Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
'25 MART 1991 HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/17
Değişimi Yakalamak... Yenilenmek
(Baştarafi I Sayfada)
gerçek payı var
Değışımı yakalamak ve ona gore yenilen-
mek Bır yerde bu, cağdaşlasmanın ıler-
lemenın en temel koşuludur
Bugun Turkıye'de değışımın sancıları top-
lumun cok değışık kesımlerını derınden sars-
maktadır Bu durumun farkında olmayan yok
gıbıdır
Amaneyazık kı kurumlar değışımeayak
uydurmaktan uzaktırlar Gereklı kurumsal
duzenlemelerı gerçekleştırıp kendını yenıle-
yebılmek bır turlu mümkun olamıyor
Ortaya cıkan uyumsuzluktan herkes ya-
kınmaktadır Çunku toplumun temel kurum-
ları kılıtlenmıştır Doğru durust ış ve cözum
üretemedıklerı ıçın halkın tepKisını çekmek-
tedırler
Devlet burokrasısı Yargı mekanızması
Her duzeyde guvenlık orgutu Idarı yapı
Bunların ışleyısınden ne onun ıçınde yer
alanlar ne de yurttaşlar memnundur Radı-
kal bır reformla modernlestırılmedıklerı su-
rece de demokratık bır topluma layık hızmet
vermelerı soz konusu olamayacaktır
Turkıye de sıyaset kurumu Parlamento
ve partıler Değışıme ayak uydurarak ken-
dılerını yenıleyebıldıklerı soylenebılır mı' Ül-
ke sorunlarına ılıskın polıtıkalar ve cozum-
ler uretebılmek açısından gerekiı mekanız-
maları olusturabıldıklerı one surulebılır mı9
Işveren orgutlerıyle sendıkalarda zıhnıyet
değışımı ne zaman gercekleşecek?
Eğıtım ve öğretım kurumları, unıversrteler,
cağa ayak uydurma açısından ne kadar ye-
terşız olduklarını yadsıyabılırler mı'?
Özgurce duşunmesını bılen Olaylara de-
ğısık acılardan, eleştırei gozle bakabılen
Goruslerını bağımsızca, yuksek sesle soyle-
yebılen Tabu tanımayan Sağlıklı kuşak-
lar yetıştırebılecek kurumlarımızın sayısı ne
kadar'
Ornekler daha da coğaltılabılır, toplumun
her kesımıne doğru yayılabılır
Ama gereksız
Çunku hepımız kendı gunluk yaşantımız-
dan nelerın ışlemedığını gayet 1yı bılıyoruz
Kurumlar değışıme ayak uydurup, kendı-
lennı yenıleşme yorungesıne oturtuncaya
dek calkantı bunalım ve kaos yaşanacak
Bunun dışında sıhırlı bır formul bulunabıl-
mıs değıl bugune kadar
G ü n e v d o â u A N A P
CRM* BAŞKAIVVEKILİ BOZKURT
Alptemoçin, Bozer'in
durumuna düştü
Sınava ilk heyecanlstanbul Haber Servisı — Oğ-
rencı ve velılerın "kolej
heyecam" baslıyor Anadolu lı-
selerı gırış sınavma başvurular
bugun başlıvor 150 Anadolu lı-
sesmın 13 bın 391 kontenjanı
ıçın yapılacak sınava yaklaşık
180 bın oğrencımn katılması
beklenıyor Başvurular 5 nısana
kadar surecek Anadolu lıselen
.sınavı, 26 ma>ıs gunu saat
•;l0.00'da, ıl raerkezlerı ıle yurt-
dışında Lefkoşa, Cidde ve Trab-
lus'ta tek aşamalı olarak yapı-
lacak Ozel Turk ve yabancı
okullara gırış sınavına başvuru-
lar ıse 1-12 nısan tarıhlerı ara-
sında yapılacak Bu sınavın ta
nhı 2 hazıran
"Bır il tercıhı" ve seçılebıle-
cek uç okul sınırının korundu-
ğu Anadolu lıselen tercıh sıste-
mınde tstanbul, Ankara ve Iz-
mır dışından sınava gırecek öğ-
rencıler va kendı ıllerındekı
Anadolu lıselerını va da uç bu-
yuk ılden bırındekı okullann en
çok uçunu tercıh edebılecek, ıl-
lenrun ılçelerındekı okulları ter-
cıh edemeyecekler lstanbul,
Ankara ve İzmır dışındakı ılle-
nn ıl merkezlen dışında, Ana-
dolu lısesı bulunan ılçelerden sı-
^nava gırecek oğrencıler ya ken-
dı ılçelerındekı okulları ya da uç
buyuk ılden bırındekı okullann
yalnız uçunu tercıh edebılecek
Bu durumda ılçelerındekı okul-
ları tercıh edemevecekler lstan-
bul, Ankara ve Izmır'den sına-
va gırecek oğrencıler kendı ıl ve
bu ıllerın ılçelerındekı okullann
yalnız uçunu veya uç buyuk ıl-
den bırı olmak uzere bu ıllerde-
kı okullann uçunu tercıh edebı-
lecekler
Yıldız Dershanelerı Kolej
Grubu Koordınatoru, psıkolog-
eğıtım uzmanı İhsan Gonç'un
okul tercıhlerı konusunda aday-
Jara uyarıları şoyle
* "Tercıhlerin hep yuksek pu-
*anlı ve yakın puanlı okullar ol-
mamasına dikkat edılmelı, lısle-
deki ilk tercihın taban puanı ıle
son tercihın taban puanı arasın-
"da fark oluşturulmalıdır.
— Tercıhler arasında konten-
jana dikkat ediJmelı. tercıhe ters
duşmuyorsa çok sayıda ogren-
cı alan okullar seçılmelidir.
