Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
0 ARALIK 1991 HABERLER CUMHURİYET/^
Adalet Bakanhğı'nın hazırladığı "yargı reformu
9
paketi Bakanlar Kurulu'na sunuluyor
Yargıda Avrupa standardıü • JLfşkence yasak Adalet
Bakanlığı'nın taslağmda 'işkence',
aç, susuz bırakmadan, yormaya
kadar somut tanırnlar getirilerek
yasaklanıyor.
TURAN Y1LMAZ
ANKARA — Adalet Bakanhğı'nın, Türk yargı
sistemine Avrupa standardı getiren "yargı reformu"
taslak paketi son şeklini aldı. Taslak ile tutuklama
karan verilmestnde, soruşturma konusu suçun en
az 10 yıllık hapis cezası içermesi koşulu getiriliyor.
Avukatın da her aşamasmda bulunabüeceği sorgu
sırasında, "işkence, kötii davranma, aç ve susuz bı-
rakma, zoria ilaç venne, hipnotize etme ve aldatma"
gibi yöntemlerin kullanılması yasaklaıuyor. Gözal-
tı süresini normal suçlarda 24 saat, toplu suçlarda
en fazla 4 gün olarak beürleyen taslak, tutukluluk
durumuna da smırlama getirerek, bunun hazırlık so-
ruşturmasmda en fazla 4 ay, davaıun açılmasından
sonra ise en fazla 2 yıl olmasını öngörüyor.
Adalet Bakanı Seyfi Oktay'm, bakanhk bünye-
sinde oluşıurduğu bir komisyon tarafından son şekli
verilen taslağın, önümOzdeki günlerde Bakanlar Ku-
rulu'nun önüne götürülmesi bekleniyor. Bakanlar
Kurulu da aynı taslağı hükümet tasarısı olarak
TBMM'ye sevk edecek. Kısa sürede de yasalaşması
bekknen taslak, Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu-
nun birçok maddesini değiştirirken, Polis Görev ve
Yetki, DGM Ue Terörle Mücadele Yasalannın da baa
maddelerini yürürlükten kaldırıyor.
"Suçu işkdigine dair aleytüne kuvvetli deüler eWe
edilen sanık" şu hallerde tutuklanabilecek:
"Kaçma şuphesini uyaodıracak vaktalar bulunma-
sı, sanığın delilleri yok etmesi, degiştirmesi, gizle-
mesi, örtmesi, şerikleri uydurma beyana yahut ta-
mklan yalan tanıkhga veya Unıklıklan kaçmaya sevk
ettigini, büiriuşikri durust olmayacak bir şekiMe etki
altıaa almaya çalı^tıgını gösterir da\ranışlarda bu-
lunması veya diğer şahıslan bu fiiUere yöneltmesi."
Taslak, "kaçma şüpheani uyandıracak valualar"a
da şu açıkhğı getiriyor:
"* Soruşturmanın konusunun suçun en az 10 yıl
hürriyeti bağlayıcı bir cezayı gerektirmesi.
Y İ İ R Ü R L Ü K T E N K A L D I B I L A N M A D D E L E R
Taslak ile yürürlükten kaldırılmaları öngörülen yasa maddeleri
şunlar:
DGM Yasası'mn "Yakalama ve Tutuklama" başhkh 16. maddesi:
"DGM'nin görevine giren suçlar sebebiyle yakalanan veya tutuklanan
kimse, tutulma yerine en yakıa mahkemeye gönderilmesi için gerekli
süre hariç en geç 48 saat, toplu olarak işlenen suçlarda
en çok 15 gün içinde hâkim önüne çıkanlır. Anayasanın
120. maddesi gereğince olağanustü hal ilan edilen
bölgekrde yakalanan veya tutuklanan kimseler hakkında
yukandaki fıkrada belirienen süreler iki kat olarak
uygulanır."
