Katalog

1NİSAN1991 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 Vergide son gtin • ANKARA (UBA) — 1990 yılına ait kazançlara ilişlcin Geür Vergisi beyannamelerini verme ve Geür Vergisi birinci taksidini ödeme süresi bugün akşam sona erecek. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, sürenin kesinlikle uzatılmayacağıru açıkladı. Bakanlığın açıklamasında, mükelleflerin Gelir Vergisi beyannamelerini yann akşama kadar vergi daireierine verebilecekleri gibi vergi daireierine taahhütlü olarak da postalayabilecekleri belirtildi. "Mükeltefler, vergi borçlannı süresi içinde ödemedikleri takdirde geciken her ay için yüzde 7 oranında gecikme zammı ödeyecekler" denildi. Garanti Bankası'nın kârı • ANKARA (UBA) — Türkiye Garanti Bankası'nın 1990 yıhndaki net kârı 202 milyar lira ' olarak gerçekleşti. Ödenmiş sermayesi 350 milyar lira olan Garanti Bankası'nın yeniden değerleme fonlannda da 106 milyar lira birikti. Bu arada Türkiye Garanti Bankası'nın takibe aldığı alacaklannın miktarı da 28 milyar liraya ulaşU. tş Bankası'nın dolar tahmini • ANKARA (ANKA) — Dolann 1991 ydı içinde değerinin yıl sonu için yapılan ön tahminlerin üzerine çıkacağı belirtildi. tş Bankası'nca "Ekonomik Rapor 1990"da yapılan değerlendirmede, Körfez'de kara savaşının umulandan daha kısa sürede sona ermesinin uluslararası döviz piyasalarında dolara olan güvenin geri gelmesini sağladığına dikkat çekildi. Iş Bankası'nın uluslararası piyasalarda altın ve petrol fiyatlarınm seyrine ilişkin değerlendirmesinde ise "Fiyatlann yaklasık bugünkü seviyelerinde seyretmesi beklenmektedir" denildi. sermaye • ANKARA (ANKA) — Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı sermayeli rırmaların sayısı iki bine yaklaştı. Şubat sonu itibarıyla faaliyette bulunan firma sayısının 1842, bu fırmaların toplam sermayesinin 8 trilyon 710 milyar lira olduğu belirlendi. Bu firmalann getirdiği yabancı sermaye ise 4 trilyon 261 milyar lira düzeyinde bulunuyor. Elektriğe nisan zammı • ANKARA (ANKA) — Türkiye Elektrik Kurumu'nun (TEK) kademeli zam tarifesinin nisan ayına ilişkin dilimi bugün yürürlüğe giriyor. Elektrik fiyatlarına yarından itibaren yüzde 3 zam uygulanacak. Konutlardaki 120 Kwh'ya kadar olan tüketimlerde, her Kwh elektrik için alınan ücret 146.3 liradan 150.6 liraya çıkacak. Ticarethane ve yazıhanelerde kullamlan elektriğin Kwh ücreti ile Ankara, lstanbul, lzmir, Adana, Bursa ve Kocaeli'ndeki sanayi tesislerinin tükettiği elektriğin fiyatı 285.1 liraya çıkarken kalkınmada öncelikli illerdeki sanayi tesislerinin kullandığı elektriğin birim fiyatı 188.9 lira. Antalya sempozvunuı • ANTALYA (Cumhuriyet Biirosu) — 'Pazar Ekonomisine Geçişte Türkiye Tecrübesi ve Ortadoğu Avrupa Ülkeleri* konulu uluslararası sempozyum, Antalya'da başlıyor. 1-3 nisan tarihleri arasmda Antalya Sheraton Voyager Otel'de yapılacak olan sempozyuma Bulgaristan, Çekoslovakya, Macaristan, Polonya, Romanya, Sovyetler Birliği ve Yugoslavya'dan heyetler katılacak. Bugün Başbakan Yıldınm Akbulut'un açış konuşmasını yapmasıyla başlayacak olan uluslararası sempozyumda; 'Pazar Ekonomisinde Devletin Rolü', 'Sermaye Hareketleri', 'Para Politikaları', 'Para Politikaları ve Mali Sistemler' ile 'Pazar Ekonomisine Geçişte Uluslararası İşbirliği Imkânlan' konulannda beş panel gerçekleştirileçek. 