— Sıralama > uksek puandan
duşuk puana dogru yapılacak-
tır. 1. tercıh seçılen uç okuldan
taban puanı en > uksek olanı ol-
rnalıdır Buna dıkkal edılmezse
tercıh seçeneklen kullanılmamış
olur."
Tercıh sıstemı dışında ön ka-
vıtla oğrencı alan lstanbul,
Konya, Fatsa Anadolu lmam
Hatıp Lıselen ıle Bolu Mengen
Anadolu Aşçılık Lısesı'nın top-
lam kontenjanları 360 kışı Bu
kontenjanın 144'u Beykoz Ana-
dolu lmam Hatıp Lısesı'nın Bu
okullar, sınav sonrasında açık-
layacaklan taban puanıyla on
kayıt sıstemıne gore Turkıye'nın
her bolgesınden oğrencı alacak-
lar Oğrencıler bır okulu kazan-
mış ve bu okula yerleştınlmış ol-
salar bıle hepsı de pansı>onlu
olan ve erkek oğrencı alan bu
okullara onkayıt yaptırıp puan
sıralamasıyla gırebılecekler
Anadolu lıselerıne yerleştırıl-
me ıle ılgılı "bilinmesı gereken
onemlı noktalar" da şunlar
"Anadolu lıselerinın pansi-
>onlu olanlarında parasız vatılı
okumak ısteyen ada>ların dev-
let parasız vatılı sınavlarını ka-
zanmış olmaları gerekivor.
— Pansıyonu olan Anadolu
lıselerını tercıh ederek parasız
> atılı okumak ıstejen ogrencıle-
rın girmelen gereken devlet pa-
rasız vatılı ilkokul sonu sınavı
için başvurular 1 nısanda başla-
vıp 12 nısanda bitecek. Sınav 9
haziranda yapılacak.
— Mılh Egitim Bakanhgı'nda
gorevli veva emeklı ogretmenle-
nn çocuklanna yabancı dılle og-
retim yapan ozel okullarda ha-
zırlık sınıfını okumuş veva ara
sınıflarda okuyor olmaları ko-
şuluyla yeteıiılik sınavından ge-
çirilerek Anadolu lıselerıne na-
kil hakkı tanınmıştır.
— Anadolu lıselen arasında
hazırlık sınıfı aşamasında oğ-
rencı nakli yapılamaz. Hazırlık
sınıfı sonrasındaki nakıller
okullann her yıl degışen ara sı-
nıf kontenjanJarıvla sınırlıdır."
Adavlara 220 dakıkalık sure
ıçınde 100 soruluk bır testın uy-
gulanacağı sınav, 30 Turkçe, 15
sosval grubu, 5 dın kuituru ve
ahlak bılgısı, 30 matematık, 20
fen grubu sorularından oluşa-
cak Bu arada, bu yıl başlatılan
bır uygulama ıle T C uyruklu
Hırıstıyanlık veya Musevılık
dınlennden bınne mensup oldu-
ğunu belgelendırerek dın kuitu-
ru ve ahlak bılgısı dersıne gırme-
dığı ıçın ılgılı bolumu kodlayan
oğrencılere bu dersten soru so-
rulmayacak Ancak bunun ye-
rıne sadece bu konumdakı oğ-
rencılerın cevaplandırması ıçın
bu derse ayrılan soru sayısında
sosyal bılımlere aıt sorular so-
rulaı_ak Sonuçlar 9 temmuzda
açıklanacak lstanbul, Ankara
ve tzmır ıllerı ıçın okul konten-
janının 4 katı kadar dığer ıller
ıçın okul kontenjanı kadar ye-
dek lıstesı ılan edılecek kayıtlar
22 temmuz pazartesı gunu baş-
layacak
(Baştarafi 1. Sayfada)
derılınce bu kez ilkokul oğren-
cılerı derslere gırmıyor Oğren-
cıler ve velılerle polıs ^atışıvor
Sılvanlılar kızgın "Polıs, ilko-
kul çocuklarını copladı, goz ya-
şartıcı bomba attı."
Gozaltındakıler mahkemeye
çıkartüıyor Sılvanlılar adlıye bı
nasının çevresını sarmış Yaka-
lananlar arasında 13 14yaşında
lıse oğrencısı kızlar da var Gu-
venlık guçlerı, "Dagılın, gozal-
tındakıler serbest bırakılacak"
dıvor Halk hıç de dağılmaktan
yana değıl
— Serbest bırakın oyle dağı-
lalım.
Bır özel tım gorevlısı telsızle
ustlerıne durumu bıldırıyor
— Silvan halkı ısvan halinde-
dir...
Dun pazar sakınhğını yaşıyor-
du Silvan Halk ana caddedekı
kaldırımların uzerınde bekleşı-
yor Bır haftadır ılçede yaşanan
gergınhğe bır de Silvan yakınla-
rında beş PKK mılıtanının öldu-
rulmesı eklenmış Anlatılanlara
gore Sılvan'ın bır koyune gıdıp
on ıkı korucunun sılahını aimış
PKK'lılar Bunun uzerıne gu-
venlık guçlerı operasyona başla-
mış, havadan ve karadan Helı-
kopterden açılan ateş sonucu öl-
durulmuş PkK'lılar Ikısının ce-
nazesı Sılvan'a getırılmış
Gunevdoğu'da bır şeyler olu
yor Ancak bu ne dun Dıyarba
kır'dakı Nevruz gunu ne de Sıl-
van'dakı tazıyedır Uzun suren
baskı donemıne ilk yığınsal tep-
kıler, geçen vıl Cızre'de, Nusay-
bın'de halkın katıhmıyla yapılan
gösterıler, ateş açmalar, gozaltı-
lar, vıne gosterılerle başlamıştı
Bu yıl daha çok ınsanın katıldı
ğı eylemler vapılıyor daha çok
yerleşım bırımınde. Kurtçeye ya
sak getıren yasağın Cumhurbaş-
kanı Ozal'ın talımatıyla kaldın-
lacağının dvıklanması, Kuzey
Irak'ta Kurtlerın duruma ege-
men olması, Özal'ın Talabanı'y-
le goruşulduğunu açıklaması gı-
bı unsurlara zaten patlama nok-
tasına gelen halkın tepkısı de ek-
lenınce bolgedekı ilk goruntuler
"ıpin ucunun kaçtığı" yolunda
FARUK BİLDİRİCI
A1SKARA — Cumhurbaşka-
nı Turgut OzaJ'ın ABD gezısı-
ne Dışışlerı Bakanı A. Kurtce-
be Alptemoçin'ın katılmaması
ANAP'ta eleştırıldı ANAP
Grup Başkanvekılı Yasın Boz-
kurt, Alptemoçin'ın durumu-
nun, Alı Bozer'ın, Özal'ın geçen
yıl ekım ayındakı ABD zıyare-
tınde Bush ıle yaptığı göruşme-
ye alınmaması uzerıne Dışışlerı
Bakanlığı'ndan ıstıfası ıle ben-
zerlıkler taşıdığını savundu
Bozkurt, "Benzer şeylerdir.