Terörle Mücadele Yasası'mn "Avukat Tarafından
Temsil ve Göriıştürülme" başlıkh 10. maddesinin (b)
bendi:
"Tutuklu sanık veya hükümlü, avukatı Ue tutukevi veya
cezaevi görevlilerinin nezareünde görüşturiüebilir."
memurlan ile bu amaçla görevlendirilmiş diğer personei, bu
görevlerinin ifasından doğduğu iddia edilen suçlardan dolayı
haklarında açılan kamu davası sonuçlanıncaya kadar tutuksuz
yargüanırlar."
"Terörle mücadelede görev alan istihbarat ve zabıta amir ve
memurlan ile bu amaçla görevlendirilmiş diğer kamu
görevlilerinin, bu görevlerinin ifasından doğduğu iddia
edilen suçlardan, adam öldürmek, adam öldürmeye
teşebbüs suçlan hariç, taksirli suçlaria diğer suçlar
hakkında Meraurin Muhakemaü Hakkında Kanun
hükümleri uygulanır.'" Polis Görev ve Yetki Yasası'mn
ek 2. maddesinin 1. fıkrasr. "Polis, sanık olarak
yakaladığı kişüeri; lüzunısuz veya muhik (hak)ı) olmayan
bir gecikmeye meydan vermeyecek surette, yakalama
yerine en yakın mahkemeye gönderilmeleri için gerekli
süreler hariç, en geç 24 saat içinde; 3 veya daha fazla
kında yakalamaya konu olan suç sebebiyle bir da-
ha bu madde hükmii uygulanmaz. Ancak, yasada-
ki tutuklama nedenkri mevcut ise tutmklanabüir."
Taslak, sanığa, sorgusuna geçilmeden önce, hak-
kındaki suçlarua ile bunun karşılığı olan ceza hü-
kümlerinin açıklanacagmı, aynca avukat bulundur-
ma hakkının tanınacağını da öngörüyor. Sanık, avu-
katın bulunamaması halinde ise bir yakımrun ha-
zır bulundurulmasını isteyebilecek. Aynca "kendi-
sine, isnat edilen suç hakkında açıklamada bulun-
mamasımn kanuni hakkı olduğu, şüpbeden kurtnl-
ması için somut delillerin toplanmasını talep
edebileceği" de anımsatılacak. Taslak ile "Sorguda,
yakalanan kisiye veya sanığa kendisi aleyhine mev-
cut olan şöphe sebeplerini orudan kaldıran ve le-
hine olan olaylan ileri sürme imkanı verilir ve şah-
si halleri hakkında bilgi alınır" bükmü de getirili-
yor.
"Gözetim Süresi" başhkh 11. maddesi: Adalet Bakanı Oktay. kişinin bir suçun icrasına iştiraki suretiyle toplu olarak
"Bu kanun hükümlerine tabi suçlar sebebiyle yakalanan kimse,
tutulma yerine en yakın mahkemeye gönderilmesi için gerekli makul
süre hariç en geç 48 saat, toplu olarak işlenen suçlarda en çok İS gün
içinde hâkim önüne çıkanlır."
Tutuksuz Yargılama" başhkh 15. maddesinin 1 ve 3. fıkralan:
"Terörle mücadelede görev alan istihbarat ve zabıta amir ve
işlenen suçlarda ise sanık sayısının çokluğuna, sanıklann veya
delillerin durumuna veya suçun niteliğine göre en geç 15 gün içinde,
soruşturmalannı tamamlayarak adli mercilere göndermek zonındadır.
Ancak polis, cumhurivet savcısının, savcının bulunmaması
durumunda sulh hâkiminin yaanlı emri bulunmadıkça sanığı 24
saatten fazla tutamaz."
İşkence yasak
• Sanığın ikametgahı veya meskeninin bulunma-
ması veya kim olduğunu ispat edememeâ.
• Altı aya kadar hürriyeli bağlayıcı cezayı gerek-
tiren suçlarda ancak sanığın ikametgahı veya mes-
keninin bulunmaması veya kim olduğunu ispat ede-
memesi halinde tutuklama karan venlebUir.
