Katalog

21 HAZİRAN 1991 KÜLTÜR-SANAT CUMHURÎYET/7 SİNEMA/ATÎLLÂ DORSAYULUSLARARASIİSTANBUL FESTİVALİ A h m e t O z h a n AKM'de • Kiiltür Servisi — 19. Uluslararası Istanbul Festivali'nde Istanbul Türk Klasik ve Tasavvuf Musikisi Topluluğu 21.30'da Atatürk Kültür Merkezi Konser Salonu'nda bir konser verecck. Yann da aynı saat ve aynı yerde yinelenecek olan konserin solisti Ahmet özhan. tki konserde de "Sevgi Yılı" dolayısıyla Yunus Emre'nin şiirlerinden bestelenmiş eserlere yer verilecek. Bugün aynca Lyon Opera Balesi 21.30'da Açıkhava Tiyatrosu'nda ikinci ve son gösterisini sunacak. öte yandan, festivalde yann 18.3O*da AKM Büyük Salon'da Istanbul Devlet Balesi'nin gösterisi, 18.3O"da Aya Irini'de Fontenay Üçlüsü'nün konseri ve 21.30'da Topkapı Sarayı'nda Istanbul Devlet Operası'nca sahnelenen Mozart'ın "Saraydan Kız Kaçırma" adlı operası yer alıyor. ÖLÜM Jean Arthur öldü • Kültttr Servisi — Frank Capra'nın "Mr. Smith VVashington'a Gidiyor", "Mr. Deeds Şehre Gidiyor" gibi güldürü fılmlerindeki rolleriyle üne erisen Amerikalı oyuncu Jean Arthur öldü. Sinemaya sessiz dönemde giren Jean Arthur bazı kaynaklara göre 82, baalarma göre 85 yasındaydı. Kendisi ise 90 yaşında olduğunu söylüyordu. Bir dönem çok sayıda fıini TRT Televizyonu'nda da gösterilen Jean Arthur, Howard Hawks'un "Melekler Kanath Olur", Billy Wilder'ın "Günahsız Melek", George Stevens'ın "Vadiler Aslanı" adh fılmlerinde de oynamıştı. "Mr. Smith Washington'a Gidiyor"da Arthur'la başrolleri paylaşan James Stewart, "Jean çok ender rastlanan ve özel bir yeteneğe sahipti" dedi. MÜZlK 'Hoy Nare' aklandı • Kültür Servisi— Iki yıla yakın bir süredir Rahmi Saltuk'un yasaklanan "Hoy Nare" kaseti tstanbul 6. Bölge Mahkemesi'nin 24/12/1990 tarihli karanyla aklandı. Rahmi Saltuk'un bandrol istemi üzerine Kültür BakanlığYnca 04/03/1991 tarihinde gönderilen bir yaayla olumlu karşılanması üzerine kaset, yeni Kürtçe parçalarla piyasaya çıkanldı. Böylece "Hoy Nare"nin içeriği mahkeme kararından sonra tamamen değişti. Rahmi Saltuk, konuyla ilgili şunlan söyledi: "Kaset ilk defa 1989 yıhnda piyasaya çıktı ve üç gün içinde tükendi. Üç gün sonraki bandrol istemimiz Kültür Müdürlüğü'nce geri çevrildi. Sonra kasetin serüveni başladı... Kaset ve plak toplatıldı. Hakkında 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava acıldı, beraat ettim. Ben idarenin bandrol vermeme işlemiyle ilgili 6. Bölge tdare Mahkemesi'ne yürütmenin durdurulması ve işlemin iptali için dava açtım. Mahkeme önce yürütmeyi durdurma kararı verdi. Sonra 24/12/1990 tarihinde işlemi iptal etti. Böylece davayı kazandım. Kültür Bakanlığı karara itiraz etmesine rağmen bandrol istemime olumlu cevap verdi. "Hoy Nare", Türkiye*de mahkeme karan ile piyasaya çıkan ilk kaset ve plak oluyor. WoodyAllen'ın'Alice'filmiHarbiyeAs ve Çemberlitaş