıkçe artıyor O*"£en yıla göre yuzde 68 c Jiında artan ucretlerden alınan gelır vergısı, toplam vergı gelırlerının yuzde 34'ünu oluşturdu Malıye ve Gümruk BakanhğYnın venlerıne göre "gelır vergısı tevkıfatı" olarak nıtelendırılen ücrethlerden alınan gelır vergısı'yüın ılk 7 ayında toplam 13 trılyon 91 mılyar lıra olarak gerçekleştı 1990 yılının eş dönemınde bu mıktar 7 trılyon 790 müyar lıra duzeyınde olmuştu Evler değîl, cepler ısınacak Yaz gunleri bitmeden, Istanbulluları kış korkusu sardı. Odun-komur ve akaryakıt, fiyatlardaki hızlı yukseliş nedenıyle altın- dovize rakip çıkacak kadar prim yapıyor. NAZtRE KALKAN Sonbahar aylarının yaklaş- masıyla bırlıkte her yıl olduğu gıbı bu yıl da tstanbullulan bır odun-kömur telaşı aldı Ağustos ayı sonlarında ıyıce canlanma- ya başlayan yakacak pıyasası, geçen yüîn aynı dönemıne oran- la yuzde 100'len aşan fîyat ar- tışlanyla evlen ısıtmaktan çok ceplen yakacağa benzıyor Ağustos ayı sonunda sezon başı olarak değeriendırılen ha- zıran ayına göre fiyatlar, kö- murde 190 bınden 280 bme, odunda 270 bınden 330 bıne, kalorıferlerde kullanılan fuel- oıl'ın htresı de 1033'ten 1130'a fırladı Ekım-kasım dönemınde ıse bu fiyatlann daha da yuksel mesı ve kömürün tonunun 350 bıne, odunun tonunun da 400 bıne varması beklenıyor Jstanbul'un yılhk kömur ıh- tıyaanın yaklaşık 6-7 müyon ton olduğunu behrten yetkıhler bunun çok buyuk bır kısmının yıne lstanbul ıçınden Kılyos- Karaburun havzasından karşı- landığını bıldırıyorlar Bu hav- zada kömur ocaklan buiunan uretıa firmalar, çıkardıkları de- ğışık kahtedekı kömurlen top- tan ya da perakende olarak sa- tıyorlar Burada dıkkatı çeken bır nokta, bu ûretıcılerle depo- lar arasındakı fiyat farkı örne- ğın pıyasada l'ıncı kalıte olarak bılınen alt kömürün tonunun ocak çıkış fiyatı 200 bın lıra cı- vanndayken aynı kömürün de- po fiyatı 280 bın - 300 bın lıra Yakacak fiyatları (TL) Malın dMl Komur (ton) Odun (ton) Gaz (It) Kalonfer yakıtı (It) Fuel oıl 5 (It) Fuel oıl 6 (It) HubM 95 bın 140 bın 1199 675 666 593 1990 AfrNtM 130 bın 170 bın 1460 786 769 675 1991 Hadm 190 bın 270 bın 2380 1033 960 768 AfrHtOS 280 bın 330 bın 2660 1130 1040 820 Yttırbş 115 94 82 44 35 21 arasında değışıyor Hemen be- lırtehm bu fıyatlara KDV dahıl değıl Konuyla ügılı olarak lstanbul ıl hudutlan ıçmdekı bütun ocak ışletmecılerının uye bulunduğu Genç Madenciler Deroegi Baş- kanı Cemil Ökten, "Bizbn ocak çıkışı olarak uyguladıgımız fi- yatlar l'ınci kalite için 200 bin, 2'nci kalite için 180 bin, 3. ka- lite ıçın de 160 bın lıradır. Oysa bugun komur, pıyasada 300 bın liraya satılıyor Bu son derece yapa> bir fiyattır. Kesin konu- şuyonım, şu anda komuran re- el fiyatının KDV dahü 250 bin urayı geçmemesı gerekır" dedı Pıyasadakı bu hızlı fiyat ar- tışının nedenı olarak kömur ure- tunının hafnyat ve naklıyede kullanılan mazot ıtıbanyla dışa bağımlı olmasının yanı sıra Is- tanbul'dakı kömur ocaklannın yüzen rezervlennm tükenmesıy- le daha denne uulerek kömür çı- kanlmaya başlamlması gösten- hyor