• Tutuklama Ue işin önemi veya hükmedilecek ce-
za veya emniyet tedbiri orantılı değilse, tutuklama
karan verilemez."
Tutukluluk süreleri
Taslak, hazırlık soruşturmasında tutukluluk sü-
resini en fazla 4 ay, davaıun açılmasından sonra ise
en fazla 2 yıl olarak belirliyor. Taslak, "sonıştur-
manın özel rorlugu veya geniş kapsanüı olması ne-
deniyle belirtilen sürelerin sonunda dava açüama-
ması veya karar verilememesi halinde" ise şu düzen-
lemeleri getiriyor:
"• 5 seneye kadar hürriyeti bağlayıcı cezayı ge-
rektiren suçlarda tutuklama karannuı kaldınlma-
sına,
• 5 seneden 10 seneye kadar hürriyeti bağlayıcı
cezalan gerektiren suçlarda, sanığın uygun göriile-
cek kefakti vermesi şartıyla tahliyesine,
• 10 sene ve daha fazla hürriyeti bağlayıcı ceza-
lan gerektiren suçlarda işin onenûne göre tutuklu-
luk halinin devamına veya sanığın uygun görülecek
kefakti vermesi şartıyla tahliyesine karar verilir."
Gözaltı süresini, normaî suçlarda 24 saat, toplu
suçlarda ise savcının yazılı emri ile en fazla 4 gün
olarak belirleyen taslak, "sanığın sorgusu sırasında
müdafi hazır bulunabilir ve tutulmanın devam edip
etmeyeceği hakkında bir karar verilmeden önce ha-
zır bulunan müdafi dinlenir" hükmünü getiriyor.
Taslak aynca, gözaltı süresinin uzatılması istemine
karşı, yakalanan kişinin, avukatırun, yasal temsil-
cisi, birinci ya da ikinci derece akrabalan ile eşinin,
hemen serbest bırakılmayı sağlamak için sulh ceza
yargıcına basvurabihnelerini de öngörüyor. Taslak,
DGM savcısının yakalama ya da yakalama süresini
uzatma emrine karşı başvuru yerini de mahkeme-
nin yedek üyesi olarak belirliyor. Taslak, bu konu-
da şu yeni düzenlemeleri de getiriyor:
"Sulh hâkİTni veya DGM yedek üyesi yakalama-
yı veya sürenin uzatümastnı gerektiren bir hal gör-
mez veya yakalama sebepleri ortadan kalkmış bu-
luuursa, yakalanan şahsın bırakılmasını emreder.
Sulh hâkimi veya DGM yedek üyesi, yakalama-
nın veya sure uzatmanın yerinde otduğu kaıusına va-
nrsa, başvuruyu reddeder. Bu durumda, gözaltı sü-
resinin sonunda, yakalanan şahıs ya serbest bırakı-
lır veya tutuklama talebi ile hâkim önüne çıkantır.
Yakalama süresinin dolması veya hakimin serbest
bırakma karan üzerine serbest bırakılan kişi hak-
Taslak, "y»sak sorgu şekifleri"ni de şöyle sırah-
yor:
"Asagıdaki sorgu metodlan yssaktar. Kötü dav-
ranma, yorma, aç ve susuz bırakmm, zoria Uaç ver-
me, hipnotize etme, işkence, aldatma gibi bedeni ve
huri müdahaletene iradi karar ve irmdi faaliyette bu-
lunrna serbestisinin engellenmesi, haürlama kabi-
ttyetini ve idrak etme yeteneğini engeUeyen diger ted-
birtere başvurulması. kanunda öngörolmemiş bir
menfaat vaat edilmesi. Bu yasaklar, yakalanan ki-
şinin veya sanığın nzaa olsa dahi geceriidir."