Ama Alı Bozer, bir izzeti nefıs
meselesi yaptı, ayrıldı" dedı
ANAP Grup Başkanvekılı
Yasın Bozkurt, Cumhurıyet
muhabırının, Cumhurbaşkanı
Turgut Ozal'ın ABD gezısıne
ılışkın sorusuna, "Bu konuda
henuz bır bilgimtz yok. Gazete-
lerde bıle neler konuşuldugu he-
nuz yok" karşılığını verdı
Bozkurt, Dışışlerı Bakanı
Alptemoçin'ın Ozal'ın gezısıne
katılmaması ıçın "Keşke gitseydı.
Onun da gonışmelerde bulun-
masında isabet vardı. O bir
çelişkıdir" değerlendırmesınde
bulundu Ozal-Bush göruşmesı-
ne ahnmamasından sonra Dışış-
lerı Bakanlığı gorevınden ıstıfa
eden Alı Bozer'ın durumuyla
Alptemoçin'ın durumu arasın-
da benzerhk olup olmadığı so-
rusuna Bozkurt, "Bozer oyle
bir mesele olarak gordu, demek
ki benzer şeylerdir. Ama Ali Bo-
zer bir izzeti nefıs meselesi yap-
tı, ayrıldı. Orada çok onemli go-
ruşmeler oldu. O gonışmelerde
dışişleri bakanının buhınmasHi-
da isabet olurdu kanaatinde-
>im" yanıtını verdı Devlet Ba-
kanı Guneş Taner'ın, "Ekono-
mik konulann da ele alınması
nedenıvle goruşmelere katılmış
olabılecegım" vurgulayan Boz-
kurt, "Ama Dışısleri ile de ılgi-
lı çok onemlı konular goruşul-
muş. Kıbrıs, Ortadogu mesele-
lerı ele alınmış" dıye konuşıu
Ozal'ın bundan oncekı ABD
gezısıne katılmasına karşın Bush
ıle yaptığı goruşmeye alınmayan
ve gezı donuşunde ıstıfasını ve-
ren Alı Bozer, Cumhurıyet mu-
habırının Alptemoçin'ın duru-
muna ılışkın sorusunu, "Ben bu
konulara girmek istemiyorum"
dıve yanıtladı
Cemiloğlu: Turan hayaldir
(Baştarafı 18. Sayfada)
sını ıstıyorlar
Cemıloğlu'na yonelttığımız
bır soru da "Panturkızm ve
Turancılık" ıle ılgılı Çunku
Mustafa Cemiloğlu geçmış yıl-
larda mılh kımlığıne sarılıp va-
tan Kırım'a donmek ıstedıkçe
bu maddelerden yargılanıp hap-
se atıldı Turkıve'de ozellıkle
sağ kesımde Cemiloğlu "Turk-
çuluk ve Turancılıgın bayrağı"
gıbı tanıtılmak ıstendı Gerçek
nedır
0
Cemiloğlu bunların kav-
gasını mı verıvor, yoksa haksız-
lığa uğramış vatanına donmek
ısteyen Kırım Tatarlarının dava-
sında mı
9
Mıkrofon Sovvetler Bırlığf n
ISTANBULDAKI ANADOLU LISELERI 88-90 YILLARI TABAN PUAN TABLOSU
ftgretim yılı
Kod Ofculnn adı
174 ist Anadolu L
175 Galatasaray Lıs
176 Katiıköy
177 Beyoölu (kız)
178 Ntşantaşi
179 Cağaloğlu
180 H Avnı Sözen
181 Beşıktaş Atatürk
182 UskudarAL
183 Kartal
184 Bahcelıevler
185 Kartai B Bora
186 Kartal B Bora
187 BakırköyM Bert
188 VefaAnadotu
189 İhsan Mermercı
* 1988-1989 oğretım
çıkanlmış, bu oğretım
den merkezı sısteme
Dll
Airrt
Frn
Ing
Ing
Ing
Alm
Ing
Ing
Alm
Alm
Alm
tag.