Kömsa yetkılısı Nedp Oz- budak ıse "Dogal gazın gelişi lusa vadede fiyatlan arttıncı et- ki yapıyor. Bunun nedcni ise ureticiBİn eiindeki malı bir an once ve de en kârh şekilde elin- den çıkarmaya çalışması. Bu- nun ıçın de ne kadar tutturabı- lirsek dıyerek sunı flyat artışına gıdıyorlar" clıyor Kömur pıyasasında fiyatlar kömürün kahtesıne göre de çe- şıthhk göstenyor Buna göre en kalıteh kömurle en duşuk kalo- rılı kömür arasında ton başına 50 bın lıra kadar fark buluna- bılıyor Odunda ıse lstanbul'da hemen her yerde tonu 300 bın lıra ıle 330 bın lıra arasında de- ğışen meşe odunu satıhyor Akaryakıtta da özelhkle seçım- den sonra önemh zamlar bekle- nıyor Görunen o kı yakıt pıyasası adeta borsa gıbı çalışıyor Bır yetkıhmn de behrttığı gıbı, "ya- lunda yabnmcılar altın ya da dovu yerine odun-komure >atı- run yapariarsa şaşırmamak ge- rek." Sanayi tiretimî canlanıyorEkonomı Servisi — tstanbul Sanayi Odas'nın 840 buyuk bo> ozH sanayi ku- ruluşu arasında yaptığı hesaplama, ıma- lat sanayu üretımınde bu yıhn ıkıncı üç ayında, geçen yıhn aynı dönemıne göre yuzde 2.1 red artış sağlandıgını ortaya koydu. 1991'in ılk nç ayında geçen yı- hn a>nı donemine gore yuzde 8.3 geri- kven ımalat sanayunın uretimi, böyle- ce yılın ıkıncı çeyreğınde yeniden kıpır- danarak artıs eğıUmıne girmiş oldu. Bn yılın nısan-haziran dönemınde ımalat sanayu üretımmdekı artışın, özel- hkle kimya, otomotiv, ana metal, ma- kıne ve elektrikli makıoe sanayu kolla- nnda buyuk oranJarda gercekleştığı goz- lendı. Buna karşın soz konusu donem- de gıda, tekstil, orman urunleri, kâğıt- basım ve taş-topraga dayalı sanayi üre tımlerınde buyuk duşuşler dıkkatı çek- tı Orman urunleri üretımmdekı gerıle- me yuzde 13 6'ya ulaşırken, onu yuzde 11 3'lük düşuşle tekstil, den ve ayakkabı ureüını ızledı Bazı sektorlerde geçen yı- lın aynı dönemıne göre yaşanan uretım azalmalannın hızuıı yıtırdığı görülurken bazı sanayi kollannda ınışın hızlandığı behrlendı Yıhn ılk çeyreğmde geçen yı- lın aynı dönemıne göre orman urunlen uretımı yuzde 32.9, tekstil, den ve ayak- kabı uretimi yuzde 6 3 gerüemıştı tSO'nun yıhn ikinci 3 aylık imalat sanayıi uretim anketıne gore nisan-haziran dönemınde sanayi uretımı reel olarak yuzde 2.1 oramnda arttı. İmalat sanayiinin ilk yarıyıldaki seyri 1 (Sablt flyatlaria artış •ttolarak) Gniölar Gıda ıçkı ve tutun Tekstil den ve ayakkabı Orman urunlen Kağıt ve basım Kımya petrol lasök plasük Taş ve toprak sanayıi Metal ana sanayi Metal. makıne otomotiv Metal eşya Makıneler (elektnklı hanç) Elektrikli makıneler Otomotiv endustnsı Dığer ımatat sanayıi Toplam imalat sanayıi i. ûç*y 09 63 329 -16 4 -12 9 36 19 8 - 04 -26 8 - 93 17 2 26 21 0 83 2. içay 15 113 13 6 91 12 3 112 23 72 107 101 18 2 54 196 2 1 fclay 04 89 -23 3 -12 5 14 85 88 40 18 0 19 17 7 44 20 1 2 8 tSO'nun venlerıne göre ıkıncı üç ay- da toplam 18 tnlyon lıralık uretim ya- pıldı Bunun 17.7 trilyon lıra» sabşa, ka- lan 313.1 milyar liralık kısmı da stokla- ra yöneltıldı Böylece ımalat sanayumn