Katalog

8 MART 1991 CUMHURİYET/15 HAVA DDRUMU TÜRKIYE'DE BUGÛN Devtet Meteofoto» işlen Genel MûdOr !ü0ü nden alınan btljrye gflre yurflun KU- 2ey ve doflu kesimton çok bulutiu Bat Karadenlz kıyton Orta ve Doğu Karade- raz, iç Anadokı'non kuBydoûusu yağışJ, geçscak. Yaftbr geneMfe yaflmur ve OrtaveOoOuKaradeno'inıçkesımlen !c Anadohı'nıifl KuaydoflusufeDoğu Ana dokı'nun kusy ve doQusunda kar şektın- de otacak. HWA SICAKUĞI Yurdtn ba û tesmtennde bnz artacak. Dojulce- sjmtaraıde önemb bır defrşMk dnoya- c*. RÛZaiR KuzeyvertoOuyöntefden tafif an a n ortı IOIVVBM tseak De- H B M B DoOu Kaıadanz-dt yttz ve ka- rayakfcn, Bab Karadotiz ve MaımM'da y*te ve poyrazdaı, Kuay Eflrthjasiş- ted diOBr dsniztefdc oûnbfbsı VB lodostan 3-5 kuvvetınde saatte 10-21 dene mflı hızta esscek DENİZ Mutedıl dalgalı olacak. Göfûş ualdıjı 10 km dotaytnda bulunaeak. van GUû nde hava: Kar yaflışlı geçecek Ruzgir kuzey v« bab yönler- den orta kuvvetto esecefc. göl kûçuk dalgalı otacak, gorfo uzaMıOı 10 km doiayında otacak. BıtSs Bofcı Bursa ÇanaUate Çonım Defldı A 16° 3° Dıyamatar B 11° 4°Edırne B 8° fErancan A 12° 2°Eraırum K -2° -10°EsMşehır B 8° (FGaaartep A 15° 8°G«sun A 17° <° Gütnûşhane K K 4»-1° HaMdn K A 17* «"tsparia A 8 14° 2 ° t a n M B B 12° 1° bnif A B 3°-3°Kars K K 3° 3° Kasamonu B B 8°-2°Kaysen A B 13° 5°Kırtfcns» B B 12° 4°Konya B K 5°-3°KütalTya A A 14° 3°Maatya B 12° fManısa 11° 4°K.Maraş ?T> Mersaı 2°-10°MuOU 10° 2°Muş 9° 1°M()de 7° 3°0nh 0°-6°HBB G°-3° Samsun 10° 1°Sift 9° 4°Srap 15° 5°Srvas °W û 6°-3° »ataon 4°-5°lınceii 9° 3°Uşak 7° 3°Van 12° fıtaoat 7°-4° Zcmjuldjk A 16° 2° A 10° 2° A 16° 7° A 16° 2° K 1°-7° K 4°-3° y e° 3° y 6° 3° Y 9° 3° Y 11° 2° Y 8° 4° A r-7° B 11° 4» Y 8° 4° B 2°-5° A 11° 1° K 8° 2° B 4»-6° B 7° 4» açık bukjttı yaOmurtj A-açık B-tuMlu G-gunes» K-tariı S-sd Y-yaJmufiu BULMACA 6 9 SOLDAN SAGA: 1/ Halk arasında temmnz ayına veri- len ad. 2/ Imkân... Yüz, çehre. 3/ İnce deri ya da ince ka- buk... Tarlayı sürerek dinlenmeye bırakma. 4/ En kısa zaman süresi... lcar. 5/ Al- manya dışına sürül- mtlş Musevilerin XIV. yüzyıldan baş- layarak kullanmış olduklan Almanca - Yahudice kırması dil... Bey. 6/ Arap ülkelerinde siyasal ya da dinsel bir merci tarafından oluşturulan milis... Tavlada bir sayı. 7/ Kınnızı, san ya da pembe çiçekli otsu bir bitki. 8/ Rey... "Zaman, vakit" anlamında ye- rel bir sözcük. 9/ Hıristiyan dininde Tknn'nın üç ayn kişiden oluştuğuna inanma... Bir cetvel türü. YUKAIUDAN AŞAĞIYA: 1/ Halk arasında agustos ayına ve- rilen ad... Giysi yapılan bir tür pa- muklu kumaş. 2/ Sonsuza dek. 3/ Rus imparatorlarına verilen san... Judo ve karatedeki en üst derecelere verilen ad. 4/ Kücük mağara... Büyük kabuklu deniz hayvanlannı yakalamakta kul- lanılan, ince dallardan örülmüş kapan. 5/ Denizcilikte iki dilli iki makara ile yapılan palanga. 6/ Kiraya verilerek gelir getiren mülk... Yurdumuzda bir ınnak. 7/ Ahır... Bestelenmiş her tür şiire Batı'da verilen ad. 8/ Karakter... Bir nedene dayandırma. 