Katalog

CUMHURİYET/10 EKONOMİ 30 AĞUSTOS 1991 DÖVİZ KURLARI 3O*to$T0S1991 Oövıan Ctnsı 1 ABODolar! 1 Alman Mario 1 Avıjstratya Doıan 1 Belçtka Franoı 1 Fransız Franoı 1 HoHanda Ftonro 1 Isveç Kronu 1 Isvtçre Franfli 100 Italyan Lret 1 Japon Yenı 1 Stertn 1 S Arahstan Rıyalı Dovız Alış 4591 80 2648 86 3605 48 128 78 780 39 2352 95 729 96 3033 89 35513 33 62 778172 1224 35 Dovız Satış 4601 00 265417 3612 71 129 04 78195 2357 67 731 42 3039 97 355 84 33 69 7797 31 1226 80 EfeMıf AJIŞ 4587 21 2646 21 3544 19 126 60 779 61 235060 722 66 3030 86 349 09 33 29 7773 94 1193 74 Elektıf Satiş ÇAKUUMR 4614 80 2662 13 3623 55 129 43 784 30 2364 74 733 61 3049 09 356 91 33 79 7820 70 1230 48 $ 1 7334 Alman MartJ $ 5 8840 Fr Frangı S 1 9515 Hol Florın $ 1 5135 bv Frangı $ 1292 99 Ital Lıretı S 136 57 Japon yenı $ 3 7504 S Arab Rıyalı £ 16946S Sovyet cumhuriyetlerindeesen siyasibağımsızhkrüzgârının önünde engeller var Ekoııoıııik bağımsızlık zor.. _ o SOKSTPtYASADA DÖVİZ ABODolan Alman Markı svıçre Frangı •tollanda Rorinı ngılız Stertnı : ransız Frangı 100 1 Lıretı SARıyaJt Avus Şilinı A).ş 4660 2680 3055 2370 7860 786 357 1225 378 Satış 4670 2690 3065 2380 7910 792 363 1235 383 ALTM-GÛM⪠Cumhunyet fteşat 24 ayar albn 22 ayar bileak 900 ayar gümûş AJtş 352 000 375 000 53100 47 800 648 Satış 356 000 385 000 53 350 52 500 675 EPtP EMİL ÖYMEN LONDRA — Sovyetler Birli- ği'ni oluşturan 15 cumhuriyette esen bağımsızlık ruzgârlarımn hızını kesebilecek en buyük en- gel, cumhuriyetler arasında 70 yıllık bir merkezi planlama so- nucu ortaya çıkan ekonomik ve ticari iç içelik, birbirine bağım- hlık ve tek başma ayakta durma- ya yarayacak smai altyapıya sa- hip olmama... Rusya Federasyo- nu ve bir ölçude Ukrayna'nın bu genel çizginin dışında olduklan için siyasal bağımsızlıklarını ekonomik bakımdan da surdü- rebilecekleri öngönıluyor. Nite- kim iki cumhuriyet arasında çarşamba gunü vanlan "Ekono- mik tşbirliği Anlaşması", bu ekonomik gerçeğin saptanması- nın sonucu. Sovyet ekonomi du- zeni için üretim yapmak ve di- ğer cumhuriyetlerden hammad- de alarak urıın satmak şeklınde beliren ekonomik duzen uyann- ca diğer 13 cumhuriyet için ıse Rusya ve Ukrayna'nın diretece- ği ticari koşulları kabulden baş- ka çare gorulmuyor. "Financi- al Times"tan "Henüd Tribune'a kadar ciddi basının, Rusya Fe- derasyonu Lideri Boris Yeltsin- ın, Sovyetler Birliği'nin en güç- lu cumhuriyetini yeni dönemde ekonomik bakımdan daha da guçlu kılacak adımlar atmasım "yeni Rus emperyalizmi" diye lanımlamaya başlaması dikkat çekıyor. Cumhuriyetler arasın- daki ekonomik eşitsızliğe dikkat çeken Ingıliz uzmanlar, Avrupa Topluluğu benzeri bir ekonomik işbirliğı ve eşgüdüme gidilmesi gerektiğini, aksi halde yeni du- zene Rusya ve Ukrayna'nın huk- medeceği, diğer cumhunyetler- le "yeni bir sömürge diızeni kuracağı" görüşundeler. Sovyetler Birliği'nin tüm sinai üretiminin yüzde 61'inden Rus- ya, yüzde 16'sından Ukrayna so- rumlu.. Beyaz Rusya ve KaTaitK- Un yüzde dörder katkıda bulu- <^3"J IUWJ ££OU £4^1 1550 20500 1500 1502 TT1ra.n«rMn 7300 44090 7300 7288 U K.PAjVHtt BORSA toCMİ: 87.91S.601.67S Mİktavı: 14.681.699 •r) Mw«k: 3301.29 «M: 21 AâUSTOS 1991 2S»».it imal: 371147 (öncekı «apanışa gûre Bıieşık 3349 15 Malı 2634 