Katalog

CUMHURİYET/10 EKONOMİ 14 AĞUSTOS 1991 DÛVİZ KURLARI 14 AfiUSTOS 1991 DAvizm Cınsj 1 ABD Dolar 1 Alman Markı 1 Avustralya Ddan 1 Betçifca Frangı 1 Fransc Frıngı 1 Hotancta Rorinı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Uret 1 Japon Yenı 1 Stertın 1 SArabtstan Fbyalı Dovız AJıs 4473 04 2584 67 3503 73 125 45 759 50 2293 27 710 98 2960 32 344 74 32 76 7575 09 1192 75 Dövız Satrs 4482 00 2589 85 3510 75 125 71 76102 2297 87 712 40 2966 25 345 43 32 82 7590 27 1195 14 Efektıf Alış 4468 57 2582 09 3444 17 123 32 758 74 229G98 703 87 2957 36 338 88 32 43 7567 51 1162 93 Efe«ıf Satış 4495 45 2597 62 352128 126 08 763 30 2304 76 714 54 2975 15 346 47 32 92 7613 04 1198 73 ÇAPMZKM S 1 7306 Alman Martcı S 5 8894 Fr Frangı % 1 9505 Hol Flonnı t1 5109 !sv Frangı S 1297 51 Ital Lıree S 136 55 Japon Yenı S 3 7501 S Arab Rıyalı £ 1 6 9 3 5 $ YATIRIM MtaMl*. |ş Yarım-1 İş Wvnt-2 Iş ^Ayın-3 fş Yhbnm-4 İrttvtoı-1 İmsrlan-Z lnfeffcn-3 ımartev-4 lmerton-5 IkHsai W-1 Ikfcat Vat-2 Msai W-3 Ikfsat ÜU-4 IMsai A3MH Fon Garant Yatnm-1 Garant >at>nnv2 Garanfi Yaiınnv3 Ganrt Yaonm-4 Garant Yatmm-5 Esbank Fon 1 Esbank Fon 2 EsbankFbn 3 YKB \3Brm f YKBSrttor F YKBHsseF YKB Kamu F. YKBüiotF YKB Karma F YKB Dovc F YKB Kaortaı F YKB Aktf F \«o( Fon-1 Vataf Fon-2 \«ıkrr Fon-3 Vîkıi HtiSC V*ıl Oüiya Fon Vaigf Fon-6 DobankMavı Fon DçbanfcBeyaz Dısoar* PemtK Tütun Fon-1 Tûtun Fon-2 Mteu Fon-1 Mtsu Fon-2 finans Fon-2 Ftnans Fon-3 finans Fon-4 Ftnans Fon-5 Zraat Fon-1 Ziraat fon-2 Ziraat Basak Fon Ziraat Fon-4 Hafc fon-1 Hak Fon-2 F"amuk Fon Pamuk Hısse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 Imost Fon-1 Impn Fon-2 Totar* Fon Sûmst Fon OmeFön Ege Fon Kafcnma Fon Dem» Fon %ns Fon » 6 * fon TûMBnk Fon Nct Fon Et Fon FONLARI "OSSS 14.0389 0B"K)fl9 170130 0406» vaur 27B2J9 • OMR09 oaoıso naur 10X1239 (£0239 28H239 111239 221087 100189 124230 30.0590 290331 mii37 311039 110790 02.1137 070338 070388 072086 070338 073388 021)139 19.0630 19.0630 09 0588 24.0489 iaiQ89 220330 26.0330 14 0630 2aoasB 1OÛ4.89 28,0630 040736 101230 1İ0788 201039 200739 131239 2O0330 05.1130 09.10B9 140230 14 0230 200630 011139 080130 02 "190 28.0630 22.0130 180790 02029C 040630 280190 120230 160430 040590 080530 070530 110690 270890 03.0930 051130 010190 ç.k*»»n 10800 20000 10000 10000 1OO00 10661 9360 9359 11.200 mooo 9.764 0806 9596 9390 10000 9976 9731 10437 9336 9209 10319 mooo 10.000 10477 9.785 &713 9795 Î693 9328 9294 10000 9542 10000 48279 10444 9994 93» 10000 10057 20558 10.011 11021 10.000 40000 laooo 9956 10428 9358 10000 10100 10000 10000 10.000 11397 10357 10724 10489 mooo 10000 10066 9362 10.000 10406 10308 10.000 mooo 10006 mooo mooo mooo mooo mooo 13 N l 86-289 50359 22764 «077 «231 65061 56OT5 28386 28051 TI317 55.227 45174 21509 21729 15.619 67752 26.696 16413 11109 10876 68452 22816 15737 61462 48100 66,770 48019 41327 47358 20032 15435 14385 48179 121094 22446 14890 19415 14591 42 279 57985 16461 47743 13385 174392 20362 25396 22116 14055 14 59 1 25062 18845 19910 18278 24 722 18917 25791 17202 21412 16,750 19903 13934 17622 19307 20728 17031 17678 16850 17251 14 700 14 463 14 461 13392 A6UST0S »•* 86406 52 428 22 791 19099 16255 65.136 56080 29020 26062 11644 55302 45,235 21538 21758 15755 67345 26857 16473 11155 10349 68540 22852 15763 61594 48161 69647 48082 41387 47601 20056 15477 14985 48238 123238 22 474 15244 19.435 14 706 42 430 58115 16522 47301 11401 174615 20367 26,048 22152 14273 14611 25263 18900 19331 18298 24887 19018 25968 17380 21455 16776 19934 14008 17644 19362 20750 17051 17700 16373 17287 14 717 14514 14502 1332< 1991 N*(*> 014 411 012 012 (115 012 0*2 0.