9/ Özsu... Bir nota. 60 YIL ÖNCE Cumhuriyet Zaro Ağa'nın vaziyeti 8 MART 1931 Nevyork'ta mukim karilerimizden Zeki Rıza B. Amerika'da bulunan Zaro ağa hakkında bize şu malûmatı bildiriyor: Bildiğiniz gibi Zaro ağa uzun zamandan beri Amerika'da bulunuyor. Fakat burada bulunan Türklerle hiç göriiştürülmüyor ve daima Türklerden ve Türk muhitinden uzak bulunduruluyor. Bunun sebebi ne olabilir? Olsa olsa Zaro ağayı buraya getirenler, kendisini bir hilkat garibesi gibi göstermek istiyorlar ve o suretle propaganda yapjyorlar. Yani Zaro agayı görmek isteyen bir kaç dolar verdikten sonra görebilir. Bari adres malûm olsa, o da malûm değil. Istanbul gazetelerinden Zaro ağanın ailesinin sefalet çekmekte olduğunu anladım ve müteessir oldum. Türk namı altında her yerde bir palyaço gibi teşhir edilen ağanın vaziyeti cidden burada bulunan Türkleri pek müteessir ediyor. Hususile Amerika gibi bizi tanımıyan ve çok senelerden beri aleyhimizde propaganda yapıldığı bir muhitte! Kendimizi tanıtmağa çok ihtiyacırruz olan bir mubitteyiz. Mümkün olduğu kadar kendimizi iyi tanıtalım ve fena yanlı; fıkirleri tashih edelim. Bunları yazmaktaki maksadım daima TUrklüğü ileri sürerek bir acayip mahlûk gibi Zaro ağanın sirklerde ve varyetelerde teşhir edilmesidir. Dün elime geçen bir ilam size gönderiyorum. Bu ilan şark tiyatrosu diye gösterilen ve hakikatte bir Galata balosundan ibaret olan bir yerde de Zaro ağanın teşhir edileceğini yazıyor. Zavallı Zaro yüz ellisinden sonra başma neler geldi ve bu gidişle de daha pek çok şeyler gelecek. Ne kadar ibret alınacak bir levha değil mi? Belediyede ser hademe olduğundan, belediye vazifesi başına çağırsa da ihtiyan bu işkenceden ve Türklüğü de fena propagandadan kurtarsa memlekete çok büyük hizmet edilmiş olurî' 30 YIL ÖNCE Cumhuriyet Hürriyet Meydanı projesi 8 MART 1961 Dün tstanbul Belediyesi Meclis salonunda Hürriyet (Beyazıt) meydanının imar projesi ile ilgili bir toplantı yapılmıştır. Toplantıda Üniversite Rektöril Sıddık Sami Onar, Vali Tulga, Belediye Başkan Yardımcılan, Teknik Üniversite öğretim üyeleri Akademi öğretmenleri bazı gazetelerin sahip ve fıkra muharrirleri ile Mimar ve Mühendis Odaları birlik temsilcileri. Mimar Faruk Omay, Ahsan Yapaner, Enver Abral hazır bulunmuşlardır. Toplantımn açış konuşmasını Vali Tulga yapmış ve meydanın bir an. evvel onanlması için bu toplantımn yapıldığını hazırlanan proje üzerinde değerli ilim adamlarımn tenkidlerini istediği söylenmiştir. Müteakiben Mimar Turgut Cansever proje hakkında etraflı izahat vermiştir. Bundan sonra Sıddık Sami Onaf'ın başkanlığmda müzakerelere geçilmiştir. Saat 10'dan geç vakitlere kadar devam eden müzakereler üç fikir etrafmda toplanmışür. 1- Mevcut projenin çok güzel oluşu. 2- Yeni bir müsabaka acılarak bir proje yapılması. 