Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
16 AĞUSTOS 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/U
Emisyon 21
trilyona dayandı
• ANKARA (AA) —
Emisyon hacmi 14 ağustos
itibanyla son bir haftada 2
trilyon 605 milyar lira
artarak 20 trüyon 801
milyar liraya yükseldi.
Emisyon hacmi, 14 ağustos
itibanyla yılbaşına göre
kıyaslandığında oran olarak
yüzde 47.8, tutar olarak da
6 trilyon 727 milyar lira
yükselmiş bulunuyor.
Protestolar
arttı
• ANKARA (AA) — Ydın
ilk yansında protesto edilen
senet tutan, geçen yılın
aynı dönemine göre yüzde
56 oramnda artarak 3
trilyon 764 milyar 72
milyon lira olarak
gerçekleşti. Geçen yıl ocak-
haziran döneminde 2
trilyon 412 milyar 302
milyon liralık senet protesto
edümişti.
Özbek:
4
Her
yıl seçim olsa'
• ANKARA (UBA) —
Tûrkiye Ziraat Odalan
Birliği (TZOB) Başkanı
Osman özbek, "Keşke her
yü seçim olsa" dedi.
özbek, "Çiftçiler çok zor
şartlar altında üretim
yapıyorlar. Maliyetler çok
yüksek, ürün fiyatları
konusunda istediğimiz tam
olmadı. Ama seçim
karanmn fıyatlarda olumlu
bir etki yaptığı gerçek " dedi.
Ordudan zırhh
araç kabulü
• ANKARA (ANKA) —
FMC-Nurol Ortakhğı
tarafından Ankara'da
Gölbaşı'nda kurulan
tesislerde üretilen ancak
mayıs aymda yapılan
testlerde bazı haıalar
bulunduğu için kabul
edilmeyen zırhlı muharebe
araçlarının teslim
alınmasına bu ay
başlanacağı bildirildi.
Çiçek ihracatı
• ANTALYA (AA) —
Çiçek ihracatçıları,
1991-1992 sezonunda
Antalya, Adana, Mersin,
Antakya ve Izmir'den
Avrupa ülkelerine 180
milyon dal kesme çiçek
ihraç ederek 25 milyon
dolar döviz geliri sağlamayı
hedefliyorlar. Kesme çiçek
ihracatçıları, Türkiye'nin bu
alanda son yıllarda
kaydettiği hızlı gelişmeye
r'ikkati çekerek "Her şey
argo taşımacılığı
sorununun çözümlenmesine
bağlı. Bu sorunu
çözümlediğimiz takdirde
Avrupa'nın çiçekçisi
olabiliriz" diyorlar.
Polonya'ya
kredi
• Ekooomi Servisi —
Dünya Bankası, Polonya'ya
200 milyon dolarlık kredi
veriyor. AP'nin haberine
göre konuyla ilgili anlaşma
çarşamba günü imzalandı.
Dünya Bankası yetkilileri,
kredinin Polonya bankacılık
sektörünün
modernleşmesini
sağlayacağını belirtiyorlar.
KlSA KISA
• CNR Uluslararası
Fuarcılık tarafından bu yıl ilk
kez düzenlenen Ulusal
Elektronik Sempozyumu ve
F«arı 4-8 eylülde tstanbul'da
. jipılacak.
• OTOMOTİV sektöründe
hizmet veren, Bayraktar
Holding'e bağlı Baytur
şirketi, Türkiye temsilciliğini
üstlendiği Yuasa
akümülatörlerinin ana bayiler
toplantısını 10-11 ağustosta
Sheraton'da gerçekleştirdi.
• TÜRK PETROL Atilla
Uras - Dinç Bilgin
ortakhğıyla Amerika'da satın
alınan SBW Bank'tan 12.5
Alman Markı tutannda kredi
alıyor.
• TEKA şirketler grubu,
Avrupa Topluluğu
Komisyonu'nun,
Çerkezköy'deki TEKA
yatınmlarma 2.5 milyar lira
koyarak yüzde 17.5 ortak
olacağıru açıkladı.
• Kuveyt Türk Evkaf
Finans Kurumu'nun Ankara
şubesi pazartesi günü törenle
açıldı. Türkiye'de 2.5 yılını
dolduran Kuveyt Türk'ün
şube sayısı böylece 3'e
yükselmiş oldu.
• TOSHİBA Elektromak'ın
mudürleri toplantısı
Golden Age'de
gerçekleştirildi.
s*
Erk. Gr. Güm. Md.
bulunan 2 adet jeepimızie
ilgili 06392-06393 24.5.91
tanhli ambar çıkış fîşimizi
kaybettik. Hükümsuzdur.