1990 büyüme hızı yüzde 9.2ANKARA (ANKA) — Devlet İstatis- tik Enstitüsü'nün (DİE) 12 aylık verile- re dayanarak yaptığı hesaplamaya göre Türkiye'nin 1990 yılı büyüme hızı yüz- de 9.2 olarak gerçekleşti. Kişi başına dü- şen milli gelir ise bin 783.4 dolar düze- yine yükseldi DtE'den yapılan açıklamada 12 aylık verilerle yapılan uçuncü geçici hesapla- mayla, 1990'da Türkiye'nin Gayri Safi Milli Hasılası'run (GSMH) cari üretici fî- yatlarıyla 287 trilyon 254 milyar 239.9 milyon lira olarak gerçekleştiği bildiril- di. GSMH ise sabit fıyatlarla 345 milyar 803.1 milyon lira oldu. Gelişme hızı cari fiyatlarla yüzde 68.6 olarak bulundu. DİE, 1990 yıhna ilişkin olarak altı ay- hk verilerle yaptığı ilk hesaplamada bü- yüme hızını ytlzde 10 olarak, 9 aylık ve- rilere dayanarak yaptığı ikinci hesapla- mada da yüzde 9.1 olarak tahmin etmiş- ti. DlE'nin tahminine göre 1990 yılında tanm kesimi yüzde 11.4 oranında büyu- dü. Sanayi sektörünün büyüme hızı ise K.işi başına düşen milli gelir yüzde 30.5'lik bir artışla 783.4 dolara yükseldi. Kişi başına düşen milli gelir artışının, büyüme hızının çok üzerinde olması 1990'da dolar kurundaki artışın enflasyonun çok gerisinde olmasından da kaynaklandı. Sektörlere göre büyüme (% Sektörter Tarım Sanayi Inşaat Tıcaret Ulaştırrna-habertesme Mali müesseseler Konut sahipliği S. Meslek ve hizmeuer Devlet hızmetleri Ithalat vergisi fiayıi Safi Tvtiçi Hasto fiayrl Safi M U Hastfa Not: GSMH ve GSYIH fiyatlarına göre belirlenmıştır 19S9 -10.5 4.2 H.O 5.8 1.9 1.8 4.4 0.4 6.5 6.1 1.1 1.9 rakamiarı 1990 11.4 9.0 1.4 12.5 3.5 4.8 3.9 87 36 440 9.2 9.2 alıcı yüzde 9 olarak gerçekleşti. DİE, geçen yıl inşaat sanayiinin sabit fiyatlarla yüz- de 1.4, toptan ve perakende ticaret kesi- minin yüzde 12.5, ulaştırma ve haberleş- menin yuzde 3.5, mali müesseselerin yüz- de 4.8, konut sahipliğinin yüzde 3.9, ser- best meslek ve hizmetlerin yüzde 8.7, devlet hizmetlerinin yüzde 3.6 ve ithalat vergisinin ise yüzde 44 büyüme kaydet- tiğini hesapladı. Açıklamaya göre 1989 yılında sabit fi- yatlarla 5 bin 770 lira olan kişi başına gelir 6 bin 165 liraya yükseldi. 1990 yılı kişi başına milli geliri ise cari fiyatlarla 5 milyon 121 bin 492 lira oldu. Dolar ba- zında ise 1989 yılında bin 363.3 dolar olan kişi başına milli gelir bu yıl yüzde 30.5'lik bir artışla bin 783.4 dolara yük- seldi. Kişi başına milli gelir artışının, bü- yüme hızının çok Üzerinde bir oranda gerçekleşmesi, 1990 yılında dolar kurun- daki artışın enflasyonun çok gerisinde kalmasından da kaynaklandı. Deflatör yüzde 54.4 GSMH deflatörü ise yüzde 54.4 ola- rak hesaplandı. GSMH'deki cari fîyat- lara göre artışla, sabit fiyatlara göre a: - tışın birbiriyle oranlanması sonucu bu- lunan deflatör, bir önceki yıla göre fi- yat artışlarını yansıtması bakımından ki- mi zaman yıllık enfiasyonun da bir gös- tergesi olarak kabul ediliyor. Toptan eş- ya fiyat artışı 1990 yılında 12 aylık orta- lamalara