Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 28 AĞUSTOS 1991 DÖVİZ KURLARI 28 AÖMSTOS 1991 Dövuın Cınsı 1 ABD Doları 1 Alman Marto 1 Avustratya Doları 1 8elç*a Ffangı 1 Fransız Frangı 1 Hotanda Florinı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Sterlın 1 S Arabıstan Rıyalı DÛVE Alış 4595 79 2626 17 3602 64 127 71 774 03 2332 66 724.87 3016 6C 352 08 33.55 7716 34 1225 41 Dövız Satış 4605 00 263143 3609 86 127 97 775 58 2337 33 726 32 3022 65 352 79 33 61 773180 1227 87 Efektrf Alış 4591 19 2623 54 354140 125 54 773 26 2330 33 717 52 3013 58 346 09 33 21 7708 62 1194 77 Elektıf Satış 4618 829 2639.32 3620.69 128.35 777.91 2344 34 728 50 303172 353 85 33 71 7755 00 1231 55 S 1 7499 Alman Marto S 5 9374 Fr Frangı t 1 9701 Hol Florinı S 1 5234 Isv Frangı 11305 30 Ital L.retı S 137 00 Japon Yenı S 3 7503 S Arab Rıyalı £ 1.6790 S DİE1991 yılı ikinci üç aylık büyüme rakamlarını açıkladv SERBEST riYASADA DÖVtZ AB0 Doları Alman Markı isviçre Frangı Hollanda Ftonnı İngılız Stertini Fransız Frangı 100 I Lıret) S.A Rıyalı Avvs Şilinı Ahş 4680 2670 3050 2362 7820 783 355 1225 378 Satş 4690 2675 3060 2370 7870 790 360 1235 385 ZİVERBEY KÖŞKÜ tlhan Selçuk 12. bası 8.000 lira (KDV içinde) Çağdaf Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-htanbul Ödemeii gönderilmez. Yılın îlk yansında küçüldük ALTM-GÜMÜŞ Cumhunyet fleşat 24 ayar altn 22 ayar bilezm 900 ayar gümüş Alış 354 000 370.000 53 600 48.140 648 Sanş 358 000 380.000 53 750 52 700 675 DİE Başkanı Orhan Güvenen, yılın ilk yarısındaki gerilemenin ikinci yarıyılda devam etmeyeceğini belirterek "Geleceğe dönük veriler üretimde artış olacağını gösteriyor. Yıllık ortalama büyüme hızının yüzde 4'ler düzeyinde gerçekleşmesini beklemek olasılık dışı değil" dedi. Nisan-haziran döneminde sabit fiyatlarla binde 1 olan büyüme hızı, yılın ilk çeyreğindeki gerileme nedeniyle ilk 6 ayda yüzde -0.6 oldu. Büyüme hızındaki düşüşün ımalat sanayii üretimi ile ithalattaki gerilemeden kaynaklandığı belirtildi. 1991in 3er avlık dönemlerinde gelişme % | Buyume hızı (%) Sektörter Tanm Sanayı Inşaat Ticaret Ulaştırma Mali mûesseseler Konut sahıpliğı Serbest meslek Devlet hızmetlen Ithalat vergısi GSYIH GSMH Cari 1. <J*ne 37 0 452 61.7 45.2 49.8 80.4 73 6 50 0 63 0 904 49 3 484 flyatlartj m 2. dinen 49.8 59.7 59.4 56.0 62.7 148 7 78.7 62 1 56 5 62 8 57 6 56.6 Sabit f 1 rtflımn -1 5 -2.9 -6.0 -31 0.1 0.8 2.4 -1.9 1 3 29.3 -0.5 -1.4 l.l IBİIIflll tyanaraı 2. dÖRM 0.7 1.8 -3.2 0.7 2.0 1 0 23 1 1 1 6 -3.0 10 01 YıJtor 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1987 1 9 6 8 nyttHnyta fiyatlarıyla -2.3 5.3 3.7 4.6 7.8 45 75 9.3 1.5 0.9 9.9 -0.4 -1.1 4.2 4.6 3.3 5.9 5.1 8.1 7.5 3 6 1 9 9 2 BORSA Mem Hacml: 103.986.010.450 „ ifien Mlktan: 17.452.034 |KlM<"9> »*« «MMuler) Bllesik: 3464.18 Mali: (Ûncekı kapan (Atnttriı trtat AĞUSTOS 1991 2728.51 Smai: 3895.78 »a göre) Bıleşık 3315 88 Mali 2789 24 Sına< 3633 24 Maya gtra) Blte«aı: 3445.78 MaH: H25.83 SiMİ: 3888.44 (Ûncela ortalamaya gc^e) Bıleşı* 3311 62 Mali. 2807 84 Sınar «danaÇim (A) MttaÇHn (0 Afyon Çımento Akal TeksB AkDank Akcımento Aksa AJarto Hoklıng Anadoki Cam A n * * Ascttan ManÇlm Bıghs BırftTûtûn Botı pmenlo Bnsa ÇmıHflk pmmto famAanyıaus ÇeİkHam Çimsa Ç Eleör* DcffMrinnk DenBiCaın Denmod OmaHoUng MasDopn DoJusan Dofctas OuranOfset E Bajı YatiTi EczKftası Ittç E*c Ipik Ege Btracilık Ege Endustp Ege Gûorj Enn* SıgortalBÜ) EnOHokkıg Erdyas & ı a l * Enj#DC EsDaı* FerM$ Akjnnnyuın Fmansoan* Genas Good-Yeaı Goijon IşJ Guore Fab Giıiey BıraalJk H M U S IktearC (jrjlami Intema İMotot Poton toınr OÇ bocam Katronsan Ka> Ksietıek Mooiya Kent Gıda Kepu Eiekmk Koc Holdmg Koc Yatınm Konya Çımento Kordsa Konıma Tar Kâytas Kulahya Pored» lûks Kxtt< Makına Takjm «tardm CüiKfflo Maret MarmansM Ole Marstıal! M Santral(BU) Metaş Mıgros Nasas Nettank NetHoMmg NetTımzm N«de Cnnento OkanTekaıl OtnuBa Otosan Pınw(BÜ) PE6ProHo Prtom Pmar Sut Pmar Entegre Et PınarSu Pinar Un Pıınas Petrol OAsı PolylentBU) Salatı Yayınal* Santral Hok*>g Sanoıysan SıfasfBU) Stesa Sun Efcttro™ TamSıgorta TOısbar* TeksHnı* Teietas Tezsan TGvanOB T.ls Bmk. 16) T ^ Bank (».