Gözaltına ahnan kişinin, bu aşamada en fazla üç
avukattan yardım görebilecegini de öngören taslak,
"zabıUca yapılan tahkikat da dahil olmak üzere,
tahkikatın her safbasında müdafiin. yakalanan ki-
şi veya sanıkla görüşme ve sorgu suresinc* hazır ba-
lunma hakkı engeUenemez, kısıtlanamaz. Yakala-
nan veya tutuklu bulunan kişi, müdafi Ue her za-
man ve yanlannda hiç kimse bulunmaksızın görü-
şebilir. Yazışmalan denetime tabi tutnlamaz" hü-
kümleri de getiriliyor. Taslak, avukatlara, soruştur-
ma dosyasındaki belgeleri inceleme yetkisi de veri-
yor. Taslak aynca bu hakkın ancak, hazırlık
soruşturmasının amacırun tehlikeye düşebilecegı du-
rumlarda sulh yargıcı tarafından kısıtlanabilecegi-
ni öngörüyor.
SHPMi Kerimoğtu:
Alınak'ın
susturulması
olumsuz
etkiyapü
ANKARA (Curnhuriyet
Börosa) — HEP Genel Başka-
ru Feridun Yaıar ve SHP An-
kara Milletvekili Mebmet Ke-
rimoğlu, SHP Gnıp Başkan-
vekili Maamut Alınak'ın
TBMM kürsüsünden zorla in-
dirilmesinin Güneydoğu'ya
olumsuz etki yapuğını savun-
dular. SHP'li üç milletvekili
ile birlikte Lice ve Kulp ilçele-
rinde meydana gelen olaylan
incelemek üzere bûlgeye giden
SHP Ankara Milletvekili
Mehmet Kerimoğlu, Mech's'te-
ki olayın Güneydoğu'ya olum-
suz etki yaptığını ve militan
kesimlerin güçlenmesine ne-
den olduğunu söyledi. Keri-
moğlu, vatandaşlarla yaptığı
konuşmalarda, "Sen ne diyor-
sun? Ahnak bir şey soykyeme-
den kürsüden indirildi. Mec-
lis'te tartışacaksın da ne
olacak" türünden iürazlarda
bulunduklannı belirten Keri-
moğlu, "Bu hareketler. bu ta-
vıriar PKK'»ı güçlendirmek-
ten başka bir işe yaramıyor"
dedi. Bölgedeki incelemeleri
sırasında güvenKk kuvvetleri-
nin kendilerine iyi davranma-
dıklannı ve bir yüzbaşınm ha-
karet ettiğini anlatan Keri-
moglu, "Devleün yüzbaşısı
millervekilim böyle davramr-
sa, kimbilir halka nasıl
davranır" diye sordu. Kurt ve
Türk milliyetçilerinin dikkat-
li davranmalan gerektiğini sa-
vunaa Kerünoğlu, "Böyle bir
gergitligin sonucu Türkiye'de
iç savaş çıkarsa, bu sadece Gü-
neydtgu'da olmaz. Bu soru-
non çözümü demokratikleşme
ve si'il kafalardır" diye ko-
nuştu. Kerimoglu, halkın her
iki tarafm terörüyle karşı kar-
şıya laldığını ve son günlerde
de bdlgede devlet teröriinün
yoğuılaştığım öne sürdü^
HEP Getel Başkani Yazar
da Mecüs'teki olayın, bölgede
"denokratk çozüm yollan n-
kani'or izleoimi verebikceği-
•I" iöyled] Yazar, Almak'ı
kürsiden inliren milletvekille-
ri hackındaîoruşturma yapıl-
masıgerektğini savundu.
Şırnakhlardan Başbakan'a: "Kürt halkına babacan davmndınız"
Kürt heyeti DemirePi övdüBaşbakan Demirel'i
ziyaret eden 38 kişilik
Şırnak heyeti, "Kürt
realitesini tanıyan ilk
başbakana övgü
yağdırdı. Heyettekiler,
"Kürt halkına çok
babacan, çok sevecen
ve çok akılcı
davrandınız" diyerek
Demirel'e teşekkür etti.