stok oranı 1991 yılının ıkıncı uç ayında yuzde 1 8 olarak gerçekleşmış oldu. Söz konusu dönemde kapasıte kullanım oranlarmda da artış gözlendı tlk uç aya göre tartısız onalama oram yuzde 59 50'den yuzde 62 40'a, tartıh ortala- ma oram da yuzde 69 70'ten yuzde 70 50'ye çıktı Çalışmaya katılan sana- yi kuruluşlannın geleceğe dönuk beklen- tılenyle ılgılı araştırmaıun sonuçlan da kuruluşlann yüzde 53 7'suun uretımde, >1ızde 59 5'ının de satışlarda artış bek ledığını ortaya koydu İmalat sanayu üretımınde yıhn ılk >a- rısında ıse geçen yıhn aym dönemıne gö- re yıizde 2 8 genleme ortaya çıktı Sa- nayi üretımınde ılk yan >ilda karşılaşı- lan düşüşün ılk 3 aydakı yuzde 8 3'lük uretim azahnasından kaynaklandığı be- hrlendı Yüzde 4 büyüme hayal ANKARA (ANKA) — Bu yılın ılk yansında ekononude görülen küçühne nın yılın ıkıncı yansında sağlanacak yıiksek büyüme hızıyla yennı yıUık or- talama yuzde 4'un uzennde bır buyü- meye bu-akacağı yolundakı beklenanın gerçekleşme olasıhğı duşük ANKA'nın DtE'mn venlennden ya- rarlanarak yaptığı hesaplamaya göre sabıt fiyatlarla yaratılan mıllı gehrın yüzde 60'ına yakını yıhn ıkıncı yansın- da ortaya çıkıyor Bu da temel olarak tanm urünü hasatının uçuncü üç ay- lık dönem olan temmuz-ağustos ve ey- lul aylarma rastlamasmdan kaynak- lanıyor Bu dönemlerde sanayi uretı- mı yıhn bınncı ve ıkıncı uç aylık dö- nemlerıne göre çok önemh bır değışım göstermıyor Tanm kesunının mıllı gelır ıçındekı payı, en yüksek olduğu dönemde bıle en fazla yüzde 30'a kadar çıkabıhyor Yüzde 30'luk payda ortaya çıkacak ar- tış dığer vuzde 70'lık payı etkılemek bakımından düşük bır ağırhk oluştu- racak RCIya da Entervalsistemiyle her yıl bir başka ülkede tatil Devre-tatilmodası TürkiyedeTurkiye'den RCI ya da Enterval zincirlerine katılan otellerden bir odayı 30 yıllığına satın alarak Florida'dan Tahiti'ye, Disneyland'dan Avustralya'ya değişık ulkelerde tatil yapabilmek mumkun. Turtel firması bu iş için Side'deki 2 otelinde toplam 40 odayı RCI standartlarına göre hazırlayarak satışa çıkardı. Emlak Ekonomı Servisi — Yaz tatı- hnı aynı mulkü paylaşarak kul- lanarak geçırmek uzere yıllar önce gelıştırüen devre-molk mo- delınden sonra şımdı de devre- Util modeli Türkıye'ye geldı Dünyada 1970'lerm başında- kı petrol bunahmımn ardından tunzmcılerın kendılerıne öz ser- maye sağlamak uzere gehştır- dıklen bu sıstem, 2 buyuk ku ruluş tarafından yurütuluyor RCI ve Enterval. Bu 2 kuruluş, çeşıth ülkeler- de bağlantı kurdukları ve kedı standartlarına uygun olan otel- len bu zıncıre takarak, devre- tatıl sıstemme katılan muştenle- nne dünjanın dört bır yanında kayaktan golfe, güneş ve denız- Bankası'ndan Bahçeşehir Ekonomı Semsı — Emlak Bankası, Ataköy konutların- dan sonra Kuçukçekraece'de Bahçeşehir projesını gerçekleş- tırıyor 16 bın konutluk Bahçe- şehır'de vıllalann yanı sıra apartman daırelen de yer ala- cak Ilk ve ıkıncı satışların ger- çekleştınldığı man, nısan 1991 aylannda 500 adet vülanın sa- tıldığı bıldınldı 8 ayn tıp ola- rak gercekleştınlen vülalann bo- yutları 193 metrekare ıle 284 metrekare arasında değışıyor Emlak Bankası'nın peşınat ve değışen veya sabıt taksıtlerle gerçekleşen satış stratejısuun uygulandığı Bahçeşehir projesı mn ortakları ıse Snzer Holding, Mesa A.