3- Istanbul'un nâzım planı belü olduktan sonra projenin konuşulması. Toplantıda bulunanlann çoğu nâzım plan üzerinde dunnuşlardır. Bır nâzım plan yapılmadan meydanın imannın mümkün olamıyacağını söylemişlerdir. Mimar Odaları temsilcisi, dünyada yalnız İstanbul'un bir nâzım plana sahip olmadığını ifade etmiştir. Enver Abiral, Beynelmilel müsabaka yapılması tezini müdafaa etmiştir. Toplantıda trafik mevzuu üzerinde de duruhnuş ve bu hususun nâzım planla mütalaa edümesi yerinde görülmüştur. Neticede, Turgut Cansever'in projesi üzerinde gerekli tadilatın belediye tarafından yapılarak tatbikine karar verilmiştir. GEÇEN YIL BUGÜN Cumhuriyet Çetin Emeç öldürüldü 8 MART 1990 Hürriyet gazetesi yöneticilerinden gazeteci-yazar Çetin Emeç (55), dün sabah Suadiye'deki evinin önünde silahü ve maskeli iki kişinin saldınsı sonucu öldürüldü. Olay sırasında Emeç'in makam şoförü Ali Sinan Ercan da (35) yaşamını yitirdi. Hürriyet, Sabah ve Günaydın gazetelerine telefon eden kimliği belirsiz bir kişi, saldınyı "Türk - Islam Komandoları" adına üstlendiklerini belirterek, "Beni dinleyin, Çetin Emeç'i cezalandırdık. Islam düşmanlarına ders olsun" demiştir. Reflk Tulga DÛNYADA BUGÜN Lenngrad Londra Madnd MBano Montreal Moskova Munh NemYork oao Paris Pıag Kahıre B 7° B 19° Vıyana B 10° VVashnoton 2û"" 8 14" TARTISMA Pimya Kadınlar Güna Kadın kuruluşları, toplumun özellikle kadını ve yansımayla da erkekleri ilgilendiren temel sorunlarım gündeme getirerek kadını ikinci sınıf vatandaş görünümünden kurtarma çözümlerini saglamakla yükümlü olmalıdırlar. 8 Mart Dnnya Kadınlar Günii siyasal ve ekonomik istemler nedeniyle ortaya çıkmış bir toplumsal girişimdir. Soyut bir kadın - erkek eşitliği hareketi degildir. Asıl amacı, işgücünün belirli bir azmükça sömürulme- sine son vermek, kadına yaşamm her ala- nında sahip olması gereken haklan kazan- dırmak ve kadınların günlük yaşamda er- keklerle eşit bir sosyal konuma getirilme- sini sağlamaktır. Çünkü ancak o zaman ka- dınlann yaratıcı gücü, potansiyeli tam an- lamıyla gelişebilir. Kadınlar sanata, bilime ve politikaya yeni katkılarda bulunabilir. Kadınlar Günü'nü savunurken feminist- ler gibi her zaman ve her yerde erkeği bir düşman ordusunun üyesi olarak görmemeli. Onlann amacı, günümüz kapitalist toplu- munda kocalannm, babalarmın, erkek kar- deşlerinin sahip olduğu ayncalık, gûç ve haklann ayrusına sahip olmaktır. Feminist- ler için baş düşman; tüm haklan kendisine alıp kadınlan bağımh duruma düşeren er- kek cinsidir. Gerçek kadın haklan savunuculan ise tü- müyle farklı bir yaklaşım içindedirler. On- lann gözünde erkekler bir düşman, bir bas- kı unsuru değil, tam tersine bu mutsuz diz- geyi kendileriyle paylaşan bir ortak ve ay- dınlık gelecek için savaşundaki arkadaşla- ndır. • Biz erkek ya da kadın aynmı yapmaksı- zın herkes hakkuu alsın diyoruz. Ancak kendimizin yalruzca birer çalışan, üreten de- ğil, aynı zamanda birer ana olduğumuzu da unutmuyoruz. Geleceği doğuran insanlar olarak kendimiz ve çocuklanmız için hak savunucusu olarak istemlerde bulunuyoruz. O