-.2 0.12 239 0.14 0.14 013 013 037 0.14 060 037 041 067 013 016 Û17 021 Û13 431 a 13 015 051 012 027 000 012 012 012 238 Q10 010 036 0.22 037 012 012 013 012 020 016 155 014 080 029 011 011 067 053 169 U03 020 016 116 053 012 028 011 012 012 0.14 021 012 035 Û15 023 Emlakçılar, gayri menkulyatırımına soyunan "çok kültürlü hanımefendiler"e göz dikti Fakiri soğaıı, zengini mülk alıyor BORSA OCMİ: MNrtan: (KMOMH) gtn «MM3wr) MMH (Ûncete kapan (AfrrtttMt* E41.S78.94S.IM . „ 2t.S32.9M V lAftJSTOS 1991 k: 3(11.20 Mai: 2977.76 Smai: 39SS.M ışa fföre) 8Maştk: 3621 55 Mah 3049 06 Sınaı 3966 72 mwn*%\wm (Ûncekı ortalamaya gftre] Adv»Cnı(A) **•(*•» AUTlktfl MMM Akçmtmo Aja» Anookı Cım M M MnÇttt M(taı BMkTüiun M i (taHli M a fııılılılı Çfc CnnvMbnyuu «tkM Çimsa Ç. Britt Donrtnnk D*ntü Cvn 0wmn) İM hMkş rjıoş Do^ın Oofiusan OaSf DurınOhtt EBttı Ytonm ecaalmı«K EgtBkKAt Eflf Enöûstn Sa'CiiPt) in|i B^. ftımsOm» Gooö-V»» Gartnn tyt Mfcpı pği. Gumy BncıM H«kU» İMolorPMon •Bir t y fzocam Kartmsan [• İMMM KocHoUng KotYatmm Konyı ÇSmanlD KonJu Koruma Tv um. ıstaum IrhteuTtum Manfeı (annmo Mantf MarmınsM Ota MnMI H. SMim pO) Uil^ mgras NMbank •MHaUng !!3at^wnltı rjtan'retjl MMkn Otusan Paran(BU) PEBholSo Psduııı P^MV M I Pmar EnMgn El ££*PttrolOfeı PW»i«ı(BÛ) Sfltah Tifvaıft Sanba Moıdng Sana/ysan Sun De«ron« Tıa flpırti TAHMk TtksHtank Tttotaş TtlSM TSanmiB ThB»*.(BXBÜ) TJ| l^k. (P0t) T n Kutsan TKB To(a»TûıtOto TraMbB TJhMM T.Sü«C»m TS.K.B (Mi) TD OMun Tınca TKott Tûon$ THY T. Tubonj M|v QBMI>M]^ U^k Sjn/nflt VMM I N F . M B Yas^ Yacı Kr«* Yjjnsa ûncekı se- ans apan 465000 87000 tMM 2950 MH *$a rnm 1300 15000 3300 10400 345O0 MM 1350 MM » M 17M 4500 MM 5600 4850 3000 3250 15000 1MI 2H0 1750 8600 8900 29000 1M00 11VI 413U 60000 1400 M l 1Mİ MM MM MM 33SC 5800 4800 M I 18500 1800 1650 3500 TTS 8200 2300 I7M ' « N 16250 24500 37500 38O0 1850 H M M M 3550 1350 93000 3500 1200 44M )1M S7S 21250 1100 1550 DJUU 96000 1000 1MI 8800 1400 3300 1550 600 13M M M 2150 3SO0 2850 HM 1 M 24500 9500 4SM 7VM 13000 11M 17M 3250 78O0 5500 1800 13000 MMM 2MI 2000 1650 14750 79fîfl ı£Jü tMI 151M 2700 2060 14000 5800 1800 1150 2700 44M 77M 1250 7200 •IM 15SO 2100 -3S0 [ Bileşık Bugunkü tn dusuk 460000 85000 IMM 2950 41M 4150 rrm 130014500 3300 10000 33500 1MI MM » M 17M MM 5500 4500 2700 3050 135O0 MM 1700 8100 8500 27500 17500 59000 1350 M I I7M IMM4MI 11M 3200 5600 M I '7500 1800 tiMI M I 8300 2200 O M "5515500 225O0 37500 36O0 1300 zmI7M 1250 91000 3500 1200 4MI İH» 1 » 20000 1050 1400 95000 i m 840G 1400 31M 1400 600 14M MM 3500 2850 MM 1MI 22000 9400 «MI 11500 3MI 1MI 7100 1650 13000 &MM MM 1950 14750 i m IMM 2500 2000 13250 1700 1050 44M 57M 1150 6900 •2M 1350 2000 '300 k: 3774.51 ttai: 3123.54 Saal: 41O.29 Î553 70 Mai. 2990.59 Sınaı Bugûiku enyuksa* 495000 94000 tMM 3250 4JM 4100 tMM 1300 16250 3600 105O0 37000 I M }19I MM 1MI » M 6000 5350 300C 3500 13500 MM 1950 9100 8500 30O00 19000 63000 1550 173 t M I 42M i t M 3500 6100 173 19500 2000 tMM M l Î700 2450 M MMI »M 17500 25500 410O0 4050 1950 t M I I1M 1450 99000 3S0C 135C 4«M MM •M 23000 1150 1700 102000 tMI 9500 1500 3450 '500 Aal 675 14M 1MI 3800 3000 MM MM 26000 10200 4 * M I1M 13 7 50MM 1IM 8200 1850 14250 um» U M 1950 15750 MM 1KM 2800 2150 14500 1950 1250 BugOfikü kapam; 460000 85001 296( 41M 4300 13a 14750 3300 10000 34000 1tM tMI MM MM tMi 5600 5000 3000 3050 13500 MH 1700 8400 8500 27500 17750 60000 1350 M MN •7M 4MI » M 3200 S60C m17500 1800 tMM M 8300 2200 ttM PM MM 15750 23O0O 