Şafak'ta Çağdaş insanlık dıırımıuAib (Alk*V Yönetim ve senaryo: Wood AJlen / Görüntü: Carlo di Palma / Müzik: Philip Braham, Douglas Furber / Oyuncular; Mia Farrow, William Hurt, Joe Mantegna, Kele Luke, Alec Baldwin, Judy Davis, Cybill Shephard, Gwen Werdon, Blythe Denner, Bernadette Peters / Columbia yapımı / 108 dakika (Harbiye As), (Çemberlitaş Şafak). Neredeyse dûzenli arahklarla Woody AHen'la buluşmak ne zevk!.. Eskiden dış ülkelere ve- ya Cannes Festivali'ne yolculuk- lanmıza bağhydı bu... Allahtan dışahmcılanmız Allen'm bizde de *geçenT olduğunu fark etti- ler de son yıllarda bu ufacık Manhattan Yahudisinin deha- sıyla buluşmalanmız bize dek geldi. Işte Woody*siz geçtiği için biraz 'mahzun' olan son Cannes şenliğinin ardından Paris'te ya- kaladığımız son Allen serüveni, hemen ardından ülkemizde... Evet, Woody Allen'ı Manhat- tan'm Bronx yöresinden o denli uzak aydın, bohem ve varhkh kesimi arasında geçen seruven- lerinde, sinemadaki dişi *alter- egosa' yani kendi kendisinin yansıması olan Mia Farrow'un baş kisisi olduğu bir öykü de hatta Alice adının kaçırulmaz olarak düşündürdüğü Lewis WOODY ALLEN'IN DÎŞt YANSIMASI — Yönetmen Woody Allen'm "dişi yansıması" da deni- kbilecek Mia Farrow, "Alice"in başrolttnde. Ydlann oyuncusu Keye Luke ise Alke'e her derde de- va tozlar veren Çinli psikanalisti canlandınyor. Carroll masah gereği, kahrama- nımızın bu kez biraz 'fantastik' bir dünyada gezineceği beklen- tisi de yerli-yerinde... Ama Al- len'ın dehası bu olmah: Bu ol- dukça tanıdık ve aşina dünyayı, bir kez daha bizim için öylesine yabancı ve olağanüstü kıhnak!.. VVUliam Hurt'ün çizgilerini taşıyan başanlı bir kocayla ev- li, görünüşte her seyi olan, biraz içine dönük ve sarsak haliyle çevresinde hep sempati uyandı- ran Alice, günün birinde tüm bu dünyanın ne denli yapay, boş ve kısır olduğunu görürse ne ya- par? Her kendini bilen Ameri- kalı gibi bir *arkadaş tavsiyesi' üzerine gittiği Chinatown'ın üc- ra bir köşesindeki Çinli psikana- list, her derdi için ona değişik bir toz verir. Bunlardan biri de dünyanın en doğal şeyini yapar- casına Alice'i görünmez kılar. Böylece Alice, çevresindeki dönüp bitenleri, bu arada koca- sının önüne gelen kadınla kırış- tırmasını çok iyi gözlemlediği gibi, yıllardır içinde birikmiş sevgi gereksinmesine kulak ve- rerek ilk karşısına çıkan esmer 'Latin sevgili'ye kör-kütük âsık olur. Ancak Joe Mantegna'nın çizgilerini taşıyan adamın da bu gelip geçici macera dışında ken- di hayatı vardır. Alice, artık ger- çekten olağanüstü şeylerle dolu bu yaşam içinde kendı çizgisini kendisi çizmek üzere yalnızdır. 