Ş. ve Nurol A.Ş 4700 dönum arsa uzenne ku- rulacak olan Bahçeşehır'de 357 dönum, rekreasyon alanı ıçın aynlnuş bulunuyor 3 adet 45'er dönümluk şehır parkımn yer alacağı alanda bısıklet yolları, > r uruyuş pıstlenmn yanısu^a sıne- ma, tıyatro, heykel bahçesı, res samlar mekânı, çocuk oyun parkları, spor alanları yer alacak 38 yıldan berı MUHASEBE veya DAKTİLO kurlarında Orta ve İlkokul mezunlanna bile İŞ ÇOK; ELEMAN YOKı LISE MEZUNLARI, BEKLEMELI OĞRENCILER, IŞSIZ CENÇLER AYLAR, YILLAR CEÇIYOR, SIZ HÂLÂ BOŞ MU BEKUYORSUNUZ HIÇ oimazsa BILCISAYAR OCRENIN, INCILIZCENIZI KURTARIN Sahasında DUNYA ŞAMPİYONU olan OZEL OAKTILO SEKHETER VE BILCISATAR KURSLARI ıstersenız IŞE YERLEŞTIRME OLANAKLARIYLA Hıçbır bagiayıcı odeme zorunlugu olmaksızın BONOSUZ + TAAHHUTSUZ veya ÖNCE ÛĞREN; SONRA ÖDE usuluyle ya da ONCE OCREN SONRA ÇALIŞ daha sonra da UCRETI TAKSITLE ODE AİLENE YUK OLMA; KENDI KAZANCINLA OCREN seçeneklerı ve her turiu odeme kolaylıkian ıle sizleri Merkezı Kadıkoy Beşıkrtaş Şışlı Baicırkoy Beyazıt Mıthat Paşa Cad 14/1 Altıyol Kuşdılı Caddesı 6/8 Çırağan, Asanye Cad 7/2-3 Abıdeı HOrrıyet C Hasat Sok 15 Hüsrevaye S 18/4 OMıgros sırası) T e l T e l T e l T e l Tel 517 338 158 130 571 92 08 24 9O 31 57 42 97 37 31 517 336 - 158 175 561 92 H 24 43 29 58 5O 98 14 06 Dıkkat BL 5 adteslen öaşka ŞAMPIYON adıyta çalışan htçc«r DaMıto SeKretet ve Bılgtsayaı kutsu şubemu aejtldn DAHA AZ ELEKTRIK FATURASI ÖDEMEK İSTERMİSİNİZ? ÖDENMEMIŞ FATURALARDAN DOLAYI ELEKTRİĞİNIZİN KESİLMEMESİ, ELEKTRIK FATURALARININ ÖDENMESİ İÇİN BANKA VE TAHSILAT VEZNELERİNDE ZAMAN KAYBEDILMEMESİ VE EN ÖNEMLİSİ ELEKTRIK FATURA TUTARLARININ DAHA AZ OLABILMESİ IÇIN TÜRKIYE ELEKTRİK KURUMU YEPYENI BİR SISTEMIN UYGULAMASINA GEÇMİŞTIR. Peşin ödeme ile elektrik satışı konulu bu uygulama; 1 Eylül 1991 tarıhınden ıtıbaren, Adapazan, Afyon, Amasya, Elazığ, Konya, Manisa ve Trabzon illerinde başlatılacaktır. Bu ıllerde Mesken, Tıcarethane, Yazıhane, Şantıye ve Geçıci abonelerımızden bu uygulamayı talep edenler gerek daha ayrıntılı bılgı, gerekse uygulamaya başlamak ıçın ılgılı Elektrik Dağıtım Müessese Müdürluklerımıze muracaatedebılirler. _ _ __ I C IV den Dısneyland'a değişık beğe- nılere hıtap eden tatil olanakla- rı sağlıyor RCI da Enterval de bu yıl Türkıye've gelmış bulunuyor RCI zmcmne katılmak ıçın Tur- tel Side ya da Turtel Sorgun'la, Enterval sıstemme katılmak ıçınse Bodrum Yahkavak'ta Klup Flipper ve Alanya'da Ba- nana ıle bağlantı kurmak gere kıyor Turtel'den 40 oda Turkpetrol'ün sahıbı bulun- duğu Turtel firması bu ıs ıçm Sı- de'dekı 2 otehnde toplam 40 odayı RCI standartlanna göre ıçınde TV, telefon, mutfak ve mutfak araç gereçlerı olmak uzere hazırlamış ve bunlan sa- tıyor Odalar 2 ya da 4 kışıhk, 2 kışılık odalan 30 yıl boyunca 1 