60 Sıraı 3768 39 (A*a1*lı«t*MPIt (önceto ortalamaya göre) AOanaÇm (A) M v a p m (C) MyonOnamo MalTtkal Mbank Afcçmnto Aksa MnnHoMng AradotıOni «a*» ArtnÇlnı Ayo& SrJkTM&r) Brtı (nanto Brtsa fmflhtfl ÇfclMO ÇAHUat âraı ç. rjhUıA pifnjftıank B M M GIB Dtnmod DmHoHng DtosDoOan DoOusan E BJSI Yıtnm Ecactta* U»ç Edjı IpMc Egt Hracittt Egt Endüstn lımk SigontyBU) EnkaHoUng Efciy»anc* E™JIOC F«nı$ AJumnyum Gentaş İMİ-fMI Gortxm l$Jt GOOnFab Sûney B.ncıı* Inttma 1 Motor Piston IsnrOC bscvn Kjrtons» U t Kılıtak HtMfi MMl KaptzSaksik K«ttaBing KoçYUınm tooyı Ç*IWMO Kofdsa Konjma Tır kiytas Uta K*J>1« M»rt* Çmen» Manji •tofâvii H. BM Marcnall M Santral ıBÛı I M ^ «gros Ncaş •HtHoMno NeJTurtzm N&to Çvnento OönTeksS Otosan Pvsan (BÎO PK Pro«j Ptlkjm Ptaı Sut Prar Entagn Et PrarSu hnar Un Plmas PttroJ Ofis Wylen(8U) R*»k Sjtfral HoBng Sırtoıysan Srtas ıBU Sun EMOran* Tun Sıgorta !•»<*•* Ttaaı TGarjntB T ıS Bar. iBKBÛj T Iş Bank (A)(BU) T ış B {MKSBDU ^M !•*. 101») Tjre Kutsan TKB Tof» T ur» Oto TopnkKMH Tıife|a C M TSnmns TSiseCam TSKB (BU) TD Mtajm TaaTıMf Tûpras THY vlS Uşjk Seramk MDf TaLtrt f « M Yasas Vapı Kred T İ N öncak »- ıns kjpan 405000 76000 23000 2250 4100 3900 13000 24500 1050 1MH 3200 8800 30500 1500 »200 2900 2900 1450 4500 2750 4600 57» 2900 1150 17000 2900 2500 1550 7400 23000 14750 4150 54000 1200 •n ••s 1900 3800 8200 4150 8400 an4000 U N 3700 900 15250 1450 19M 18000 3500 725 6500 2000 74M N M 21»00 520C 1325C 2000C 335O0 3200 14O0 1900 7M« 3550 1250 10250 3-00 3950 2600 ıa21000 575 1300 6300 930000 900 ••n 19M 7500 1100 2700 1850 3350 52S 1100 2300 2100 4200 2150 3650 1SM 20000 6200 4400 10000 2900 19M 5400 5500 1450 10250 250000 4^5 850 MM 1700 1300 16000 3700 17St 13250 2400 1900 11750 MM 2400 1050 4500 4M0 925 11M MM 1250 1900 1151 ıt) Blteffc Î2J7.M MaH: Sıleşık 3396 04 Malı 2664 Bugunuı en 3*JSUİ< 400000 74000 21500 2200 3900 3600 •1500 23500 1050 1Z7M 2900 30000 1450 1200 2750 2800 1450 2650 4500 5400 2900 11» 2750 2250 1450 7200 22000 14500 S3000 1150 •78 1900 3400 4000 8400 ZMt 3900 SMt 3500 775 15000 1450 14M 17750 700 6300 1950 73M rm2MM 5-00 13O00 19500 32500 3100 1350 1750 M M 1100 9750 3050 3800 2700 9M 20000 525 as1250 800 7400 1100 2600 1750 500 1050 1900 3900 2150 3500 1MI 19250 7900 4400 BugunKU en yuKsefc 405000 76O0O 22500 2250 4000 3900 11500 24000 1050 1 8 » 3200 31000 1500 1200 2900 2900 1500 2750 4600 5700 2900 12» 2900 2250 1550 7400 23000 14750 54000 1200 7 M 1900 3600 4150 8400 2SM 4000 H M 3500 800 16000 1450 1Mİ 18000 750 6500 2060 7 M tTM tZMİ 5300 13250 20000 33000 3200 14000 1900 72M 1150 10000 3100 3900 2750 SM 21000 575 Mt 1300 1000 7600 1150 2650 1850 S25 1100 2000 4100 2150 3650 17M 19500 8100 4400 95001 1000 2800 1SM 6200 1400 9750 425 775 14S0 1250 15500 17M 13000 2300 1650 11500 K N 2200 1000 47M 900 1 » ! MM UM 1200 1850 1150 2900 155» 6300 1450 10000 450 850 15M 13O0 15750 i m 13250 2400 1700 12000 an2300 1000 51M 95C 12» MM HM 1250 1900 12M Sugunkü kiunı$ 400000 75000 21500 2250 4000 3850 11500 23500 1050 112» 3200 30500 1500 1200 2850 2800 1450 2650 4500 5500 290C 12» 2850 2250 1550 7300 23000 14750 54000 1200 7M 1900 3400 4100 S4O0 2 M İ 4000 SMI 3500 800 15250 1450 1Mİ 18000 700 6300 1950 TM» 27M 22M 5200 