Frn
Ing
Ing
Alm
yılında lstanbul
yılında önkayıt
gırmıstır
Koırt
144
144
288
36
72
144
72
144
72
72
72
72
36
36
—
72
Anadolu
1988-89
Puanı
328 000
312 000
333187
325 948
361487
318 585
327 389
338 919
306 594
283 498
289 707
307 937
285 196
306 386
—
—
Net
75 18
69 39
7836
75 79
88.46
73 18
74 96
80 40
68 92
60 76
62 95
67.92
6138
66.99
313.157
-
Lısesı ve Galatasaray Anadol
sıstemıyle oğrencı alan bu
1989-1990
Puanı
366 746
356 557
345 621
330 689
352 674
335 709
340165
349 938
310 440
307 009
307 332
334 303
295 960
332 356
63 73
290 427
j Lısesı merkez
Net
8180
78 36
74 67
69 64
7715
73 15
7284 »
76 0 8 ^ 1
62 81
61 66
6177
70 86
57 93
7015
56 72
sıstemden
kı okul 1989-1990 öğretım yılında yenı-
ISTANBULDAKI 16 ANADOLU LISESININ BOLGE VE DIL DAGILIMI
(ngifece öğretım yapan Anadolu lıseten
Almanca öğretım yapan Anadolu lıseterı
Fransızca ogretım yapan Anadolu lıselen
Toplam öğrena kontenjanları
3. Bölge
432
144
36
612
1.-5. Bölge
396
432
144
972
Topiam
828
576
180
1584
dekı Turklenn durumuna ılışkın
sc umuzu yanıtlayan Cemıl-
oğlu'nda
Yakın alaka
"Eger de bu devlette gerçek-
ten demokrasi olsa, mıllet oz
topragın ıstegını yapabılse, el-
bette çok milletler ayrı bağım-
sız cumhunyetler kuracaktır. \ e
bagımsız cumhunyetler kurduk-
tan sonra Turkı cumhunyetler
arasında alakalar daha sıkı ola-
cak, ama sizın soyledıgıniz gibı
Panturkıst ulkusu, yanı hep
Turk milletler bır devlet olma-
sı, bence bu hayaldir, pratik bir
şey degıldır. Ama yakın olma-
ları, birbirine kardeş cumhun-
yetler olmaları hep mumkun-
dur."
Cemıloğlu'nun bu sozlerı
"hayal âleminde" yuzenler ıçın
kuı,uk bır uvarı olabılır Evet,
gerçekçı bır cemaat lıderı olan
Mustafa Cemiloğlu, daha son-
ra Turkıye'ye okutmaya gonde-
rılecek Tatar gençlerının "val-
nız dil ve dın degıl, teknik ko-
nularda da egıtım gormelerım"
ıstıyor Bu da bır başka uyarı nı-
telığınde Çunku Kınm Turklerı
ıle ılgılenen grupların bır kısmı
"Turkçuluk", bır kısmı ıse
"tslamcüık" adına ılgılenıyor-
lar Daha doğrusu Kınm Tatar-
larını kendı sıyasal ya da dınsel
eğilımlerıne gore değerlendırme-
ye \e o yone çekmeye çalışıyor-
lar Varsın uğraşsınlar Yaşam
her zaman kendı yolundan gı-
der, ırmaklar kendı yataklarını
kendılerı oluşturur
45 yıllık surgunden sonra Kı-
nm Tatar gençlerı ne durumda
9
ne vapıvor ne duşunuyorlar
Yaşam nereye akıvor
9
Bunu da
varın ınceleyelım
Yarın: Kırım-Pop
elhamdülillah
ile roek muzigi
G O Z L E M UĞUR MUMCU
(Baştarafi 1. Sayfada)
da tutuklama kararları çıkarılan sanıklara da 'gyabı tutuklu'
denır
Ozal'ın dış sıyaset anlayışı dıplomasıde 'gıyap sıyaseu'
doğuruyor Bu sıyaset nasıl uygulanıyor? Şoyle
Cumhurbaşkanı Ozal'ın ABD Başkanı Bush ıle Camp Da-
vıd'de yaptığı goruşmelerıne Dışışlerı Bakanı Alptemoçin
katılmıyor Göruşmeler, Dışışlerı Bakanı'nın 'gıyabında' ya-
pılıyor En son çarpıcı ornek bu
Dışışlerı Bakanlığı, dış sıyasetten acıkca dıslanıyor1
Kurt lıderlerı ıle gızlı kapaklı ıllegal göruşmeler' soz ko-
nusu olunca, son dakıkada bakanlık musteşarı ve MIT çağ-
rılıyor Sıra Camp Davıd'e gelınce de Dışışlerı Bakanı Alp-
temoçin Lıbya'ya gonderılıyor
Dıs sıyasetın en can alıcı konuları dışışlerı bakanının
'gıyabında' konuşuluyor
Oysa, anayasaya gore cumhurbaşkanının 'yabancı dev-
letlere buyukelçı atamak ve yabancı buyukelçılen kabul
etmekten' başka bır yetkısı de yoktur
Hukuk devletınde her yetkı bır sorumluluk karşılığıdır Yet-
kısız sorumluluk olmayacağı gıbı sorumluluğu olmayan bır
yetkıden de soz edılemez
Dış sıyasetın Bakanlar Kurulu'nca saptanması ve Dışış-
lerı Bakanlığı'nca yurutülmesı gerekır Bu sıyasetın yuru-
tülmesınden Bakanlar Kurulu ortaklaşa sorumludur Ana-
yasa, cumhurbaşkanına dış sıyasetı oluşturma ve oluştur-
duğu bu dış sıyasetı tek başına uygulama gıbı bır yetkı de
vermıyor
Anayasa, Ozal'a, hukumetın 'gıyabında TBMM'den onay
almadan, Meclıs'e bılgı vermeden, Dışışlen'nı dışlayarak ka-
palı kapılar ardında ulke geleceğı ıle ılgılı göruşmeler yap-
masına, pazarlıklara oturmasına, sozler vermesıne engel-
dır
Orneğın Kurt konusu ve Kıbrıs sorununda Camp Davıd-
de neler konuşuluyor'' Ne gıbı sözler verılıyor?