göre yüzde 53.1 olarak açıklan- mıştı. Deflatör, 6 aylık verilere göre yapılan ilk hesaplamada yüzde 52.7, 9 aylık ve- rilere göre yapılan tahminlerde ise yüz- de 55.5 düzeyinde hesaplanmıştı. Ramazan geldi, fiyatlar arttı Mutfaktakiflyatlargeçen ayyüzde 3.5yılın ilk3ayı yüzde 10 arttı Ekonomi Servisi— Ramazan ayı nedeniyle gıda maddelerine talebin artması geçen ay mut- faktaki fıyatlann yüzde 3.5 art- masına neden oldu. Böylece İs- tanbul'da yaşayan 4 kişiiik bir ailenin aylık mutfak harcaması 866 bin 568 liradan 897 bin 71 liraya yükseldi. Mutfak harca- ması şubat ayında yüzde 3.2 art- mıştı. Yıhn ilk çeyreğindeki ar- tış ise yüzde 10'u aştı. Mart ayında gıda piyasasında ramazanın etkisi ağır bastı. Kör- fez savaşının basladığı günden sonra aşın bir durgunluğa giren piyasa, ramazan ayı nedeniyle yeniden hareketliliği yakaladı. Çarşı-pazar, iftar sofraları için ahş-veriş yapanlarla dolup taşar- ken fiyatlar da bu talebe oran- tılı olarak arttı. Geçen ay ele al- dığımız 22 temel gıda maddesin- den 13'Unün fiyatı yükseldi, 9'unun ise fiyatında değişiklik olmadı. Mart ayında fiyatı en çok yükselen gıda maddeleri pa- tates, soğan ve Hkit yag oldu. Bu arada ramazan ayında en çok satış yapanların fınnlar olduğu dikkat çekiyor. Ramazanın sem- bollerinden biri olan pideye ta- lebin artması iftara birkaç saat kala fırınların önünde uzun kuyrukların oluşmasına neden oluyor. tstanbul'da uzun zaman- dır beklenen ekmek zammr da mart ayı sonunda gerçekleşti. İs- tanbullular bugunden itibaren 320 gramlık ekmeği 1000 liradan yiyecekler. Patates ve soğan fiyatları ge- çen ay yüzde 15 arttı. Şubat ayında ortalama 1300 liradan satılan patates soğan, mart ayın- da 1500 liraya yükseldi. Toptancı piyasasında halen 425-550 lira- dan satılan patates soğanın pe- rakende piyasasında 1500 liraya çıkması toplancılarca, "TaJep olunca perakendeciler fiyatlan şişirivor" diye yorumlanıyor. Türkiye'de şu anda ihtiyaçtan çok fazla patates soğan bulun- duğunu belirten toptancılar, sa- vaştan sonra bir miktar Suudi Arabistan'a patates soğan ihra- catına başladığını ancak bu ih- racatın fiyatları yükseltecek miktarda olmadığını vurgulu- yorlar. Hatta toptancılar, bol üretim az ihracat nedeniyle bu yıl büyük miktarda patates so- ğanın "dökülme" tehlikesinin bulunduğuna işaret ediyorlar. Yağdaki fıyat artışlan da dur- mak bilmiyor. Yılbaşmdan bu yana birbiri üzerine zam yapan yağ firmalan zamma gerekçe olarak yerli ham yağ fiyatlarının sürekli artmasmı gösteriyorlar. Mart ayında sebze meyve fi- yatlan ise yüzde 3-5 arttı. Kış- İık sebze ve meyvelerin artık "çekilme" zamanının geldiğini belirten piyasa yetkilileri bu ne- denle fiyatlann arttığına dikkat çekiyorlar. Enfiasyon hesapla- mamıza dahil edilmeyen yazlık sebze meyvelere ise el sürulmü- yor. Örneğin patlıcan fiyatları 9-15 bin lira arasmda değişirken ayşekadın fasulyenin fiyatı da 15 bini aşıyor. Geçen ay içinde zam gören di- ğer gıda maddeleri ise şöyle: Et yüzde 5, yumurta yuzde 1, bak- liyat yüzde 4, margarin yüzde S. Öte yandan Cumhuriyet Giı- ney Illeri Bürosu'nun haberine göre Türk Metal Sendikası Ada- na