GÖKŞENLER
MÜMESSİLLtK
It. İtaracat ve Ltd. Şü.
Borsa 'seçimle' ayaktaANAP'ın seçim tarihini açıklamasından sonra
gerçekleşen ilk borsa seansında kamu kâğıtları
yukarı, öteki kâğıtlar aşağı gitti. Endeks
içinde ağırhklı olan kamu hisselerinin
yükselmesiyle fiyatlar ortalama yüzde 0.77 arttı.
Ekonomi Servisi— Borsayı
"kamu kâgıtlan" kurtardı. Er-
ken seçimin ekim aymda yapıl-
ması yönünde iktidar partisinin
aldığı karardan sonra gerçekleş-
tirilen ilk borsa seansında kamu
kâğıtları yukan, öteki kâğıtlar
aşağı gitti. Satış ağırhkh geçen
seansta hisselerin çoğu değer yi-
tirdi, ama endekste ağırhklı ka-
mu kâğıtlanmn yükselmesi fi-
yatlarm ortalama yüzde 0.77
artmasını sağladı.
Dünkü borsa işlemleri sonun-
da İMKB Bileşik Endeksi 23.74
puan artarak 3730.97 puana
yükseldi. Bileşik Endeks'in yüz-
de 0.77 değer kazanmasına kar-
şılık Mali Endeks yüzde 1.21 de-
ğer kaybetti. Uzun bir aradan
sonra 3 bin puarun üstüne çıkan
Mali Endeks, dünkü kaybıyla
yeniden bu psikolojik sımrm al-
tına indi. 36.61 puan yitiren Ma-
li Endeks 3927.76 puana düştü.
Sanayi Endeksi'ndeki artış ise
ortalamanın üstünde yüzde 1.36
olarak gerçekleşti. 56.40 puan
alan Sanayi Endeksi 4177.12 pu-
ana yükseldi.
Borsada ortalama fiyatlann
yükselmesinde ve Sanayi Endek-
si'nin çıkışında "kamu
kâğıtları" etkili oldu. 112 hisse-
nin işlem gördüğü seansta sade-
ce 25 hisse senedi yükseldi. Yük-
selen hisse senetlerinin endeks
içindeki ağırhklannın fazla ol-
ması, hisselerin dörtte üçünden
çoğunun düşmesine karşılık Bi-
leşik Endeks'in artmasına yol
açtı.
iktidar partisi tarafından se-
çim startmın verildiği ilk günde
kamu kâğıtlanmn çoğu tavan fı-
yattan işlem gördü. Tavandan iş-
lem gören senetlerin, halka ar-
zından bu yana büyük değer
dikkati çekti. örneğin, halka
arzdan bu yana yatırımcısına
kazandıran Arçelik ve Adana
Çimento hisseleri dün değer yi-
tirirken zarar ettirenler tavandan
işlem gördü. Dünkü seansta ka-
mu kâğıtlarından Bolu Çimen-
to yüzde 7.69, Çelik Halat yüz-
de 7.27, Çukurova Hektrik yüz-
de 8.92, Ertkmir yüzde 8.23, Ke-
pez EJektrik yüzde 3.44, Petkim
yüzde 8.10, Petrol Ofisi yüzde
2.85, TOFAŞ yüzde 8.06, Tüp-
reş yüzde 2.77 prim yapü.
Kamu kâğıtlanmn öteki his-
seler düşerken prim yapması ba-
zı borsa uzmanlan tarafindan
"halka arzedilen ve zarar ettiren
kama kâgıtlanna destek var"
şeklinde yorumlanıyor. Bir kı-
sım uzmanlar da devletin destek
vereceği varsayımının bile spe-
külatörleri ve yatınmcıları kısa
süreli olarak bu hisselere yönelt-
meye yeteceği görüşünü belirti-
yorlar.
Hazine ihalesi
Bankalar tarafından yüksek
oranlı faiz önerildiği için tahvil
kaybına uğrayan ve yatırımcısı- ve bono ihalesini iki hafta üst
na kaybettiren hisseler olduğu üste iptal eden Hazine, önceki
gün yapılan ihalede "uygıın" fa-
iz önermesi üzerine 2.4 trilyon
liralık 6 ay vadeli bono sattı.