«BU) Tljfln.(C-VSBDZ TlsBar* (Cl(BÛ) Tn Kutsan TKB Totas Türiı Oto TopnkKagn TrakyıCam TSsmens T Şcje Canı TSK.B IBÛ) TO Oökum TuncaTeksU Tüpnş THY T Tuoonj TMnbank Ünyt Çmcı»(BU) ÜSjkSerarr* Vesteı VatoiF Knttma Yasas Yapı <redl Yunsa Ûncekı se- ans kajun 40000C 7700O 19000 2100 4000 4000 13000 25000 1150 13SO0 3350 «700 30000 1550 1300 3000 3000 1500 4500 2000 4T 00 5600 2900 1250 17000 3000 2500 1500 7600 8300 23500 152S0 4150 54000 1250 700 1900 3800 9200 4150 3100 S<O0 285C 4050 5600 3450 825 15250 1500 1500 18000 3500 725 6600 2100 7400 2450 22000 5000 13500 2O300 33500 3250 1400 2000 7000 3550 110C 11000 3100 1050 4000 2700 550 20500 550 850 1300 6300 96000 1100 1500 7600 2650 2150 3350 5» 1200 2300 2000 4400 2200 3650 1500 19500 8300 4700 7000 10250 3050 1600 3250 6600 5500 1500 11250 250000 575 950 1700 1900 1500 18250 37X 1750 13500 2350 1900 12250 6000 2600 1000 2400 4500 5200 950 6500 5000 1200 1900 1200 Buguntaj en duşuk 400000 77000 190O0 2400 3950 3950 24500 1100 13250 3300 7900 30500 1500 1250 2900 2900 1400 2700 4700 5500 2950 1150 17000 3000 1600 7400 23000 15000 54000 1150 650 1900 3850 4100 3100 8400 2900 3700 5300 3500 825 15250 1450 1500 18250 725 6400 2050 6900 26O0 21000 5100 13500 20600 33500 3200 1400 1900 7200 1100 10600 3100 1050 3BO0 2800 525 20600 575 800 1300 94000 1500 7600 1150 2650 2000 525 1100 1850 «00 2200 3600 1500 19500 8200 4400 7000 10000 2850 1500 6600 1450 10500 525 950 1550 1400 17250 1700 13250 2150 12000 2600 1000 5200 95C 1200 1850 1150 Buounku en yüksek 415000 790O0 21000 24O0 4150 4050 25000 1150 '37 50 3550 8800 31000 1600 1250 3100 3000 1550 2950 4900 5900 2950 1300 17000 3100 1650 7700 24000 15500 56000 1250 T 00 1900 4000 4250 3100 8400 2950 4000 5600 3850 sso15750 1500 1600 18500 725 6600 2100 7500 2600 21500 5500 14000 21000 34500 3400 1500 JOOO 7300 1150 11000 3300 ıioo 4130 2850 550 21500 600 675 1350 95000 1650 7800 1150 2750 2200 525 1150 2200 47X 2200 3600 '550 20500 8400 4400 7000 10000 2950 1600 6700 1500 11500 575 1000 1700 1400 18250 18H 13500 2350 12250 2800 1075 5200 975 Bügun«ı ka^amş i15000 78000 210O0 2400 4150 4050 25000 11X 13500 3500 8800 31000 1600 1250 3050 3000 1400 2(50 4700 5900 2950 1300 17000 3000 1650 7600 23500 15000 55000 1150 650 1900 3950 4200 3100 8400 2900 4000 5600 3850 850 15500 1450 15500 18500 725 6500 2050 7500 2600 21000 5400 13750 20500 34000 3300 1500 2000 7300 , 1150 10500 3300 1100 4100 2800 525 21000 575 875 1350 95000 1550 7800 1150 2700 2100 525 1100 2200 4600 2200 3650 1550 20000 8300 4400 7000 10000 2950 1600 6600 1450 11500 525 950 1550 1400 17250 1800 13500 2350 12250 r7oo 1025 5200 975 1250 1250 1950 1950 1200 1200 ışlem mıktt'i 26460 25390 69850 9628 35000 146822 29865 5450 325980 154800 14» 75200 800 332960 14050 5504 800600 6160 1248190 10000 19038 1000 116130 104102 95530 176820 466600 5000 73600 17761 500 4300 3481335 1600 2000 10500 1650 9300 1500 52100 15800 27575 15960 27200 54325 23500 124600 15750 500 5000 81420 170593 230050 969O0 53480 86450 122600 8200 89570 242800 7050 1200 