Şubesi'nce gerçekleştirilen bir araştırma, asgari ücretle çalışan bir işçinin, dört kişiiik ailesinin aylık zorunlu gıda gereksinimi- ni karşılamak için 80 gün çalış- ması gerektiğini ortaya koydu. Yapılan araştırmada, şubat ayın- da dört kişiiik bir ailenin 678 bin 194 lira olan mutfak giderinin, mart ayında 695 bin 257 liraya yükseldigi belirlendi. İstanbul'da vasavan 4 kişiiik bir ailenin avlık mutfak harcaması (TL) Ûrâmadı Peynir Zeytin Şeter Çay Et Ekmek Sût Yumurta Yoflurt Un Makama Pırinç BaMiyat Patates Soğan Sebze Meyve Margarin Ayçfçekyağı Zeytnyağı Tereyağt Tûpgaz 12 kg. ş*rt fiyatı 16.667 18.000 4333 15.200 19.167 700 2.200 317 4.733 2300 2.467 3.633 3.728 1.333 1.300 2 373 2.595 4.733 4.833 9 500 19 333 20.200 Mart fiyatı 17.000 18.000 4.467 15.200 20.167 700 2.200 320 4.733 2.300 2.467 3.633 3889 1.533 1.500 2 499 2.681 5.133 5.400 11000 20.000 20 200 TOPLAM •iktar 4 kg. 1.5 kg. 6kg. 0.8 kg. 15 kg. 72 adet 15 Lt. 90 adet 15 kg. 3 kg. 2kg. 4kg. 4.5 kg. 8kg. 6kg. 30 kg 30 kg. 2kg. 1kg. 1 kg. 0.5 kg. 1 adet Şafat tntan . 66.668 27.000 25.998 12.160 287.505 50.400 33.000 28.530 70.995 6.900 4.934 14.532. 16.776 10.664 7.800 71 190 77.850 9.466 4.833 9.500 9.667 20.200 000.900 Mart tartan 68.000 27 000 26.800 12.160 302.500 50.400 33.000 28.800 71.000 6900 4.934 14.533 17.501 12.267 9.000 74 970 80.440 10.267 5.400 11000 10.000 20.200 897.071 Dış müteahlıitlikte yeni ıımııtANKARA (AA) — SSCB'de önümüzdeki dört yılda yaptırı- lacak toplam 72 bin konuttan, pilot olarak seçilen 4 bin konu- tun yapımı için en uygun teklif veren fırmalar arasında ilk üç sı- rayı, biri konsorsiyum olmak üzere 4 Türk firması paylaştı. Dört ayrı gnıpta açılan ihale- de, en ucuz teklifi veren Fırma- lar arasında Türk firmalan dört gnıpta da ilk üç sıraya girmeyi başanrken Schajkovvka adlı bi- rinci grup konutlar için teklif ve- ren firmalar arasmda Finlandi- ya-Türkiye konsorsiyumu olan Pem Şirketi birinci, Italyan Co- dest Engineering Şirketi ikinci, Türk Mir Şirketi de üçüncü sı- rayı aldı. Pem konsorsiyumun- da, Emlak Bankası ile Mesa fir- ması bulunuyor. Borissow adlı ikinci grup, iha- lede de yine Pem şirketi birinci, Alman Bencban şirketi ikinci, Türk Baytur şirketi de üçüncü oldu. Üçüncü grup Kriwojrog adlı ihalede ise ilk üç sırayı sırasıyla Alman Hoffman Şirketi, Fran- sız Dumez Şirketi ve Türk Bay- tur Şirketi aldı. Son grup Vladikavvkas ihale- sine giren firmalar arasmda ilk üç sırayı Türk Baytur Şirketi, Alman P. Holz Şirketi ile yine Türk Teker Şirketi aldı. lhaleye katılan Türk ENKA Şirketi ise iki ayrı grupta beşin- ci, iki ayn grup ihalede de dör- düncu sırayı aldı. İhale kimde kalacak? Edinilen bilgiye göre konutla- rın yapımını büyük bir olasıhk- la en ucuz teklifi veren ve ilk üç sıraya giren firmalar arasından Türk ve Alman şirketlerinin al- ması bekleniyor. Müteahhitlik belgesi Öte yandan yurtdışı müteah- hitlik belgelerine ilişkin esasla- n düzenleyen tebliğ, Resmi Ga- zete'de yayımlandı. Yapı tesis bakım onarım işle- rinde yer alan grup için 40 mil- yon dolannın altında kalan mü- teahhitlere, sınai ve teknolojik imalat, tesisat