37500 3750 1800 t t M 1250 93000 3500 1200 4 « l HM ( M 20500 1050 1500 96000 MM 8400 1400 3200 1400 600 t4M M M 3500 2850 MM MM 22000 9500 4 M 11500 I M 7100 1650 13000 Z2MM MM 1950 14750 1 N 1S8M 2650 2000 13250 1700 1 1 * 45M 4 M I I 1 M S M I 1300 1200 7700ı 6900 ttM 166C m t 1400 23OC 2O50 !40C - 3 5 0 tüm mfcarı 44014 84395 MM 62780 1MTM 334050 38000 2149235 132200 6000 187270 itiMN 9M744 M M I )4M] •MM 18600 2946925 9500 15200 800 MM7V 300 68300 364300 1200 956960 1460770 25000 62600 MMN Ml MM MM SMHtl M l 10O0O0 3MI 18307 1M4M 44048 40400 1(SM MtMM 101967 323242 »Ml INMMl MI749 1031474 681793 329505 340770 83700 I7MM MMI 99044 228315 45100 14700 ÎJ4ÎM I M M ITHtM 644250 22500 107500 2400 I7M 177300 35000 1114751 667800 3SM 172400 tMM « M 385060 2500 CCMI 1MM 86419 993250 IMM 34100 4*219 U M 296380 212445 191100 174 51»M 2500 106500 17MM rnis 155900 22000 404291 884000 147500 1SM MMM 118200 74900 M N 59750 1274700 261 100 3893 12 tnmkstz yKtmirf 490000 90000 »M 3000 4tM 4700 tMM 1300 16000 3450 10000 35000 M N » M xm1 M 17J» 5900 5350 2900 3400 13500 MM 1700 9500 1600 30000 18750 63000 1350 t H H M 4 » U M 3500 5700 rrs18000 1800 t M N m8700 2400 s » M 16750 24500 39500 4000 1800 nM M N 1300 96O00 3750 1200 47M H N m22500 1100 1600 99000 MM 9000 1500 3350 1600 M M 625 M M 3800 3000 M N MM 245O0 9700 M N HN 13600M N MM 7800 1700 14250 HMM M 1960 15000 MM M » 2650 2000 14250 1900 1050 44N M M 1200 7700 MM 1550 2100 1350 AfK*H anfy 48049 89419 t2f7l 3027 4M7 4634 MI) 1300 15471 3466 10100 35412 1TH 1111 a» MM 2714 5818 5287 2884 3285 13500 MM 1740 8710 8500 29166 18402 61419 1420 m MMt 4171 11M 3407 MU 5788 174 »574 1863 ttm tn 8578 2352 M N 5tf4 16671 24402 39610 3852 1876 Ö7I M71 1328 9542' 369! 1244 4741 »71 M l 21869 1087 1583 98583 MM 8961 1475 3311 1545 625 14» MM 3710 2970 »77» M H 24304 9834 M1I M71 13324 JMJ MM 7805 1742 13892 t Z M M 1144 1950 15235 1IH IMM 2702 2OS2 14036 1873 1109 44JJ MM 1220 7666 K M 1528 2149 1350 Tmarîj Araplarm ecnebiierin, doRroHmf |ş3damlarının. çok kullitılu han hw»«nf1ıtefin diVkatine 17 milyar a'nr.ı kabui edltmez, 500 SEL kaj edilır. Tel 334 47 86 BULENT KIZANLIK Türkiye'de milyarlık bir ara- ziyi, villayı ya da işhanını kim satın alabilir?.. Şirketler, ban- kalar, daha çok uluslararası şir- ketlerde üst düzey yöneticilik yapan yabancılar ya da ünlü sa- nayici ve işadamları mı? Son yıllarda gayrimenkul pi- yasasında yeni bir müşteri kit- lesi daha oluştu: 'Zeogin kadıo- lar'. Erkeklerin 'ölii yatınm' gözüyle bakmaya başladıkları ihtiyaç fazlası mülku, kadınlar 'sağam yatmm' olarak görüyor ve alıyor, satıyorlar... Zengin kadınların özellikle değeri milyarla olçülen pahalı mülklerde iyi birer alıcı ve satı- a olduğunu vurgulayan emlak- çılar, piyasada büyük bir dur- gunluğun yaşandığı şu günlerde hanım müşterilerine adeta dört elle sarılıyorlar. Emlak komis- yoncuları, satısını üstlendikleri değerli mülkler ve araziler için gazetelere artık hanım müşteri- lerine yönelik ilanlar da veriyor- lar.SanyerRumelikavağı'nda 17 milyar Iira değerindeki arazinin satışı için geçen hafta sonu Hür- riyet Gazetesi'ne ilan veren Öz- kader Emlak da deniz manzaralı değerli araziyi alıcı hanımların dikkatine sundu. özel hastane, okul, üç yıldızh otel ya da 5 ta- ne villa yapmaya elverişli 4 bin 500 metrekareİik araziyle ilgili verdiği ilanda "Çok kültürlü ^ Alaton: Bfz kn*««*»- «»gı»«- ,>ntraı severiz Gayrimenkul piyasasına ilk kez Alarko Holding'in gerçekleştirdiği Alkent ve Alsit villala- rıyla profesyonel olarak adım atan Türkiye'nin başanb işkadınlanndanLeyla