95220 13500 776200 397<50 78130 16800 92600 1230 5250 46300 15250 269150 1053600 17780 11100 3500 707710 4500 39995 16700 20600 250525 1000 1000 9200 10000 5200 76603 90053 43600 1012000 134680 388040 3500 19100 91250 7650 18660 53030 844950 172100 200 3600 43900 50 34200 335150 7575 3616 72 En çok soı yapdan fiy 410000 78000 21000 2400 4000 4000 25000 1100 13500 3500 8800 31000 15550 1250 3000 2900 1500 2800 4700 5B00 2950 1200 17000 3000 1650 7600 23500 15250 55000 1200 700 1900 3950 4200 3100 8400 2900 4000 5500 3500 B25 15500 1450 1550 18500 725 6500 2100 7400 2600 21000 5300 13750 21000 34000 3300 1400 1950 7200 1150 10750 3300 1100 4100 2800 550 21000 575 850 1350 95000 1500 7700 1150 2700 2100 525 1100 1850 4600 2200 3800 1500 20000 8400 4400 7000 10000 2950 1600 6600 1500 11500 525 950 1650 1400 18000 1800 13250 2350 12250 2750 1025 5200 975 1250 1900 1200 AOırlıklı ortfıy 407049 ^7975 20467 2400 4008 3998 24922 115 13531 3460 8350 30952 1565 1250 3008 2938 1459 2815 4790 5743 2950 1233 17000 3036 1633 7552 23534 15187 55041 1197 677 1900 3957 4196 3100 84O0 2923 3850 5444 3616 831 15529 1454 1551 18448 72S 6497 2091 7241 2600 21200 5300 13704 20E5J 33860 3296 1434 1955 7221 1129 10584 3210 1075 3989 2803 545 21090 575 856 1336 94686 1537 7704 1150 2694 2095 525 1102 1978 4571 2200 3700 1518 20158 8349 4400 7000 10000 2917 1570 6647 1484 11340 548 950 1611 1400 17967 1774 13368 2327 122<5 27D7 1037 52O0 963 1246 1917 1192 ANKARA (Cumhunyet Bii- rosu) — Bu yılın ilk yarısında negatif büyüme kaydedildi. Devlet Istatistik Enstitüsü Baş- kanı Prof. Orhan Güveneu ilk altı ayda nominal değerlerle bü- yüme hızının ortalama (-) 0.6 düzeyinde gerçekleşiğini açıkla- dı. Büyüme hızındaki bu önemli düşüşün imalat sanayii üretimi ile ithalattaki azalmadan kay- naklandığı belirtiliyor. Seçim ekonomisinin harcamalarda yol açacağı artışın ise yılın ikinci ya- rısında büyüme hızına yansuna- sı bekleniyor. Prof. Güvenen de ikinci altı aydaki artışlarla, bü- yüme hızının Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) belirlediği yüzde 4'ler düzeyinde gerçekle- şebileceğini bildirdi. Devlet Istatistik Enstitüsü'n- den yapılan açıklamaya göre bu yıhn ikinci üç ayhk dönemin- de (nisan-mayıs-haziran) büyü- me hızı yuzde 0.1 olarak gerçek- Ieşti. Geçen >ilın aynı dönemin- de büyüme hızı yüzde 15.3 ola- rak hesaplanmıştı. DİE açıklamasına göre büyü- me hızı cari fiyatlarla ise ikinci üç ayda yüzde 56.6 oldu. Gayri Safı Mili Hasıla da (GSMH) ikinci üç ayda cari fiyatlarla, 127 trilyon 552.8 milyar lira, 1987 yı- lı sabit fiyatlanyla ise 19 trilyon 596.1 milyar lira olarak ger- çekleşti. Prof. Güvenen, düzenlediği basın toplantısında, büyüme hı- zı konusunda bilgi verirken, bir soru üzerine, yılın ilk yarısında büyüme hızının düşük gercek- leşmesinin nedenlerini özetle şöyle anlattı: "Öncelikle aritmetik bir ger- çek var. G«çen yıl yüzde 9.9 gi- bi cumhunyet tarihinin en yttk- sek büyüme hızlanndan birine ulaşıldı. Bu yd ise geçen yılın yüksek rakamlanyla bir kıyas- lama yapıldığından, ilk altı ay- da rakamlann düşük kalması söz konusu, ikinci olarak bu yıl ilk alü ayda, geçen yda göre eko- nomideki iiretim azalmasmın et- kisi var. Ajnca konjonktürel et- kiler de söz konusu. Örnefin 9 giinlük bayram tatili nedeniyle haziran ayı sanayi üretiminde yüzde 30'luk bir azalma var. Aj- nca yılın ilk yansı da kamu ima- lat sanayiindeki üreüm amılmaa yaaiflda, ithalatta da nispi ola- rak azalma söz konusu." Prof. Güvenen, yılın ilk yarı- sında büyüme hızının düşük gerçekleşmesinin, yıhn ikinci ya- nsında da böyle olacağı anlamı- na