Hazine'nin yeni ihale yönte-
miyle dünkü ihalede gerçekleş-
tirdiği 2 trilyon 415 milyar lira-
lık iç borçlanma, bu yıl bir iha-
lede borçlanılan en yüksek de-
ğeri oluşturdu. Dünkü ihalede
yıllık ortalama faiz bir önceki 6
ay vadeli bono ihalesinde orta-
ya çıkan faizden 2.61 puan da-
ha düşük olarak gerçekleşti ve
63.38 olu. Hazine, son olarak 17
temmuzda 6 ay vadeli bono sa-
tışı gerçekleştirmişti.
Efe'nin şirketi
Geçen hafta yapılan olağa-
nüstü genel kurul toplantısında
Cumhurbaşkanı Turgut özal'ın
oğlu Efe Özal'ın yönetim kuru-
lu başkanı olduğu ve ortağı bu-
lunduğu Marjinal Menkul De-
gerler'in borsada yılın ilk altı
ayında 60 milyar 458 milyon li-
ralık işlem yaptığı belirlendi.
Marjinal Menkul Değerler ta-
mamen hisse senetlerinden olu-
şan bu işlem hacmiyle 92 aracı
kurum arasında 67'nci sırada yer
aldı. Efe özal'ın şirketi bu yılın
ocak-haziran döneminde borsa-
da 28 milyar 755 milyon liralık
alış işlemi yaparken, 31 milyar
727 milyon lirahk da satış işle-
mi gerçekleştirdi.
Marjinal Menkul Değerler
60.5 milyar liralık işlem hacmiy-
le, borsada ocak-haziran döne-
minde bankalar ve borsa komis-
yonculan dışındaki aracı ku-
rumların gerçekleştirdiği işlem
hacminin binde 3'ünü yapmış
oldu. Borsada söz konusu aracı
kurumlann toplam işlem hacmi
19 trilyon 904.8 milyar lira ol-
muştu. Aynı dönemde bankalar,
borsa komisyoncuları ve aracı
kurumlann tümünün gerçekleş-
tirdiği işlem hacmi ise 29 trilyon
94.9 milyar lira düzeyinde he-
saplandı. Efe"nin şirketinin bu
toplam içindeki payı da binde 2
olarak belirlendi.
Döviz
Dövizde dün öğle saatlerine
kadar önemli bir talep olmadı.
Alman merkez bankasının faiz-
Ieri yükseltme beklentisinin ya-
rattığı durgunlukta dolar ve
mark, önceki güne göre değer
kaybetti.
Iacocca yine kollam sıvadıEkonomi Servisi — Lee Iacocca, oto-
motiv sektörünün devlerinden biri olan
Chrysler'in en tepesindeki adam. Bun-
dan önce 1970'lerin sonunda önemli bir
krize giren şirketi büyük bir beceriyle bu
krizden düze çıkannayı başaran Iacoc-
ca'yı yine zor günler bekliyor. Şirketi içi-
ne düştüğü ikinci çıkmazdan kurtarmak
için Iacocca'mn Amerikalı ve yabancı ya-
tuımcılan Chrysler'in hisselerini satın al-
maya ikna etmesi gerekiyor.
Chrysler geçen hafta içerisinde yakla-
şık 400 milyon dolarlık şirket hissesini
piyasaya süreceğini açıklamış bulunuyor.
Chrysler bu yolla elde edeceği taze pa-
rayı bütçe açıklannı kapatmak, kredi fa-
izlerini ödemek ve nakit ihtiyacını kar-
şılamak amacıyla kullanacak. Çok kısa
bir zamanda bu kadar büyük paraya ge-
reksinim duyan bir kuruluşta işlerin yo-
lunda gittiğine inanmak oldukça güç.
Oysa Financial Times'ta yer alan bir
habere göre Iacocca bu konuda hiç de
kötümser değil. Hatta şaşırtıcı biçimde
şirketin bütün finansaJ zorluklann üste-
sinden gelerek kısa sürede kendini topar-
layacağma inanmış gözüküyor. ABD'nin
otomotiv sektöründeki üç büyüklerinden
en küçüğü olan Chrysler, ne yazık ki ilk
iki sırayı paylasan Gen«ral Motors ve
Ford'un sahip olduğu pek çok avantaj-
1980'lerin başmda
Iacocca tarafından
uçurumun eşiğinden
döndürülen Chrysler, son
dönemde yeniden girdiği
krizi aşmak için 400
milyon dolarlık hissesini
halka açıyor.
dan yoksun. Ne onlar gibi kendi kendi-
ni rahatlıkla finanse edebilecek kaynak-
lara sahip ne de iç piyasadaki açıklannı
kapatmakta kullanabileceği kârlı dış ya-
tırımlan var. Bu yüzden de Amerikan
ekonomisinin geçen yıldan bu yana ya-
şadığı durgunluktan en fazla etkilenen
Chrysler oldu.