ve montaj işleri grubunda yer alanlar için de 15 milyon dolann altında kalan müteahhitlere belge verilmeye- cek. Yapı tesıs bakım onanm ile sı- nai ve teknolojik yatırım yapan firmalardan, yurtdışı deneyimi olmayan firmalara verilecek yurtdışı müteahhitlik belgeleri- nin tutarı 200 milyon dolan ge- çemeyecek. Bu arada sınai ve teknolojik imalat, tesisat ve montaj işleri ile yapı, tesis, bakım-onarım işleri yapan ve tavan sınırlan 500 mil- yon dolan geçen firmalara veri- lecek "yurtdışı müteahhitlik belgesinde" tavan sının aran- mayacak. Hambuıgercilere de standartgetirildiANKARA (UBA) — Türk Standartları Enstitüsü (TSE) hamburgercilere standart getirdi. TSE'nin yeni standardında hamburger salonlan üç sınıfa aynldı. Standartta ham- burger dükkânınm mesken veya işyerleri ile doğrudan ilişkisi olmaması ve işyerinin net yüksekliğinin en az 2.40 metre olması ge- rektiği kaydedildi. TSE'nin yeni standardında hamburger- ci dükkânlarının sahip olması gereken ba- zı özellikler şöyle sıralandı: — İşyerinin toplam kapalı alanı kişi ba- şına 1 metre kareye bölünmesi yolu ile he- saplanmahdır. — Mutfak alanı salonun alanının en az yüzde 30'u kadar olmalıdır. — İşyerinin uygun bir yerinde ihtiyaca yetecek adette tuvalet ve lavabo bulun- malıdır. — Soğukta muhafaza edilmesi gerekü yi- yecek ve içecekler için yeter adette buzdo- labı ve derin dondurucu bulunmalıdır. — Müşteri ile ilgisi bulunmayan bir yer- de çalışanlar için soyunma-giyinme yeri, sı- cak sulu duş, lavabo ve tuvalet olmalıdır. — Çalışanlar tek tip elbise, şapka giyme- li, ahçıların iki takım beyaz önlükleri, be- yaz kepleri bulunmalıdır. Ithal tabancafiyatıarttıANKARA (AA) — Döviz fi-. yatlarının artması nedeniyle MKE'nin yeni ithal ettiği taban- caların satış fiyatı, ilk partide getirilen tabancalara göre orta- lama yüzde 40 oranında arttı. Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE) yetkililerinden edindiği bilgiye göre, geçen yıl ithal edilerek 7 milyon 548 bin liradan satılan Smith \Vesson marka 5904 model 9 mm'lik ta- bancanın fiyatı, 10 milyon 80 bin liraya yükseldi. Ruger mar- ka P 85 model 9 mm'lik taban- canın fiyatı ise 3 milyon 870 bin liradan 6 milyon 832 bin liraya çıktı. Geçen yıl 960 adet tabanca getirtildiğini hatırlatan MKE yetkilileri, şubat ayında getirilen 2800 adet tabancanın dağıtımı- nın da tamamlanmak üzere ol- duğunu kaydettiler. Şubat ayın- da gelen partiye ait 100 adet ta- bancanın yakında geleceğini be- lirten yetkililer, avrıca siparişi verilen 6 bin 600 adet tabanca- nın da 2 ay içinde getirileceğini söylediler. Yeni getirtilecek bu silahlar için şimdiden 400 kişi- nin avans yatırdığını bildiren yetkililer, bu yıl için MKE ola- rak 1000 tane daha tabanca it- hal izinlerinin bulunduğunu ha- tırlattılar. Verilen bilgiye göre, MKE, Astra marka tabancaları İspan- ya, Beratta marka tabancaları Italya, Browning marka taban- caları Belçika, Colt Python, Ru- ger, Smith VVesson marka ta- bancaları ABD, Samson Dosent-Eagle marka tabancala- rı İsrail, SIG Sauer marka ta- bancalan ise İsviçre'den ithal ediyor. MKE ayrıca Çekoslo- vakyaîdan Merkuria