Alaton da mülkün Türk kadınının yapısına en uygun yatınm aracı olduğunu belirtiyor. "Kadınlar önce başlan- nı sokabilecek bir ev, sonra yaşam standartlannı yükseltecek daha iyi bir ev derken, sonunda birikimlerini sağlam ve az riskli yatırıma dönüştürmek için gayrimenkulü seçiyoriar. Çünkii Türkiye'de gayrimenkul hep deger kazanıyor" görüşunü savunan Alaton, "Benim kendi pro- jelerimiz olan Alkent, Alsit ve Naciye Sultan Konısu'nun üçiinde de birer evim vardı. Al- kent'tekini sattım ve doğnısu iyi kazanç sağladım" diyor. ı (traezn: .MüBdole vergl rekorn k a - * Geçen >al Istanbul'da pek çok zengin sanayici ve işadamını geride bırakarak Gelir Vergisi rekortmenleri sırala- masında 1 trilyon 403 milyar lirayla dördüncülüğü elde eden Turkan Özsezen de mülk zengini. Gripin ve Opon gibi ilaçlarla, Puro ve Lux sabunlarını Türkiye'de ilk kez üreten Necip Akar'ın kızı olan Türkan Özsezen'in, özel- likle babasından kalan değerli mülklerden elde ettiği yüksek gelirle vergi rekortmeni olduğunu vurgulanıyor. \}O tarafa •• g ^ Genelev patroniçeliğiyle un yapan ve geçen yıl ödediği 2 milyar 614 milyon lira Gelir Vergi- si'yle "Türkiye vergi rekortmeni" unvanı kazanan Matild Manukyan, "Hoşuma gittigi için, belki bir gün oturunım diye diişünerek kazandıgımla bep mülk aldım" diyor. Gayrimenkul- lerini "Mülk almaya 20-30 yıl önce bajladım. Istanbul'un hemen her yerinde, Çınarcık'ta Yalova'da, Karamürsel'de dairelerim var. Sanayi bolgelerinde araziler aldım. 1963 yılında BosUncı'da aldığım arsaya sonradan işhanı yaptırdım. Maçka'da Polat'ın apartmanında da- . irelerim var" şeklinde sıralayan Matild Manukyan, "Artık gayrimenkul almıyonım, ne ya- l—ı pacagım bu kadar miilkü öbür tarafa yanımda mı götüreceğim?" diye konuşuyor. T~1 banımefendilerin dikkatine" ibaresini kullanan Özkader Em- lak'ın yetkilisi Mustafa Gürsoy, "Bu tip değerli gayrimenkulle- re hanım müşterilerimiz meraklı olduğu için ilanı o şekilde ver- dim" dedi. Emlakçıhkta 9 yüını doldur- duğunu anlatan Mustafa Gür- soy, gayrimenkul zengini kadın müşterUerini şöyle anlattı: "Özellikle 1985ten sonra ha- nım müşteriler kimi kez yanla- nna eşlerini ve çocuklannı da alarak pahalı mülklerin pazar- Iığını vapmak için gelmeye baş- ladılar. Bu yeni müşteri tipi da- ha çok tstanbul'un kaliteli semt- lerini tercih ediyor ve sıkı pazar- lık yapıyor. Villa ve köşklerin yanı sıra özellikle arazilere me- raklılar. Örnegin birkaç yıl ön- ce Çamlıca'da 5-6 dönümluk arazileri 4 ile 7 milyar lira ara- sındaki fiyatlarla hanım miişte- rilere sattım. Bugünlerde Kartal Tepeören'de Koç sucuk fabrika- suıın bitişiginde metrekaresi 100 bin liradan satışa çıkardığımız 60 dönümluk araziye de bir ba- nıra alıcı oldu. Fiyatın yansını arazi takasıyla karşılamak isti- yor, o yuzden pazarlık sürü- yor." Emlakçılar gayrimenkule me- raklı kadın muşterilerin tipleri- ni de şöyle sıralıyorlar: • Gayrimenkul yatınmcısı ka- dınlann bir böliimü sayüan gün geçtikçe artan başanlı iş kadın- lan. Bunlar ya kendi kurdukla- n ya da babalanndan, dedele- rinden devraldıklan aile şirket- lerinde yöneticilik üstlenip kisi- sel servederine servet katıyorlar. • Zengin kadınlann bir bölümü ise işlerinden, babalanndan ka- lan aile servetleriyle hiçbir iş yapmadan lüks yaşamlannı de- vam ettirmenin çarelerini an- yorlar. • Bir de sanat dünyasının ünlü kadınlan var. Bunlardan özel- likle daha uzun yıllar zirvede kalmanın mümkün olraadığını göriip kazandıklannı getecekleri için yatırıma dönüşlürmeyi planlayanlar, gayrimenkulü se- çiyorlar. • Başanlı erkeklerin arkasında onlaruı kazançlarını