Bu arada şirketin şu anda içinde bu-
lunduğu durumdan dolayı Iacocca'yı
suçlayanlar da yok değil. Bugüne dek
çoktan başlanıp bitirilmesi gereken ya-
tınmlann bunca ihmal edilmesinin şimdi
şirketin sırona büyük yük bindirdiği söy-
leniyor. Gerçekten de Chrysler'in reka-
bet gücünü devam ettirebilmesi için
1995'e kadar yapması gereken yatırım-
lann miktarı 16 milyar dolar gibi kor-
kutucu bir rakama ulaşmış durumda.
Iacocca'mn şirket için şu ana kadar al-
dığı önlemlerin başında maliyet kısıtla-
masına gidilmesi geliyor. Bu yolla nakit
akışında yaşanan güçlüklerin bir nebze
olsun giderilmesi düşünülüyor. Geçen yı-
lın yazında kasalara giren para 4 mil-
yar dolar düzeyindeyken, mali yılbaşı
olan bu yılın mart ayından itibaren bu
miktar 2 milyar dolara düşmüş durum-
da.
Bu açığın kapatılabilmesi için yılın
geri kalan kısmında oldukça yüksek bir
kâr oranı gerekiyor. Ancak otomotiv
sektöründe bu dönem geleneksel olarak
yeni modellerin geliştirildiği bir dönem
olduğu için masrafların son derece art-
ması bekleniyor.
Bu arada şirket Diomond-Star'daki Vo
50 hissesini de satmayı planhyor. Bura-
dan gelecek olan yaklaşık 100 milyon do-
lar, Chrysler'in 1992 yıh için şimdiden
geliştirmek zorunda olduğu yeni model-
lere kaynak yaratacak.
Ashnda Chrysler'in rahat nefes alması
Iacocca'mn ikna yeteneğine bağlı. Eğer
Iacocca yatınmcılan piyasaya surdükleri
hisseleri satın almaları ve hatta uzun va-
dede kendileri için güvenilir bir ortak ol-
malan için ikna edebilirse Chrysler için
umut var demektir. Iacocca kendisi bu-
na yürekten inanmış durumda. Tek so-
nın VVall-Street'ın de buna inanması.
TOBB Başkanı Yalım Enez. Erzurum'da işadamlanna konuştu
Terör değil, işsizlik korkutsun'Doğu gezisini sürdüren
TOBB Başkanı Yalım Erez,
"Türkiye'de asıl terör
işsizlik terörüdür. Silahh
terörden korkmaym, işsizlik
teröründen korkun. Şayet
ilerleyen yıllarda bu durum
devam ederse terör
tırmanır" dedi.
MUSTAFA GÜLTEKİN
ERZURUM — Türkiye Oda-
lar ve Borsalar Birliği (TOBB)
Başkanı Yalım Erez, Doğu Ana-
dolu gezisine katılan işadamla-
nna terörden korkmamalarını
söyledi. Erez, "Türldye'de asıl
terör işsizliktir" dedi.
Dün karayolu ile Kars'tan Er-
zurum'a gelen TOBB heyeti, Er-
zurum Ticaret ve Sanayi Odası
1
nın düzenlediği "Doğu Anado-
lu'nun Sorunlan" konulu top-
lantıya katıldı. Toplantının açı-
lış konuşmasını yapan TOBB
Başkanı Yalım Erez, doğuya ya-
tırım yapmaktan çekinen iş-
adamlanna seslenerek şöyle de-
di:
"Türkiye'de asıl terör işsizlik
lerörudiir. Silahh terörden kork-
mayın. İşsizlik teröründen kor-
knn. Şayet ilerleyen yıllarda bu
durum devam ederse terör tır-
manır. Bu nedenle bir an evvel
Doğu Anadolu'yu işsizlikten
kurtarmak ve sanayi yatınmla-
nna gitmek gerekmekledir."
Doğu Anadolu'ya yapılacak
yatınmlann Istanbul gibi güven-
li olacağını belirten Erez şöyle
konuştu:
"tstanbul Taksimde, ŞişU'de
nasıl kendinizi emniyette sanı-
yorsanız Van'da, Kars'ta, San-
kamış'ta, Ağn'da ve Erzunım-
da da kendinizi öyle emniyette
hissedin ve doğuya yatınm y»-
pın. Bakın biz bunca yoiu katet-
tik, hiçbir sonınla karşılaştık
mı?"