haftahğına satın almak ısteye- nın 7500 mark (>aklaşık 20 mıl- yon lıra), 2 haftahk satın almak ısteyemn ıse 14 bın mark (>ak- laşık 38 mılyon hra) ödemesı ge- rekıyor 30 yıl sureli 4 kışılık odalar ıse 1 haftah- ğına 12 bın marka, 2 haftahğı- na 21 bın marka satıhyor Bu fı- yatlara yuzde 12'hk KDV'yı ek- lemek gerekıyor Bu tur bır ta- til satın alan kışı 30 yıl süreyle bu tatil hakkını başkasına kira- lama, satma ya da olduğu tak- dwde varısımn yararlanması hakkına sahıp oluyor 2 bin otel Turtel Side ya da Turtel Sor- gun'da bır odayı devre tatil sıs- temı ıçınde satuı alarak RCI sıs- temıne katılan bır aıle, aym stt- reyı Tahiti'den Florida'ya, Avusturya'dan Dısneyland'a RCI'ın devre-tatü sıstemme ka- tıhnış 2 bın otel ya da tatil kö- yunde geçume hakkını elde edı- yor Bunun ıçın RCI'ın tatil bankasına başvurmak gerekı- yor Tatil Bankası, tatil kullan- ma olanağının bulunmadığı yıl ıçm sızın hakkınızı bu- yıl son- rasına saklayabıhyor ya da bır yıl sonrakı hakkınızı önceden kullanmak ıstedığınızde sıze "avans" verebıhyor tşadamları süahlanıyor ANKARA (UBA) — 12 bıne >akm ışadamı önumuzdekı gun- lerde sılahlanacak Turkıye Odalar ve Borsalar Bırlığı, oda ve borsalara bır yazı gondererek sılah almak ısteyen Meclıs uye- sı ışadamlannın derhal sılah ala- bıleceklerını bıldırdı EKONOMI NOTLARI OSMAN ULAGAy 'Global Baba" Demirel... lstanbul Sanayi Odası'nın meclıs salonunu tıka basa dol- duran Istanbullu sanacıyıcıler ve bu mekânda görmeye pek alışık olmadığımız Bulent Tanla ve Nur Vergın gıbı konuklar, ısrarla ' globalleşme temasını vurgulayan bır Suleyman De- mırel'ı dınledıler Oncekı gün ızledığımız Suleyman Bey, ken- dısını "Turkıye'nın sınırları ıçıne sıkışıp kalmakla" suçlayan- lara adeta meydan okurcasına,' dunyayta kucaklaşmanın ve bûtunleşmenın" kaçmılmazlığını anlatıyor, kafasındakı 1990'ların Türkıyesı modelını bu çerçeveye oturtuyordu Sayın Demırel'ın ISO meclısınde yaptığı konuşmayı ıkı bö- lüme ayırmak mumkundü Kbnuşmasının ılk bolümünde, ISO Başkanı Memduh Hacıoğlu'nun verdığı 1980 ve 1990 yılları- nın bır karşılaştırmasını yapan rakamlara takılmaktan kendı- sını alamayan Sayın Demırel'ın yenı ve ınandırıcı bır şeyler soyledığını ıddıa etmek doğrusu kolay değıldı Örneğın 1970'ten 1980'e kadar beş kat artan ıhracatın 1980-90 döne- mınde yalnızca dortbuçuk kat arttığını soyleyerek 1980'lerdekı ıhracat atılımını kuçümsemenın, kendı fırmalarında ve sek- törlerınde ıhracat atılımının ne zaman gerçekleştığını çok lyı bılen sanayıcılere anlamlı gelmesı zordu Suleyman Bey yarım saat kadar konuştuktan sonra konuş- masının ıkıncı bolumüne geçış cumlesını söyledı ve "Geçen on yılda guzel şeyler yapıldı ama kâfi şeyler yapılmadı, şım- dı yapılanları aşmak ve kâfı olanı yapmak lazım" dedı Bu noktadan ıtıbaren geçmışe dönuk değerlendırmeler, yerını geleceğe dönuk projelere bırakıyor, Turkıye'nın sorunlarına global bır perspektıfle yaklaşan bır Demirel konuşuyordu Sayın Demırel'ın konuşmasının ılgıyle ızlenen bu ıkıncı bö- lumünde