Bunlar bellı değıl
Bu konuları, bakanlar bılmıyor, TBMM'ye bılgı verılmıyor,
Dışışlerı Bakanı Camp Davıd'de ne konusulduğunu bılmı-
yor, bu konuları kamuoyu da bılmıyor
Dışışlerı Bakanlığı, dıplomasıden soyutlanıp dıslanıyor
Papandreu ıle yapılan ve o günlerde 'Davos nıhu' dıye övu-
le övule bıtırılemeyen toplantılar da ANAP ıle ıçlı-dışlı bır
şırket tarafından duzenlenmıs değıl mıydı9
Bakanlık, Davos'ta da devre dışıydı
'Davos ruhu'nun Turk-Yunan ılışkılerınde 'nane ruhu' ka-
dar etkısı olmadığı hemen sonra anlaşılacaktı
Davos, dış sıyaset adına tam bır başarısızlıktı, bu başa-
rısızlığı, Bulgar sıyasetı ızledı Bulgarıstan'da yaşayan yuz-
bınlerce Turk, Özal tarafından Turkıye'ye çağnldı, sonra da
kapılar soydaşların yuzlerıne karşı kapanıverdı'
Dış sıyaset, bakanlık açısından somut orneklerı goruldu-
ğu bıçımde gıyap kararları' ıle yonetılıyor
Aralarında Kurt kokenlı bakanların da bulunduğu huku-
met, surgun kararnamelerı hazırlıyor, Ozal, bu kararname-
lerı hazırlayan hukumetın 'gıyabında' Kuzey Irak'takı Kurt
ayakianması lıderlerı ıle gızlı goruşmelere karar verıyor
Ve bu göruşmeler ıçın ilk temasları Dışışlerı Bakanlığı-
nın 'gıyabında' bır gazetecı yapıyor'
Sayın Dışışlerı Bakanı, bu 'gıyap sıyasetı'n\ acaba son yıl-
ların en onemlı dıploması başarısı olarak mı goruyor? Bıl-
mıyoruz
Bılebıldığımız, Dışışlerı Bakanlığı 'manevı şahsıyetı'nın yet-
kısız ve sorumsuz Cumhurbaşkanı Ozal elıyle ve bu 'gıyap
sıyasetı' ıle gun geçtıkçe yara aldığıdır
Bunu gören, bunun acısını yureğınde duyan Dışışlerı Ba-
kanlığı yetkılılerı yok mudur'? Vardır şuphesız
Eskı Dışışlerı Bakanı Bozer, Bush-Ozal goruşmesıne alın-
madığı ıçın gorevınden çekılme gereğını duymuştu Acaba
Alptemoçin boyle bır sıkıntı ıçınde değıl mıdır''
Değılse, lıberallığıne hayran olduğumuzu ıtıraf etmekten
kendımızı alamadığımızı saygı ve kaygı ıle bıldırırız
74 yıl sonra Hansaray'da
yor Orneğın Iran, Azerbaycan
1
da ateıstlenn kökten yıktığı Bı-
bı Heykel Camısı'nı yenıden
yapmak ve butun masrafları
karşılamak ıçın başvurdu Iranlı
mollalar çeşıtlı cumhurıyetlerde
faalıvet halındeler
Moskova merkezlı "Ahmedı-
>e" tarıkatının da adı sağda solda
duyulmava başladı Hırıstıyan
mısyonerler Gurastan da Muslu-
man köylerde boyuna takılacak
mınık altın suyuna batırılmış
haçlan hedıyeolarak bedavada-
ğıtıyorlar Herkes bu gruplar uze-
rınde etkınlık sağlamaya ça-
lışıyor
18 Sayfada)
Ancak çeşıtlı dını kuruluşlar ya-
salar çerçevesınde bunlardan
maddı yardım alabılır Kuçulen
bır dunyada yaşıyoruz Buna
karşı çıkmamak lazım Yoksa
bız de başka ulkelerdekı Turk ve
Islam gruplara yardım edeme-
yız
• Turkıye bu topluluklara
"kultur, din ve ekonomi" vo-
nunden yardım etmelı Işadam-
ları yatınm bakımından daha az
kârı goze alarak destek olabılır-
ler Sovyetler'dekı Turkı halklar
ve Musluman gruplarla dunya-
da başka kuvvetler de ılgılenı-
Camp David zirvesinde Özal'dan Bııslva önerî: Strateîik isbirlim
(Baştarafi 1. Sayfada)
sı ABD ıle bugune kadar 'SEİA
kapsamında ve N \TO amaçla-
n dahilınde' sınırlanmış olan as-
kerı ışbırlığıntn dokusunu değış
tırecek bır kavramı ıkılı ılışkıle-
re getırıyor Bu onen, ABD ıle
mutlaka dar kapsamlı bır aske-
rı anlaşma ımzaJanmasını değıl,
savunmadan ekonomıye, ortak
yatırımlardan sureklı danışma
mekanızmasının ışletıleceğı ya
kın bır ılışkıye kadar genış bır
çerçeveyı hedeflıyor Bu şu an
lama gelıyor Ikı ulke arasında
ıçlı dışlı bır ılışkı, her alanda da-
nışma, tıpkı ABD ıle Ingıltere
arasında olduğu gıbı "bırbirı
adına hareket etme' olanağı, In-
gıltere ve ABD nasıl kı ortak çı-
karlann korunmasında ve çıkar-
ların çakıştığı noktada 'tek bir
ses' gıbı ortak hareket edıyorsa,
Turkıve ıle de boyle bır ılışkı, In-
gıltere nasıl kı ABD'nın 4vru-
pa'ya koprusu ıse stratejık konu-
mu nedenıyle Turkıye'nın de Or
tadoğu bakımından avnı ışlevı
gorebıleceğı bır kavram
ABD nasıl bakı>or?