Yalım Erez, hükümetin erken
seçimle ilgili son açıklamasını
"sevindirid" bulduklannı belir-
terek "Erken seçimle birlikte
maballi secimlerin de mutlak»
yenilenmesi gerekmektedir" de-
di.
Konuşmasından sonra basın
mensuplanna açıklamada bulu-
nan Erez, Türkiye'nin ağır eko-
nomik sorunlan bulunduğunu,
erken seçimden sonra en az dört
yıl seçim ortamından uzak bir
dönem geçirmesi gerektiğini sa-
vundu.
Erez, üç günden bu yana do-
ğu illerini gezdiklerini kaydede-
rek şunları söyledi:
"Van'da, Kars'ta, Erzunım'da
yüzlerce esnaf, tiiccar. zanaat-
kâr ve idareci üe göruştük, dert-
lerini dinledik. Bölgenin sorun-
lannı yerinde. gözlerimizle gör-
dttk. Türkiye'nin bir an önce er-
ken seçime giderek istikrarh bir
döneme geçmesi gerekir.
Tüm siyasi tarnşmalann orta-
dan kalkması, uvumlu bir çalış-
ma ortamı saglanması için ma-
halli secimlerin de mutlaka ye-
nilenmesi gerekmektedir."
Erez'in konuşmasından son-
ra söz alan Erzurum Ticaret ve
Sanayi Odası Meclis Başkanı
Ydmaz Kuşkay, doğu ile batı
arasında kalkınma dengesizliği-
nin had safhaya ulaştığını söy-
ledi. Doğu Anadolu'nun kalkm-
ması için Güneydoğu Anadolu
Bölgesi'ne uygulanan GAP pro-
jesinin doğuya da uygulanması
gerektiğini belirten Kuşkay şun-
ları söyledi:
"Erzunım'u ve diger doğu il-
lerimizi kalkındırmak için GAP
projesi gibi bir DAP (Doğu
Anadolu Kalkınma Projesi) uy-
guianmalıdır. Birieşik Ameri-
ka'da başanyla uygulanan Ten-
nesse Eyaleti Kalkınma Projesi
(TVA) ve Güney İtalj-a Projesi
bu konnda bize önemli bir ör-
nek tir."
BAŞSAĞUĞI
Boğaziçi Üniversitesi ve Istanbul Teknik Üniversitesi değerli öğretim
üyelerinden, tTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi eski dekanlanndan, vakfımız
eski başkanJanndan, derneğimiz başkanı, beyefendilik timsali, örnek insan
Prof. Dr.
ADNAN AE4MAN'ın
ani vefatını büyük bir üzüntü ile öğrenmiş bulunuyoruz. Merhuma Tann'dan
rahmet, kederli aüesine, öğrencüerine, üniversitelerimiz mensuplanna, vakfımız
ve derneğimiz camiasına başsağlığı dileriz.
ÜNtVERSİTELÎIJER KÜLTÜR VE EĞÎTÎM VAKFI
TÜRK-AMERİKAN Ü M V E R S İ T E L J L E R DERNEĞİ
HAREM89'LA BOĞAZ TURU
* YAZVEKIŞ*
* Şirket yemeklen
* Kutlamalar
* Yemekh-yemeksiz mebtap ve deniz gezileri ile
öğle ve akşam hizmetimzdeyız.
Tel: 151 88 97 - 151 04 15
GAZETECI
Moda, Acıbadem
civarında 800-900 bin TL
arası kaloriferli kiralık ev
anyor.
512 05 05/449
Okui kimliğimi ve pasomu
kaybettim. Hükumsüzdür.
A YŞEGÜL KARAÇOCUK
J A Z Z C L U B C C A F E
CUMA-C TESI
ÛHOER FOC&N - SI
T
AR
NE2İH TEŞILNtL 8AS
SELİM SELÇUK DAVUL
PAZAR
JAMSESSI0H
PTESI
B»SŞ*RKIURr
BUROL * e i M « $ BAS
ISKENOtR PAYDAŞ &
0ZAN OOfiUlU
TUŞLU ÇALGILAR
CEM AKSEL - DAVUL
AYDIN KARABULUT - °ERCUSSION
VURAl ŞERİF061U '.OKAL
SAL!