'Alice'i nasıl övmeli? Bu sıra- dan öykünün içinde en günde- lik olanla fantastiğin, en kişisel arayışlarla belli bir toplumsal kaygının, en ciddi gözlemlerle alayın böylesine kaynaşabilme- sine hayranlığımızı nasıl dile ge- tirmeli? Kişisel mutluluğun, kadın-erkek birlikteliğinin, kal- kınmış bir toplumda dünyada- ki açhk ve yokluğu bilmezlikten gelerek yasamanın olasüığını araştınrken, ashnda bir güldü- rü yaptığmı da hiç unutmuyor Allen. Böylesine hoş, akıcı ve keyif veren bir filmin ashnda böylesine önemli şeylere değin- mesi, Allen sanaünın gücü de- ğil mi? 9 bin dolara aldığı sepet par- çası için 'bedavaya aldım' diye- bilecek kadar sayıları şaşırmış New York zengınlerinden vic- danlarını rahatlatmak için Kal- küta'ya 'hayır işleri'ne gitmeye kalkan Manhattan sakinlerine, TV dizileri için yapılan önerile- ri 'seks, şiddet ve heyecan' diye sınırlayan TV sommlularından sürekli en yakın arkadaşlarının dedikodulanyla beslenen 'yakın dostlar'a Allen, çağdaş insanlık durumunu yine keskin bir orak- la biçiyor. Ve bu yüksek düzey- deki en son Allen opus'ünden geriye, benzerini pek az duyabi- leceğiniz eşsiz bir ağız tadı kalı- yor. Sekiz çizerin sergisi Yerebatan'dakiKarikatürcülerDerneği Salonu'nda Ashnda amatör,ama profesyonelNecmi Rıza Ayça, Ismet Lokman, Eray özbek, Mahmut Akgün, Muhittin Köroğlu, Sami Caner, Halil Ustaoğlu ve Kâmil Yavuz'un yapıtlannın yer aldığı sergide izleyicilere kartpostal-karikatürier de sunuluyor. Kültttr Servisi — Necmi Rıza Ayça, tsmet Lokman, Era> Öz- bek, Mahmut Akgun, Muhittin Köroğlu, Sami Caner, Halil Us- taoglu ve Kâmil Yavuz'un çalış- malarından oluşan "Sekiz Çi- zertlen Karikatür Sergisi" Kari- katürcüler Derneği Sergi Salo- nu'nda yer alıyor. Sergide, farklı kuşaklardan değişik çizgi anla- yışlan bir araya getirilerek "ori- jinal karikatür tadı" sunmak amaçlanıyor. Dergi ve gazetelerde basılı ka- rikatürlerin yanı sıra, karikatur- lerin orijinaüerini "izleyiciyle tanıştırmak" "gerçekte amatör, ama aslında profesyonel çizerle- ri tamtmak", toplu ve yurtiçi sergilerle karikatür sergilerini yaygınlaştırmak ıstediklerini be- linen çizerlerin çahşmalannda "humour" on planda. Karikatu- run düşunsel ve gorsel açıdan birbirini butünleyen bir sanat dalı olması gerektiğini savuna- rak "görsel olarak mesaj" veri- yorlar. "Türkiye'nin en yaşlı çizeri" Necmi Rıza Ayça, 1950 oncesin- de karikatürun önceden yapıldı- ğını ve bu kankature göre altyazı yazılarak tamamlandığını belir- terek, son çahşmalannda mo- dern karikatür turunde eserler vermeye çalıştığını, bu tür yapıt- lannın da sergide yer aldığına değiniyor. Bu yıl Simavi Vakfı Karikatür Yarışması'nda mansiyon alan Halil Ustaoğlu ise karikatürun ancak çizerinin birikimı ve kul- Ianabildiği kelimeler kadar guç- lü bir dil olduğundan söz ede- rek "Bu dili seviyorum, bu an- lamdaki kronik gevezeleri de Yaşanan olaylar zinririnde ken- diliginden geKşen ve estetik ka>- gıları da harareli>le pişerek şe- kil alan bu duygular yığınından kendimi buluyorum" diyor. Karikatürun çekiciliğinin, te- melinde yatan düşunceyi en kı- sa yoldan, en çarpıcı bir biçim- de anlatabilmesinde olduğunu vurgulayan Mahmut Akgun, "kaynagındaki bu düşunceyi, olaylan, insanları, olguları mi- zah yoluyla en ekonomik çizgi- lerie evrenseli >akalamalı" goru- şunu dile getırivor. Muhittin Köroğlu karikatüni zamana ve mekâna gore mesajında degişiklik olmayan sanat dalı diye tanımlıyor. 