nedenle kadın haklan savunulmah diyo- ruz. Bu yttzden erkekler kadınlann özel ka- dınlar günü yapmalarından kaygı duyma- malıdırlar. Kentlerdeki kadınlar haklanmn bilinci- ne vardıklannda bu, tabana, köylü kadını- na da yansıyacaktır. Ancak böylece köylü kadın köle durumundan kurtulacaktır. Do- ğu'da yaşayan kadınlar çağdışı tutsaklık- larını aşabileceklerdir. Kadın gücünün her alanda büyüklüğu, katkısı tartışılmazdır. Bu kadın gücünden en etkin ve geniş biçimde yararlanma yol- lan acılmah, kadına konan bariyerler yıkıl- malıdır. Kadın kuruluşlan, toplumun özellikle ka- dını ve yansımayla da erkekleri ilgilendiren temel sorunlarım gündeme getirerek kadı- nı ikinci sınıf vatandaş görünümünden kur- tarma çözümlerini saglamakla yükümlü ol- malıdırlar. Kadınlar Günü kutlamalan ve diğer ti- tiz etkinükler bölünmeye değil, toplumun bütünleşr'esine hizmet eder. Kadın hakla- n kazanıldığında, ekonomik bağımsızhğı- nı tam olarak sağlamış iki ayn cinsiyet ara- sında kadın - erkek ilişkilerinin daha sağ- lıkh çerçevede kurulmuş olduğunu görece- DtLŞEN BtLGtN Diş Hekimi / Istanbul VEFAT Merhum avukat Ergin Alpar'ın babası Gülseren Alpar'ın kayınpederi Arda Alpar'ın büyükbabası sevgili büyüğümüz M. CEVAT ÂLPÂR 7 Mart 1991 günü hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 8 Mart 1991 Cuma gunü Öğle namazım müteakip Kartal Merkez Camü'nden kaJdırılıp Karacaahmet Aile MezarlığYnda defnedilecektir. Duyurulur. AtLESt I C T Moskova-Leningrad 1219 özel uçak ile ulaşım Tam pansıyon, Rehberlık hizmefferı geziler Fırst class otellerde konaklama dahıl 790 $ Batum- Moskova-Leningrad 12-22 Nisan Uçak ve otobüs ile ulaşım, Rehberlık hızmetlerı geziler, Tam Dansıyon, Fırst class otellerde konaklama, 525$ 5 22Nisan Uçak ile ulaşım. Tam pansiyon konaklama, rehberlık hizmetlerı, geziler dahıl 650 $ Batum-Tskaltubo- KiltaiSSI-TİflİS 12 Nisan-21 Nisan Tam pansıyon konaklama otobüs ile rehberlik hizmetleri, geziler dahıl 285 $ - 200.000 T L ROCİOS 16-23 Nisan — Hotel Chevalıer s Palace 280 $ — Metropolıtan Capsıs 300 $ — Olympıc Palace 330 $ — Hotel Olympıc ' 4 0 $ Otobüs ve ferıbot ile ulaşım. Yarım pansıyon konaklama. Transferler, Rehberlık hızmetlerı dahıl. (Istanbul dan hareket 15 Nisan da) BUCİapeŞte UZ\ Nisan Uçak ile ulaşım tam gun şehır turu. yarım pansıyon konaklama rehberlık hızmetlerı dahıl 560 $ + 765.000 T L •MİT0S PRESTIGE* Italya ve Adaları 12-21 Nisan (Rorna-Napoli-Paiermo-Cagliari) Delux otellerde konuklama. Tum ulaşım uçak ile, çevre gezılerı Rehberlık hızmetlerı dahıl 1790 $ Baştan Başa Italya 1421 (Milano-Venedik-Verona-Floransa-Pisa- Roma-Napoli- CaprİJ 4 yıldızlı otellerde konaklama (YP), Tüm geziler. Rehberlik hızmetlerı uçak ile ulaşım dahıl 1550 $ MİTOS TURİZM ve TİCARET A.Ş. Haiaskargaîı Caddes. 