gayrimen- kul yatınmına dönüştüren eşle- rin sayısı da hiç az değil. Emlak piyasasmda bu özel hanım muşterilerin isimleri sır gibi saklanıyor. Boğaz'da bir köşk ya da villamn 5-10 milyar- lık fıyatlarla alımp satıldığını ve kimi kez harumların yaptığı bu alışverişlerden eşlerinin bile ha- beri olmadığını anlatan Berk Müşavirlik'in yetkilisi tsmail Bayrak, satışlarda gizliliğin esas olduğunu söyledi. Bugünün ekonomik koşullarında bin 500; dönüm bir arazinin 3.5 trilyon ettiğini vurgulayarak "Bırakın milyan, bugün sadece tstanbul'- da en az 10 tane trilyoner kadın var" dedi. Emlakçılar Dernegi Başkanı Ceyhan Uras, zengin hanımla- nn aynı zamanda iyi bir şatıcı olduğunu \Tirgulayarak "Özel- likle sahip olduklan mülkleri yüksek fiyatla satıp daha ucu- zunu alıyorlar. Böylece arada- ki fark harcamalan için kendi- lerine kalıyor" dedi. Uras, "Ör- negin geçen günlerde bir büyük hoMing sahibinin kızı babasının kendisine verdigi 22 dairelik apartman blokunun tümünü 13 milyara satmak için bana başvurdu" dedi. Zenginlerin emlakçısı' ola- rak tanınan ünlü emlak komis- yoncusu Adil Arasiı ise zengin hanımların daha çok irad (kira geliri) getiren villa, dükkân iş- hanı gibi mülkleri tercih ettiği- ni belirterek "Hanımlar bugün Türiuye'de en iyi yatınmın ge- lecekte prim yapacak ham ara- zi ve arsa almak olduğunun far- kında degiller" şeklinde konuş- tu. Hükümet, ekonomik paketi taksit taksit açmaya devam ediyor YSLŞsehze-meyveye fon duvarıANKARA (Cumhuriyel Bürosu) — Sanayi ve Ticaret Bakanı Rüştü Kazım Yücelen, yerli üretimin çok olduğu ay- larda, yaş sebze ve meyve ithalatında fonları artıracaklarını söyledi. Yücelen, "Birliklere teslim edilen üriinler son ki- losuna kadar alınacaktır" dedi. Tanm Satış Kooperatifi Birlikleri'ne, Ziraat Bankası'ndan 2 trilyon 400 mil- yar liralık bir kaynak aktarıldığını belir- ten Yücelen, çiftçinin ürününün bedeli- ni peşin ödemeye çalışacaklannı kaydet- ti. Kooperatiflere ortak olan veya ohna- yan aynmı yapılmaksızın, bütün üreti- cilerden alım yapacaklannı açıklayan yücelen, "Ancak birliklere üye olmayan- lar için sermaye payı kesintisinde bir pu- anlık bir artış getirilmiştir. Üye olanlar- dan yüzde 3'lük, olmayanlardan yıizde 4'lük bir kesinti uygulanacakür" diye ko- nuştu. Alımların üreticilere en yakın yerden yapılmasını sağlamak için gerekli emrin birliklere verildiğini belirten Yücelen, "Birliklere alımlann düzenli sürdürülme- si, gerektiğinde tatil günlerinde de alım- lann devam etmesi için gerekli talimat verilmiştir. Üretici için gerektiğinde sey- yar alım ekipleri devreye girecektir" de- di. "80 sayıh Haller Kanunu ile ilgili de- ğişiküge gideceklerini" de kaydeden Yü- celen, taslağa eylül ayı sonlarına doğru son biçimi vereceklerini söyledi. Pancarm alım fıyatı için Türkiye Zi- raat Odalan Birliği'nin kilogram başına 225 lira önerdiğini hatırlatan Yücelen, pancar ahmlannda yaptıklan artınmlar- İa bu önerinin yerine getirildiğini söyle- di. Yüceien, pancar alımlan konusunda şunları söyledi: "Bu yıl ilk defa fabrika merkez kan- tarlanna pancar teslim edecek çiftçilere 'pancar nakliye primi' ile 'pancar nak- liye tazminatı'nın ödeme esaslan Şeker Şirketi tarafından tespit edilecektir. Ay- nca, pancann beher net kilosu için 9 li- ra erken sökiım teşvik primi verilecek- tir." Yaş sebze ve meyve ithalatında yerli üretimin bol olduğu aylarda fonlan yük- seltip, üreticileri korumayı hedefledikle- rini belirten Yücelen, "Ornegin muzda 300 dolar olan fon, üriinün turfanda ve üretim dönemleri göz öniine alınarak azalıp çoğalacaktır. Üretim avları dışm- da fonlar