marka, Al- manya'dan da Hec^ler-Koch marka tabanca alıyor. Bu arada Savunma Sanayii Müsteşarlığı, silahların satışı dolayısıyla MKE'ye, cif ithal bedeli üzerinden yüzde 20 ko- misyon ödüyor. TİDER, Türktrade ilebirleşecek Ekonomi Servisi — Önceki gün yapılan Türkiye İthalat ve Ihracatçılar Derneği (TİDER), 2. olağan genel kurulunda Türktrade ile birleşme karan alındı Genel kunılda, yönetim ku- nılu, denetleme kunılu ile hay- siyet divanı üyeleri de belirlen- di. Seçimler sonucunda yöne- tim kurulu üyeliklerine; Fer- mani Altun, Prof. Dr. Ercan Tezer, Prof. Dr. Tunçtan Bal- tacıoğlu, Ali Şahindal, Hakkı Uzan, Dinçer Şekerci, Ali Ka- vak, Halil Karahaliloğlu, Yase- min Avşar, Tuncay Sagun, Emin örs, Sema Yalaz, Niza- mi Ondalıkoğlu, Recep Çolak, Ihsan Erturgut, Celal Teke, Cemal Sürekçi, İlhan Hürya- şar, Ziya Sarpkan, Prof. Dr. Özcan Ercan ve Suzan Ulusoy getirildiler. TlDER'in genel kurulunda bir konuşma yapan Genel Baş- kan Fermani Altun, siyasal is- tikrarsızlığın ekonomiyi ikin- ci plana ittiğini ve Türkiye'nin sosyal patlamalara gebe bir yı- la girdiğini savunarak "Suna- cagımız tek çözüm ve öneri- miz, 1991'de erken seçime gidilmesidir" dedi. Son üç yıldır ihracat durak- larken ithalatın hızla arttığına dikkat çeken Altun, bugüne dek izlenen dış ticaret politika- sında ısrar edilirse 1991 yüının dış ticaret açığının 17 milyar dolara ulaşacağım öne sürdü. Altun şunları söyledi: "Dünya çok hıziı bir değisim içindedir. Ülkeler bu hızlı de- ğişime ayak uydurmak için ekonomik ve sivasal yapılann- da önemli değişikliklere git- mektedirier. Türkiye'de ise bu değişimlere yeterli hızda ayak uydurulamadığı görulmekte- dir. Üç yıldan beri ihracatunız- daki duraklama devam eder- ken ithalatımız korkunç bir hızda artmıştır. thracatın du- raklaması, kiiçük ve orta boy sanayinin çökmesine, enflas- yonun artmasına, dış ve iç bor- cun çıg gibi büyumesine sebep olmuştur. Bu da gelir gruplan arasındaki dengesizliğin daha da artmasmı beraberinde getir- miştir." EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAy Saracoğlu'na Oh Olsun! Tevfik Güngör ağabeyimiz Dünya gazetesinde ilgiyle izle- nen köşesinde geçen salı yayımianan yazısında, geçen pa- zartesi bu köşede yer alan yazımdan alıntılar yaparak şöyle demiş: "Osman Ulagay kardeşimiz bile (bile diyorum, çürv kü Osman Ulagay kardeşimiz Merkez Bankast'na toz kon- durmaz) Merkez Bankası'ndan ümit kesmişe benziyor. 'Güvenmeyin' diyor. Merkez Bankası'na güvenmezsek kime güveneceğiz." Tevfik Güngör ağabeyimiz ertesi günkü yazısında da ge- ne basından alıntılar yaparak, Merkez Bankası'na ve Rüşdü Saracoğlu'na yönelik eleştirilerini sürdürmüş. Eleştirilerinde benim de katıldığım birçok nokta var ama kendisinin sürekli bir okuru olduğum için bir de takıldığım nokta var. İlk önce onu belirteyim: Tevfik Güngör ağabeyi- miz bazı yazılannda ve izlediğim bir konuşmasında, Türki- ye'de biraz sivrilen, göze batan insanlara karşı tavır alma- nın, karalama çabalarına girişmenin yaygın bir davranış bi- çimi olduğunu belirtmiş ve bunu eleştirmişti. Rüşdü Sara- coğlu konusunda kendi tavnnı nasıl değerlendiriyor