481 Hamye Istanbul Ta 1 13248« 1 1324843 M323695 Fa> 90HH323696 TU 39310tntof özgürlük Savaşımının Onurlu ve Direngen Adı SERVERTANÎLLİ 60. Yaşgününde tmzasıyla Bizimle Birlikte (18 Mart 1931-18 Mart 1991) Cumhuriyet Kitap Kulûbü Ankara Temsilciliği llhanilhan Kitabevi TANtLLİ'YLE ÎMZAGÜNÜ 18 Mart 1991 / Pazartesi 14.00-18.00 */ Ankara içınden katılmak isteyenlenn, ıstediklen kıtap- lan ve adlannı 7 Mart 1991 gününe kadar CKK Ankara Tem- silciliği Hhorulhan Kitabevi'nt iletmeleri gerekmektedir. Kitaplannızı, Tanilli'nın aduııza imzaladığı portre/kartpos- tallarla birlikte. Tanilli'nın dostlanndan birinin elinden. 18 Mart/Pazartesi günü Kitabevimizden alabilirsiniz. >/ Ankara dışından kattlmak isteyenler. aşağıdaki formu, 7 MarU kadar tlhaıulhan Kıtabevi adresıne gönderrnelidirler. Ühanilhan Kitabevi Bayındır Sokak 23/6 Yenişehir 06420 Ankara TeL13314 22 K Yüzyıllann GerçeSi ve Mirası-Ilk Caü Yüzyıllann Gercefti ve Mirası-Orta CaS Yüzvıllann Gerçefti ve Mirasi-16.17.yy Yüzyıllann GerçeBi ve Mirası-18.yy Devlet ve Demokrasi Nasıl Bir Demokrasi Istiyoruz? Nasıl Bir Eğiüm Istiyoruz? Dünyayı Değiştiren On Yü Fransız Oevriminden Portreler Victor Hugo-Bir Dehanın Romanı 25.000 25.000 25.000 25.000 25.000 7.000 8.500 10.000 7.500 8.000 Yukanda işaretlediğim kitaplann toplam tutarı olan TL'sını, llhanilhan Kıtabcvınin 153141 No'lu Posta Çeki hcsabına yatırdım. Makbuzun fotokopisı ektedir. Kitapla- nn, adıma imzalı portre/kartlarla birlikte adresime göndenl- mesini dikrün. Ad-Soyad: Adres: ÇİZGİ FILM Deneyımli, deneyimsiz siyah-beyaz illüstrasyonu iyi elemanlar. Randevu için Dilek Hanım 167 48 53 • 173 25 36 • 173 15 34 ÇAĞDAŞ GAZETE, DERGİ, KİTAP, BASIN VE YAYIN A.Ş. YÖNETİM KURULU'NDAN Stcil No: 116951/61832 Şirketimizin 1990 yılı çalışma ve sonuçlarına ılışkin olağan ge- nel kurulu aşağıda yazılı gündemı göruşmek üzere 28 Mart 1991 perşembe günü saat 14.00'te şırket merkezı olan Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu, istanbul adresinde toplanacaktır. Sayın ortaklarımızın toplantı gününden en az bır hafta önce gi- riş kartı almalarını rica ederiz. YÖNETİM KURULU GÜNOEM: 1. Açılış ve Başkanlık Kurulu'nun oluşması, 2. 1990 yılı ışlem ve hesaplarına ılışkin yonetım kurulu ve de- netçı raporlarının okunması, goruşülmesi ve onaylanması, 3. 1990 yılı bilanço ve kâr/zarar hesaplannın ıncelenmesı, onay- lanması ile yönetim kurulu üyeleri ve denetçinın aklanması, 4. 1991 yılı için yönetim kurulu üyelerinın seçimi ile ücretlerinın belirtenmesi, 5. 1991 ytlı için denetçı seçimi ile ücretinın belırlenmesj, a Dilekler. KURS DERSANE EĞİTİM ÇANAJANS 151 00 44 FAX 151 41 55 INGILIZCE • Genelve mestekj inglizce Toefl-Proficiency ÛYS IngSizce hazıriık Orta-üse takviye kursları BOOAZIÇI İNGİLİZCE KURSLARI MECDİYEKÖY H«h B*r*w Ym 174 20 70 • 174 14 65 LISKUR SÜRÜCÜ KURSU D*vr»l»r: HaftaSonu:16Mart Haila Içi: 18 Mart KADKÖY (Söjûlûçeşme Camü yanı) 349 18 24-349 18 25 336 02 06-336 02 79 AU-PAIRLİK İNGİLTERE'DE • 17-27 yta ınandakı btyanlar • S^kin MGkJZ H»\* yannda AU^ARIı yaptfak e ay. 1 y, 2 yi kahnk HGLCCE *>»«- bitlr. Hailada E30-C35 pound