oidukça net bır şekilde ortaya koyduğu temaların başlıcaları şunlardı • Turkıye sanayıleşmede yenı bır atılım yapmak ve ulus- lararası rekabet gucune sahıp bır sanayi hedefıne yönelmek zorundaydı Her şeyı yapmaya heves etmenın zamanı geç- mıştı, uluslararası ustunluğe sahıp sanayılere yonelme za- manı gelmıştı Sanayi bu amaçla teşvık edılecek ve her ba- kımdan gelışmış-sanayıleşmış ulkelerın normlanna uyan bır sanayi yapısı hedeflenecektı Bu sanayi, dünyadakı geçerlı fıyatlardan para ve enerjı kullanacak, gırdılennı dunya fiyat- larından alacak, venmlı uretim yapacak, üretımını dünyaya satabılecek ve dünyadakı normlara göre vergı ödeyecektı. • Devlet, sanayi atılımı ıçın gereklı ıstıkrar ortamını hazır- layacak, sanayıye yatırım ıçın makroekonomık şartları yara- tacak, ama atılımı gınşımcıler yapacaktı • Turkıye enflasyon sorununu çözmeden dığer sorunları- nı çözemezdı Bugun enflasyondan memnun olduğunu söy- leyen sanayıcıler de ergeç bunun acısını çekecektı Bu ne- denle enflasyonu tek rakamlı oranlara ındırmeyı hedeflemek şarttı • Kamu kesımının büyük açıklar vermesı enflasyonun te- mel nedenlerınden bınydı ve KIT açıklannın bundakı payı bü- yuktü Devletın bu yukten kurtulması şarttı Bu amaçla özel- leştınlebılen KIT'lerın özelleştınlmesı, yerlı ya da yabancı alı- cılara satılması zorunluydu Satılması mumkun olmayanla- rının ıse acılen ıslah edılmesı gerekıyordu • Fınans sektörunde de reforma gıdılmest, devtetın de des- teğıyte rısk sermayesı kurumlarının gelıştırılmesı, orta ve kü- çuk gırışımcıye makul şartlarla fınans kaynağı sağlanması gereklıydı • Yatınmlarda oncelık, satılabılır ve ıhraç edılebılır malla- rın ("tradeables ') uretımıne donuk projelerde olacak, altya- pılar da ıhmal edılmeyecek ama yırmı yıl sonra gerekecek altyapılara oncelık verılmeyecektı Demirel butun bunlan anlattıktan sonra,' Şımdı bunlar sı- ze ütopya gıbı gelebılır, ama bunu goze almaya mecburuz, eskıden bıldıklerımızın tumunü unutarak geleceğın Turkıye- sı'nı duşunmelıyız" derken dınleyenlerın çoğuna umut verı- yordu Toplantıdan sonra konuştuğum sanayıcılenn çoğu, De- mırel'ın önemlı noktalara açıklık getırdığını ve vızyonu olan bır lıder ızlenımı vermeye başladığını söyluyorlardı Ozal faktörü Geçen yazımda ANAP'ın bıttığı yolundakı göruşlerı sor- gularken belırtmeyı unuttuğum noktanın onemı son gunler- de artmaya başladı Seçım sondajı yapan bazı kuruluşlann yetkılılerının de paylaştığı goruşe gore Mesut Yılmaz'ın baş- kanlığında, Sayın Ozal'dan soyutlanmış bır ANAP'ın seçım şansı, Sayın Özal'la bzdeşleşen bır ANAP'ın seçım şansın- dan çok fazla Bu nedenle Sayın özal'ın, son günlerde yeniden görül- düğu gıbı kendısını her vesıleyle ortalara atarak ANAP'ın ha- mılığı rolunu üstlenmesı ANAP ı bıtırmek ısteyenlerın ekme- ğıne yağ suruyor Sayın Özal, "Bu partıyı ben tek başıma kurup ıktıdar yaptım, gerekırse ben bıtırırım", duygusuyla mı davranıyor bılmıyorum, ama Sayın Özal'ın bu zaafını kav- rayan muhalefet partılennın onu ıyıce tahrık ederek kampan- yanın