acaba? Bunu gerçekten merak ediyorum. Kendime gelince, itiraf edeyim ki benim ciddi bir proble- mim var, bazı konularda derdimi kolay anlatamıyorum. Örneğin şimdi ben çıkıp da desem ki, 'Vallahi kardeşim ben bu Rüşdü Saracoğlu'nu çok severim, onun için ne ya- parsa yapsın ona toz kondurmam; ama Günes Taner'i hiç sevmem, bu nedenle ağzıyla kuş da tutsa aleyhine yazanm", bu çok kolay anlaşılacak. Ne var ki ben bunu yapamıyorum, çünkü benim böyle bir derdim yok. Bana göre bu işlerin sevgiyle falan pek ilişkisi de yok. Benim doğruluğuna inandığım bir bilgi çerçevesi ve değerler bütünü var. Herhangi bir kimseyi değerlendirirken bağlı kalmaya çalıştığım tek ölçü de bu. Ön yıl boyunca daha çok eleştirel yazıtar yazdıysam ne- deni de bu herhalde. Kendilerini "ekonomi bilgini" ilan eden- lerden o kadar çok ipe sapa gelmez laf duyduk; tutulamaya- cagı daha söylendiği andan belli olan o kadar bol vaat din- ledik, masal duyduk ki şu son on yılda, yetkili birisinin çıkıp da bizim anladığımız dilden konuşarak bir şeyler anlatması- na, hedefleri ve mantığı anlaşılabilir bir program ortaya koy- masına hasret kaldık. Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu'nu, bu özlemi gıdermemıze yardımcı olanlardan biri olarak degerlendirdim ben. Türk Lirası'nı yeniden "para" haline getirme çabalan- nı, TC Merkez Bankası'nı Bundesbank gibi gerçek işlevini yapabilen bir Merkez Bankası'na dönüştürme çabasını des- tekledim. Geçen yıl ilan etttği 'para programı'nı da olumlu bir girişim olarak algıladım ama çeşitli yazılarımda şu nok- taları da defalarca vurguladım: • Kamu maliyesi disipline alınmadan, para programı tu- tarlı bir maliye programıyla desteklenmeden yalnızca para programıyla istenen sonuç alınamaz. • Kur ayarlamalarıyla enfiasyon arasındaki fark makul bir sürede, enfiasyon aşağı çekilerek kapanmadığı takdirde bu- nu sürdürmek sakıncalı hale gelir, dengeler bozulur. Sayın Saracoğlu bu noktalan ne denli ciddiye aldı, bilmi- yorum ama bugün ortada olan tablo bu kaygılan taşıyanla- rın pek haksız olmadıklarını gösteriyor. Şimdi acaba ne yapsak? "Saracoğlu da çuvalladı, para programı yattı" diye elleri- mizi mi ovuştursak? Yoksa ekonominin yönetimindeki ciddiyetsiztiğin sonunda para programını da anlamsız hale getirmesine ve Merkez Bankası'nın prestijinin sarsılmasına üzülsek mi? ŞtRKETGENELKURULLARI Çukurova Elektrik sermaye arttınyor ADANA (Cumhuriyet Gö- ney Illeri Bürosu) — Çukuro- va Elektrik Anonim Şirketi (ÇEAŞ), ortaklanna yüzde 120 oranında temettü ile yüzde 100 bedelli hisse senedi veriyor. Şir- ket sermayesi 150 milyar lira- dan 300 milyar liraya çıkarılı- yor. ÇEAŞ'ın 1990 net kân 123 milyar 635 milyon lira oldu. Geçen yıl sermayenin 75 milyar liradan 150 milyar liraya çıîca- rılmasından sonra eylül ayında bedelsiz verilen hisse senetleri- ne yüzde 15 temettü uygulana- cak. Aslan Çimento: 17.592 mil- yon lira sermayeyi temsil eden I. tertip hisse senetlerine yüzde 58.58 oranında temettü öden- mesi, 1990 yılı içinde arttınlan 18.085 milyon lirayı temsil eden II. tertip hisse senetlerine ise te- mettü ödenmemesi kararlaştı- rıldı. Mardin