1973 yıhndan bu yana karika- tür çizen Kâmil Yavuz, karika- tür anlayışını "dogaçlamalarla desteklenen humour tarn konu- lann irdelenmesi" biçiminde açıklıyor. Son dönemde kalıp- laşmış teknik anlatımlann dışı- na çıkarak yoğun bir görsellıği yakalamaya çalıştığını, çevre ve barış için çizdiğini söylüyor. Ismet Lokman'a göre karika- tür artık bugun uluslararası bir iletişım aracı. Çizginin ve anla- yışın değıştiğı, değişik konuların ortaya çıktığı, talepte anış oldu- ğu görüşunde. Yanşmalann, ser- gilerin, albumlerin, dergi ve ga- zetelerdeki karikatürlerin ilgiyi arttırdığını belirtiyor. Resim, fotoğraf, grafık sanat- lanndan birçok öğeleri kullana- rak izle>icıyle arasındaki bağı kuvvetlendirmeyi ve mesajını ıletmeyi seçen Muhittin Köroğ- lu da, karikatüru "Sanatsal en- dişeler taşıyan, evrensel bir dili olan, zamana ve mekâna gore mesajında büyuk degişiklik ol- mayan sanat dalı" olarak nite- lendiriyor. TURKIYEMIZ'E ABONE OLUN Türkiycmiz dergisine tüm Akbank şubeleri aracılığn la ya da dojrodan Ak Yaymlan Ud. ŞtL, Meclisi Mebusan Cad. No. 147 80180 Fındıkk İstanbul adresine FTTkanahyla havak (.ıkartarak abone olabilirslniz. lyılhk(3sayı) abone bedeli 20.000 TLdtr. Tüfkiyemizı C ı k t ı Dün, bugûn ve yannlann tek onak noktaa sanat ve kültürdür. Türkiyemiz dergisinin bu sayısında. Anadolu topraklannda yaıatdmıs sanat eserierinden ömekler sunuyonız. Ayna yabancı bir konuk yazar, Ayvazovskı'nın İstanbul resımlerini yoruralıryor. Her zaman olduğu gibi özel çekılmış fotoğraflaria; • Prof Dr. Semavı Eyıce "Demre'de Hagıos Nikolaos KUısesi" • Galina Çurak "Bir Denız Ressamının Oyküsü: Ayvazovskı Tûrkıye'de* • Prof. Dr. Hüsrev Hatemı 'Bızans'tan Osmanlı'ya Gızemli İstanbul" • İsmet Zeki Eyüboğlu "700 Yıldan Ben Eskımeyen Yunus Emre" • Aygen Sayıaç "Bogazıçı'nın En Özgûn Yalısi: Amcazâde Hüseyın Paşa" • Sabıha Tansuğ "Doğumdan Olüme Anadolu'da Meyvelenn Düi" Tüm yazılar Turkçe ve İngılizce hyalı 10000 TllKDViakt) Cagıa iaym. Düğvm Feyzi Tuna'nın Atatürk fılmi 'Metamorfoz' Tülperdeden Atatürk Td 5262513 51914 49 • Kultur Hizmetlermde de" AKBAIMK Kültür Servisi — Kültür Ba- kanlığı'nın Atatürk fîlmleri pro- jesi kapsamında gerçekleştirile- cek 'Metamorfoz' adlı filmin çekimlerine bu ay sonu başlanı- yor. Filmle ilgili olarak dun du- zenlenen basın toplantısına 'Metamorfoz'un senaryo yaza- rı Refik Erduran, yönetmeni Feyzi Tuna, yapım yönetmeni Fatih Aksoy katıldılar. Refik