ABD, bu yenı kavrama nasıl
bakıvor9
ABD de ıkı ulke ara-
sında sureklı bır danışma meka
nızması kuracak stratejık ışbır-
lığı kavramının ılke olarak va-
rannaınanıyor En azından bı-
ze verdıklerı ızlenım boyle An-
cak ABD'nın Camp Davıd'de
hemen bu onennın ustune atla-
maması da dikkat çektı Orne-
ğın Ozal, Turkıye nın 'Hiçbır
şeye kapalı olmadıgını, ikili an-
laşmalar voluyla aktıf rol oyna-
maya hazır oldugunu" sovleyın-
ce ABD tarafı bunu not almak-
la vetındı Turkıye'nın kolunu
bukup de bır şev alalım gıbı
davranmadı Bunda şu unsur
önemlı rol ovnuyor ABD, Kor-
fez savaşı ıle bırhkte eskıden sa-
hıp olmadığı bazı olanaklara
kavuştu Şımdı artık Korfez ul
kelerınde onemlı bır hava gucu
tutabılecek, onceden depolama
yapabılecek Bu da kendılerını
bıraz ağırdan satmalarına yol
açıyor Bır yonetım mensubu,
"Ozal, eger hızla hareket etmez-
se Turkıye'nin yıne kenarda ka-
lacagını gordu" dıye konuşu-
yor O yuzden de kol bukmek
yerıne, "Siz ıstıyorsanız bız de
olumlu bakanz. Turkıye, tum
devlet çarkı ile kamuoyu ıle bu-
nu ıster hale gelsın, bızım oldu-
gu kadar kendı çıkarlannın ol-
duguna ıkna olsun" gıbı bır ha-
vadalar Israrlı gorunmuyorlar,
ama dığer yandan da tıpkı în-
gıltere başbakanını dınler gıbı,
Turk goruşlenne cıddıvetle yak-
laştılar
Kurt konusu: Bu konunun en
onemlı tarafı, ABD Başkanı
Bush rarafından gundeme getı-
rılmesı oldu Bush, Irak'ın ku-
zey ınde meydana gelen gelışme-
lerı hatırlattıktan sonra duru-
mun ne olacağını, Turkıye'nın
buradakı gelışmelerı nasıl gor-
duğunu sordu Cumhurbaşkanı
Turgut Ozal, bunun uzerıne ay-
rıntılı bır Kurt ekspozesı yaptı
Turkıve'de vaşayan Kurtlerle
Irak ve Iran'da yaşayan Kurtler
arasındakı farkı anlattı Daha
once, bu konuda basında da ver
alan bazı açıklamalarında oldu
ğu gıbı, Turkıve'de Kurtlerın
dev letın her kademesınde gorev
aldığını, generaller ve polıtıka-
cılar bulunduğunu, Kurtlerın
sadece Doğu'da değıl, Batı Ana-
dolu'da da yaşadığınj, Turkıve'-
nın bır ımparatorluğun mırasçısı
olarak değışık ırkları 'eritme
potası' oldugunu anlattıktan
sonra Turkıye'dekı Kurtlenn dı-
ğer ulkelerdekıne oranla savıca
fazla olmakla bırhkte, Irak \e
Iran'a çekılmesını mumkun gor
medığını, çunku Turkıye'nın
daha parlak bır ekonomık gele
cek vaat ettığını vurguladı Son-
ra lafı Turkıye'nın son gunler-
de Irakh Kurt lıderlerle yaptığı
temasa getırıp Turkıve'nın bu
konudakı ızlenımlerını aktardı
Boylece Turkıye, hem Kuzey
Irak'takı Kurt hareketını nasıl
gorduğunu anlatmış hem de
Kurtlerle son temasında aldığı
duyumları ABD ıle paylaşmış
oldu Paylaşüan bır başka gö-
ruş de bagımsız bır Kurt devletı
kurulması ıhtımalının her ıkı ul-
ke tarafından da dıslanıyor ol-
ması ıdı Ayrıca ABD'nın Kurt
konusuna yaklaşımında Turkı-
ve'yı rahatsız edecek bır talep
veya telkm hıssedılmedı, aksıne,
bır anlayış havası ızlendı
Kıbns sorunu: Bu sorunun
Camp Davıd'de gundeme gel-
mesı de çok ılgınç bır şekılde
gerçekleştı ABD Başkanı Bush,
heyetler halınde goruşmelerın
başında, Turkıve'nın oteden be-
rı guvenılır bır muttefık olarak
tanındığını, ama Korfez krızın-
dekı polıtıkalannın bunu bır kez
daha teyıt ettığını, bu yuzden de
Turkıye'ye teşekkur ederek baş-
lamak ıstedığıru behrttıkten son-
ra sozu Ozal'a bıraktı Cumhur-
başkanı Ozal da nezaket sozle-
rınden sonra ıkılı ılışkılerın ya-
bancı unsurlardan arındırılma-
sının esas oldugunu vurgulaya-
rak 'nasıl olsa bu konu gunde-
me gelecek' bıçımınde bır yak-
laşımla Kıbns konusunu açtı
Bugune kadar Kıbrıs konusunu
genellıkle ABD açardı, oysa
Ozal, bu konuyu kendısı açarak
ABD'nın elınden bu sılahı aldı
ABD tarafı, bunun kendılerını
ne kadar şaşırttığını, ama dığer
yandan 'Ozal'ı tanıdıkları için
şaşırmamak gerektiğinı" bu gö-
ruşmenın gecesınde verılen bır
yemekte bıze ıfade etmekten çe-
kınmedıler Cumhurbaşkanı
Ozal, bu konuva değınırken ıkı
toplumlu, ıkı kesımlı ve eşıtlık
esasına dayalı bır federe dev le-
tın onemını vurguladıktan son-
ra Rumların, Turklerın sıvası
eşıtlığını kabul etmesının esas
oldugunu, eğer bunu yaparlar-
sa ışlerın kolavlaşacağını soyle-
dı Turkıye'nın daha once de
vurguladığı gıbı BM'nın 649 sa-