gelmeyeceğini, Türkiye eko- nomisinde asıl aktivitenin yıhn ikinci yansında görüldüğünü DISK'te islem tamamDtSK'e bağh Tekstil Sendikası, sendika mühürleri ve evraklarını kayyımdan devralarak açılışa yönelik çalışmaları başlattı. lş-Sendika Servisi — DtSK'e baglı Tekstil Sendikası yönetici- leri, sendika mühürleri ve evra- kını kayyımdan devralarak açı- lışa yönelik calısmalanru başlat- tılar. Tekstil Genel Başkanı Rıd- van Budak, bugün yapılacak yönetim kurulu toplantısının ar- dından, Türkiye genelindeki 32 şube yönetimi ve temsilcilerin bir araya gelmesiyle, kongre ca- lışmalarını başlatacaklarını söyledi. Istanbul 4. Iş Mahkamesi'- nin, Tekstil yöneticilerinin baş- vurusu üzerine genel kurula ye- ni yasalara uyum ve açılmaya yönelik çalışmaları yürütmeleri amacıyla sendikacılann Tekstil merkezinde çalışmalarına izin veren karan doğrultusunda, ön- ceki gün Tekstil yöneticileri, ge- nel merkezlerini kayyımdan devraidılar. Tekstil yöneticileri- nin sendika mühürü ve evrakı- nı kayyun Sebahattin Topcuoğ- lu'ndan devraldıklan törene Deri-îş, Hava-lş sendikaları ge- nel merkez yöneticileri ile Tek- sif'in şube yöneticileri de katıl- dılar. 4. lş Mahkemesi karan doğrultusunda Tekstil'in mal- varlığı Anayasa Mahkemesi' n- den beklenen karar sonucuna kadar kayyımlıkça yönetilecek. Tekstil Gerıe! Başkanı Rıdvan Budak, yönetim kurulu ardın- dan yapılacak şube yönetimleri ve temsilcilerin katüacağı top- lantılarla genel kurul çahşmala- nna başlanacağım belirtti. Bu- dak, kendilerine tanınan 6 ay- lık geçiş süresi içinde 274 sayılı Sendikalar Kanunu'na göre dü- zenlenen tüzüklerinin 2821 sayüı Sendikalar Kanunu'na uygun hale getirilerek sendikal faali- yetlerine başlayacaklannı söyle- di. 12 Eylul'le birlikte DlSK'in faaliyetinin durdurulması ve yargılanması nedeniyle sendikal harekette önemli bir boşluk doğduğunu kaydeden Budak şöyle konuştu: "DİSK ve bağlı sendikalar bugün üye tabanlan olmamasına ragmen gerek geç- miş ekonomik, demokratik mü- cadeleleri gerekse Türk-tş'in ba- şansızuğı nedeniyle işyerlerinde dogal örgütlülüğe sahiptir. Biz Türkiye'de sınıf sendikacüıgının gecerli olduğuna inanıyoruz. Bu anlamda bir sendikal örgütlen- me olmadığı için işçi kıyımı ol- duğuna inamyonız". DlSK'e bağlı diğer sendikalar da tstanbul Sıkıyönetim Komu- tanlığı 2 Nolu Askeri Mahkeme- si'nin 8 ağustosta DİSK tüzelki- şiliğine ait genel yürütme, yöne- tim, denetim ve onur kurulu defterlerinin teslim edilmesine karar vennesinin ardından iş mahkemelerine başvuruyorlar. DtSK'e bağlı sendikalar iş mah- kemelerine yapüklan başvuru- larda sendika merkezleri mü- hürleri ve evrakının teslim edi- lerek çalışmalanna başlama ta- lebinde bulunuyorlar. BELEDİYEİSÇİLERİ Izmir'de eyleme devamİZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Anakent Belediyesi ile ESHOT ve İZSU genel müdürlüklerinde çalışan 8 bin 800 dolayında be- lediye işçisi, iş durdurma eylemini dim de sür- dürdü. Belediye işçilerinin eylemi sırasında ES- HOT otobüsleri yine çalışmadı, yurttaşlar kent içi ulaşım gereksinimlerini bulabildikleri tasıtlar- la, güçlükle gerçekleştirdiler. tZSU'da işbaşı ya- pılmaması nedeniyle su ve kanal anzalannın gi- derihnemesi sıkıntı yarattı. Park ve bahçelerin ba- kımı yapılamazken mezbahada et kesimi gerçek- leşmedi. önceki gün havaalanında SHP Genel Başka- nı Erdal tnönü ile görüşüp işçi alacaklan sonı- nunu anlatan ve Çakmur'dan yakınan Belediye- İş Sendikası şube yöneticileri, daha sonra SHP Genel Sekreter Yardımcısı Fikri Sağlar'la görüş- tü. Sendikacılann Sağlar ile yaptıklan görüşme- den sonra fuann açıhş töreni sırasında