Katalog

12 MART 1991 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/U î Irak, uçaklarını geri istiyor • BAGDAT (AA) — Irak Hava Yollan, iç hat seferlerine ve bazı Arap ülkelerine yönelik uçuşlanna yeniden başlayabilmek için, Körfez savasının başından bu yana tran'da ve bazı Arap ülkelerinde bulunan uçaklannı geri almaya çalışıyor. Irak Hava Yollan Genel Müdürü Nurettin Safi Hammadi, AFP'ye yapüğı açıklamada, tran'da bulunan şirkete ait beş uçağı geri almak amacıyla yakında Tahran'a gideceğini büdirdi. Mttttefık hava harekâtının yapıldığı ocak ve şubat aylannda, Irak'a ait çok sayıda askeri ve sivil uçak tran'a sığınmış, Tahran bu uçaklara savaş sonuna kadar el koyduğunu acıklamıştı. Bu uçaklann sayısı müttefiklere göre 150'den fazla, Iran'a göre is 15 dolayında. Major Bonn'da • BONN (AA) — Ingiltere Basbakam John Major, beraberinde beş bakanla birlikte resmi bir ziyaret için Almanya'ya geldi. Cumhurbaşkaru Richard von Weizsaecker tarafından kabul edilen Major, Başbakan Kohl ile de öğle yemeğinde bir araya geldi. Kohl-Major görüşmelerinin odak noktasını, Ortadoğu'da yeni bir düzen kurulması, Avnıpa Topluluğu'nun ekonomik ve para birliği, Doğu-Batı iüşkileri ve uluslararası silah satışının kontrolü olusturacak. Major'ın bu akşam da Konrad - Adenaur Vakfı'nda Avrupa'daki gelişmeler konusunda önemli bir konuşma yapması bckleniyr. El Salvador'da seçimler • SAN SALVADOR (AA) — El Salvador'da seçmenler, önceki gün sandık başına gittiler. Yetkililer, seçimlerin birkaç istisna dışında genel olarak sakin geçtiğini bildirdiler. CumhuriyetMuhafızlan'nın Kerbela'da denetimi ele geçirdiği bildiriliyor Irak'ta Şii isyancılar zorlanıyorKerbela'daki çatışmalarda Cumhuriyet Muhafızlan'nın 500 Şiiyi öldürdüğü öne sürüldü. Kürtler, Kuzey Irak'ın büyük bölümünün ele geçirildiğini iddia ettiler. Dış Haberier Servisi — Irak'ta Saddam Hüseyin yonetimine karçı Kürtlerin kuzeyde, Şiilerin güneyde başlattığı ayaklanma sürü- yor. Kürt kaynaklar, Kuzey Irak'ın büyük bö- lümünün ele geçirildiğini öne sürerken, Ker- bela'da Cumhuriyet Muhafızlan'nın isyanı bastırdığı haber veriliyor. Baskent Bağdat- uı yakuı çevresinde de isyancüarla Saddam yanlısı askerler arasında çatışmalar olduğu iddia ediliyor. Şii kaynaklar, Güney Irak'ta Saddam yan- lısı birliklerle çanşmalann sürdüğünu bildi- rirken Cumhuriyet Muhafızlan'nın Kerbela- da "soylunma" giriştiğini ve 500 Şiinin öl- dürüldüğünO iddia ettiler. tran Cumhurbaş- kanı Haşimi Rafsancani de Irak'ın "soykı- nm" suçu işlediğj konusunda kaygılı olduğu- nu söyledi. Iraİc'ın kuzeyi ve güneyinde kaos sürerken LUbnan'ın başkenti Beyrut'ta bir araya gelen Saddam karşıtı muhalefet grupları "demok- nıtik ve fedenü" bir Irak için ortak strateji belirlemeye calışıyorlar. Iraklı muhalefet grupları, Saddam Hüseyin'in Irak halkına karşı giriştiği "soykınma" son verilmesi için Papa John Paul'den yardım istediler. Irak ise isyancılara karşı kimyasal silah kul- lanıldığı yolundaki haberleri yalanladı. Irak aynca ülkede yaşanan kaosun sorumlusu ola- rak lngiltere ve ABD'yi göstererek Beyrut'ta bir araya gelen muhaletet gruplannı "emper- yalizmin uşakları" olarak nitelendirdi. Kürdistan Yurtscver Birliği lideri Cetal Ta- labani, Beyrut'ta yaptığı açıklamada, Irak- ın