Eıduran, Kültür Ba- kanhğı'nca Atatürk filmleri projesi kapsamında on yazar ve yönetmene senaryo ısmarlandı- ğını, uygun bulunan senaryola- nn Kültür Bakanlığı komisyon- lannca incelendiğini söyledi. Er- duran, "1990 yılt sonunda he- men çekime hazır iki senaryo programa alındı. Diğer filmle- rin de çekimine karar kılındı. Halit Refiğ'in yonettiği Gazi ile Latife ve Feyzi Tuna'nın yonet- tiği Metamorfoz" dedi. Erduran'a göre 'Metamor- foz', Atatürk'u genel planda goren bir film. Teknik yönden çekimi kolay ve ucuz. 'Meta- morfoz'da Kültür Bakanlığı da 'ortak' konumunda. Filmin adı- nın 'Metamorfoz' oluşu, yurt- dışına yonelik duşünülmesinden kaynaklanıyor. Filmin yönetmeni Feyzi Tu- na, 'Metamorfoz'un uç başrol oyunçusunu Mahir Günşiray, Aslı Öyken ve Emin Ant olarak açıkladı. Tuna, "Günşiray'ı yüz hatlan Atatürk'e benzeme eö- limi gösterdiği için seçtik. Film- de Atatürk'lu saheler bir tül perdenin ardından izlenecek" dedi. Fatih Aksoy'un aktardığına göre toplam butçesi yaklaşık 1.5 milyar lira olarak saptanan 'Metamorfoz'da masrafların yarısını Fora Anonim Şirketi nan Üniversitesi Sinema - Tele- vızyon Merkezi'nden Prof. Sa- mi Şekeroğlu teknik danışman- hk görevi yapıyorlar. Metamorfoz'un 'Ataturk'lü sahneleri Florya Deniz Köşkü restore edildiğinden Dolmabah- çe Sarayı'nda çekilecek. Yönet- men Tuna, "Bir diger seçenek Kültür Bakanlığı'nın Atatürk filmleri projesi kapsamında Halit Refiğ'in 'Gazi ile Latife'sinden sonra Feyzi Tuna'nın 'Metamorfoz'uyla ilgili bilgiler de açıklandı. Atatürklü sahneler tül perdenin ardından izlenecek. Filmde Atatürk'u Mahir Günşiray canlandıracak. 'Metamorfoz'un senaryosunu Refik Erduran yazdı. Mahir Günşiray karşüıyor. Kültür Bakanlığı'nın 1991 yılı için ayırdığı bütçe ise 700 milyon lira ile sınırlı. Altı ayda tamamlanması tasarlanan filmin 29 ekim günü TRT'de gösterilmesi için başvurulmuş. Filmde Atatürk Yüksek Ku- rulu'ndan Prof. Ahmet Munv cu başdanışmanlık ve Mimar Si- 5 yıl sürecek restorasyonun bi- tişini beklemek olurdu" dedi. Çekimleri İstanbul, Ankara ve Ataturk Barajı Bölgesi'nde yapılacak 'Metamorfoz' için Refik Erduran, "40 yıldır bir Atatürk filmi çıkmadı. Bu fil- min Türk kamuoyuna mal edil- mesi gerekiyor" dedi. TÜRK SİLAHLI KUYYETURİNİ GÜÇLENDİRME VAKFI MİUİTİNİN BAĞIŞLAMNI OBDUSUNUN 6UÇLENMESİNDE KULLANMAKTADIR. ruRK SaAHLI KUVVETLErHM ÇUCLENOİRME VAKFI FIUSTIN SOKAK N& » 067OO (UDOSK*NP»$* ANUIU TEL 9M-1M 12 2» (5 (UT) FM J.4.14O1M Hayvan sevgjsi • Kültür Servisi — Vakkorama'nın hayvan sevgisini teşvik amaayla düzenlediği "Bu Dünya Yalnız Bizim Değildir" konulu ilkokullararası resim ve gençler arası fotoğraf yarışması sonuçlandı. Yarışmaya tzmir'den katılan Yasemin Ekinci resim dalında birinci oldu. Fotoğraf dalında ise Ankara'dan katılan Rafet Altun birinci seçildi. Her iki dahn birincileri birer yakım ile birhkte bir hafta süreyle Vakkorama tarafından ABD ve San Diego'da konuk edilecek ve 'See VVorld' ile vahsi hayvanlan ziyaret edecek. Sanyer etkinlikleri • Kultür Servisi — Boğaziçi Sanyer Çevre ve Kültür Günleri kapsamında bugun saat 14.00'ten itibaren yöresel halk oyunlan gösterisi izlenebilir. Grup Mizah'ın sokak dinletisi saat 15.00'te Mehmet Akif Ersoy Parkı'nda başlayacak. 