yapacak- ları gösteriden vazgeçildiği öğrenildi. Asıl sorunun birikmiş alacaklanyla maaşlan- nı alamayan ESHOT Genel Müdürlüğü işçüerin- ce yaşandığını anlatan Belediye-tş 6 Nolu Şube. Başkanı Haşim Candan, ağustos ayı maaslarmı alamayan anakent ve İZSU işçilerinin eyleminin destek amacı taşıdığını söyledi. Candan, sözle- rini şöyle sürdürdü: "İşçi alacaklan, maaşlanmız ne zaman öde- nir bilemiyoruz. Daha önce verilen sözler tutul- madı, şimdi verilecek sözlerin tutulacağından da kuşku duyuyonız. Biz sendika olarak Sayın Bü- yükşehk Belediye Başkanı Yuksel Çakmur'la gö- riişmek istiyoruz. O buna yanaşnuyor." TEK'in özelleştirilmeprvjesi için çeşitli alanlarda çalışan lOOfırma başvurdu Çorapçının gözü elektrîkte SERDAR KIZIK YATIfflM UU.Mitf.il lşY*nm-1 lşYjfrm-2 lşYabnm-3 jş Yttrun-6 hlvtol lntBfİDV-3 MntM HHrtn-5 Iktsattt-' tteatYjı-2 *SatW-3 HsatAUmFm Gmntı \ttnnv1 Gifanb 1Unnv2 Sarjnt Wrr--3 Gm*Vftr»rv4 GnMtttanv5 Estattai ES»*ftm2 EstnnkFon3 YKBY*nmF YKB SMÛf F YKBHtaeF YKBKamıF VKELHF YKBKamaF YKBOtaF YKBKapMF YKBMMF Vttıf Fon-1 VMaf Fon-2 VUof Foih3 VMoiHsa FONLARI •H 87M5 49.753 21152 1S34 16İ37 6613? 56532 29.469 26.494 11363 56.292 46M5 21SB 13.466 69090 26785 16659 11143 &240 69.6H 23250 '6.046 E2.554 4&S71 66.256 «313 42^67 « W 20BT 15.736 15536 4SD26 125.117 22795 14184 fcıfcft 87955 49477 21180 19406 141553 66216 56999 29534 26526 11019 S&370 46109 21.955 22179 11302 »183 Zfi.758 •«676 11117 aro ea.w 23.284 16070 62587 49034 65.701 48S7 42 228 44165 20.059 15754 637! 49Ü68 125263 Z2J24 14İ92 0.13 459 0.12 anQ13 &12 112 H12 0.12 -103 1--4 014 0.14 0.14 -122 013 -010 010 •123 •'32 015 0.15 0.15 005 113 -084 113 cu&04 0.11 aio •102 ats 012 0.13 -129 UtaM,*. Vafcf Oürçe Fon Vj»fRxv6 Dsöank M»i Fon Dçbank BM2 Otsötffc Ftantıe TMJnFon-i lüStıftn-2 Mlsu Fon-1 Mb>R»-2 FVtans Focv2 FinansFo(v3 Finans Fon-4 fmansFon-5 Znat Fon-i ZıraJt Fon-2 TJraai Basak Fon Ziııat Fon-4 Hak Fon-1 Ha*fw-2 PamukFoi Pan»*Hısse EiTiak Fon-1 ErtakFon-2 Imçeıc Foıvi Impn Fon-2 Tötokfon SunerFon DenzFon Ege Fon KatonmaFon 9e™ Fon ^ns Fon OnakFon limtamFon NetFbn EtFon 27 AfiUSTOS 1991 * Mı ««13 UKS 43.063 59.253 16839 4&56O 13İ19 177723 21341 26518 225S4 14357 14389 2SM4 11226 20315 11615 21405 19U71 26357 17659 21865 17061 20289 14173 •7929 19311 21 '15 17285 17577 17.177 T7611 14347 UJ06 14 m 14173 19*15 149(7 43109 59335 16863 48619 13631 177383 2-369 26553 22595 14438 •4307 25S16 19239 20348 16637 25.103 19J69 26334 17613 21 £97 •7070 20318 14137 1735- 19616 21139 17305 17396 17.200 17630 14365 14*12 «795 14 «7 osi 009 011 014 014 012 009 015 013 013 OM 026 0.12 •411 016 012 •119 -001 •009 -126 015 -006 014 •025 012 003 011 012 012 013 an012 004 014 010 tZMİR — TEK'in özelleştiril- me işlemlerine hız verüirken ba- kanlığın çağnsı üzerine bugün bir araya gelecek 100 firma ara- sında sektör dışında gıda top- tancısından çorapçıya kadar de- ğişik alanlarda çabşanların ol-' duğu öğrenildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Muzaffer Ancı başvunıların kendinden önce yapıldığını anımsatarak "Ben konunun içinde olanlan düşünüyorum. Yoksa 'işi ala- yım da sonra öğrenirim' diyen- leri değil" dedi. Bakan Ancı ey- lül ayında Eskisehir, Antalya, Bilecik ve Bahkesir'de özelleşti- rilme işlemlerinin tamamlanaca- ğını söylerken güneydeki bazı il- ler için başvuran Kepes ve Çu- kurova şirketlerini yeğleyeceİde- rini belirtti. Bakan Ancı, Enerji Fonu'- nun bugüne değin hiç işlemedi- ğini, özelleştirmede bu fonun devreye sokulacağını belirtirken "Fon, özelleştirmede üreüm "Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Arıcı, başvuranların