kuzeyinde peşmergelerle Saddam yanlısı askerler arasındaki çatışmalann sürdüğünü söyledi. TaJabani, Kürtlerin, "Irak Kürdistan Cephesi" bayrağı altında Saddam Huseyin'e karşı savaştıgını ve ülkenin kuzeyinin büyük bölümunu ele geçirdiklerini iddia etti. Irak Kürdistan Cephesi, yönetüne karşı sa- vaşan Kürt muhalefet gruplannın bir araya gelmesinden oluşuyor. Ajanslar, cephenin, Irak Kürdistan Yurtsever Birliği, Irak Kürdis- tan Demokratik Partisi, Irak Kürdistan Sos- yalist Partisi ve Kürdistan Halk Partisi'nden oluştuğunu haber veriyorlar. Kürdistan Yurtsever Birliği sözcüsü Bar- ham Saleh de Kuzey Irak'ta 50 bin Irak as- kerinin ve 29 milis taburunun peşmergelere katıldığını belinerek "Kerkük, çok kısa siire içinde ele geçirilecek" dedi. AA'nm haberine göre muhalefet kaynak- lan, başkent Bağdat yakınlannda 8000 Sad- dam yanlısı asker ve BAAS Partisi militanı- nın ayaklanmacüarca kuşatıldığını ve Bağ- dat'ın bazı banliyölerinin de isyancılann eli- ne geçtiğini belirtiyorlar. AP'nin haberine göre Şii muhalefet lider- lerinden Ayetullah Muhammed Taghi Mii- derrisi, Güney Irak'ta ayaklanmanın giderek büyüdüğünü söyledi. Muderrisi, Şiilerin kut- sal kentlerinden Kerbela'da Saddam yanlısı Cumhuriyet Muhafızlan'nın Şiilere karşı "soykınma" giriştiğini ileri sürdü. Şii lider, Cumhuriyet Muhafızlan'nın tanklarla Şii halka karşı ateş açtığını ve 500 kişinin öldü- ğünü iddia etti. AP'nin haberine göre, Güney Irak'ta Şii- ler ile Irak askerleri arasındaki çatışmalar sü- rerken Kerbela, Cumhuriyet Muhafızları ta- rafından ele geçirildi. Ajans, Cumhuriyet Muhafızlan'nın kentte kontrolü tamamen ele geçirdiklerini ve isyanın bastınldığını haber verdi. Beynıt'taki toplanü AFP'nin haberine göre, Irak'ta yönetüne karşı mücadele eden Kürt, Şii, komünist ve liberal muhalefet grupiannın temsilcileri dün Lübnan'm başkenti Beyrut'ta bir araya gele- rek ortak bir strateji aramaya başladılar. AA'nın haberine göre Irak'ta Saddam re- jimine muhalif grupların Beyrut'ta dün baş- İayan toplantısında, uluslararası topluluğa, Saddam Hüseyinrejiminitanımama çagnsın- da bulunuldu. ÎRAN CUMHURBAŞKANI YARD1MCISI DR. HASAN HABİBİ YUGOSLAVYA Iraklı Şîilere yardım yapmayacağız (Baftarafi 1. Sayfada) bulut'un konuğu olarak Anka- ra'da iki gün süreyle gerçekleş- tirdiği resmi temaslardan sonra yönelttiğimiz sorular ve verdiği yanıtlar şöyle: — tran ve Türidye bu krizdc kendileriııe gore önemli roller oynadılar. İran Türki>e'nin bu krizdcki tutumunu nasd deger- lendiriyor, tran'ın bu konuda rahatsız olduğu hususlar var mı? Dr. HABtBt — Izin verirse- niz bu konuya cevap vermeye- yim. Nedeni, eleştiriden kaçın- mamdan değil. TUrkiye'nin bu tutumunun dayandığı nede,nle- rin aynntılanndan tumüyle ha- berdar değilim. Bilgim tam ol- madığı için kesin bir değerlen- dirme yapamam. Yeni güvenlik sistemi — Ortadogu için yeni bir gu- venük sistemi oluşturulınaya ça- lışılıyor. Türkiye ve tran'ın bu- rada bir rol oynamalan bekk- niyordu. Oysa seidz Arap nlke- anin geçen hafu Şam'da bu ko- nuda yapbkları toplantı ve ya- yuladıkian ortak deklarasyon Tiirkiye ve tran'ın dtşlanmaya pıl»yldıgıuı çagnşonyor. Bu ko- nudaki duyumlannız aedir? Dr. HABtBt — Basra körfe- zinin güney kıyısında bulunan altı ülke Mısır