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) — SHP'nin Şırnak millet-
vekilleri Orhan Doğan ve Selim
Sadak ile Mardin Milletvekili
Mehmet Sincar başkanhjpnda-
ki 38 kişilik Şırnak heyeti, dün
Başbakan Siueyman Demireri
ziyaret ederek "Kürt realitesini
tanıdığını açıklayan ilk
başbakan" olması nedeniyle te-
şekkür ettiler. Hava koşulları
düzeldiğinde önce bakanları
bölgeye göndereceğini, bir süre
sonra da kendisinin gideceğini
söyleyen Demirel, hükümet üye-
lerinin sık sık bölgeyi ziyaret
edeceklerini belirtti.
Şırnak hevetini kabulünden
sonra sorulan yarutlayan Demi-
rel, devlet ile milletin kucaklaş-
tınlacağını vurguladı. Vatanda-
şın devletten anlayış gördüğün-
de başka davTandığına dikkat
çeken Demirel, "Anlayış görmeB
vatandaş. MiUetvekiUerinin tü-
roünden de ricam a MiUervekil-
leri sadece oranın değil, ülkenin
her tarafının vekiileridir. Herke-
sin oralara gidip, vatandaşın içi-
ne girip onlarta konuşmasında
yarar görüyorum. Bizim insan-
lanmız fukaradır ama, asil in-
sanlardır. Size bir kahve ikram
etmek için çırpımr. Münasebet-
leri ısıtmak lazım" diye konuş-
tu. Demirel, ANAP Genel Baş-
kani Mesut Ydmaz'a, Güneydo-
ğu'ya birlikte gidilmesi yönün-
de bir öneri yapmadıgım söyle-
dLDemirel, Şırnak heyetini Ba-
kanlar Kurulu salonunda kabul
etti. Odaya girince SHP millet-
vekilleri ile heyetin Başkani
Türkiye Maden-lş Sendikası
Cizre Şubesi Başkani Hayrettin
Kınay'ı yanına çağıran Demirel,
önce Kmay'dan heyetin istekle-
rini dinledi. Kınay, Demirel'in
DEMİREUE SttRT^TEN RAPOR:
Güneydoğu'ya
önyargısızkadro
Sürt DYP ve SHP il başkanları ile
Belediye Baskanı Bilek tarafından
hazırlanan rapor Başbakan Demirel ile
Başbakan Yardımcısı İnönü'ye
gönderildi. Raporda; bölgeye şefkatli,
deneyimli kişilerin atanması istendi.
Şırnaklüar "Kurt realitesini tanıyan ilk başbakan" Sükyman Demirel'in söderini, sık sık "Bravo" diye bağırarak ve alkışlarla kestikr.
hükümet kurulur kurulmaz
Başbakan Yardımcısı Erdal tno-
nü ile birlikte bölgeye yapukla-
n gezi sırasında "Kört realitesi-
ni tanıdığını" açıklamasını "bü-
yük bir saygı ve destekle" karşı-
ladıklarını bildirdi. Türkiye
Cumhuriyeti Devleti'nin bir baş-
bakanımn ilk kez Kürt gerçeği-
ni kabul ettiğini kaydeden Kı-
nay, heyetin Şırnaklılann ekono-
mik sonınlannı anlatmak için
Ankara'ya geldiğini, ancak bu-
nu yaparken siyasi olaylara gir-
memenin olanaksız olduğunu
belirtti. Kınây, "Tanm, hayvan-
cılık öldü. Sebebi köylerin bo-
şaltüması. 27 köy, 85 mezra
boşaltüdı" dedi. Kınay, devletin
güvenlik gerekçesiyle köylerin-
den "kovdugu" vatandaşlara
karşı görevini yapıp iş bulmadı-
ğını, vatandaştan görevini yeri-
ne getirmesini bekleyen devletin
de vatandaşa karşı görevini ye-
rine getirmesi gerektiğini vur-
guladı.