arasında çorapçı, gıda toptancısı da olduğunu belirterek, "Burüar benden önceki başvurular. Ben konunun içinde olanlan düşünüyorum, yoksa işi alayım da sonra öğrenirim diyenleri değil" dedi. aşamasında kullanılacak, yoksa dağıtımda değil. Faraza bir fir- ma hidro elektrik santralı yap- tı, iki yıl arka arkaya kuraklık oldu, tabii ki ona fondan yar- dım edeceğiz. Ancak dağıtımda zarar etti diye yardım yok. Za- rar ettiyse işi bilmediğindendir. Ancak fevkalade durumlar olursa harp gibi, zelzele gibi o zaman olur" diye konuştu. Dağıtımda grev riskinin şirke- te ait olacağını söyleyen Bakan Ancı, ancak genel bir grevin ol- ması durumunda fondan destek sağlanabileceğini, bu gibi özel şartlann karşılıklı konuşulaca- ğını ekledi. Bakan Ancı'nın verdiği bilgi- lere göre TEK'in illerdeki dağı- tun işini ustlenecek özelleştirme çalışmaları için bugüne değin 100 fırma başvurdu. Bu firma- lar bugün Ankara'da bir araya geliyor. Muzaffer Ancı, firma- lara yeni tip sözleşmeyle ilgili bilgi verecek. Özelleştirme için başvuran fîrmalar arasında sek- tör dışında gıda toptancısından çorapçıya kadar bir dizi kuru- luşun olmasıyla ilgili olarak Ba- kan Ancı şunlan söyledi: "Evet var, gıda toptancısı da var, çorapçısı da. Bunlar ben- den önceki başvurular. Ben ko- nunun içinde olanlan düşünü- yorum. Yoksa 'işi alayım da sonra öğrenirim' diyenleri değil. Kapalı kapılar arkasında işler yürütülmüyor. Bundan sonra başvuru olmayacak diye bir sey yok. Ben televizyona, gazetele- re ilan versem bir sürü para gi- decek. Onun yerine müracaat eden firmalan cağırdım. Basına da haber veriyorum. Ben niye boşa ilan parası vereyim." GAP'ta işler ağır aksak OSMAN YILDIZ DtYARBAKIR — GAP kap- samındaki barajlarda çalısmalar ağır aksak >1irüyor. Bu yıl hiz- mete girmesi planlanan Kralkı- zı, Dicle, Batman, Çınar, Gök- su ve Derik-Dumluca barajları inşaatlannda ancak yüzde 50'lik bir seviyeye ulaşılabildi. Baraj- ların yapımını sürdüren müte- ahhit firmalar, hükiimetin er- ken seçim karanndan sonra ödenek alma uğraşı içine girdi- ler. Firma yetkilileri, ödenek sağlanmazsa barajlann üç yılda tamamlanamayacağını söyledi- ler. GAP kapsamındaki barajlar- da ödenek sıkıntısı nedeniyle iş- lerin büvük bir bölümü durdu. Barajlann yapımını üstlenen müteahhit firmalann finansman sıkıntısı nedeniyle çalışanların ücretlerini ödemekte güçlüklerle karşılastıklan belirtildi. İşçi ve işveren arasındaki sürtüşmeler sonucu iş verimininin düştuğü açıklanırken, müteahhit firma- lann, iktidann erken seçim ne- deniyle yatırımlara önem vere- ceği düşuncesiyle ödenek kopar- ma uğraşı içine girdiler. Kralkızı Barajı'nı inşa eden "Kralkızı Ortak Girişim Gru- bu" ile Dicle Barajı yapımını sürdüren "Tiska Komandit Şir- keti" yetkilileri, ödenek almak için hükümete kadar yaptıklan tüm girişimlerin sonuçsuz kaldı- ğını belirtti ve "Erken genel se- cimi, bize yeni bir umut ışığı ol- du. tktidann bizJere ödenek ver- mesi bem halkın yaranna ola- cak hem de kendisine puan ka- zandıracaktır" dediler. GAP'ın önemli kollarından sayılan Kralkızı ve Dicle Baraj- lan'nda ödenek yetersizliği yü- zünden çalışmalann ancak yüz- de 25 kapasiteyle sürdürüldüğü- nü belirten firma yetkilileri, ödenek talebinde bulunduklan- nı, bu ödeneğin sağlanmaması halinde "tensikaün" kaçınılmaz olacağını vurguladılar. Dünyamn sayılı projeleri ara- sında yer alan GAP kapsamın- daki barajlarda ekonomik sıkın- tı başta olmak üzere çeşitli ne- denlerle işlerin ancak yarıya ya- kın bölümü tamamlanabildi. Bursa'da toplu vizite lş Sendika Servisi — Bursa'- da kurulu Yıldız Tekstil Fabri- kası'nda çalışan