yeniden dengeye sokulacakür" dedi. tthal ürunlerde fon artu"imı uygu- lamasını tüketiciye zarar vermeyeceİc şe- kilde yapmayı planladıklarını açıklayan Yücelen, bu sene içinde uygulamaya baş- layacaklarını ifade etti. Yerli muz üreticileri, Sanayi ve Tica- ret Bakaru Rüştü Kazım Yücelen ile bir- likte dün Başbakan Yardımcısı Ekrem Pakdemirii'yi ziyaret ettiler. Yerli muz üreticilerinin sonınlarını dinleyen Pak- demirli, "Muzun döküm aylannda ithal mudann fonlannı artırarak, diger aylar- da fonlan düşürerek dengeyi kuracagız" dedi. İthal muzlarda dört veya beş ay sü- reyle fon artınmına gitmeyi düşündük- lerini açıklayan Pakdemirli, "12 ay bo- yunca fonlan artırmamız mümkün de- ğil, gümriik tarifeterini sıfıriayalım. Fon- lan da artıralım" dedi. Devlet Bakanı Mustafa Taşar, hükü- metin gübre fıyatlannın artmasını önle- mek için Destekleme Fiyat Istikrar Fo- nu'ndan (DFÎF) yaklaşık 2 trilyon lira ödeme yaptığını açıkladı. Başbakan Mesut Yılmaz'ın önceki gün gübre fiyatlanna yü sonuna dek zam ya- pümayacağım duyurması sonrasında, bu alandaki yeni uygulamalara ilişkin dün bir basın toplantısı düzenleyen Taşar, gübrede önüne geçilen fiyat artış oranı- nın yüzde 71 düzeyinde olduğunu söy- ledi. Taşar, bu zorunlu artışın, destekle- me ödemelerine yapılan ortalama yüz- de 60 ek ve KDV'de yapılan yüzde ll'lik indirim sayesinde engellendiğini bildir- di.Türkiye genelinde tüketilen kimyasal gübre miktanmn 5 milyon ton üzerinden hesaplanmasıyla, gübreye sağlanan DFİF ve KDV desteğinin bütçeye toplam 1 trilyon 275 milyar liralık bir ek yük ge- tirdiğini de söyleyen Taşar, çiftçinin bu yıl gübrede yüzde 101 oramnda destek- lendiğini ifade etti. | Uretieiler enflasyona yenik düştüEkonomi Senisi — Tanm ürünleri fiyatları ile temel girdi fiyatlan ve enflasyon arasında bir karşılaştırma yapıldığında, dengenin 1985 sonrası çiftçinin zaranna bozulduğu ortaya çıkı- yor. özellikle 1986 ve 1990 yıl- İarında ortalama taban fıyatla- nn, yıllık tüketici fiyatlannda- ki artışın gerisinde kaldığı ve üreticinin enflasyonun altında ezildiği görülüyor. Türkiye Ziraat Odaları Birli- ği'nin verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre 1983-1990. yıllan arasmda urünler itibanyla taban fiyatlar ortalama 11 kat ile 22 kat arasmda artarken aynı dönemde en az 15 kat olan ma- Girdi alımı için gerekli ürün miktarı (kg) TMMJ SHMT Gübre (Amonyum Nıtrat %26 Mazot (1 lt+) llaç (Lebaycıd) Traktör (1 Adet) Totiumkık 19M PMMk NMk 0 17 068 22 88 20962 044 0.07 0 28 964 8834 0 18 1987 PMNk Fııtt 01 4 0 50 17 87 16321 0 26 007 065 936 8549 0 13 19» PMMk 0.18 0 28 27 58 20811 0 24 1 FiM* 0 07 0 76 12 9053 0 10 19(9 PlMk 0.11 044 22 43 18141 0 30 Fatt 006 0 83 13 20 10679 0 17 1990 tak 0.16 0 51 22 03 18913 0 41 M * 0.10 066 13 53 11618 0 25 1991 Hm\ 017 0 41 19 42 16857 035 M * o.io 12 14 10535 0.21 liyet artışı, bazı çeşitlerde 30 ka- tına ulaştı. Tanm kesiminde dü- şük olan işçi ücretleri bile 1983 yıhnda 440 lira iken geçen yıl 13 bin 800 liraya yükselerek 30 kat arttı. Buna karşın aynı dönem- de 95 liradan 2 bin 150 liraya yükselerek en yüksek artışı sağ- layan Ege pamuğu ancak 21 kat değer kazanmış oldu. Acıklanan taban fiyatlarda bu yıl enflasyonu yakalayan artış, ancak üreticinin geçen yıl girdi maliyetlerinde uğradıği zaran biraz olsun hafifletebildi. Örne- ğin Lebaycid adh tarımsal ilacı 1984 yıhnda 15 kilo pamuk ya da 10 kilo fındık satarak alabi- len üreticinin, geçen yıhn taban fiyatlanyla aym ilacı ahnak için 22 kilo pamuk ve 13 kilo fındık satması gerekiyordu. Üretici son taban fıyatlarla söz konusu ila- cı 