ve Suriye ile bir- likte bir araya geldiler ve bölge güvenliğine ilgi duydukları için bu meseleyi ele ahp toplantı so- nunda bir deklarasyon yayın- landı. Iran'ın bu toplantıya da- vet edilmemesini doğal karşıla- manuz gerekiyor, çünku katılan ülkeler bu olayda muttefik güç- lerin saflannda yer aldılar. İran koalisyonun içerisinde değildir. Bununla da yetinmeyip belki bu koalisyonun, muhalifidir. Bu sekiz ülkeden bazıları, örneğın Suudi Arabistan ve Kuveyt, ya- bana güclerin bölgeye gelmesin- de etkin rol oynadılar. Yabancı güçleri bölgeye davet ettikleri için biz muhalifleriydik. Onun için de bizi bu toplantıya davet etmediler. Ama Türkiye mutte- fik güçlerin üyesidir. Neden da- vet edilmemiştir? Bu soru mev- cuttur. Bildiğimiz kadarıyla or- taya attıkları plan tüm aynntı- ları ile tespit edilmiş bir plan de- ğildir. Belki bır ön plandır. — Anladıgun kadanyla an- faunh bir güvenlik sistemi olması için masada tran'ın da yer al- maa gcrektiftini soylüyorsunuz. Dr. HABIBt — Masa başına davet etmezlerse İran kendili- ğinden bu masaya oturmaya- cakur. Aynca davet edildiği her masayı da kabul etmeyecektir. Eğer meşnıluğu varsa buna ka- tılacaktır. Biz Fars körfezi ve Umman denizi sahillerimizi sa- vunacak güce sahibiz. İran biç- bir zaman genişlemek arzusun- da değildir ve komşularına ra- hatsızlık vermek isteğinde değil- dir. Aynca İran imar ve yeniden yapılanma süreci içerisindedir. Bu noktalan dikkate alırsak öy- le sanıyoruz ki bir güvenlik sis- teminin -ki onun nasıl kurula- cağı ve kimlerin katılacağı hâlâ açıklığa kavuşmamıştır - oluştu- rulmasını gerektirecek bir endişe duymamıza ve aktif çaba gös- termemize gerek yoktur. — O zaman sizin dediğinize göre Irak'ta şu anda a>aklanan Şiiler tran'dan >ardım isterler- se bu yardım verilmeyecek. Dr. HABtBt — İlaç ve gıda yardımları talebinde bulunur- larsa bu yardımlan yapacağız. Zaten şimdi uluslararası kural- lann öngörduğü şartlar çerçeve- sinde bu yardımlan yapıyoruz ve bu yardımlan yaptığımızı hiç çekinmeden söylüyoruz. Ama askeri yardıma gelince biz bu konuda kesinlikle hiçbir muda- halede bulunmayacağız. Irak'- ta bulunan guçler bir mücade- leye başlamışlarsa kendi imkân- lan ile bu mucadelelerini sür- dürmelidirler. — Körfez krizi Tiirkiye ve tran'ı yakınlaştırmış gibi görii- nüyor. Deviet başkanlan sık sık telefon goruşmeleri yapıyorlar. Gidip gelmeler oluyor. Bu iliş- kileri nasıl değerlendiriyorsu- nuz? Dr. HABtBt — Ikili ilişkile- rimizin düzeyi tslam devrimin- den sonra yüksek düzeylere ulaşma eğilimini gösteriyor. Karma ekonomik komisyon toplantıları yıllardır yapılıyor. Ülkelerimizin yetkilileri de bu çerçevede her sene birbirlerini ziyaret ediyorlar. Biz Türkiye, İran ve Pakistan arasındaki Ekonomik tşbirliği örgütü'nü (EKO) geliştirme ve daha da ak- tıfleştirmenin zorunlu olduğuna inanıyoruz. — Ankara'da Cumhurbaşka- nı ÖzaJ tarafuıdan kabul edildi- niz. Aynca ust duzeyli temaslar- da bulundunuz. Siyasi acıdan uzerinde durdugunuz konular nelerdi? Dr. HABtBt — Size yukan- da bahsettiğim konulan günde- me getirdik. Yanlız bir konuya önemle değinmek istiyorum ki bu konuyu Suriye görüşmele- rimde de gundeme getirdim. O da şu: Irak'ın kaderini yanlız Irak halkı tayin etmelidir. Her türlü yabancı müdaheleyi Irak halkının zararına görüvoruz. %/ı» "PİK DÖKÜM" Küvet? Banyo küveti; 9 Malzemnin ideal kombinasyomınu sağlayan PİKDÖKÜM+EMAYE olmalıdır.,. • KonfoHu,'sağlam, estetik olmaltdır... 