Hizmet-lş Sen- dikası'na üye 350 işçi toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin tı- kanmasını protesto etmek ama- cıyla dün toplu vizite eylemi yaptılar. Sendika yöneticileri iş- verenin işçilere 750 bin lira üc- retin dışında para ödemeyi red- dettiğini belirterek, işçilerin hak ettikleri ücreti elde edinceye ka- dar eylemlerine devam edecek- lerini söylediler. Şirinevler'de kurulu Sastaş Ayakkabı Fabrikası'ndan 35 iş- çinin işten çıkartılması üzerine fabrikada çahşan 200 işçi dün bir süre işi bırakarak fabrika önünde oturma eylemi yaptı. vurguladı. Güvenen, bu çerçeve- de GSMH hesaplamalannda ilk altı ayın toplam GSMH içinde- ki payının yüzde 40, ikinci altı ayın payının ise yüzde 60 düze- yinde olduğuna dikkati çekti. Yılın ikinci yansında büyüme hızının daha da artacağını belir- ten Güvenen şunlan söyledi: "Gelecege dönük verilere baktıgımızda, yılın ikinci yan- sında üretimde artış olacağı ve sektörlerdeki gelişmenin hızla- nacagı yonunde işaretler var. Özetle yılın ikinci yansı ekono- mik aktivitenin çok daha yogun oldugu bir dönemdir. Mevcut konjonktürde harcamalann ar- tacağı da düşünülürse, bu du- rum, yıhn ikinci yansında büyü- me mzını küçüksenmeyecek bir şekilde artıracakür. Sonuçta bü- yüme bızında yıllık ortalamanın da DPT'nin belirlediği yüzde 4'ler düzeyinde gerçekleşmesini beklemek olasılık dışı değil." Göstergeler kitabı Bu arada DİE Başkanı Güve- nen, basın toplantısında DtE ta- rafından hazırlanan "1923-1990 tstatistik Göstergeler" kitabını da tanıttı. Güvenen, fiyatı 30 bin lira olarak belirlenen bu kitabın Dl- E'nin ilk paralı yayını olduğunu ve bundan sonraki çalışmalann da belli bir fiyatla kamuoyuna sunulacağını açıkladı. 190 tabloyu içeren istatistik göstergelerinin isteyenlere 75 bin lira karşılığı disket olarak da ve- rilebileceğini anlatan Güvenen, belirlenen fıyatlann maliyeti yansıtmadığını kaydetti. öte yandan DİE, 1979-1986 yıllanna iüşkin Gayri Safi Milli Hasıla rakamlanm, 1987 yılı fi- yatlanyla geriye doğru he- sapladı. KöNUK YAZAR S E Ç İ M V E E K O N O M İ Sonraki senaryolar... ATEŞ ÜNAL ERZEN Renault-MAÎS GMüd. M. ürkiye şu günlerde yeniden iç po- litika ruzgârlannm estiği bir seçim dö- nemine girmiş bulunuyor. Seçim de- nilince akla hemen "seçim ekonomisi" geliyor. 1950'den beri Türk siyasi ha- yatında gelenek haline gelmiş olan se- çim ekonomisi uygulamalarının temel hedefi, seçim öncesi ekonomik faali- yetleri canlandırarak kitlelerin gelir düzeyini yükseltip bunu oya dönüştür- mektir. Türkiye'de seçim öncesi eko- nomik genişleme dönemlerini seçim sonrası durulma, daralma dönemleri izlemiştir. Gerçi, önceden planlanmış ve programlanmış seçim ekonomisi uygulamalannın, toplumda mutlaka ekonomik ve sosyal alanda erozyona yol açması ge- rekmez. Ekonomiyi ateşleyecek temel araçlann, sağlam eko- nomik kaynaklara dayandırılması mümkündür. * Ne var ki Türkiye erken seçim öncesi böyle bir plan ve ha- zırlık içinde görünmüyor. Körfez krizinin ekonomik dengeler uzerinde yol açtığı ağır tahribat kendini 1991 yılının ilk yarı- sında ciddi bir şekilde hissettirmiştir. GSMH yılın ilk üç ayın- da %1.3 oramnda gerilemiş, bütçe açığı 3.2 trilyon TL'lik dış finansal yardıma rağmen 6.7 trilyon TL yükselmiş, faiz oran- lan %70'lere tırmanmıştır. Sadece dış ticaret açığı, ithalatın duraklamasıyla 500 milyon dolar azalarak 2.7 milyar dolarda kalmıştır. tktidar partisinde gerçekleşen lider ve ekip değişi- mi, hemen arkasından alman erken seçim karan ve açılan eko- nomik paket, ekonomide yeni rüzgârlar estirmeye başlamış- tır. Bılindiği gibi seçim öncesi uygulamaya konan