13250 20000 33000 3100 1350 1900 71M 1100 9750 3050 3800 2750 SM 20500 575 » t 1300 800 1M0 7500 1100 2650 1750 525 1100 2000 4000 2150 3600 1KI 19250 8000 4400 7M9 9500 2900 İSM 6200 1400 9750 425 825 14» 1250 15750 IMt 13000 2400 1650 11500 •2M 2300 1000 » M 90012» MM 1200 1900 12» (*) Temeiîu «jDont kesılmfş njçhan rıakk kutlmırrns bedetsıa aın 2S7I.20S 74 Sınaı Isem fTrtciarı 12480 21450 125785 2400 21900 54230 4000 44600 2700 7)17» 80000 I X 21903 785650 400 138382 7500 9913 307850 4700 1303110 1500 7MI 118600 1000 20500 44090 149210 497450 12310 27200 2»» 5008943 100 3070570 2000 41*15 2250 H M 500 '61560 39929 20230 7S1İ 19000 157852 9100 113823 71» 2Mİ 1 M 27068 152825 154800 80200 59600 23800 52750 i n » 42000 290670 10350 72100 1700 7 2 M M 347200 170400 1MM 46500 100 9220 1MS 22700 22000 193629 493250 100 42500 18100 1500 329000 500 6198C 215M 19500 290950 1300 »» 2600 13790 «Ml 13798 132757 25400 644840 155400 2472M 14700 11300 1117» 1850 34100 3100 96683 I M i 629550 45150 11MI 23600 2M9 TTM B70O0 260240 13»* teab 3719.M 3825 00 En « * sta yaoıltf fiy 400000 75000 22000 2250 3950 3850 11500 24000 1050 112» 3150 30500 1500 1200 2850 2800 1450 2700 4500 5500 2900 11» 2850 2250 1500 7300 22500 14750 S4OO0 1150 7» 19003500 4050 8400 2t» 4000 S2M 3500 800 15750 1450 MM 18000 725 6300 2000 7Mİ İ7M M M 5200 13250 20000 33000 3150 1350 1900 - T M f 1150 10000 3100 3900 2750 S2S 20500 550 1250 825 IMİ 7500 1100 2600 1800 525 1100 1900 4000 2150 3600 17M 19500 8000 4400 9500 2850 iua 6200 1400 10000 425 825 1»i 1300 15500 17» 13000 2300 1650 11500 •2» 22S0 1000 » M 925 12» MM 1200 1900 11» Afrrtı», on ny 401826 75403 21899 2225 3929 3817 11500 23756 1050 13111 3129 30362 1487 1200 2853 2816 146S 2716 4533 5558 2900 1112 2847 22S0 1502 7288 22533 1468? 53524 1157 M5 1900 3458 4071 S400 2S43 3950 SM2 3500 799 15593 1450 İSM 17891 722 6344 196B 74M 27M 22M0 5220 13249 19965 32983 3144 1360 1833 7M1 1147 9919 3067 1BM 3873 2725 52* 20704 540 141 1269 846 IMİ 7504 1119 2619 1801 522 1097 1933 3001 2150 3604 I M İ 19450 8041 4400 9660 2840 1SI1 6239 1412 9918 426 830 M*1 1291 15522 1 7 » 13083 2336 1666 11698 •2» 2265 1000 4M4 919 12» MM 1219 1890 1195 T,«,r EKONOMIKAÇIDAN SOVYET CUMHURJYETLERI Birbirlerine ne ölçüde bağımlılar?Ekonomik bakımdan, eski Doğu Blo- ku ülkelenne benziyorlar. Sovyetler Bir- liği'nin bazı çağdaş yatırımları buralar- da yapılmıştı. Hammadde için diğer cumhuriyetlere bağımlılar. Hele Rnsya Federasyonn ile ticaret, bunlar için ha- yati önemde olacak. Letonya'dakı Veotspüla limanı, Rus petrol ve doğal gazı için ihraç limanı olarak kalmak is- ter. Estonya'daki bazı kömur havzalan dışında Baltık cumhuriyetleri, enerji ko- nusunda tamamen Rusya'ya bağımh; Litvanya'daki bir enerji santrah dışın- da tum elektrik Rusya ve Ukrayna'dan sağlamyor. Siyasal bağımsızlık bayrak- tarhğı yapmakla birlikte, ekonomik ba- kımdan Sovyetler Birliği'nin toparlayı- cı bir rolü olabileceği görüşündeler. Eğer Boris Yeltsin, elektrik için sübvansiyo- nu kaldırır ve dünya fıyatlannı kabul et- melerini isterse, Baltık cumhuriyetleri çöker. Sovyetler Birliği'nin bugday amban ve Rusya Federasyonu'ndan sonra ikinci varlıklı ölke. Aynı zamanda termik ve nükleer santrallan