19 kilo pamuk ya da 12 kilo fındık satarak alabilecek. Yine 1984'te 0.35 kilo karşıüğı pamuk ya da 0.22 kilo karşılığı fındık bedeliyle alınan tohumluğun mah'yeti, geçen yıl, 0.41 kilo pa- muk ya da 0.25 kilo fındık be- deline ulaşmıştı. Son zamlar to- humun maliyetini 8 yıl öncesi- ne geriletmiş oldu. Mazot ve iş- çilik gibi diğer giderler de ürün bedellerine yapılan son zamdan sonra 1984-85 dönemindeki noktalanna gerilemiş oldu. An- cak çiftçi arada geçen yıllarda uğradığı zaran teleh edemedi. işler YUKTDIŞI Denetçifirmanıngizli raporu SİNA KOLOĞLU Skandal banka BCCI'nın denetçi fir- ması Price Watherhouse'ın gizli rapor- ları açıklandı. Denetçi firmanın ele ge- çen raponında Abu Dabi'ye bankanın tüm "yasadışı işlemlerinin anlatüdıgı" ortaya çıkıyor. Ayrıca raporda Birleşik Arap Emiri'nin yakın çevresinden Ga- nim Fariz Al Mazrui'nin bizzat bu ya- sadışı işlemlere bulaştığı yazılıyor. BCCI olayı gün geçtikçe kanşık bir durum alıyor. Son olarak bankanın de- netçiliğini yapan Price VVatherhouse'- ın bankanın yasadışı işlemleri ile ilgili hazırlayıp bizzat Abu Dabi'ye yolladı- ğı gizli raponı LiWration açıkladı. Ra- porda emirin yakını Mazrui ve hükü- met in 1990 nisan ayında tüm yasadışı işlemlerden uyanldığı vurgulanıyor. Bankanın hesaplarını inceleyen Price Watherhouse'ın 3 Ekim 1990 tarihinde verdiği raporda alarm zillerinin çaldığı vurgulanıyor. 4.23 milyar dolarlık bir "şüpheli açık" olduğu belirtiliyor. Da- ha sonra bu rakamın 5 ayda kendini üçe katladığı raporda belirtiliyor. Bu ara- da raporda kaydı yapılmamış Faysal Is- lamk Bank'a ait 600 milyon dolarhk bir paranın oldiiğu keşfediliyor. Denetçi raponında hesap isimleri ile paranın kullamldığı yerler arasmda çelişki oldu- ğu sözkonusu. Dökümlerde görülen pa- ralann hesap numaralannda isimleri yazan kişilere gitmediği de tespit edili- yor. Bu isimler arasmda Mahfuz aile si, Şeyh Muhammed, Şeyh Ibrahim, Kamal Adbam gibi nüfuzlu isimlerin bulunduğu aynı raporda açıklanı- yor. Ve 27 temmuzda hazırlanan bir başka raporda 11 kişilik bir liste hazırlanıyor ve denetçi bunlar için "sahte evrak ve dokü- man hazırlanmasında birinci derecede sorumlular" diyor. Ca-' iman Adalan Genel Müdürü SM Ak- bar, Faysal Is'lamic Bank ile ilgilenen Arjman Nakvi, Gulf Group hesap so- rumlusu Şeyh Azmetullah. Daha son- ra denetçi firma ikinci bir liste hazırlı- yor, tarih ekim 1990. Bu listede "üst yöneticilerin yolsuzhıklanna ortak olanlar" yer alıyor. Bu kişilerin bankanın 10 ile 20 milyar dolar arasında tahmin edilen ka- japlannı fiktif kredi adı altında sakla- dıkları öne sürülüyor. sarpa sarıyor TÜRKIYE İstanbul'da TEFA'run kiraosı KUTLU ESENDEMİR BURSA — tflası "skandallann skan- dah" olarak nitelenerek, tüm dünyada büyük yankı uyandıran Bank of Credit and Commerce Inter- naüonal'ın (BCCI), is- tanbul'da kiracı olarak bulunduğu Türkiye şu- besi binasının 1980 yı- hnda kurulan ve ardın- dan 1986 yıhnda adı çeşitli yolsuzluk olay- lanna kanşarak batan TE-FA A.Ş.'ye ait ol- duğu ortaya çıktı. MHP ve ülkücü kuru- ıışlara yakınhğıyla tamnan ve bu siya- sal yapıya "finansörlük yapan kişilerden" olduğu öne sürülen şir- ketin son dönem Yönetim Kurulu Baş- kanı Zeki Saraçoglu'nun TE-FA adına Türkiye'deki çeşitli bankalardan aldı- ğı kredilerle, Libya'da yanm bıraktığı inşaat işlerinden elde ettiği paralan Lib- ya üzerinden Londra BCCI'ya transfer ettiği savlanıyor. TE-FA'nın bankalardan aldığı 20 mil- yon dolar dolayında krediyle Libya'dan aldığı 30 milyon doların "akıbetinin bilinmedigi" belirtilirken şirketin sahi- bi Saraçoğlu kardeşler, halen hileli if- las ve buna bağh çeşitli suçlar yüzün- den yargılanıyorlar. TE-FA, 11 Haziran 1980 tarihinde Sar Holding ile beraber Fatih, Orhan, Te- kin ve Zeki Saraçoğlu ile Ali Fabrettin Işıkçı tarafından kurulmuş, 1981 yıhn- da şirketin Libya'dan 45 milyon dinar (yaklaşık 150 milyon dolar) tutannda inşaat işi almasıyla TE-FA'mn kredi ve teminat alma süreci başlamıştı. 