huınttas. • İSTANBUL Ü8AN MERKEZ l l lO J S E R L E u 6 » « B m*tind*n ÜCRETSİZ yarar- lândırtyor. Gsnçt0rkCd.No.50LALEU Tal : 5 2 0 81 9 9 F»x : 511 9 0 69 İLMDE İI^GİÜZCE CAMBRIDGE ÜNrVERStTESl SINAVLARI PET(CAM»IDGE PREUMMARY) CFE (CAUBnDGE FB5T ttflTBaTt) GENEL İNGİLİZCE • Yoğun, Yarı Yoğun / Yüksek Standart / Ekonomik Fıyat rnmmn. UHM mmaat Gençlûrk Cd. No. 50 LALELİ S20 81 99 İNGİLİZCE En uygun şartlarla ingiltere'de Lisan Okullan ve GûvenilirhgllizAileler yanında Au-PairiOc ımkonian SADAY Eğttlm HlzmetUri Tel: 143 20 78 Fax: 149 70 37 ANKARA...AINKA MUŞERREF HEKİMOĞLU Sevgi Yılında Kadınlar... Mustafa Ayaz'ın son sergisini geziyorum Doku GaJerisi'n- de. Eski sergilerinin uzantısı denebilir, bir dizi roman gibi. Baştan sona kadınlar. Bır kadın başı, çerçevenin içinden me- meleri fışkırıyor. Bir kadın-bir erkek. Kadının bacakları sim- siyah. Toprağa basmadığı ıçın belki de... Giderek soyunuyor Ayaz'ın kadınlan Giderek kapanan kadınlara çağrışımlar ya- pıyor. Başka çağrışımlar da oluyor dogrusu, kadını bir eşya gibi düşünenlerı de çağrıştırıyor bence. Kımi fılmlerde, sah- nelerde ya da gazinolardaki et pazarı nerden kaynaklanıyor. Ben Göztepeliyim. Yeşilbahar aralığında büyüdüm. Bu baş- ka bır olay elbet. Çevremde başı örtülü kadın yok. Annemin roleve şapkalarını sevgiyle anımsarım hâlâ. Aynanın karşı- sında şapkasını giyerken seyretmekten çok hoşlanırdım. Şap- ka bir çerçeve oiuşturur, güzellığini daha çok belirtirdi. Ba- bamın sözleri de hâlâ çınlar kuiağımda annemin güzel bir insan olduğunu söyler her zaman. Kızlanna da güzel bir in- san olmayı oğütler. Şapka da bir simge babama göre. Şap- ka devrimının gerçek anlamı, kafanın içini aydınlatması, örüm- cek ağlarını delmesi. Benim kuşağım mutlu kuşak gerçek- ten. Kurtuluş Savaşı'nı başarmış babaların çocuklarıyız, evi- mizde, çevremızde cumhuriyetin coşkusu var. Çağdaş bir top- lum duzeyine varmayı amaçlayan devrimlerı tepeden tırna- ğa yaşıyorlar. Bız de o devnmlerle yetışiyoruz, eğitiliyoruz. ORulda, oyunda, sonra çalışma yaşamında erkek arkadaş- larımızla yan yanayız. Tüm meslek dallarında boy veren ka- dınlar var o kuşaktan. Bilim ve sanat dallarında uluslararası boyutlara ulaşanlar. Ancak çağdaş bir toplum olduğumuzu söyleyebılir mıyız acaba? Tersine çağın dışına kaymıyor mu- yuz durmadan? Çağın gerısınde olaylar yaşamıyor muyuz? Bireysel savaşlar, başarılar genel çızgiyı değıştırmıyor. Laik- lik ılkesi zedelenen, eğitim sorununu çözemeyen bır toplumda kadınlar da, erkekler de insan olmanın mutluluğunu yaşa- yamıyor! Bugün Dünya Kadınlar Günû. Törenler, açıkoturumlar, ko- nuşmalar, bikjırilerle kutlanacak. Ama ülkemizde yapay bir kutlama olmayacak mı bu? Atatürk devrimleriyle yasal eşli- ğe kavuşan kadınlarımız Dünya Kadın Günü'nde seslerini na- sıl duyuracaklar? Bölgemizde bir savaş yaşanıyor, ateşkese karşı barış uzak, ufuk karanlık görünüyor. Dünyamız mutsuz olaylara gebe görünüyor. Savaş gıderleri akıl