ile ulkenin elektrik üretim merkezi. Elektrik, Ukrayna'ya fazla geldiği için nükleer santrallan ka- patma eğilimi var. Bu ise Baltık, Batı ve Kafkasya cumhuriyetlerinde elektrik sı- kıntısı yaratır. Dooets kömür madenle- rınin Rusya içlerüıe kadar uzanması, Rusya ile ortaya bir de mulkiyet soru- nu çıkartıyor. Ukrayna kımya sanayii ıse Rus petrolune bağımlı. Demir-Çelik üre- timi Rusya'nınkinden biraz az, ancak te- levizyon ve diğer tuketim malları ureti- mı daha çok. Ukrayna da tıpkı Rusya gibi komşulan aleyhine ticaret fazJası- na sahıp. Bagımsızlıgı, haikın >aşam du- zeyini yükseltecektir, piyasaya daha çok tüketim malı ve yi>ecek çıkacaktır. Rusya Federasyonu Rusya Federasyonu, tüm ülke ekono- misine egemen. Enerji ve gıdada kendi- ne yetiyor, sanayi üretiminin aslan pa- yına sahip. tstediği takdirde tum ekono- mik koşulları kabul ettirecek dunımda. Petrol ve doğal gazı ıçın dünya fiyatla- nm isterse, diğer cumhuriyetlere bakış- la muazzam bir ticaret fazlasına da sa- hip olur, böylece de ekonomik ve siya- sal bütünlüğü pekişir. Ancak Rusya için soru, merkezi bir planlı ekonomiden pi- yasa ekonomisine ne hi2İa geçebilecegi? Kafkasya Ermenistan, Gürcistan ve Azerbay- can'ın ekonomik bağımsızhklan tartışı- lır. Sovyet ekonomisine çok sıkı biçim- de bağhdırlar, aynca diğer cumhuriyet- lerle ticari ve ekonomik ilişkılen de sı- kıdır. Azerbaycan'da petrol eski tekno- loji ile çıkartılıyor. Petro-kimya tesisle- ri için tum araç-gereç de burada üretili- yor. Yakınlarda üretim sekteye uğradığında Sbirya'daki petrol uretimi de aksamıştı. Tum ekonomik sistemin karşüıklı bağımlılığma iyi bir örnekti bu. Üç Kafkas cumhuriyeti, diğerlerınden kâğıt, televizyon ve komur alır. Elektrik uretimi hemen hiç yoktur. Gıda ve demir-çelik uretimi yok denecek kadar- dır. Sadece Gürcistan'da buzdolabı ure- timi için bir tesis var. Çok az sanayileş- miş olan Kafkas cumhuriyetlerinde ta- nm da zayıf. Asya cumhariyetleri Merkezi hukümet, 5 Asya cumhuriye- tine sömürge gibi davrandı. Dunımlan hiçbir zaman ıyiye gitmeyen cumhuriyet- ler arasında bir tek Kazakistan göreceli iyi dunımda. Sovyet nufusunun yüzde 6'sına sahip olduğu halde, Sovyet sanayi üretiminin yüzde 3'ünden sorumlu. Di- ğer Asya cumhuriyetlerine bakışla, be- bek ölüm hızı daha düşükse de Baltık cumhuriyetlerine bakışla iki katı. Mer- kezi planlama, Asyalılara pamuk üreti- mini uygun görmuştu. Sovyet dokuma- sının yuzde 80'ini üreten Moskova ve Leningrad'daki fabrikalar için pamuk üretilirken, Aral Gölü suni gubre atık- lan ve aşın su kullanımı nedeniyle kir- lendi ve tahrip oldu. Cumhuriyetler, ara- lannda bir ekonomik işbiriigi geregine inanıyor. Ancak ekonomik geriliklerini paylaşmaları ve Rusya ile olan sömür- ge niteliğındeki ilişkileri gelecek için iyimser veriler değil. Batı eumhariyetleri Moldavya ve Beyaz Rusya, Sovyet ekonomisine çok entegre olduklan için ekonomik bağımsızlıklannı ilan etmelefı de o denli zor. Beyaz Rusya, Sovyet Idmya sanayiine yüzde 6 oranında kat- kı sağlıyor, ancak hemen tüm hammad- desini Rusya'dan alıyor. Belaz marka iş kamyonlan üretmekle birlikte, yine tüm çeliğini Rusya ve Ukrayna'dan alıyor. Beyaz Rusya Parlamentosu bağımsızhk ilan etse de cumhuriyetin geleceği, kom- şularının iyi niyetlerine kesinlikle bağh. Moldavya ve Beyaz Rusya'nın denize lu- yısı yok. Sovyetler'in geri karayolu ulaşı- şımı nedeniyle demiryolu ve hava ulaşı- mına güvenmek zonındalar. 