•1.A.Ç-
KEMM ÇAPLI - DAVUL - VOKAL
BUlEHT SERT - TUŞLU ÇALGIL4.R
CEM AKSEl 3AS
GURAKAT GITAR
IMUZIK UCRETI MJNMAYACAKTIRı
Atıls V* Katanıj 0"°
Saat 20-^a kada- ckılerde -- 25 nö nm
ARNAVUTKOV DERESI SOKAK NO
AHNAVUTKOY Reî 163 05 76
AVŞA'DA SATILIK
PANSİYON
Tel: 9-1986- 1493
Galeri • Atölye 146 97 38 • 132 «4 26
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
Egıtım Fakjltesı Resım BoUmu Ögrencıler
GENÇLER SERGtSt
7 Haziran - 25 Ağustos
DERİMOD KULTÜK MERKEZİ
S T A N B U L V »6 0
i hergun I9acra kodar oçığ'2
I . KARMA
RESİM SERGİSİ
3 Ağustos'tan itibaren
Gjlerımıî Pıır Pıınetı tiKiç
İKrgun II 00-1900 ıruı K*"'
»AM
Su^en.
ve Akseıuar Gderisi
MÜFİTÇELİK
Sympathy tor açuarelle
Yaz Sergisi
IS4 81 M 1» 52 70
galeri
atölye
146 97 3S
132 64 26
TPAO
Mısır'da
petrol
buldu
BATMAN (Cumfauriyet) —
Ulusal petrol şirketimiz Tür-
kiye Petrolleri Anonim Ortak-
hğı (TPAO), yıllar sonra ilk
kez yabancı bir ülkede petrol
buldu. Bir ABD şirketinin
"petrol yok" gerekçesiyle ay-
nldığı Mısır çöllerinde çalış-
malannı yoğunlaştıran TPAO,
yüksek kaliteli petrol damarla-
nna rastladı. Bu gelişmeler
üzerine Mısrr hükümeti, petrol
aramalanna devam etmesi için
TPAO'ya ek petrol arama ruh-
satları verdi.
Mısır'da aradığı petrolü bu-
lamayan ABD'nin AMACO
Şirketi'nin doğu bölgesindeki
çöllerden a>Tilması üzerine tek
başına bu sahayı kiralayarak
çahşmalarını yoğunlaştıran
TPAO, 2 kuyuda kaliteli pet-
rol damarlarına rastladı.
TPAO'ya bağlı olarak ku-
rulan TPIC, Mısır'da Batı
Karun-I kuyusunda 4 bin 175
metrede, Batı Karun-2 ku>Tj-
sunda ise 2 bin 400 metrede
petrol buldu. Mısır'ın başkenti
Kahire'ye 140 kilometre uzak-
hktaki iki kuyudan günde 1600
varil ham petrol elde edileceği
bildirildi.
TPAO yetkilileri, ilk tespit-
lere göre petrol rezervlerinin
söz konusu bölgede zengin ol-
duğunu soylediler.
EKONOMİ NOTLARI
OSMAN ULAGAV
Borsamızın Geleceği
Geçen pazartesi Oslo Borsası'nın toplantı odasında, Baş-
kan Yaman Törüner, bazı İMKB yetkilileri ve bazı aracı kuru-
luş temsilcileriyle birlikte, 'bilgisayarlı borsa' konusunda bir
tanıtım gösterisi izliyoruz. Bilgisayar terminalleri kullanılarak
yapılan alım-satım işlemlerinin ekrana nasıl yansıdığı goste-
riliyor, bunun ne gibi kolaylıklar sağladığı anlatılıyor.
Uygulamah tanıtım genelde ilgiyie izleniyor, ama öğlene
doğru dikkatlerin biraz dağılmakta olduğu da gözden kaç-
mıyor. Bunu fark eden Oslo Borsası yetkilileri kısa bir kahve
molası veriyorlar. On dakika sonra toplantı salonuna dönül-
düğünde bambaşka bir havayla karşılaşıyoruz. Arada, Reu-
ters ekranından İstanbul Borsası'nda hisse fiyatlarının tava-
na vurduğu haberinin alınması bir anda herkesin yüzünü gül-
dürüyor. O an için İMKB'de fiyatlann tırmanması, borsanın
yarını için önem taşıyan bilgisayar sisteminden daha yakın-
dan ilgilendiriyor sanki aracı kuruluş temsilcilerini.