Çimento: 1990 yılı kânndan yüzde 628 oranında temettü ödeyecek. Ödenmiş sermayesini de yüzde 700 ora- nında bedelsiz arttıracak. İstanbul Motor Piston: 1990 yılı kânndan yuzde 40 temettü ödeyecek. Tam Sigorta; Genel kunılda, şirketin kayıtlı sermaye sistemi- ne geçmesi ve kayıtlı sermaye tavanının 50 milyar lira olarak tespit edilmesi, 1990 yıh kânn- dan da yüzde 50 temettü öden- mesi kararlaştırıldı. KlSA KISA • HALK SİGORTA, acentelere ve personele yönelik eğitim seminerlerini güçlendirmek için eğiticilerin eğitim seminerkıi mart ayında düzenledi. • OYAK SİGORTA ile Esbank arasmda 26-29 mart tarihleri arasmda çağdaş sigortacıhğm tum boyutlanyla ele alındığı bir seminer düzenlendi. • TÜTÜNBANK'ın 1991 yıh mart ayında mevduat rakamı trilyona ulaştı. Bankanın mevduatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 126 artış gösterdi. • fMTAŞ StGORTA, 1990 yılında yüksek performans gösteren zirvedeki en usta 40 acentesini ve eşlerini Bursa'daki Kervansaray Oteli'nde ağırladı. • TÜRKBANK'm 1990 yılı kân 115.574 milyar lira olarak gerçekleşti. Banka geçen yıl bir önceki yıla göre bilanço toplamında yüzde 56.74, özkaynaklarda yüzde 50.71, mevduatta yüzde 59.18, ticari plasmanlarda da yüzde 137.67 artış sağladı. • BAŞAK SİGORTA, 1990 yılında 18.3 milyar lira kâr etti. Şirketin geçen yıl prim üretimi de yüzde 94 artarak 136.6 milyar liraya yükseldi. • TÜRKPETROL Holding'in bir kuruluşu olan Marmara Transport tarafından Capt. Jörg Köpping adlı bir Alman firmasına ihraç edilmek üzere inşa edilen Cortainer Carrier M/V denize indirildi. • RENAULT-MAİS tüketicileri hizmetleri birimi faaliyete geçti. Yeni kunılan birimde, satış sonrasmda, ortaya çıkan şikâyetler, konularına göre sımfiandınlarak değerlendirilivor. • ZİRAAT BANKASI'nın uluslararası alanda geçen yılın eylül ayından başlayıp aralık 1991 sonuna kadar devam edecek reklam kampanyalannm üçüncüsü yine turizm içerikli olarak 25 Mart 1991 günü CNN'de yayımlandı. • ALTINYILDIZ Şirketler Grubu'na bağlı olarak faaliyet gösteren Alboy Italyan markası FrateÜi Rosetti'yi de Türkiye'de üretecek. • PHİLİP MORRİS şirketlerinin başkanlığına Michael Miles getirildi. ŞAYIU GÜNLER Muzaffcr Buyrukçu ' 5000 lira (KDV^İçrnde) Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-htanbut Öderaeli gdnderilmez. DÖVİZ KURLARI 1 NİSAN 1991 Oövifln Cınsı 1 ABO Dolan 1 Alman Markı 1 Avusfralya Dotan 1 Beiçıka Frangı 1 Franaz Frangı 1 HotandaFlormı 1 tsveç Kropu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıre« 1 Jâpon Yeni 1 Steriın 1 S.Arabıstan Rıyalı Oöviz Alış 3700 58 2181.95 2867 95 105 88 643 58 1926 38 599 29 2560 07 29311 26.36 6477 87 986 74 Dövız Satış 3708.00 2186.32 2873.70 106.09 644 87 1930 24 600 49 2565 20 293 70 26.41 6490 85 988 72 Eiekt» Al* 3696 88 2179 7J 2819 19 104 06 642 94 1924 45 593 30 2557 51 288 13 26.09 647139 962 07 EfekSf Sahş ÇAHUZKUİ 3719 12 2192 88 2882 32 106 41 646 80 1936 03 602 29 2572 90 294 58 26.49 6510 32 991.69 $ 1.6960 Alman Markı t 5.7499 Fr.Frangı 11 9210 Hol Flonnı $ 1 4455 isv Frangı 11262.51 ttal. Uefi $ 140.40 Japon Yeni $ 3.7503 S Arab Rıyalı E 17504$ r