10 milyo- na varan nüfuslan için siyasal bağımsız- lık isteyene kadar, Rusya ile olan demir- yolu ulaşımını guvenceye alarak demir- yolu tarifelerim eşgüdumlemeleri daha akılhca olur. nurken geri kalan 11 cumhori-, yet sadece toplam yüzde 15 kaff kı sağlıyor. Aym şekilde nüfus bakımından da yine Rusya ön- de. Tüm ulkenin yan nüfusuna (148 milyon) sahip. Ukrayna 51 milyonla izliyor. Rusya, Sovyet petrol üretiminin yüzde 91'ine, doğal gaz üretiminin yüzde 77'sine sahip. Kâğıdm yüzde 77'si, çimentonun yüzde 6O'ı, elektriğin yüzde 63'ü yine Rus- ya'da üretiliyor. Rusya, üretimi- nin sadece yüzde 18'ini başka cumhuriyetlere satıyor, yüzde 15 oranında alıyor. "Financial Ti- mes", Rusya için "Cüceler ara- sında bir dev" benzetmesmi yap- tı. Ukrayna için durum biraz da- ha farklıysa da orada da sinai üretim, toplamın yüzde 16'sı. İki cumhuriyet böylece Sovyet üre- timinin yüzde 80"ine, nufusunun yuzde 70*ine sahip. Liberal tngiliz "Guardian" gazetesi, "Cumhuriyetler arasuı- daki eşitâzlikler nedeniyle ba- gımsızlıktan en zararlı çıkacak olanlar Orta Asyaldar, bir ölçü- de daha az zarariı çıkacaklar da Kafkaslar olacaktır," diye yazdı. Asya curnnuriyetleri arasında en buyuğü ve en gelişkini olan KazakisUn, üretiminin yüzde 30'unu diğer cumhuriyetlere sa- tıyor ve halen ticaret açığı 5.5 milyar ruble Diğer Asya cum- huriyetlerinde de durum parlak değıl. Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan, ure- timlerinin yansım diğer cumhu- riyetlere satıyor ve diğerlerine hammadde ve işlenmiş ünin için bağımlı. Bu bağımlılık oraru Ka- zakıstan'da yüzde 18'den Taci- kistan'da yüzde 27'ye kadar de- ğişmekte. Sovyet cumhuriyetleri arasında bir tek Iitvanya dışın- da 5.5 milyar rubleye kadar va- ran ticaret açığı olanlar hep Orta Asya'dakiler. Metaş'ta sorun bitmiyor Pamukbank Yönetim Kurulu Başkanı Yıldınm Aktürk Metaş'ta sorun çıkartmadıklarını belirterek "Kör topal açarsanız 3-5 gün sonra kapanması yeniden gündeme gelir" dedi. t* OVA ŞENLENDİ— Mardin'den. Şanlıurfa'dan, Dı>arbakır'dan, Adıyaman'dan ve Gunejdogu Anadolu'nun oteki kentlerinden ge- len tanm işçiJeriyle Çukurova senlendi. Her gun yeni bir yerde çadırlar kuruluyor, obalar oluşuvor. (Fotoğraf: MEHMET YAPICI) Beyaz altuı göç ettiriyor MEHMET YAPICI ADANA — Üreticiler son 8 yılda mali- yetin altında verilen taban fıyatlanndan za- rar görmelerine karşın yine de pamuk eki- minden vazgeçmedi. Her sezon yeni umut- larla tohumu toprağa serptiler. Çukurova'- nın eski verimini yitirmekte olduğu belir- lenen toprağı da kimi zaman az, kimi za- man çok ürün verdi. Ama, üreticiler bu 8 yıl boyunca hasadı tamamlarken "Allah bin bereket versin" diyemediler. Bu sezon, 20 ekimde yapüacak seçimin "hatın" için hükümet, ilk kez maliyetin al- tında olmayan bir destekleme fiyatı uygu- layacak pamuğa. Bu yıl verimin de i>i ol- duğu soyleniyor. Kozalar açılmış, ova be- yaz gelinlik giymiş genç kız gibi. İyi bakım ve hizrnet görmuş tarlalaıdaki pamuklar in- samn yan beüne vanyor ve kozalardan sar- kan "beyaz altın" avuç dolduruyor. Çukurova'nm