0 Sıhhi olmafıdır... • Dayanıklı, uzun ömüHü olmalıdır... Göröltû kaynağı olmamalıdır... Nitin "ODÖKSAN" Küvet? Odöksan Pik Döküm Küvet; » Üstün pik döküm teknolojisi ile üretilmektedir. • Özelemaye ile kaplıdır... » Paslanmaz, korozyona dayanıklıdır... 0 Isıyı uzun süre muhafaza eder, sağlıklıdır... 0 Ses yapmaz, çevrenizdekileri rahafsız etmez... 0 Doğayı kirletmez, tekrar kullanılabilir, çevre dostudur... 0 Çeptli renk ve boyutbrdadır... 0 Türkiye sathına yaytlmış biitun Elmor bayilerinde satifa sunulmoktodır... 0 Avrupa'nm en büyük pik döküm küvet üreticisi ODÖKSAN A.Ş. tarofından, yılda 150.000 odet üretilmektedir. Genel Doğıtım ELMOR Testsot Mclzemeu T.coret A Ş ELMOR »e ODOKSAN, ELGINKAN TOPLULUĞU lcurulu>br.dır Pik Döküm Küvet GÖSTERtLER SÜRÜYOR — Belgrad'da sıcak günler devam ediyor. Gösteridler toplulugn dagıtmak üzere harekete geçen zırblı araçların üzerine bayraklarla çıkacak kadar kararlılar. Belgrad ayaktaBaşkentte dün, Tanjug Ajansı'na- göre 300 bin, televizyona göre de 100 bin kişi Başkan Slobodan Miloseviç lehinde gösteri yaptı. Buna karşılık 20 bin kişi de komünizm aleyhinde gösteri düzenledi. BELGRAD (Ajanslar) — Yu- laşılan gösteriye katılımı arttır- goslavya'da huzursuzluk hızla mak amacıyla memurlara ve iş- artıyor. Başkent Belgrad'da cu- çilere eyleme katıhna emri veril- martesi günü yapılan ve 2 kişi- diğini öne sürdüler. nin ölmesi, 80 kişinin de yara- öte yandan, Belgrad merke- lanması ile sonuçlanan anti- komünist gösteriden sonra, dün de büyük gösteriler düzenlendi. En az 20 bin kişi başkentte tekrar komünizm aleyhtan gös- teri düzenlerken, büyük bir ka- labalık da yönetim yanlısı bir gösteri düzenledi. Tanjug Ajansı'na göre sayılan 300.000, televizyona göre 100.000 kişi oldukları bildirilen göstericiler, Belgrad'ın banliyö- sünde toplanarak Slobodan Mi- loseviç başkanlığmdaki yönetim lehinde gösteri yaptılar. Bazı yabancı gazeteciler, yö- netim karşıtı gosterilere cevap olarak alelacele hazırlandığı an- zinde öğrencilerin öncülük etti- ği antikomünist gösteri de kent- ten tankların çekilmesi üzerine canlanarak sürüyor. Gösteriler sürerken, öğrenci temsilcilerin- den oluşan bir heyetin Milose- vic tarafından kabul edildiği ha- ber alındı. Başkent Belgrad'da geçen cu- martesi akşamı yaklaşık 100.000 kişinin katıldığı protesto göste- risine polisin müdahale etmesi- ni kınayan 4.000 kişilik bir öğ- renci grubu, önceki geceyansı üniversite kampusundan kent merkezine doğriı yürüyüşe geç- ti. Bir gün önceki gösteriler sı- rasında polisin ve ordunun hü- kümetten yana tavır almasmı protesto eden göstericiler, mu- halefet liderleri Vuk Draskoviç ve Jovan Marjanoviç'in serbest bırakılmasını istediler. AP Ajansı'nın haberine göre önceki gece yerel saatle 01.30 sı- ralarında kent dışındaki üniver- site kampusundan yüniyüşe ge- çen binlerce üniversite öğrenci- si, kent girişindeki bir köprüde güvenlik güçleriyle karşı karşı- ya geldi. Taraflar arasında meydana gelen çatışmada polis, gösterici- lerin bir kısmını geri püskürt- tüyse de polis barikatını yarmayı basaran