Borsayla ilgili hemen herkesin, hele bu işin içinde olanla-
rın her şeyden önce günlük fiyat hareketleriyle ilgilenmeleri
aslında çok doğal. Ancak bana oyte geliyor ki borsamızın ge-
leceği açısından, günlük fiyat hareketleri dışındaki sorunlar
ve gelişmeler de çok önemli. Bu yazıda, olası fiyat gelişme-
leri hakkında görüş bekleyenleri düş kırıklığına uğratmayı
göze alarak, bu sorunlara ve gelişmelere değınmeye çalışa-
cağım. Dört günlük Oslo gezisi boyunca gerek Sayın Törü-
ner ve diğer İMKB yetkileriyle gerekse aracı kuruluş temsili-
leriyie bir arada bulunmanın sorunlan kısmen de olsa kav-
ramama yardımcı olduğunu belirtmeliyim.
Kavrayabildiğim kadarıyla istanbul Menkul Kıymetler Bor-
sası'nın geleceğini yakından ilgilendiren sorunlann başlıca-
ları şunlar:
• Sermaye Piyasası Kanunu'nun bir türlü çıkarılamadığı
ortamda doğan yasal boşluklar. örneğin bir aracı kuruluşun
iflas noktasına gelmesi halinde nasıl tasfiyeye tabi tutulaca-
ğına dair hiçbir hüküm bulunmadığı soyleniyor. Kurallara uy-
gun davranmayan aracı kuruluşlara ya da şirketlere verile-
bilecek cezaların anlamsız kaldığı belirtiliyor. Hisseleri bor-
sada işlem gören şirketler zorunlu dış denetime tabi kılın-
madığı için kamuoyuna açıklanan bilgilerin aldatıcı olabile-
ceği ileri sürülüyor. Irttiyaçlara cevap verebilecek bir yasa çık-
madığı sürece bu gibi sorunlann gündemde kalacağı ya da
geçici çözümleri zorlayacağı anlaşılıyor.
• Hisse senetlerinin hamiline olmasının yarattığı sakınca-
lar.
• Özel şirketlerin çoğunun ancak kısmen halka açılmış ol-
masının yarattığı sakıncalar.
• Kamu kesimi şirketlerinin borsada önemli pay almasının
ve kamu otoritesinin borsaya doğrudan müdahalestnin ya-
rattığı sakıncalar.
• Bankaların doğrudan borsada bulunmasının ve aracı ku-
rum olarak faaliyet göstermesinin yarattığı sakıncalar.
• Aracı kurum sayısının kısa sürede çok hızlı artmasının
yarattığı sakıncalar.
• İMKB'nin bina ve yer sorunu.
• İMKB'nin bilgisayarlaşma sorunu.
Oslo gezisi sırasında alınan haberler ve yapılan gözlem-
ler, son iki sorunun çözümü konusunda ümitvar olunabile-
ceği izlenimini yarattı. Bir yandan Başbakan Mesut Yılmaz-
ın IMKB'ye tahsis edilen yeri açıklaması diğer yandan bilgi-
sayarlaşma konusundaki calışmalann yeni bir aşamaya var-
ması, mesaisinin büyük bir bölümünü bu konulara ayırmak
zorunda kalan Yaman Törüner'i umutlandırdı. "Bana kalsa
ben altı ay içinde bize tahsis edilen yeni yerde bilgisayarlı
borsa salonunu hizmete sokarım" diyor Sayın Törüner, ama
Türkiye'nin koşullarında hızlı iş yapmanın ne kadar zor ol-
«juğunu da belirtiyor.
Bilgisayarlı borsanın ve takas sisteminin, yasal yoldan ka-
zandığı parayı, yaptığı tasarrufu borsada değertendirmek is-
teyen yatırımcıya sağlayacağı birçok kolaylık var. Bu sistem-
de hisse senetleri fiilen el değiştirmeyeceği için taşıma, sak-
lama vb gibi sorunlar da yok. Hisse senetlerinizin temettü-
leri otomatik olarak hesabınıza geçiyor; tahvillerinizin ana pa-
ra ya da faiz ödemeleri sizin adınıza anında yapılarak hesa-
bınıza geçiyor ve size bildiriliyor. Üstelik bu hizmetler için hiç-
bir şey ödemiyorsunuz. Ancak bütün bunlann yapılabilmesi
için kâğıtların nama yazılı olması gerekiyor.
Türkiye'nin de er geç bu noktaya yönelmesi zorunlu her-
halde. Ancak bilgisayara geçiş döneminde, hamiline kâğıda
alışmış yatırımcıyı birden ürkütmemek için bir ara formül bu-
lunabileceğini söylüyor Yaman Törüner.