Kıbrıs savaşı çıktiRinda Şır-
nak, Cizre ve Diyarbakır'daki
insardann savaşa gitmek için
kuynık oluşturduklarıru, buna
karşm devletin kendilerine şef-
kat göstermedigıni kaydeden Kı-
nay, şöyle dedi:
"Ama sizin bölgeye ziyareti-
niz, özellikle miting alanlannda.
'Vatandaşımın karnı tok, strtı
pek olmasmı sağlayacağım' de-
meniz saygıyla karşılandı. Kürt
halkına çok babacan, çok seve-
cen ve çok akücı davrandınız.
Getmiş geçmiş hiçbir devlet baş-
kanmın, hiçbir başbakanın söy-
lemediği şeyi siz söylediniz.
'Kürt realitesini kabu! ediyoruz'
demeniz, bize buraya gelme ce-
saretini verdi.'
1
Şırnaklılara iş olanağı sağla-
nacağma söz veren Demirel ise
ülkenin bütün vatandaşlarının
eşit ve birinci smıf vatandaş ol-
duğunu söyledi. Güneydoğu ge-
zisi sırasında meydanlarda, dev-
lete ve ülkenin bütünlüğiine sa-
dakati bir kez daha gördükkri-
ni kaydetti.
NECATt MUMAY
SttRT — Güneydoğu'daki
şiddetin önlenebilmesi amacıy-
la DYP ve SHP il yönetimleri
tarafından hazırlanan bir ra-
' ,porda, Olaganustü Hal'in
f ve koruculuğun kaldınl-
ması gerektiği, özel harekât ti-
minin de ıslah edilmesinin zo-
runlu olduğu vurgulandı. Baş-
bakan Süleyman Demirel ile
Başbakan Yardımcısı Erdal
tnönü'ye gönderilen raporda,
"Bölgeye şefkatli, bölge halkı
hakkında peşin bükümhi olma-
yan sevecen kadrolar atanmaa"
istendi ve devletin baskı unsu-
ru değil, yurttaşlann yarasını
saran, onlan kucaklayan bir
"hami" olmas gerektigine dik-
kat çekildi.
DYP Sürt 11 Başkani Sabah
Peker, SHP 11 Başkani M.
Mahfuz Erten ve Belediye Baş-
kanı Dr. Ekrem BUek tarafın-
dan hazırlanan ve 27 temel öne-
rinin yeı aldığı raporun başlan-
gıç kısmında "Siirt, Güneydo-
ğu Anadoln Bölgesi'nin geri
kalmışbgından en fazla naabini
almış, yüzde 80'i dağhk, yüzde
20'si ekilebilir tanm arazisiyle
Türkiye'nin olaganustü ölçüde
mağdur edilen ilidir" görüşüne
yer verildi.
Bölgedeki üısan hakları ih-
lallerine bir an önce son veril-
me&i gerektiği vurgulanan ra-
porda, "Devletin, 'hukuk
devleti' olduğu gerçeginin unu-
tulmamah, AGtK, Paris Şartı
ve Helsinki Insan Haklan Be-
yannamesi'ne imza atan devlet
olduğumuz daima gündemde
tutulmalı ve ona göre hareket
! edümelidir" denildi. Bölgede
yaşayan insanların etnik köke-
ni ne olursa olsun kendi anadi-
I lini serbestçe konuşması, dilini
) ve kültürünü geliştirebilmesi,
l bu konuda devletin destek ol-
ması gerektiği vurgulanan ra-
porda şöyle devam ediliy6r:
u
"Üniter devlet yapısını zede-
lemeyen bu istemlerin bdtge-
mizde huzur ve saadet getirece-
ğine inanıyoruz. Şiddet ve asa-
yişsizlik. demokrasi kurallan
içinde önlenmen, devlet, bir
baskı unsura olarak değil, yurt-
taşlann yaralannı şefkatle sa-
ran, yarttaşını sevgiyte kucak-
layan bir hami olabUmeli, bu
görüntü hissedilebilmelidir.