pamuğunu, Güneydoğu Anadolu'nun çeşitli ülerinden gelen ve "ge- zki tanm işcileri" diye adlandırılan köylu- ler toplar. Pamuk toplama dönemıne giril- diği bugünlerde her gün Mardin'den, Şan- hurfa'dan, Diyarbakır'dan, Adıyaman'dan ve Güneydoğu'nun öteki ülerinden yuzler- ce aile otobüslerle, trenlerle Çukurova'ya akın akm gelmekte. Ovada bugünlerde bü- yük bir canhlık yaşanıyor. Adana'ya, bir milyon dekar alandaki pa- muk toplama işi için genciyle yaşhsıyla 70 bin kişinin gelmesi bekleniyor. Işçiler, top- ladıklan her kilogram pamuğa karşılık ure- ticiden 330 lira alacaklar. Bu ücret, geçen gunlerde Adana Valiliği'nde işçi ve işveren temsilcilerinin yaptığı toplantıda saptandı. Adana' nın yakıcı sıcağı altında 12 saat- ten az olmayan zorlu bir çahşmayla en çok 100 kilogram pamuk toplayan bir işçi bu- nun karşılığında 33 bin lira kazanabiliyor. Ancak, gunlük ortalama toplama rakamı 80 kilogram. Buna gore bır işçinm aylığı an- cak 792 bin lirayı bulabiliyor. tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Metaş'ta 16 aydır maaş alamayan işçiler fabrika- mn yeniden açılması çabalan- m sürdürürken, Pamukbank Yönetim Kurulu Başkanı Yıldı- nm Aktürk "Kör topal açarsa- nız 3-5 gün sonra kapanması yeniden gündeme gelir" dedi. Aktürk, Metaş olayında Pa- mukbank'ın sorun çıkardığma ilişkin eleştirileri ammsatan ga- zetecilere "Böyle bir şey yok. Sayın Pakdemirli ile 6 saat top- lanb yaptık. Bunun sononda bize haksızsınız demediler. Onun için Pamukbank oyun bozanlık yapıyor derlerse çok şaşanm" diye konuştu. Somnun özünde demir-çeUk sektörunde yaşanan sıkıntılann yattığını belirten Pamukbank Yönetim Kurulu Başkanı Ak- türk, iç piyasada üretim fazla- hğmın söz konusu olduğuna dikkat çekti. Ihracat olanakla- nnın sınırlıhgının da bir başka sorun olduğunu vurgulayan Aktürk, "tran piyasasına bir zamanlar bir milyon ton ihra- cat yapıyorduk. Bu artık yok. Şimdi demir-çelik sektörii açı- sından önem taşıyan iki ülke var. Biri Sovyetler Biriigi digeri lran, tran eğer silkinip bir atı- lım hamlesi gercekleştirirse, in- şaatlar hareketİenirse o zaman Türkiye'deki sektör de nefes alır ve Metas'ın kurtanlması kolaylaşır. Hatta belki franlı- lar da Metaş'a ortak olmak istevebüirler" diye konuştu. Sovyetler Birliği ve Iran'daki gelişmelerin Metas'ın kurtanl-1 ması açısından önemini vurgt layan Aktürk, "Şimdi Metaş'ı kör topal açarsanız, üç beş gün sonra tekrar kapanması günde- me gelir. Falcı olmaya gerek yok. Çünkü urününü satacak piyasayı oturtmak kolay degJl. Hem de butün sektöru aşagıya çekecegiz, genelde bir problem olacak" göruşünu savundu. Daha sonra MAN'ın kurta- nlması olayında bir kararna- menin bulunduğunu, Işın Çe- lebi'nin buna dayanarak kur- tarma işini gerçekleştirdiğini vurgulayan Aktürk, "Ben baş- ka mercilere karşı da sorumlu- yum. Müşterilerin parasını en iyi şekilde çalışbrmak duru- mundayım. Oradan aldıgım hakkı dengelemeden geri adım atarsam suçlu duruma düşmüş olurum" diyerek konuşmasını şöyle sürdürdü: "Biz yine de yardımcı olalun dedik. Betostaş üzerinde de ipotefimiz var. Bundan feragat edelim dedik. Belki saülır ve- ya başka bir şekilde degerlen- dirilerek Metaş'a yardımf olur. Burada Demaş'ı biz ala- lım diye bir önerimiz kesinlik- le olmadı. Bizim tesis