17.30-20.00 arasında gerçekleştirilecek imza gunüne Melisa Gürpmar, Nursel Duruel ve Mehmet Altan katılıyor. Gece saat 20.30 ve 24.00 arası Rumelihısarı'nda düzenlenecek olan halk konserine Zülfü Livaneli, Erkin Koray, Bedri Ayseli, Sami Aksu, Aydın Akdoğan ve Sanyer Belediyesi Turk Halk ve Sanat Muziği korolan katılacak. Aşk çeşmesi • ROMA (İÜHA) — ttalya ve dünyanın en ünlü çeşmelerinden olan Roma'daki Aşk Çeşmesi (Trevi) 2.5 yıl süren restorasyon çalışmalanndan sonra temmuz ayı ortalannda yeniden tunzmin hizmetine girecek. Görkemli bir biçimde yapılacak açılışa, pek çok ünlünün katılacagı açıklandı. Tören TV'den de naklen yayımlanacak. Yenileme çalışmalan 6 milyar liraya mal oldu. Paylaşıtn Tıyatrosu • Kültür Servisi — Ocak başında kurulan Paylaşım Tiyatrosu, çahşmalanm iki oyun üzerinde sürdürüyor. Paylaşım Tiyatrosu önıimuzdeki sezona; sirk yaşamını konu edinen 'Maymundan Çıktık Yola' adlı bir çocuk oyunu, 'Dün, Bugün, Yann' adlı politik bir gülduriiyle hazırlanıyor. Paylaşım Tiyatrosu'nun şu anda programında hazır bulunan oyunlar ise şunlar; Herald Pinter'in Bir Tek Daha, yine Herald Pinter'in Dağ Dili, Aziz Saran'ın Sait Faik'ten sahneye uyarladığı öyle Bir Öykü, Turgay Topal'ın Nietsche'den sahneye uyarladığı Zerdüşt adlı oyunlar. boyu konser • Kültür Servisi — Most Production'ın düzenlediği muzik konserleri Rumelihisan'nda yaz boyunca sürüyor. 5-14 temmuz günleri arasında uzun süredir konserlere çıkmayan Zerrin özer ' dinleyicileri ile buluşacak. Fransız sanatçı George Moustaki ise 17-21 temmuz gunlerı arasında sahneye çıkacak. Kayahan'ın vereceği konserler ise 21 temmuz-4 ağustos günleri arasında yine Rumelihisan'nda izlenebilecek. Ajda Pekkan ise 7-18 ağustos günleri arasında vereceği konserlerle müziğe yeniden donüyor. Seyirfik oyunlar • Knltür Servisi — Caferağa Medresesi El Sanatlan Merkezi'nde 2 temmuz sah gününden itibaren her sah aksamı geleneksel tiyatro ve seyirlik oyun gösterilerine yer verilecek. Türk Kültürune Hizmet Vakfı'nın desteklediği çahşmalar saat 17.3O*da başlayacak. BUGÜN • Ağaoğlu'tuın imza günü Adalet Ağaoğlu saat 17.00-19.00 arası Ataköy Atrium'da kitaplannı imzalayacak. • La Femme en Bleu M.Deville'in yonettiği, baş rollerini Michel Piccoli ve Lea Massari'nin paylaştığı 'La Femme en Bleu' adlı film Fransız Kültür Merkezi'nde 15.30'da gösterilecek. • Müzik şenliği Fransız Kültür Merkezi'nde müzik şenliği saat 19.30'da başhyor.