Bölgemizde uygulanan Olaga-
nustü Hal'in gözden geçûilme-
si, sakıncalarmın ortaya çıkanl-
ması ve koruculuk sistemiyle
bbükte kaldınlması, özel hare-
kât timlnin ıslah edilmesi ge-
rekmektedir."
7 sayfa ve 27 temel öneriyi
içeren DYP-SHP raponmda, is-
tihdamm bir an önce arttınlma-
sı gerektiği, kapah okullann he-
men açılmasınm yararh olaca-
ğı, yanm kalmış yatınmlann
derhal tamamlanmasırun zo-
runlu olduğu da vurgulanıyor.
"lstemlerimiz
n
başhgı alundaki
bölümde ise bölgedeki devlet
kadrolannın yapısına dikkat
çekilerek şu değerlendirme yer
ahyor:
"Bölgedeki huzursuzluğun
gîderilmesine demokrasi kural-
lan içinde çözüm aranmau ve
buna göre yöntemler geliştiril-
melidir. tsteklerimizin hayata
geçirikbttmesi için Uûnizde dev-
let ve yurttaş arasında köprü
görevini yapabilecek deneyim-
U, şefkaöi, bölge halkı hakkın-
da peşin httkümlü olmayan se-
vecen kadrolann atanması ge-
rekmektedir. Daha ewd bürok-
raside devlet memunı ohnaktan
çok AN AP'ın parti eiemanı gi-
bi hareket eden üst düzey bü-
rokratlann derhal tasfıye edile-
rek yukardaki vaaflan haiz bü-
rokratlann atanmalan sağlan-
malıdır."
Bölgede devam eden kepenk kapaîma eylemlerine Hizbullahyanlısı esnafkatılmıyor
Güneydoğu'da ekmek ve üaç sıkıntısı
HiziMillah yanhları katılnuyor Güneydoğu bölgesinde kepenk ve
koıtak kapama eylemleri devam ettiği için ekmek ve Uaç sıkıntısı
çeüliyoı Batman'da, Hizbullah yanlısı esnafm eylemlere katılmadığı ve
"Hzbulah'ı öven" kasetler çaldığı görüldü.
B%TMAS / DtYARBAKIR (Cumhuriyet)—
Gvii«ydotı'da kepenk ve kontak kapama eyle-
m i Lârüyor Kulp ve Lice'de meydana gelen olay-
lanıjroteso etmek amacıyla başlaulan eylem-
ler ,Batma ve Bitlis gibi merkezlerin yanı sıra
b a j ilçelede de devam ediyor. İşyerierinin ka-
paJ olmas yuzünden bölgede ekmek ve ilaç sı-
kıavsı çelldiği bildiriliyor. Batman'daki eyle-
m«—ün dtHizbullah yanlısı esnafın katılmadı-
ğı pzlenc. Bu arada Siirt'in Eruh ilçesi kırsal
kesmindenkan çatışmada bir PKK'lının öldü-
r\a.l-üğu bidirildi.
Syarbtır'ın Kulp ve Lice ilçelerinde geçen
hafta yaşanan olaylan protesto amacıyla Güney-
doğu'da başlatılan kepenk kapatma evlemleri
dönüşümlü olarak sürdürülüyor. önceki gün iş-
yerlerinin kapah olduğu Batman ve Bitlis'te dün
de kepenkler kapah kaldı. Batman'da son 16
günde ikinci kez yapılan kepenkli protesto ne-
deniyle halkın, ilaç ve ekmek bulmakta güçlük
çektiği gözlendi. Şoförlerin de kontak kapattığı
Batman'da şehir içi ve şehirWarası ulaşım ya-
pılamıyor. Kepenk kapatma eylemini onaylama-
yan Hizbullah yanlısı esnafın ise işyerlerini dün
de açması dikkati çekti. Batman'da ahnan gü-
venlik önlemicıinin, açık işyerlerinin bulundu-
ğu bölgelerde daha sıkı olduğu gözleniyor. İş-
yeTİni açan esnaf, Hizbullah'ı öven kasetleri çal-
mayı sürdürüyor.