almak nevesimiz yok. Bazen cagnşım yapılıyor. Çokurova nw dfye." YATIRIM lattN Mptf wk IşVamm-i ^ Ydnnv2 İŞ YıilHıfTVJ tş Yiteınv4 k y^ınm-6 InlBfiarM trttrtın-2 İntertDn-3 hfcrioM İrftrtoı-5 Msatt-2 Rİ5it AMjn For GMVI ttınnvi amrtYjtnm-2 G w l ftdnnv3 GovH >ttmv4 Snnf «mm-5 EstankFor 1 EsMnk Fon 2 EsOnkFora YKB ttnn F YKBStkerF YKBhisseF VKBKunıF YKBUotF YKB Kams F YKB D6w F YKB Kipıtt F VKBttHF VUfFon-1 Midf Ryv-2 V»IFotv3 \HofHtee FONLARI M l 81-22 50K 21206 •1429 1658i 56.295 57Ü66 23538 2655e 11096 * 4 « 21JBS 22209 B341 Ea276 2â£24 1S599 11143 9244 6W7 23315 16JB2 62Ü6G 44096 61022 49LO42 42 289 49.237 2(1069 15.769 S518 49.150 «408 22İ5C 14 732 kpılı 38236 49J56 21237 19452 16.604 66J5 57133 29573 26590 1O990 5S524 46235 22JH5 22 240 13.279 69J67 2&B16 16.722 11141 9246 S9369 23347 16.114 62 732 44«1 64 702 49108 42350 49.237 2Û119 15.787 1545! 49211 125555 22İ75 11656 4m 113 444 112 112 114 112 112 Û12 112 a«114 114 114 446 113 (103 1M 4B2 0Ü2 anÛ14 ai4 111 113 200 0.13 114 201 H15 111 439 Û.t2 ac111 452 29 AttBTOS 1991 vaof OOn^ı Fon Dıstank Mai Faı CksüankSeyız Dt$âank F^ntıe «Ûıfir-1 TüölFor-2 MCuFovi MtsuıFon.2 ^n*is For-2 •înaraFop-3 ünansFor-4 FiansFon-5 7jaXFon.1 2ratFwv2 TJraa Bjşak Fon HtÜ Foıi-4 NA Rvî-1 H*Foı-2 Pım*Fon Pımmrtsa EmünFcn.1 EıriaoFbn-2 Impo Ftn-1 tmp«< Fon-2 ToMnkFon Sumr Fcn DensFon Ege Fon KıkınmıFon OemırFor TanşFon OrtaFtr Tur«>jr<F(r hel'-tr FJFoa 11829 '4522 43.154 5S417 16BSS «£7B 13348 17a244 21405 26İ88 22İ29 14465 14527 25B85 •9.277 20387 18563 25,82 19404 2&3GE 17.616 21329 17096 20355 •4194 17373 1Î537 21169 17J25 1&Û2G 17223 17656 14962 14832 •4^6 14 ?0 kpN 113-9 14 337 43İO0 594» 163" «7T 13565 171505 26625 22S59 14469 H351 25.705 »309 2Ü426 25135 19381 26.378 '7f11 21961 17101 20382 14 217 17995 19S50 21-99 17346 18M1 17246 Î7679 15JB1 14İ55 14437 14231 045 0.10 an014 0.14 a 12 112 0.15 aw 013 aos 0.16 008 017 019 014 407 412 0O5 403 0-5 004 013 0.16 012 007 014 012 012 013 013 013 016 0'4 0.1J Zırhlı muharebe araçlarını üretecekFMC-Nurol Savunma SanayiiA.Ş. tesisleri açıldı Zırlılı araç uretimi başhyor TAHVİL fc Mh <e 02KB19B •n Haani: 95.250 b bı 3530 29AAUST0S MM M l 6067 80 78 IlM »M 6513 k-M. 100.000 1991 koi 95200 ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)— Cumhurbaşkanı Turgut Özal, savunma sanayii alanında yıllarca "sloganlarla" iş yapıl- maya çalışıldığım, ancak başa- rılı olunamadığını belirterek "Türkiye'de gelişmekte olan sa- vunma sanayüni devlet degil, işi bilen özel ve yabancı şirketler yapmalıdu-. Devktin sanayide işi yoktur" dedi. özal, erken seçım sonrasında oluşacak yeni hükü- metlere, "Yanlışlık yapıp savun- ma sanayiine ayrılan gelir kay- naklannı bütçeye alıp fonu kücültmesinler" uyarısında bulundu. Kamuoyunda, askeri ve sivil çevrelerde seçimi uzun süre tar- tışılan zırhlı muharebe araçlan- nın üretileceği FMC-Nurol Sa- vunma Sanayii A.