bir grup, kent merke- zinde diğer yönetim karşıtlany- la birleşerek yeni bir gösteri dü- zenlendi. Sayılan 20 bini bulan göstericiler, televizyon ve yayın kuruluşlannın, 6 cumhuriyetten oluşan federasyonun en büyük cumhuriyeti olan Sırbistan'ın te- kelinden çıkanlması ve yayınla- ra sansür uygulanmaması gerek- tiği yolunda konuşmalar yaptı- lar. ROLAND DUMAS: Batı, Kıbrıs için otoritesini kullanmalı MİNE G. SAULNIER PARtS — Fransa Dışişleri Bakanı Roland Dumas, 12 mart tarihli Le Monde gazetesinde ya- yımlanan tam sayfalık röporta- jında, Körfez savaşından sonra- ki bölge ve dünya dengeleri üze- rine Fransız şablonunu açıklar- ken, röportajı gerçekleştiren üç gazetecinin Türkiye üzerine so- rulannı şöyle yanıtladı: —Sizce Tiirkiye Körfez krizi ve savaşı sırasındaki hizmetleri- ni AT'ye girmek için mi kullan- mak istiyor, yoksa 140 ile 150 milyon Tiırkçe konuşan insanın yaşadığı bu bölgede büyük bir güç olma peşinde mi? Yoksa bunlano ikisini birden mi hedef- liyor? DUMAS — Hepsini birden hedefliyor. Türkiye, Körfez'de- ki galip ittifaka bağlıhğını kanıt- ladı. Bugün ise serinkanlı bir ka- rarlılık sergileyerek Irak'ın pay- laşılmasına ilişkin bütün söylen- tilerin önünü kesti. Bu tutumu- nun AT ile ilişkilerine olumlu yansıyacağını umuyor. Türkiye 1 nin AT'ye girişi, bugün için mümkıin değildir. Ama Fransa 4. Mali Protokol'ün serbest bı- rakılmasından ve Avrupa ile Türkiye arasındaki ticari ilişki- lerin derinleşmesinden yana. —Yani Kiırtierin yeni ulusla- rarası düzenden pek fazla bek- leyecekleri bir şey yok. DUMAS — Kürt halkı umut- suz durumda. Fransa, Kürtlerin haklannı her fırsatta savundu. Kürtler, azınlık gruplardan olu- şuyor. Cumhurbaşkanı Mitter- rand 3 marttaki demecinde Kürt sorununa değindi. Fikir ortaya atılmıştır. —Peki Kıbns? Tiirk istilaa tumüyle unotulnyor mu? DUMAS — Hayır. Türklerle ve BM Genel Sekreteri ik temas- lanm sürüyor. Filistin gibi, BM'nin ve Batı dünyasının oto- ritesini kullanması gereken dos- yalardan biri de Kıbrıs. Bu ko- nuda da çifte standart uygulan- mamalı. ITALYA Arnavutlar perişan NİLGÜN CERRAHOĞLU ROMA — 20.000 Arnavut mültecinin ttalya'da karşılaştı- ğı çaresizlik devam ediyor. Ital- yan devletinin durdurulamayan mülteci akını karşısında aciz kalması sorunlannı kişisel dü- zeyde çözümlemeye alışmış îtal- yanlan gönüUü örgütlenme yön- temlerine itiyor. Italyan Başba- kanı Giulio Andreotti bile, dev- letten fazla bir şey beklemiyor ve kalyanların Arnavut müîte- ciler için "evlerini açmalanm" istiyor. "Başta ben" diyor And- reotti, "Evimde birkaç mülteci misafir etmeye hazırım." Batı'nın 5. sanayi gücü olarak geçinen Italya'nın 20.000 mül- teci karşısında eli kolu bağlı kal- ması, muhalefetin sert efeştiri- lerine yol açıyor. Mültecilere ki- liseleri açmaya çağıran Papa ise İtalyan devletinin "yoklugunu" yeriyor ve bavulsuz, çoğu kez pabuçsuz, boş ellerle Brindisi sahillerine kendisini atan Araa- vutlara karşı gösterilen "kayıt- sızlıgı" kınıyor. Etkin "Repubblica" gazetesi ise li- manlardan geri çevrilen, gemi- lerden inmelerine izin verilme- yen, geçici bir süre için de olsa bir sıcak çorba, bir battaniye, birkaç çadır sağlanamayan mül- teciler karşısında gösterilen ör- gütsüzluk örneğini bir skandal olarak nitelendiriyor.