Batman Valisi Sami Seçkin, kapah ya da açık
işyerlerine hiçbir biçimde müdahale edilmeyeceği
yolundaki yaklaşımını dün yaptığı açıklamada
da yineledi. "tsteyen esnaf açar, isteyen kapaür"
diyen Vali Seçkin, bazı işşerlerine molotof kok-
teyli atılması konusunda ise "Henüz ipucu yok"
dedi.
Dün Bitlis ile Nusaybin, Cizre, Silvan, Kur-
talan, Silopi ve Mazıdağı'nda da kepenkler ka-
patıldı. PKK'nın çağnsına uyan esnafın işyerle-
rini kapatması nedeniyle bu merkezlerde de ilaç-
ekmek sıkıntısı çekiliyor.
Bu arada önceki akşam 21.00'de Siirt'in Eruh
ilçesine bağh Dabakh köyüne baskın düzenleyen
bir grup PKK'lı ile güvenlik güçleri arasında ça-
tışma çıktı. Saldından daha önce haberli oldu-
ğu için önlem alan timlerin ve koruculann açtı-
ğı ateş sonucu bir PKK'h öldürüldü. Çatışmaya
giren diğer PKK'hlann bölgeden uzaklaşmayı
başardığı bildirildi.
Sürt kent merkezinde dün öğleden sonra dü-
ğun alayına katılarak gösteri yapmak isteyen gru-
ba polisler engel oldu. Düğün alaymdaki eşarp-
lardan sallanan san, kırrruzı ve yeşil renkb esarp-
lan, "PKK propagandası" diye yorumlayan po-
h's, göstericileTe izin vermedi. Kalabahğı dağıtan
polis, olayla ilgili gördüğü 15 kişiyi gözaltına al-
dı.
öte yandan geçen günlerde güvenlik güçleriyle
girdiği çatışmada öldurülen PKK'U Aydın Asay'-
ın Mazıdağı nüfusuna kayıth olduğunun öğre-
nilmesi, ilçede gerginliği arttırdı. Çok sayıda gü-
venlik görevlisi, bugün yapılacak cenaze törenin-
de olay çıkmasını önlemek üzere Mazıdağı'na
gönderildi.
ı Gençlerin sorunlan TBMMPde
1
• ANKARA (ANKA) — Gençlik ve üniversite sorunlan
. TBMM'de tartışılacak. DYP, "Gençlerin sorunlan" ile "YÖK
ve üniversiteler" konusunda TBMM'de iki ayrı genel görüşme
açılmasım isteyecek. Başbakan Süleyman DemirePin direktifi
ile DYP grup yönetimince hazırlanan genel görüşme
önergeleri, yeni yılda TBMM Başkanhğı'na sunulacak.
TV'den de naklen yayımlanması sağlanacak genel
görüşmelerle gençliğin sorunlan komisyona maledilecek.
Gençliğin ve öğrencilerin ülke ve üniversite yönetimine
katılma sorunlannın tartışılacağı genel görüşmelerde
"Üniversite özerkliği ve YÖK" ele ahnacak.
HEP^e karşı provokasyon
• ANKARA (ANKA) — Halkın Emek Partisi (HEP) Genel
Sekreteri Kemal Okutan, son günlerde bazı çevrelerin HEP'e
karsı bilinçli provokatif davramşlar içine girmeye başladığını
belirterek "ABD'nin uzantılan bizi Türk halkından
soyutlamak istiyor" dedi. Kemal Okıitan yaptığı yazıh
açıklamada, HEP'e yönelik saldınların demokrasiye ve
demokratikleşmeye karşı bir saldın olduğunu söyledi.
ABD'nin "uzantılannın" Türk halkuu HEP'e karşı cephe
almaya zorladığını da öne süren Okutan, Türk halkını açiığa,
ı işsizliğe, yoksulluğa iten bu çevrelerin halkı sevmediğini,
; kendi çıkarlarını korumak için uğraştıklannı kaydetti.