Ş. tesislerinin açılışı dün Cumhurbaşkanı Tur- gut özal tarafından yapıldı. Tö- rende konuşan Cumhurbaşkanı Turgut Özal. savunma sanayu- ni "daha az dışa bağımlı" ola- rak kurmak istedıklerini söyle- di. Turkiye'nin çevresinde bugün 8 devlet olduğunu, bunun yann Başbakan Mesut Yılmaz Erken seçim kararı almış bir başbakan olarak bundan sonra savunma yatınmı yerine eğitim ve sağbk yatınmı yapacağımızı söylemek isterdim, ancak içinde bulunduğumuz durum TSK'mn modernizasyonunu zorunlu kılıyor. Cumhurbaşkam Turgut özal Türkiye'de gelişmekte olan savunma sanayiini devlet değil, işi bilen özel ve yabancı şirketler yapmalıdır. Devletin sanayide işi yoktur. Yeni gelecek hükümetler de yanuşlık yapıp bu sanayiye ayrılan fonları kücültmesinler. 12-13'e çıkabileceğini kaydeden özal, "Bu nedenle savunma sa- nayiinin önemi azalmayacaktır" diye konuştu. Ozal, sözlerini şöyle sürdürdü: "1970'li yıllar başında Tur- kiye'nin meselelerini sloganlar- la çözme anlayışı vardı. Mesela 'kendi uçagını kendin yap' gibi. Ama bunlar realize edilemedi. Çünkü birtakım atılımlar yapı- labilmesi için i)i planlama yapıl- ması ve sistemin ona gore kunıl- ması gerekir. Türkiye'de gelişen savunma sanayii ve kunılacak sanayiler. devlet tarafından de- ğil, işi bilen özel yabancı şirket- ler tarafından yapdmaudır. Dev- letin sanayide işi yoktur." Özal, bundan sonra gelecek hükümetlere bir tavsıyesinin ol- duğunu belirterek "Yanltşlık ya- pıp savunma sanayiine ayrılan kaynakları butçeye alıp bu fonu kücültmesinler. Aksi takdirde Turkiye'nin savunmasında birta- kım gedikler oluşur" dedi. Başbakan Mesut Yılmaz da savunma sanayii polıtikası ile TSK'nın rnodern silah ve gereç- lerle donatılma olanağı buldu- ğuna dikkat çekti. Yılmaz, şöy- le konuştu: "Aslında erken secim kararı almış bir hukümetin başbakanı olarak bugun burada sizlere bloklar arası yumuşamayı da göz önünde bulundurarak 'bun- dan boyle savunma amaçlı ya- tınmlara silah, araç, gereç alımı- na daha fazla kaynak aktarma- yacağız, bunun yerine sağlık, eğitim, sosyal guvenlik gibi sek- törlere oncehk vereceğimızi' ifa- de etmek isterdim. Ancak uzü- lerek belirtmek zorundayım ki üzerinde yaşadığımız coğrafya ve Silahlı Kuvveüerimizin sa- vunma teçhizatı durumu bu ra- hatlıgı vennemektedir. Yakın çevremizde ortaya çıkan beklen- medik gelişmeler TSK'nın mo- dernizasyonuna daha fazla kay- nak aktannayı gerekli kılmakta- dır." Milli Savunma Bakanı Barlas Dof u ıse zırhlı muharebe aracı projesi ile Turk Silahlı Kuvvet- İeri'nin 4 ayrı tipte bm 700 ara- ca sahip olacağını soyledı. Do- ğu, araçlarm top, taret ve gece görüş sistemleri ile ilgili değer- lendirmelerin son aşamada ol- duğunu sözlerine ekledi. Zırhlı muharebe araçlannın Türkiye1 de montaj üretimine başlanma- sının ardından askeri çevrelerce yapılan testlerde başan göstere- meyerek Kara Kuvvetleri Komu- tarıhğı'nca kabul edilmemesi sonrasında araçlar yeniden elden geçirilmişti. Kara Kuvvetleri Ko- mutanhği'nca daha sonra kabul edilen araçlarla ilgili olarak tö- rende Savunma Sanayii Müste- şan Vahit Erdem de şunları söyledi: "Zırhlı muharebe aracı proje- si müsteşariıgımızla üretici fir- ma arasında yapılan ilk an" ;- madır. Kontratın uj'gulamna&c - da, konfigurasyon tespitinde, test ve kabul işlemlerinde finna Oe müsteşarugımız arasında bazı ibtilafiar ortaya çıkmıstır. An- cak gece ve gündüz çahşarak her iki taraf da bu ihtilaflann çözü- münde buyük gayretler sarf eı- miştir. BUhassa Genelkurmay Başkanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanugı problemJerin çözü- mu için yakın koordinasyon ve destek saglamıştır."