almaz boyutla- ra varıyor, savaş teknolojisinde gerçeküstü gelişmeler yaşa- nıyor. Irak'ı Kuveyt'ten çıkarmak için savaşan çokuluslu güçler insan kaybı vermemekle övünüyor. Ama Afrika'da, Asya'da 2 mılyon kışi ölüme yatmış bekliyor! Açlıktan ölecekler! Afri- ka, Asya bır yana ABD'nin gobeğınde, Nevv York'ta Manhat- tan bulvarlannda da gokdelenlenn önünde sabahlayanlar var, dünyayı denetlemeye çalışanlar o yoksulluğu önleyemıyor ü^ kelerinde! Ülkemizde de çağ atlamaktan söz edılıyor, ama yaşamımız ortada! Sözler ve davranışlar tersine. Insan hak- larını yargılayan bir ülkede çağdaşlıktan söz edilebilir mi? İn- san haklarını güvenceye almayan bir toplum çağdaş düze- ye ulaşmış sayılır mı? Kadınlarımız önce bu soruları yanıtla- malı kuşkusuz. Yapay göstergelerin gerçek yüzünü iyi tanı- malı. Karanlığı gerçekleri görerek delebiliriz ancak. Sorula- ra doğru yanıtlar bularak... Dünya Kadın Günü de tüm kadınlann ortak sesini duyura- rak değerlenir ancak. Kadınların ortak özlemini yansıtarak. Kuşkusuz barış özlemi bu. TV ekranına yansıyan ve de yan- sıtıimayan savaş görüntülerini bir daha görmemek özlemi. Bu özlemi dindirmenin yolu da bir galiba. Barışa silahlardan arınarak ulaşılır ancak. Savaş sanayiine harcanan paralan barış yolunda değerlendirerek. Insanlar açlıktan ölmez o za- man. Kentler bombalanmaz, onarılır. Çevre kirlenmez, temiz- lenir. Doğa fışkırır, güzelleşır. Sağlık, eğitim sorunlan daha çabuk çözumlenır Ocaklar daha mutlu tüter, işsız kalmak kor- kusu sarmazyureklerı... San, sıyah, beyaz, Avrupalı, Asyalı, Afrikalı ya da Amerikalı tüm kadınlann ortak özlemi barış değil t mi? Kadın Günü'ne de bır barış çağrısı yaraşır her şeyden * önce. Bir barış eyleminde buluşmak. Dünyamızı savaş kor- kusuyla titreten politikalara karşı cepheleşmek. Değerli mimar Selçuk Milar'ın eli gibi kaldırmak ellerini! 1950 seçımlerıne doğru Milar'ın yaptığı bir afiş var. Kocaman bir el, altında bir yazı: "Yeter, Söz Milletindir." Kadın Günü'n- de de kocaman bir el düşlüyorum. Sarı, beyaz, siyah kadın- ların ellerinin buluştuğu dev boyutlu bir el: "Yeter Söz Barı- şın" diye seslenıyor. Savaşçı politikalara dur diyor. Yüreğı insan sevgisiyle yanan herkes bu sese soluk verir bence. Çünkü barış insan sevgisiyle yeşerir. Yoksa barış su- ları da yetmez onu yeşertmeye! Kadın Günü sevgi yılında kutlanıyor bu yıl. Yunus Emre 1 nin insan sevgisiyle bütünleşilerek. Tüm yozluğa, sevgısizli- ğe karşın umut etmekten de geri kalmıyor insan. Güzel ka- dınlanmızı düşünüyor, güzel insanlanmızı düşünüyor, toplum- daki sağlıklı direnişlerı, beklenlileri düşünüyor ve sevgi yı- lında güzel bir üretkenlik bekliyor kadınlardan. Barış yolunda bir atılım, savaş yaralarına en güzel onanm bence... ÇALKANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL "Sözleşme farklan ve SSK primi" SORU: Aralık 1990'da SSK'dan >aşlüık aylığı almaya hak kaza- nacagım. Ancak bu hakkımı 1991 yılı temmuz ayında kul- lanıp emekli olacağım. 