ıçıne çekmelen ve ANAP'ın şansını torpuleyecek dav- ranışlara surüklemelerı mumkun gıbı görünuyor Vergi cenneti Türkiye lstanbul Tıcaret Odası, seçımler oncesınde onemlı bır kı- tapyayımladı Prof Dr Omer Faruk Batırel ıle llhan Uçkun'un hazırladığı "Turkıye ve OECD Ülkelerınde Vergı Yukü" adlı çalışma, kendısme Avrupa'yı hedef seçen ve OECD uyesı olmakla övunen Turkıye'nın vergı oranları açısmdan bunlar- dan ne kadar uzak olduğunu ortaya koyuyor Toplam vergı gelırlerının GSYH'ye (Gayrı Safı Yurtıçı Hasıla'ya) oranı Tur- kıye'de yuzde 22 9, OECD ortalaması yuzde 3d4, AT ortala- ması yüzde 40 8 Gelır ve kârlar uzerınden alınan vergılerın GSYH'ye oranı Turkıye'de yuzde 7 8, OECD ortalaması yuz- de 14 8, AT ortalaması yuzde 13 9 Servetten alınan vergı- lerın GSYH'ye oranı Turkıye'de bınde 6, OECD ortalaması bınde 20, AT ortalaması bınde 18 Kıtapta yer alan tablo ve grafıkler vergı gehrlerı açısmdan Turkıye ıle başlıca sanayı- leşmış ulkeler arasındakı gelışme farkının 1980'lerde nasıl buyuduğunü de göstenyor Kamu açıklarma ve enflasyona çare arayanlara tavsıye edılecek bır kıtap Ödemeler dengesîne ^hîb" yaması ANKARA (ANKA) — Carı ışlemler dengesı 1989 yıhndan sonra ük kez artıya geçeTek yı- hn ılk altı ayı sonunda 30 mıl- yon dolar fazla verdı Geçen yı- hn ılk altı ayında bu- mılyar 495 mılyon dolar açık veren can ış- lemler dengesmdekı bu gelış- me, dış tıcaret acığmın yüzde 22 oranında azalması ve Kör- fez krızı nedenıyle gelen hıbe- nın 878 mılyon dolara ulaşma- sından kaynaklandı Merkez Bankası verılerme göre ocak-hazıran dönemınde ıhracat (FOB) geçen yılın aynı dönemıne göre yuzde 9 5 ora- mnda artarak 6 mılyar 284 mıl- yon dolara ulaştı tthalat (FOB) ıse yuzde 3 2 oranında azalarak 9 mılyar 276 mılyon dolar oldu Ithalattakı genleme hammadde ıthalatındakı azal- madan kaynaklandı Aynca al- tın ıthalatı geçen yıl ocak- hazıran dönemıne göre yuzde 66 oramnda azalarak 213 mıl- yon dolara ındı Dövız gelırlen ıçerısınde en büyuk artış karşıhksız resmı transferlerde oldu Korfez krı- zı nedenıyle Türkıye'ye gelen hıbelerın de yer aldığı karşıhk- sız resmı transferler yuzde 595 oramnda artarak 148 mılyon dolardan bu- mılyar 29 mılyon dolara ulaştı Söz konusu mık- tann 878 mılyon dolarhk bölü- mü krız nedenıyle gelen hıbe- lerden oluştu tlk altı ayda Su- udı Arabıstan'dan petrol kar- şıhğı 534 mılyon dolar, ABD'- den 249 mılyon dolar, Alman- ya'dan 88 mılyon dolar ve Hol- landa'dan 7 mılyon dolar hıbe geldı Bu arada turızm gehrle- rı yuzde 32, ışçı dövızı gelırlen ıse yuzde 7 9 oranında azaldı 1990 yıhnın ılk yansında 421 mılyon dolar olan doğrudan yatırım gırışlen bu yıl 347 mıl- yon dolara gerıledı Aynı dö- nemde 86 mılyon dolarhkta doğrudan yatınm çıkışı gerçek- leştı Böylece geçen yıl 398 mıl- yon dolar olan net doğrudan vatınm gınşı bu yıl 261 mılyon dolar olarak gerçekleştı Port- föy yatırımlan ıse 242 mılyon dolara ındı Portföy yatınmla- nnın 204 mılyon dolarhk bölü- mu tahvıl ıhracatı yoluyla sağ- lanan net kredılerden oluştu