ekonomik kararlar, seçim sonrası izlenecek politikalar açısından da bir beklenti oluşturmaktadır. Şimdi, seçim öncesi açılan pakete bakarak, sonrası için bazı tahminlerde bulunmaya çalışahm. lktidar seçim yatırımını öncelikle işçi, memur ve köylüye yapmıştır. Bu kitlelerin satın alma gucünü, doğrudan artırma^ yönelik onlemleri birbirini peşisıra uygulamaya ko>Tnuştur. Memur maaşlan %40, KİT'lerde ve kamuda çalışanlann üc- retleri 1991 yıh için %8O + 3OObin TL arünlmıştır. Tanm urün- leri destekleme fıyatlan %60-^o76 oramnda yükselmiştir. Alım- larda peşin ödeme yapılması kararlaştırılmıştır. Gübrede süb- vansiyona gidilmiştir. Gıda ürünlerinde KDV oranlanmn yük- seltilmesi ertelenmiştir. Kamu bankalan tarafından kullandı- rılan tanm, esnaf ve sanatkâr kredileri artınlmıştır. Merkez Bankası'nın Hazine'ye açtığı krediler hızlı bir büyüme içindedir. Hükümet talebi ge- nişletici önlemlerin kaynağını, banknot matbaasına dayandır- mış görünmektedir. Şimdi talebi genişletici bu uygulamaların, 1991 ilk yansında çok düşuk olan buyume hı- zını ikinci yarıda °?o3-4'lere çekmesi bek- lenebilir. Ancak seçim sonra- sı ekonomik istikrar politikaları ile ilgili beklentiler, iş dilnya- sında yeterli güvenin oluşmasını engelle- mektedir. Bu güven ek- sikliği arzın, yann iç talebin gerisinde kalmasına neden olabilir. O zaman parasal genişlemenin doğrudan enflasyona dönüşmesi ve daha yük- sek fiyat artışlannı körüklemesi beklenmelidir. 1990 yılında %60'lar düzeyinde kalan tüketici fiyatlan ar- tışı, temmuz ayı itibanyla %68'ler düze>ine yükselmiştir. An- cak Körfez krizi nedeniyle geçen yıl ağustos ayından itibaren hızlanan aylık enflasyon rakamlan nedeniyle 1991 yüıriın ikinci yarısında yıllık enflasyon oranlanmn azalan bir trend izleye- ceği sanılmaktadır. Bundan böyle ayhk enflasyon rakamlan °io4 düzeyinde bulunsa bile yıl sonu enflasyon rakamı geçen yıldan daha yüksek olmayabilecektir. Ancak 1992 yılının ilk aylanndan itibaren fiyat artışlannda hızlanma beklenmelidir. Şayet iş dünyası seçim sonrası için güven kazanırsa stoklar ve mevcut atıl kapasite sayesinde arz, genişle>en talebe uyoım gösterebilir. Bu durumda büyüme hızlanırken fiyat artışlan makul bir düzeyde tutulabüir. Yine ilk senaryomuza dönecek olursak, hızlanması beklenen fiyat artışlan, dar ve sabit ge- lirlilerin şimdi artınlan satın alma gücünü yeniden olumsuz yonde etkilemeye başlayacaktır. Hızlanan fiyat artışlan, ihracatın artışmı da engelleyecek- tir. Dış borç düzeyi, dış ticaret ve dış ödeme dengesi açıklan dıkkate ahndığında, bozulan döviz dengelerinin ve artacak dö- viz talebinin, döviz kazandıncı faaliyetlerin önemini artırma- sı beklenmelidir. Bu nedenle 1992'de iç talepte bir daralma ol- ması kuvvetli bir olasılıktır. tç talepteki daralma, kredi talebi uzerinde azaltıcı bir etki yapacaktır. Kamunun artması bek- lenen borçlanma ihtiyacı, kullanılabilir fonlar uzerinde bask^ yaratmaya devam edeceği için şimdilerde düşme eğilimine gir- miş olan faiz oranlannın gerilemesi önlenmiş olacaktır. Yukandaki senaryonun gerçekleşmesi, daha önce de belir- tildiği gibi seçim sonrası politik istikrar ve ekonomik uygula- maların şiddetine bağlı görünmektedir. ç sonrası ekonomik istikrar politikaları ile ilgili beklentiler, iş dünyasında yeterli güvenin oluşmasını engellemektedir. Bu güven eksikliği; arzın, yann iç talebin gerisinde kalmasına neden olabilir. O zaman parasal genişlemenin doğrudan enflasyona dönüşmesi beklenmelidir. YAŞANAMARDAN ÎZLER - İZLENtMLER Kâzım Yenice 10.000 hra (KDV içinde) Çağdaf Yayınlan Türkocağı Cad. 39-tl Cağahğlu-lstanbul Ödemeii gonderilmez.