1) Bana odenecek >aşlı)ık aylığının 1990 yılı göz öniıne alınarak hesaplanacağı. 1991 yılında prim odediğim 6 «yın ise bu hesaplamada yer almayacagı ve hesaplama dışı bum- lulacagı ilgililerce belirtildi. Bunun bir haksızlık olduğunu duşunûyonım ve düzel- tilmesi için ne yapmak gerektiğini bilmiyorum. 2) Bir başka konu da, loplu iş sozleşmesinin temmuz 1990'da başlayıp 1991 yılına sarkügında. 1990 yılına ait olan sözleşme farklarından prim kesilmeyeceğini söylediler. Bu da bir başka haksızlık. Bunu da nasjl duzeltebilirim? H.U. YAN1Tİ 1) Sosyal SigortaJar Yasası'nın "yaşlıhk aylığının hesaplan- ması"na ilişkin 61. maddesi uyarınca "Yaşlıhk aylığının hesaplanma- sına esas ahnacak gosterge, sıgortalının ışten aynldığı tarıhten öncekı malulluk, yaşlıhk ve olum sigortalan primi ödenmiş son 5 takvira yılı- nın prim hesabına esas tutulan tutarlanna göre bulunacak ortatama yıüık kazanç alınarak tespit edilirf' Takvım yılı 1 ocak günu başlar ve 31 aralık gunu son bulur. Konuya îlışkın yargı kararları: "(•..) 506 sayılı yasanın 61. maddesinde sozu edilen "5 takvim yılı" olarak ocak ayının bırinci gunu ile aralık ayının sonuncu gunu arasın- daki sure olarak kabul etmek zorunludur. Kanun vazı bunun aksini duşunmuş olsa ıdı "5 takvim yılı" tabinnı kullanmaz, "başvurraa ta- rihınden veya ışten aynldığı tarihten itibaren geriye doğru 5 yıl içinde" sozcuğunu kullanırdı. (..) * (Ankara 1. Iş Mahkemesi, 13.5.1975 tarih, 5047 esas ve 843 karar) * Bu karar Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 2.3.1976 gün, 6506 esas ve 1484 kararı ile aynen onanmıştır. "506 sayılı Sosyal Sıgortalar Kanunu'nun 61. maddesinde yaşlıhk aylığının hesaplanmasında takvim yıh esasının uygulanacağı açıkça be- lirtılmiş bulunmasına rağmen tam yıl esasından hareketle davanın ya- zılı düşuncelerle kabulu, usule ve yasaya aykın olup bozma nedenidir^' (Yargıtay 10 Hukuk Dairesi, 5.12.1976 tarih, 5830 esas ve 7028 ka- rar) Ocak-temmuz 1991 arasında 6 aylık sürenin yaşlıhk aylığının hesap- lanmasında goz onune alınmaması yasa gereğidir. 2) Toplu 15 sözleşmesı gereğınce ödenecek ücret farklarından sigor- ta primı kesilecek midır, kesılecekse neye göre kesilecektir? Yanıtuı, Yargıtav Hukuk Genel Kurulu'nun 17.5.1989 tarih, 1989 esas ve 250 karan ile verildiği, Sosyal Sigortalar Kurumu'nun 21.12.1989 tarih ve 16-28. ek gcnelgesinde belirtılmektedir. Karar "sigortalılara toplu ış sözleşmesı hüktlmlenne da>'anılarak ödenen ücret artışlannın" öden- di|ı ay kazanona dahil edılmek suretiyle değil, ait olduğu ayların ka- zancına dahıl edılerek sıgorta primlerine tabi tutulması" yönündedır. Genelgede, uygulamanın Yargıtay Hukuk Genel Kurulu karan doğrul- tusunda yapılması ve ucret aruşlannın "ait olduğu aylar itıbariyle" göz- önüne alınması gerektiği vurgulanmakta ve "bu uygulamanın 1.1.1990 tarihinden sonra imzalanacak toplu iş sozleşmeleri için baslatılmasına" karar verıldığı de belirtılmektedir. d