yılı kararını kabul ettığını, ama
Rumların asıl nıvetının adanın
tamamını elde etmek olduğun-
dan gerçekte onlann 649'u ka-
bul etmeye yanaşmayacaklarını
belırttı Bovlece Bush'a dolaylı
olarak Rumların gerçek nıyetı
hakkında bır mesaj verılmış ol-
du
Saddam ve Irak: Her ıkı baş-
kan da bugune kadar Irak lıde-
rı Saddam Huseyin'e fazla sem-
patık bakmadıklarını çeşıtlı de-
falar hıssettırdıler Camp Da-
vıd'dekı goruşmelerde bu duy-
guların ızlerı her ıkı tarafın da
gozunden kaçmadı Turk tara-
fı Bush'un tutumunu, Amerı-
kan tarafı da Ozal'ın tutumunu
bu duvgu boyutunu goz onun-
de tutarak değerlendırdı Taraf-
lar, her ne kadar Saddam Hu-
seyın gıtmedığı surece ılışkılerın
normalleşmesıne ıhtımal verme-
dıklerı konusunda goruş bırlı-
ğınde olsalar
da bunun, Irak'ın
toprak butunluğu pahasına ol-
mama<ı yonunde de net bır ta-
vır aldılar 'Saddam gitsın, ama
Şıiler gelsin, Kurtler gelsin' gı-
bı bır hava belırmedı Irak'takı
son kabıne değışıklığı ıse yme ıkı
tarafça da 'gostermelık' olarak
nıtelendı ve Hammadı'nın ışba-
şına getınlmesı Şıılere hoş gö-
runmek ıçın atılmış bır adım
olarak algılandı Cumhurbaş-
kanlığ' Sozcusu Kaya Toperı'-
nın açıklamasına gore ıkı lıder
de 'Irak'ta bugunku sorunların
ancak demokratık bır sıstem
ıçınde sureklı çozume kav uşabi-
lecegı ve bunun geregı uzerinde'
durdular Ancak Irak'takı de-
mokrasının kulturunun buna el-
verıp elvermeveceğı konusu boş-
lukta kaldı
Sovyetler'in gelecegi: Ikı ul-
ke lıderının değındığı konular-
dan bır başkası da Sovyetler'ın
geleceğı ıdı Ozal, Bush'a son
SSCB sevahatıne ılışkın ızlenım-
lerını anlattı ve Musluman cum-
hurıyetlere ılışkın bazı gozlem-
lerını aktardı Ozal, Sovyetler'-
dekı yenı duşunce surecının de-
\amı ve uygulanmasının onemı-
nı vurguladıktan sonra bunun
'geri donuşsuz bir sureç' oldu-
gunu soyledı Ozal, Turkıye'nın
Sovyet cumhurıyetlerıyle gehşen
ılışkılerı konusunda da bılgı
CAMP DAVTD CÖRÜŞMELERİNDENİZLENİMLER
İki lider 6 saati başbaşa geçirdiVV4SHINGTON (Cumhurıyet) — Genel
olarak "ıkı arkadaşın karşılıklı otunıp kah-
ve içerek sohbet ettigı" bır havada geçen
Camp Davıd goruşnıelerınde Cumhurbaş-
kanı Ozal, "Bu fırsatı ıyi degerlendirmek
ve her şeyi soylemek" havasındavdı
Göruşmeler ıkı kategorıde cerevan ettı II-
kınde başkanlar ve eşlerı, yanlarında zabıt
tutan tek bır kışı dahı olmadan cuma gece-
sı vemek masası etrafında bır araya geldı
Bu yemek sırasında neler konuşuldugu ta-
mamen ıkı çıft arasında kaldı, devld kayıt
larına geçmedı Ancak ıkı çıtt arasında sa
mımı bır ıletışım kurulduğu. ABD Başka
nı'nın eşı Barbara Bush'un Beyaz Saray'a
dondukten sonra dahı tatıl gıvsılerıyle ka
nı James Baker, Ulusal Guvenlık Danışmanı
Brent Scowcroft ve ABD'nın Ankara Bu
yukelçısı Morton Abramowıtz'ın de bulun
duğu 9 15'ten 11 30'a kadar suren uzun go
ruşmeye ıkı başkan da kravatsız olarak, spor
gıysıler ıçınde katıldı Bu goruşmede Turk
tarafında Devlet Bakanı Guneş Taner ıle
Turkıye'nın VVashıngton Buvukelçısı Nuz-
het Kandemır bulundu
Bu goruşmede bulunan her Amerıkalı
vetkılının karşısında aynı konudan sorum
lu Turk meslektaşı vardı Bır tek Baker'ın
karşısında Turk meslektaşı Kurtcebe Alp-
temoçin yoktu Guneş Taner'e bu durum
hatııiatıldığında. "Baker da devlet bakanı
(ABD'de Dışışlerı Bakanı'na 'devlet bakanı'
pıva kadar çıkarak ve yanaklarından ope- anlamına gelen 'Secretarv of State' denıvor)
rek Semra Özal'ı uğurlamasından bellı ol
du Ikı başkan arasında ıse "esprilerın" va
pıldığı hatta "şakalaşıldıgı" bır sosyal at
mosfer gelıştı
Bu atmosfer cumartesı sabahı tarafların
yardımLilarının bulunduğu muzakerelerde
de korundu Orneğın ABD Dışışlerı Baka
ben de devlet bakanıvım. Bunda bır garip-
lik yok" karşılığını verdı Hatırlanacağı gı-
bı benzen bır olav eskı Dışışlerı Bakanı Alı
Bozer'ın ıstıfasını getırmıştı
İkı lıder oğle vemeğını de bır arada ye
dıkten sonra VVashıngton'a donuş hazırlık
larına gırıştı Ancak havanın bozuk olma
sı nedenıyle helıkopterle yapılamayan dö-
nuş, kara yolundan gerçekleştı Bu da ıkı
lıdere bır kez daha aynı aracın ıçınde bır sa-
attı aşkın yan yana olma olanağı verdı
Boylece ıkı lıder vaklaşık 6 saatı bır ara-