1986 yı- hnda iflas eden şirketin şu an kredi ve işçi üretleri borcuyla birlikte 60 milyon dolar tutannda borcu bulunduğu öğre- nildi. Halen 11 kişiyle bü-likte, Istanbul Z Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan Saraçoğlu kardeşler iddianamede, "tf- lastan önce ve sonra alacaklılan zarara sokmak amacıyla muvazaalı biçimde satış yapmak, gerçek oimayan borçlar göstermek, para ve mal varlıklannı ka- çırmak ve kasıth olarak hileli iflasta bu- lunmak'Ma suçlanıyorlar. 3 yıldır süren davada Zeki Saraçoğlu "ikametinde bu- lunamadıgı için" ifade vermiş değil. TE-FA'nın Libya'daki taşeron grubu- nun sahibi Hüsnü Dogan, Zeki Saraçoğlu ve kardeşlerini iddianamede- ki suçlamalara ayrıntılar katarak "ölümle tehdit etmek"le suçluyor. Bütçeyi hibe kurtanyor ANKARA (ANKA) — Körfez krizinden görduğü zararlann bir bölümünün giderilmesi için verilen ve Hazine'nin de bütçeleştirdi- ği hibeler bütçeyi kurtardı. Söz konusu hibeler olma- saydı ilk 7 ayda 8.6 trilyon lira olan bütçe açığı, 10 tril- yon liranın çok üzerinde bir rakama ulaşacaktı. Yurtdışından para ve ham petrol olarak alınan hi- belerin de içinde gösterildi- ği genel bütçe diğer gelirleri 7 ayda 5 trilyon 312 milyar lira düzeyine erişti. Sözü edilen bu rakam, geçen yı- hn aynı döneminde 998 mil- yar lira olan gelire göre yüz- de 432'lik bir artışı ifade ediyor. Bu kalemden yıhn tümü için 1 trilyon 870 mil- yar lira gehr hedeflendiği dikkate alındığında, ilk 7 ayda sağlanan 5 trilyon lira- dan fazla tahsilatın, hedefm 3 katına yaklaştığı ortaya çı- kıyor. Diğer gelirler, bu yapısıy- la genel bütçe gelirleri için- de bu dönemde en hızh ar- tan kalem oldu. Diğer gelir- lerin de içinde yer aldığı özel gelirler ve fonlar bu yıhn ilk 7 ayında toplam 7 trilyon 621 milyar lira oldu. Geçen yıla göre yüzde 208 artan özel gelir ve fonlar şimdiden 1991 yıh toplam tahmininin yüzde 25 üzerinde gerçekleş- ti. Yıhn tümü için 6 trilyon 130 milyar lira gelir hedef- lenmişti. Özel gelirler ve fonlann diğer gelirler dışın- da kalan 2 trilyon 309 mil- yar lirahk bölümünü ise fonlardan bütçeye yapılan aktarmalar oluşturdu. Öte yandan, bu yıhn ilk 7 ayında vergi gelirlerinde sağlanan yüzde 67.7'lik ar- tış hızı, 1989 yıhnda yüzde 83.7 ve 1990 yıhnda da yüz- de 80.8 olan artış hızlarının çok gerisinde kaldı. Eximbank kredileri AT ülkelerine ANKARA (ANKA) — Eximbank'ın kullandırdığı sevk öncesi ihracat kredile- ri içinde AT ülkelerine yöne- lik olanlann payı giderek ar- tıyor. 1990 yılının ilk yedi ayında toplam kredilerin yüzde 17'si AT ülkelerine yö- nelik olurken, bu yıl bu oran yüzde 51'e yükseldi. Yıhn ilk yedi ayında sağ- lanan sevk öncesi ihracat kredileri, geçen yıhn aynı dönemine göre yüzde 54.1 oramnda artarak 2 trilyon 487.2 milyar liraya yükseldi. Bu tutarın 1 trilyon 278.1 milyar lirahk bölümü AT ül- kelerine yönelik olurken AT ülkelerini 395.8 milyar lira- hk kredi ile ABD, 219.3 mil- yar lirahk kredi ile Ortado- ğu ülkeleri, 151.3 milyar li- ralık kredi ile SSCB, 59 mil- yar lira ile AT dışı Avrupa ülkeleri ve 383.8 milyar lira ile diğer ülkeler izledi. AT'nin yanı sıra ABD ve Ortadoğu ülkelerinin de paylan artarken, AT dışı Av- rupa ülkeleri, SSCB ve di- ğerlerinin pa>ı geriledi.