Sermaye piyasasının gelişmesi ve düzenli işleyebilmesi için
gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ise tabii İMKB'nin
kendi inisiyatifiyle yapabileceği bir şey değil. Bunun için bü-
tün ilgili tarafların ve artık sermaye piyasasının piyasa eko-
nomisindeki önemini kavraması gereken tüm siyasal parti-
lerin bu yönde çaba harcaması gerekiyor. 1982'de yaşanan
bankertik skandalına tepki niteliği taşıyan mevcut Sermaye
Piyasası Kanunu'nun yerini alacak yasanın bir an önce çı-
kartılması, İMKB'nin sağlıklı gelişimi açısından büyük önem
taşıyor.
Norveç'te her on kişiden biri hisse senedi sahibiymiş. Tür-
kiye'nin de bu noktaya gelebilmesi için değinmeye çalıştığı-
mız sorunların çözümlenmesi ve borsanın yalnızca kısa va-
deli spekülasyon yapanların ilgi alanı olmaktan çıkartılması
gerekiyor.
Deniz ticaret
filosu 24. sırada
Nisan 1991 rakamlarına göre deniz yoluyla
nakledilen yükün yüzde 1.26'sını Türk
bandıralı gemiler taşıyor.
İSTANBUL (AA)— Türki-
ye, nisan 1991 yıh rakamlarına
göre 6 milyon 844 bin DVVT'luk
kapasitesiyle dünyanın 24. bü-
yük deniz ticaret fîlosuna sahip
bulunuyor.
Dünyada deniz yoluyla nak-
ledilen yükün yüzde 1.26'sı
Türk bandıralı gemiler tarafın-
dan taşınırken Türk filosu to-
naj bakımından dün)^ deniz ti-
caret filoları toplamının yüzde
1.1'ini oluşturuyor.
Deniz Ticaret Odası (DTO)
verilerinden yapılan hesapla-
malara göre 150 GRT ve üzerin-
deki gemi ve tankerler toplamı
olarak 1980'de 2 milyon 32 bin
DWT olan Türk deniz ticaret
filosunun kapasitesi büyük bir
gelişme göstererek 1984 >ıhnda
6 milyon 47 bin DWT'a ulaştı.
1987 yılında 5 milyon 467 bin
DWT'a inen deniz ticaret filo-
su, 1991 yılında 6 milyon 844
bin DVVT'a çıktı.
Yılda 3.9 milyar ton
Dünyada 1980 yılında 3 mil-
yar 606 milyon ton olan deniz
ticaret filoları ile taşınan yük
miktarı, 1983 yılında 3 milyar
461 milyon tona indikten son-
ra 1989 yılında 3 milyar 877
milyon tona çıkarken, Türk de-
niz ticaret filosunun taşıdığı
yük miktarı, 1983 yılında 31.6
milyon tona, 1989 yılında 49
milyon tona yükseldi.
1 Temmuz 1990 tarihi itiba-
nyla 634 milvon 554.3 bin
DWT kapasiteye sahip olan
dünya deniz ticaret filosunun
271 milyon 434.4 bin DWTu-
nu (yüzde 42.78) tankerler oluş-
turuyor. Dünyada deniz ticaret
filoları toplamının yüzde
31.92'si olan 202 milyon 565.5
bin DVVT'unun OECD bandıra-
lı gemilerden, 220 milyon 569.8
bin DWT'unun da (yüzde
34.76) serbest bayraklı gemiler-
den oluştuğu görülüyor. •
Dünya ülkeleri deniz ticaret
filolan içinde 1991 yılı nisan ayı
itibanyla birinciliği ve ikincili-
ği, ticaret filolanmn büyük bö-
lümünü serbest bayrakh gemi-
lerin oluşturduğu Liberya ve
Panama ahyor. Panama'nm 90
milyon 289.3 bin DWT olan de-
niz ticaret filosu, aynı tarihte 6
milyon 844 DWT olan Türk de-
niz ticaret filosunun yaklaşık
13.2 katı büyüklükte
Dünyada deniz ticaret filolan
sıralamasında Yunanistan dör-
düncülüğü alırken Kıbrıs Rum
kesimi altıncılığı elde ediyor.
Denizciliği ile ünlü, denizcilik-
le ilgili birçok terimi literatüre
kazandıran Ingiltere deniz tica-
ret filosu da ancak yirmi ikin-
ciliği elde edebiliyor. Yirmi dör-
düncü olan Türkiye'nin bir üs-
tünde ise Federal Almanya bu-
lunuyor.
Deniz ticaret filoları sırala-
masında, denize kıyısı olmayan
tsviçre 73, Çekoslovakya 67 ve
Lüksemburg da 47. sırada bu-
lunuyor.