da geçırdı Oncekı gun bu konudakı goruş-
lerını Cumhurıyet'e açıklayan bır ABD dı-
şışlerı yetkılısı, "Başkan son zamanlarda
hiçbır yabancı konuguna bu kadar vakit
ayırmamıştı" dedı
Cumhurbaşkanı Ozal, dun de ABD Baş-
kan \ardımcısı Dan Quayle'ın Beyaz Sarav"
ın vabancı konuk koşku Blaıre House'da
onuruna verdığı oğle yemeğıne katıldı
Cumhurbaşkanı gece de ABD'nın onde ge-
len stratejı kurumlarından Amerıcan En-
terprıse Instıtute'un duzenledığı bır akşam
yemeğınde konuşma yaptı Yemekte ABD-
nın onde gelen Islam tanhçılerınden Prof
Bernard Lewis ıle ABD Savunma Bakanı
Dıck Chenev de bırer konuşma yaptılar
Ozal, VVashıngton'dakı programını bu sa
bah tamamlıyor ve North Carolına eyaletı
ne geçıvor
verdı
Cumhurbaşkanı Turgut Ozal,
ABD Başkanı George Bush ıle
yaptığı uzun göruşmelerde,
Turkıye'ye Korfez fonu kapsa-
mında vaat edılen 4 2 mılyar do-
lara mahsuben I mılyar dolar ıs-
tedı ABD Başkam Bush, bu ta-
lebı ınceleyeceklerını kaydettı,
ancak kendı ulkesının de bazı
malı guçlukler ıçınde oldugunu
vurguladı
Bu konudakı goruşmeler sıra-
sında Ozal, krızın Turk ekono-
mısı uzerındekı etkılerını anlat-
tı ve Amerıkan yönetımının son
olarak verdığı 200 mılyon dolar
tutarındakı ek yardıma teşekkur
ettı Ancak Turk ekonomısının
krızın etkılerınden bır an once
kurtulması ıçın daha önce soz
edılen ekonomık yardımların
bır an once yerıne getırılmesının
onem ve yararını vurguladı Bu
çerçevede de ABD'den 1 mılyar
dolar acıl yardım ıstedı
ABD tarafı, bunu bıraz şaş-
kınlıkla karşılayıp bunun butçe
teknığı açısından guçluğune de-
ğınınce Turk tarafı, vıllar once
Meksıka'ya bu yonde bır kolay-
lık yapıldığıru ve Meksıka'nm
bazı alacaklarına mahsuben
\menka'dan nakden yardım al-
dığını hatırlattı Turkıye'ye, ha-
tırlanacağı gıbı Korfez yardım
fonuna katkıda bulunan ulkeler
tarafından 4 2 mılyar dolar va-
at edılmıştı Bunun 2 7 mılyar
doları hâlâ Turkıye'ye verılmış
değıl Turkıye, bunun 1 mılyar
dolannı hemen ABD'den ıstıyor
ve alacağına sayılması goruşu-
nu savunuyor
ABD Tıcaret Bakanı Robert
Mosbacher, Cumhurbaşkanı
Turgut Ozal'la yaptığı 45 dakı-
kalık goruşmeden sonra gazete-
cılerın Turkıve'nın serbest tıca-
ret anlaşması talebıyle ılgılı so-
rularını yanıtlarken "Yunıme-
den once emeklemek gerekiyor"
dedı
Mosbacher, goruşmede Tur
kıye've bır Amerıkan tıcaret he-
yetı gıtmesı konusunun ele alın-
dığını vurguladıktan sonra bu
zıyaretın tanhının bahar sonu
olarak behrlendığını soyledı.
Mosbacher, hevetın gundemın-
de "Turkiye ıle hangi alanlarda
ış yapılabilir, neye ihtıyaç var?"
konulannın olacağını soyledı
Arap-Israıl sorununun çozül-
mesının, bölgede kalıcı bır ba-
rışın oluşmasında en onemlı
katkıyı yapacağı konusunda gö-
ruş bırhğıne varıldı Cumhur-
başkanı Ozal, bu sorunun çozu-
munde Turkıye'nın aktıf ve ya-
pıcı bır rol oynamaya hazır ol-
dugunu ve bu konuda bır
uluslararası konferansa Turkı-
ye'nın ev sahıplığı yapabıleceği
duşuncesını tekrarladı
Ikı lıderın goruşmesınde, bol-
gede suyun onumuzdekı gunler-
de daha fazla onem kazanacağı
konusunda goruş bırhğıne varıl-
dı Ozal, 3 9 Kasım 1991'de Is-
tanbul'da hımavesınde yapılacak
su zırvesı konusunda bılgı ver-
dı Cumhurbaşkanlığı Sozcusu
Buyukelçı Kaya Toperı, goruş-
melerde ayrıca, Korfez bunah-
mının Turkıye ekonomısı uzerı-
ne etkılerının ele alındığını bıl-
dırdı Bush, Turkıye'ye verılen
200 mılyon dolarlık ek yardı-
mın, bu yukun azaltılması yo-
lunda bır adım oldugunu soyle-
dı Ozal da Turkıye'ye verılmesı
taahhut edılen yardımların hız-
la gerçekleşmesı gereğını vurgu-
larken Bush, bu konuda elınden
gelen desteğı gostereceğını soy-
ledı Toperı'nın açıklamalanna
gore Cumhurbaşkanı Ozal, Baş-
kan Bush'a, Korfez bunalımının
baslangıcından bu yana dırayetlı
ve gerçekçı lıderlığınden duydu-
ğu takdırlennı ılettı Bush ıse ay-
nı sure ıçerısınde Turkıye'nın
gerçekçı tutumundan memnunı-
yet duyduğunu ve bunalım bo-
yunca Turkıye'nın bolgenın
onemlı bır ulkesı olarak gorevı-
nı hakkıyla yerıne getırdığını
soyledı
Ikı lıdenn goruşmesınde,
Turkıye-ABD serbest tıcaret an-
laşması ımzalanması ıçın goruş-
melere devam edılmesı kararlaş-
tırıldı